Матай
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
- 6
- 7
- 8
- 9
- 10
- 11
- 12
- 13
- 14
- 15
- 16
- 17
- 18
- 19
- 20
- 21
- 22
- 23
- 24
- 25
- 26
- 27
- 28
Марк
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
- 6
- 7
- 8
- 9
- 10
- 11
- 12
- 13
- 14
- 15
- 16
Лука
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
- 6
- 7
- 8
- 9
- 10
- 11
- 12
- 13
- 14
- 15
- 16
- 17
- 18
- 19
- 20
- 21
- 22
- 23
- 24
Жакан
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
- 6
- 7
- 8
- 9
- 10
- 11
- 12
- 13
- 14
- 15
- 16
- 17
- 18
- 19
- 20
- 21
Элчилердин Иштери
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
- 6
- 7
- 8
- 9
- 10
- 11
- 12
- 13
- 14
- 15
- 16
- 17
- 18
- 19
- 20
- 21
- 22
- 23
- 24
- 25
- 26
- 27
- 28
Римдиктер
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
- 6
- 7
- 8
- 9
- 10
- 11
- 12
- 13
- 14
- 15
- 16
1 Корунттуктар
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
- 6
- 7
- 8
- 9
- 10
- 11
- 12
- 13
- 14
- 15
- 16
2 Корунттуктар
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
- 6
- 7
- 8
- 9
- 10
- 11
- 12
- 13
Галатиялыктар
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
- 6
Эфестиктер
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
- 6
Филипиялыктар
- 1
- 2
- 3
- 4
Колостуктар
- 1
- 2
- 3
- 4
1 Тесалоникалыктар
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
2 Тесалоникалыктар
- 1
- 2
- 3
1 Тиметей
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
- 6
2 Тиметей
- 1
- 2
- 3
- 4
Тит
- 1
- 2
- 3
Филемон
Эврейлер
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
- 6
- 7
- 8
- 9
- 10
- 11
- 12
- 13
Жакып
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
1 Петир
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
2 Петир
- 1
- 2
- 3
1 Жакан
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
2 Жакан
3 Жакан
Жүйүт
Аян
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
- 6
- 7
- 8
- 9
- 10
- 11
- 12
- 13
- 14
- 15
- 16
- 17
- 18
- 19
- 20
- 21
- 22
[1]
[2]
[3]
[4]
[5]
[6]
[7]
[8]
[9]
[10]
[11]
[12]
[13]
[14]
[15]
[16]
[1]
[2]
[3]
[4]
[5]
[6]
[1]
[2]
[3]
[4]
[5]
[6]
[7]
[8]
[9]
[10]
[11]
[12]
[13]
[14]
[15]
[16]
[17]
[18]
[19]
[20]
[21]
[1]
[2]
[3]
[4]
[5]
[6]
[7]
[8]
[9]
[10]
[11]
[12]
[13]
[14]
[1]
[2]
[3]
[4]
[5]
[6]
[1]
[2]
[3]
[4]
[5]
[6]
[7]
[1]
[2]
[1]
[1]
[1]
[1]
[2]
[1]
[1]
[1]
[1]
[1]
[2]
[1]
[1]
[2]
[3]
[4]
[5]
[6]
[7]
[8]
[9]
[10]
[11]
[12]
[13]

Кыргызча Инжил (Новый Завет на киргизском языке)

Институт перевода Библии (ИПБ) – это российская научная организация, занимающаяся переводом, изданием и распространением Библии на языках неславянских народов, проживающих в России и в сопредельных странах. Эти народы (около 85 млн чел.) имеют различные культурные и религиозные корни и говорят на более чем 130 языках. Численность носителей некоторых из них составляет миллионы, другими владеют только несколько тысяч и даже сотен человек. Одни языки имеют давнюю литературную традицию, а для других письменность была создана совсем недавно. Цель Института перевода Библии – создать точный и богословски верный перевод, чтобы донести содержание Библии до современного читателя на родном языке.

Деятельность ИПБ проходит по благословению Святейшего Патриарха Московского и всея Руси Кирилла. Офис Института располагается в Москве, в Андреевском ставропигиальном монастыре. 28 октября 2015 года весь коллектив Института перевода Библии был удостоин медали священномученика Евгения (Зернова) в благодарность за многолетнее плодотворное сотрудничество в деле распространения Слова Божия и христианского просвещения народов Якутии. Медаль вручил Председателю Правления ИПБ протоиерею Александру Троицкому епископ Якутский и Ленский Роман.

Книга взята с сайта http://ibt.org.ru/ru/

Матай
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
- 6
- 7
- 8
- 9
- 10
- 11
- 12
- 13
- 14
- 15
- 16
- 17
- 18
- 19
- 20
- 21
- 22
- 23
- 24
- 25
- 26
- 27
- 28
Марк
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
- 6
- 7
- 8
- 9
- 10
- 11
- 12
- 13
- 14
- 15
- 16
Лука
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
- 6
- 7
- 8
- 9
- 10
- 11
- 12
- 13
- 14
- 15
- 16
- 17
- 18
- 19
- 20
- 21
- 22
- 23
- 24
Жакан
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
- 6
- 7
- 8
- 9
- 10
- 11
- 12
- 13
- 14
- 15
- 16
- 17
- 18
- 19
- 20
- 21
Элчилердин Иштери
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
- 6
- 7
- 8
- 9
- 10
- 11
- 12
- 13
- 14
- 15
- 16
- 17
- 18
- 19
- 20
- 21
- 22
- 23
- 24
- 25
- 26
- 27
- 28
Римдиктер
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
- 6
- 7
- 8
- 9
- 10
- 11
- 12
- 13
- 14
- 15
- 16
1 Корунттуктар
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
- 6
- 7
- 8
- 9
- 10
- 11
- 12
- 13
- 14
- 15
- 16
2 Корунттуктар
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
- 6
- 7
- 8
- 9
- 10
- 11
- 12
- 13
Галатиялыктар
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
- 6
Эфестиктер
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
- 6
Филипиялыктар
- 1
- 2
- 3
- 4
Колостуктар
- 1
- 2
- 3
- 4
1 Тесалоникалыктар
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
2 Тесалоникалыктар
- 1
- 2
- 3
1 Тиметей
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
- 6
2 Тиметей
- 1
- 2
- 3
- 4
Тит
- 1
- 2
- 3
Филемон
Эврейлер
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
- 6
- 7
- 8
- 9
- 10
- 11
- 12
- 13
Жакып
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
1 Петир
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
2 Петир
- 1
- 2
- 3
1 Жакан
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
2 Жакан
3 Жакан
Жүйүт
Аян
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
- 6
- 7
- 8
- 9
- 10
- 11
- 12
- 13
- 14
- 15
- 16
- 17
- 18
- 19
- 20
- 21
- 22
notes
- [1]
- [2]
- [3]
- [4]
- [5]
- [6]
- [7]
- [8]
- [9]
- [10]
- [11]
- [12]
- [13]
- [14]
- [15]
- [16]
- [1]
- [2]
- [3]
- [4]
- [5]
- [6]
- [1]
- [2]
- [3]
- [4]
- [5]
- [6]
- [7]
- [8]
- [9]
- [10]
- [11]
- [12]
- [13]
- [14]
- [15]
- [16]
- [17]
- [18]
- [19]
- [20]
- [21]
- [1]
- [2]
- [3]
- [4]
- [5]
- [6]
- [7]
- [8]
- [9]
- [10]
- [11]
- [12]
- [13]
- [14]
- [1]
- [2]
- [3]
- [4]
- [5]
- [6]
- [1]
- [2]
- [3]
- [4]
- [5]
- [6]
- [7]
- [1]
- [2]
- [1]
- [1]
- [1]
- [1]
- [2]
- [1]
- [1]
- [1]
- [1]
- [1]
- [2]
- [1]
- [1]
- [2]
- [3]
- [4]
- [5]
- [6]
- [7]
- [8]
- [9]
- [10]
- [11]
- [12]
- [13]

Матай

1

Ыйса Машаяктын санжырасы

¹Ыбрайымдын тукумунан чыккан Дөөт падышанын тукуму Ыйса Машаяктын санжырасы:

²Ыбрайымдан Ыскак, Ыскактан Жакып, Жакыптан Жүйүт жана анын ага-инилери,

³Жүйүттүн Тамар аттуу аялынан Перес менен Зерак, Перестен Эсрон, Эсрондон Рам,

⁴Рамдан Аминадап, Аминадаптан Наасон, Наасондон Салмон,

⁵Салмондун Рахап аттуу аялынан Обоз, Обоздун Рут аттуу аялынан Абыт, Абыттан Жесей,

⁶Жесейден Дөөт падыша туулган. Дөөт падыша Урийдин жесирине үйлөнүп, андан Сулайман туулган.

⁷Сулаймандан Рехабам, Рехабамдан Абыя, Абыядан Аса,

⁸Асадан Жашапат, Жашапаттан Жорам, Жорамдан Узия,

⁹Узиядан Жотам, Жотамдан Ахаз, Ахаздан Эзекия,

¹⁰Эзекиядан Манаш, Манаштан болсо Амос, Амостон Жошия,

¹¹Жошиядан Экония жана анын бир туугандары туулган. Ушундан соң, Жүйүттүн эли Бабылга зордук менен көчүрүлгөн.

¹²Бабылга көчүрүлгөндөн кийин Экониядан Шелтиел, Шелтиелден Зоробабыл,

¹³Зоробабылдан Абыют, Абыюттан Элияким, Элиякимден Азор,

¹⁴Азордон Садок, Садоктон Аким, Акимден Элиют,

¹⁵Элиюттан Элазар, Элазардан Матан, Матандан Жакып,

¹⁶Жакыптан Жусуп туулган. Жусуп Машаяк аталган Ыйсаны төрөгөн Мариямдын күйөөсү болот.

¹⁷Ошентип, Ыбрайымдан Дөөткө чейинки мезгилдин аралыгында он төрт муун, Дөөттөн Бабылга көчүрүлгөн мезгилге чейин он төрт муун, Бабылга көчүрүлгөндөн Машаяк төрөлгөнгө чейинки аралыкта он төрт муун өткөн.

Ыйса Машаяктын төрөлүшү

¹⁸Ал эми Ыйса Машаяк мындайча төрөлгөн: сөйкө салынып, Жусупка башы байланган, келечекте төрөлө турган Ыйсанын энеси Мариям күйөөгө чыга электе эле Ыйык Рухтан кош бойлуу экендиги маалым болот.

¹⁹Болочок күйөөсү Жусуп адил адам болгондуктан Мариямды эл алдында шерменде кылгысы келбей, жашыруун башын ачып коюуну чечет.

²⁰Ушундай ойлоп жүргөндө, Жараткан Эгенин периштеси түшүнө кирип, мындай дейт: «Жусуп! Дөөттүн тукуму, колуктуң Мариямды алгандан коркпо! Анткени боюндагы Бала Ыйык Рухтан бүткөн.

²¹Төрөгөндө Балага Ыйса^[1]деген ат коёсуң, анткени Ал Өз элин алардын күнөөлөрүнөн куткарат».

²²Мунун баары Жараткан Эгенин Өз пайгамбары аркылуу айттырган сөзүнүн аткарылышы үчүн болду.

²³Ал мындай дебеди беле: «Бир кыз кош бойлуу болуп, Уул төрөйт, атын Имануэл коюшат».(Мунун мааниси: Кудай биз менен.)

²⁴Жусуп ушул түштөн кийин Жараткан Эгенин периштесинин буйругу боюнча колуктусу Мариямга үйлөнөт.

²⁵Бирок ал төрөгөнгө чейин аны менен төшөктө чогуу жатпайт. Аялы Уул төрөгөндө, Балага Ыйса деген ат коёт.

2

Акылмандардын Ыйсага таазим кылышы

¹Ыйса Ирод падышанын тушунда Иудея аймагынын Бейтлехем деген шаарында төрөлдү. Чыгыштан Иерусалимге келишкен акылмандар:

²«Иудейлердин жаңы төрөлгөн падышасы кайда болду экен? — деп адамдардан сурамжылашты. — Биз күн чыгыштан анын жылдызын көрүп, ага таазим кылганы келдик».

³Муну укканда, Ирод падышанын тынчы кетти. Аны менен бирге бүткүл Иерусалим калкы да дүрбөлөңгө түштү.

⁴Ирод жогорку динкызматчылар менен дин мугалимдеринин баарын чакырып алып: — Машаяк кай жерде төрөлүшү керек эле? — деп алардан сурады.

⁵— Иудеянын Бейтлехем шаарында, — деп жооп беришти алар, — анткени бир пайгамбарга Кудай мындай деп жаздырып кеткен:

⁶«Жүйүттүн Бейтлехеми, сен Жүйүттүн

Бир дагы чоң шаарынан кем эмессиң,

Анткени Менин элим Ысрайылдын

Койчусу — Башкаруучу сенден чыгат».

⁷Муну укканда, Ирод акылмандарды жашыруун өзүнө чакырып алып, жылдыздын чыга турган мезгилин тактады.

⁸— Барып, баланын кайда экенин так билиңиздер! — деди ал жылдыз саноочуларды Бейтлехемге жөнөтүп жатып, — мен да барып, таазим кылып келишим үчүн, тапканыңыздарда мага кабарлап коюңуздар.

⁹Жылдыз саноочулар падышанын айтканын угушуп, жолго чыгышты. Аңгыча алар чыгыштан чыккан жылдызды көрүштү. Жылдыз Бала жаткан жайдын үстүнө келип токтогонго чейин анын жетегинде жүрүп отурушту.

¹⁰Жылдызды көргөн алар ушунча катуу сүйүнүшүп, кубанычтары койнуна батпады.

¹¹Үйгө киришкенде, Баланы жана Анын энеси Мариямды көрүштү. Чөк түшүп, Балага таазим кылышты да, баштыктарын ачып, белектерди: алтынды, ладан жана мүр деген жыпар жыттуу заттарды тартуу кылышты.

¹²Андан соң келген жолунан башка жолго салып, өз өлкөлөрүнө кайтышты. Башка жолго салышканынын себеби, түш көрүп, «Иродко барбагыла» деген аян алышкан эле.

Мисирге качуу

¹³Алар кетишкенден кийин, Жусуптун түшүнө Жараткан Эгенин периштеси кирип:

— Тур да, Баланы жана Анын энесин алып, Мисирге кач. Ирод Баланы өлтүртмөкчү болуп, адамдарына издеткени жатат. Мен сага кайт демейинче ошол жакта бол! — деди.

¹⁴Жусуп түндө ордунан туруп, Баланы жана Анын энесин алып, Мисирге жөнөп кетти.

¹⁵Ал жакта Ирод өлгөнгө чейин болду. Анткени Жараткан Эгенин: «Мен Уулумду Мисирден чакырып алдым»деп, пайгамбарынан айттырган сөзү орундалышы керек болчу.

Ироддун «наристелерди өлтүргүлө» деген буйругу

¹⁶Ирод акылмандардын амалдуулук кылганын түшүнүп, кыжыры кайнап, каарданды. Жоокерлерин жиберип: «Бейтлехемде жана анын тегерек четинде төрөлгөн эки жашка чейинки балдардын баарын кырып салгыла!» — деген буйрук берди. Эки жашка чейин деген себеби акылмандардан сурап, билип алган убакыттан улам эле.

¹⁷Жеремия пайгамбар аркылуу айтылган пайгамбарчылык сөз ушундайча аткарылды. Ал мындай деген:

¹⁸«Жүйүттүн Рама аттуу шаарынан

Күйүттүү бир кошок үнү угулат.

Муңга толуп, балдарынан айрылып,

Соороно албай боздоп жатат Ракыйла,

Анткени анын бүт балдары кырылган».

Мисирден кайтып келүү

¹⁹Ирод өлгөн соң, Жараткан Эгенин периштеси Мисирдеги Жусуптун түшүнө кирип, мындай деди:

²⁰— Тур да, Баланы жана Анын энесин алып, Ысрайыл жерине жөнө! Анткени Баланы жок кылабыз дегендер өлүштү.

²¹Жусуп турду да, Бала менен Анын энесин алып, Ысрайыл жерине келди.

²²Иудеяда Ироддун ордуна анын баласы Архелай падышалык кылып турганын угуп, ал жакка баргандан коркту. Түшүндө көргөн аяндагы эскертүүдөн улам Галилея аймагы жакка өтүп кетти.

²³Галилеяга келип, Назарет аттуу шаарга жайгашты. Ушундайча «Ал назареттик деген атка конмок» деп пайгамбарлар аркылуу алдын ала айтылган сөз аткарылды.

3

Жакыя чөмүлдүрүүчүнүн чакырыгы

¹Ошол күндөрдө болсо Жакыя чөмүлдүрүүчү Иудея чөлүнө келип:

²— Ниетиңерди өзгөрткүлө! Анткени Асман Падышачылыгы жакындап калды, — деп жар салды.

³Бир кезде Ышая пайгамбар:

«Жар салгандын чөлдө үнү угулат:

"Даяр кылгын Эгебиздин жолдорун,

Талаадагы басар жерин түздөгүн!"»

— дегенде ушул Жакыя тууралуу айткан болчу.

⁴А Жакыя болсо төөнүн жүнүнөн токулган чапан кийип, белин булгаары кур менен бууп алчу. Жегени чегиртке менен жапайы аарынын балы эле.

⁵Иерусалим калкы жана Иудеянын башка бардык шаарларынан жана Иордан дарыясынын тегерек-четиндегилердин баары убап-чубап ага келип жатышты.

⁶Келгендер күнөөлөрүн мойнуна алып, Жакыянын Иордан дарыясындагы чөмүлдүрүү расмисинен өтүп жатышты.

⁷Алардын арасында чөмүлүү үчүн келген көп фарисейлер менен садукейлер да бар эле. Жакыя аларды көргөндө, мындай деди: — Эй, жылан тукумдары! Келечектеги каардуу жазадан качууну силерге ким көрсөттү эле?

⁸Ниетиңерди өзгөрткөнүңөр чын болсо, аны ошого ылайык жашооңор менен далилдегиле!

⁹Өзүңөрчө: «Биз Ыбрайымдын балдарыбыз» деп корстон болбогула! Айтып коёюн: керек болсо Кудай Ыбрайымга мына бул жаткан таштардан бала жасап бере алат.

¹⁰Азыр дарактардын түбүндө балта даяр турат: ар бир жакшы жемиш бербегени кыйылат да, отко ыргытылат.

¹¹Ниеттерин өзгөртсүн деп сууга чөмүлдүрүп жүрөм, бирок мага караганда алда канча кудуреттүү бирөө аркамдан келе жатат. Мен анын бут кийимин көтөрүп жүргөнгө да татыбайм. Ал силерди Ыйык Рухка жана отко чөмүлдүрөт.

¹²Ал өз кырманын тазалоо үчүн күрөгүн кармап даяр турат. Буудайын кампага жыйып, топонун өчпөс отко ыргытат.

Ыйсанын сууга чөмүлүү расмисинен өтүшү

¹³Ушундан кийин Ыйса Галилеядан Иорданга Жакыянын чөмүлдүрүү расмисинен өтүү үчүн келди.

¹⁴Жакыя ага каршы болуп: — Чынында сууга чөмүлдүрүү расмисинен мени сен өткөрүшүң керек, бирок сенин мага келгениң кандай? — деди.

¹⁵Ыйса ага мындай деп жооп берди:

— Эми муну жөн кой, анткени адилеттүүлүктүн бардык талаптарын ушундайча аткарышыбыз керек.

Ошондо Жакыя макул болду.

¹⁶Ыйса чөмүлөрү менен суудан чыкты да, капысынан асман ачылганын жана үстүнө көгүчкөн кейпинде Кудайдын Руху түшүп келатканын көрдү.

¹⁷Ошондой эле асмандан бир үн чыкты: «Бул Менин сүйүктүү Уулум, Мен Ага ыраазымын».

4

Шайтандын сыноосу

¹Ушул окуядан соң, ибилистин сыноолорунан өткөрүү үчүн Кудайдын Руху Ыйсаны чөлгө алып келди.

²Кырк күн, кырк түн орозо кармаган Ыйса аягында ачка болгонун сезди.

³Ошондо азыткы келип: — Эгерде сен Кудайдын Уулу болсоң, мынабу таштарга айтчы, нан болуп калсын, — деди.

⁴Ыйса:

— Ыйык Жазууда: «Адам жалаң нан менен гана эмес, Кудайдын оозунан чыккан ар бир сөз менен да жашайт»,деп жазылып турат, — деди.

⁵Ошондо ибилис Аны ыйык шаар Иерусалимге алып барып, ийбадаткананын төбөсүнө чыгарып койду да:

⁶— Кана, Кудай Уулу болсоң, өзүңдү төмөн таштап жиберчи, анткени «Кудай Өзүнүн периштелерине буйрук берет, алар сенин бутуңду ташка тийгизбей илип кетишет»,деп жазылган эмеспи, — деди.

⁷Ыйса:

— «Кудай Эгеңди сынаба!»,деп да жазылган, — деп жооп берди.

⁸Ибилис Ыйсага дагы келип, Аны абдан бийик тоого алып чыгып, бул дүйнөнүн бардык мамлекеттери менен алардын байлыгын көрсөтүп:

⁹— Эгерде алдыма жыгылып, мага таазим кылсаң, ушунун баарын сага берем, — деди.

¹⁰Ыйса ага мындай жооп берди:

— Жогол нары, шайтан, «Кудай Эгеңе табын, жалгыз Ага кызмат кыл!»— деп жазылып турат!

¹¹Ыйса ушундай дегенде, ибилис Андан кетип калды да, периштелер келип, Ыйсага кызмат кыла башташты.

Ыйсанын Галилеядагы кызматынын башталышы

¹²Ыйса Жакыянын камалганын угуп, Галилеяга кетип калды.

^13-14Бирок Ышая пайгамбар аркылуу айтылган Кудайдын сөзү аткарылышы үчүн Назаретте калган жок, келери менен Забулун жана Напталы урууларына караган Галилея көлүнүн жээгиндеги Капарноом шаарында жашап калды. Ышая пайгамбар болсо мындай деген:

¹⁵«Иордан дарыясынын ары жагында,

Деңизге алып барчу жол боюнда

Жаткан жер — Забулун да, Напталы да,

Башка улуттар жашаган Галилея!

¹⁶Караңгыда жашаган эл

Көрдү улуу жарыкты!

Нур төгүлдү болгондорго

Далдаасында ажалдын!».

¹⁷Ошол убактан тартып Ыйса:

— Ниетиңерди өзгөрткүлө! Анткени Асман Падышачылыгы жакындап калды, — деп жар сала баштады.

Ыйсанын алгачкы шакирттери

¹⁸Галилея көлүнүн жээги менен басып бараткан Ыйса эки бир тууганды: Петир аталган Ысманды жана Идристи көрдү. Алар көлгө тор салып жатышкан болчу, анткени алардын кесиби балыкчы эле.

¹⁹Ыйса аларга мындай деди: — Жүргүлө, Мени менен, силерге балык кармагандын ордуна, адамдарды Кудайга кантип апкелүүнү үйрөтөм!

²⁰Алар болсо ошол замат торлорун таштап, Ыйсаны ээрчип жөнөштү.

²¹Ыйса андан ары баратып, дагы бөлөк эки бир туугандарды: Жакып менен Жаканды көрдү. Алар атасы Зебедей менен бир кайыкта олтуруп алып, торлорун жамап жатышкан. Ыйса аларды Өзүнө чакырды.

²²Алар ошол замат кайыкты да, андагы атасын да калтырып, Ыйсаны ээрчип жөнөштү.

Ыйсанын Галилеядагы адамдарга таалим берип, айыктырышы

²³Ыйса Галилеяны кыдырып, алардын синагогаларында таалим берип, Кудайдын Падышачылыгы тууралуу Жакшы Кабарды жар салып, адамдарды ар кандай оору-сыркоолорунан айыктырып жүрдү.

²⁴Ал тууралуу кабар бүткүл Сирия аймагына тарап кетти. Адамдар Ага ар кандай илдет-дартка чалдыккандарды, жаны сыздап ооругандарды, жин тийгендерди, талмасы барларды, шал оору болуп калгандарды алып келишип, Ыйса аларды айыктырды.

²⁵Ошондо Галилеядан, Оншаар аталган жерден, Иерусалимден, Иудеядан жана Иордан дарыясынын ары жагынан көптөгөн адамдар Анын артынан жөнөштү.

5

Ыйсанын тоодогу таалими

¹Ыйса чогулган элди көрүп, тоого чыкты. Жайгашып олтурган соң, шакирттери жанына барышты.

²Ошондо Ал сөзүн баштап, аларга мындай таалим берди:

³— Момундар бактылуу!

Анткени Асман Падышачылыгы ошолордуку!

⁴Кайгыргандар бактылуу!

Анткени Кудай аларды сооротот!

⁵Алсыздар бактылуу!

Анткени жер алардын энчисине тиет!

⁶Адилдикке чаңкагандар бактылуу!

Анткени Кудай алардын суусунун кандырат!

⁷Кайрымдуулар бактылуу!

Анткени Кудай аларга кайрым кылат.

⁸Дили тазалар бактылуу!

Анткени алар Кудайды көрүшөт!

⁹Ынтымакка чакыргандар бактылуу!

Анткени Кудай аларды «балдарым» деп чакырат!

¹⁰Адилеттик үчүн куугунтук жегендер бактылуу!

Анткени Асман Падышачылыгы ошолордуку!

¹¹Менин шакирттерим болгонуңар үчүн сөгүп, куугунтукка алып, силер тууралуу жалган сөздөрдү айтышса бактылуусуңар!

¹²Кубангыла! Шаттангыла! Анткени силерди асманда чоң сыйлык күтүп турат! Силерден мурда да пайгамбарларды ошондой куугунтукка алышкан.

¹³Силер — жердин тузусуңар! Эгер туз даамын жоготсо, аны кантип калыбына келтиресиң? Ал эч нерсеге жарабай калат. Сыртка алып чыгып, тепсендиге ыргытып гана жибериш керек.

¹⁴Силер бул дүйнөдөгүлөр үчүн жарыксыңар. Тоо башында турган шаарды эч ким жашыра албайт.

¹⁵Шамды жаккан соң, аны идиштин астына эмес, шамдалга коюшат да ал үйдө отургандардын баарына жарыгын чачат.

¹⁶Анын сыңары, силер да адамдарга жарыгыңарды чачкыла! Алар силердин жакшы иштериңерди көрүп, асмандагы Атаңарды даңкташсын!

Тоорат мыйзамынын аткарылышы

¹⁷Мени Тоорат мыйзамын же пайгамбарлар жазмаларын жокко чыгарганы келди деп ойлобогула. Мен аларды жокко чыгаруу үчүн эмес, аткаруу үчүн келдим.

¹⁸Силерге бир чындыкты айтып коёюн: асман-жердин жашоосу бүтмөйүн, Тоорат мыйзамындагы бардык нерселер аткарылмайын, Тоорат мыйзамынын тамгасы тургай, тамгасынын эң кичинекей сызыкчасы да жок болуп кетпейт.

¹⁹Ошондуктан кимде-ким Кудайдын ушул эң кичине осуяттарынын бирин жокко чыгарса жана адамдарды ошондой окутса, ал Асман Падышачылыгында эң кичине болот. Ал эми осуяттарды аткарып, башкаларды да ошого үйрөткөн адам Асман Падышачылыгында улуу болот.

²⁰Силерге айтып коёюн, эгерде фарисейлер менен дин мугалимдеринин адилдигинен силердики ашып түшпөсө, анда Асман Падышачылыгына кирбейсиңер.

Ачууну кармай билүү тууралуу

²¹Байыркыларга «киши өлтүрбө»жана «ким киши өлтүрсө, сот алдында айыпталат» деп айтылган сөздү силер уккансыңар.

²²Мен болсо силерге айтам: кимде-ким боордошуна ачууланса, ал сот алдында айыпталат. Ким боордошуна: «Сен көңдөйсүң!» десе, ал жогорку сотко тартылат. Ким: «Сен наадансың!» десе, ал тозок отуна татыктуу.

²³Ошондуктан Кудайга курмандык жайга тартуу алып келип, анан ошол жерден боордошуңдун сага бир нерседен нааразы болуп калганын эстесең,

²⁴анда тартууңду курмандык жайдын жанына калтыр да, барып, алгач боордошуң менен элдеш. Анан кайра келип, тартууңду Кудайга бер.

²⁵Доочуң менен тез жараш, жолдо сотко баратканда эле көңүлүн тап, антпесең ал сени соттун колуна тапшырат. Сот болсо сакчыларга өткөрүп берип, зынданга каматат.

²⁶Сага бир чындыкты айтып коёюн: акыркы тыйыныңды бермейинче, ал жактан чыкпайсың.

Никени таза күтүү тууралуу

²⁷Силер «ойноштук кылба»деп айтылган сөздү уккансыңар.

²⁸А Мен силерге айтам: кимде-ким башка бирөөнүн аялын арам ой менен карап койсо, ал оюнда аны менен ойноштук кылып койду.

²⁹Эгерде сени оң көзүң күнөөгө түртүп атса, аны оюп сал да ыргытып жибер, анткени бүт денең менен тозокко ыргытылгандан көрө, бир мүчөңдөн айрылганың артык эмеспи.

³⁰Эгерде оң колуң күнөөгө түртүп атса, кыя чап да өзүңдөн алыс ыргыт, анткени бүт денең тозокко түшкөндөн көрө, бир мүчөңдөн ажыраганың жакшы.

³¹Мурда: «Кимде ким аялын коё берсе, ага ажырашуу катын жазып берсин!»деп айтылган.

³²А Мен силерге айтам: ойноштук кылуудан башка себеп менен аялын коё берген адам аялын ойноштуккатүртөт. Ошондой эле күйөөдөн чыккан аялга үйлөнүү да ойноштук кылганга жатат.

Ант тууралуу

³³Ошондой эле силер байыркыларга карата айтылган мындай деген да сөздү уккансыңар: «Ант-убадаңды бузба! Жараткан Эгеңдин алдында берген анттарыңды аткар!»

³⁴А Мен силерге айтам: эч кандай ант берип, карганбагыла! «Мына, асман турат!» дебегиле, анткени асман Кудайдын тактысы.

³⁵«Жер урсун!» дебегиле, анткени жер Кудайдын бут койгучу. Иерусалимди оозанып карганбагыла, анткени Иерусалим улуу Падыша — Кудайдын шаары.

³⁶Башыңарды сайып да ант бербегиле, анткени андагы бир тал чачты ак же кара кылууга да кудуретиңер жетпейт.

³⁷Бирок жообуңар түз болсун: же ооба, же жок дегиле, а мындан ашыгы — азгыруучудан.

Таш менен урганды аш менен ур

³⁸Силер: «Көзгө көз, тишке тиш!»деп айтылганын да уккансыңар.

³⁹А Мен силерге айтам: силерге жамандык кылгысы келгендерге каршы чыкпагыла, оң жаагыңарга чапканга сол жаагыңарды тоскула.

⁴⁰Соттошкусу келип, көйнөгүңөрдү талашкандарга, чапаныңарды да чечип бергиле.

⁴¹Силерди өзү менен бир чакырым басып барууга мажбурлагандар менен эки чакырым баргыла.

⁴²Силерден карыз алгысы келгендерге аркаңарды салбагыла.

Душмандарды сүйүү тууралуу таалим

⁴³Силер: «Боордошуңду сүй, бирок душманыңды жек көр!»деп айтылган сөздү уккансыңар.

⁴⁴А Мен силерге айтам: душмандарыңарды сүйгүлө, силерди куугунтуктагандар үчүн сыйынгыла.

⁴⁵Ошондо асмандагы Атаңардын уул-кыздары болосуңар. Анткени Анын күнү жамандарга да, жакшыларга да бирдей чыгып, жамгыры адилдерге да, адил эместерге да бирдей төгүлөт.

⁴⁶Өзүңөрдү сүйгөндөрдү гана сүйсөңөр, силерге кандай сыйлык берилмек эле? Салыкчылар деле ошондой кылышат эмеспи.

⁴⁷Боордошторуңарга гана сый көрсөтсөңөр, эмне өзгөчө иш кылган болосуңар? Бутпарастар деле ушундай кылышат эмеспи?

⁴⁸Силер дагы асмандагы жеткилең Атаңардай жеткилең болгула.

6

Кайрымдуулук тууралуу таалим

¹Эл алдында адилсингенден сак болгула. Болбосо силерге асмандагы Атаңардан сыйлык болбойт.

²Ошондуктан кайыр-садага бергениңерди айтып, жар салбагыла. Адамдардын алдында даңкын чыгарыш үчүн эки жүздүүлөр синагогаларда жана көчөлөрдө ушундай кылышат. Силерге бир чындыкты айтып коёюн: алар мындай кылуусу менен эмитен эле сыйлыктарын толук алып бүтүштү.

^3-4А сен кайыр берсең, даңазалабай, жашыруун бер. Оң колуңдун бергенин сол колуң билбесин. Ошондо жашыруун нерселерди да көрүп туруучу Кудай Атаң сага сыйлыгыңды берет.

Сыйынуу тууралуу таалим

⁵Сыйынганыңарда эки жүздүүлөрдөй болбогула: анткени алар элге көрүнүш үчүн синагогаларда, жолдордун кесилиштеринде туруп алып сыйынганды өтө жакшы көрүшөт. Силерге бир чындыкты айтып коёюн: алар сыйлыктарын алып бүтүштү.

⁶Сен болсо сыйынганыңда төркү үйүңө кир да, эшигиңди жаап алып, жашыруун жерлердеги Кудай Атаңа сыйын, ошондо жашыруун жерден сени көрүп турган Атаң сага сыйлыгыңды берет.

⁷Сыйынганыңарда, башка элдерге окшоп, маанисиз сөздөрдү кайталап, маңыздана бербегиле. Алар ушундай сыйынсак, Кудай бизди угат деп ойлошот.

⁸Ал эми силер алар сыяктуу болбогула, анткени Кудай Атаңар эмнеге муктаж экениңерди Андан сурай элегиңерде эле билет.

⁹Силер мындайча сыйынгыла: «Асмандагы Атабыз.

Сенин атың урматталсын!

¹⁰Сенин падышачылыгың келсин!

Асмандагыдай эле жерде да

Баары Сенин эркиңдегидей болсун!

¹¹Күнүмдүк наныбызды күн сайын бере көр,

¹²Бизге жамандык кылгандардын

Күнөөлөрүн кечиргенибиздей,

Сен да биздин күнөөлөрүбүздү кечир.

¹³Бизди азгырыкка кирип кетүүдөн сакта да

Азгыруучудан куткар».^[2]

¹⁴Эгер силер башкалардын туура эмес иштерин кечирсеңер, анда силердикин да асмандагы Атаңар кечирет!

¹⁵Ал эми силер башкалардыкын кечирбесеңер, анда Атаңар да силердин туура эмес иштериңерди кечирбейт!

Орозо тутуу тууралуу таалим

¹⁶Орозо тутканыңарда эки жүздүүлөрдөй болбогула. Алар орозо тутуп жатканын элге көрсөтүш үчүн кабактарын бүркөшөт. Силерге бир чындыкты айтып коёюн: алар өз сыйлыктарын эмитен эле алып алышты.

^17-18Силер болсо адамдардын алдында эмес, жашыруун жерде да бар Атаңардын алдында орозо тутуп жатканыңарды көрсөтүү үчүн бети-башыңарды жууп, таранып-сыланып алгыла. Ошондо жашыруун нерселерди да көрүүчү Атаңар силерге сыйлыгыңарды берет.

Чыныгы байлык асманда

¹⁹Байлыгыңарды жерге жыйбагыла. Жерде же күбө жеп кетет, же дат басып калат, же уурулар дубалыңды тешип, уурдап кетишет.

²⁰Андан көрө, байлыгыңарды асманга жыйгыла. Ал жактан күбө да жей албайт, дат да баспайт, уурулар да дубалды тешип, уурдап кете алышпайт.

²¹Анткени байлыгың каерде болсо, эси-дартың да ошерде болот.

²²Адамдын көзү — анын чырагы. Ошондуктан көзүң тунук болсо, бүт денең да жарык болот.

²³Эгер көзүң арам болсо, бүт дене-боюң караңгыда калат. Демек, сендеги жарык караңгыга айланып калган болсо, ал караңгылык абдан жаман!

Кудай жана байлык тууралуу

²⁴Эч бир кул эки кожоюнга бирдей кызмат кыла албайт: же бирин сыйлайт да, экинчисин жек көрөт, же бирине берилип, экинчисине көңүл кош мамиле кылат. Ошол сыяктуу Кудай менен акчага бирдей кызмат кыла албайсыңар!

²⁵Ошондуктан силерге айтам: «Эмне жеп, эмне ичебиз» деп, жаныңарды ойлоп, «эмне кийебиз» деп денеңерди ойлоп, түйшүк тартпагыла. Тамактан жан, кийимден дене артык да.

²⁶Чымчыктарды карагылачы, алар эгин экпейт да орбойт, кампаларга да чогултпайт. Аларды асмандагы Атаңар багып жатат. А силердин алардан айырмаңар алда канча чоң эмеспи?

²⁷Кимиңер түйшүк тартып, өмүрүңөрдү бир аз болсо да узарта аласыңар?

²⁸Ошондой эле эмнеге кийим-кечектин камын жеп, түйшүктөнөсүңөр? Кызгалдактардын өсүп турганын карагылачы, алар эч кандай эмгек кылышпайт.

²⁹А бирок силерге айтып коёюн: Сулайман падыша атак-даңкы чыгып турганда да алардын эч бириндей кийинген эмес.

³⁰Эгерде бүгүн талаада өсүп, эртең мешке жагыла турган чөптү Кудай ушундай кийиндирсе, силерди андан артык кийиндирбейби, эй, ишеними аздар!

³¹«Эмнени жейт болдук экен? Эмнени ичер экенбиз? Эмнени кийер экенбиз?» деп түйшүктөнбөгүлө!

³²Башка элдердин эси-дарты ушуларда, бирок силердин асмандагы Атаңар булардын баарына муктаж экениңерди билет.

³³Силер баарынан мурда Кудайдын Падышачылыгы жөнүндө ойлоп, Анын каалаганын аткаргыла! Ошондо Ал силерди жанагылардын баарына жеткизет.

³⁴Андыктан эртеңки күн үчүн түйшүк тартпагыла, себеби эртең тарта турган түйшүктөрүңөр башка, ар күндүн кыйынчылыгы өзүнө жетет.

7

Өзгөлөрдү соттобогула!

¹Өзгөлөрдү айыптабагыла, ошондо өзүңөр да айыпталбайсыңар.

²Анткени өзгөлөрдү кандай айыптасаңар, өзүңөр да ошондой айыпталасыңар. Өзгөлөргө колдонгон өлчөмүңөр өзүңөргө колдонулат.

³Эмнеге өз көзүңдөгү дөңгөчтү көрбөй, боордошуңдун көзүндөгү чамындыны көрөсүң?

⁴Өз көзүңдө дөңгөч турса, боордошуңа: «Келе, көзүңдөгү чамындыны алып коёюн», — деп кантип айтасың?

⁵Эй, эки жүздүү! Адегенде өз көзүңдөгү дөңгөчтү алып ташта, анан боордошуңдун көзүндөгү чамындыны кантип алышты билесиң.

⁶Ыйык нерселериңерди иттерге бербегиле, берметтериңерди чочколордун алдына таштабагыла; чочколор аларды тепсеп таштайт, иттер кайрылып келип, өзүңөрдү каап алат.

Сурагыла, издегиле, тыкылдаткыла!

⁷Сурагыла, ошондо силерге берилет, издегиле, ошондо табасыңар, тыкылдаткыла, ошондо силерге эшик ачылат!

⁸Анткени ар бир сураган алат, издеген табат, тыкылдатканга ачылат.

⁹Араңарда баласы нан сураса, таш бергендер барбы?

¹⁰Балык сураса, жылан кармата салганчы?

¹¹Ошентип, силер жаман болсоңор да балдарыңарга жакшы нерселерди бергенди билесиңер, андан бетер асмандагы Атаңар да сурагандарга жакшы нерселерди берет.

¹²Ошентип, качан болсо да, өзгөлөрдөн кандай мамилени күтсөң, өзүң да аларга ошондой мамиле кыл. Бул Тоорат менен пайгамбарлардын жазмаларында айтылгандарга дал келет.

Түбөлүк өмүрдүн дарбазасы тар

¹³Тар дарбазадан киргиле, анткени апат болор жерге алып баруучу жол да, дарбаза да кенен жана ошол дарбазадан кирип жаткандар көп.

¹⁴Өмүргө алып баруучу дарбаза менен жол ушунчалык тар жана ал дарбазаны тапкандар аз.

Өсүмдүк жана анын жемиши

¹⁵Жалган пайгамбарлардан сак болгула. Алар кой терисин жамынып келген ач карышкырлар.

¹⁶Аларды кылган иштеринен ажыратып тааныйсыңар. Тикенектен жүзүм же анжир теришпейт.

¹⁷Ошондой эле жакшы дарактын жемиши да жакшы, жаман дарактын жемиши да начар болот.

¹⁸Жакшы дарак начар жемиш бербейт, ал эми начар дарак жакшы жемиш бербейт.

¹⁹Жакшы жемиш бербеген дарак чаап салынат да отко ыргытылат.

²⁰Ошондуктан жалган пайгамбарларды кылган иштеринен таанып-билесиңер.

Мен силерди тааныбайм!

²¹Мени «Эге! Эге!» дегендердин баары эле Асман Падышачылыгына кире бербейт. Асмандагы Атамдын эркин аткаргандар гана киришет.

²²Сот күнү көп адамдар Мага: «Эге! Эге! Сенин атың менен пайгамбарчылык кылбадык беле? Сенин атың менен жиндерди кубалабадык беле? Сенин атың менен ажайып-кереметтерди жасабадык беле?» — дешет.

²³Ошондо Мен аларга: «Силер кимсиңер, Мен билбейм, көзүмө көрүнбөй жоголгула, күнөөкөрлөр!» — дейм.

Эки куруучу

²⁴Ошондуктан Менин ушул сөздөрүмдү угуп, аны аткарган үйүн таш үстүнө курган акылдуу адамга окшош болот.

²⁵Жаан нөшөрлөп, дарыялар ташкындап, алай-дүлөй бороон болуп, жанагы үйдү каптаганда, ал кыйрабайт, анткени таштын үстүнө курулган.

²⁶Ал эми ушул сөздөрүмдү угуп, бирок аткарбагандар үйүн кумга курган акылсыз адамга окшош.

²⁷Жаан нөшөрлөп, суу ташкындап, алай-дүлөй бороон болуп, жанагы үйдү каптаганда, ал кулайт. Кулаганда да катуу кулайт.

Ыйсанын бийлиги

²⁸Ыйса сөзүн аяктаганда, чогулган эл Анын таалимине таңданды.

²⁹Анткени Ыйса алардын дин мугалимдериндей эмес, бийлиги бар инсандай таалим берди.

8

Пес оорулуу адамдын айыгышы

¹Ыйса тоодон түшүп келгенде, чогулган элдин көбү Анын артынан ээрчиди.

²Аңгыча пес оорулуу бир адам жакын келип, таазим этип, мындай деди: — Таксыр, эгер сиз кааласаңыз, мени айыктыра аласыз.

³Ыйса ага колун тийгизди да:

— Каалаймын, айыккын! — деди.

Ошол замат ал оорусунан айыгып кетти.

⁴Ошондо Ыйса ага айтты: — Байкагын, бул тууралуу эч кимге ооз ачпа, бирок өзүңдү динкызматчыга көргөзүп, айыкканыңдын далили катары Муса буюрган курмандыкты алып баргының.

⁵Ыйса Капарноомго киргенде, Ага римдик жүз башы басып келди да:

⁶— Таксыр, кызматчым үйдө ооруп, ордунан тура албай, катуу кыйналып жатат, — деген өтүнүч менен кайрылды.

⁷Ошондо Ыйса ага:

— Мен барып, айыктырайын, — деди.

⁸Бирок жүз башы:

— Таксыр, босогомду атташыңызга мен татыктуу эмесмин, бирок бир ооз сөз айтсаңыз эле, кызматчым айыгып кетет.

⁹Мен бийлик астындагы адаммын, өзүмдүн да кол алдымда жоокерлерим бар. Алардын бирине: «Бар!» — десем, барат, башкасына: «Кел!» — десем, келет. Кулума: «Тигини жаса!» — десем, жасайт, — деп жооп берди.

¹⁰Муну укканда, Ыйса таң калып, аркасынан ээрчип келаткан элге айтты:

— Силерге бир чындыкты айтып коёюн: мындай ишенимди Мен Ысрайыл элинен да жолуктурган эмесмин.

¹¹Силерге айтам: чыгыш менен батыштан, түндүк менен түштүктөн келген көп адамдар Асман Падышачылыгында Ыбрайым, Ыскак жана Жакып менен бирге той дасторконун тегеректеп, жамбаштап жатышат.

¹²Падышачылыкты мурастап ала турган эл тыштагы капкараңгы жайга кубаланат. Ал жакка түшкөндөр кыйналганынан тиштерин кычыратып, боздошот.

¹³Анан Ыйса жүз башыга:

— Бара бер, ишенимиңе жараша болсун, — деди.

Ушул саатта кызматчы айыгып кетти.

Ыйсанын көп адамды айыктырышы

¹⁴Ыйса Петирдин үйүнө келип, анын кайненеси ысытма менен ооруп, төшөктө жатканын көрдү.

¹⁵Ыйса аялдын колун кармаганда, ысыгы кайтып, аял айыгып кетти. Анан ордунан туруп, Ыйсаны коноктой баштады.

¹⁶Кеч киргенде, жин даарыган көп адамды Ыйсага алып келишти. Ыйса алардагы жиндерди сөзүнүн кудурети менен кууп чыкты да илдеттеринен айыктырды.

¹⁷Илгери Ышая пайгамбар аркылуу мындай деп айтылган: «Ал биздин алсыздыктарыбызды Өзүнө алды жана ооруларыбызды көтөрүп кетти».Ыйса аларды айыктыруу менен жогорудагы пайгамбардык сөздү ишке ашырды.

Ыйсаны ээрчип, шакирт болгусу келгендер

¹⁸Айланасындагы жыйналган элди көрүп, Ыйса шакирттерине көлдүн аркы өйүзүнө өтүүнү буюрду.

¹⁹Ошондо бир дин мугалими басып келип: — Устат, сен кайда барбагын, мен артыңдан калбайм, — деди.

²⁰Ыйса ага:

— Түлкүлөрдүн ийини, чымчыктардын уясы бар. Адам Уулунун болсо баш калкалаар жайы жок, — деп жооп берди.

²¹Дагы бир шакирти Ыйсага:

— Таксыр, адегенде үйгө барып, атамдын кашында болуп, ал өлгөндө сөөгүн коюп келейин да анан сизди ээрчийин. Ушуга уруксат этиңиз, — деди.

²²Ыйса ага:

— Сен артыман түш. Өз өлүктөрүн көмүүнү тирүү өлүктөргө калтыр! — деди.

Көлдөгү бороондун токтошу

²³Ыйсаны ээрчип, шакирттери да кайыкка түшүштү.

²⁴Аңгыча деңиз катуу толкуп, кайыктын кырынан суу ашып кире баштады. Ыйса болсо уктап жатты.

²⁵Шакирттери жанына келип: — Устат! Куткар! Өлө турган болдук! — деп Аны ойготушту.

²⁶Ошондо Ыйса аларга:

— Эмне мынча коркосуңар, ишеними аздар! — деди да, ордунан туруп, шамал менен деңиздин токтошу үчүн буйрук берди. Ошол замат айлана тыптынч болуп, мемирей түштү.

²⁷Бул окуяны көргөндөр аң-таң болушуп: — Шамал менен деңизди да багындырган бул кандай адам? — дешти.

Жин даарыган адамдардын айыгышы

²⁸Көлдүн аркы өйүзүндө жайгашкан Гадара деген жерге сүзүп барышканда, жин даарып ооруган эки киши үңкүрлөрдөгү мүрзөлөрдөн чыга калышып, Ыйсанын алдынан тосушту. Алар ушунчалык кутуруп кетишкендиктен ал жол менен эч ким өтө алчу эмес.

²⁹Аңгыча алар кыйкырып жиберишти:

— Эй, Кудай Уулу, биз менен кандай ишиң бар?! Бизди күн мурунтан эле азапка салганы келдиңби?

³⁰Алардан алысыраакта болсо бир топ чочко жайылып жүргөн.

³¹Жиндер Ыйсадан: — Эгер бизди кубаласаң, тээтигил чочколордун арасына жибер, — деп өтүнүштү.

³²— Баргыла! — деди Ыйса.

Жиндер адамдардан чыгып, чочколорго кетишти. Ошол замат чочколор тобу менен жардан деңизге кулап, сууга чөгүп өлүштү.

³³Чочко кайтаргандар болсо качып жөнөштү да шаарга келип, болгон ишти баарына жар салып, жин оорулуулардын кантип айыкканын айтышты.

³⁴Ошондо бүткүл шаар эли Ыйсаны утурлай чыгып, Ага жолукканда: «Биздин жерибизден кетип калчы», — деп жалбарышты.

9

Шал болгон адамдын айыгышы

¹Ыйса кайыкка түшүп, кайрадан көлдүн берки өйүзүндөгү Өзү жашаган шаарына келди.

²Аңгыча адамдар шал болуп ооруган бирөөнү төшөгү менен көтөрүп, алдынан тосуп чыгышты. Ыйса алардын Өзүнө ушундай ишеним артып турганын көрүп: — Кайрат кыл, балам, күнөөлөрүң кечирилди! — деди.

³Ошондо кээ бир дин мугалимдери:

— Бул Кудайга акарат келтирип атат! — деп өз ара күңкүлдөштү.

⁴Ыйса алардын оюн билип, мындай деди:

— Эмне үчүн силердин ичиңердеги ойлоруңар жаман?

⁵Кайсынысы оңой: «Күнөөлөрүң кечирилди!» дегенби же: «Ордуңан тур да бас!» дегенби?

⁶Билип алгыла, Адам Уулунун жер бетинде күнөөлөрдү кечире турган бийлиги бар! Анан шал оорулууга карап:

— Тур да, төшөгүңдү көтөрүп, үйүңө жөнө! — деди.

⁷Киши ордунан туруп, үйүнө жөнөдү.

⁸Чогулгандарды коркунуч басып, адамдарга ушундай бийликти берген Кудайды даңкташты.

Матайдын шакирттикке тандалышы

⁹Ыйса андан ары баратып, салык жыйноочу жерде олтурган Матай аттуу кишини көрүп калды. Ага:

— Менин жолума түш! — деди.

Матай ордунан турду да, Ыйсаны ээрчип жөнөдү.

¹⁰Ошол күнү кечинде, Ыйса бир үйдө, дасторкондун жанында жамбаштап жатты. Көптөгөн салыкчылар жана башка күнөөкөрлөр ошол үйгө келип, Ыйсанын жана анын шакирттеринин катарынан орун алышты.

¹¹Муну көргөн фарисейлер Ыйсанын шакирттерине: — Эй, эмне үчүн силердин устатыңар салыкчылар жана башка күнөөкөрлөр менен чогуу бир дасторкондон тамактанып жатат? — дешти.

¹²Ыйса муну угуп, аларга айтты:

— Дарыгер дени сактарга эмес, оорулууларга керек.

¹³Баргыла да «Мен курмандыктан көрө, боорукердикти каалайм»деген сөздүн маанисин билип алгыла. Мен такыбааларды эмес, күнөөкөрлөрдү ниеттерин өзгөртүүгө чакырганы келдим.

Орозо тутуу маселеси

¹⁴Ушул окуядан соң, Ыйсага Жакыя чөмүлдүрүүчүнүн шакирттери келип, суроо беришти:

— Эмне үчүн биз да, фарисейлер да тез-тез орозо тутабыз, ал эми сенин шакирттериң андай кылышпайт, ыя?

¹⁵Ыйса аларга мындай жооп берди:

— Үйлөнүп жаткан жигит тойго чакырылган коноктордун арасында жүргөндө, алар эмнеге кайгырмак эле? Бирок үйлөнгөн жигит алардан алына турган күндөр да келет, алар орозону ошондо тутушат.

¹⁶Эч ким жаңы кездемеден эски кийимге жамаачы жамабайт. Антпесе, жаңы жамаачы эски кийимди жыртып, жыртыгы мурдагыдан да аңырайып калат.

¹⁷Жаңы шарапты эски чаначтарга куйбайт. Эгер куйса, жаңы шарап чаначтарды айрып, өзү да төгүлөт, чаначтар да жарабай калат. Ошондуктан жаңы шарапты жаңы чаначтарга куюш керек, ошондо чанач да, шарап да аман калат.

Тирилген кыз, сакайган аял

¹⁸Ыйса аларга ушуларды айтып жатканда, жергиликтүү башкаруучулардын бири келди да, таазим кылып:

— Кызым каза болуп калды. Бирок сен барып, колдоруңду үстүнө койсоң эле кайра тирилет, — деди.

¹⁹Ыйса ордунан туруп, анын артынан жөнөдү. Шакирттери да ага кошулду.

²⁰Аңгыча он эки жыл бою ичинен кан акканы токтобой ооруган бир аял Ыйсанын арка жагынан басып келип, Анын кийиминин этегине колун тийгизди.

²¹«Кийимине эле колум тийсе, айыгам!» деди аял өзүнчө.

²²Ыйса болсо артына кайрылып, аны көрдү да: — Кайрат кыл, кызым, ишенимиң сени айыктырды, — деди.

Ошол сааттан баштап аял оорусунан кутулду.

²³Ушундан соң, Ыйса башкаруучунун үйүнө келип, муңканган чоор үнүн угуп, ызы-чуу болуп жаткан элди көрдү.

²⁴Анан аларга: — Ары тургула! Кыз өлгөн жок, ал жөн эле уктап жатат! — деди.

Ошондо алар Ыйсаны шылдыңдап күлүштү.

²⁵Чогулгандар кетишкенде, Ыйса үйгө кирди да, кызды колунан алып ордунан тургузду.

²⁶Бул окуя тууралуу күбүр-шыбыр туш-тарапка тарады.

Сокурлардын айыгышы

²⁷Ыйса андан ары баратканда, эки сокур киши артынан түшүп:

— Дөөт Уулу, бизге боорукердик кыла көр! — деп кыйкырышты.

²⁸Ыйса үйгө киргенде, сокурлар Анын жанына келишти. Ыйса аларга:

— Силерге жардам бере аларыма ишенесиңерби? — деди.

Алар:

— Ооба, таксыр, — деп жооп кайтарышты.

²⁹Ошондо Ыйса алардын көздөрүнө колун тийгизип туруп:

— Ишенгениңердей болсун, — деди.

Ошондо тигилердин көздөрү ачылып, көрө башташты.

³⁰Анан Ыйса катуу эскертип: — Абайлагыла, бул окуя тууралуу эч ким билбесин! — деди.

³¹Алар болсо үйдөн чыгары менен баарына Ыйса тууралуу айтып киришти.

Дудуктун айыгышы

³²Айыккан сокурлар сыртка чыкканда, кимдир бирөөлөр Ыйсага жин оорудан улам дудук болгон кишини алып келишти.

³³Ыйса жиндерди кууп чыкканда, дудук сүйлөп кирди. Эл: — Эч качан мындай укмуш Ысрайылда болгон эмес! — деп таңданышты.

³⁴Ал эми фарисейлер:

— Бул жиндерди алардын башчысынын күчү менен кубалап жатат, — дешти.

Кароосуз калган койлор

³⁵Ыйса көптөгөн шаар-кыштактарды кыдырып, алардагы синагогаларда таалим берип, Падышачылыктын Жакшы Кабарын жарыялап, адамдарды ар кандай оору-сыркоолорунан айыктырып жүрдү.

³⁶Көптөгөн адамдарды көрүп, боору ооруду, анткени алар туш-тушка чачырап койчусуз калган койлордой болчу.

³⁷Ошондо шакирттерине: — Оро турган эгин көп, бирок орокчулар аз.

³⁸Андыктан Өз эгин талаасына орокчуларды жөнөтсүн үчүн эгин Эгесине жалынгыла, — деди.

10

Он эки шакиртке берилген тапшырма

¹Ыйса он эки шакиртин чакырып алып, аларга ар кандай кара күчтөрдү кууп чыга турган бийлик, ар кандай оорулар менен алсыздыктарды айыктыра турган кудурет берди.

²Булар Ыйсанын он эки элчиси эле. Алардын аттары мындай: биринчиси Петир деп да аталган Ысман жана анын иниси Идрис, Зебедейдин уулу Жакып жана анын иниси Жакан,

³Филип жана Барталамей, Том жана Матай салыкчы, Алпейдин уулу Жакып жана Тадай,

⁴Ысман Динчил жана кийин чыккынчы болуп кеткен Жүйүт Искариот.

⁵Ушул он эки кишини Ыйса жөнөтүп жатып, мындай буйрук берди:

— Башка улуттагылардын жерине барбагыла жана самариялыктардын шаарына кирбегиле.

⁶Анын ордуна адашкан койлордой болгон Ысрайыл элине гана баргыла.

⁷Барганыңарда аларга: «Жакында силер Кудайдын башкаруусунда болосуңар!» — деп жар салгыла.

⁸Оорулууларды айыктыргыла, өлгөндөрдү тирилткиле, пес оорулууларды сакайткыла, жиндерди кубалагыла. Бекер алдыңар, бекер бергиле.

⁹Алтын, күмүш, жез акча да белбооңорго түйбөгүлө.

¹⁰Жолго баштык да, ашык кийим да, бут кийим да, таяк да албагыла. Анткени иштегендин тиштегенге акысы бар.

¹¹Кайсы шаарга же айылга кирбегиле, алгач силерди кабыл алууга даяр адамдын барын аныктагыла, анан ошол жерден кеткиче ошол адамдыкынан башканыкына көчпөгүлө.

¹²Босогону аттаарыңарда: «Тынччылык болсун!» деп, батаңарды бергиле.

¹³Эгер ошол үйдө саламыңарды кабыл алууга даяр адам бар болсо, батаңар кабыл болот, эгер болбосо, батаңар өзүңөргө кайтат.

¹⁴Ал эми силерди кабыл албай, айткан сөзүңөргө кулак салышпаса, анда ошол шаардан же үйдөн чыгып, алардын четке кагылганынын белгиси катары бутуңардын чаңын күбүп салгыла.

¹⁵Чынын айтайын, кыяматтагы сот күнүндө ал шаарга караганда, Содом менен Гомор шаарларына жеңилирээк жаза колдонулат.

Боло турган куугунтуктар жөнүндө

¹⁶Мен силерди карышкырлардын арасына койлорду жибергендей жөнөтүп жатам. Ошондуктан жыландай кыраакы, көгүчкөндөй ак көңүл болгула.

¹⁷Адамдардан абайлагыла, алар силерди сотко беришип, синагогаларда сабашат.

¹⁸Мага ишенгениңер үчүн өкүмдарлар менен падышалардын алдына алып барышат. Алардын жана элдин алдында күбөгө өтүп, Мен жөнүндө айтып бересиңер.

¹⁹Ошондо «кантип айтабыз, эмнени айтабыз» деп түйшүк тартпагыла. Эмне дээриңерди ошол саатта Кудай оозуңарга сала берет.

²⁰Анткени силер эмес, силер аркылуу Атаңардын Руху сүйлөйт.

²¹Бир туугандар бири бирин, атасы өз баласын өлүмгө салып бере турган болот. Балдары өз ата-энелерине каршы чыгышып, аларды өлүмгө салып беришет.

²²Мен үчүн баарына жек көрүндү болосуңар. Бирок ким аягына чейин чыдаса, куткарылат.

²³Бир шаардан зордук көрсөтүшсө, башка шаарга качкыла. Силерге чындыкты айтып жатам: силер Ысрайылдын шаарларын кыдырып чыккыча, Адам Уулу келип калат.

²⁴Шакирт устатынан, кул ээсинен өйдө эмес.

²⁵Шакирт устатындай, кул ээсиндей боло алса, ошол жетиштүү. Үй ээсин Бээлзебул^[3]деп атап жатышса, үйүндөгүлөрүн андан бетер тилдебей коймок беле.

²⁶Ошондуктан алардан коркпогула, анткени сыртка чыкпас сыр болбойт, ачыкка чыкпас жашыруун иш болбойт.

²⁷Силерге караңгыда айтып жатканымды жарыкта айткыла. Кулагыңарга шыбырап айтылып жатканды үйдүн төбөсүнө чыгып алып жар салгыла.

²⁸Силерди өлтүрүп коюш колунан келе тургандардан коркпогула. Алар жаныңарды өлтүрө албайт. Андан көрө, жаныңарды да, денеңерди да кууратып, тозокко салууга кудурети бар Кудайдан корккула.

²⁹Эки чымчык бир аз эле тыйынга сатылат, туурабы? Эгерде Кудай Атаңардын эрки болбосо, алардын бири да топ этип жерге кулабайт.

³⁰А силердин болсо башыңардагы чачыңар да эсептелүү.

³¹Ошондуктан коркпогула, силер чымчыктардан алда канча кымбатсыңар.

Ыйсаны кабыл алуу жана Андан баш тартуу

³²Ким Мени эл алдында ачык тааныса, Мен да аны асмандагы Атамдын алдында ачык тааныйм.

³³Мени эл алдында четке какканды, Мен да асмандагы Атамдын алдында четке кагам.

Ыйса бул дүйнөгө ажырым алып келди

³⁴Мени жер бетине тынчтык алып келди деп ойлобогула!

³⁵Мен тынчтык эмес, уулун атасынан, кызын энесинен, келинин кайненесинен ажырата турган кылыч алып келдим.

³⁶Адам баласынын душмандары — өз үйүндөгүлөрү.

³⁷Атасын же энесин Менден артык сүйгөн адам Мага жарабайт. Баласын же кызын Менден артык сүйгөн адам Мага жарабайт.

³⁸Ошондой эле өзүнүн айкаш жыгачын көтөрбөстөн, Мени ээрчиген адам да Мага жарабайт.

³⁹Өмүрүн аяган адам аны сактамак турсун жоготуп алат, ал эми ким Мен үчүн өмүрүн жоготсо, ал аны кайрадан табат.

Чыныгы сыйлык

⁴⁰Ким силерди кабыл алса, Мени кабыл алганы, ал эми ким Мени кабыл алса, Мени Жибергенди кабыл алганы.

⁴¹Пайгамбарды пайгамбар катары кабыл алган адам, пайгамбарга бериле турган сыйлыкты алат. Кудайдын каалоосу менен жашаган адамды Кудайдын каалоосу менен жашаган адам катары кабыл алган адам, Кудайдын каалоосундай жашаган адамга бериле турган сыйлыкты алат.

⁴²Шакирттеримдин эң кичинесин Менин шакиртим катары кабыл алып, бир чыны муздак суу берсе, анда, силерге чын айтам, ал адам тиешелүү сыйлыгын сөзсүз алат.

11

¹Ыйса он эки шакиртине насаат-буйруктарын айтып бүтүп, ал жерден кетти да, Галилеянын шаарларына таалим берип, Жакшы Кабарды жар салууга жөнөдү.

Ыйса жана Жакыя

²Ал эми Жакыя болсо Машаяктын кылган иштери тууралуу түрмөдө отурган жеринен кабардар болду. Ошондо ал шакирттерин Ыйсага жиберип:

³«Келе турган Куткаруучу сенсиңби же башканы күтүшүбүз керекпи?»— деп суратты.

⁴Ыйса аларга:

— Баргыла, уккан-көргөнүңөрдү Жакыяга айтып бергиле:

⁵сокурлардын көзү көрүп, буту шал болгондор басып, пес оорулуулар айыгып, дүлөйлөр угуп, өлгөндөр кайра тирилип, жакырларга Жакшы Кабар тарап жатат.

⁶Ушул кылгандарымды көрүп туруп, Менин ким экенимен шек санабаган адам бактылуу, — деп жооп берди.

⁷Жакыя жиберген адамдар кеткенде, Ыйса элге Жакыя тууралуу мындай деди:

— Ээн талаага эмнени көргөнү бардыңар эле? Шамал термелткен камыштыбы?

⁸Айткылачы, деги эмнени көрөлү деп бардыңар эле? Кооз кийимчен адамдыбы? Кооз кийимчендер ал жакта эмес, тигине, алар падыша сарайларда.

⁹Анда эмнени көргөнү бардыңар? Пайгамбардыбы? Ооба! Силерге айтып коёюн: ал пайгамбардан да улуу.

¹⁰Ыйык Жазууларда Кудай: «Мына, Сенин алдыңан кабарчымды жиберемин, ал Сенден мурда барып, басар жолуңду даярдайт»,— деп ушул адам жөнүндө айткан.

¹¹Силерге бир чындыкты айтып коёюн: энеден туулгандардын бири да Жакыя чөмүлдүрүүчүдөн улуу эмес! Бирок Асман Падышачылыгында эң кичине деп эсептелген киши да андан улуу.

¹²Жакыя чөмүлдүрүүчүнүн күндөрүнөн тартып азыркы кезге чейин Асман Падышачылыгына күч колдонуп келишкен жана күчтүүлөр аны тартып алышууда.

¹³Анткени Жакыянын кызматы Муса калтырган Тоорат мыйзамы менен башка пайгамбарлардын китептериндеги алдын ала айтылгандарды жыйынтыктайт.

¹⁴Эгерде сөзүмдү кабыл алгыңар келсе, анда Жакыя — бул кайтып келүүгө тийиш болгон Илиястын өзү.

¹⁵Уга турган кулагы барлар уксун!

^16-17Азыркы замандын адамдарын кимге окшотсом? Алар базарда олтуруп алып, бири бирине: «Той-тамаша күүсүн салып, чоор тартсак, эмнеге бийлебейсиңер, кошок кошсок, эмнеге ыйлабайсыңар?!» — деген жаш балдарга окшош.

¹⁸Анткени кадимки тамактарды ичип-жебеген Жакыя келди эле, «буга жин тийиптир» дешти.

¹⁹Башкаларга окшоп ичип-жеген Адам Уулу келди эле, «бул киши сугалак экен, шарапка жакын экен, салыкчылар менен күнөөкөрлөрдүн досу экен» — дешти. Бирок кандай болсо да, Кудайдын даанышмандыгы аны жактагандар тарабынан ырасталды.

Ыйсанын сөзүн кабыл албаган шаарлар

²⁰Ошондо Ыйса Өз кереметтерин баарынан көбүрөөк көрсөткөн шаарларды уруша баштады. Анткени алар ниеттерин өзгөртүшпөдү:

²¹— Эй, шордуу Коразин! Эй, шордуу Бейтсайда! Эгер силерде жасалган укмуштар Тир менен Сидондо жасалган болсо, алар эбак эле катуу кайгырып, кенептен кийим кийип, күлгө олтуруп,^[4]ниеттерин өзгөртүшмөк.

²²Бирок силерге айтып коёюн: эми кыямат кайымда Тир менен Сидондун акыбалы силердикинен жеңилирээк болот.

²³А сен, Капарноом, текеберденип, төбөм менен көккө жетем деп ойлойсуңбу? Жок! Кудай сени жердин түпкүрүнө житире чабат. Анткени сенде жасалган укмуштар Содомдо да жасалган болсо, анда ал бүгүнкү күндө бар болмок.

²⁴Бирок Мен силерге айтып коёюн: кыямат кайымда силерге караганда, Содом шаарына жеңилирээк болот.

Чарчап-чаалыккандарга сүйүнчү

²⁵Ошол убакта Ыйса мындай деди:

— Оо, Ата, асман менен жердин Ээси! Сени мактап, даңазалайм, анткени Сен бул иштерди даанышмандар менен акылмандардан жашырып, жаш бала сыяктангандарга ачып көрсөттүң.

²⁶Ооба, Атаке, Сен ушундай болушун кааладың.

²⁷Атам бардыгын Мага өткөрүп берген. Уулунун ким экенин Атасынан башка эч ким жакшы билбейт. Атасын ким экенин да Уулунан жана Уулу ачып көрсөткүсү келгендерден башка эч ким жакшы билбейт.

²⁸Оор мээнеттин каамытынан башы чыкпай, түйшүк жүгүн көтөрүп жүрүп, чарчап-чаалыккандар, баарыңар Мага келгиле! Мен силерди эс алдырам.

²⁹Менин каамытымды кийип, Менден таалим алгыла, анткени Мен жоош-момунмун жана жөнөкөймүн. Ошондо жаныңар жай табат.

³⁰Анткени Менин каамытым жакшы, жүгүм жеңил.

12

Дем алыш күнү тууралуу

¹Дем алыш күндөрдүн биринде Ыйса эгин талаасын аралап өтүп бара жатты. Жанындагы шакирттери ачка болуп, буудайдын башын жулуп жей башташты.

²Муну фарисейлер көрүп калышып Ыйсага: — Карачы, шакирттериң дем алыш күнү тыюу салынган ишти кылып жатышат! — дешти.

³Ыйса мындай жооп берди:

— Дөөт жанындагы адамдар менен бирге ач калганда эмне кылганын окуган жок белеңер?

⁴Кудай үйүнө кирип, Эгебизге багышталган нанды жанындагылар менен бирге жебеди беле! Бирок ал нандарды жегенге эч акысы жок болчу. Аларды жегенге динкызматчылардын гана акысы болгон.

⁵Дин кызматчылар ийбадатканада дем алыш күнү ошол күндүн мыйзамын бузуп коюшса да айыпсыз экендиги тууралуу Тоорат мыйзамынан окуган жок белеңер?

⁶Силерге айтып коёюн: бул жерде ийбадатканадан да улуу Бирөө турат.

⁷Эгерде силер Кудайдын: «курмандыкты эмес, боорукердикти каалайм!»деген сөзүнүн маанисин түшүнгөн болсоңор, анда айыпсыз адамдарды соттобос элеңер.

⁸Анткени Адам Уулу дем алыш күнүнүн да ээси!

Колу сенек адам

⁹Ыйса ал жактан кетип, синагогага келди.

¹⁰Синагогада колу сенек бир адам бар эле. Ошол жерде тургандардан бирөөлөр Ыйсадан кынтык таап, айыпка жыгуу максатында: — Кудайдын мыйзамы боюнча дем алыш күнү да адамды айыктырууга болобу? — деп сурашты.

¹¹Ыйса:

— Бир кою дем алыш күнү чуңкурга түшүп калса, араңардан кимиңер аны көрүп туруп, алып чыкпай таштап коёт?

¹²Адам баласы койдон алда канча өйдө эмеспи! Демек, дем алыш күнү жакшылык кылса болот, — деди.

¹³Анан колу сенек адамга кайрылып:

— Колуңду сунчу! — деди.

Тигил адам сунары менен айыгып, берки колу соо колундай болуп калды.

¹⁴Ошондо сыртка чыгып кетишкен фарисейлер өз ара Ыйсаны кантип өлтүрүш керектигин акылдашышты.

Ыйса — Кудайдын сүйүктүү Кулу

¹⁵Ыйса болсо алардын бул ниетин билип, ал жактан кетип калды. Анын аркасынан көп эл ээрчиди. Ыйса алардын баарын айыктырып,

¹⁶адамдарга Өзү жөнүндө жарыя кылууга тыюу салды.

¹⁷Кудайдын Ышая пайгамбар аркылуу айткан сөзү аткарылышы үчүн ушундай болду:

¹⁸«Бул Менин тандап алган Кулум,

Жаным ыраазы болгон Сүйүктүүм.

Мен Анын үстүнө Өз Рухумду түшүрөм,

Ал бардык элдерге өкүмүмдү жарыя кылат.

¹⁹Талашпайт да кыйкырбайт,

Көчөдө кыйкырып жатканын эч ким укпайт.

²⁰Менин өкүмүмдү аягына жеткирмейин,

Бүктөлгөн камышты сындырбайт,

Быкшыган шамды өчүрбөйт.

²¹Ага бардык улуттар үмүттөрүн артышат».

Ыйса жана шайтан

²²Аңгыча жин даарыган бир сокур, дудук адамды Ыйсанын алдына алып келишти. Ыйса аны айыктырды. Сокур дудук сүйлөп, көзү көрүп калды.

²³Элдин баары таң калып:

— Бул Дөөттүн урпагы эмеспи? — деп бири биринен сурашты.

²⁴Муну угуп калган фарисейлер:

— Бул жиндерди алардын башчысы — Бээлзебулдун^[5]күчү менен кубалап жатат. Мындан башкача болушу мүмкүн эмес! — дешти.

²⁵Алардын оюн билген Ыйса мындай деди:

— Ичинен бөлүнүп-жарылган мамлекет кыйрайт, ыркы кеткен шаар же үй-бүлө соо калбайт.

²⁶Эгер шайтан шайтанды кубалап жатса, демек, ал өз ичинен бөлүнүп-жарылып, өзүнө өзү каршы чыкканы. Анан анын падышачылыгы кантип аман калмак эле?

²⁷Эгер Мен жиндерди шайтандын күчү менен кубалап жаткан болсом, анда өзүңөрдүн шакирттериңер кимдин күчү менен кубалап жүрөт? Ушул себептен шакирттериңердин кылган иштери силерге калыс болсун.

²⁸А эгер Мен жиндерди Кудайдын Руху менен кубалап жаткан болсом, демек, силерге Кудай Өз Падышачылыгын орното турган мезгилдин келип жеткени!

²⁹Алдуу адамдын үйүнө кирген бирөө алды менен анын өзүн байлабай туруп, үй-мүлкүн кантип тоноп кетет? Алдууну байлагандан кийин гана анын үйүн тоной алат.

³⁰Ким Мен тарапта болбосо, ал Мага каршы. Ким Мени менен бирге жыйнабаса, ал чачат.

³¹Ошондуктан силерге айтып коёюн: адам баласынын күнөөлөрү менен жаман сөздөрү бүт кечирилет, а бирок кимде-ким Ыйык Рухка акарат айтса, кечирилбейт.

³²Кимде ким Адам Уулуна каршы сөз айтса кечирилет, а бирок Ыйык Рухка каршы сүйлөгөн адам бул дүйнөдө да, тиги дүйнөдө да кечирилбейт.

Дарак жана анын мөмөлөрү

³³Даракты жакшы баксаңар, мөмөсү да жакшы болот, жаман баксаңар, мөмөсү да жаман болот. Анткени дарактын кандай экени мөмөсүнөн билинет.

³⁴Эй, жылан тукумдары! Өзүңөр жаман болуп туруп, анан кантип жакшы сөз сүйлөй алмак элеңер? Анткени адамдын дили эмнеге толуп-ташыса, ошол тилине чыгат.

³⁵Жакшы адам дилиндеги жакшы казынасынан жакшылыкты берет, жаман адам жаман казынасынан жамандыкты берет.

³⁶Силерге айтып коёюн: адамдар оозунан чыккан ар бир куру сөзү үчүн кыяматтагы сот күнү Кудай алдында жооп беришет.

³⁷Анткени айткан сөзүң боюнча акталасың жана соттолосуң.

Жышаан көргүсү келгендер

³⁸Ошондо дин мугалимдери менен фарисейлердин кээ бири Ыйсага:

— Устат, сиздин бизге бир кереметтүү жышаан көрсөтүшүңүздү каалайбыз, — дешти.

³⁹Ыйса мындай жооп берди:

— Бузулган жана күнөөкөр муун кереметтүү жышаан көргүсү келет. Бирок Жунус пайгамбардын окуясындагы жышаандан башка жышаан ага көрсөтүлбөйт!

⁴⁰Жунус деңиз жырткычынын курсагында үч күн, үч түн болгон сыяктуу Адам Уулу да жер түбүндө үч күн, үч түн болот.

⁴¹Нинебиликтер^[6]кыямат кайымда ушул муун менен бирге кайра тирилип, аны айыпка жыгат, анткени алар Жунустун сөзүн угуп, ниеттерин өзгөртүшкөн. А бул жерде болсо Жунустан улуу Бирөө турат.

⁴²Түштүк^[7]ханышасы да тирилип, ушул муунду айыпка жыгат, анткени ал Сулаймандын акылман сөзүн угуп кетейин деп, дүйнөнүн аркы четинен келген. А бул жерде болсо Сулаймандан да улуу Бирөө турат.

Кайра келген жиндер

⁴³Кара күч адамдан чыккан соң, жанына тынчтык издеп, какшыган чөлдөрдү кыдырып-кыдырып таппайт.

⁴⁴Анан: «Кой, чыккан үйүмө кайра барайын» деп кайра келет да, анын шыпырылып, жыйналып бош турганын көрөт.

⁴⁵Кайра барып, өзүнөн ашкан жети жинди ээрчите келет да, кирип, жашай башташат. Ошондо жанагы адамдын кийинки абалы мурункусунан да жаман болот. Азыркы жаман замандын адамдары менен так ошондой болот.

Ыйсанын энеси жана бир туугандары

⁴⁶Ыйса чогулгандарга сүйлөп жаткан. Аңгыча энеси жана бир туугандары келип, Аны менен сүйлөшөлү деп сыртта күтүп турушту.

⁴⁷Ошондо кимдир бирөө: — Сени менен сүйлөшкүсү келип, энең жана бир туугандарың сыртта турушат, — деди.

⁴⁸Ыйса ушул сөздү айтканга карап:

— Менин энем менен бир туугандарым кимдер? — деди.

⁴⁹Анан колун шакирттери тарапка сунуп:

— Менин энем менен бир туугандарым булар!

⁵⁰Анткени ким асмандагы Атамдын каалоосун аткарса, ошол Мага бир тууган ага-ини, эже-карындаш жана эне болот, — деди.

13

Дыйкан тууралуу ибарат

¹Ушундан соң, Ыйса үйдөн чыгып, кайрадан көл жээгинде элди окута баштады.

²Ошондо жыйылган элдин көптүгүнөн кайыкка түшүүгө туура келди. Эл болсо жээкте карап турду.

³Ыйса көп нерселерди ибараттап айтты. Ал мындай деди: — Бир дыйкан эгин сепкени талаага чыгыптыр.

⁴Сепкен үрөндөрдүн кээси жол боюна түшүп, учуп келген чымчыктарга жем болот.

⁵Кээ бири аз гана топурагы бар таштак жерге түшүп, кыртышы терең болбогондуктан тез эле өсүп чыгат.

⁶Бирок күн чыкканда күйүп, тамыры терең болбогондуктан куурап калат.

⁷Кээси тикендин арасына түшөт. Анан өсүп чыккан тикен астында басылып калат.

⁸Ал эми кээ бирлери жакшы кыртышка түшүп, өсүп чыгат да, кээси жүз, кээси алтымыш, кээси отуз эсе түшүм берет.

⁹Уга турган кулагы барлар уксун!

Ибараттын мааниси

¹⁰Шакирттер Ыйсага келип:

— Эмне үчүн тигилерге ибараттап айтып жатасың? — деп сурашты.

¹¹Ыйса мындай жооп берди:

— Анткени Асман Падышачылыгынын сырларын билүү силерге буюрган. Аларга болсо буюрган эмес.

¹²Кимде бир аз түшүнүк бар болсо, ага дагы берилип, аныкы көбөйөт. Ал эми кимде жок болсо, анын бар деп ойлогону да тартылып алынат.

¹³Ушул себептүү Мен аларга «карап турушса да көрө алышпасын, тыңшап турушса да уга алышпасын» үчүн башкаларга ушинтип ибарат аркылуу сүйлөп жатам.

¹⁴Ошондуктан Ышая пайгамбардын айткандары аткарылат. Ал мындай деген: «Уксаңар да эч нерсе туйбайсыңар,

Карап туруп эч нерсе көрбөйсүңөр.

¹⁵Анткени

Бул элдин дилин дат басып,

Оорлошуп кулагы,

Көздөрү калган тунарып.

Антпесе көрмөк көздөрү,

Кулактары ачылмак,

Жүрөгү туймак алардын.

Мага кайтып келишип,

Сакайтмакмын аларды».

¹⁶А силер бактылуусуңар, анткени көзүңөр көрүп, кулагыңар угат.

¹⁷Силерге бир чындыкты айтып коёюн: далай пайгамбарлар менен адилдер силер көргөндү көргүсү келген, бирок көрө алышпады, силер укканды уккусу келген, бирок уга алышпады.

Дыйкан тууралуу ибараттын мааниси

¹⁸Ошондуктан силер дыйкан тууралуу ибараттын маанисин угуп алгыла:

¹⁹Кудайдын Падышачылыгы тууралуу сөздү угуп, бирок маанисин түшүнбөгөнгө азгыруучу келет да анын жан дүйнөсүнө түшкөн Кудайдын сөзүн уурдап кетет. Жол боюна түшкөн үрөндүн мааниси ушуну билдирет.

²⁰Ал эми таштак жерге түшкөн үрөн болсо Кудай сөзүн угары менен ошол замат кубана кабыл алган адамды билдирет.

²¹Бирок тамыры болбогондуктан бир азга гана ишенип, кийин ишенгендиги үчүн кыйынчылыкка же куугунтукка кабылар замат ишенимден баш тартат.

²²Тикендердин арасына түшкөнү Кудай сөзүн уккан, бирок бул дүйнөнүн түйшүгү менен акчанын азгырыгына алдырып койгон адамды билдирет. Ушулар сөздү тумчуктуруп, сөз жемишсиз калат.

²³Ал эми жакшы кыртышка түшкөнү болсо Кудай сөзүн угуп, маанисин түшүнгөн адамды билдирет. Мындай адам жүз, алтымыш, отуз эсе жемиш берген үрөнгө окшош.

Отоо чөптөр тууралуу ибарат

²⁴Ыйса аларга дагы бир ибаратты айтып таалим берди:

— Асман Падышачылыгы өз талаасына жакшы үрөн сепкен адамга окшош.

²⁵Бирок, эл уктап жатканда душманы келип, буудайлардын арасына отоо чөптөрдүн үрөнүн себет да кетип калат.

²⁶Буудай көгөрүп, баш байлай баштаганда, отоо чөптөр да кошо чыгат.

²⁷Ошондо талаанын ээсине кулдары келип: «Төрөм, сиз талааңызга жакшы үрөн эктиңиз эле го. Отоо чөптөр кайдан чыга калды?» — дешет.

²⁸Кожоюн: «Душмандарымдын бирөөсү кылган муну», — деп жооп берет. Кулдары: «Барып, отоп салалыбы?» — дешет.

²⁹Кожоюн: «Кереги жок, отоо чөптөрдү жулабыз деп, алардын тамыры менен кошо буудайларды жулуп салышыңар мүмкүн.

³⁰Оруу-жыюу маалы келгичекти өсө берсин. Кийин орокчуларга адегенде отоо чөптөрдү жулдуруп, өрттөө үчүн боо-боо кылып байлатып, буудайды болсо өзүнчө кампаларыма төктүртөм», — дейт.

Сары кычынын даны тууралуу ибарат

³¹Ыйса аларга дагы бир ибарат айтты:

— Асман Падышачылыгы бир адам өз талаасына эгип койгон сары кычынын данына окшош.

³²Сары кычынын даны уруктардын эң кичинеси болгон менен өсүп чыкканда, бардык өсүмдүктөрдөн чоң болот да, бутактарына канаттуулар учуп келип уялаган даракка айланат.

Камыртуруш тууралуу ибарат

³³Ыйса аларга дагы бир ибарат айтып берди:

— Асман Падышачылыгы бир аял камыр ачытыш үчүн үч чара унга салган ачыткыга окшош.

Ыйсанын ибарат менен айтышынын себеби

³⁴Ушунун баарын Ыйса элге ибарат кылып айтты, ибаратсыз аларга эч нерсе айткан жок.

³⁵Пайгамбар аркылуу айтылган сөз аткарылышы үчүн ушундайча сүйлөдү. Пайгамбар мындай деген: «Мен ибарат менен сүйлөйм. Дүйнө жаралгандан бери жашыруун болуп келген нерселерди жарыя кылам».

Отоо чөп тууралуу ибараттын мааниси

³⁶Ошондо Ыйса элди коё берип, үйгө кирди. Шакирттери жанына келип:

— Талаадагы отоо чөптөр жөнүндөгү ибараттын маанисин бизге түшүндүрүп берчи, — дешти.

³⁷Ыйса аларга мындай деди:

— Жакшы үрөн сепкени — бул Адам Уулу.

³⁸Талаа болсо бул дүйнөнү билдирет. Жакшы үрөн — бул Кудай Падышачылыгынын атуулдары. Отоо чөптөр болсо азгыруучунун ишин кылган адамдар.

³⁹Аларды сээп кеткен — ибилис, оруу-жыюу мезгили — акыр заман, орокчулар — периштелер.

⁴⁰Ошондуктан акыр заманда да отоо чөптөр отолуп отко ыргытылгандай окуя болот.

⁴¹Адам Уулу Өз периштелерин жиберип, Өз падышачылыгынан бардык азгырыктар менен дин безерлерди тердирет.

⁴²Анан аларды жалбырттап күйгөн мешке ыргытышат. Андагылар жаны кыйналганынан өкүрүп, тиштерин кычыратышат.

⁴³Ошондо адил адамдар асмандагы Атасынын Падышачылыгында күндөй болуп жаркырашат. Уга турган кулагы барлар уксун!

Катылган кенч тууралуу ибарат

⁴⁴Асман Падышачылыгы талаага катылган кенчке окшош. Аны бир киши таап алып, эч жанга билгизбей кайра катып коёт да, кубанганынан колундагынын баарын сатып жиберип, кайра ошол талааны сатып алат.

Бермет тууралуу ибарат

⁴⁵Дагы Асман Падышачылыгы таза берметти издеген соодагерге окшош.

⁴⁶Ал кымбат баалуу берметти таап, аны сатып алуу үчүн келип, колундагысынын баарын сатып жиберип, ошол берметти сатып алат.

Тор тууралуу ибарат

⁴⁷Дагы Асман Падышачылыгы деңизге ыргытылып, ар түрдүү балыктарды жыйнап алган чоң торго окшош.

⁴⁸Тор толгондо, аны жээкке сүйрөп чыгышып, анан олтуруп алып жакшысын себеттерге салышып, жамандарын ыргытып жиберишет.

⁴⁹Акыр заманда ушундай болот: периштелер келип, жаман адамдарды адилдерден бөлүп алышат да,

⁵⁰жалындаган мешке ыргытышат. Андагылар жаны кыйналганынан өкүрүп, тиштерин кычыратышат.

Асман Падышачылыгы тууралуу билим

⁵¹Анан Ыйса шакирттерине:

— Айткандарымдын баарын түшүндүңөрбү? — деди.

Шакирттери:

— Ооба, — деп жооп беришти.

⁵²Ыйса сөзүн улады:

— Ошондуктан Асман Падышачылыгы тууралуу билимге ээ болгон ар бир дин мугалими өзүнүн кенч сактагыч жайынан жаңы буюмдарын да, эски буюмдарын да сыртка алып чыккан үй ээсине окшош.

Ыйсанын Өз мекенинде четке кагылышы

⁵³Ыйса ушул ибараттарын айтып бүтүп, ал жактан кетип калды.

⁵⁴Анан Өзүнүн чоңоюп өскөн шаарына келди да, андагы синагогага барып, таалим берди. Анын таалими адамдарды таңдантты. «Мындай акылмандык менен укмуштарды жасай турган кудуретти ал кайдан алды экен?

⁵⁵Бул биздеги эле жыгач устанын баласы эмеспи?! Энеси — Мариям, ал эми Жакып, Жосе, Ысман жана Жүйүт бир туугандары эмеспи?!

⁵⁶Карындаштарынын баары тең арабызда жашашат го?! Мынчалык акылмандык менен кудуреттин баарын ал кайдан алды болду экен?!» — дешип,

⁵⁷Ыйсага ишене албай баштары катты. Ыйса болсо: — Пайгамбар бардык жерде кадыр-барктуу болсо да, өз эл-журту менен үй ичинде анын кадыры билинбейт, — деди аларга.

⁵⁸Алардын ишенбестигинен улам Ыйса ал жерде көптөгөн укмуштарды жасаган жок.

14

Жакыянын өлүмү

¹Ошол убакта Ыйса жөнүндөгү кабар Галилеянын акими Иродко жетти.

²Ал малайларына: — Бул Жакыя чөмүлдүрүүчү, ал тирилип кетиптир, укмуштуу иштерди кылып жатканынын себеби ошондон, — деди.

³Ирод бир тууганы Филиптин аялы Иродиянын айынан Жакыяны карматып, кишендеп, түрмөгө отургузуп койгонунан улам ушундай деген эле.

⁴Анткен себеби Жакыя: «Сенин Иродияга үйлөнгөнүң туура эмес!» — деп айткан болчу.

⁵Ушул сөзү үчүн Ирод аны өлтүргүсү келди, бирок элден корккондугунан батына албады, себеби эл Жакыяны пайгамбар деп эсептечү.

⁶Анткен менен Ироддун туулган күнүндө Иродиянын кызы меймандардын алдында бийлеп, Ироддун купулуна толду.

⁷Ошондо Ирод ага каалаган нерсесин берүүгө ант берди.

⁸Иродиянын кызы болсо, энесинин кеңеши боюнча: «Мага Жакыя чөмүлдүрүүчүнүн башын азыр табакка салып, алдырып келиңиз» деди.

⁹Кыздын сураганы падышаны капалантса да, меймандарынын алдында берген антынан улам талабын орундатууну буюрду.

¹⁰Жакыянын башын кесип келүү үчүн түрмөгө кишилерин жиберди.

¹¹Алар башты табакка салып келип, кызга беришти. Кыз болсо энесине алып барып берди.

¹²Ошондо Жакыянын шакирттери келип, анын сөөгүн алып чыгып, көргө коюшту да, Ыйсага барып, болгон ишти айтып беришти.

Ыйсанын беш миң кишини тойгузушу

¹³Бул кабарды уккан Ыйса кайыкка түштү да элден бөлүнүп, ээн жерге жалгыз кетип калды. Ыйсанын кайык менен кеткенин уккандар шаарлардан чыгып, жөө-жалаңдап артынан түшүштү.

¹⁴Ыйса кайыктан чыкканда, көптөгөн элди көрүп, аларга боору ооруп, оорулууларын айыктырды.

¹⁵Кеч киргенде, шакирттери Ага келип: — Бул жер ээн экен, кеч да болуп кетти, ошондуктан элди коё бер, айылдарга барып, жегенге бирдеме сатып алышсын, — дешти.

¹⁶Бирок Ыйса аларга:

— Элдин кетишинин кереги жок, жегенге бирдемени силер бергиле, — деди.

¹⁷Шакирттери:

— Бул жерде эч нерсебиз жок, болгону беш нан менен эки балыгыбыз гана бар, — дешти.

¹⁸Ыйса:

— Аларды Мага алып келгиле, — деди.

¹⁹Анан элди чөптүн үстүнө олтургула деп буйруду да, жанагы беш нан менен эки балыкты алып, асманды карап Кудайга шүкүрчүлүк келтирип, нанды сындырды да, шакирттерине берди. Шакирттери болсо элге таратышты.

²⁰Баары жеп тоюшту. Нандын арткан үзүмдөрүн жыйнашканда, он эки себет толду.

²¹Аялдар менен балдарды айтпаганда, жеген эркектердин эсеби беш миңдей эле.

Ыйсанын суу үстү менен басышы

²²Ушундан соң, Ыйса шакирттерин кайыкка олтургузду. Элди коё бергичекти Өзүнөн мурда аркы өйүзгө сүзүп өткүлө деп буюрду.

²³Элди таркаткан соң, Өзү жалгыз сыйынуу үчүн тоого чыкты. Түн киргенге чейин тоодо жалгыз калды.

²⁴Кайык болсо жээктен алыстап, бет маңдайдан соккон шамалдан улам чоң толкундарды жирей, араң жылып баратты.

²⁵Таң азанда Ыйса суу үстү менен басып, шакирттерине келди.

²⁶Анын суу үстүнөн басып келе жатканын көргөн шакирттердин үрөйү учуп, Аны арбак экен деп ойлоп, корккондугунан бакырып жиберишти.

²⁷Ыйса ошол замат аларга:

— Коркпогула, бул Мен элемин! — деди.

²⁸Петир болсо:

— Устат, эгер бул сен болсоң, анда «суу үстү менен басып кел» деп буйручу мага, — деди.

²⁹Ыйса:

— Кел, — деди.

Ошондо Петир кайыктан чыгып, суунун үстү менен Ыйсага жөнөдү.

³⁰Бирок шамалды көрүп, коркуп кетти. Чөгүп баратып: — Эгем, мени сактап кал! — деп кыйкырып жиберди.

³¹Ыйса дароо колун созуп, аны сүйөй калды да:

— Ишеними аз десе, эмне үчүн шектендиң? — деди.

³²Алар кайыкка түшкөндө, шамал басылды.

³³Кайыктагылар Ыйсага таазим кылышып: — Сен чындыгында Кудай Уулусуң, — дешти.

Генисареттеги оорулуулардын сакайышы

³⁴Алар көлдүн аркы бетине сүзүп өтүп, Генисарет жерине жетишти.

³⁵Жергиликтүү эл Ыйсаны таанышып, бүткүл аймакка кабар таратып, Анын алдына бардык оорулууларды алып келишти.

³⁶Анан Ыйсадан «алар жок дегенде киймиңиздин этегине колун тийгизсе болобу» деп суранып жатышты. Ал эми колун тийгизгендердин баары куландан соо болуп айыгып кетип жатышты.

15

Ата-бабалардын салты

¹Ошондо Иерусалимден фарисейлер менен дин мугалимдери келип, Ыйсага мындай дешти:

²— Эмне үчүн шакирттериң улуулардан калган салтты бузуп жатышат? Алар кол жуу расмисин сактабай эле нан жешет экен.

³Ыйса аларга мындай жооп берди:

— А өзүңөрчү? Эмне үчүн өзүңөр салттарыңарды шылтоолоп, Кудайдын осуятын бузуп жатасыңар?

⁴Кудай эмне деди эле? «Ата-энеңди сыйла»,«Атасын же энесин сөккөн адам өлүм жазасына тартылсын!»— деген.

⁵А силер: «Эгер ким атасы же энесине: "силерге бере турган нерсемдин баарын Кудайга багыштадым" десе,

⁶анда ал атасы же энеси үчүн эч нерсе кылбай эле койсо болот» деп, элге үйрөткөн ушул салтыңар менен Кудайдын сөзүн жоюп салдыңар.

⁷О, эки жүздүүлөр! Силер тууралуу Ышая пайгамбар таамай айтыптыр:

⁸«Тили менен Мени сыйлап жатса да,

Дили менен бул эл Менден алыс бейм

⁹Адам салтын Меники деп окутуп,

Мага келип табынганы пайдасыз».

Адамды арам кылган эмне?

¹⁰Анан Ыйса элди чакырып алып, дагы мындай деди:

— Кунт коюп уккула да, түшүнүп алгыла.

¹¹Адамды оозуна кирген нерсе эмес, оозунан чыккан нерсе арам кылат!

¹²Ыйса ушундай дегенде, шакирттери басып келишти да:

— Билесиңби, сенин сөзүңдү угуп, фарисейлер абдан таарынып жатышат? — дешти.

¹³Ыйса болсо шакирттерине:

— Менин асмандагы Атам тикпеген ар бир өсүмдүк тамыры менен жулунат.

¹⁴Алардан оолак болгула, алар сокурлардын сокур жетекчилери. Сокур сокурду жетелесе, экөө тең чуңкурга кулап түшөт, — деп жооп берди.

¹⁵Ошондо Петир буга:

— Бул ибараттын маанисин бизге түшүндүрүп берчи, — деди.

¹⁶Ыйса:

— Чындап эле силер да али түшүнө элексиңерби?

¹⁷Адамдын оозуна кирген нерсе ашказандан өтүп, сыртка чыгарын билбейсиңерби?

¹⁸Адамдын оозунан чыккан нерсе болсо жүрөктөн чыгат да, аны арам кылат.

¹⁹Анткени адамдын жүрөгүнөн арам ой, адам өлтүрүүчүлүк, ойноштук, бузукулук, уурулук, жалган-жалаа, уу сөздөр чыгат.

²⁰Адамды ушулар арам кылат. Ал эми кол жуу расмисин сактабай тамак ичиш адамды арам кылбайт, — деп жооп берди.

Чет элдик аялдын ишеними

²¹Ыйса ал жактан чыгып, Тир менен Сидон шаарлары тарапка кетип калды.

²²Аңгыча алдынан ошол жерде жашаган канаандык бир аял тосуп чыгып: — О, Дөөттүн Уулу! Ырайым кыла көрүңүз мага, таксырым! Кызымды жин даарып, катуу кыйналып жатат, — деп кыйкырды.

²³Ыйса болсо жооп бербеди. Ошондо шакирттери Ага келип:

— Бул аялды коё берип койчу. Аркабыздан калбай кыйкырып келатат, — деп суранышты.

²⁴Бирок Ыйса:

— Мен Ысрайылдын жоголгон койлоруна гана жиберилгем, — деп жооп берди.

²⁵Тигил аял болсо Ыйсага жакын келип, чөк түшүп:

— Таксыр, мага жардам кылсаңыз, — деп жалынды.

²⁶Ыйса:

— Балдардын нанын алып, иттерге ыргыткан жакшы эмес, — деди.

²⁷Аял:

— Ооба, таксырым, бирок иттер деле кожоюндарынын дасторконунан түшкөн күкүмдөрдү жейт эмеспи! — деди.

²⁸Ошондо Ыйса:

— О, аял! Ишенимиң күчтүү экен, тилегиң кабыл болсун, — деди.

Ошондо аялдын кызы дароо айыгып кетти.

Ыйсанын көп адамдарды айыктырышы

²⁹Ыйса ал жактан чыгып, Галилея көлүнө барды да, тоого чыгып отурду.

³⁰Ошондо Ага аксак, чолок, сокур, дудук жана башка көптөгөн оорулууларды алып, көп эл келди да, аларды Анын алдына коюшту. Ыйса баарын сакайтты.

³¹Дудуктарга тил кирип, майыптар айыгып, сокурлардын көзү көрүп калганын көрүп турган эл аң-таң болуп, Ысрайыл табынган Кудайды даңктады.

Ыйсанын төрт миң кишини тойгузушу

³²Ыйса шакирттерин чакырып алып:

— Элге боорум ооруп атат. Үч күндөн бери жанымда, жегенге эч нерселери жок. Алар жолдо алсырап, жыгылып калбас үчүн Мен аларды ачка коё бергим келбей турат, — деди.

³³Шакирттери:

— Бул ээн талаада ушунча элдин баарын тойгузуу үчүн нанды кайдан алабыз? — дешти.

³⁴Ыйса:

— Канча наныңар бар? — деп сурады.

Алар:

— Жети нан дагы бир нече кичинекей балыгыбыз бар, — деп жооп беришти.

³⁵Ошондо Ыйса элди жерге олтургузгула деп буйруду да,

³⁶алиги жети нан менен балыктарды алып, Кудайга шүкүрчүлүк келтирип, нанды сындырды да шакирттерине берди. Шакирттери болсо элге таратышты.

³⁷Баары жеп, тоюнушту. Нандын арткан үзүмдөрүн жыйнашканда, жети себет толду.

³⁸Аялдар менен балдарды айтпаганда, жеген эркектердин эсеби төрт миңдей эле.

³⁹Ушундан соң, Ыйса элди коё берип, Өзү кайыкка түшүп, Магадан аймагына келди.

16

Жышаан талап кылуу

¹Фарисейлер менен садукейлер келип, Ыйсаны сынап, асмандан бир жышаан-белги^[8]көрсөтүшүн суранышты.

²Ошондо Ыйса айтты: — Силер кечинде: «Күн кызарып батты, демек эртең аба-ырайы жакшы болот», — дейсиңер.

³Эртең менен: «Бүгүн жаан-чачын болот, анткени асман кызарып турат», — дейсиңер. Асман кубулуштарын билесиңер да, ал эми заман өзгөртчү окуяларды билбейт экенсиңер.

⁴Бузулган жана күнөөкөр муун кереметтүү жышаан көргүсү келет. Бирок Жунус пайгамбардын окуясындагы жышаандан башка жышаан ага көрсөтүлбөйт! Ыйса ушундай деди да, аларды калтырып, башка жакка кетип калды.

Фарисейлер менен садукейлердин таалими тууралуу

⁵Шакирттер аркы өйүзгө барышты да, бирок нан алганды унутуп калышты.

⁶Ыйса аларга айтты: — Абайлагыла, фарисей менен садукей ачыткысынан сак болгула.

⁷Алар өз ара: «Биз нан албаганыбыз үчүн айтып жатат го», — дешти.

⁸Ыйса муну билип, аларга:

— Ай, ишеними аздар! Эмнеге өз ара нан ала келбептирбиз деп жатасыңар?

⁹Кылгандарымды дале түшүнгөн жоксуңарбы? Өткөндү эстебейсиңерби? Беш нан беш миң кишиге жетип, артканын жыйнап алганыңарда канча себет болду эле?

¹⁰Жети нан төрт миң кишиге жетип, арткандарын жыйнагандачы?

¹¹Фарисейлер менен садукейлердин ачыткысынан сак болгула дегенимде нан тууралуу айтпаганымды кандайча түшүнбөйсүңөр? — деди.

¹²Ошондо шакирттер Ыйсанын ачыткыдан эмес, фарисейлер менен садукейлердин окутуусунан сак болууну айтканын түшүнүштү.

Ыйсанын Машаяк экендиги

^13-14Ыйса Филип Кесария деген шаардын аймагына келгенде, шакирттерине мындай суроо берди:

— Мени, Адам Уулун, эл ким деп эсептешет?

Шакирттери:

— Кээ бир адамдар Жакыя чөмүлдүрүүчү деп, кээ бири Илияс пайгамбар деп, а кээси Жеремия же башка пайгамбарлардын бири деп жатышат, — дешти.

¹⁵— А силерчи, — деди Ыйса аларга, — силер Мени ким деп эсептейсиңер?

¹⁶Ошондо Ысман-Петир:

— Сен Машаяксың, тирүү Кудайдын Уулусуң! — деп жооп берди.

¹⁷Ыйса айтты:

— Сен бактылуу адамсың, Баржунус уулу Ысман, анткени муну сага кан менен денеден турган пенде эмес, асмандагы Атам ачып берди.

¹⁸Мен да сага айтам: сен Петирсиң,^[9]ушул аска таштын үстүнө Мен Өзүмдүн Жыйынымды курамын, аны өлүм да жеңе албайт.

¹⁹Мен сага Асман Падышачылыгынын ачкычтарын берем, жер бетинде эмнеге тыюу салсаң, ал асманда да тыюу салынган болушу керек, жер бетинде эмнеге уруксат кылсаң, ал асманда да уруксат берилген нерсе болушу керек.

²⁰Ушундан соң, Ыйса шакирттерине:

— Менин Машаяк экенимди эч кимге айтпагыла! — деп катуу эскертти.

Ыйса Өзүнүн азап тартып өлөрүн алдын ала айтат

²¹Ушул убактан баштап Ыйса Иерусалимге барышы керектигин, андан эл башчылары, жогорку динкызматчылар жана дин мугалимдери тарабынан көп азап чегип, өлтүрүлөрү, анан үчүнчү күн дегенде кайра тирилүүгө тийиш экендиги тууралуу айта баштады.

²²Петир Аны четке чакырып алып: — Кой, анын бетин ары кылсын, устатым, сени Кудай сактасын! — деп Ага каршы болуп кирди.

²³Ыйса Петирге бурулуп:

— Жогол Менден, шайтан! Мага тоскоол болуп жатасың, себеби сен Кудайдын эмес, пенденин оюн ойлоп жатасың! — деди.

²⁴Анан шакирттерине мындай деди:

— Кимде-ким Мени ээрчигиси келсе, өз кызыкчылыктарынан баш тартсын да, өз айкаш жыгачын көтөрүп, жанын берүүгө даяр болуп, артыман түшсүн!

²⁵Анткени ким өз жанын сактайм десе, аны жоготот, ал эми ким жанын Мен үчүн берсе, ал ага кайрадан ээ болот.

²⁶Бүт дүйнөгө ээ болуп, бирок жанын жоготкондон адамга не пайда? Же кандай баа менен адам баласы жанын сактап кала алат?

²⁷Анткени Адам Уулу Атасынын кудурети менен периштелеринин коштоосунда көктөн келет да, кылган иштерине жараша ар кимге тиешелүү шыбагасын берет.

²⁸Силерге бир чындыкты айтып коёюн: ушул жерде тургандардын кээ бирлери Адам Уулунун Падыша болуп келгенин көргөнгө чейин көз жумбайт.

17

Тоодогу кубулуш

¹Ушундан алты күн өткөндө, Ыйса Петирди жана бир туугандар Жакып менен Жаканды башкалардан бөлүп алып, бир бийик тоого алып чыкты.

²Алардын алдында Ыйсанын кебетеси өзгөрүп, бети күндөй нурланып, кийимдери болсо аппак болуп, жаркырап кетти.

³Аңгыча Муса менен Илияс пайда болуп, Ыйса менен маек курушту.

⁴Ошондо Петир мындай деди: — Устат, бул жерде болгонубуз кандай жакшы! Кел, үч алачык тигели: бирин сага, бирин Мусага, дагы бирин Илияска.

⁵Петир сөзүн аяктай электе бир аппак, жаркыраган булут аларга көлөкөсүн түшүрүп, ошол булуттан үн чыкты:

— Бул Менин сүйүктүү Уулум Ыйса. Мен Ага ыраазымын. Аны уккула!

⁶Муну уккан шакирттердин үрөйү учуп, жерге кулап түшүштү.

⁷Ошондо Ыйса келип, аларга колун тийгизди да: — Коркпогула, өйдө тургула! — деди.

⁸Шакирттер өйдө карап, жалгыз Ыйсадан башка эч кимди көрө алышпады.

⁹Тоодон түшүп келатышканда, Ыйса аларга:

— Адам Уулу өлүп, кайра тирилгенге чейин бул көрүнүш тууралуу эч кимге ооз ачпагыла! — деп буйруду.

¹⁰Ошондо шакирттери:

— Эмне үчүн дин мугалимдери «Машаяк келерден мурун Илияс келиши керек» дешет? — деп сурашты.

¹¹Ыйса:

— Туура, алды менен Илияс келип, баарын ордуна келтирет.

¹²Силерге айтып коёюн: Илияс келди, бирок аны тааныбай, ага өз каалагандарын кылышты. Эми Адам Уулу да алардын колунан азап чекмекчи, — деп жооп берди.

¹³Ошондо шакирттери анын Жакыя чөмүлдүрүүчү тууралуу айтып жатканын түшүнүштү.

Жин даарыган баланын айыгышы

¹⁴Ыйса шакирттери менен чогулган элге басып келгенде, бир киши Ыйсанын алдына чөгөлөй калып:

¹⁵— Устат, менин балама боорукерлик кыла көр, анын талмасы бар, ошондон азап чегип, кыйналууда. Далай ирет от менен сууга боюн таштады.

¹⁶Шакирттериңиздин алдына алып бардым эле, айыктыра алышпады, — деди.

¹⁷Ошондо Ыйса:

— Эй, ишеними жок, бузулган эл! Качанга чейин араңарда болуп, силерге чыдаар экем? Баланы алып келгиле бери! — деди.

¹⁸Баланы алып келишкенде, Ыйса буйрук берип, баладан жинди кууп чыкты. Ошол замат ал айыгып кетти.

¹⁹Ошондо шакирттери Ыйсадан өзүнчө: — Эмне үчүн биз аны кубалап чыга албадык? — деп сурашты.

^20-21— Ишенимиңердин аздыгынан, — деп жооп берди Ыйса аларга. — Силерге бир чындыкты айтып коёюн: сары кычынын данындай кипкиченекей ишенимиңер болсо, мына бул тоого: «Бул жактан тигил жакка которул!» — десеңер, которулат. Силердин колуңардан келбеген нерсе болбойт.^[10]

Ыйса Өз өлүмү тууралуу дагы бир ирет айтат

²²Шакирттери менен Галилеяда бир жерде болушканда, Ыйса аларга айтты:

— Адам Уулу кишилердин колуна түшөт,

²³Аны өлтүрүшөт, анан үчүнчү күнү Ал кайра тирилет. Муну укканда, шакирттери абдан кайгырышты.

Ийбадатканага төлөнчү салык

²⁴Ыйса шакирттери менен Капарноомго барганда, ийбадатканага төлөнүүчү салыкты жыйноочулар Петирге келип:

— Устатыңар салыкты төлөмөк беле? — дешти.

²⁵Петир:

— Төлөйт, — деди.

Петир үйгө кирип, сүйлөйүн дегенде, Ыйса озунуп:

— Сен кандай дейсиң, Ысман, жердеги падышалар салык менен жылдык төлөмдү кимдерден алышат? Өз элиненби же башкаларданбы? — деген суроону узатты.

²⁶Петир:

— Башкалардан, — дегенде, Ыйса:

— Анда өз эли — салыктан эркин.

²⁷Бирок аларды нааразы кылбоо үчүн деңизге барып, кайырмак сал да, биринчи түшкөн балыкты алып, оозун ачсаң, бир тыйын бар, ошону алып, экөөбүз үчүн берип кой, — деди.

18

Кимдин жолу улуу?

¹Ошол убакта Ыйсага шакирттери келип:

— Асман Падышачылыгында кимдин жолу улуу болот болду экен? — деп сурашты.

²Ыйса бир кичине баланы чакырып алды да, шакирттеринин ортосуна тургузуп туруп, мындай деди:

³— Силерге бир чындыкты айтып коёюн: жан дүйнөңөрдү жаш балдардыкындай кылып өзгөртпөсөңөр, Асман Падышачылыгына кире албайсыңар.

⁴Ким өзүн ушул наристе баладай момун тутса, Асман Падышачылыгындагы улуу — ошол.

⁵Ким Мен үчүн ушундай баланы кабыл алса, Мени кабыл алганы.

Азгырыктар

⁶Кимде-ким Мага ишенген мына бул кичинекейлердин бирин азгырып, күнөөгө батырса, ал үчүн мойнуна тегирмендин ташы байланып, деңиздин эң терең жерине ыргытылганы оң болмок.

⁷Азгырыктардын көптүгүнөн бул дүйнөдөгүлөрдүн шору куруйт. Күнөөгө батырган азгырыктар келбей койбойт, бирок ким аркылуу келсе, ошонун шору.

⁸Эгерде сени колуң же бутуң күнөөгө азгырып жатса, анда аны кыя чап да, өзүңдөн алыс ыргытып жибер. Колу-бутуң соо бойдон тозоктун өчпөс отуна ыргытылгандан көрө, колу-бутсуз бейишке чыкканың жакшы!

⁹Эгерде сени көзүң күнөөгө азгырып жатса, аны оюп алып, ыргытып жибер. Эки көзүң соо тозоктун өчпөс отуна ыргытылгандан көрө, бир көзүң менен бейишке чыкканың жакшы.

Жоголгон кой тууралуу ибарат

¹⁰Сак болгула, мына бул карапайым адамдардын бирин да капарыңарга албай койбогула, силерге айтып коёюн: булардын периштелери Менин асмандагы Атамдын жүзүн дайыма көрүп турушат.^[11]

¹²Кандай деп ойлойсуңар: эгер жүз кою бар адамдын бир кою жоголуп кетсе, токсон тогузун тоого таштап, адашканын издебей жатып алабы?

¹³Эгер таап алса, анда, силерге бир чындыкты айтып коёюн, токсон тогуз адашпаган койлоруна караганда, таап алган алиги кою үчүн көбүрөөк кубанат.

¹⁴Ошонун сыңарындай, асмандагы Атаңар Мага ишенген мына бул карапайым адамдардын биринин да жоголуп кетишин каалабайт.

Күнөө кылган боордоштор тууралуу

¹⁵Эгер боордошуң сага жамандык кылса, анда бар да, жекече сүйлөшүп, күнөөсүн бетине айт. Эгер сөзүңдү укса, анда аны менен кайрадан ынтымакка келгениң.

¹⁶Укпай койсо, анда «ар кандай иш эки-үч күбө тарабынан ырасталышы үчүн»өзүң менен дагы бир же эки кишини ээрчите бар.

¹⁷Аларды да укпай койсо, анда жыйынга айт. Эгерде жыйынды да укпай койсо, анда ал сен үчүн Кудайды тааныбаган адам же салыкчы катары эсептелсин.

¹⁸Силерге бир чындыкты айтып коёюн: жер бетинде эмнеге тыюу салсаңар, ал асманда да тыюу салынган нерсе болушу керек, жер бетинде эмнеге уруксат берсеңер, ал асманда да уруксат кылынган нерсе болушу керек.

¹⁹Силерге бир чындыкты айтып коёюн: эгерде жерде экөөңөр макулдашып алып, бир нерсени сурасаңар, асмандагы Атам силер үчүн ошону кылып берет.

²⁰Анткени Менин урматыма чогулган эки-үч адамдын арасында Мен өзүм болом.

Ырайымсыз кызматчы

²¹Ошондо Петир Ыйсага келип:

— Устат, менин боордошум мага жамандык кылса, канча жолу кечиришим керек? Жети жолу кечирсем жетеби? — деди.

²²Ыйса ага айтты:

— Жети жолу дебейм, бирок жетиден жетимиш жолу дейм.

²³Мындай дегенимдин себеби — Асман Падышачылыгы өз кызматчылары менен эсептешкиси келген падышага окшош.

²⁴Адегенде ал падышага ат башындай күмүш карызы бар адамды алып келишет.

²⁵Төлөгөнгө чамасы жетпегендиктен падыша аны аялы жана бала-чакасы менен кошо, ошондой эле колундагы болгон нерсесинин баарын сатып, карыздын эсебине берүүгө буйрук чыгарат.

²⁶Ал киши падышанын бутуна жыгылып: «Бир аз күтө туруңуз, мен сизге баарын кайтарып берем», — деп жалынат.

²⁷Ошондо падышанын боору ооруп, кызматчыны бошотуп, бардык карызын кечип коёт.

²⁸Ал азаттыкка чыгып, өзүнө жүз күмүш теңге^[12]карыздар болгон бир кызматташ жолдошуна келет да: «Бардык карызыңды төлө!» — деп аны алка-жакадан алып, муунтуп кирет.

²⁹Ошондо кызматташ жолдошу алдына жыгылып: «Бир аз күтө турчу, мен сага берем», — деп суранат.

³⁰Тиги көнбөй, карызыңды төлөмөйүнчө жатасың деп аны зынданга салат.

³¹Муну көргөн башка кызматташтары терең кайгыга батышып, падышага болгон ишти төкпөй-чачпай айтып беришет.

³²Ошондо падыша баягы кишини өзүнө чакырып алып, мындай дейт: «Эй, адепсиз кызматчы! Сен суранганыңдан карызыңдын баарын мен кечип койгон элем.

³³Мен сага ырайым көрсөткөндөй, сен да өз кызматташыңа ырайым көрсөтүшүң керек эмес беле?»

³⁴Ошентип, каарданган кожоюн: «Карызыңды толук кайтарып бергенче, эркиндикке чыкпайсың!» — деп, аны желдеттердин колуна салып берет.

³⁵Боордошуңарды чын жүрөктөн кечирбесеңер, асмандагы Атам да силердин ар бириңерге жогорудагыдай кылат.

19

Ажырашуу маселеси

¹Ыйса сөзүн аяктап, Галилеядан чыгып, Иордан дарыясынын чыгыш жагындагы Иудея аймагына келди.

²Көп эл Аны ээрчип барды. Ал жактан Ыйса алардын арасындагы оорулууларды айыктырды.

³Ошондо фарисейлер бир кынтык табуу ниетинде Ыйсага келишип: — Эркек ар кандай себеп менен аялын коё берсе болобу? — деп сурашты.

⁴— «Кудай башында адамдарды аял-эркек кылып жараткан»дегенин окуган эмес белеңер? — деди Ыйса аларга жооп берип.

⁵— Андан соң, Кудай: «Ошол себептүү эркек ата-энесинен бөлүнүп, аялына кошулат да, экөө бир дене болушат»,— деген.

⁶Ошондуктан алар эми экөө эмес, бирөө. Демек, Кудай кошконду адам ажыратпасын.

⁷Алар Ыйсага:

— Анда кандайча Муса ажырашуу катын жазып коё берсиндеп осуят калтырып кеткен? — дешти.

⁸Ыйса аларга мындай деп жооп берди:

— Муса тоң моюндугуңардан улам силерге аялыңарды коё берүүгө уруксат берген, бирок башында мындай болгон эмес.

⁹Мен болсо силерге айтам: ойноштук кылуудан башка себеп менен аялын коё берип, башкага үйлөнгөн адам өзү ойноштук кылган болот.

¹⁰Ошондо шакирттери Ыйсага мындай дешти:

— Эгерде эркектин аялынын алдындагы милдети ушундай болсо, анда үйлөнбөй эле койгону оң.

¹¹Ыйса аларга мындай деди:

— Бул сөзүмдү баары эле кабыл ала алышпайт. Кимдин аны кабыл алууга кудурети жетсе, ошолор гана кабыл алышат.

¹²Анткени кээ бирөөлөр тубаса майып болгондуктан, үйлөнгөнгө жарамсыз, кээ бирөөлөрдү адамдар зордоп бычып салышат, кээ бирөөлөр болсо Асман Падышачылыгы үчүн өздөрүн атайлап аял албас кылышат. Кимдин муну кабыл алууга кудурети жетсе, кабыл алсын.

Ыйсанын балдарга батасын бериши

¹³Ошондо колун коюп, сыйынып батасын берсин деп, Ыйсанын алдына жаш балдарды алып келишти. Шакирттери болсо алып келгендерди жемелеп, уруша башташты.

¹⁴Бирок Ыйса: — Балдар Мага келе берсин, алардын жолун тоспогула! Себеби Асман Падышачылыгы ошондойлордуку, — деди да,

¹⁵алардын башына колун коюп, батасын берип сыйынды. Андан соң, ал жактан башка жакка жөнөп кетти.

Бай жигит

¹⁶Аңгыча бир киши Ыйсага жакын басып келип:

— О, устат, түбөлүк өмүргө ээ болуу үчүн кандай жакшы иш кылышым керек? — деп сурады.

¹⁷Ыйса ага:

— Жакшы иш тууралуу Менден эмне үчүн сурап жатасың? Бир эле Жакшы бар. Түбөлүк өмүргө ээ болгуң келсе, Кудайдын осуяттарын сактап жүр, — деп жооп берди.

¹⁸Ал Ыйсага:

— Кайсы осуяттарын? — дегенде,

Ыйса:

— Киши өлтүрбө, ойноштук кылба, уурдаба, жалган күбө болбо,

¹⁹ата-энеңди сыйла,башкаларды өзүңдү сүйгөндөй сүй,— деди.

²⁰Жанакы жигит Ыйсага:

— Мунун баарын сактап келатам, дагы эмне жетишпейт? — деди.

²¹Ыйса:

— Жеткилең болгуң келсе, анда бар да, колуңдагы дүнүйөнү сатып, түшкөн акчаны бей-бечараларга таратып бер, ошондо байлыгың көктө болот. Анан кел да, Мени ээрчи, — деди.

²²Муну укканда, жигиттин кабагы бүркөлгөн бойдон жолуна түштү, анткени ал абдан бай эле.

²³Ыйса ошондо шакирттерине кайрылып мындай деди:

— Силерге бир чындыкты айтып коёюн: бай адамдын Асман Падышачылыгына кириши кандай кыйын!

²⁴Дагы бир нерсени айтып коёюн: байдын Кудай Падышачылыгына киргенинен көрө, төөнүн ийне көзүнөн өтүшү оңой.

²⁵Муну укканда, шакирттери:

— Анда түбөлүк өмүргө ким ээ боло алат? — дешти, айран-таң болушуп.

²⁶Ыйса аларга карап:

— Адамдын колунан келбегени менен, Кудайдын колунан баары келет, — деди.

²⁷Ошондо Петир ордунан тура калып:

— Мына, биз баарын таштап салып, сени ээрчип жүрөбүз. Эми бизге кандай сыйлык берилет? — деди.

²⁸Ыйса жооп кылып, шакирттерине мындай деди:

— Мени ээрчиген силерге бир чындыкты айтып коёюн, бардык нерселер кайрадан жаңы болгон кезде, Адам Уулу Өзүнүн даңкка оронгон көктөгү тактысына олтурганда, силер да он эки такка олтуруп, Ысрайылдын он эки уруусун башкарасыңар.

²⁹Кимде-ким Мен үчүн үйлөрүн, же эркек же кыз бир туугандарын, же ата-энесин, же балдарын, же менчик талаасын таштаса, ал таштаганы жүз эселеп кайтарылып, түбөлүк өмүрдү мураска алат.

³⁰Ошентип, азыр биринчи болуп жүргөндөрдүн көбү акыркы болуп калышат, ал эми азыр акыркы болуп жүргөндөр биринчи болушат.

20

Жүзүмзардагы жалчылар тууралуу

¹— Ыйса дагы мындай деди:

Асман Падышачылыгы өзүнүн жүзүмзарында жалдап иштетүү үчүн эртең менен эрте жумушчуларды издеп чыккан адамга окшош.

²Тапканда, күнүнө бир күмүш теңгеден төлөп берем деп убадалашып, аларды жүзүмзарына жиберет.

³Саат тогуздарда көчөгө чыгып, базар жакта кыларга иши жок турган дагы бир нече кишилерди көрөт.

⁴Анан аларга: «Силер да менин жүзүмзарыма баргыла, тийиштүү акыңарды нак төлөп берем», — дейт.

⁵Алар болсо дароо жүзүмзарга жөнөшөт. Жүзүмзардын ээси саат он эки чендерде да, үчтөрдө да чыгып, так ушундай кылат.

⁶Акырында саат беш чендерде дагы бир ирет көчөгө чыгып, дагы ишсиз турган бир нече кишилерди көрөт да аларга: «Эмне үчүн эртеден бери бул жерде ишсиз турасыңар?» — дейт.

⁷Тигилер ага: «Себеби эч ким бизди жалдаган жок!» — деп жооп беришет. «Силер да жүзүмзарга баргыла», — дейт жүзүмзардын ээси.

⁸Кеч киргенде, жүзүмзардын ээси чарба башчысына мындай деп буйрук берет: «Жалданган кишилерди чакырып, эмгек акыларын төлө. Биринчи эң акыркыларына берип, башында келгендери менен аягында эсептеш!»

⁹Ошондо саат бештерде келгендери бир күмүш теңгеден алат.

¹⁰Биринчи келгендери көбүрөөк алабыз го деп турушкан, бирок алар да бир күмүш теңгеден алып калышат.

¹¹Ошондо алар нааразы болуп, жүзүмзардын ээсине даттана башташат:

¹²«Мына бул акыркы келгендер бир эле саат иштешти. А сен болсо эртеден кечке маңдай терибизди төгүп, мээ кайнаткан ысыкта иштеген бизди тигилерге теңеп салдың».

¹³Ошондо жүзүмзардын ээси алардын бирине мындай деген экен: «Эй, дос, мен сага туура эмес эч нерсе кылганым жок. Башында бир күмүш теңгеден деп сүйлөшпөдүк беле.

¹⁴Ошондуктан акыңды ал да, жолуңа түш. А мен мына бул акыркы келгенге да сага берген акыны бергим келет.

¹⁵Өз менчигиме эмне кылсам өз эрким! Менин ак көңүлүмөн кылган жакшылыгыма сенин ичиң күйүп жатабы?»

¹⁶Ошентип, акыркылар биринчи, биринчилер акыркы болушат.

Ыйсанын Өз өлүмү тууралуу үчүнчү ирет айтышы

¹⁷Ыйса Иерусалимди көздөй баратып, жолдо он эки шакиртин жанына чакырды да, аларга мындай деди:

¹⁸— Мына, биз Иерусалимге баратабыз, Адам Уулун жогорку динкызматчылар менен дин мугалимдеринин колуна кармап беришет. Ал өлүм жазасына кесилет.

¹⁹Ошондо кордоп, сабап, жыгачка керип туруп, колдоруна мык кагып, асып салуу үчүн башка улуттагылардын колуна тапшырышат. Бирок Ал үчүнчү күнү кайра тирилет.

Жакан менен Жакыптын энесинин өтүнүчү

²⁰Ошондо Зебедейдин аялы уулдары Жакан жана Жакып менен келип, Ыйсанын бутуна жыгылып, андан бир нерсени суранып жатты.

²¹Ыйса ага:

— Сизге Менден эмне керек? — деди.

Аял:

— Айтып койчу, менин мына бул эки уулум сенин падышачылыгың орногондо, бири оң жагыңа, бири сол жагыңа отурсун, — деди.

²²Ыйса:

— Силер эмне сураганыңарды билбейсиңер. Мен иче турган азап чөйчөгүнөн иче аласыңарбы? — деди.

Алар:

— Иче алабыз, — деп чуулдашты.

²³Ыйса:

— Мен иче турган азап чөйчөгүнөн ичесиңер, бирок оң жана сол жагыма кимди отургузууну Мен эмес, Атам Өзү чечет. Ал кимди Өзү алдын ала дайындаса, ошону олтургузат, — деди.

²⁴Буларды укканда, берки экөөнө калган он шакирттин кыжыры кайнады.

²⁵Ошондо Ыйса шакирттерин чакырып алып, мындай деди: — Бу дүйнөдөгү элдердин өкүмдарлары өз элине үстөмдүк кылып, төрөлөрү күч менен бийлик жүргүзөрүн билесиңер.

²⁶Бирок силерде мындай болбосун, тескерисинче, араңардан ким чоң болгусу келсе, силердин кызматчыңар болсун.

²⁷Ким биринчи болгусу келсе, силерге кул болсун.

²⁸Анткени Адам Уулу бирөөлөрдү Өзүнө кызмат кылдырыш үчүн эмес, бирөөлөргө Өзү кызмат кылып, Өз жанын көп адамдардын күнөөсү үчүн кун катары берүүгө келген.

Эки сокурдун айыгышы

²⁹Ыйса шакирттери менен бирге Иерихондон чыгып баратканда, алардын артынан көп адамдар ээрчип жөнөдү.

³⁰Аңгыча жол боюнда олтурган эки сокур Ыйсанын өтүп баратканын угуп: — Оо, таксыр, Дөөттүн Уулу, бизге ырайым кыла көр! — деп кыйкырып жиберишти.

³¹Көпчүлүк аларга «унчукпагыла» деп тыюу салышты. Тигилер болсо андан бетер катуу кыйкырышып:

— Оо, таксыр, Дөөттүн Уулу, бизге ырайым кыла көр! — дешти.

³²Ошондо Ыйса токтоп, аларды чакырды да:

— Силерге эмне кылышымды каалайсыңар? — деди.

³³Алар:

— Таксыр, көзүбүз көрүп калса экен, — дешти.

³⁴Ыйсанын тиги экөөнө боору ооруп, алардын көздөрүнө колун тийгизди. Ошол замат көздөрү көрүп калган алар Ыйсанын артынан түшүштү.

21

Ыйсанын салтанаттуу түрдө Иерусалимге кириши

¹Ыйса шакирттери менен Иерусалимге жакындап, Зайтун тоосунун жанындагы Бейтфаге айылына келгенде, жанындагы эки шакиртине мындай деди:

²— Мынабу маңдайдагы айылга баргыла! Ага кирериңер менен такайы жанында, өзү болсо байлануу турган бир эшекти көрөсүңөр. Аларды чечип алып, жетелеп келгиле.

³Эгер бирөө бирдеме десе: «Эгебизге керек болуп жатат», — дегиле. Ошентсеңер, силерге дароо беришет.

⁴Мунун баары пайгамбар аркылуу айтылган сөздүн аткарылышы үчүн ушундай болду. Ошол пайгамбар минтип айткан экен:

⁵«Иерусалим калкына мындай кабар салгыла:

Карагыла, келатат силердин момун Падыша!

Келе жатат эшекти жана дагы эшектин

Кодигине минип Ал».^[13]

⁶Эки шакирти барып, Ыйсанын айтканындай кылышты.

⁷Эшекти такайы менен жетелеп келишип, кийимдерин үстүнө жабышкан соң, Ыйса такайга минди.

⁸Көп адамдар Анын жолуна кийимдерин чечип, башкалары дарактардын бутактарын кесип алып, төшөп жатышты.

⁹Ал эми Ыйсанын алды-артында бараткандар: — Дөөттүн Уулуна осанна!^[14]Эгебиздин атынан келатканды Кудай жалгасын! Көктөгү Кудайга осанна! — деп кыйкырып жатышты.

¹⁰Ыйса Иерусалимге киргенде, бүт шаар эли кыймылга келип: «Бул ким болду экен?» — деп бири биринен сурап жатышты.

¹¹Ыйсаны ээрчиген эл: «Бул Галилеядагы Назарет шаарынан чыккан Ыйса пайгамбар», — дешти.

Ийбадатканадагы соодагерлерди кубалап чыгуу

¹²Ыйса ийбадаткананын короосуна кирип, соода кылып жаткандардын баарын кууп чыкты. Акча алмаштырып олтургандардын үстөлдөрү менен курмандык үчүн көгүчкөн сатып олтургандардын орундуктарын оодарып салды.

¹³— «Менин Үйүм сыйынуу үйү аталат»деп жазылган, — деди Ал, — ал эми силер болсо аны каракчылардын үңкүрүнө айлантып жиберипсиңер!

¹⁴Ыйса ал жерде болгондо, Ага сокурлар менен чолоктор келишип, Ал аларды айыктырды.

¹⁵Ыйсанын жасаган кереметтерин жана ийбадаткананын короосундагы жаш балдардын: «Дөөттүн Уулуна осанна!» деп кыйкырып жатканын көргөн жогорку динкызматчылар менен дин мугалимдеринин кыжыры кайнап,

¹⁶Ыйсага: — Булардын эмне деп жаткандарын уктуңбу? — дешти.

— Ооба, — деп жооп берди Ыйса, — «Наристелер менен эмчектеги балдардын оозуна Өзүңдү мактоонун сөздөрүн салдың»деген Ыйык Жазуудагы сөздү эч качан окуган эмес белеңер?

¹⁷Ушундан соң, Ыйса ийбадатканадагыларды таштап, шаардын сыртына чыкты да, Бейтани кыштагына барып, анда түнөп калды.

Соолуп калган анжир дарагы

¹⁸Эртең менен эрте шаарга кайтып келатып, Ыйса ачка болгонун сезди.

¹⁹Анан жол боюнда өскөн бир анжир дарагына көзү түштү. Жакын келип, жалбырактан башка эч нерсе таппай: — Ылайым жемиш байлабай кал! — деди.

Анжир ошол замат куурап калды.

²⁰Муну көргөн шакирттери аң-таң калышып:

— Ой, тобо, кантип анжир бир заматта соолуп калды! — дешти.

²¹Ыйса аларга мындай деди:

— Силерге бир чындыкты айтып коёюн: эгерде ишенимиңер бекем болуп, эч шектенбесеңер, анжирге кылынган кереметтен алда канча керемет иштерди кыласыңар! Эгер мына бул тоого: «Ордуңан жыл да, деңизге кула!» — десеңер, талабыңар орундалат.

²²Сыйынганда, ишеним менен эмне сурасаңар да аласыңар.

Ыйсанын бийлиги тууралуу суроо

²³Ыйса ийбадаткананын короосунда олтуруп таалим берип жатканда, жогорку динкызматчылар менен эл башчылары басып келишип:

— Сен буларды кайсы бийлигиң менен кылып жатасың? Мындай бийликти сага ким берди? — дешти.

²⁴Ыйса аларга мындай жооп берди:

— Мен да сиздерге бир суроо берейин, жооп берсеңиздер, анан Мен да кайсы бийлик менен кылып жатканымды айтам.

²⁵Жакыя чөмүлдүрүү расмисин өткөрүү бийлигин кимден алды эле: Кудайданбы же адамдарданбы? Ошондо тигилер өз ара мындай деп акылдаша кетишти:

— Эгер Кудайдан десек, анда «эмнеге ага ишенбедиңиздер?» дейт.

²⁶Адамдардан десек, элден коркобуз, анткени баары Жакыяны пайгамбар деп эсептешет.

²⁷Анан Ыйсага:

— Билбейбиз, — деп жооп беришти.

Ыйса да аларга:

— Анда Мен да силерге кайсы бийлик менен кылып жатканымды айтпайм, — деди.

Эки уул жөнүндө ибарат

²⁸— Төмөнкү ибаратты кандай түшүнөсүңөр? — деди Ыйса, — Бир кишинин эки уулу болот. Ал биринчисине келип: «Балам, бүгүн сен жүзүмзарга барып иштеп кел», — дейт.

²⁹Баласы болсо: «Баргым келбей жатат», — дейт. Бирок кийин оюн өзгөртүп, жөнөп кетет.

³⁰Экинчисине барып, ага да биринчисине айтканын айтат. Анысы: «Макул, ата», — дейт да, бирок барбай коёт.

³¹Экөөнүн кимиси атасынын каалоосун аткарды деп ойлойсуңар? Ыйсага алар:

— Албетте, биринчиси, — деп жооп беришти.

Ыйса аларга мындай деди:

— Силерге бир чындыкты айтып коёюн: салыкчылар менен сойкулар Кудайдын Падышачылыгына силерден мурда барат.

³²Жакыя пайгамбар силерди ак жолго салууга келди эле, ага силер ишенбей койдуңар, ал эми салыкчылар менен сойкулар болсо ишеништи. Муну көргөндөн кийин да силер оюңарды өзгөртүп, ишенген жоксуңар!

Жүзүмзардагы ижарачылар тууралуу ибарат

³³Ыйса сөзүн андан ары улантып мындай деди:

— Эмесе, дагы бир ибаратты угуп алгыла: бир дыйкан болуптур. Ал жүзүм тигип, айланасын коргондойт. Жүзүм ширесин сыгып алгыдай чуңкур казып, кароол мунара курат. Анан жүзүмүн багбандарга ижарага берип, өзү бир жакка кетет.

³⁴Жүзүм тере турган маал келгенде, түшүмүнөн алып келгиле деп ижарачыларга кулдарын жөнөтөт.

³⁵Ижарачылар болсо анын кулдарын кармап алып, бирин сабап, бирин өлтүрүп, дагы бирин таш менен урушат.

³⁶Дыйкан кайрадан мындан да көбүрөөк кулдарын жөнөтөт. Тигилер болсо буларды да биринчилердей кылышат.

³⁷Кийинчерээк: «Кой, уулумду жиберейин, балким андан ийменишээр», — деп аларга уулун жөнөтөт.

³⁸Ижарачылар болсо уулун көргөндө өз ара: «Бул мураскор, жүргүлө, өлтүрөлү, ошондо мурасы бизге калат», — деп

³⁹аны кармап алып, жүзүмдүн сыртына алып чыгып, өлтүрүп салышат.

⁴⁰Эми, жүзүмдүн ээси келгенде, ижарачыларды эмне кылат?

⁴¹— Бул кара ниет ижарачыларды шорун курутуп өлтүрөт. Ал эми жүзүмдү болсо түшүмүн өз убагында берип тура турган бөлөк ижарачыларга берет, — деп жооп беришти Ага.

⁴²Ошондо Ыйса мындай деди:

— «Куруучулар жаратпай,

Таштап салган таш эле,

Пайдубалдын негизи

Болуп калды ал эми.

Биз таң калган бул ишти

Өзү кылды Эгебиз»

деген сөздү Ыйык Жазуудан эч качан окуган жок белеңер?

⁴³Андыктан айтып коёюн: Кудайдын Падышачылыгы силерден алынат да, анын жемиштерин бере турган башка элге берилет.

⁴⁴Ким бул ташка куласа, талкаланат, ал эми бул таш кимдин үстүнө түшсө, анын таш-талканы чыгат.

⁴⁵Ыйсанын ибараттарын уккан жогорку динкызматчылар менен фарисейлер мунун өздөрү тууралуу айтылганын түшүнүштү да,

⁴⁶Ыйсаны кармамак болушту. Бирок чогулган эл Ыйсаны пайгамбар деп эсептегендиктен, алардан коркушту.

22

Үйлөнүү тою тууралуу ибарат

¹Ыйса ибарат менен сүйлөгөнүн улантып, мындай деди:

²— Асман Падышачылыгы баласын үйлөнтүп, той берген падыша сыяктуу.

³Ал үйлөнүү үлпөтүнө чакырылган конокторго «тойго келиңиздер» деп айттырып, кулдарын жөнөтөт. Бирок тигилердин келгенге көңүлү жок болду.

⁴Ошондо падыша кайрадан бөлөк кулдарын жумшап: — Баргыла, чакырылгандарга: «Тамак даяр, букаларым да, бордолгон малдар да союлуп, баары даяр. Тойго келиңиздер», — деп айткыла, — деди.

⁵Тойго чакырылган коноктор болсо падышанын сөзүн этибарга албай, туш-тушка басып кетишти: бири айдоо талаасына кетсе, экинчиси соодасына,

⁶дагы башкалары болсо кулдарын кармап алып, кордоп, анан өлтүрүп салышты.

⁷Ошондо падышанын каары кайнап, аскерлерин жиберип, жанагы канкорлорду кырып, шаарын өрттөдү.

⁸Анан кулдарына айтты: — Үйлөнүү тою го даяр болчу, бирок чакырылгандар татыксыз экен.

⁹Ошондуктан жөнөгүлө да жолдордун кесилиштерине барып, жолуккандардын баарын тең тойго чакыргыла!

¹⁰Баягы кулдар жолдорго барып, жамандарды да, жакшыларды да, иши кылып жолуккан адамдардын баарын чогултуп келишти. Ошентип, той үйү жамбаштап жаткандарга жык-жыйма толду.

¹¹Аларды көргөнү келген падыша той кийимин кийбеген бирөөнү байкады.

¹²Анан ага мындай деди: — Эй, дос, той кийимисиз бул жакка кантип кирип кеттиң? Тигил болсо үн катпады.

¹³Ошондо падыша кызматчыларына: — Мунун колу-бутун байлап туруп, сырттагы караңгылыкка ыргытып таштагыла! Ал жакка түшкөндөр кыйналганынан тиштерин кычыратып, өкүрүшөт! — деди.

¹⁴Анткени чакырылгандар көп болот, бирок тандалгандар аз.

Салык төлөө маселеси

¹⁵Ушундан кийин фарисейлер кетип калышты да, Ыйсанын кебинен бир кынтык таап, сөзүнөн кармайлы деп акылдашышты.

¹⁶Анан Ыйсага өзүнүн шакирттери менен Ироддун жолун жолдоочуларды кошуп, мындай деп айтыш үчүн жөнөтүштү: — Устат, сиздин чынчыл экениңизди билебиз. Бирөөгө жагынууга аракет кылбайбыз. Эч кимдин жүзүнө карабай, адамдарды Кудайдын акыйкат жолун окутасыз!

¹⁷Эми бизге айтыңызчы, сиз кандай ойлойсуз: Рим падышасына салык төлөгөн болобу же болбойбу?

¹⁸Ыйса алардын мындай жаман оюн билип: — Эй, эки жүздүүлөр, эмнеге Мени сынап жатасыңар?

¹⁹Мага салыкка төлөнө турган бир күмүш теңгени көрсөткүлөчү! — деди. Алар бир күмүш теңгени алып келишти.

²⁰— Анан бетиндеги сүрөт менен жазуу кимдики экен? — деди Ыйса ошондо аларга карап.

²¹— Падышаныкы, — дешти алар.

Ыйса:

— Анда падышаныкын падышага, Кудайдыкын Кудайга бергиле! — деди.

²²Тигилер мындай сөздү укканда, таң калышып, Ыйсаны калтырып, кетип калышты.

Өлгөндөрдүн кайра тирилүүсү жөнүндө суроо

²³Ошол эле күнү өлгөндөр кайра тирилбейт деп ишенишкен садукей тобундагы адамдар келип, Ыйсага суроо беришти:

²⁴— Устат, Муса: «Эгер бирөө дүйнөдөн тукумсуз өтүп кетсе, анын аялын иниси алып, агасынын тукумун уласын!»— деп жазып кеткен.

²⁵Бизде жети бир тууган бар эле. Эң улуусу аял алып, бала көрбөй өлдү.

²⁶Аялын экинчи иниси алып, ал да баласыз өтүп кетти. Анан үчүнчүсү да ошондой болду. Ошентип жетинчисине чейин, баары ушундай каза болушту.

²⁷Эң аягында аял да көз жумду.

²⁸Эми, кыяматта кайра тирилишкенде, аял кимисиники болот? Анткени баары тең ага үйлөнүп чыгышпадыбы.

²⁹Ыйса аларга мындай жооп берди:

— Ыйык Жазууларды да, Кудайдын кудуретин да билбегендиктен жаңылып жүрөсүңөр!

³⁰Анткени адамдар өлүмдөн кайра тирилгенде, аял да алышпайт, күйөөгө да чыгышпайт, алар асмандагы периштелер сыяктуу болушат.

^31-32Ал эми өлгөндөрдүн кайра тирилери тууралуу Кудайдын силерге эмне дегенин окуган эмес белеңер? Ал: «Мен Ыбрайымдын Кудайымын, Ыскактын Кудайымын жана Жакыптын Кудайымын»деген. Кудай өлүктөрдүн эмес, тирүүлөрдүн Кудайы!

³³Ошондо Ыйсанын таалимин угуп турган калайык Анын сөзүнө таң калышты.

Улуу осуят

³⁴Ыйсанын садукейлердин оозун жапканын уккан фарисейлер өзүнчө чогулуп келишти.

³⁵Алардын арасынан бир дин мугалими Ыйсаны сынап мындай суроо берди:

³⁶— Устат, Тоораттагы эң улуу осуят кайсы?

³⁷Ыйса ага мындай жооп берди:

— «Кудай Эгеңди чын жүрөктөн, бүткүл жан дүйнөң менен, бардык акыл-оюң менен сүй»

³⁸Бул эң улуу жана биринчи осуят.

³⁹Экинчиси буга окшош: «Башкаларды өзүңдү сүйгөндөй сүй»

⁴⁰Мусанын мыйзамы да, пайгамбарлардын окутуулары да мына ушул эки осуятка негизделген.

Машаяк тууралуу суроо

⁴¹Фарисейлер чогулганда, Ыйса мындай суроо берди:

⁴²— Машаяк тууралуу кандай ойдосуңар? Ал кимдин тукуму?

— Дөөттүн, — деп жооп беришти алар.

⁴³Ыйса аларга мындай деди:

— Анда кандайча Дөөт Ыйык Рух аркылуу Аны Эгем деп айткан?

⁴⁴Ал: «Жараткан Эге Эгеме деди мындай,

Кастарыңды бут алдыңа жыкканымча,

Олтура тур, сыйлуу жер — оң жагымда»,—

деген.

⁴⁵Демек, эгер Дөөт өзү Машаякты Эгем деп жатса, кандайча Ал кайра Дөөттүн тукуму болот? — деди аларга.

⁴⁶Эч ким бул суроого жооп бере албай койду. Ушул күндөн тартып эч ким батынып, Ага суроо бере албады.

23

Дин мугалимдери жана фарисейлер тууралуу

¹Ыйса чогулган эл менен шакирттерине кайрылып мындай деди:

²— Дин мугалимдери менен фарисейлерде Мусанын мыйзамдарын силерге чечмелеп берүү бийлиги бар.

³Ошондуктан алардын айткандарын аткаргыла да сактагыла, бирок кылгандарын кылбагыла. Анткени алар өздөрү айткандарын аткарышпайт.

⁴Оор, адам чыдагыс диний эрежелерди башкалардын жонуна артып, аларды көтөрүүгө жардам иретинде чыпалагын да тийгизип коюшпайт.

⁵Алар эмне кылышса да, элге көрүнүш үчүн кылышат. Ичине Ыйык Жазуунун аяттары салынып, маңдайлары менен колдоруна байлануучу кутучаларды чоңойтушуп, чапандарынын этегин обу жок узартышат.

⁶Аш-тойлордо төрдө, синагогаларда алдыңкы орундарда олтурганды жакшы көрүшөт.

⁷Базарларда элдин «устат» деп эпилдеп саламдашып турганын сүйүшөт.

⁸А силер болсо бири бириңерге боордошсуңар! Ошондуктан «устат» деп аталбай эле койгула! Анткени баарыңардын Устатыңар бир!

⁹Эч кимди «ата» дебегиле, анткени баарыңардын бир Атаңар бар. Ал — асмандагы Атаңар.

¹⁰Эч кимди «жол башчы» деп да айтпагыла, анткени баарыңардын бир эле жол башчыңар бар! Ал — Машаяк.

¹¹Араңардагы эң чоңуңар силерге кызматчы болсун!

¹²Ким өзүн өзү көтөрсө, ал басынтылат, ал эми ким өзүн өзү басынтса, ал көтөрүлөт.

Дин кызматчылардын эки жүздүүлүгүн ашкерелөө

^13-14Дин мугалимдери менен фарисейлер, эки жүздүүлөр, силердин шоруңар куруйт! Анткени Асман Падышачылыгынын эшигин жаап, адамдарды киргизбей жатасыңар. Өзүңөр да кирбейсиңер, киргени жаткандарды да киргизбейсиңер.^[15]

¹⁵Дин мугалимдери менен фарисейлер, эки жүздүүлөр, силердин шоруңар куруйт! Анткени бир кишини өзүңөрдүн диниңерге киргизиш үчүн деңиздерди сүзүп өтүп, жердин четине чейин барасыңар, анан максатыңарга жеткенде, аны өзүңөрдөн эки эсе көп тозокко татыктуу кылып чыгарасыңар.

¹⁶Сокур жол башчылар, силердин шоруңар куруйт! Анткени силер: «Ким ийбадаткана менен ант берсе эч нерсе болбойт, ал эми ким ийбадатканадагы алтын менен ант берсе, айткан сөзүн аткарыш керек» дейсиңер.

¹⁷Акылсыздар жана сокурлар, кимиси улук: алтынбы же алтынды ыйык кылып турган ийбадатканабы?

¹⁸«Ким курмандык жай менен ант берсе, эч нерсе болбойт, ал эми анын үстүнө коюлган тартуу менен ант берсе, анда ал айткан сөзүн аткарыш керек» дейсиңер.

¹⁹Сокурлар, кайсынысы маанилүү: тартуубу же тартууну ыйыктап турган курмандык жайбы?

²⁰Курмандык жай менен ант берген адам курмандык жайдын өзү менен да, анын үстүндөгүнүн баары менен да ант берет.

²¹Ийбадаткана менен ант берген адам, ийбадаткананын өзү менен да, анын ичинде жашаган Кудай менен да ант берет.

²²Асман менен ант берген адам Кудайдын тактысы менен жана анда олтурган Кудай менен да ант берет.

²³Дин мугалимдери менен фарисейлер, эки жүздүүлөр, силердин шоруңар куруйт! Жалбыз, адырашман, зиренин түшүмүнүн ондон бирин зекетке бересиңер, ал эми мыйзамдагы маанилүү нерселер: калыстык, боорукердик жана Кудайга ишенимдүүлүктү калтырып койдуңар. Силер ушуларды сактап, тигилерди да калтырбашыңар керек болчу.

²⁴Сокур жол башчылар, силер чымынды чыпка менен сүзүп аласыңар, бирок төөнү жутуп коёсуңар!

²⁵Дин мугалимдери менен фарисейлер, эки жүздүүлөр, силердин шоруңар куруйт! Чыны, табагыңардын сыртын жууйсуңар, бирок ичиңерде талоончулук менен сугалактык ашып-ташыйт.

²⁶Сокур фарисей, чыныңдын сырты таза болуш үчүн биринчи ичин тазалап ал.

²⁷Дин мугалимдери менен фарисейлер, эки жүздүүлөр, силердин шоруңар куруйт! Анткени силер акталып, кооздолгон күмбөз сыяктуусуңар! Күмбөз сыртынан кооз көрүнгөнү менен, ичи өлүктөрдүн сөөк-саагына, ар кандай ыпластыкка толгон.

²⁸Анын сыңарындай, силер да сыртыңардан элге такыбаа көрүнгөнүңөр менен, ичиңер толо эки жүздүүлүк менен күнөө.

²⁹Дин мугалимдери менен фарисейлер, эки жүздүүлөр, силердин шоруңар куруйт! Анткени силер пайгамбарларга күмбөз куруп, адилдердин эстеликтерин кооздоп, анан:

³⁰«Эгер биз өткөн ата-бабаларыбыздын убагында жашаган болсок, анда пайгамбарлардын канынын төгүлүшүнө эч кошулмак эмеспиз», — дейсиңер.

³¹Ушунуңар менен өзүңөрдүн пайгамбарларды өлтүргөндөрдүн тукуму экениңерди айгинелеп жатасыңар.

³²Макул, ата-бабаларыңардын күнөө чөйчөгүн толтура бергилечи, эмне болор экен.

³³Кара чаар жыландар, ажыдаардын тукумдары, тозоктогу жазадан кантип качып кутулар экенсиңер?

³⁴Карагыла, силерге Мен пайгамбарларды, акылмандарды, дин мугалимдерин жиберем. Алардын кээсин өлтүрөсүңөр жана жыгачка керип саласыңар, кээсин синагогаларда сабатасыңар жана сары изине чөп салып, шаардан шаарга кубалайсыңар!

³⁵Адилеттүү Абылдын канынан тартып, эң ыйык жай менен курмандык жайдын ортосунда силер өлтүрүп тынган Барахтын уулу Закирдин канына чейинки адилеттүүлөрдүн жер бетинде төгүлгөн бардык каны үчүн жаза тартасыңар!

³⁶Силерге бир чындыкты айтып коёюн: ошонун баары үчүн азыркы муундун адамдары, силер айыптуу болосуңар!

Ай, Иерусалим, Иерусалим!

³⁷Ай, Иерусалим, Иерусалим! Сен пайгамбарларды өлтүрүп, Кудай жиберген адамдарды ташбараңга алдың. Аттиң, балапандарын бооруна чогултуп, канатына калкалаган тоок сымал канча ирет сенин элиңди чогултайын дедим, бирок силер каалаган жоксуңар.

³⁸Эми мына, үйүңөр каңгырап, ээн калат.

³⁹Силерге айтып коёюн: «Эгебиздин атынан Келатканга урмат!»деп айтар убак келгиче, Мени көрбөйсүңөр.

24

Ыйса ийбадаткананын кыйрай турганын алдын ала айтат

¹Ыйса ийбадаткананын короосунан чыгып, кетип баратты. Ошондо шакирттери Ага келип, ийбадаткананын өзүн көрүп чыгууну сунуш кылышты.

²Ыйса аларга: — Мунун баарын көрүп турасыңарбы? Силерге бир чындыкты айтып коёюн: Таш үстүндө таш калбай, мунун баары талкаланат, — деди.

Акыр заман алдындагы кыйынчылык, куугунтуктар

³Ыйса Зайтун тоосунда олтурганда, шакирттери элден бөлүнүп, Анын алдына келип сурашты:

— Айтчы, бул качан болот? Сенин келериңдин жана акыр замандын алдында кандай жышаан болот?

⁴Ыйса аларга мындай жооп берди:

— Сак болгула, бирөө силерди алдап кетпесин!

⁵Анткени көп адамдар Менин атымды жамынып келип: «Машаяк менмин!» дешет да, далай адамды алдап кетишет.

⁶Жакын жерлердеги согуштардын үнүн жана алыс жерлердеги согуштар тууралуу имиш-имиштерди угасыңар. Бирок байкагыла, коркуп, үрөйүңөр учпасын! Андайлар болушу керек, бирок бул акыр заман келди дегенди билдирбейт.

⁷Бир эл башка элге каршы, бир мамлекет башка мамлекетке каршы согушат. Жер-жерлерде ачарчылыктар болуп, жер титирейт.

⁸Толгоо башталгандагы азаптар сыяктуу, мунун баары боло турган азаптардын башталышы гана.

⁹Ошондо өзүңөрдү кыйноого салып берип, өлтүрүшөт. Менин шакирттерим болгонуңар үчүн бардык элдерге жек көрүндү болосуңар.

¹⁰Ошондо көп адамдар Мага болгон ишенимден баш тартышат, бири бирине чыккынчылык кылышат, бири бирин жек көрүшөт.

¹¹Көптөгөн жалган пайгамбарлар пайда болуп, көп адамдарды алдап кетишет.

¹²Анан, күнөөлөрдүн көбөйүшүнөн улам, шакирттеримдин көбүнүн сүйүүсүнүн табы кайтып кетет.

¹³Бирок ким акырына чейин туруштук берсе, куткарылат.

¹⁴Кудай Падышачылыгынын Жакшы Кабары бүткүл жер бетине жарыяланып, бардык элдерге айтылат. Анан акыр заман келет.

Улуу алаамат

¹⁵Касиеттүү ийбадатканада Данияр пайгамбар айткан жийиркеничтүү арам нерсенин турганын көргөнүңөрдө (муну окуп жаткан адам өзү түшүнүп алсын),

¹⁶Иудеядагылар тоолорго качсын,

¹⁷ким үйдүн төбөсүндө турса, бир нерсесин алам деп үйүнө кирбесин,

¹⁸ким талаада жүрсө, кийимин алам деп артына кайтпасын.

¹⁹Ошол күндөрү кош бойлуулар менен бала эмизгендердин шору.

²⁰Силердин качып кутула турган күнүңөр кыш убагына же дем алыш күнүнө туш келбесе экен деп сыйынгыла.

²¹Анткени ошол күндөрдө аалам жаралгандан ушул убакка чейин болуп көрбөгөн улуу алаамат болот. Мындай алаамат келечекте да болбойт!

²²Эгер Жараткан Эге ошол күндөрдү кыскартпаса, анда бир да жан аман калбас эле. Бирок Жараткан Эге Өзү тандап алган адамдары үчүн ошол күндөрдү кыскартат.

²³Ошондо силерге бирөө: «Машаяк бул жакта» же «тигил жакта» десе, ишенбегиле.

²⁴Анткени жалган машаяктар менен жалган пайгамбарлар чыгат. Алар, эгер мүмкүн болсо, Кудай тандап алган адамдарды да алдап кетүү үчүн улуу жышаандар менен кереметтерди көрсөтүшөт.

²⁵Мына, Мен силерге муну алдын ала айттым.

²⁶Ошондуктан, эгер силерге бирөөлөр: «Тигине, Машаяк чөлдө!» десе, чыкпагыла, «Мына, Машаяк төркү үйдө» десе, ишенбегиле.

²⁷Анткени чыгыштан батышка чейин жарк эткен чагылган айкын көрүнгөндөй, Адам Уулунун келиши да айкын болот.

²⁸Ошондой эле тарп кай жерде болсо, жорулар да ошол жерге жыйылары баарына белгилүү эмеспи.

Ыйсанын кайра келиши

²⁹Ошол алаамат күндөрдөн кийин дароо эле

«Күндүн бети карарып,

Ай калат төкпөй өз нурун

Көктөн кулап жылдыздар

Асмандагы күчтөр да

Түгөл келет кыймылга».

³⁰Ошондо асманда Адам Уулунун жышааны пайда болот. Жер бетиндеги элдердин баары өкүрүп ыйлап, улуу кудурет жана шаң-салтанат менен булуттарды аралап келе жаткан Адам Уулун көрүшөт.

³¹Сурнайдын катуу үнү менен Ал Өз периштелерин жиберип, алар төгөрөктүн төрт бурчунан Кудай тандап алган адамдарды чогултушат.

Акыр заманга жакын калды

³²Анжир дарагынан сабак алгыла. Анын бутактары жумшарып, жалбырагы чыга баштаганда, жай жакындап калганын билесиңер.

³³Анын сыңары, мунун баарын көргөнүңөрдө, кыяматтын^[16]босогодо турганын билгиле.

³⁴Силерге бир чындыкты айтып коёюн: мунун баары ушул муундун тушунда болуп өтөт.

³⁵Асман-жер жок болот, бирок Менин сөздөрүм кала берет.

Адам уулунун келишине даяр болгула

³⁶Ал кайсы күнү, кайсы саатта келерин Атабыздан башка эч ким билбейт. Ал убак асмандагы периштелерге да, ал тургай Уулуна да белгисиз.

³⁷Нух пайгамбардын убагында заман кандай болсо, Адам Уулунун кайра келер алдында да ошондой болот.

³⁸Топон суунун алдында да Нух кемеге кирген күнгө чейин адамдар жешти, ичишти, үйлөнүштү, күйөөгө чыгышты, күндөлүк турмуш менен алек болушту.

³⁹Бирок топон суу келип, баарын басып калгыча эч нерсени түшүнүшпөдү. Адам Уулунун келиши да ошондой болот.

⁴⁰Ошондо эки адам талаада болот, бири алынат да экинчиси калтырылат.

⁴¹Жаргылчак тартып олтурган эки аялдын бири алынат да экинчиси калтырылат.

⁴²Ошондуктан сак болгула, анткени Эгеңер кайсы күнү келерин билбейсиңер.

⁴³Бирок силер билгендей, үй ээси уурунун кайсы саатта келерин билсе, үйүн бузуп кирүүсүнө жол бербес эле.

⁴⁴Ошондуктан силер да даяр тургула, анткени Адам Уулу силер ойлобогон саатта келет.

Ишенимдүү жана ишенимсиз кул

⁴⁵Кожоюну үй-чарбасына кызмат кылган кулдарына тамак-ашын өз убагында берип туруш үчүн аларга башчы кылып шайлап кеткен ишеничтүү жана акыл-эстүү кулду элестеткиле.

⁴⁶Тапшырылган кызматын аткарып жатканда кожоюну келип калса, ошол кул бактылуу!

⁴⁷Силерге бир чындыкты айтып коёюн: кожоюну аны бүт үй мүлкүнө башчы кылат.

⁴⁸Эгерде ошол кул ниети бузулуп: «Кожоюнум жакында келбейт», — деп,

⁴⁹башка кулдарды уруп сабай баштаса, аракечтерге кошулуп алып, жеп-ичсе,

⁵⁰кожоюну ал күтпөгөн күндө, билбеген саатта келет да,

⁵¹башын жара чаап, эки жүздүүлөр менен кошо жазага тартат. Ал жактагылар жаза тарткан жайда өкүрүп, тиштерин кычыратышат.

25

Он кыз тууралуу ибарат

¹Асман Падышачылыгы орноордо абал төмөнкү аңгемедегидей болот: он кыз чырактарын көтөрүп, күйөө жигитти утурлап чыгышат.

²Алардын бешөөсү акылсыз, бешөөсү акылдуу болушат.

³Акылсыздары чырактарын көтөрүп чыгышат, бирок май куюлган идиштерди өздөрү менен кошо алышпайт.

⁴Акылдуулары болсо чырактары менен кошуп, идиштерине май да куюп алышат.

⁵Күйөө кечигип жаткандыктан баарынын көзү илинип, уктап кетишет.

⁶Түн ортосунда: «Күйөө келатат! Тосуп чыккыла!» деген кыйкырык угулат.

⁷Ошондо баягы кыздардын баары ордунан турушат да чырактарын оңдошот.

⁸Акылсыздары болсо акылдууларга: «Майыңардан берип тургулачы, чырактарыбыз өчүп баратат!» — дешет.

⁹Бирок акылдуулары: «Май силерге да, бизге да жетпей калбасын үчүн, май саткандарга барып сатып алгыла», — деп жооп беришет.

¹⁰Тигилер май сатып алганы кетишкенде, күйөө келип, даяр тургандар аны менен бирге тойго киришет да эшик жабылат.

¹¹Кийинчерээк берки кыздар да келип: «Таксыр, таксыр, эшикти ачып коюңузчу», — деп суранышат.

¹²Күйөө болсо: «Силерге бир чындыкты айтып коёюн: мен силерди тааныбайм», — деп жооп берет.

¹³Ошондуктан сак болгула, анткени күндү да, саатты да силер билбейсиңер.

Үч кул тууралуу ибарат

¹⁴Бир бай киши алыска кетип баратып, кулдарын чакырып, үй-мүлкүн аларга табыштайт.

¹⁵Бир кулуна ат башындай күмүштөн бешти, экинчисине экини, дагы бирине бирди, ар бирине алардын алы жетишинче берет да жолго чыгат.

¹⁶Ат башындай беш күмүш алганы ошол замат аны ишке жумшап, дагы ат башындай беш күмүш киреше табат.

¹⁷Эки күмүш алганы да ошентип дагы эки күмүш кошуп алат.

¹⁸Бир күмүш алганы болсо барат да, кожоюнунун күмүшүн жерге көмүп салат.

¹⁹Көп убакыт өткөн соң, баягы кулдардын кожоюну келет да, алар менен эсептеше баштайт.

²⁰Беш күмүш алганы дагы бешин алып келип: «Таксыр, сиз мага ат башындай күмүштөн бешти бердиңиз эле, мына, дагы беш күмүш пайда түшүрдүм», — дейт.

²¹Кожоюну: «Азаматсың, ак ниет, ишенимдүү кулум. Кичинеге ишенимдүү болдуң, эми чоңго ээлик кылдырам. Кел эми, кожоюнуңдун кубанычына ортоктош бол», — дейт.

²²Эки күмүш алганы келип: «Таксыр, сиз мага ат башындай күмүштөн экини бердиңиз эле, мына, дагы эки күмүш пайда түшүрдүм», — дейт.

²³Кожоюну: «Азаматсың, ак ниет, ишенимдүү кулум. Кичине иште ишенимдүү болдуң, эми чоңго ээлик кылдырам. Кел эми, кожоюнуңдун кубанычына ортоктош бол», — дейт.

²⁴Ал эми бир күмүш алганы болсо келип: «Таксыр, мен сиздин экпеген жерден оруп, чачпаган жерден терип алган катаал адам экениңизди билем.

²⁵Ошондуктан сизден коркуп, тышка алып чыгып, күмүшүңүздү жерге катып койгон элем. Мына күмүшүңүз алыңыз», — дейт.

²⁶Ошондо кожоюну: «Эй, ыймансыз жалкоо кул! Менин экпеген жерден оруп, чачпаган жерден терип аларымды билчү белең?

²⁷Анда эмне үчүн күмүшүмдү акча иштеткендерге берип койбодуң? Келгенимде кирешеси менен албайт белем.

²⁸Мындан бир күмүштү алгыла да, он күмүшү барга бергиле.

²⁹Анткени кимде бар болсо, ага дагы берилет да баары мол болот, ал эми кимде жок болсо, колундагысы да тартылып алынат.

³⁰Ал эми мына бул жарабаган кулду сырттагы караңгы туңгуюкка ыргытып жибергиле. Ал жакка түшкөндөр кыйналганынан тиштерин кычыратышат», — дейт.

Акыр заманда болуучу сот

³¹Адам Уулу бардык периштелердин коштоосунда улуу шаң-салтанат менен келгенде, Ал Өзүнүн падышалык тактысына олтурат.

³²Анын алдына бардык улуттардан адамдарды чогултушат. Ошондо койлордон эчкилерди бөлгөн койчу сыяктуу, Ал элдерди бири биринен бөлөт.

³³Койлорду оң жагына, эчкилерди болсо сол жагына жайгаштырат.

³⁴Анан Падыша оң жагындагыларга айтат: «Менин Атамдын батасын алгандар, келгиле, дүйнө жаратыла электе эле силер үчүн даярдалган падышачылыкты мураска алгыла!

³⁵Анткени Мен ачка болгонумда, силер тамак бергенсиңер, суусаганымда, суусунумду кандыргансыңар, сапарда жүргөнүмдө, үйүңөргө кабыл алгансыңар,

³⁶жылаңач калганымда, кийиндиргенсиңер, ооруп жатканымда, алымды сураганы келгенсиңер, түрмөдө олтурганымда, көргөнү келгенсиңер».

³⁷Ошондо адил адамдар: «Падыша, качан биз сиздин ачка жүргөнүңүздү көрүп, тойгуздук эле? Суусаганыңызды көрүп, суусунуңузду кандырдык эле?

³⁸Качан сапарда жүргөнүңүздө үйүбүзгө кабыл алдык эле да жылаңач калганыңызда кийиндирдик эле?

³⁹Качан ооруганыңызды же түрмөдө олтурганыңызды көрдүк эле да сизге бардык эле?» — деп сурашат.

⁴⁰Ошондо Падыша мындай жооп берет: «Силерге бир чындыкты айтып коёюн: Менин эң карапайым боордошторумдун бирине кылган жакшылыгыңар, Мага кылганыңар».

⁴¹Ошондо Падыша сол жагындагыларга айтат: «Менин жанымдан кеткиле, ибилис менен анын периштелерине даярдалган түбөлүк отко түшкүлө, каргыш ургандар!

⁴²Анткени ачка калганымда, силер тамак бербедиңер, суусаганымда суусунумду кандырбадыңар,

⁴³сапарда жүргөнүмдө, үйүңөргө кабыл албадыңар, жылаңач калганымда, кийим бербедиңер, ооруп жатканымда, түрмөдө олтурганымда көргөнү келбедиңер».

⁴⁴Ошондо булар да: «Падыша, качан биз сиздин ачка калганыңызды, суусаганыңызды, сапарда жүргөнүңүздү, жылаңач калганыңызды, ооруп жатканыңызды, түрмөдө олтурганыңызды көрдүк эле да сизге кызмат кылбай койдук эле?» — дешет.

⁴⁵Ошондо аларга да Падыша мындай деп жооп берет: «Силерге бир чындыкты айтып коёюн: мына бул эң карапайым адамдардын бирине кылбаганыңар — Мага кылбаганыңар».

⁴⁶Ошондо булар түбөлүк азапка, ал эми адилеттүүлөр болсо түбөлүк өмүргө кетишет.

26

Ыйсага каршы бүтүм

¹Ыйса сөзүн аяктады да, шакирттерине карап:

²— Эки күндөн кийин Куткарылуу майрамы болот, ошондо айкаш жыгачка кадаш үчүн Адам Уулу кармап берилет, — деди.

³Ошол кезде жогорку динкызматчылар жана эл башчылары Каяп деген башкы динкызматчынын короосуна чогулушту да,

⁴Ыйсаны куулук менен кармап, өлтүрөлү деп чечишти.

⁵Бирок алар: — Эл ичинде дүрбөлөң болбосун үчүн, муну майрам убагында кылбайлы, — дешти.

Бейтанидеги Ыйсага көрсөтүлгөн урмат

⁶Ыйса Бейтаниде пес оорулуу Ысмандын үйүндө дасторкондун жанында жамбаштап жатканда,

⁷кымбат баалуу атыр май куюлган идишин көтөрүп, бир аял келди да башына идишиндеги майды куюп жиберди.

⁸Муну көргөн шакирттеринин кыжыры кайнап: — Мындай ысырапчылыктын не кереги бар?

⁹Андан көрө, кымбат баага сатып туруп, акчасын жакырларга берсе болот эле го, — дешти.

¹⁰Ыйса алардын бул оюн билип:

— Эмнеге аны кыжалат кылып жатасыңар? Ал Мага жакшы иш кылды.

¹¹Жакырлар ар дайым жаныңарда болот, а Мен жаныңарда дайыма эле болбойм.

¹²Бул аял май куюу салтын аткарып, денемди көргө коюуга даярдады.

¹³Силерге бир чындыкты айтып коёюн: ушул Жакшы Кабар бүт дүйнөнүн кай жеринде жарыяланса, бул аялды эскерүү иретинде анын кылган иши тууралуу да айтылат.

Жүйүттүн чыккынчылыгы

¹⁴Ошондо Жүйүт Искариот аттуу бир шакирти жогорку динкызматчыларга барып:

¹⁵— Мен аны кармап берсем, эмне бересиңер? — деди.

Жогорку динкызматчылар отуз күмүш теңге санап беришти.

¹⁶Ошол убактан баштап, Жүйүт Ыйсаны кармап бергенге оңтойлуу учурду издей баштады.

Куткарылуу майрамына арналган тамак

¹⁷Калама майрамынын биринчи күнү Ыйсага шакирттери келип:

— Куткарылуу майрамынын тамагын кай жерде жегиң келет, каерге даярдайлы? — дешти.

¹⁸Ыйса аларга мындай деди:

— Шаарга барып, баланча деген кишини таап, ага: «Устатыбыз: "Менин убакыт-саатым жакындап калды, шакирттерим менен чогуу сеникинде Куткарылуу майрамын өткөрүп алалы", — деди», деп айткыла.

¹⁹Шакирттери Ыйса буюргандай кылышты да, Куткарылуу майрамынын тамагын даярдашты.

²⁰Кеч киргенде, Ыйса он эки шакирти менен бирге дасторкондун жанында жамбаштап жатты.

²¹Анан алар тамактанып жатканда мындай деди: — Силерге бир чындыкты айтып жатам: араңардан бирөө Мени сатып кетет!

²²Шакирттери бу сөзгө абдан капа болуп, биринин артынан бири:

— Эгем, мен эмеспи? — дей башташты.

²³Ыйса:

— Табакка Мени менен бирге колун салган киши Мени сатып кетет.

²⁴Адам Уулу Ыйык Жазууда Өзү тууралуу алдын ала жазылган жол менен баратат, бирок Аны сатып кеткен адамдын шору. Ал адам туулбай туна чөксө, өзүнө жакшы болмок, — деди.

²⁵Ыйсага чыккынчылык кылуучу Жүйүт да:

— Устат, мени айтып жаткан жоксуңбу? — деп сурады.

Ыйса:

— Муну сен өзүң айтып алдың, — деди.

Акыркы кечки тамак

²⁶Алар тамак ичип жатышканда, Ыйса нанды алып, Кудайга шүкүрчүлүк келтирип, сындырды да, шакирттерине таратып берип жатып:

— Алгыла, жегиле, бул Менин денем, — деди.

²⁷Анан чөйчөктү алып, Кудайга шүкүрчүлүк келтирип туруп:

— Баарыңар мындан ичкиле,

²⁸анткени бул көп адамдардын күнөөлөрүнүн кечирилиши үчүн төгүлүп, алар менен Кудайдын ортосундагы жаңы келишимди бекитүүчү Менин каным.

²⁹Силерге айтып коёюн: мындан ары, Атамдын Падышачылыгында силер менен бирге жаңы шарап иче турган күнгө чейин эч кандай жүзүм шарабын ичпейм, — деди.

³⁰Анан алар Кудайды мактоо ырын ырдашты да, Зайтун тоосуна жөнөштү.

Ыйса Петирдин Аны тааныбайм дээрин алдын ала айтат

³¹Ошондо Ыйса аларга мындай деди:

— Баарыңар ушул түнү Мени таштап кетесиңер, анткени Ыйык Жазууда: «Койчусун өлтүрөм, анан койлору чачырап кетет!»— деп айтылган.

³²А бирок кайра тирилген соң, силерден мурда Галилеяга барам.

³³Ошондо Петир Ыйсага:

— Сени баары таштап кетсе да, мен эч качан таштабайм! — деди.

³⁴Ыйса ага:

— Сага бир чындыкты айтып коёюн: ушул түнү короз кыйкыргыча, Мени тааныбайм деп үч жолу айтасың, — деди.

³⁵Петир Ыйсага:

— Сени менен бирге өлүшүм керек болсо да, сени тааныбайм деп айтпайм, — деди.

Шакирттеринин баары тең ушундай дешти.

Гетсеман багындагы сыйынуу

³⁶Ушундан соң, Ыйса шакирттери менен бирге Гетсеман деген жерге келди. Анан шакирттерине:

— Мен тигиндей барып сыйынып келгенче, ушул жерде отура тургула, — деди.

³⁷Анан Өзү менен кошо Петир менен Зебедейдин эки уулун алып кетти да, терең кайгыга батып, кыйнала баштады.

³⁸— Жаным өлгүдөй кыйналып турат, — деди Ал, — ушул жерде калып, уктабай Мени менен бирге тура тургулачы, — деди.

³⁹Өзү бир аз ары барып, жүзтөмөндөп жыгылды да:

— Атаке, эгер мүмкүн болсо ушул азапты Мага тийгизбей өткөрүп жиберчи. Бирок Менин эмес, Сенин каалаганыңдай болсун! — деп сыйынды.

⁴⁰Анан шакирттерине келип, алардын уктап калганын көрдү да, Петирге:

— Бир саат Мени менен бирге уктабай тура алган жоксуңарбы?

⁴¹Шайтанга азгырылып кетпес үчүн уктабагыла, сыйынгыла! Себеби жакшылык кылганды каалайсыңар, бирок алыңар аз, — деди.

⁴²Анан кайрадан обочолонуп, Кудайга сыйынды:

— Атаке, эгер бул азап Мага тиймейинче өтпөсө, анда Сенин каалаганыңдай болсун!

⁴³Кайра келип, шакирттеринин дагы уктап жатканын көрдү. Алар аябай чарчагандан уктап калышкан эле.

⁴⁴Ыйса кайрадан алардан кетип, баягы эле сөздөрүн кайталап, үчүнчү ирет Кудайга сыйынды.

⁴⁵Анан шакирттерине дагы келгенде, мындай деди:

— Эх, дале уктап, эс алып жатасыңарбы. Мына, Адам Уулу күнөөкөрлөрдүн колуна кармалып бериле турган убакыт жакындап калды.

⁴⁶Тургула эми, кеттик. Тигине, Мени кармап бере турган киши да келип калды.

Ыйсанын кармалышы

⁴⁷Ыйса сөзүн аяктай электе, «он экинин» бири — Жүйүт келип калды. Жанында жогорку динкызматчылар менен эл башчылары жиберген, кылыч, токмок менен куралданган жоон топ эл бар эле.

⁴⁸Ыйсаны кармап бере турган киши аларга: «Кимдин бетинен өөп учурашсам, силер издеген киши — ошол. Ошону кармагыла», — деп белги берген болчу.

⁴⁹Анан дароо Ыйсага басып келип: — Салам, устат, — деди да, бетинен өптү.

⁵⁰Ыйса болсо ага:

— Досум, мында эмне кылып жүрөсүң? — деди.

Ошондо тигилер Ыйсага кол салып, Аны кармашты.

⁵¹Ыйсанын жанында тургандардын бири канжарын сууруп алып, башкы динкызматчынын кулунун кулагын шылый чапты.

⁵²Ошондо Ыйса шылый чапканга: — Канжарыңды кынына сал! Анткени кылыч алгандар кылычтан кырылышат.

⁵³Же Мен азыр Атамдан сурансам, Ал Мага миңдеген периштелерди жибербейт деп ойлойсуңбу?

⁵⁴Бирок анда кантип Ыйык Жазууда ушундай болуш керек деген сөз аткарылат? — деди.

⁵⁵Анан дароо чогулгандарга карап:

— Мени кармаш үчүн каракчыга каршы аттангансып, кылыч, токмок менен куралданып чыгыпсыңар. Күн сайын ийбадаткананын короосунда таалим берип отурганымда Мени кармаган жок элеңер.

⁵⁶Бирок эмне болсо да, пайгамбарлар жазмаларындагы сөздүн баары аткарылсын, — деди. Ошондо шакирттеринин баары Ыйсаны таштап, качып кетишти.

Жогорку кеңештин алдында

⁵⁷Ыйсаны кармагандар Аны дин мугалимдери менен эл башчылары чогулуп турушкан Каяп деген башкы динкызматчынын алдына алып келишти.

⁵⁸Петир алыстан Ыйсаны акмалап келип, башкы динкызматчынын короосуна чейин барды. Анан короого кирип, аягы эмне менен бүтөр экен деп, көрүү үчүн сакчылардын арасына кирип олтурду.

⁵⁹Жогорку динкызматчылар менен жогорку кеңеш Ыйсаны жазага тартуу үчүн Ага каршы жалган күбө издешти,

⁶⁰бирок көптөгөн жалган күбөлөр келишсе да, алардын айткандары бири бирине туура келбеди. Бирок кийинчерээк келген экөө:

⁶¹— Бул киши: «Кудайдын ыйык ийбадатканасын бузуп, үч күндөн кийин кайра тургузуп коё алам» деген, — дешти.

⁶²Ошондо башкы динкызматчы ордунан туруп Ыйсага:

— Булардын сага жөнүндө айткандарына берер жообуң жокпу? — деди.

⁶³Ыйса болсо унчуккан жок. Ошондо башкы динкызматчы Ыйсадан:

— Тирүү Кудайдын алдында антыңды алайын, айтчы деги бизге, Кудайдын Уулу Машаяк сенсиңби? — деди.

⁶⁴Ыйса башкы динкызматчыга:

— Өзүңүз айттыңыз. Бирок Мен силерге бир нерсени айтып коёюн: мындан ары Адам Уулунун Кудуреттин оң жагында олтурганын жана асмандагы булуттардын үстүндө келатканын көрөсүңөр,— деп жооп берди.

⁶⁵Ошондо башкы динкызматчы кийимин айрып жиберип:

— Бул Кудайга акарат келтирди! Бизге дагы кандай күбөлөр керек? Уктуңарбы, ал азыр Кудайга акарат келтирди!

⁶⁶Буга эмне дейсиңер? — деди. Тигилердин баары:

— Өлүм жазасына тартылышы керек! — деп чуулдашты.

⁶⁷Анан Ыйсанын бетине түкүрүп, муштагылап, жаакка чаап:

⁶⁸— Эй, Машаяк, кана, ким урду, айтчы? — дешти.

Петирдин «Ыйсаны тааныбайм» деп үч жолу айтышы

⁶⁹Петир болсо сыртта, короодо олтурган. Аңгыча ага бир малай кыз басып келип:

— Сен! Сен да галилеялык Ыйса менен бирге болгонсуң! — деди.

⁷⁰Петир болсо бардыгынын алдында:

— Эмне деп жатканыңды түшүнбөйм, — деп ага макул болгон жок.

⁷¹Дарбаза тарапка баратканда, ал жактан дагы башка малай кыз көрүп калып:

— Мына, бул киши да назареттик Ыйса менен бирге жүргөн, — деди.

⁷²Петир карганып:

— Мен ал кишини тааныбайм, — деп дагы макул болбоду.

⁷³Бир аздан кийин ошол жерде турган адамдар Петирге келишип:

— Сен чындап эле тигилердин бири экенсиң, ошолордон экениңди тилиң да айтып турат, — деди.

⁷⁴Ошондо Петир аларга:

— Кудай урсун, ал кишини тааныбайм, — деп карганып-шиленип кирди.

Ошол кезде короз кыйкырды.

⁷⁵Ошондо Петир Ыйсанын: «Ушул түнү короз кыйкыргыча, Мени тааныбайм деп үч жолу айтасың!» деген сөзүн эстеди да, сыртка чыгып, өксүп ыйлады.

27

Ыйса Пилаттын алдында

¹Таң атканда, жогорку динкызматчылар менен эл башчыларынын баары чогулуп, Ыйса өлүм жазасына тартылсын деген чечим чыгарышты.

²Ыйсаны байлап, алып барышты да римдик губернатор Пилаттын колуна тапшырышты.

Жүйүттүн өлүмү

³Ошондо Ыйсага чыккынчылык кылган Жүйүт Ыйсанын өлүм жазасына кесилгенин көрүп, оюн өзгөрттү да, жогорку динкызматчылар менен эл башчылары берген отуз күмүш теңгени кайра кайтарып берди.

⁴— Бейкүнөө кишиге чыккынчылык кылып, күнөө кетириптирмин, — деди ал аларга.

Бирок алар:

— А биздин кандай тиешебиз бар? Өзүң бил, — деп жооп беришти.

⁵Жүйүт теңгелерди ийбадатканага ыргытып жиберип, сыртка чыгып, асылып өлдү.

⁶Жогорку динкызматчылар болсо теңгелерди терип алып: — Бул теңгелерди ийбадаткананын казынасына салганга болбойт, анткени бул адам канынын куну, — дешти да,

⁷өз ара акылдашып туруп, башка улуттуктардын сөөгүн коюу үчүн «Карапачынын талаасы» деп аталган жерди сатып алышты.

⁸Ошондон улам ал талаа ушул күнгө чейин «Кандуу талаа» аталып калган.

⁹Жеремия пайгамбардын: «Ысрайылдын эли ушул Адамга

Койгон бааны — отуз күмүш теңгени

Алар алып,

¹⁰Эгем мага айткандай, Сатып алды "карапачы таалаасын"»,—

деген сөзү аткарылды.

Пилаттын сурагы

¹¹Ыйсаны болсо губернатордун алдына алып келишти. Губернатор:

— Иудейлердин падышасы сенсиңби? — деп сурады.

Ыйса:

— Өзүңүз айтып турасыз, — деди.

¹²Ал жогорку динкызматчылар менен эл башчыларынын койгон айыптарына эч нерсе деп жооп кайтарбады.

¹³Ошондо Пилат ага: — Сага канча деген айыптар айтылып жатканын сен, эмне, укпай жатасыңбы? — деди.

¹⁴Бирок Ыйса алардын бир да сөзүнө жооп кайтарган жок, ошондуктан Пилат абдан таң калды.

Ыйсаны өлүмгө кыюу

¹⁵Куткарылуу майрамына карата губернатордун элге алар сураган бир кылмышкерди түрмөдөн бошотуп берүү адаты бар эле.

¹⁶Ошол кезде алардын Барабба деген абдан белгилүү бир адамы түрмөдө болчу.

¹⁷Ошондуктан алар чогулушканда, Пилат: — Силерге кимди бошотуп беришимди каалайсыңар: Бараббаныбы же Машаяк аталган Ыйсаныбы? — деди.

¹⁸Анткени Пилат алардын Ыйсаны көрө албастыктан кармап бергенин билчү.

¹⁹Пилат сот орундугуна олтурганда, анын аялы бир кишини жиберип: «Жанагы адил кишиге тийбе, анткени таңга жуук көргөн түшүмдө ал үчүн көп азап чектим», — деп айттырды.

²⁰Бирок жогорку динкызматчылар менен эл башчылары «Бараббаны чыгарып, Ыйсаны өлтүрүүнү сурангыла» деп чогулгандарды үгүттөп коюшкан эле.

²¹Губернатор чогулгандарга:

— Силерге экөөнүн кимисин бошотуп беришимди каалайсыңар? — деп дагы кайрылды.

Чогулгандар:

— Бараббаны, — деп жооп беришти.

²²Пилат:

— Анда Машаяк аталган Ыйсаны эмне кылайын? — деди.

Тигилер болсо баары бир ооздон:

— Айкаш жыгачка кадалсын! — дешти.

²³Пилат аларга:

— Ал эмне жамандык кылды? — деди.

Бирок алар мурдагыдан да катуу ызы-чуу түшүп:

— Айкаш жыгачка кадалсын! — деп бакырышты.

²⁴Пилат сөзүнөн эч кандай пайда чыкпасын жана ызы-чуунун күчөп баратканын көрүп, сууну алды да, чогулгандардын алдында колун жууп:

— Мен бул кишинин канына айыпкер эмесмин! Муну кылган силер өзүңөрсүңөр! — деди.

²⁵Чогулгандардын баары:

— Мунун каны биздин жана биздин балдарыбыздын мойнунда болсун! — деп чуулдашты.

²⁶Ошондо Пилат Бараббаны бошотуп берди. Ыйсаны болсо сабатты да, айкаш жыгачка кадап салууга буйрук кылды.

Жоокерлердин Ыйсаны мазакташы

²⁷Губернатордун жоокерлери Ыйсаны акимчиликке алып барышып, Анын алдына бүт полкту чогултушту.

²⁸Ыйсаны чечинтишип, үстүнө кочкул кызыл чапан жабышты.

²⁹Тикенектен таажы жасашып, башына кийгизишти да оң колуна таяк карматып коюшту. Анан алдына чөгөлөй калып: «Жашасын иудейлердин падышасы!» — деп келекелешти.

³⁰Бетине жаба түкүрүп, колундагы таякты алып, башка ургулай башташты.

³¹Шылдыңдап бүтүшкөндө, үстүндөгү кочкул кызыл чапанды сыйрып алып, Өзүнүн кийимин кийгизишти да, айкаш жыгачка кадаганы алып жөнөштү.

Ыйсанын айкаш жыгачка кадалышы

³²Жолдо киринеялык Ысманды жолуктурушуп, аны Ыйсанын айкаш жыгачын көтөрүп барууга мажбурлашты.

³³Голгота (мунун мааниси: «Баш сөөк жайы») деген жерге келишкенде,

³⁴алар Ыйсага өт кошулган шарапты беришти. Ыйса ооз тийип көрүп, ичкиси келбеди.

³⁵Айкаш жыгачка кадагандар чүчү кулак кармашып, кийимдерин бөлүшүп,

³⁶ошол жерде Ыйсаны кайтарып олтурушту.

³⁷Алар Ыйсанын башынын жогору жагына Анын айыбы жазылган тактаны бекитишти. Тактада «Бул — Ыйса, иудейлердин падышасы» деген жазуу бар эле.

³⁸Ыйса менен кошо дагы эки каракчыны бирин оң жагына, бирин сол жагына айкаш жыгачтарга кадап салышты.

³⁹Өтүп бараткандар Ыйсаны кордоп, баштарын ийкегилешип:

⁴⁰— Эй, ийбадаткананы бузуп, үч күндө кайра тургузуучу! Кудайдын Уулу болсоң, айкаш жыгачтан түшүп, өзүңдү куткарбайсыңбы! — деп жатышты.

⁴¹Жогорку динкызматчылар да аларга кошулуп, дин мугалимдери жана эл башчылары менен бирге:

⁴²— Башкаларды куткарыптыр, өзүн болсо куткара албай турат! Ысрайылдын падышасы имиш, айкаш жыгачтан түшсүнчү, кана, биз ага ишенип калалы.

⁴³Кудайга таянчу эле, кана, кааласа, аны бошотсунчу, анткени «мен Кудайдын Уулумун» дечү эмес беле! — дешти.

⁴⁴Ыйса менен кошо кадалган каракчылар да Аны кордоп жатышты.

Ыйсанын өлүмү

⁴⁵Түшкү саат он экилерден баштап, бүт жерди караңгылык басып, ал саат үчкө чейин созулду.

⁴⁶Саат үчтөрдө Ыйса: — Эли, эли! Лама сабахтани?— деп катуу үн менен боздоп жиберди.

Бул сөздүн мааниси: «Кудайым ай, Кудайым! Эмне үчүн Мени таштап кеттиң?»

⁴⁷Ошол жерде тургандардын кээ бири муну угуп:

— Бул Илиясты чакырып жатат, — дешти.

⁴⁸Ошол замат алардын бири жүгүрүп барып, соргучту сирке сууга малды да, таяктын учуна сайып алып, Ыйсанын оозуна такады.

⁴⁹Ал эми башкалары: — Токточу, көрөлү, Илияс келип, аны куткарар бекен! — дешти.

⁵⁰Ыйса болсо дагы бир жолу катуу кыйкырып, анан жан берди.

⁵¹Ошол замат ийбадатканадагы көшөгө башынан аягына чейин экиге бөлүнүп айрылды. Жер силкинип, таштар быркырады.

⁵²Көрлөр ачылып, көптөгөн ыйыктар тирилди.

⁵³Кийин, Ыйса тирилгенде, алар көрлөрүнөн чыгып, ыйык шаар Иерусалимге киришти да, көп адамдардын көзүнө көрүнүштү.

⁵⁴Жердин силкингенин жана андан башка болуп жаткан окуяларды көрүп, үрөйлөрү учкан римдик жүз башы жана аны менен бирге Ыйсаны кайтарып тургандар:

— Бул чындыгында Кудайдын Уулу болгон экен! — дешти.

⁵⁵Ошол жерде алыстан карап турган көптөгөн аялдар да бар эле. Булар Ыйсага кызмат кылып, Аны Галилеядан бери ээрчип келишкен болчу.

⁵⁶Алардын арасында магдалалык Мариям, Жакып менен Жосенин энеси — Мариям жана Зебедейдин аялы бар эле.

Ыйсанын көргө коюлушу

⁵⁷Кеч киргенде, ариматиялык Жусуп аттуу бир бай адам келди. Ал да Ыйсанын шакирти болчу.

⁵⁸Ал Пилатка келип, Ыйсанын сөөгүн сурады. Пилат сөөктү берүүгө буйрук берди.

⁵⁹Жусуп сөөктү алып, таза кездемеге ороп,

⁶⁰асканы оюп өзүнө арнап жасаган жаңы көргө жаткырды да, оозун чоң таш менен бекитип туруп, кетип калды.

⁶¹Магдалалык Мариям менен дагы башка Мариям болсо ошол жерде, көрдүн маңдайында отурушкан.

Көрдөгү күзөт

⁶²Кийинки күнү, жуманын эртесинде жогорку динкызматчылар менен фарисейлер Пилаттын алдына чогулушуп,

⁶³ага: — Мырза, жанагы алдамчы көзү тирүүсүндө: «үч күндөн кийин тирилем» дегенин эстедик.

⁶⁴Шакирттери келип, сөөгүн уурдап алып, элге: «Ал тирилди», деп айтышы мүмкүн. Ошондуктан үчүнчү күнгө чейин көр жакшылап бекитилсин деп буйрук бериңиз. Эгер алар ушундай кылышса, анда алардын бул алдамчылыгы биринчисинен да жаман болот, — дешти.

⁶⁵Пилат аларга:

— Сакчылар мына, алгыла да, эми билгениңердей кылып, кайтара бергиле! — деп жооп берди.

⁶⁶Ошондо алар барып, көрдүн оозундагы чоң ташка мөөр басып, сакчыларга кайтартып коюшту.

28

Ыйсанын тирилиши

¹Дем алыштын эртеси, таң азанда магдалалык Мариям менен дагы башка Мариям көрдү көргөнү келишти.

²Аңгыча абдан катуу жер титирөө болду. Анткени Жараткан Эгенин периштеси асмандан түшүп, көрдүн оозундагы ташты жылдырып таштап, үстүнө отуруп алган болчу.

³Ал күн нурундай жаркырап, кийими кардай аппак эле.

⁴Сакчылар андан коркконунан калчылдап, өлүк кишилердей болуп, катып калышты.

⁵Периште болсо аялдарга минтип сүйлөдү:

— Силер коркпогула! Анткени айкаш жыгачка кадалган Ыйсаны издеп жүргөнүңөрдү билем.

⁶Ал бул жерде жок, Өзү айткандай, тирилип кетти, келип, жаткан жайын карагыла!

⁷Анан тез барып, шакирттерине: «Ыйса өлүмдөн кайра тирилип кетиптир, силерден мурда Галилеяга барат, Аны ошол жактан көрөсүңөр» дегиле. Силерге айтарым ушул!

⁸Бир чети коркуп, бир чети аябай кубанган аялдар көрдөн шарт бурулуп, Ыйсанын шакирттерине кабарлаганы чуркап жөнөштү.

⁹Аңгыча алардын алдынан Ыйса жолугуп:

— Саламатсыңарбы, — деди.

Аялдар жакындап келип, бутунан кучактап, Анын алдына жүзтөмөндөп жыгылышты.

¹⁰Ыйса аялдарга:

— Коркпогула, боордошторума барып айткыла, алар Галилея аймагына барышсын, Мени ошол жактан көрүшөт, — деди.

Сакчылардын сатылып кетиши

¹¹Аялдар жолдо баратышканда, сакчылардын айрымдары шаарга барып, жогорку динкызматчыларга болгон окуяны төкпөй-чачпай айтып беришти.

¹²Жогорку динкызматчылар эл башчылары менен жыйын өткөрүшүп, чечим кабыл алышты. Анан жоокерлерге көп акча берип:

¹³— «Түндө, биз уктап калганыбызда, шакирттери келип, аны уурдап кетишти» дегиле.

¹⁴Эгер муну губернатор угуп калса, анда анын көңүлүн биз жайгарабыз, силер болсо кам санабагыла, баарын өзүбүз бүтүрөбүз, — дешти.

¹⁵Сакчылар болсо акчаны алып, тигилер айткандай кылышты. Ал эми бул жалган сөз иудейлердин арасында ушул күнгө чейин кеңири тарап, айтылып жүрөт.

Ыйса шакирттерине көрүндү!

¹⁶Он бир шакирт болсо Ыйса «баргыла» деп буюрган Галилеядагы тоого келишти.

¹⁷Ал жерден Ыйсаны көрүшүп, Анын алдына жүзтөмөндөп жыгылышты. Алардын кээ бири мунун чындык экенине ишене албай турушту.

¹⁸Ыйса шакирттерине жакын келип, мындай деди: — Көктөгү да, жердеги да бийликтин баары Менин колума берилди.

^19-20Ошондуктан барып, бардык элдерди Ата, Уул жана Ыйык Рухтун атынан сууга чөмүлдүрүп, Менин силерге буйругандарымдын баарын сактоого үйрөтүп, Мага шакирт кылгыла! Мына, Мен акыр заманга чейин, бардык убактарда, силер менен бирге болом.

Марк

1

Жакыя чөмүлдүрүүчүнүн чакырыгы

¹Бул Кудай Уулу Ыйса Машаяк жөнүндөгү Жакшы Кабардын башталышы:

²Ышая пайгамбар жазып кеткендей: «Мына, Сенин алдыңан,

Кабарчымды жиберем.

Ал Сага жол даярдайт».

³ «Жар салгандын чөлдө үнү угулат:

"Даяр кылгын Эгебиздин жолдорун,

Талаадагы басар жерин түздөгүн!"».

⁴Жакыя чөлгө келип, адамдарды сууга чөмүлдүрүп, күнөөлөрдүн кечирилиши үчүн ниеттерин өзгөртүп, сууга чөмүлүү керек экендигин жар салып жүрдү.

⁵Бүткүл Иудея аймагындагылар жана иерусалимдиктер ага барышып, күнөөлөрүн моюнга алышып, өздөрүн Иордан дарыясында чөмүлдүртүп жатышты.

⁶Жакыя болсо төөнүн жүнүнөн жасалган кийим кийип, кайыштан белбоо тагынып, чегиртке менен жапайы аарынын балын жеп тамактанчу.

⁷Ал: — Арка жагыман менден алда канча кудуреттүү бирөө келатат. Мен эңкейип анын бут кийиминин боосун чечкенге да татыксызмын.

⁸Силерди мен сууга чөмүлтөм, ал болсо Ыйык Рухка чөмүлтөт! — деп жар салды.

Ыйсанын сууга чөмүлүү расмисинен жана сыноолордон өтүүсү

⁹Ошол күндөрдө Ыйса Галилея аймагындагы Назарет шаарынан келип, Иордан дарыясында Жакыя тарабынан сууга чөмүлдүрүү расмисинен өттү.

¹⁰Ал суудан чыкканда, асмандын ачылганын жана Ыйык Рухтун көгүчкөн кейпинде үстүнө түшүп келатканын көрдү.

¹¹Ошондой эле асмандан үн чыкты: «Сен Менин сүйүктүү Уулумсуң. Мен Сага ыраазымын».

¹²Ушундан соң, Рух Ыйсаны дароо ээн талаага алып кетти.

¹³Жапайы жаныбарлар мекендеген ээн талаада кырк күн шайтандын сыноосунан өттү. Периштелер болсо Ага кызмат кылышты.

Ыйсанын биринчи шакирттери

¹⁴Жакыя камалган соң, Ыйса Галилея аймагына келип, мындай деп Кудайдын Жакшы Кабарын жарыялады:

¹⁵— Убакыт-сааты келип, Кудайдын падышачылыгы жакындап калды! Ниетиңерди өзгөртүп, Жакшы Кабарга ишенгиле!

¹⁶Галилея көлүнүн жанынан өтүп бара жатып, Ысман менен анын иниси Идристи көрдү. Алар кесиби балыкчы болгондуктан көлгө тор салып жатышкан болчу.

¹⁷Ыйса аларга: — Жүргүлө, Мени менен, силерге балык кармагандын ордуна, адамдарды Кудайга кантип апкелүүнү үйрөтөм! — деди.

¹⁸Алар ошол замат торлорун таштап, Ыйсаны ээрчип жөнөштү.

¹⁹Ыйса ал жерден бир аз узагандан кийин, кайыкта торлорун оңдоп жатышкан Зебедейдин балдары: ага-ини Жакып менен Жаканды көзү чалды.

²⁰Көрөрү менен аларды Өзүнө чакырды. Алар болсо атасы менен мардигерлерди кайыкка калтырып, Ыйсаны ээрчип жөнөштү.

Жинге чалдыккан киши

²¹Ыйса шакирттери менен бирге Капарноом шаарына келип, дем алыш күнү синагогада таалим берди.

²²Ыйсанын таалимине эл таң калды, анткени Ал дин мугалимдериндей эмес, бийлиги бардай таалим берчү.

²³Алардын синагогасына ошондо кара күчкө байланган бир киши капыстан кирип келип минтип катуу бакырды:

²⁴— Биз менен сенин эмне ишиң бар, назареттик Ыйса! Түбүбүзгө жеткени келдиңби, ыя! Бил-е-е-м, ким экениңди, сен Кудайдын ыйыгысың.

²⁵Ыйса ага:

— Үнүңдү бас да, андан чыгып кет! — деп буйруду.

²⁶Кара күч жанагы кишини калчылдатып, катуу чаңырык менен андан чыгып кетти.

²⁷Баарынын үрөйлөрү учуп, бири бирине: «Бул эмне ыя? Күчтүү окуубу? Бу киши кара күчтөргө да бийлик менен буйрук кылып, алар ага баш ийип атышат!» — дешти.

²⁸Ошентип, Ыйса тууралуу кабар бүткүл Галилея аймагына тез эле тарап кетти.

Ыйсанын көп адамды айыктырышы

²⁹Синагогадан чыгары менен Ыйса Жакып жана Жакан менен бирге Ысман менен Идристин үйүнө келди.

³⁰ Ысмандын кайненеси ысытма болуп ооруп, төшөктө жаткан. Аял жөнүндө Ага дароо айтышты.

³¹Ыйса ага жакын басып келип, колунан алып, өйдө тургузду. Аял ошол замат ысытма оорусунан айыгып, Ыйсаларды коноктой баштады.

³²Кеч кирип, күн батканда болсо эл Ыйсага бардык оорулуулары менен жиндерге чалдыккандарын алып келишти.

³³Бүт шаар эли Ыйса турган үйдүн эшигинин алдына чогулуп калды.

³⁴Ыйса ар кандай оору менен ооруган көп адамдарды айыктырды, көптөгөн жиндерди кууп чыкты. Жиндер Ыйсанын ким экенин билгендиктен аларга сүйлөгөнгө тыюу салды.

Ыйсанын Галилеядагы таалими

³⁵Ыйса эртеси таң атпай туруп, үйдөн чыкты да, Өзү жалгыз ээн жерге барып, Кудайга сыйынды.

³⁶Ысман менен анын шериктери Ыйсаны артынан издеп барышып,

³⁷табышкан соң: — Баары сени издеп жүрүшөт! — дешти.

³⁸Ыйса аларга:

— Жүргүлө, жакын жердеги айылдарга баралы. Ошол жерде да Жакшы Кабарды жар салышым керек. Анткени Мен ошол үчүн келгемин, — деди.

³⁹Ошентип Ыйса бүтүндөй Галилея аймагын кыдырып, алардын синагогаларында таалим берип, адамдардан жиндерди кубалап жүрдү.

Пес оорулуу адамдын айыгышы

⁴⁰Бир пес оорулуу адам Ыйсага келип, чөк түшүп, мындай деп жалбарды:

— Эгер сиз кааласаңыз, мени айыктыра аласыз.

⁴¹Ыйса бу кишиге боору ооруп, колун сунуп ага тийгизди да:

— Каалаймын, айыккын! — деди.

⁴²Ошол замат тиги кишинин денеси пестен арылып, айыгып кетти.

⁴³Ыйса катуу эскертип:

⁴⁴— Байкагын, бул тууралуу эч кимге ооз ачпа, бирок өзүңдү динкызматчыга көргөзүп, айыкканыңдын далили катары Муса буюрган курмандыкты алып баргының!— деп, аны дароо кайра жөнөттү.

⁴⁵Ал киши болсо, мындай чыгары менен элдин баарына болгон окуяны жар салып, айтып кирди. Ошондон улам Ыйса шаарга түз кире албай, сыртта, ээн жерлерде калууга аргасыз болду. Эл болсо Ыйсага туш-тараптан агылып келип жатты.

2

Шал болгон адамдын айыгышы

¹Арадан бир аз күндөр өтүп, Ыйса кайрадан Капарноомго келди да, Анын үйдө экени баарына маалым болду.

²Көптөгөн эл жыйылып, эшигинин алдында бут коёрго жер калбады. Ыйса болсо аларга Кудайдын сөзүнөн таалим бере баштады.

³Шал оорулууну көтөрүп келишкен төрт адам

⁴элдин көптүгүнөн Ыйсага жакындай албай, Ал турган бөлмөнүн үстүн ачып, төбөсүн тешишти да, оорулууну төшөнчүсү менен кошо төмөн түшүрүштү.

⁵Ыйса алардын ишенимин көрүп, шал оорулуу адамга: — Балам, сенин күнөөлөрүң кечирилди! — деди.

⁶Ошол жерде олтурушкан дин мугалимдеринин кээ бирөөлөрү ичинен:

⁷«Мынабу эмне деп жатат! Бул Кудайга акарат келтирип жатат! Күнөөлөрдү Кудайдан башка ким кечире алат!» — дешти.

⁸Алардын бул оюн дароо туя койгон Ыйса мындай деди: — Силер эмне үчүн мындай ойлоп жатасыңар?

⁹«Күнөөлөрүң кечирилди!» деген жеңилби же «Тур, төшөгүңдү ал да бас!» дегенби?

¹⁰Билип алгыла, Адам Уулунун жер бетиндеги күнөөлөрдү кечирүүгө бийлиги бар! Анан шал кишиге:

¹¹— Сага айтам: тур, төшөгүңдү ал да, үйүңө жөнө! — деди.

¹²Шал оорулуу киши ошол замат тура калып, төшөгүн алды да, баарынын көз алдында сыртка чыгып кетти. Баары жакаларын кармашып:

— Ой, тобо, эч качан мындай нерсени көргөн эмес элек! — деп, Кудайды даңкташты.

Лебинин шакирттикке тандалышы

¹³Ыйса кайрадан Галилея көлүнүн жээгине барды. Ошол жерге келген элдин баарына таалим берди.

¹⁴Өтүп баратып, салык жыйноочу жайда олтурган Алпейдин уулу Лебини көрдү да ага: — Менин жолума түш, — деди.

Леби ордунан туруп, Ыйсаны ээрчип жөнөдү.

¹⁵Кийинчерээк Ыйса шакирттери менен бирге Лебинин үйүндө конок болуп, дасторкондун чекесинде жамбаштап жатты. Ыйсанын артынан ээрчип жүргөн көп салыкчылар жана башка күнөөкөрлөр да Аны менен бир дасторкондон тамак жеп жатышты.

¹⁶Ыйсанын салыкчылар жана күнөөкөрлөр деп четке кагылган адамдар менен бирге олтуруп тамак жеп олтурганын көрүшкөн фарисей тобундагы дин мугалимдери Анын шакирттерине: — Эй, эмне үчүн бул салыкчылар менен күнөөкөрлөргө кошулуп, бир дасторкондон тамак жейт? — дешти.

¹⁷Муну уккан Ыйса:

— Дарыгер дени сактарга эмес, оорулууларга керек. Мен такыбааларды эмес, күнөөкөрлөрдү ниеттерин өзгөртүүгө чакырганы келдим, — деди.

Орозо тутуу маселеси

¹⁸Жакыянын шакирттери жана фарисейлер орозо тутуп жүрүшкөн. Ошондуктан кээ бир кишилер Ыйсага келишип:

— Жакыянын шакирттери менен фарисейлердин шакирттери орозо тутушат, а эмне үчүн сенин шакирттериң тутушпайт? — дешти.

¹⁹Ыйса аларга мындай жооп берди:

— Үйлөнүп жаткан жигит тойго чакырылган коноктордун арасында жүргөндө, алар орозо тутушабы? Күйөө бала араларында турган кезде, аларга орозо тутууга болбойт!

²⁰Алардын арасынан күйөө бала алына турган күндөр келет, алар орозону ошондо тутушат.

²¹Жаңы кийимден алынган жамаачыны эски кийимге эч ким жамабайт, анткени жаңы жамаачы эски кийимди айрып, жыртыгын мурдагысынан да чоң кылып коёт.

²²Эч ким жаңы шарапты эски чаначтарга куйбайт. Эгер куйса, жаңы шарап чаначтарды айрып, өзү да төгүлөт, чаначтар да жарабай калат. Ошондуктан жаңы шарапты жаңы чаначтарга куюш керек.

Дем алыш күнү тууралуу

²³Дем алыш күндөрүнүн биринде Ыйсага эгин талаасын аралап өтүүгө туура келди. Жолдо баратканда, шакирттери эгиндин баштарын жула башташты.

²⁴Муну көргөн фарисейлер Ыйсага: — Карачы, эмне үчүн шакирттериң дем алыш күнү тыюу салынган ишти кылып жатышат! — дешти.

²⁵Ыйса аларга:

— Өзүнүн жана жанындагы адамдардын карды ачып, бир нерсе жегенге зар болуп турганда, Дөөттүн эмне кылганын силер окуган жок белеңер?

²⁶Ал Абыятар башкы динкызматчы болуп турганда, Кудай үйүнө кирип, Эгебизге багышталган нанды өзү да жеп, жанындагыларга да бербеди беле? Бирок ал нанды жегенге динкызматчылардын гана акысы болгон,— деди.

²⁷Ыйса сөзүн мындайча аяктады:

— Адам дем алыш күнү үчүн эмес, тескерисинче, дем алыш адам үчүн жаратылган!

²⁸Андыктан Адам Уулу дем алыш күнүнүн да ээси.

3

Колу сенек адам

¹Ыйса кайрадан синагогага келди. Синагогада колу сенек бир адам бар эле.

²Ошол кишини дем алыш күн экенине карабай айыктырар бекен деп, фарисейлер Ыйсаны айыпка жыгуунун амалын издеп, алдыртан байкап турушту.

³ Ыйса болсо, колу сенек адамга: — Алдыга чык, — деди.

⁴Анан тигилерге кайрылып:

— Дем алыш күнү жакшылык кылуу керекпи же жамандык кылуу керекпи? Жанды куткаруу керекпи же кууратуу керекпи? — деди.

Тигилер унчугушпады.

⁵Ыйса аларды каардуу көзү менен кыдырата карап, ушунчалык таш боордугуна кейиди. Анан жанагы колу сенек кишиге: — Колуңду сун! — деди.

Тигил колун сунар замат айыгып кетти.

⁶Ошондо фарисейлер сыртка чыгышып, Ирод тараптагылар менен чогулушуп, алар менен бирге кантип Ыйсанын көзүн тазалаштын жолун сүйлөшүштү.

Көл жээгиндеги калың эл

⁷Ыйса шакирттери менен бирге Галилея көлү тарапка кетип калды. Галилея жана Иудея аймактарынан,

⁸Иерусалимден жана Идумея аймагынан, Иордандын чыгыш тарабынан, Тир жана Сидон шаарларынын айланасынан адамдар Ыйсанын кылган иштерин угушуп, Ага жоон топ болуп агылып келип жатышты.

⁹Топураган көп элдин Ыйсаны жөөлөп кысканынан улам Ал шакирттерине: — Мага бир кайыкты камдагыла, — деди.

¹⁰Ыйса көп адамдарды айыктырган болчу, ошондуктан оорулуулар Ага колдорун тийгизүүгө жулунуп жатышты.

¹¹Кара күчкө чалдыккандар болсо Ыйсаны көргөндө алдына кулап: «Сен Кудайдын Уулусуң!» — деп чаңырып жатышты.

¹²Ыйса аларга Өзүнүн ким экенин жарыя кылууга катуу тыюу салды.

Он эки элчинин тандалышы

¹³Анан Ыйса тоого чыгып, Өзү тандап алган бир нече кишини чакырды. Алар келишкенде,

^14-15арасынан он экисин Өзү менен бирге болууга дайындап, буларды элчилер деп атады. Аларды жар салууга жөнөттү да, жиндерди кууп чыгуу бийлигин берди.

¹⁶Төмөндө ошол он эки элчинин аттары: Ысман (Ыйса ага Петир деген ат койду),

¹⁷Зебедей уулу Жакып жана анын иниси Жакан (Ыйса аларды Боонергестер деп атады, аттын мааниси «Күн күркүрөөнүн уулдары»),

¹⁸Идрис, Филип, Барталамей, Матай, Том, Алпей уулу Жакып, Тадай, Динчил^[1]Ысман,

¹⁹ошондой эле кийин чыккынчы болуп кеткен Жүйүт Искариот.

Ыйса жана шайтан

²⁰Ушундан соң, Ыйсалар үйгө келишти. Кайрадан эл жыйылып, шам-шум этип алууга да мүмкүнчүлүктөрү болбой калды.

²¹Бул тууралуу кабар Ыйсанын жакындарына жеткенде, алар Аны алып кетүү үчүн келишти, анткени эл: «Бул акылынан адашыптыр», — деп сөз кылып жаткан болчу.

²²Иерусалимден келген кээ бир дин мугалимдери болсо: «Мунун ичинде Бээлзебул^[2]бар! Бул жиндерди алардын ошол башчысынын күчү менен кубалап жатат», — дешти.

²³Ошондо Ыйса аларды чакырып алып мындай деген ибарат айтты:

— Кантип шайтан шайтанды кубалай алат?

²⁴Эгер мамлекет өз ичинен бөлүнүп-жарылса, кыйрайт.

²⁵Эгер үй-бүлөнүн ыркы кетсе, соо калбайт.

²⁶Эгер шайтан да өзүнө өзү каршы чыгып, бөлүнүп-жарылса, анда соо калбайт, соодасы бүтөт.

²⁷Алдуу адамдын үйүнө кирген бирөө алды менен анын өзүн байлабай туруп, үй-мүлкүн кантип тоноп кетет? Алдууну байлагандан кийин гана анын үйүн тоной алат.

²⁸Силерге бир чындыкты айтып коёюн: адам баласынын күнөөлөрү менен жаман сөздөрү бүт кечирилет,

²⁹а бирок кимде-ким Ыйык Рухка акарат айтса, анда ал эч качан кечирилбейт, ошол күнөөсү түбөлүк мойнунда калат.

³⁰Ыйса бул сөздү кээ бир адамдардын: «Муну кара күч басыптыр!» — дегенинен улам айтты.

Ыйсанын энеси жана бир туугандары

³¹Ушундан соң, Ыйсанын энеси менен бир туугандары келишип, сырттан туруп Аны чакыртышты.

³²Ыйсанын айланасында толтура адамдар олтурган болчу. Алар Ыйсага: — Энең, инилериң жана карындаштарың келип, сыртта сени чакырып жатышат, — дешти.

³³— Менин энем менен бир туугандарым кимдер? — деди аларга Ыйса.

³⁴ Анан айланасында олтургандарды сыдыра карап алып:

— Менин энем менен бир туугандарым булар!

³⁵Анткени ким Кудайдын каалоосун аткарса, ошол Мага бир тууган ага-ини, эже-карындаш жана эне болот, — деди.

4

Дыйкан тууралуу ибарат

¹Ыйса кайрадан көл жээгинде элди окута баштады. Ошондо жыйылган элдин көптүгүнөн кайыкка түшүүгө туура келди. Эл болсо жээкте карап турду.

²Ыйса ибарат менен көп нерселерди айтып, аларды окутту. Ал элге мындай деди:

³— Кулак салып, угуп алгыла: бир дыйкан эгин сепкени талаага чыгыптыр.

⁴Сепкен уругунун кээси жол боюна түшүп, чымчыктарга жем болот.

⁵Кээ бири аз гана топурагы бар таштак жерге түшүп, кыртышы терең болбогондуктан тез эле өсүп чыгат.

⁶Күн чыкканда күйүп, тамыры терең болбогондуктан куурап калат.

⁷Кээси тикен арасына түшөт. Анан тикен өсүп чыгып, аны басып калгандыктан ал түшүм бербейт.

⁸Ал эми кээ бирлери жакшы кыртышка түшүп, өсүп чыгат да, кээси отуз, кээси алтымыш, кээси жүз эсе түшүм берет.

⁹Ыйса аягында мындай деди:

— Уга турган кулагы барлар уксун!

Ибараттын мааниси

¹⁰Ыйса жалгыз калганда, он эки шакирти менен бирге айланасында тургандар Андан ибараттардын мааниси тууралуу сурашты.

¹¹Ыйса аларга мындай деп жооп берди: — Кудайдын Падышачылыгынын сырларын билүү силерге буюрган. Ал эми сырттагы, жанагыларга болсо баары ибараттар аркылуу айтылат.

¹²Ошондуктан алар: «Караса да, көрүшпөйт,

Тыңшаса да, түшүнбөйт.

Кайрылышса Кудайга,

Кечирилмек күнөөсү».

Дыйкан тууралуу ибараттын мааниси

¹³Анан Ыйса аларга мындай деди:

— Бул ибараттын маанисин түшүнбөй жатасыңарбы? Анда башка ибараттарды кантип түшүнөсүңөр?

¹⁴Дыйкан сепкен урук — Кудайдын сөзү.

¹⁵Жол боюна түшкөнү мындай адамдарды билдирет: булардын жүрөгүнө Кудайдын сөзү себилет, бирок алар угары менен эле шайтан дароо жетип келе калып, жүрөктөрүнө себилген сөздү уурдап кетет.

¹⁶Ал эми таштак жерге түшкөн үрөн болсо Кудай сөзүн угары менен ошол замат кубана кабыл алган адамдарды билдирет.

¹⁷Бирок тамыры болбогондуктан бир азга гана ишенип, кийин ишенгендиги үчүн кыйынчылыкка же куугунтукка кабылар замат ишенимден баш тартышат.

¹⁸Тикендердин арасына түшкөнү Кудай сөзүн уккан,

¹⁹бирок бул дүйнөнүн түйшүгүнө, акчанын азгырыгына жана башка каалоолорго алдырып койгон адамды билдирет. Ушулар сөздү тумчуктуруп, сөз жемишсиз калат.

²⁰Ал эми жакшы кыртышка түшкөндөрү Кудай сөзүн угуп, кабыл алган адамдарды билдирет. Мындай адамдар отуз, алтымыш, жүз эсе жемиш берген үрөнгө окшош.

Шам тууралуу ибарат

²¹Ыйса дагы мындай деди:

— Шамды идиштин же керебеттин астына коюш үчүн жагышабы? Аны шамдалга коюшпайбы?

²²Сыртка чыкпас сыр болбойт, ачыкка чыкпас жашыруун иш болбойт.

²³Уга турган кулагы барлар уксун!

²⁴Ыйса аларга дагы мындай деди: — Укканыңарды байкагыла! Кандай өлчөмдө көңүл бөлсөңөр, ошондой өлчөмдө силерге түшүнүк берилет, ал тургай ашыгы менен берилет.

²⁵Кимде бир аз түшүнүк бар болсо, ага дагы берилет, ал эми кимде жок болсо, анын бар деп ойлогону да тартылып алынат.

Кудай Падышачылыгынын жайылышы тууралуу ибарат

²⁶Ыйса дагы мындай деди:

— Кудай Падышачылыгы мындай: адам айдоо талаасына урук себет да,

²⁷ түнү уктап, күндүзү туруп, уруктун кандайча өсүп-өнүп жатканын билбейт.

²⁸Жер аны өзү өстүрөт: алгач көгөртүп, анан баш байлатып, анан башын данга толтурат.

²⁹Адам болсо дан бышары менен эгинине орок салат, анткени оруу-жыюу маалы келип жетет.

Сары кычынын даны тууралуу ибарат

³⁰Ыйса дагы мындай деди:

— Кудай Падышачылыгын дагы эмнеге салыштырса болот? Аны кандай ибарат менен сүрөттөп берейин?

³¹Ал жерге эгилген, бул дүйнөдөгү уруктардын эң кичинеси болгон сары кычы данына окшош.

³²Ал эгилген соң, өсүп чыгат, анан бакчадагы бардык өсүмдүктөрдөн ашып кетет. Чоң-чоң бутак жайып, көлөкөсүнө канаттуулар пааналап, уя салышат.

³³Ыйса элге ушул сыяктуу дагы көптөгөн ибараттарды айтып, алардын сиңирүүгө кудурети жеткиче Кудайдын сөзүнөн таалим берди.

³⁴Ал элге жалаң ибарат менен сүйлөдү, ал эми шакирттери менен калганда, аларга ибарат менен айтылгандардын баарысынын маанисин чечмелеп, түшүндүрүп берди.

Көлдөгү бороондун токтошу

³⁵Ошол күнү кечинде Ыйса шакирттерине көлдүн аркы өйүзүнө барабыз деп айтты.

³⁶Ошондуктан шакирттери элден бөлүнүп, кайыктын ичинде олтурган Ыйсага кошулушту. Жанында башка кайыктар да бар болчу.

³⁷Анан катуу бороон башталып, кайыктын капталына урунган толкундар ичине ашып, ичи толо баштады.

³⁸Ыйса болсо кайыктын куйрук жагында жаздык жазданып, уктап жатты. Шакирттери Аны ойготушуп: — Устат, өлө турган болдук! Бизди ойлосоң боло! — дешти.

³⁹Ыйса ордунан туруп, бороонго тыюу салып, толкундарга:

— Басыл, токтогун! — деп буйруду.

Бороон тынчып, айлана жымжырт боло түштү.

⁴⁰Анан шакирттерине кайрылып: — Эмне мынчалык коркоксуңар? Ушул убакка чейин ишене алган жоксуңарбы? — деди.

⁴¹Үрөйлөрү учкан шакирттери өз ара:

— Бороон менен деңиз да баш ийген бул ким болду экен? — деп сүйлөштү.

5

Жин даарыган адамдын айыгышы

¹Анан алар көлдүн аркы өйүзүнө жайгашкан Гераса аймагына келишти.

²Ыйса кайыктан түшөрү менен, мүрзөлөрдүн арасынан кара күчкө чалдыккан бир киши чыга калып, алдынан тосуп чыкты.

³Бул кишинин жашаган жери мүрзө болчу. Эч ким аны, ал тургай чынжырлар менен да байлап кармап кала алган эмес.

⁴Көп ирет колун кишендеп, бутун чынжыр менен байлашса да ал чынжырларды үзүп, кишендерди талкалап бошонуп кетчү. Аны баш ийдиргенге эч кимдин күчү жетпеген.

⁵Ал күн-түн дебей тоо-дөбөлөрдү, мүрзөлөрдү аралап далбастап, өкүрүп-бакырып, өзүн өзү таш менен уруп, жарадар кылчу.

⁶Бул киши Ыйсаны алыстан көрүп, чуркап келип, алдына чөгөлөдү да:

⁷— Эй, Ыйса, Кудай Тааланын Уулу, мени менен кандай ишиң бар?! Кудай акы, сенден суранам, мени азапка салбачы! — деп бакырып жиберди.

⁸Анткени Ыйса андагы кара күчкө: «Кара күч, бул кишиден чыгып кет!» — деген болчу.

⁹Ыйса андан: — Атың ким? — деп сурады.

Ал:

— Менин атым түмөн, анткени биз көппүз! — деп жооп берди.

¹⁰Анан аларды ошол аймактан кууп чыкпоосун өтүнүп, Ыйсага кайра-кайра жалынып-жалбарышты.

¹¹Ошол жердеги тоонун боорунда чоң бада чочко оттоп жүргөн.

¹²Кара күчтөр Ыйсага жалбарышып: — Бизди чочколорго жибере көр, ошолордун ичине кирелик, — дешти.

¹³Ыйса уруксат берди. Кара күчтөр адамдан чыгып чочколорго киришти. Ошондо эки миңдей чочкодон турган баданын баары жабыла тик жардан көлгө кулап чөгүп өлүштү.

¹⁴Чочко кайтаргандар болсо артка карай чуркап жөнөштү да, муну шаар-кыштактарга жарыя кылышты. Ошондо адамдар болгон окуяны көрүп келүүгө чыгышты.

¹⁵Алар Ыйсага келишип, ичинде түмөн жини бар кишинин кийим кийип, акыл-эси жайында олтурганын көрүшүп, жүрөктөрү ооздоруна тыгылды.

¹⁶Окуяны көргөндөр болсо, аларга бул жин оорулуу адам менен чочколор эмне болгонун айтып беришти.

¹⁷Ошондо герасалыктар Ыйсадан алардын жеринен кетишин сурана башташты.

¹⁸Ыйса кайыкка түшкөндө, мурда жин даарып ооруган киши Аны менен кошо кетүүнү суранды.

¹⁹Ыйса болсо ага уруксат берген жок: — Өз үй-бүлөңө бар да, Эгеңдин сага эмне кылганын, сага кандай кайрым көрсөткөнүн айтып бер, — деди.

²⁰Ошондо баягы киши артына кайтып, Оншаар аталган аймакта Ыйсанын ага кылганын айтып, жарыялай баштады. Уккандардын баары таң калып жатышты.

Тирилген кыз, сакайган аял

²¹Ыйса кайрадан көлдүн аркы өйүзүнө жеткенде, жоон топ эл Аны дагы курчап алды. Ал көлдүн жээгинде турганда,

²²синагога башчыларынын бири болгон Жайыр деген киши келип, Ыйсаны көрүп, Анын бутуна жыгылып:

²³— Кызым өлүм алдында жатат. Келип, кызыма колуңузду коё көрүңүз, айыгып, аман калсын! — деп жалбарды.

²⁴Ыйса Жайыр менен анын үйүнө жөнөдү. Кошо жөнөгөн көп эл Ыйсаны туш-тушунан жөөлөп баратты.

²⁵Ошол тополоңдун ичинде он эки жыл бою ичинен кан акканы токтобой ооруган бир аял бар эле.

²⁶Ал көп дарыгерлерге барып, алардан шыпаа табалбай, кыйналып, колунда болгон нерсесинин баарын сарптап бүтсө да, ден-соолугу түзүк болбой эле кайра начарлап бараткан.

^27-28Бул аял Ыйса тууралуу укканда, ичинен «кийимине эле колум тийсе, айыгам» деп эл арасынан билинбей Анын артынан келип, кийимине колун тийгизди.

²⁹Кан кеткени тып басылып, аял айыкканын сезди.

³⁰Ошол эле убакта Ыйса да Өзүнөн күч чыкканын сезип, айланасындагы элге кайрылып: — Ким Менин кийимиме колун тийгизди? — деп сурады.

³¹Шакирттери Ага:

— Карачы, сени канча адам туш-тушуңдан кысып турат! А сен болсо «ким Мага колун тийгизди» дейсиң, — дешти.

³²Ыйса болсо колун тийгизген ким экенин көрүү үчүн айланасын карай берди.

³³Ошондо өзү менен эмне болгонун билген аял коркконунан калтырап-титиреп басып келди да, Ыйсанын алдына жыгылып, болгон чындыкты төкпөй-чачпай айтып берди.

³⁴Ыйса болсо тигил аялга: — Кызым, ишенимиң сени айыктырды. Жакшы бара кой, дартыңдан сакайып кет, — деди.

³⁵Ыйса сөзүн бүтө электе, синагога башчысы тараптан адамдар келишип:

— Кызыңыз өлдү! Эмне үчүн устатты дале убара кылып жатасыз? — дешти.

³⁶Ыйса болсо алардын сөзүн укту, ошентсе да синагога башчысына:

— Коркпо, тек гана ишенгин, — деди.

³⁷Анан Петир, Жакып жана анын иниси Жакандан башкалардын бирөөнө да артынан барганга уруксат бербеди.

³⁸Алар синагога башчысынын үйүнө келишип, ызы-чуу түшүп ыйлап, өкүрүп жаткандардын үстүнөн чыгышты.

³⁹Ыйса алардын арасына кирип: — Эмнеге ызы-чуу түшүп, ыйлап жатасыңар? Кыз өлгөн жок, уктап жатат, — деди.

⁴⁰Ошондо алар Ыйсаны шылдыңдап күлүштү. Ыйса болсо баарын үйдөн сыртка чыгарып, өлгөн кыздын ата-энеси менен үч шакиртин алып, сөөк жаткан жайга кирди.

⁴¹Кирип, кыздын колун кармады да: — Талита, куми! — деди. Мунун котормосу: «Кызым, сага айтам, тургун!»

⁴²Кыз ошол замат туруп, нары-бери баса баштады. Ал он экиде болчу. Муну көргөндөр абдан таң калышты.

⁴³Ыйса болсо аларга бул тууралуу эч кимге ооз ачпоону буйруду жана кызга жегенге бир нерсе бергиле деди.

6

Ыйсанын Өз мекенинде четке кагылышы

¹Ыйса ал жактан кетип, шакирттери менен бирге кайрадан Өзүнүн чоңоюп өскөн шаарына келди.

²Дем алыш күнү болгондо, синагогага барып таалим бере баштады. Ошол жердеги көпчүлүк Ыйсанын таалимин укканда: — Булардын баарын бу кайдан алды? Ага кандай акылмандык берилди экен? Мындай укмуштар кантип анын колунан келип жатат?

³Бу жыгач уста эмес беле? Мариямдын уулу, Жакып, Жосе, Жүйүт жана Ысмандардын бир тууганы го бул? Карындаштары да биздин арабызда турушат го? — деп таң калышты. Ошентип алар Ыйсаны четке кагышты.

⁴Ошондо Ыйса аларга мындай деди:

— Пайгамбар бардык жерде кадыр-барктуу болсо да, өз жери, туугандары жана үй-бүлөсүнүн ичинде анын кадыры билинбейт.

⁵Ыйса ал жерден бир нече оорулууга колун коюп айыктыргандан башка эч кандай кереметтерди көрсөтө албады.

⁶Алардын ишенбестигине ушунчалык таң калды.

Ошондон кийин Ыйса айлана-тегеректеги айыл-кыштактарга барып, андагыларга таалим берип жүрдү.

Он эки шакиртке берилген тапшырма

⁷Анан он эки шакиртин чакырып алып, эки-экиден кызматка жөнөтө баштады. Аларга кара күчтөрдү башкарганга бийлик берди.

⁸— Жолго жалгыз таяктан башка эч нерсе: нан да, баштык да албагыла, белбооңорго тыйын да түйбөгүлө,

⁹ бирок бут кийим кийгиле да, ашык кийим албагыла! — деп буйруду.

¹⁰Дагы мындай деди:

— Кайсы үй силерди кабыл алса, барган жериңерден кеткиче, ошол үйдө калгыла.

¹¹Эгерде кайсы бир жерде силерди кабыл албаса жана сөзүңөрдү укпаса, анда ал жактан чыгып баратып, алардын четке кагылганынын белгиси катары бутуңардын чаңын күбүп салгыла.

¹²Ошентип алар жолго чыгышып, адамдарга ниетиңерди өзгөрткүлө деп жар салышты.

¹³Адамдардан көп жиндерди кубалап чыгышып, далай оорулууларды май менен майлап айыктырып жүрүштү.

Жакыянын өлүмү

¹⁴Мунун баары Ирод падышага жетти. Анткени бардык жерде Ыйсанын аты чыгып кетти. Кээ бирөөлөр: «Бул Жакыя чөмүлдүрүүчү, ал тирилип кетиптир, укмуштуу иштерди кылып жатканынын себеби ошондон», — дешти.

¹⁵Кээ бирөөлөр болсо: «Бул Илияс пайгамбар!» — дешсе, дагы бирөөлөр: «Бул байыркы пайгамбарларга окшогон дагы бир пайгамбар!» — дешти.

¹⁶Ирод муну укканда: «Бул мен башын алдырган Жакыя! Ал тирилип кеткен турбайбы!» — деди.

¹⁷Жакыяны Ирод өзү киши жиберип карматып, камакка алдырткан. Ирод иниси Филиптин аялы Иродияга үйлөнүп алган. Жакыяны ал ошол аялы үчүн түрмөгө отургузган.

¹⁸Анткени Жакыя Иродго: «Иниңдин аялын алып алганың туура эмес!» — деген.

¹⁹Ошондон улам Иродия Жакыяны өлтүргүсү келип, кекенип, бирок анысын ишке ашыра алган эмес.

²⁰Анткени Ирод Жакыянын адил жана ыйык адам экенин билип, коркконунан аны коргоп жүргөн. Айткан сөздөрүнө ар дайым тынчсызданып жүрсө да, аны укканды жакшы көргөн.

²¹Акыры Иродиянын күнү тууган учур келди. Бул Ироддун туулган күнүндө болду. Ал ак сарайда иштеген өзүнүн бардык чоңдорун, аскербашыларын жана Галилея аймагын башкарган адамдарды чакырды.

²²Иродиянын кызы келип, бийлеп, Ирод менен анын жанында олтурган коноктордун купулуна толду. Ошондо падыша кызга: — Менден каалаганыңды сура, сурооңду орундатам! — деди.

²³— Каалаганыңды берем, керек болсо падышачылыгымдын жарымын сурасаң да берем! — деп ант кылды.

²⁴Кыз барып энесинен:

— Эмне сурайын? — дегенде, энеси:

— Жакыя чөмүлдүрүүчүнүн башын, — деди.

²⁵Кыз дароо падышага чуркап барып:

— Мага Жакыя чөмүлдүрүүчүнүн башын азыр табакка салып, алдырып келишиңизди каалайм! — деп талап кылды.

²⁶Кыздын өтүнүчү падышаны абдан кайгыртты. Бирок коноктордун алдында берген анты үчүн ага жок деп айткысы келбеди.

²⁷Ошондуктан бир желдетин жиберип, Жакыянын башын кесип келүүнү буюрду. Желдет түрмөгө барып, Жакыянын башын алды да,

²⁸табакка салып келип, кызга берди. Кыз болсо энесине берди.

²⁹Бул окуяны уккан Жакыянын шакирттери келип, анын сөөгүн алышты да, көргө алып барып коюшту.

Ыйсанын беш миң кишини тойгузушу

³⁰Жиберилген элчилер кайтып келишип, Ыйсага барышты да, эмне кылып, эмнени окуткандарын төкпөй-чачпай айтып беришти.

³¹Келип-кетип жаткан элдин көптүгүнөн, Ыйса менен Анын шакирттеринин тамактанып алганга да чолосу тийбей жаткан. Ошондуктан Ыйса шакирттерине:

— Өзүбүзчө ээнирээк жерге барып, бир аз эс алып алалы, — деди.

³²Ошентип алар өздөрү жалгыз кайыкка олтурушуп, ээн жерге жөнөштү.

³³Көп адамдар алардын бараткан жагын көрүп, ким экенин таанып калышты. Анан бардык шаарлардан жөө-жалаңдап чыгып, алар бараткан жерге алардан мурда чуркап жетишти.

³⁴Ыйса кайыктан түшкөндө, топураган элди көрүп, аларга боору ооруду. Анткени алар койчусу жок койлорго окшош эле. Ыйса ошол жерде көп нерселерди айтып, аларга таалим бере баштады.

³⁵Кеч кирип бараткандыктан шакирттери келип: — Бул жер ээн, убакыт болсо кеч болуп кетти.

³⁶Элди коё бер, айланадагы айыл-кыштактарга барып, жегенге бирдеме сатып алышсын, — дешти.

³⁷Ыйса болсо:

— Жегенге бирдемени силер бергиле, — деди.

Шакирттери:

— Бизди барып, эки жүз күмүш теңге^[3]жумшап, буларга нан сатып келгиле дегени турасыңбы? — дешти.

³⁸Ыйса:

— Канча наныңар бар? Барып, карап келгилечи, — деди.

Алар барып карап келишип:

— Беш нан, эки балык бар экен, — дешти.

³⁹Ошондо Ыйса аларга элдин баарын көк чөптүн үстүнө топ-топко бөлүп олтургузууну буйруду.

⁴⁰Эл катар-катар болуп, жүз-жүз, элүү-элүүдөн топко бөлүнүп олтурушту.

⁴¹Анан Ыйса жанагы беш нан менен эки балыкты алып, асманды карап Кудайга шүкүрчүлүк келтирип, нанды сындырды да, элге таратсын үчүн шакирттерине берди. Эки балыкты да баарына бөлүп берди.

⁴²Баары жеп, тоюшту.

⁴³Анан нан менен балыктын арткан үзүмдөрүн жыйнашканда, он эки себет толду.

⁴⁴Жеген эркектердин эсеби беш миңдей эле.

Ыйсанын суу үстү менен басышы

⁴⁵Ыйса элди таратып жатып, ошол эле убакта шакирттерин дароо кайыкка салып, көлдүн аркы өйүзүндөгү Бейтсайдага Өзүнөн мурда барсын үчүн жөнөтүп жиберди.

⁴⁶Элди тараткан соң, сыйынуу үчүн тоого чыкты.

⁴⁷Кеч кирип, кайык көлдүн ортосуна барып калганда, Ал Өзү жалгыз жерде турган.

⁴⁸Ошондо шакирттеринин толкундар менен алышып, жандалбастап жаткандарын көрдү. Анткени шамал алардын бет маңдайынан согуп, калак шилтеш кыйын болуп турган. Анан таң азанда шакирттерине суу үстү менен басып келип, жандап өтө берейин деди.

⁴⁹Ошондо шакирттери көрүп калышты да, Аны арбак экен деп ойлоп, бакырып жиберишти.

⁵⁰Аны көргөндө, баарынын эси чыкты. Ыйса ошол замат аларга:

— Коркпогула, бул Мен элемин, — деп сүйлөй баштады.

⁵¹Анан аларга кошулуп кайыкка түштү. Шамал ошол замат тып басылды. Шакирттери ушунчалык таң калып, ооздору ачылды,

⁵²анткени акыл-сезимдери тунарып калгандыктан, нан менен болгон кереметтин маанисин түшүнүшкөн эмес эле.

Генисареттеги оорулуулардын сакайышы

⁵³Алар көлдүн аркы бетине сүзүп өтүп, Генисарет жерине жетишти да кайыкты жээкке байлашты.

⁵⁴Кайыктан түшөрү менен жергиликтүү эл Ыйсаны дароо тааный коюшуп,

⁵⁵бүткүл аймакты аралай жүгүрүп өтүшүп, Анын кайда экенин угушкан жерге оорулууларды төшөктөрү менен көтөрүп алпкеле башташты.

⁵⁶Ыйса кайда барбасын: айыл-кыштактарга болобу, шаарларга болобу, адамдар оорулууларын базар болчу жерлерге жаткырып коюшуп, «алар жок дегенде киймиңиздин этегине колун тийгизсе болобу» деп суранып жатышты. Ал эми колун тийгизгендер болсо айыгып кетип жатышты.

7

Ата-бабалардын салты

¹Фарисейлер менен Иерусалимден келген дин мугалимдери Ыйсанын жанына жыйналышты.

²Ыйсанын шакирттеринин кээ бири арам колу менен, тагыраак айтканда, колдорун жуубай нан жеп жатканын көрүштү.

³Анткени фарисейлер башка иудейлердин баары сыяктуу эле колдорун улуулардан калган салтка ылайык жуумайын тамак жешпейт.

⁴Ошондой эле базардан келгенди жуумайынча ооздоруна алышпайт. Мындан башка дагы табактарды, чайнектерди, идиштерди, керебеттерди жууп-тазаламай деген, өздөрү кабыл алышкан толгон-токой салттары бар.

⁵Ошондуктан фарисейлер менен дин мугалимдери Ыйсага: — Эмне үчүн шакирттериң улуулардан калган салтты бузуп жатышат? Алар кол жуу расмисин сактабай эле нан жешет экен, — дешти.

⁶Ыйса аларга мындай жооп берди:

— Эки жүздүүлөр, Ышая силер жөнүндө туура пайгамбарчылык кылып, жазып кеткен:

«Тили менен Мени сыйлап жатса да,

Дили менен бул эл Менден алыс бейм.

⁷Адам салтын Меники деп окутуп,

Мага келип табынганы пайдасыз».

⁸Силер Кудайдын осуяттарынан баш тартып, адамдардын салттарын кармайсыңар.

⁹Ыйса дагы мындай деди:

— Өзүңөрдүн салттарыңарды карманыш үчүн Кудайдын осуяттарынан баш тартканыңар жакшыбы?

¹⁰Муса мындай деген эмеспи: «Ата-энеңди сыйла»жана «Атасын же энесин сөккөн адам өлүм жазасына тартылсын!»

¹¹А силер болсо: «Эгер ким атасы же энесине: "силерге бере турган нерсемдин баарын ‘корбан’, башкача айтканда, ‘Кудайга багыштадым’" десе,

¹²анда ал атасы же энеси үчүн эч нерсе кылбай эле койсо болот» деп,

¹³элге үйрөткөн ушул салтыңар менен Кудайдын сөзүн жоюп салдыңар. Буга окшогон дагы башка көп нерселериңер толуп жатат.

Адамды арам кылган эмне?

¹⁴Анан Ыйса элди чакырып алып, дагы мындай деди:

— Мага кулак салып, түшүнүп алгыла!

^15-16Адамды анын ичине сырттан кирген нерсе эмес, ичинен чыккан нерсе арам кылат.

¹⁷Ыйса көпчүлүктөн бөлүнүп, үйгө киргенде, шакирттери Ал айткан сөздүн маанисин сурашты.

¹⁸— Чындап эле силер да али түшүнө элексиңерби? — деди Ыйса аларга. — Адамдын ичине сырттан кирген бир да нерсе аны арам кыла албайт.

¹⁹Анткени ал адамдын жүрөгүнө эмес, курсагына кирет да, сыртка чыгып кетет. (Ыйса муну менен бардык тамак адал дегиси келген.)

²⁰Адамды ичинен чыккан нерсе арам кылат, — деп улантты Ыйса сөзүн,

²¹— анткени ичтен, адамдын жүрөгүнөн арам ой, бузукулук, уурулук, адам өлтүрүүчүлүк,

²²ойноштук, ач көздүк, кара ниеттик, алдамчылык, кумарлануучулук, көрө албастык, уу сөздөр, текебердик, акмакчылык чыгат.

²³Ушул жамандыктын баары ичтен чыгып, адамды арам кылат.

Чет элдик аялдын ишеними

²⁴Ыйса ал жактан чыгып, Тир аймагы жакка жөнөдү. Ошол жерден бир үйгө кирип, турган жерин бирөөлөр билишин каалабады. Бирок баары бир жашырына алган жок.

²⁵Анткени кара күчкө чалдыккан кызы бар бир аял Ыйса жөнүндө угары менен жетип келип, Анын бутуна жыгылды.

²⁶Бул аял эврей эмес, сирофиникиялык болчу. Ал Ыйсадан кызынын ичиндеги жинди кууп беришин суранып жалбарды.

²⁷Ыйса болсо ага: — Кой, адегенде балдардын курсагы тойсун, алардын нанын иттерге ыргыткан жакшы эмес, — деди.

²⁸— Ооба таксырым, — деди аял, — бирок иттер деле балдардын дасторконунан түшкөн күкүмдөрдү жейт эмеспи?

²⁹Ошондо Ыйса ага:

— Ушул сөзүң үчүн бара бер, жин кызыңдан чыгып кетти, — деди.

³⁰Аял үйүнө келип, кызынын төшөктө жатканын жана жиндин чыгып кеткенин көрдү.

Дүлөйдүн айыгышы

³¹Ыйса Тир аймагынан чыгып, Сидон шаарынан өтүп, Оншаар турган жерди аралап, Галилея көлүнө жөнөдү.

³²Аңгыча кимдир бирөөлөр жакшы сүйлөй албаган, кулагы да такыр укпаган кишини алып келишип, Ыйсадан ага колун коюп, айыктыруусун сурап жалбарышты.

³³Ыйса аны элден өзүнчө бөлүп барып, эки кулагына сөөмөйлөрүн тыкты. Анан сөөмөйүнө түкүрүп, тигинин тилине тийгизди.

³⁴Андан соң, асманга карап, терең дем алды да оорулууга: — Эффата! (мааниси: ачыл!), — деди.

³⁵Ошол замат дүлөйдүн кулагы ачылып, тилге келди да кадимкидей сүйлөй баштады.

³⁶Анан Ыйса элге бул тууралуу эч кимге ооз ачпоону буюрду. Бирок канчалык тыюу салган сайын, ошончолук кайра күчөшүп кеп кылышты.

³⁷Айран таң калган эл: — Ал кылгандын баары жакшы экен: ал тургай дүлөйлөрдү уктуруп, дудуктарды сүйлөтүп жатат! — дешти.

8

Ыйсанын төрт миң кишини тойгузушу

¹Ошол күндөрдүн биринде кайрадан абдан көп эл чогулуп, жегенге тамак табылбады. Ыйса шакирттерин чакырып алып:

²— Элге боорум ооруп атат, үч күндөн бери жанымда, жегенге эч нерселери жок.

³Эгерде ушул бойдон үйлөрүнө таратып жиберсем, жолдо шайы ооп калат, анткени арасында алыстан келгендери да бар, — деди.

⁴Шакирттери:

— Мынча элди тойгуза турган нанды бул ээн талаадан ким таба алат? — дешти.

⁵Ыйса:

— Канча наныңар бар? — деди.

Алар:

— Жети, — деп жооп беришти.

⁶Ошондо Ыйса элди жерге отургузгула деп буйруду. Анан жети нанды алып, Кудайга шүкүрчүлүк келтирип, сындырды да элге таратуу үчүн шакирттерине берди. Шакирттери болсо элге таратышты.

⁷Алардын дагы бир аз кичине балыктары бар эле. Ыйса шүкүрчүлүк келтирип, аларды да таратууну буйруду.

⁸Баары жеп, тоюшту. Нандын арткан үзүмдөрүн жыйнашканда, жети себет болду.

⁹Жегендердин эсеби болсо төрт миңдей киши эле. Анан Ыйса аларды үйлөрүнө коё берип,

¹⁰дароо шакирттери менен бирге кайыкка олтуруп, Далманут аймагына келди.

Фарисейлердин жышаан талап кылышы

¹¹Кээ бир фарисейлер Ыйсага келишип, Аны менен талаша башташты. Ыйсаны сынашып, асмандан бир жышаан-белги көрсөт деп талап кылышты.

¹²Ыйса терең үшкүрүнүп алды да: — Бул адамдар эмне үчүн Менден жышаан-белги талап кылышат? Силерге бир чындыкты айтып коёюн: бул муунга эч кандай белги берилбейт! — деди.

¹³Анан аларды калтырып, кайрадан кайыкка олтурду да, көлдүн наркы өйүзүнө кетип калды.

Фарисейлер менен садукейлердин таалими тууралуу

¹⁴Кайыкта бир эле нан бар болуп чыкты, анткени алар нан алганды унутуп калышкан экен.

¹⁵Ыйса шакирттерине: — Абайлагыла, фарисейлер менен Ироддун ачыткысынан сак болгула! — деди.

¹⁶Алар өз ара: «Биз нан албаганыбыз үчүн айтып жатат го», — дешти.

¹⁷Ыйса муну билип, аларга:

— Эмнеге нан ала келбептирбиз деп жатасыңар? Кылгандарымды дале түшүнгөн жоксуңарбы? Алардын маанисин биле элексиңерби? Дале көкүрөгүңөр көрбү?

¹⁸Көзүңөр туруп, көрө албай жатасыңарбы? Кулагыңар туруп, уга албай жатасыңарбы? Эсиңерде жокпу:

¹⁹Мен беш нанды беш миң кишиге сындырып бергенимде, силер чогулткан калдыктары канча себет болду эле? — деди. Шакирттери:

— Он эки, — дешти.

²⁰Ыйса:

— Төрт миң кишиге жети нанды сындырып бергенимде, арткандары канча себет болду эле? — деди.

Алар:

— Жети, — дешти.

²¹Ошондо Ыйса аларга:

— Дале түшүнө элексиңерби? — деди.

Бейтсайдадагы сокурдун айыгышы

²²Бейтсайдага келишкенде, Ыйсага бир сокурду алып келишип, ага колун тийгизип, айыктырып коюусун суранып жалбарышты.

²³Ыйса аны колунан алып, айылдын сыртына жетелеп чыкты. Анан анын көзүнө түкүрүп туруп, колун үстүнө койду да: — Бирдеме көрүп жатасыңбы? — деди.

²⁴Сокур киши көз тигиле карап:

— Адамдарды көрүп турам. Алар басып жүргөн дарактарга окшош, — деди.

²⁵Ыйса кайрадан колун анын көзүнө койду. Ошондо ал көз тигиле карады да, бул жолу айыгып, баарын ачык көрүп калды.

²⁶Ошондо Ыйса: — Айылга кирбе! — деп аны үйүнө жиберди.

Ыйсанын Машаяк экендиги

²⁷Анан Ыйса шакирттерин ээрчитип, Филип Кесария деген шаардын жанындагы айылдарга жөнөдү. Жолдо шакирттеринен:

— Эл Мени ким деп эсептешет? — деп сурады.

²⁸— Кээ бир адамдар Жакыя чөмүлдүрүүчү деп, кээ бири Илияс пайгамбар деп, а кээси башка пайгамбарлардын бири деп жатышат, — дешти шакирттери.

²⁹— А силерчи, силер Мени ким деп эсептейсиңер? — деди Ыйса.

Петир:

— Сен — Машаяксың! — деп жооп берди.

³⁰Ошондо Ыйса аларга:

— Менин ким экенимди эч кимге айтпагыла! — деп катуу эскертти.

Ыйса Өзүнүн азап тартып өлөрүн алдын ала айтат

³¹Анан Адам Уулу көп азап чегип, эл башчылары, жогорку динкызматчылар жана дин мугалимдери тарабынан четке кагыларын, анан өлтүрүлүп, үчүнчү күнү кайра тирилүүгө тийиш экендигин айтып, шакирттерин окута баштады.

³²Ал муну аларга ачык айтты. Ошондо Петир Аны четке чакырып алып, каршы болуп баштады.

³³Ыйса болсо бурулуп, шакирттерин карады да Петирге: — Жогол Менден шайтан, себеби сен Кудайдын эмес, пенденин оюн ойлоп жатасың! — деп аны урушуп койду.

³⁴Анан эл менен шакирттерин чакырып алып мындай деди:

— Кимде-ким Мени ээрчигиси келсе, өз кызыкчылыктарынан баш тартсын да, өз айкаш жыгачын көтөрүп, жанын берүүгө даяр болуп, артыман түшсүн.

³⁵Анткени ким өз жанын сактайм десе, аны жоготот, ал эми ким жанын Мен үчүн жана Жакшы Кабарым үчүн берсе, ал ага кайрадан ээ болот.

³⁶Бүт дүйнөгө ээ болуп, бирок жанын жоготкондон адамга не пайда?

³⁷Же кандай баа менен адам баласы жанын сактап кала алат?

³⁸Кимде-ким мына бул бузулган, күнөөкөр муундун алдында Менден жана Менин сөздөрүмдөн баш тартса, анда Адам Уулу да Атасынын кудурети менен ыйык периштелеринин коштоосунда көктөн келгенде, андан баш тартат.

9

¹Ыйса аларга дагы мындай деди: «Силерге бир чындыкты айтып коёюн: ушул жерде тургандардын кээ бирлери күч-кудурети менен келген Кудай Падышачылыгын көрмөйүнчө, көз жумбайт».

Тоодогу кубулуш

²Ушундан алты күн өткөндө, Ыйса Петирди, Жакыпты жана Жаканды башкалардан бөлүп алып, бир бийик тоого алып чыкты. Анан алардын көз алдында Ыйсанын кебетеси өзгөрүп кетти.

³Кийимдери аппак болуп жаркырап, дүйнөдө эч ким агарта албагандай түскө айланды.

⁴Анан Илияс менен Муса пайда болуп, Ыйса менен маек курушту.

⁵Ошондо Петир Ыйсага мындай деди: — Устат, бул жерде болгонубуз кандай жакшы! Үч алачык тигели: бирин сага, бирин Мусага, дагы бирин Илияска.

⁶Ал эмне дегенин өзү да түшүнгөн эмес, анткени баары коркуп турушкан.

⁷Анан бир булут пайда болуп, аларга көлөкөсүн түшүрүп, булут ичинен: «Бул Менин сүйүктүү Уулум Ыйса, Аны уккула», — деген үн чыкты.

⁸Алар айланасын карай калышса, жанында Ыйсадан башка эч ким жок экен.

⁹Тоодон түшүп келе жатышканда, Ыйса: «Адам Уулу өлүп, кайра тирилгенге чейин көргөнүңөрдү эч кимге айтпагыла!» — деп буйруду.

¹⁰Алар бул сөздү унутушпай, бири биринен: «Өлгөндөрдөн тирилет дегени эмнеси?» — деп сурашты.

¹¹Анан Ыйсадан сурашты: — Эмне үчүн дин мугалимдери «Машаяк келерден мурун Илияс келиши керек» дешет?

¹²Ыйса:

— Туура, алды менен Илияс келип, баарын ордуна келтирет. Ошондой эле Адам Уулу да, Ыйык Жазууларда айтылгандай, көп азап чегип, жек көрүндү болууга тийиш эмес беле?

¹³Бирок Мен силерге айтам: Илияс чын эле келди жана ага Ыйык Жазууларда жазылгандай, өз оюна келгендерин жасашты, — деп жооп берди.

Жин даарыган баланын айыгышы

¹⁴Ыйсалар калган шакирттердин жанына басып келишип, аларды тегеректеп турган көптөгөн элди жана алар менен талашып-тартышып жаткан дин мугалимдерин көрүштү.

¹⁵Аны көрөрү менен элдин баары катуу таңданышты. Анан алдынан тосо чуркап чыгып, Аны менен саламдашышты.

¹⁶Ыйса алардан: — Эмне тууралуу талашып жатасыңар? — деп сурады.

¹⁷Элдин ичинен бирөө Ага:

— Устат, мен сага жин уруп, дудук кылган уулумду алып келдим эле.

¹⁸Жини кармаганда эле боюн жерге уруп, оозунан көбүгү чыгып, тишин кычыратып, тырышып жатып калат. Шакирттериңен жинин кубалап чыгаргыла деп сурансам, колдорунан келбей койду, — деп үн катты.

¹⁹Ошондо Ыйса:

— Эй, ишеними жок эл! Качанга чейин араңарда болуп, силерге чыдаар экем? Баланы алып келгиле бери! — деди.

²⁰Алар баланы Ыйсанын алдына алып келишти.

Жин Ыйсаны көрөрү менен баланы калчылдатып кирди. Ал жерге кулап, оозунан көбүгү чыгып, ары-бери тоголонуп жатты.

²¹Ыйса анын атасынан: — Уулуң качантан бери мындай? — деп сурады.

— Бала кезинен бери, — деди атасы,

²²— жин аны өлтүрүү үчүн далай ирет от менен сууга салды. Эгерде колуңуздан келсе, бизге ырайым кылып, жардам берегөрүңүз!

²³— Эгер колумдан келсеби? — деди Ыйса ага. — Ким ишенсе, ага баарын жасай алам.

²⁴Баланын атасы ошол замат:

— Ишенем! Дагы катуураак ишенгенге жардам кыла көр! — деп боздоп жиберди.

²⁵Элдин агып келип жатканын көрүп, Ыйса кара күчкө:

— Дудук жана дүлөй кылчу жин, Мен сага катуу буйрук кыламын: чыгып кет да, экинчи кирбегин! — деди.

²⁶Жин ачуу чаңырып, баланы катуу калчылдатып, анан чыгып кетти. Бала өлүктөй болуп жатып калгандыктан баары: «Өлдү!» — деп жатышты.

²⁷Бирок Ыйса аны колунан алып, турууга жардамдашты эле, ал турду.

²⁸Ыйса үйгө киргенде, шакирттери Андан өзүнчө:

— Эмне үчүн биз аны кубалап чыга албадык? — деп сурашты.

²⁹Ыйса:

— Аны сыйынуу менен гана кууп чыгарууга болот! — деп жооп берди.

Ыйса Өз өлүмү тууралуу дагы бир ирет айтат

³⁰Ыйса шакирттери менен ал жактан чыгып, Галилея аймагын аралап өтүп баратты. Ал Өзүнүн кайда экенин эч ким билбөөсүн каалады.

³¹Анткени шакирттерине: «Адам Уулу кишилердин колуна түшөт, Аны өлтүрүшөт, анан үчүнчү күнү Ал кайра тирилет», — деп айткан болчу.

³²Бирок алар бул сөздөрдү түшүнүшкөн эмес, сурагандан болсо коркушкан.

Кимдин жолу улуу?

³³Алар Капарноомго келишти. Үйгө киришкенде, Ыйса алардан: «Жолдо эмнени талаштыңар?» — деп сурады.

³⁴Шакирттери үндөшпөдү, анткени алар жолдо арабыздан кимибиздин жолубуз улуу деп талашкан эле.

³⁵Ыйса олтурду да, он эки шакиртин чакырып алып, мындай деди: — Ким биринчи болууну кааласа, баарынын акыркысы жана баарынын кызматчысы болсун.

³⁶Анан бир кичине баланы алып, алардын ортосуна тургузуп койду. Анан аны кучактап:

³⁷— Ким ушундай балдардын бирин Мен үчүн кабыл алса, Мени кабыл алганы, ал эми ким Мени кабыл алса, Мени эмес, Мени Жибергенди кабыл алганы, — деди.

Ким бизге каршы болбосо, ал биз тарапта

³⁸Ошондо Жакан:

— Устат, сенин ысмыңды оозанып, адамдардан жиндерин кууп чыгарып жүргөн бирөөнү көрүп, ал биз менен жүрбөгөндүктөн ага тыюу салдык, — деди.

³⁹Ыйса болсо мындай деди:

— Ага тыюу салбагыла. Менин атыман укмуштарды жасагандын бирөө да дароо эле Мен жөнүндө жаман сөз айта албайт.

⁴⁰Ким бизге каршы болбосо, ал биз тарапта.

⁴¹Силерге бир чындыкты айтып коёюн: ким силерге «булар Машаякка караштуулар» деп, Мен үчүн бир чыны суу берсе, ал сөзсүз өз сыйлыгын алат.

Азгырыктар

⁴²Ал эми кимде-ким Мага ишенген мына бул кичинекейлердин бирин азгырып, күнөөгө батырса, ал үчүн мойнуна тегирмендин ташы байланып, деңизге ыргытылганы оң болмок.

^43-44Эгерде колуң сени күнөөгө азгырып жатса, аны кыя чап! Эки колуң менен тозоктун өчпөс отуна кеткениңден көрө, майып болуп бейишке чыкканың жакшы.

^45-46Эгерде сени бутуң күнөөгө азгырып жатса, аны кыя чап! Эки бутуң менен тозоктун өчпөс отуна ыргытылгандан көрө, чолок болуп бейишке чыкканың жакшы.

⁴⁷ Эгерде сени көзүң күнөөгө азгырып жатса, анда аны чукуп сал! Эки көзүң соо тозокко ыргытылгандан көрө, бир көзүң менен бейишке чыкканың жакшы.

⁴⁸Ал жакта аларды жеген курттар эч качан өлүшпөйт жана аларды куйкалаган от эч качан өчпөйт.

⁴⁹Кудайга тартуу кылынган нерселер туз менен тазаланган сыяктуу бардыгыңар азап отунан өтөсүңөр.

⁵⁰Туз — жакшы нерсе! Эгер ал даамын жоготсо, аны кантип калыбына келтиресиң? Жан-дүйнөңөрдө «туз» болсун жана өз ара ынтымактуу жашагыла.

10

Ажырашуу маселеси

¹Ыйса ал жактан чыгып, Иудея аймагына келди да, Иордан дарыясынан өттү. Кайрадан көп эл чогулду жана Ал адатынча аларга таалим берди.

²Ошондо фарисейлер бир кынтык табуу ниетинде Ыйсага келишип: — Эркек аялын коё берсе боло береби? — деп сурашты.

³— Муса силерге эмне деген осуят калтырды эле? — деди Ыйса аларга жооп берип.

⁴— Муса ажырашуу катын жазып берип, аялын коё бергенге уруксат кылган,— дешти алар.

⁵Ошондо Ыйса аларга:

— Бул осуятты ал силерге тоң моюндугуңардан улам жазган.

⁶Бирок Кудай башында адамдарды аял-эркек кылып жараткан.

⁷«Ошол себептүү эркек ата-энесинен бөлүнүп, аялы менен кошулат да,

⁸экөө бир дене болушат».Ушундайча алар эми экөө эмес, бирөө.

⁹Демек, Кудай кошконду адам ажыратпасын, — деди.

¹⁰Үйгө киришкенде, шакирттери Ыйсадан бул тууралуу кайра сурашты.

¹¹Ыйса аларга: — Аялын коё берип, башкага үйлөнгөн адам аялынын көзүнө чөп салган болот.

¹²Эгер аялы күйөөсүнөн кетип, башкага тийсе, ал да ойноштук кылган болот, — деп жооп берди.

Ыйсанын балдарга батасын бериши

¹³Колун коюп батасын берсин деп, эл Ыйсага жаш балдарды алып келди. Шакирттери болсо алып келгендерди жемелеп, уруша башташты.

¹⁴Муну көргөндө, Ыйса ачууланып мындай деди: — Балдар Мага келе берсин, алардын жолун тоспогула! Себеби Кудай Падышачылыгы ошондойлордуку!

¹⁵Силерге бир чындыкты айтып коёюн: Кудай Падышачылыгын баладай кабыл албаган адам ага эч качан кире албайт.

¹⁶Анан балдарды кучагына алды да, аларга колун коюп, батасын берди.

Бай адам

¹⁷Ыйса жолго чыкканда, бир киши жүгүрүп келип, алдына чөгөлөп:

— О, жакшы устат! Түбөлүк өмүргө ээ болуу үчүн эмне кылышым керек? — деп сурады.

¹⁸Ыйса болсо ага минтип жооп берди:

— Эмне үчүн Мени жакшы деп жатасың? Бир Кудайдан башка эч ким жакшы эмес.

¹⁹«Киши өлтүрбө, ойноштук кылба, уурдаба, жалган күбө болбо, алдап эч нерсе тартып алба, ата-энеңди сыйла»деген осуяттарды билесиң да.

²⁰— Устат, — деди ал, — мунун баарын жаштайыман сактап келатам.

²¹Ыйса ага карап туруп, мээрим менен:

— Сага дагы бир нерсе жетпейт: бар да, колуңдагы дүнүйөңдүн баарын сатып, түшкөн акчаны бей-бечараларга таратып бер, ошондо байлыгың көктө болот. Анан кел да, Мени ээрчи, — деди.

²²Муну укканда, жанагы киши кабагы бүркөлүп, кайгыга баткан бойдон жолуна түштү, анткени ал абдан бай эле.

²³Ыйса айланасын кыдырата карап, шакирттерине:

— Байлардын Кудай Падышачылыгына кириши кандай кыйын! — деди.

²⁴Анын айткандарына шакирттери таң калышты. Ыйса болсо сөзүн улантты:

— Балдарым, Кудай Падышачылыгына кирүү кандай кыйын!

²⁵Бай адамдын Кудай Падышачылыгына киргенинен көрө, төөнүн ийне көзүнөн өтүшү оңой.

²⁶Шакирттери андан бетер таң калышып, өз ара:

— Анда түбөлүк өмүргө ким ээ боло алат? — дешти.

²⁷Ыйса аларга карап:

— Адамдын колунан келбегени менен, Кудайдын колунан келет. Кудай баарын жасай алат, — деди.

²⁸Ошондо Петир Ыйсага:

— Мына, биз баарын таштап салып, сени ээрчип жүрөбүз, — деди.

—

^29-30Силерге бир чындыкты айтып коёюн, — деди Ыйса аларга, — Мен үчүн жана Жакшы Кабар үчүн үйлөрүн же эркек же кыз бир туугандарын же ата-энесин же балдарын же менчик талаасын таштап чыккандын баарына азыр, ушул убакта, жүз эсе көп үй, бир тууган, эне, бала жана жер кайра берилет, куугунтукка да алынат, ал эми келечекте болсо алар түбөлүк өмүргө ээ болушат.

³¹Азыр биринчи болуп жүргөндөрдүн көбү акыркы болушат, ал эми азыр акыркылардан болуп жүргөндөрдүн көбү биринчи болушат.

Ыйсанын Өз өлүмү тууралуу үчүнчү ирет айтышы

³²Ыйса шакирттери менен Иерусалимге кетчү жолдо баратты. Ал таң калып келатышкан шакирттеринин алдында эле. Ал эми алардын артындагылар коркуп келатышкан. Ыйса кайрадан он эки шакиртин жанына чакырып алып, Өзүн алдыда эмне күтүп тургандыгын айтты.

³³— Мына, — деди Ал, — биз азыр Иерусалимге чыгып баратабыз. Адам Уулун жогорку динкызматчылар менен дин мугалимдеринин колуна кармап беришет. Алар Аны өлүм жазасына кесишип, башка улуттагылардын колуна тапшырышат.

³⁴Башка улуттагылар Аны кордошуп, бетине түкүрүшүп, сабашып, акырында өлтүрүшөт. Бирок Ал үчүнчү күнү кайра тирилет.

Жакып менен Жакандын өтүнүчү

³⁵Ошондо Зебедейдин балдары Жакып менен Жакан басып келишип:

— Устат, биздин суранычыбызды аткарышыңды каалар элек, — дешти.

³⁶Ыйса:

— Силерге эмнени аткарып беришимди каалайсыңар? — деди.

³⁷Алар:

— Мындан кийин салтанаттуу улуулугуңа ээ болгон кезде, бирибизди оң, бирибизди сол жагыңа олтура тургандай кыл, — дешти.

³⁸— Силер эмнени сурап жатканыңарды билбейсиңер, — деди Ыйса ошондо. — Силер чындап эле Мен иче турган азап чөйчөгүнөн ичип, Мен өтө турган чөмүлүүдөн өтө аласыңарбы?

³⁹— Ооба, — деп жооп беришти алар.

— Мен иче турган азап чөйчөгүнөн ичесиңер, Мен өтө турган чөмүлүүдөн силер да өтөсүңөр, — деди Ыйса,

⁴⁰— бирок оң же сол жагыма олтургузуу Менин колумда эмес, ал мурдатан кимге даярдалган болсо, ошого берилет.

⁴¹Буларды укканда, Жакып менен Жаканга калган он шакирттин кыжыры кайнады.

⁴²Ошондо Ыйса шакирттерин чакырып алып, мындай деди: — Бу дүйнөдөгү элдердин өкүмдарлары өз элине үстөмдүк кылып, төрөлөрү күч менен бийлик жүргүзөрүн билесиңер.

⁴³Бирок силерде мындай болбосун, тескерисинче, араңардан ким чоң болгусу келсе, силердин кызматчыңар болсун.

⁴⁴Ким биринчи болгусу келсе, баарыңарга кул болсун.

⁴⁵Анткени Адам Уулу бирөөлөрдү Өзүнө кызмат кылдырыш үчүн эмес, бирөөлөргө Өзү кызмат кылып, Өз жанын көп адамдардын күнөөсү үчүн кун катары берүүгө келген.

Бартимей сокурдун айыгышы

⁴⁶Анан Иерихонго келишти. Ыйса шакирттери менен көптөгөн элдин коштоосунда Иерихондон чыгып баратканда, Тимейдин уулу сокур Бартимей жол боюнда кайыр сурап олтурган эле.

⁴⁷Өтүп бараткандын назареттик Ыйса экенин кулагы чалып калып: — Оо, Дөөттүн Уулу Ыйса, мага ырайым кыла көр! — деп кыйкыра баштады.

⁴⁸Көп адамдар ага «унчукпа» деп тыюу салышты. Бартимей болсо ого бетер үнүн бийик чыгарып:

— Оо, Дөөттүн Уулу, мага ырайым кыла көр! — деп кыйкырды.

⁴⁹Ыйса токтоду да:

— Аны бери чакыргыла! — деди.

Алар сокурду чакырышып:

— Коркпо, тур, сени чакырып жатат, — дешти.

⁵⁰Бартимей чапанын силкип таштап, ордунан ыргып тура калды да Ыйсага келди.

⁵¹Ыйса:

— Сага эмне кылышымды каалайсың? — деди.

— Устатым, — деди сокур, — көзүм ачылса экен!

⁵²— Бара бер, — деди Ыйса, — ишенимиң сени айыктырды.

Ошол замат сокурдун көзү көрүп калды. Анан ал жолго чыгып, Ыйсанын артынан ээрчип жөнөдү.

11

Ыйсанын салтанаттуу түрдө Иерусалимге кириши

¹Алар Иерусалимге жакындап, Зайтун тоосунун жанындагы Бейтфаге жана Бейтани айылдарына келишти. Ошерден Ыйса эки шакиртин жөнөтүп жатып,

²аларга: — Мынабу маңдайдагы айылга баргыла. Ага кирериңер менен эч ким мине элек такай байланып турганын көрөсүңөр. Аны чечип алып, жетелеп келгиле.

³Эгер бирөө: «Эмне кылып жатасыңар?» — десе, «Эгебизге керек болуп жатат. Ал муну кайра дароо эле берип жиберет», деп жооп бергиле, — деди.

⁴Шакирттери барып, такайдын көчөдө, эшиктин түбүндө байланып турганын көрүштү. Аны чечип жатышканда,

⁵ошол жерде тургандардын арасынан бирөөлөр: — Эмнеге эшекти чечип жатасыңар? — деп сурашты.

⁶Шакирттер Ыйса үйрөткөндөй жооп беришкенде, аларды коё беришти.

⁷Алар эшекти алып келип, кийимдерин үстүнө жапкандан кийин, Ыйса ага минди.

⁸Көп адамдар кийимдерин жолго төшөп жатышса, дагы башкалары талаадагы дарактардын бутактарын кесип келип, төшөп жатышты.

⁹Ал эми Ыйсанын алды-артында бараткандар:

— Осанна! Эгебиздин атынан келатканды Кудай жалгасын!

¹⁰Дөөт атабыздын келе жаткан падышалыгын Кудай жалгасын!

Көктөгү Кудайга осанна!— деп кыйкыра башташты.

¹¹Ыйса Иерусалимге кирип, ийбадатканага барды да, баарын карап чыкты. Анан кеч кирип калгандыктан шаардан чыгып, он эки шакирти менен Бейтаниге келди.

Каргышка калган анжир дарагы

¹²Кийинки күнү, Бейтаниден келатышканда, Ыйса ачка болгонун сезди.

¹³Тээ алыстан жалбырактуу анжир дарагын көрүп, жемиши бар бекен деп жакын басып барды. Бирок келип жалбырактардан башка эч нерсе таппады, анткени анжирдин убагы али келе элек болчу.

¹⁴Ыйса ошол даракка: — Ылайым, мындан ары эч ким жемишиңди жебесин! — деди.

Шакирттери болсо муну угушту.

Ийбадатканадагы соодагерлерди кубалап чыгуу

¹⁵Ошону менен Иерусалимге жетишти. Ыйса ийбадаткананын короосуна келип, андан соодагерлерди кууп чыга баштады. Акча алмаштыргандардын үстөлдөрүн көңтөрүп, көгүчкөн сатып олтургандардын отургучтарын оодарып салды.

¹⁶Эч кимге кандайдыр бир буюмду ийбадаткананын короосу аркылуу алып өтүүгө уруксат бербеди.

¹⁷Анан аларга: — Ыйык Жазууда жазылган: «Менин үйүм бардык элдердин сыйынуучу үйү деп атала турган болот!»* Силер болсо аны каракчылардын үңкүрүнө айландырып жибериптирсиңер!— деп таалим айтты.

¹⁸Муну жогорку динкызматчылар менен дин мугалимдери угуп калышты да, Ыйсанын көзүн тазалоо амалын издей башташты. Себеби бүт эл Анын таалимдерине таң калып жаткандыктан, Андан коркушту.

¹⁹Кеч киргенде, Ыйса шакирттери менен шаардан чыгып кетти.

Анжир дарагынын мисалы

²⁰Кийинки күнү эртең менен эрте шакирттери баягы анжир дарагынын жанынан өтүп баратышып анын тамыры менен куурап калганын көрүштү.

²¹Мурдагы окуя Петирдин эсине түшүп: — Устат, карачы, сен каргап салган анжир дарагы кагайып калыптыр! — деди.

²²Ошондо Ыйса аларга:

— Кудайга ишенгиле.

²³Силерге бир чындыкты айтып коёюн, эгер ким мына бул тоого: «Ордуңан жыл да, деңизге кула!» деп ичинен шектенбей, айтканындай болоруна ишенсе, анын айтканы аткарылат.

²⁴Силерге айтып коёюн: сыйынганыңарда эмне сурасаңар да, аны алганыңарга ишенгиле, ошондо сураганыңарды аласыңар.

^25-26Ошондой эле сыйынып турганыңарда асмандагы Атаңар каталарыңарды кечирсин үчүн силер да башкаларга кандайдыр бир нааразычылыгыңар болсо, кечиргиле, — деди.^[4]

Ыйсанын бийлиги тууралуу суроо

²⁷Алар кайрадан Иерусалимге келишти. Ыйса ийбадаткананын короосунда жүргөндө, Ага жогорку динкызматчылар, дин мугалимдери жана эл башчылары басып келишип:

²⁸— Сен буларды кайсы бийлигиң менен кылып жатасың? Мындай бийликти сага ким берди? — деп сурашты.

²⁹Ыйса аларга мындай жооп берди:

— Мен да сиздерге бир суроо берейин, жооп берсеңиздер, анан Мен да кайсы бийлик менен кылып жатканымды айтам.

³⁰Айтыңыздарчы, Жакыя чөмүлдүрүү расмисин өткөрүү бийлигин кимден алды эле: Кудайданбы же адамдарданбы?

³¹Ошондо тигилер:

— Эгер Кудайдан десек, анда «эмнеге ага ишенбедиңиздер?» дейт дешип, өз ара акылдаша кетишти.

³²Элден коркконунан «адамдардан» деп да айта алышпады, анткени баары Жакыяны пайгамбар деп эсептешчү.

³³Анан Ыйсага: — Билбейбиз, — деп жооп беришти.

Ыйса да аларга:

— Анда Мен да силерге кайсы бийлик менен кылып жатканымды айтпайм, — деди.

12

Жүзүмзардагы ижарачылар тууралуу ибарат

¹Ыйса аларга ибарат менен сүйлөй баштады:

— Бир киши болуптур. Ал жүзүм тигип, айланасын коргондойт. Жүзүм ширесин сыгып алгыдай чуңкур казып, кароол мунара курат. Анан жүзүмүн багбандарга ижарага берип, өзү бир жакка кетет.

²Жүзүм тере турган маал келгенде, жемишинен алып келгиле деп ижарачыларга бир кулун жөнөтөт.

³Ижарачылар болсо кулду кармап алып, сабап, куру кол кайтарып жиберишет.

⁴Ошондо ал кайрадан дагы башка кулун жиберет. Ижарачылар болсо бу кулдун башын жарып, кордоп туруп кайтарып жиберишет.

⁵Ал дагы бир кулун жөнөтөт. Ижарачылар аны да өлтүрүшөт. Башка кулдарын жөнөткөндө да, аларды же сабап, же өлтүрүп салышат.

⁶Акыры жанындай көргөн уулу калып, ошону жибериш керек болот. Ошондо «уулумдан ийменишээр» деп, аларга уулун жөнөтөт.

⁷Ижарачылар болсо өз ара: «Бул мураскор, жүргүлө, өлтүрөлү, ошондо мурасы бизге калат!» — дешет да,

⁸аны кармап алып, өлтүрүшүп, жүзүмдүн сыртына ыргытып салышат.

⁹Эми жүзүмдүн ээси эмне кылат? Келип, ижарачыларды өлтүрүп, жүзүмдү башкаларга берет.

¹⁰«Куруучулар жаратпай,

Таштап салган таш эле,

Пайдубалдын негизи

Болуп калды ал эми.

¹¹Биз таң калган бул ишти

Өзү кылды Эгебиз»

деген сөздү Ыйык Жазуудан эч качан окуган жок белеңер?

¹²Ошондо бул ибараттын алар тууралуу айтылганын түшүнүштү да, Ыйсаны кармамак болушту, бирок элден коркуп, Аны калтырып кетип калышты.

Салык төлөө маселеси

¹³Ыйсаны сөзүнөн кынтык таап айыптоо максатында эл башчылары тарабынан жиберилген бир нече фарисейлер менен Ироддун жолун жолдоочулар

¹⁴келишти. Алар Ыйсага: — Устат, сиздин чынчыл экениңизди билебиз. Бирөөгө жагынууга аракет кылбайсыз. Эч кимдин жүзүнө карабай, адамдарга Кудайдын акыйкат жолун окутасыз! Рим падышасына салык төлөгөн болобу же болбойбу? Биз салыкты беришибиз керекпи же бербешибиз керекпи? — дешти.

¹⁵Ыйса алардын эки жүздүүлүгүн билип:

— Эмнеге Мени сынап жатасыңар? Бир теңге алып келгилечи, көрөйүн! — деди.

¹⁶Алар алып келишти.

— Анын бетиндеги сүрөт менен жазуу кимдики экен? — деп сурады Ыйса алардан.

— Падышаныкы, — дешти алар.

¹⁷Ыйса:

— Анда падышаныкын падышага, Кудайдыкын Кудайга бергиле, — деди.

Ошондо алар Ыйсага таң калышты.

Өлгөндөрдүн кайра тирилүүсү жөнүндө суроо

¹⁸Ошондо өлгөндөр кайра тирилбейт деп ишенишкен садукей тобундагы адамдар келип, Ыйсага суроо беришти.

¹⁹— Устат, Муса: «Эгер бирөө дүйнөдөн өтүп, артында аялы эле калып, тукум калбаса, анда анын аялын иниси алып, агасынын тукумун уласын», — деп жазып кеткен.

²⁰Жети бир тууган бар эле. Эң улуусу аял алып, бала көрбөй өлдү.

²¹Аялын экинчи иниси алып, ал да баласыз өтүп кетти. Анан үчүнчүсү да ошондой болду.

²²Ошентип жетинчисине чейин, баары ушундай каза болушту. Эң аягында аял да көз жумду.

²³Эми кыяматта кайра тирилишкенде, аял кимисиники болот? Анткени баары тең ага үйлөнүп чыгышпадыбы.

²⁴Ыйса аларга мындай жооп берди:

— Ыйык Жазууларды да, Кудайдын кудуретин да билбегендиктен жаңылып жүрөсүңөр силер, чынбы?

²⁵ Анткени адамдар өлүмдөн тирилгенде, аял да алышпайт, күйөөгө да чыгышпайт, алар асмандагы периштелер сыяктуу болушат.

²⁶Ал эми өлгөндөрдүн кайра тирилери тууралуу Мусанын китебинин күйүп турган бадал тууралуу бабынан окуган эмес белеңер? Ал жерде Кудай Мусага: «Мен Ыбрайымдын Кудайымын, Ыскактын Кудайымын жана Жакыптын Кудайымын»,— деген.

²⁷Кудай өлүктөрдүн эмес, тирүүлөрдүн Кудайы! Силер катуу жаңылып жүрөсүңөр.

Улуу осуят

²⁸Ошол жерде дин мугалимдеринин бири бул талашты угуп турган. Ал Ыйсанын аларга жакшы жооп бергенин көрдү да, басып келип:

— Тоораттагы эң биринчи осуят кайсы? — деп сурады.

²⁹Ыйса ага:

— Бардык осуяттардын эң биринчиси: «Ук, Ысрайыл, Эгебиз, биздин Кудайыбыз — жалгыз Эге.

³⁰Ошондуктан Аны чын жүрөктөн, бүткүл жан дүйнөң менен, бардык акыл-оюң менен, бар күч-кубатың менен сүй!»

³¹Экинчиси бул: «Башкаларды өзүңдү сүйгөндөй сүй»Ушул экөөнөн чоң осуят жок, — деп жооп берди.

³²— Жакшы, устат, — деди дин мугалими, — «Кудай жалгыз жана андан башка жок,

³³Аны бүткүл аң-сезимиң, түшүнүгүң жана бүт күч-кудуретиң менен сүйүш керек жана башкаларды өзүңдөй сүйүү бардык өрттөлүүчү курмандыктар менен тартуулардан маанилүүрөөк» деп чындыкты айттыңыз.

³⁴Ыйса анын абдан жөндүү жооп бергенин көрүп:

— Сиз Кудай Падышачылыгынан алыс эмес экенсиз, — деди.

Ушундан соң, эч ким батынып, Ага суроо бере албады.

Машаяк тууралуу суроо

³⁵Ийбадаткананын короосунда таалим берип жатып, Ыйса мындай деп сурады:

— Эмне үчүн дин мугалимдери Машаякты Дөөттүн тукуму дешет?

³⁶Ыйык Рух аркылуу Дөөт өзү: «Жараткан Эге Эгеме деди мындай:

Кастарыңды бут алдыңа жыкканымча,

Олтура тур, сыйлуу жер — оң жагымда»,— деген.

³⁷Демек, Дөөт өзү Машаякты Эгем деп жатса, кандайча Ал кайра Дөөттүн тукуму болот?

Көп адамдар Анын сөзүн кубануу менен угушту.

Дин мугалимдеринен сак болгула

³⁸Ыйса дагы мындай деп таалим берди:

— Узун чапан кийип алып жайкала басканды, базарларда элдин эпилдеп саламдашып турганын,

³⁹синагогаларда алдыңкы орундарда, аш-тойлордо төрдө олтурганды жакшы көргөн дин мугалимдеринен сак болгула!

⁴⁰Жесирлердин үй-жайын тартып алып, атайын элге көрүнүш үчүн узакка сыйынган ошолор. Алардын жазасы өтө оор болот.

Жесир аялдын зекети

⁴¹Ыйса ийбадаткананын зекет сала турган үкөгүнүн маңдайында элдин акча салып жатканын байкап олтурду. Көпчүлүк байлар көп-көптөн салып жатышты.

⁴²Ал эми колунда жок бир жесир аял келди да, эки тыйынын салды.

⁴³Ошондо Ыйса шакирттерин чакырып алып: — Силерге бир чындыкты айтып коёюн: мына бул колунда жок жесир аял баарынан көп салды!

⁴⁴Анткени баары өздөрүнөн артканын салышса, бул аял өзү жакыр болуп туруп, колунда болгонун бүт салып берди, — деди.

13

Ийбадаткананын кыйрашы тууралуу

¹Ыйса ийбадаткананын короосунан чыгып баратканда, шакирттеринин бири ага:

— Устат, карачы, бу не деген таштар, не деген имараттар! — деди.

²Ыйса ага:

— Сен ушул заңгыраган имараттарды көрүп турасыңбы? Таш үстүндө таш калбай, мунун баары талкаланат, — деди.

Акыр заман алдындагы кыйынчылык, куугунтуктар

³Ыйса ийбадаткананын тушундагы Зайтун тоосунда олтурганда Петир, Жакып, Жакан жана Идрис Андан өзүнчө минтип сурашты:

⁴— Айтчы, бул качан болот? Ушунун баары ишке ашар алдында кандай жышаан болот? — дешти.

⁵Ыйса аларга мындай деди:

— Сак болгула, бирөө силерди алдап кетпесин!

⁶Анткени көп адамдар Менин атымды жамынып келип: «Машаяк менмин!» дешет да, далай адамды алдап кетишет.

⁷Жакын жерлердеги согуштардын үнүн жана алыс жерлердеги согуштар тууралуу имиш-имиштерди угасыңар. Бирок коркуп, үрөйүңөр учпасын! Андайлар болушу керек, бирок бул акыр заман келди дегенди билдирбейт.

⁸Бир эл башка элге каршы, бир мамлекет башка мамлекетке каршы согушат. Жер-жерлерде жер титиреп, ачарчылыктар болот! Толгоо башталгандагы азаптар сыяктуу, мунун баары боло турган азаптардын башталышышы гана.

⁹Силер болсо өзүңөргө сак болгула! Силерди сотко беришип, синагогаларда сабашат. Мага ишенгениңер үчүн өкүмдарлар менен падышалардын алдында суракка алынасыңар жана аларга Мен жөнүндө айтасыңар.

¹⁰Акыр заман болордон мурда, бардык элдерге Жакшы Кабар жетиши керек.

¹¹Силерди соттоо үчүн кармап, алып жөнөшкөндө, эмнени айтабыз деп алдын ала түйшүк тарпагыла, ошол саатта Кудайдан эмне берилсе, ошону айткыла! Анткени силер эмес, Ыйык Рух сүйлөйт.

¹²Бир туугандар бири бирин, атасы өз баласын өлүмгө салып бере турган болот. Балдары өз ата-энелерине каршы чыгышып, аларды өлүмгө салып беришет.

¹³Мен үчүн баарына жек көрүндү болосуңар. Бирок ким аягына чейин чыдаса, куткарылат.

Улуу алаамат

¹⁴Жийиркеничтүү арам нерсенин касиеттүү ийбадатканада турганын көргөнүңөрдө(муну окуп жаткан адам өзү түшүнүп алсын), Иудеядагылар тоолорго качсын,

¹⁵ким үйдүн төбөсүндө турса, бир нерсесин алам деп үйүнө кирбесин,

¹⁶ким талаада жүрсө, кийимин алам деп артына кайтпасын.

¹⁷Ошол күндөрү кош бойлуулар менен бала эмизгендердин шору.

¹⁸Бул окуялар кыш убагына туш келбесе экен деп сыйынгыла.

¹⁹Анткени ошол күндөрдө Кудай ааламды жараткандан ушул убакка чейин болуп көрбөгөн алаамат болот. Мындай алаамат келечекте да болбойт!

²⁰Эгер Жараткан Эге ошол күндөрдү кыскартпаса, анда бир да жан аман калбас эле. Бирок Жараткан Эге Өзү тандап алган адамдары үчүн ошол күндөрдү кыскартып койгон.

²¹Ошондо силерге бирөө: «Машаяк бул жакта», же «тигил жакта» десе, ишенбегиле.

²²Анткени жалган машаяктар менен жалган пайгамбарлар чыгат. Алар, эгер мүмкүн болсо, Кудай тандап алган адамдарды да алдап кетүү үчүн жышаандар менен кереметтерди көрсөтүшөт.

²³Силер болсо абайлагыла! Мен силерге баарын алдын ала айттым.

Адам Уулунун келиши

²⁴Ошол алаамат күндөрдөн кийин

«Күндүн бети карарып,

Ай калат төкпөй өз нурун.

²⁵Көктөн кулап жылдыздар

Асмандагы күчтөр да

Түгөл келет кыймылга».

²⁶Ошондо улуу кудурет жана шаң-салтанат менен булуттарды аралап келе жаткан Адам Уулункөрүшөт.

²⁷Анан Ал периштелерди жиберип, алар төгөрөктүн төрт бурчунан Кудай тандап алган адамдарды чогултушат.

Анжир дарагынан алынган мисал

²⁸Анжир дарагынан сабак алгыла. Анын бутактары жумшарып, жалбырагы чыга баштаганда, жай жакындап калганын билесиңер.

²⁹Анын сыңары, ушул окуялардын башталганын көргөнүңөрдө, кыяматтын^[5]босогодо турганын билгиле.

³⁰Силерге бир чындыкты айтып коёюн: мунун баары ушул муундун тушунда болуп өтөт.

³¹Асман-жер жок болот, бирок Менин сөздөрүм кала берет.

Ыйсанын келер убагын Кудай гана билет

³²Ал кайсы күнү, кайсы саатта келерин Атабыздан башка эч ким билбейт. Ал убак асмандагы периштелерге да, ал тургай Уулуна да белгисиз.

³³Ошондуктан абайлагыла, сак болгула! Анткени ал убакыт качан келерин билбейсиңер.

³⁴Бул үйүн таштап алыс сапарга чыгарда кулдарына бийлик берип, алардын ар бирине тиешелүү иш тапшырып, кароолчусуна сак болууну буйруп кеткен киши сыяктуу болот.

³⁵Ошондуктан сергек болгула! Анткени үй Ээсинин качан келерин билбейсиңер. Ал кечинде, же түн жарымында, же таң эрте короз кыйкырганда, же күн чыкканда келип калышы мүмкүн.

³⁶Күтпөгөн саатта келип, уктап жатканыңарда үстүңөрдөн чыкпасын!

³⁷Силерге айтып жатканымды баарына айтам: сак болгула!

14

Ыйсага каршы бүтүм

¹Куткарылуу жана Калама майрамына эки күн калган эле. Жогорку динкызматчылар менен дин мугалимдери Ыйсаны куулук менен кармап өлтүрүүнүн жолун издешти. Бирок алар:

²— Эл ичинде дүрбөлөң болбосун үчүн, муну майрам убагында кылбайлы, — дешти.

Бейтанидеги Ыйсага көрсөтүлгөн урмат

³Ыйса Бейтаниде пес оорулуу Ысмандын үйүндө дасторкондун жанында жамбаштап жатканда, нард деген өсүмдүктөн жасалган, таза, кымбат баалуу атыр май куюлган идишин көтөрүп, бир аял келди да, идишти сындырып, атырды Ыйсанын башына куйду.

⁴Ошондо үйдө отургандардын кээ биринин кыжыры кайнап, бири бирине: — Атырды эмне мынча бекер ысырап кылды?

⁵Эмне үчүн бул майды үч жүз күмүш теңгеге сатып, түшкөн акчаны жакырларга таратып берген жок, — дешти. Ошентип алар аялды катуу сынга алышты.

⁶Ыйса болсо мындай деди:

— Бул аялды жайына койгула! Эмнеге аны кыжалат кылып жатасыңар? Ал Мен үчүн жакшы иш жасады.

⁷Жакырлар ар дайым жаныңарда болот. Каалаган убагыңарда аларга жакшылык кыла бересиңер. А Мен дайыма эле жаныңарда болбойм.

⁸Бул аял колунан келгенин жасады: май куюу салтын аткарып, денемди көргө коюуга даярдады.

⁹Силерге бир чындыкты айтып коёюн: ушул Жакшы Кабар бүт дүйнөнүн кай жеринде жарыяланса, бул аялды эскерүү иретинде анын кылган иши тууралуу да айтылат.

Жүйүттүн чыккынчылыгы

¹⁰«Он экинин» бири — Жүйүт Искариот Ыйсаны кармап берүү ниети менен жогорку динкызматчыларга барды.

¹¹Алар болсо анын айтканын укканда сүйүнүп кетишип, акча убада кылышты. Ошентип ал Ыйсаны кармап бергенге оңтойлуу учурду издей баштады.

Куткарылуу майрамына арналган тамак

¹²Калама майрамынын биринчи күнү — Куткарылуу майрамына карата бир козуну курмандыкка чалышчу. Ошондо шакирттери Ыйсага:

— Сага Куткарылуу майрамынын тамагын кай жерге барып даярдашыбызды каалайсың? — дешти.

¹³Ошондо Ыйса эки шакиртин жиберип жатып, аларга мындай деди:

— Шаарга баргыла, анан алдыңардан бир кумара суу көтөрүп бараткан адам жолугат. Аны ээрчип баскыла да,

¹⁴ал кирген үйдүн ээсине: устатыбыз сага жиберип, «шакирттерим менен чогуу Куткарылуу майрамынын тамагын жей турган бөлмө кайсы» деп сурап жатат дегиле.

¹⁵Ал силерге үстүнкү кабаттагы төшөктөр салынып, конокко даярдалган чоң бөлмөнү көргөзөт. Тамакты ошол жерге даярдагыла.

¹⁶Шакирттери шаарга келгенде, баары Ыйса айткандай болду анан майрам тамагын ошол жерге даярдашты.

¹⁷Кеч киргенде, он эки шакиртин ээрчитип Ыйса да келди.

¹⁸Анан жамбаштай жатып, тамак ичип жатышканда, Ыйса: — Силерге бир чындыкты айтып коёюн, араңардан бирөө Мени сатып кетет; ал азыр Мени менен бирге тамактанып жатат, — деди.

¹⁹Шакирттери бу сөзгө капа болуп, биринин артынан бири:

— Мен эмеспи? — дей башташты.

²⁰— Ал Мени менен чогуу бир табакка колун салган он эки шакиртимдин бири, — деди Ыйса аларга.

²¹— Не болсо да, Адам Уулу Ыйык Жазууда Өзү тууралуу алдын ала жазылган жол менен баратат, бирок Аны сатып кеткен адамдын шору. Ал адам туулбай туна чөксө, өзүнө жакшы болмок!

Акыркы кечки тамак

²²Алар тамак ичип жатышканда, Ыйса нанды алып, Кудайга шүкүрчүлүк келтирип, сындырды да, шакирттерине таратып берип жатып:

— Алгыла, жегиле, бул Менин денем, — деди.

²³Анан чөйчөктү алып, Кудайга шүкүрчүлүк келтирип, аларга берди. Баары андан ичишти.

²⁴Анан Ыйса аларга мындай деди: — Бул көп адамдар үчүн төгүлүп, алар менен Кудайдын ортосундагы жаңы келишимди бекитүүчү Менин каным.

²⁵Силерге бир чындыкты айтып коёюн: мындан ары, Кудай Падышачылыгында жаңы шарап иче турган күнгө чейин эч кандай жүзүм шарап ичпейм.

²⁶Анан алар Кудайды мактоо ырын ырдашты да, Зайтун тоосуна жөнөштү.

Ыйса Петирдин Аны тааныбайм дээрин алдын ала айтат

²⁷Ошондо Ыйса аларга мындай деди:

— Баарыңар Мени таштап кетесиңер, анткени Ыйык Жазууда: «Койчусун уруп өлтүрөм, анан койлору чачырап кетет»деп айтылган.

²⁸А бирок Мен кайра тирилген соң, силерден мурун Галилеяга барам.

²⁹Ошондо Петир Ыйсага:

— Сени баары таштап кетсе да, мен таштабайм! — деди.

³⁰Ыйса ага:

— Сага бир чындыкты айтып коёюн: ушул түнү короз эки ирет кыйкыргыча, Мени тааныбайм деп үч жолу айтасың, — деди.

³¹Петир болсо айтканынан кайтпай:

— Сени менен бирге өлүшүм керек болсо да, сени тааныбайм деп айтпайм, — деди.

Шакирттеринин баары тең ушундай дешти.

Гетсеман багындагы сыйынуу

³²Ушундан соң, алар Гетсеман деген жерге келишти. Анан Ыйса шакирттерине:

— Мен сыйынып келгенче, ушул жерде олтура тургула, — деди.

³³Анан Өзү менен кошо Петирди, Жакыпты жана Жаканды алып кетти да, терең кайгыга батып, кыйнала баштады.

³⁴— Жаным өлгүдөй кыйналып турат, — деди Ал, — ушул жерде калып, уктабай тура тургулачы.

³⁵Анан бир аз ары жакка басып барып, жерге жыгылды да, эгер мүмкүн болсо, ушу алдыда турган азаптын Ага тийбей өтүп кетишин суранып сыйынды.

³⁶— Ата, о Атаке, — деди Ал, — Сенин колуңдан баары келет. Ушул азапты Мага тийгизбей өткөрүп жиберчи. Бирок... Менин эмес, Сенин каалаганыңдай болсун!

³⁷Кайра келип, үч шакиртинин уктап жатканын көрдү да, Петирге:

— Ысман! Уктап жатасыңбы! Бир саат уктабай олтура албадыңбы?

³⁸Шайтанга азгырылып кетпес үчүн уктабагыла, сыйынгыла! Себеби жакшылык кылганды каалайсыңар, бирок алыңар аз, — деди.

³⁹Анан кайра ары барып, дагы баягы сөздөрдү айтып сыйынды.

⁴⁰Кайра келип, шакирттеринин дагы уктап жатканын көрдү. Алар аябай чарчагандан уктап калышкан эле. Ошондуктан эмне деп жооп беришти билишпеди.

⁴¹Анан үчүнчү жолу келгенде, мындай деди: — Эх, дале уктап, эс алып жатасыңарбы! Болду! Мына, Адам Уулу күнөөкөрлөрдүн колуна кармалып берилчү убакыт келди!

⁴²Тургула, кеттик. Тигине, Мени кармап бере турган киши да келип калды.

Ыйсанын кармалышы

⁴³Ыйса сөзүн аяктай электе, «он экинин» бири — Жүйүт келип калды. Жанында жогорку динкызматчылар, дин мугалимдери жана эл башчылары жиберген, кылыч, токмок менен куралданган жоон топ эл бар эле.

⁴⁴Ыйсаны кармап бере турган киши аларга: «Кимдин бетинен өөп учурашсам, силер издеген киши ошол. Кармагыла да, өтө сактык менен алып кеткиле», — деп белги берген болчу.

⁴⁵Анан дароо Ыйсага басып келип: — Устат! — деди да, бетинен өптү.

⁴⁶Ошондо тигилер Ыйсага кол салып, Аны кармашты.

⁴⁷Ошерде тургандардын бири канжарын сууруп алып, башкы динкызматчынын кулунун кулагын шылый чапты.

⁴⁸Ошондо Ыйса: — Мени кармаш үчүн каракчыга каршы аттангансып кылыч, токмок менен куралданып чыгыпсыңар.

⁴⁹Күн сайын силер менен кошо ийбадаткананын короосунда болуп, таалим берип жүргөнүмдө кармаган жок элеңер. Бирок эмне болсо да Ыйык Жазуулардагы сөз аткарылсын, — деди.

⁵⁰Ошондо шакирттеринин баары Аны таштап, качып кетишти.

⁵¹Жылаңач этине кездеме оронгон бир жаш улан Ыйсанын артынан баратты. Жоокерлер аны шап кармай калганда,

⁵²ал оронгон кездемесин таштай салып, качып кетти.

Жогорку кеңештин алдында

⁵³Ошентип Ыйсаны башкы динкызматчынын алдына алып келишти. Бардык жогорку динкызматчылар, эл башчылары жана дин мугалимдери ошол жерге чогулушту.

⁵⁴Петир алыстан Ыйсаны акмалап келип, башкы динкызматчынын короосуна чейин барды. Ал жерден сакчылар менен бирге отуруп, отко жылынды.

⁵⁵Жогорку динкызматчылар менен жогорку кеңештин бардык мүчөлөрү болсо Ыйсаны өлүм жазасына тартуу үчүн жалган күбө издеп, бирок таба алышпады.

⁵⁶Жалган күбөгө өткөндөр көп болсо да, алардын айткандары бири бирине туура келбеди.

⁵⁷Ошондо бир нече киши орундарынан туруп, Ыйсага мындай деген жалаа жабышты:

⁵⁸— Биз мунун: «Мен мына бул адам жасаган ийбадаткананы бузуп, үч күндөн кийин адам жасабаган башкасын тургузамын» дегенин укканбыз.

⁵⁹Алардын мындай дегени да бири бириникине дал келбеди.

⁶⁰Ошондо башкы динкызматчы ортого чыгып, Ыйсага:

— Булардын сен жөнүндө айткандарына берер жообуң жокпу? — деди.

⁶¹Ыйса болсо үндөгөн да, бир нерсе деп жооп берген да жок. Ошондо башкы динкызматчы Ыйсадан:

— Ыйык Кудайдын уулу Машаяк сенсиңби? — деп сурады.

⁶²— Менмин, — деди Ыйса ага жооп берип, — Силер Адам Уулунун Кудуреттин оң жагында олтурганын жана асмандагы булуттардын үстүндө келатканын көрөсүңөр.

⁶³Ошондо башкы динкызматчы кийимин айрып жиберип:

— Бизге дагы кандай күбөлөр керек?

⁶⁴Мунун Кудайга акарат айтканын баарыңар уктуңар! Буга эмне дейсиңер? — деди. Жыйналгандардын баары бир ооздон Аны өлүмгө татыктуу деп чечим чыгарышты.

⁶⁵Кээ бири Ыйсанын бетине түкүрүшүп, көзүн жаап, жаакка чаап: — Кана, ким урду, айтчы! — дей башташты.

Сакчылар да Аны бетке койгулашты.

Петирдин «Ыйсаны тааныбайм» деп үч жолу айтышы

⁶⁶Петир төмөн жакта, короодо турганда, башкы динкызматчынын малай кыздарынын бири келип,

⁶⁷оттун жанында жылынып турган Петирди көрдү да, ага тигиле тиктеп: — Сен да назареттик Ыйса менен бирге жүрчүсүң! — деди.

⁶⁸Петир болсо:

— Эмне деп жатканыңды билбейм да, түшүнбөйм да! — деп макул болбоду. Анан жолдун жанындагы короого чыкканда, короз кыйкырды.

⁶⁹Малай кыз аны кайрадан көрүп, ошол жерде тургандарга:

— Бул ошолордун бирөөсү, — деп айта баштады.

⁷⁰Петир дагы макул болгон жок.

Бир аздан кийин ошол жерде тургандар Петирге:

— Сен чын эле ошолордун бирисиң, анткени галилеялыксың, — дей башташты.

⁷¹Петир болсо:

— Кудай урсун, силер айтып жаткан ал кишини тааныбайм, — деп карганып-шиленип кирди.

⁷²Ошол замат короз экинчи ирет кыйкырды. Ошондо Петир Ыйсанын: «Короз эки ирет кыйкыргыча, Мени тааныбайм деп үч жолу айтасың», — деген сөзүн эстеди, да өксүп ыйлай баштады.

15

Ыйса Пилаттын алдында

¹Таңазанда жогорку динкызматчылар шашылыш түрдө эл башчылары, дин мугалимдери жана жогорку кеңештин бардык мүчөлөрү менен жолугуп, чечим чыгарышты да, Ыйсаны байлап алып барып Пилаттын колуна тапшырышты.

²Пилат Ыйсадан:

— Иудейлердин падышасы сенсиңби? — деп сурады.

Ыйса:

— Өзүңүз айтып турасыз, — деди.

³Жогорку динкызматчылар Ыйсага көп айыптарды тагышты.

⁴Ошондуктан Пилат Ага кайрадан: — Жооп бергиң келбейби? Карачы, сага канча көп айыптар айтылууда! — деди.

⁵Бирок Ыйса буга да эч жооп кайтарган жок, ошондуктан Пилат таң калды.

Ыйсаны өлүмгө кыюу

⁶Куткарылуу майрамына карата дайыма Пилат алар сураган бир кылмышкерди бошотуп берчү.

⁷Ошол кезде көтөрүлүш убагында өзүнүн шериктери менен киши өлтүргөн Барабба деген бир киши түрмөдө олтурган.

⁸Эл Пилаттан адатта алар үчүн жасаган ишин талап кылып, чуулдай башташты.

⁹Пилат аларга: — Силерге «иудейлердин падышасын» бошотуп беришимди каалайсыңарбы? — деди.

¹⁰Пилат Ыйсаны жогорку динкызматчылар көрө албастыктан кармап бергенин абдан жакшы билип туруп ушундай деди.

¹¹Жогорку динкызматчылар болсо элди Бараббаны бошотуп берүүнү суроого козутушту.

¹²Пилат элге дагы бир кайрылып: — Анда силер «иудейлердин падышасы» деп атаган кишини эмне кылышымды каалайсыңар? — деди.

¹³Алар:

— Айкаш жыгачка када! — деп кыйкырышты.

¹⁴Пилат аларга:

— Ал эмне жамандык кылды? — деди.

Бирок алар мурдагыдан да катуу ызы-чуу түшүп:

— Аны айкаш жыгачка кадап сал! — деп бакырышты.

¹⁵Пилат болсо элге жагыныш үчүн аларга Бараббаны бошотуп берди, Ыйсаны болсо сабатты да, айкаш жыгачка кадап салууга буйрук кылды.

Ыйсанын айкаш жыгачка кадалышы

¹⁶Жоокерлер Ыйсаны акимчиликтин короосуна алып киришти да, бүт полкту чогултушту.

¹⁷Анан Ыйсага кочкул кызыл чапан жабышып, тикенектен таажы жасап башына кийгизишти да:

¹⁸«Жашасын иудейлердин падышасы!» — деп салам бере башташты.

¹⁹Шылдыңдап камыш менен башка чабышып, түкүрүшүп, чөгөлөй калып, жүгүнүп жатышты.

²⁰Мазактап бүтүшкөндө, үстүндөгү кочкул кызыл чапанды сыйрып алып, Өзүнүн кийимин кийгизишти да, айкаш жыгачка кадаганы алып жөнөштү.

²¹Жолдо айылдан келе жаткан Искендер менен Руптун атасы — киринеялык Ысманды жолуктурушуп, аны Ыйсанын айкаш жыгачын көтөрүп барууга мажбур кылышты.

²²Ошентип Ыйсаны Голгота (мунун мааниси: «Баш сөөк жайы») деген жерге алып келишти.

²³Ал жерден Ага дененин кыйналганын басуучу мүр чайыры кошулган шарап беришти. Бирок Ыйса аны ичкен жок.

²⁴Айкаш жыгачка кадагандар кимисине эмнеси тиер экен деп чүчү кулак кармашып, кийимдерин бөлүп жатышты.

²⁵Ыйсаны айкаш жыгачка кадашканда, саат эртең мененки тогуздарга жакындап калган болчу.

²⁶Анын айыбын көрсөтүп турган тактада «Бул — иудейлердин падышасы» деген жазуу бар эле.

²⁷Аны менен кошо дагы эки каракчыны бирин оң жагына, бирин сол жагына айкаш жыгачтарга кадап салышты.^[6]

²⁹Өтүп бараткандар Ыйсаны кордоп, баштарын ийкегилешип: — Эй, ийбадаткананы бузуп, үч күндө кайра тургузуучу!

³⁰Айкаш жыгачтан түшүп, өзүңдү куткарбайсыңбы? — дешти.

³¹Ошондой эле жогорку динкызматчылар менен дин мугалимдери да Ыйсаны мазакташып, бири бирине:

— Башкаларды куткарыптыр, өзүн болсо куткара албай турат!

³²Машаяк, Ысрайылдын падышасы имиш, айкаш жыгачтан түшсүнчү, кана, көзүбүз менен көрөлү да, биз ага ишенип калалы, — дешти. Ыйса менен кошо кадалгандар да Аны кордоп жатышты.

Ыйсанын өлүмү

³³Түшкү саат он экилерде бүт жерди караңгылык басып, ал саат үчкө чейин созулду.

³⁴Саат үчтө Ыйса: — Элои, элои! Лама, сабахтани?— деп катуу үн менен боздоп жиберди.

Бул сөздүн мааниси: «Кудайым ай, Кудайым! Эмне үчүн Мени таштап кеттиң?»

³⁵Ошол жерде тургандардын кээ бири муну угуп:

— Карасаңар, Илиясты чакырып жатат, — дешти.

³⁶Бирөөсү жүгүрүп барып, соргучту сирке сууга малды да, таяктын учуна сайып алып, Ыйсанын оозуна такады. Ал эми башкалары:

— Токточу, көрөлү, Илияс келип, аны айкаш жыгачтан чыгарар бекен! — дешти.

³⁷Ыйса болсо катуу кыйкырды да, жан берди.

³⁸Ийбадатканадагы көшөгө башынан аягына чейин экиге бөлүнүп айрылды.

³⁹Айкаш жыгачтын маңдайында турган римдик жүз башы Ыйсанын ушундай өлүмүн көргөндө: — Бул адам чын эле Кудайдын Уулу экен, — деди.

⁴⁰Ошол жерде алыстан карап турган аялдар да бар эле. Алардын арасында магдалалык Мариям, кичүү Жакып менен Жосенин энеси Мариям жана Саломия да турган.

⁴¹Булар Ыйсага кызмат кылып, Аны Галилеядан бери ээрчип келишкен болчу. Булардан башка да Ыйса менен бирге Иерусалимге келген көптөгөн аялдар турду.

Ыйсанын көргө коюлушу

^42-43Ариматиялык Жусуп Кудай Падышачылыгын өзү да күтүп жүргөн, жогорку кеңештин кадыр-барктуу мүчөсү болчу. Кеч кире баштаганда, ал Пилаттын алдына тартынбай кирип барды да, андан Ыйсанын сөөгүн берүүнү сурады. Ошол күн дем алыштын мурунку күнү — даярдануу күнү болчу.

⁴⁴Пилат Ыйсанын тез эле өлүп калганын укканда, таң калды. Жүзбашыны чакырып алып: — Анын өлгөнүнө көп болдубу? — деп сурады.

⁴⁵Жүзбашынын жообун уккан соң, Жусуп Ыйсанын сөөгүн бердиртти.

⁴⁶Жусуп ак кепин сатып алды да, сөөктү айкаш жыгачтан түшүрүп, кепинге ороп, аскага оюлуп жасалган көргө койду. Анан чоң ташты томолотуп келип, көрдүн оозун бекитти.

⁴⁷Магдалалык Мариям менен Жосенин энеси Мариям Ыйсанын сөөгүн кайда коюшканын карап турушту.

16

Ыйсанын тирилиши

¹Дем алыш өткөндөн кийин, магдалалык Мариям, Жакыптын энеси Мариям жана Саломия болушуп, Ыйсанын сөөгүн майлап келүү үчүн жыттуу майларды сатып алышты.

²Анан жуманын биринчи күнү таң азанда мүрзөгө жөнөштү.

³Жолдо өз ара: — Көр оозундагы ташты бизге ким жылдырып берер экен? — деп келишти.

⁴Бирок карашса, таш жылып калыптыр! Таш болсо абдан чоң болчу.

⁵Көргө кирип, оң тарапта отурган ак кийимчен бир уланды көрүп, үрөйлөрү учту.

⁶Улан болсо:

— Коркпогула! Силер айкаш жыгачка кадалган назареттик Ыйсаны издеп жүрөсүңөр! Ал тирилип кетти, бул жерде жок! Анын сөөгү коюлган жер мына.

⁷Эми болсо баргыла да, шакирттерине жана Петирге муну айткыла: Ал силерден мурун Галилеяга барат. Өзү айткандай, силер Аны ошол жактан көрөсүңөр, — деди.

⁸Айран таң калып, коркунучтан калтыраган аялдар көрдөн чыгып, чуркап жөнөштү. Бул окуядан жүрөктөрү түшүп, эч кимге эч нерсе айтышпады.

Ыйсанын магдалалык Мариямга көрүнүшү

⁹Жуманын биринчи күнү таң азанда тирилген соң, Ыйса ичинен жети жинди кубалап чыгарган магдалалык Мариямга биринчи көрүндү.

¹⁰Мариям Анын боздоп ыйлап олтурушкан шериктерине барып, көргөнүн айтып берди.

¹¹Бирок алар Ыйсанын тирүү экенин жана Мариямдын Аны көргөндүгүн угушса да, ишенишкен жок.

Ыйсанын эки шакиртине көрүнүшү

¹²Мындан соң, Ыйса айылга бара жатышкан эки шакиртине башкача кейипте көрүндү.

¹³Эки шакирт кайтып келип, калгандарына көргөндөрүн айтып беришти, бирок аларга да ишенишпеди.

Ыйсанын он бир шакиртине көрүнүшү

¹⁴Мындан кийин Ыйса тамактанып олтурушкан он бир шакиртине көрүндү. Шакирттеринин өздөрү да ишенбей, Өзүнүн тирилгенин көргөндөргө да кежирленип ишенбей коюшканы үчүн аларды урушту.

¹⁵Анан Ыйса аларга мындай деди: — Бүт жер жүзүн кыдырып, бардык адамдарга Жакшы Кабарды жарыя кылгыла.

¹⁶Ким ишенип, чөмүлдүрүлсө, ал куткарылат. Ал эми ким ишенбесе, ал айыпталат.

¹⁷Ишенгендерди бул жышаандар коштойт: алар Менин атым менен жиндерди кубалашат, жаңы тилдерде сүйлөшөт,

¹⁸жыландарды кармап алышса же уу ичип алышса, зыян тартышпайт, оорулууларга кол коюшса, алар айыгып кетишет.

Ыйсанын көккө көтөрүлүшү

¹⁹Ушул сөздөрдү айтып бүткөн соң, Эгебиз Ыйса көккө көтөрүлүп, Кудайдын оң жагына — ардактуу орунга олтурду.

²⁰Шакирттер болсо, бардык жерлерде ушул Жакшы Кабарды таратып жүрүштү. Эгебиз аларга жар болуп, айтылган сөздү кереметтүү жышаандар менен ырастап жатты. Аялдар Петир менен Анын шериктерине барып, өздөрүнө айтылган сөздүн баарын кыскача айтып беришти. Ушундан соң, Ыйса шакирттери аркылуу күн чыгыштан күн батышка чейин түбөлүк куткарылуунун ыйык жана өлбөс-өчпөс кабарын таратты.

Лука

1

Кат башы

¹Урматтуу Теопил, арабызда болуп өткөн окуяларды көп адамдар аңгеме кылып жаза башташты.

²Биз бул окуяларды тээ башынан бери аларды өз көзү менен көрүп, күбө болгон Жакшы Кабар жарчыларынан уккан элек.

³Эми, ошол окуялардын баарын баштан-аяк кылдаттык менен изилдеп чыккан соң, мен да сизге ырааты менен жазып жиберүүнү туура таптым.

⁴Менин максатым — мурдагы сиз алган таалимдердин аныгын билдирүү.

Жакыя пайгамбардын дүйнөгө келери тууралуу кабар

⁵Иудея аймагынын падышасы Ироддун убагында Абыя^[1]уруусунан чыккан Закир аттуу бир динкызматчы болгон. Аялы Элизабет да Арун уруусунан эле.

⁶Экөө тең Кудай алдында ак жашап, Эгебиздин бардык осуят-парыздарын так аткарышчу.

⁷Элизабет төрөбөгөндүктөн, алар балалуу болушкан эмес. Ал экөө улгайып да калышкан эле.

⁸Закир ошол кезде өз уруусунун кезеги келип, динкызматчы катары Кудайга кызмат кылып жүргөн.

⁹Бир күнү динкызматчылар арасындагы салт боюнча чүчү кулак кармашканда, Закирге Эгебиздин ийбадатканасына кирип, жыттуу чайыр түтөтүү милдети тийди.

¹⁰Ал бул милдетин аткарып жатканда, калың эл сыртта сыйынып турду.

¹¹Ошондо чайыр түтөтө турган тактанын оң капталында Эгебиздин периштеси пайда болду.

¹²Аны көргөн Закир селт этип, коркуп кетти.

¹³Бирок периште ага: — Закир, коркпо! Сыйынган үнүң Кудайга жетти. Аялың Элизабет сага уул төрөп берет, атын Жакыя койгун.

¹⁴Кубанычың койнуңа батпай, сүйүнөсүң. Анын туулушу көп адамдарды кубанычка бөлөйт.

¹⁵Эгебиздин алдында мартабасы бийик болот. Арак-шарапты оозуна албайт. Энесинин ичинен эле Ыйык Рухка толот.

¹⁶Ысрайыл урпактарынын көбүн өздөрүнүн Кудай Эгесине кайра алып келет.

¹⁷Аталарынын көңүлүн балдарына буруп, тоң моюндардын жүрөгүн жибитип, Эгебиздин келишине элди даярдаш үчүн Илияс пайгамбардын күч-кудурети менен Эгебизден мурда келет, — деди.

¹⁸— Муну мен кантип биле алам? Өзүм карыдым, кемпирим да улгайып калды, — деп сурады Закир периштеден.

¹⁹Периште:

— Мен Кудай алдында турган Жебирейилмин. Сага ушул кабарды сүйүнчүлөш үчүн жиберилген элем.

²⁰Убагы келгенде, айткан сөзүм аткарылат. Бирок сөзүмө ишенбей койгонуң үчүн тилден калып, айтканым аткарылган күнгө чейин сүйлөбөйсүң, — деди.

²¹Бул арада Закирди күтүп турган эл анын ийбадатканада мынчалык кармалганына таң калып турушту.

²²Закир эл алдына чыкканда, сүйлөй албады. Ошондо анын ийбадаткананын ичиндеги ыйык бөлмөдөн^[2]аян көргөнүн түшүнүштү. Ал кол жаңсап, сүйлөй албай, дудук болуп калды.

²³Диний милдети бүткөн соң, Закир үйүнө кайтты.

^24-25Көп узабай эле Элизабет кош бойлуу болду. «Эл алдында "төрөбөс" деген атка калтырбай, Эгем мага назарын салды», — деп ал беш ай бою үйүнөн чыкпады.

Кудай жиберген Куткаруучунун дүйнөгө келери тууралуу кабар

²⁶Элизабеттин боюндагы баласы алты айлык болгондо, Кудай Жебирейил периштени Галилея аймагындагы Назарет шаарында жашаган Мариям аттуу бир кызга жиберди.

²⁷Ал Дөөт падышанын тукумунан чыккан Жусуп деген кишиге башы байланган эле.

²⁸Периште Мариямга келип: — Амансыңбы, Кудайдын мээри түшкөн кыз! Эгебиз сага жар болсун! — деди.

²⁹Бул сөздү укканда, Мариям абдан таң калды. «Бул кандай саламдашуу болуп кетти?» — деп ойлонуп туруп калды.

³⁰Ошондо периште мындай деди: — Мариям, коркпогун, сага Кудай ырайым кылды.

³¹Кош бойлуу болосуң да, уул төрөйсүң. Атын Ыйса кой!

³²Ал улуу инсан болуп, Кудай Тааланын Уулу аталат. Кудай Эгебиз Ага бабасы Дөөттүн падышалык тактысын берет.

³³Ал Ысрайыл элине түбөлүк падышалык кылып, Анын падышачылыгына чек болбойт.

³⁴— Бул кандайча болот, мен али күйөөгө чыга элекмин да? — деди Мариям периштеге.

³⁵— Сенин үстүңө Ыйык Рух түшөт да, сага Кудай Тааланын кудуретинин көлөкөсү тиет. Мына ошол себептен төрөлө турган ыйык бала Кудай Уулу аталат.

³⁶Эжең Элизабетти карачы! Адамдар аны «төрөбөс» дешчү эле, бирок ал да азыр, карыган чагында, боюна эркек бала бүтүп, кош бойлуу болгонуна алты ай болуп калды.

³⁷Себеби Кудайдын колунан келбеген эч нерсе жок, — деп айтты периште.

³⁸Ошондо Мариям:

— Мен Эгебиздин кулумун. Айтканыңыздай болсун, — деди.

Анан периште көздөн кайым болду.

Мариямдын Элизабетке барышы

³⁹Ушул окуядан кийин Мариям шашылыш түрдө Иудеянын тоолуу жериндеги шаарга жөнөдү.

⁴⁰Анда жашаган Закирдин үйүнө кирери менен Элизабет менен учурашты.

⁴¹Мариямдын үнүн укканда, Элизабеттин курсагындагы бала туйлап кетти. Элизабет Ыйык Рухка толуп, кубанганынан мындай деп кыйкырып жиберди:

⁴²— Сен аялдардын ичинен таалайлуусуң. Ичиңдеги балаң да таалайлуу.

⁴³Эгемдин энеси мага келгендей мен ким элем?

⁴⁴Саламыңды укканда, ичимдеги балам сезип, туйлап жиберди.

⁴⁵Ишеними бар, бактылуу жан экенсиң. Себеби сага айткан сөздөрүн Эгем сөзсүз орундатат.

Мариямдын кубаныч ыры

⁴⁶Мариям болсо мындай деди:

— Эгемди жаным урматтайт.

⁴⁷Куткаруучум — Кудайым

Абдан мени сүйүнттү,

⁴⁸Назарын салып кулуна

Моюн сунганым көрдү.

Эми бардык урпактар,

«Таалайлуу» деп аташып,

Атымды даңазалашат.

⁴⁹Кудуреттүү Кудайым

Мага чоң урмат көрсөттү.

Ысмы ыйык Кудайдын,

⁵⁰Андан корккон пенделер,

Укумдардан тукумга,

Мээримине бөлөнөт.

⁵¹Кудурети менен Ал,

Улуу иштер жасаган:

Көпкөндөрдүн ниетин,

Чачыратып, кыйраткан.

⁵²Күчтүүлөрдү тактыдан

Ал шыпырып түшүргөн.

Алсыздарды көтөргөн,

⁵³Мусаапыр, ачыккандарга

Берекесин мол төккөн.

Байларды кур кол жөнөткөн.

^54-55Түп атабыз Ыбрайымга

Жана да урпактарына

Боломун деген мээримдүү,

Сөздөрүн эстеп убада,

Кызматчысы Ысрайылга

Ар дайым көмөк көрсөткөн.

⁵⁶Мариям үч айдай эжесинин жанында болуп, анан үйүнө кайтты.

Жакыя пайгамбардын дүйнөгө келиши

⁵⁷Элизабет ай-күнүнө жетип, уул төрөдү.

⁵⁸Эгебиздин ага кылган бул ырайымын коңшу-колоңдору, тууган-туушкандары угуп, алар да Элизабеттин кубанычына ортоктош болушту.

⁵⁹Бир жума дегенде, алар баланы сүннөткө олтургузуп, Закир деп атасынын атын коймокчу болушту.

⁶⁰Бирок энеси: — Жок, аты Жакыя болот! — деп каршы чыкты.

Алар:

⁶¹— Сенин уругуңда мындай аттуу эч ким жок го, — дешти да,

⁶²кол жаңсап, атасынан кандай ат койгусу келерин сурашты.

⁶³Атасы колуна бир тактай алды да, «ысымы Жакыя болсун» деп жазып койду. Буга баары таң калышты.

⁶⁴Ошол эле замат Закирге тил кирип, Кудайды алкай баштады.

⁶⁵Айланада жашагандардын баарын Кудайдын коркунучу каптап, бүтүндөй тоолуу Иудеяда бул окуялардын тегерегинде кеп-сөз жүрдү.

⁶⁶«Бул бала ким болор экен?» — дешип, уккандардын баары бул окуяларды эсине түйүштү. Анткени баланы кудуреттүү Эгебиз Өзү колдогону анык эле.

Закирдин пайгамбарлык сөзү

⁶⁷Баланын атасы Ыйык Рухка толуп, мындай деп пайгамбарлык сөзүн айтты:

⁶⁸— Ысрайылдын Кудайы —

Эгебизге алкыш-даңк!

Анткени Ал элине

Келди дагы, куткарды.

⁶⁹Өз кулунун — Дөөттүн

Тукумунан жаратып,

Кудуреттүү Куткаруучу

Мына эми жиберди.

⁷⁰Тээ мурдатан касиеттүү

Пайгамбарлар аркылуу

Кудай бизге айткандай,

⁷¹Касташкандарыбыздан

Жек көргөндүн баарынан

Бизди келип куткарар.

⁷²Ата-бабаларыбызга

Ырайымдуу болом деп,

Өз ыйык келишимин

Түбөлүк унутпайм деп,

⁷³Бабабыз Ыбрайымга

Берген антын эстеп, Ал

⁷⁴Айыгышкан жообуздун

Колдорунан кутказат.

Эч нерседен коркпостон,

⁷⁵Өмүр бою алдында

Ыйык жана адилет

Болуп кызмат кылабыз.

^76-79Сен болсо, оо, наристем,

Кудайыбыз Тааланын

Пайгамбары аталып,

Жараткан Өз элинин

Күнөөлөрүн кечирип

Куткарарын билдирип,

Эгебиздин алдынан

Жол даярдап чыгасың.

Өз элине кайрымдуу

Жана дагы мээримдүү

Кудайыбыз мына эми

Бизге ичи элжиреп,

Куткаруунун ак таңын

Жаркыратат асмандан,

Караңгы менен өлүмдүн

Болгондорго алдында

Чачыратат жарык-нур,

Тынчтыгына алпарган

Ак жолуна багыттайт.

⁸⁰Ал эми бала эрезеге жетип, эл алдына чыкканча ээн чөлдө жашады.

2

Куткаруучу Машаяктын дүйнөгө келиши

¹Ошол күндөрү Рим падышасы Август мамлекетте жашаган элдин баары каттоодон өтсүн деген буйрук чыгарды.

²Бул губернатор Кирини Сирия жерин бийлеп турган кездеги биринчи эл каттоо болчу.

³Элдин баары катталуу үчүн өз-өз шаарларына жөнөштү.

⁴Жусуп да Галилеянын Назарет шаарынан Иудеядагы Дөөт шаары — Бейтлехемге жөнөдү. Себеби ал Дөөт тукумунан эле.

⁵Сөйкө салынып, Жусупка башы байланган, кош бойлуу Мариям да бирге барды.

^6-7Алар шаарга келгенде, жата турган жайда орун жок болгондуктан, ай-күнү жетип турган Мариям тун уулун малканада төрөп, баланы ороду да, акырга жаткырып койду.

Койчулар жана периштелер

⁸Ошол жерде түнкүсүн талаада койлорун кайтарып койчулар жүрүшкөн.

⁹Күтүлбөгөн жерден алардын алдында Эгебиздин периштеси пайда болуп, Эгебиздин улуу нуру айлананы жарык кылып жиберди. Койчулар аябагандай коркуп кетишти.

¹⁰Бирок периште аларга: — Коркпогула! Мен бүтүндөй элди сүйүнтө турган улуу кубанычты кабарлап жатам:

¹¹Бүгүн Дөөт шаарында силердин Куткаруучуңар дүйнөгө келди. Ал — Эгебиз Машаяк.

¹²Мына бул нерсе силер үчүн жышаан болсун: силер акырда оролуу жаткан наристени көрөсүңөр, — деди.

¹³Аңгыча периштенин жанында дагы башка көптөгөн периштелер пайда болушту да:

¹⁴— Көктө Кудайга урмат болсун! Жер бетинде Анын сүйгөн жандарына тынчтык болсун! — деп Кудайды даңкташты.

¹⁵Периштелер асманга кетишкенде, койчулар бири бирине:

— Жүргүлө, Бейтлехем шаарына барып, Эгебиз бизге билдирген бул жаңылыкты көрүп келели, — дешти.

¹⁶Алар тез эле шаарга келишти да, Мариямды, Жусупту жана акырда жаткан наристени көрүштү.

¹⁷Көрүшкөн соң, наристе жөнүндө уккандарын айтып беришти.

¹⁸Муну уккандардын баары койчулардын сөзүнө таңданышты.

¹⁹Мариям болсо баарын көңүлүнө түйө берди.

²⁰Койчулар Кудайды даңктап, Ага мактоо айтып, кайра кайтышты, анткени көргөндөрүнүн баары периштенин айтканындай болуп чыккан эле.

Наристеге Ыйса деген ысымдын коюлушу

²¹Бир жума өткөн соң, баланы сүннөткө олтургуза турган маал келди. Ошондо бала бойго бүтөрдөн мурда периште атап кеткендей эле атын Ыйса коюшту.

Ата-энесинин Ыйсаны Кудайга табыштоосу

²²Муса пайгамбардын китебинде жазылган мыйзам боюнча алардын адалдануу мөөнөтү^[3]аяктаганда, баланы Эгебиздин алдына алып баруу үчүн Иерусалимге алып келишти.

²³Анткени Эгебиздин мыйзам китебинде: «Ар бир биринчи төрөлгөн эркек бала Эгебиздики!»— деп жазылган.

²⁴Алар Эгебиздин мыйзамы боюнча эки бактекти же көгүчкөндүн эки балапанын курмандык үчүн алып келүүгө милдеттүү эле.

²⁵Ошол убакта Иерусалимде Шемон аттуу адам жашаган. Ал Ысрайыл элинин азаттыкка чыгар мезгилин күтүп жүргөн адил, такыбаа, Кудайдын Ыйык Руху даарыган киши болчу.

²⁶Ыйык Рух ага: «Жараткан Эгенин Машаягын көргүчө өлбөйсүң» — деп алдын ала айткан эле.

²⁷Ошол күнү ал Ыйык Рухтун жетегинде ийбадатканага келген. Тоораттагы мыйзамда көрсөтүлгөндөй, баланы Кудайга табыштоо расмисин аткаруу үчүн ата-энеси Ыйсаны алып келгенде,

²⁸Шемон наристени колуна алды да, Кудайга алкыш айтып, мындай деди:

²⁹— Оо, Эгем, Өзүң мурда айткандай,

Кулуң эми тынчтык менен көз жумсун.

^30-32Бүт элдерге даярдаган куткарууңду,

Башка элдердин көзүн ачар нуруңду,

Өз элиңдин, Ысрайылдын сыймыгын

Эми мына көрдү менин көздөрүм.

³³Наристе тууралуу айтылган бул сөздөргө ата-энеси таң калды.

³⁴Шемон аларга батасын берди да, Мариямга: — Бул бала Ысрайылдагы көптөгөн адамдардын кулап калышына жана өйдө көтөрүлүүсүнө себепкер болот. Жашыруун сырларды ачыкка чыгаруучу талаш-тартыштардын белгиси болот.

³⁵Өзүңдүн да жүрөгүңө канжар сайылат, — деп айтты.

³⁶Ашыр уруусунан чыккан Пануилдин кызы Анна аттуу пайгамбар аял да ошол жерде жүргөн. Ал күйөөсү менен болгону жети жыл бирге жашап, анан жесир калган эле.

³⁷Сексен төрт жаштагы бул аял киши орозо кармап, сыйынып, күнү-түнү Кудайга табынып, ийбадатканадан чыкчу эмес.

³⁸Ал Ыйсага басып келип, Кудайыбызды алкыштады да, Иерусалимдин боштондукка чыгар күнүн күтүп жүргөндөрдүн баарына наристе бала жөнүндө айта баштады.

³⁹Жусуп менен Мариям Эгебиздин мыйзамындагы парыздардын баарын аткарып бүтүшүп, Галилеядагы өз шаарына кайтышты.

⁴⁰Бала болсо Кудайдын берекелүү батасына маарып, акылга толуп, чоңоё берди.

Ыйса Атасынын үйүндө

⁴¹Ыйсанын ата-энеси жыл сайын Куткарылуу майрамына Иерусалимге келип турушчу.

⁴²Ыйса он эки жашка чыкканда, алар адаттагыдай эле Иерусалимге майрамдаганы келишти.

⁴³Майрам бүтүп, үйүнө кайтып баратышканда, Ыйса Иерусалимде калып калды. Ата-энеси муну билбей,

⁴⁴башка жолоочулар менен жүрсө керек деп ойлошту. Бир күндүк жолду басып өтүшкөндөн кийин, Аны туугандары менен тааныштарынын арасынан карашып,

⁴⁵таппаган соң, кайра Иерусалимге издеп келишти.

⁴⁶Үч күн өткөндө, устаттардын кебин тыңшап, суроо берип, ийбадаткананын короосунда олтурган жеринен табышты.

⁴⁷Ыйсаны уккандар Анын зээндүүлүгүнө жана айткан жоопторуна таң калып олтурушкан экен.

⁴⁸Ата-энеси да Ыйсаны көргөндө таң калышты, бирок энеси Ага: — Балам, бул эмне кылганың?! Мына, атаң экөөбүздүн шорубуз катып, Сени издеп, барбаган жерибиз калбады! — деди.

⁴⁹Ыйса аларга:

— Мени издөөнүн эмне кереги бар эле? Атамдын үйүндө болушум керек экенин билген эмес белеңер? — деп жооп берди.

⁵⁰Бирок Жусуп менен Мариям Анын сөзүнүн маанисин түшүнүшкөн жок.

⁵¹Ыйса ата-энеси менен Иерусалимден Назаретке келди. Ата-энесине тил алчаак болду. Энеси болсо мунун баарын көңүлүнө бекем түйдү.

⁵²Ыйсанын ою да, бою да өсүп, Кудайга да, адамдарга да сүйкүмдүүлүгү артты.

3

Жакыя чөмүлдүрүүчүнүн чакырыгы

¹Рим мамлекетине Тиберий башчылык кылганы он беш жылга караган кез эле. Иудея аймагына Понтий Пилат губернатор болуп, Галилея аймагына Ирод, Итурея менен Трахонит аймактарына Ироддун иниси Филип, Абилен аймагына Лусаний акимчилик кылып турушкан.

²Ал эми Анас менен Каяп жогорку динкызматчылар болгон. Ошолордун тушунда чөлдө күн өткөргөн Закирдин баласы Жакыяга Кудайдан сөз түштү.

³Ошондон баштап, Жакыя Иордан дарыясынын айланасындагы бардык аймактарды кыдырып, күнөөлөрдүн кечирилиши үчүн ниетти өзгөртүүнү жана сууга чөмүлүү расмисинен өтүүнү жар салып жүрдү.

⁴Ышая пайгамбардын китебинде мындай деп жазылган жери бар: «Жар салгандын чөлдө үнү угулат:

"Даяр кылган Эгебиздин жолдорун,

Талаадагы басар жерин түздөгүн!

⁵Кокту-колот толтурулсун бардыгы,

Түздөтүлсүн тоо-дөбөнүн бардыгы.

Ийри-буйру жолдор дагы оңдолсун,

Тегизделсин өңгүл-дөңгүл жерлер да.

⁶Мына ошондо тирүү жандын бардыгы

Кудайымдын куткаруусун көрүшөт"».

⁷Көп адамдар сууга чөмүлүү расмисинен өтүү үчүн Жакыя пайгамбардын алдына келишти. Жакыя аларга карап, мындай деди:

— Эй, жылан тукумдары! Келечектеги каардуу жазадан кантип качууну силерге ким көрсөттү эле?

⁸Ниетиңерди өзгөрткөнүңөр чын болсо, аны ошого ылайык жашооңор менен далилдегиле! Өзүңөрчө: «Ыбрайымдын балдарыбыз» деп корстон болбогула! Айтып коёюн: керек болсо Кудай Ыбрайымга мына бул жаткан таштардан бала жасап бере алат.

⁹Азыр дарактардын түбүндө балта даяр турат: ар бир жакшы жемиш бербегени кыйылат да, отко ыргытылат.

¹⁰Эл андан:

— Эми биз эмне кылышыбыз керек? — деп сурады.

¹¹— Эки кийими барыңар бирин кийими жокко бергиле, тамак-ашы барыңар да ошенткиле, — деди ал.

¹²Сууга чөмүлүү расмисинен өткөнү келгендердин арасында салыкчылар да бар эле. Алар Жакыяга келишип:

— Устат, биз эмне кылышыбыз керек? — дешти.

¹³Силерге белгиленгенден ашык талап кылбагыла! — деп жооп берди Жакыя аларга.

¹⁴Аскер адамдары сурашты:

— Бизчи? Кандай кылышыбыз керек?

Жакыя аларга:

— Эч кимди зордобогула, кордобогула жана алган айлыгыңарга ыраазы болгула, — деп жооп берди.

¹⁵«Машаяк ушул болду бекен?» — деп үмүттөнүп, күтүп турган жамы журтка Жакыя мындай деди:

¹⁶— Мен силерди сууга чөмүлдүрүп жүрөм, менден алда канча кудуреттүү бирөө келе жатат. Мен анын бут кийиминин боосун чечүүгө да татыбайм. Ал силерди Ыйык Рухка жана отко чөмүлдүрөт.

¹⁷Ал өз кырманын тазалоо үчүн күрөгүн кармап даяр турат. Буудайын кампасына жыйып, топонун өчпөс отко ыргытат.

¹⁸Жакыя элге дагы башка көп насааттарды айтып, Жакшы Кабарды жарыялады.

¹⁹Ал аймак башчысы Ироддун да кылгандарын айтып, ашкере кылды. Ирод бир тууган инисинин аялы Иродияны алып, жана башка дагы көп жамандыктарды жасаган эле.

²⁰Анысы аз келгенсип, үстүнө дагы кошуп, Жакыяны түрмөгө камады.

Ыйсанын чөмүлүү расмисинен өтүшү

²¹Эл сууга чөмүлүү расмисинен өтүп жатканда, Ыйса да чөмүлдү. Чөмүлгөндөн кийин, сыйынып турганда, асман ачылып,

²²көгүчкөн кейпинде Ыйык Рух үстүнө түштү. Ошондо көктөн: «Сен Менин сүйүктүү Уулумсуң. Мен Сага ыраазымын!» — деген үн чыкты.

Ыйсанын ата теги

²³Ыйса Өз кызматын баштаганда отуз жаштын тегерегинде болчу. Ал адамдардын ою боюнча Жусуптун уулу деп эсептелчү. Демек, Анын санжырасы мындай: Ал Жусуптун, Элийдин,

²⁴Мататтын, Лебинин, Мелхинин, Жанайдын, Жусуптун,

²⁵Мататайдын, Амостун, Ноомдун, Эслинин, Нагайдын,

²⁶Мааттын, Мататайдын, Шимейдин, Жасектин, Жоданын,

²⁷Жаханандын, Ырыстын, Зоробабылдын, Шелтиелдин, Неринин,

²⁸Мелхинин, Адынын, Косамдын, Элмадамдын, Эрдин,

²⁹Жашыянын, Элийезердин, Жоримдин, Мататтын, Лебинин,

³⁰Шемондун, Жүйүттүн, Жусуптун, Жонамдын, Элиякимдин,

³¹Мелейдин, Меннанын, Мататтын, Натандын, Дөөттүн,

³²Жесейдин, Абыттын, Обоздун, Шалмондун, Наасондун,

³³Аминадаптын, Рамдын, Эсрондун, Перестин, Жүйүттүн,

³⁴Жакыптын, Ыскактын, Ыбрайымдын, Терахтын, Нахордун,

³⁵Серухтун, Регунун, Пелектин, Эбердин, Шеланын,

³⁶Кайнандын, Арпакшаттын, Шемдин, Нухтун, Лемектин,

³⁷Матушалдын, Анактын, Эреттин, Махалалилдин, Кайнандын,

³⁸Эноштун, Шеттин, Адам атанын, Кудайдын Уулу.

4

Шайтандын сыноосу

¹Ыйык Рухка толгон Ыйса Иордандан кайтып келе жатып, Анын таасири астында чөлгө барды.

²Чөлдө кырк күн бою ибилистин сыноосунан өттү. Кырк күн эч нерсе жебегендиктен, бул күндөр өткөндө абдан ачка болду.

³Ошондо ибилис Ага: — Кудайдын Уулу болсоң, мына бул ташка буюрчу, нан болуп калсын! — деди.

⁴Ыйса ага мындай жооп берди:

— Ыйык Жазууда: «Адам жалаң эле нан менен жашабайт!»— деп жазылган.

⁵Мындан соң, ибилис Ыйсага кыска убакыттын ичинде дүйнөнүн бардык падышачылыктарын көрсөтүп:

⁶— Ушул падышачылыктардын үстүнөн болгон толук бийликти, алардын атак-даңкын сага берем. Анткени мага укук берилген: аны кимге кааласам, ошого бере алам.

⁷Сен мага табынсаң, баары сеники болот, — деди.

⁸Ыйса ага:

— Ыйык Жазууда: «Кудай Эгеңе табын, жалгыз Ага кызмат кыл!»деп жазылган, — деп жооп берди.

⁹Ошондо ибилис Аны Иерусалимдеги ийбадаткананын төбөсүнө тургузуп:

— Эгер Кудайдын Уулу болсоң, ушул жерден боюңду таштап жиберчи!

¹⁰«Кудай Өзүнүн периштелерине сени сактоону буйрат,

¹¹ташка бутун уруп албасын деп, алар сени колдоруна көтөрүшөт»— деп жазылган эмеспи, — деди.

¹²Ыйса ага мындай жооп берди:

— «Кудай Эгеңди сынаба!»— деп жазылган.

¹³Ибилис Ыйсаны бардык жагынан сынап бүткөн соң, Андан убактылуу кетип калды.

Ыйсанын Өз мекенинде четке кагылышы

¹⁴Ыйык Рухтун күчүнө толгон Ыйса Галилеяга кайтып келди. Ал жөнүндө кабар жер-жерлерге тарады.

¹⁵Ыйса синагогаларга кирип, элге таалим берип, алардын мактоосуна арзыды.

¹⁶Бир күнү Ал Өзү өскөн Назарет шаарына келди. Адатынча дем алыш күнү синагогага барды. Ал Ыйык Жазуудан окуп берүү үчүн ордунан турганда,

¹⁷Ага Ышая пайгамбардын китебин сунушту. Ыйса китепти ачып, мындай деп жазылган жерин тапты:

¹⁸«Эгемдин Руху үстүмдө,

Анткени Ал Мени тандады,

Жакшы Кабар айтууга

Жакырларга дайындап.

Бошонорун туткундар,

Сокурлардын көздөрү

Көрөрүн кабар кылууга

Жана эзилгендерди

Эркиндикке чыгарууга,

¹⁹Эгебиздин кечирим

Бере турган мезгилин —

Ырайым кылар жылын да

Жар салууга жөнөттү».

²⁰Ыйса китепти жаап, кызматчыга кайтарды да, таалим берүү үчүн жайгашып отурду. Синагогадагы элдин баары тең Аны тигиле карашты.

²¹Ошондо Ыйса: — Силер уккан Ыйык Жазуудагы сөздөр бүгүн аткарылды, — деди.

²²Баары Ага ыраазы болушту да, оозунан чыккан кереметтүү сөздөргө таң калышып:

— Ой, бул Жусуптун эле баласы эмеспи? — дешти.

²³— «Дарыгер болсоң өзүңдү айыктыр!» деген макалды айтарыңар бышык, — деди Ыйса аларга, — «Капарноомдо кылгандарыңды бул жерде, өз мекениңде да кыл» дээрсиңер.

²⁴Силерге бир чындыкты айтып коёюн: өз элинде пайгамбардын кадыры жок болот.

²⁵Чын айтып жатам: Илияс пайгамбардын тушунда үч жыл алты ай бою асмандан тып эткен тамчы тамбай, бардык жерде ачарчылык болгондо, Ысрайылда жесирлер көп эле.

²⁶Бирок Кудай Илияс пайгамбарды ошолордун эч кимисине жибербестен, Сидон аймагындагы Сарепта шаарында жашаган бир жесирге алып барды.

²⁷Элиша пайгамбардын тушунда да Ысрайылда пес дартына чалдыккандар көп болгон, бирок алардын бири да айыкпастан, сириялык Нааман аттуу киши гана айыккан.

²⁸Муну укканда, синагогада отургандардын баары катуу ачууланышты.

²⁹Тура калышып, Ыйсаны шаардын сыртына кууп чыгышты да, ылдый кулатмакчы болуп, шаар жайгашкан тоонун чокусуна алып барышты.

³⁰Бирок Ыйса аларды аралап өтүп, кетип калды.

Жинге чалдыккан киши

³¹Ыйса Галилеядагы Капарноом шаарына түшүп келди да, дем алыш сайын элге таалим берип жатты.

³²Адамдар Анын таалимине таң калып жатышты, себеп дегенде Анын сөзүндө кудурет бар эле.

³³Бир күнү синагогада жинге чалдыккан бир киши жүргөн. Ошол киши кыйкырып жиберди:

³⁴— Эй, назареттик Ыйса! Биз менен кандай ишиң бар? Түбүбүзгө жеткени келдиңби, ыя? Мен билем Сенин ким экениңди: Сен — Кудайдын ыйыгысың!

³⁵Ыйса жинди тыйып:

— Үнүңдү бас! Бул кишиден чыгып кет! — деди.

Жин ошол кишини турган жеринде жыгып, эч кандай зыян келтирбестен, чыгып кетти.

³⁶Элдин баарынын үрөйү учуп, өз ара: — Кара күчтөрдү бийлик менен чыгара кууган, бул кандай кудурет болду экен? — дешти.

³⁷Ошентип, туш-туш жакка Ыйса жөнүндө сөз тарап кетти.

Ыйсанын көп адамды айыктырышы

³⁸Ыйса синагогадан чыгып, Ысмандын үйүнө келди. Үйдө анын кайненеси ысытма болуп, катуу ооруп жатыптыр. Ыйсадан аны көрүп берүүсүн суранышты.

³⁹Ыйса аялдын маңдайына басып келип, ысытманы басар замат, ал куландан соо тура калып, дароо конокторун тейлей баштады.

⁴⁰Күн батканда элдин баары ар кандай оорулууларды Ыйсага алып келе башташты. Ыйса ар биринин үстүнө колун коюп, аларды айыктырып жатты.

⁴¹Көп адамдардын ичинен жиндер: «Сен Кудай Уулусуң!» — деп бакырып, чыгып кетип жатты. Ыйса аларга Өзүнүн Машаяк экенин айтууга тыюу салды, анткени жиндер Анын Машаяк экенин билишчү.

Ыйсанын синагогаларда Жакшы Кабар айтышы

⁴²Таң атканда, Ыйса ээн жерге барды. Калың эл Аны издеп келип, кетирбестен өздөрү менен алып калгылары келди.

⁴³Бирок Ыйса аларга: — Мен башка шаарларга да Кудай Падышачылыгы тууралуу Жакшы Кабарды жеткиришим керек, анткени Кудай Мени ошол максат менен жиберген, — деди.

⁴⁴Ошентип, Ыйса Иудея жериндеги синагогаларда элге Жакшы Кабарды жар салып жүрдү.

5

Ыйсанын алгачкы шакирттерин тандашы

¹Бир күнү Ыйса Генисарет көлүнүн жээгинде турган эле. Кудай сөзүн угууга келген эл көп болгондуктан кысылып турду.

²Ошондо Ыйса жээктен эки кайыкты көрдү. Кайыктардан түшкөн балыкчылар торлорун жууп жатышкан.

³Кайыктардын бири Ысмандыкы эле. Ыйса анын кайыгына түшүп, жээктен ары бир аз түртүп коюусун өтүндү. Анан олтуруп алып, элге таалим бере баштады.

⁴Сөзүн бүткөндө, Ысманга: — Көлдүн терең жерине сүзүп барып, балык кармаганга торлоруңарды салгыла, — деди.

⁵Ысман:

— Оо, устат, түнү менен мээнеттенип, эч нерсе кармай албадык. Бирок сен айтып жаткан соң, торлорду салып көрөйүн, — деди.

⁶Торлорун салышканда, балык мол түштү. Балыктын көптүгүнөн торлору айрыла баштады.

⁷Ошондо экинчи кайыктагы жолдошторуна кол булгап, жардамга чакырышты. Алар келишип, эки кайыкты тең балыкка толтурушту. Жүгүнүн оордугунан кайыктар сууга чөгө түштү.

⁸Муну көргөн Ысман-Петир Ыйсанын бутуна жыгылып: — Оо, таксыр, менден кетчи, мен күнөөкөр адаммын! — деди.

⁹Анткени ушунчалык көп балык түшкөнүнөн өзү да, жанындагылар да үрөйү учуп, коркуп турушкан.

¹⁰Ысмандын шериктери болгон Зебедейдин балдары Жакып менен Жакан да ушундай абалда эле. Ошондо Ыйса Ысманга карап: — Коркпо, мындан ары балык кармагандын ордуна, адамдарды Кудайга кантип алып келүүнү үйрөтөм, — деди.

¹¹Алар кайыктарды жээкке чыгарып салышты да, баарын таштап, Ыйсаны ээрчип жөнөштү.

Пес оорулуу адамдын айыгышы

¹²Ыйса ошол жердеги айылдардын биринде жүргөндө, Ага бүткөн боюн пес баскан оорулуу адам жолукту. Ал Ыйсаны көрөрү менен алдына келип, чөк түшүп, жалынды:

— Оо, таксыр, эгер сиз кааласаңыз, мени айыктыра аласыз.

¹³Ыйса колун созуп ага тийгизди да:

— Каалаймын, айыккын! — деди.

Оорулуу ошол замат айыгып кетти.

¹⁴— Бул тууралуу эч кимге ооз ачпа! — деп буюрду Ыйса бул адамга. — Бар да, өзүңдү динкызматчыга көргөзүп, айыкканыңдын далили катары Муса буюрган курмандыкты алып баргының.

¹⁵Ыйса жөнүндө кеп-сөз дагы жайылып, көптөгөн адамдар Анын сөзүн угуп, дарттарынан айыгыш үчүн туш-тараптан Ага келип жатышты.

¹⁶Ыйса болсо ээн талаага барып, сыйынып турду.

Шал болгон адамдын айыгышы

¹⁷Ыйса таалим берип отурган күндөрдүн биринде Эгебиздин кудурети оорулуулардын айыгуусунан көрүнүп жатты. Галилея менен Иудея аймактарынын туш-тарабынан жана Иерусалимден келген фарисейлер, дин мугалимдери да Ыйсанын таалимин угуп олтурушкан.

¹⁸Аңгыча бирөөлөр шал болгон адамды төшөнчүсү менен көтөрүп келишти. Аны үйгө киргизип, Ыйсанын алдына коюуга аракет кылышты,

¹⁹бирок элдин көптүгүнөн өтө алышпады. Ошондо алар тамдын үстүнө чыгышты да, төбөсүн тешип, оорулууну төшөнчүсү менен Ыйсанын алдына түшүрүштү.

²⁰Ыйса алардын ишенимин көрүп, шал адамга: — Пендем, күнөөлөрүң кечирилди! — деди.

²¹Дин мугалимдери менен фарисейлер болсо өз ара:

— Бул адам Кудайга акарат келтирип атат. Күнөөлөрдү бир Кудайдан башка ким кечире алат? — дей башташты.

²²— Эмне деп жатасыңар ичиңерден? — деди Ыйса, алардын оюн билип,

²³— «Күнөөлөрүң кечирилди!» деп айтуу оңойбу, же «Ордуңан тур да, бас!» деген оңойбу?

²⁴Билип алгыла, Адам Уулунун жер бетинде күнөөлөрдү кечире турган бийлиги бар! Ыйса ушундай деди да, шал болгон кишини карап:

— Сага айтам: тур, төшөгүңдү ал да, үйүңө бар! — деди.

²⁵Шал киши ошол замат баарынын көз алдында ордунан туруп, төшөгүн алды да, Кудайды даңктап, үйүнө жөнөдү.

²⁶Баарын тең коркунуч басып, аң-таң болушуп: — Биз бүгүн акылга сыйбаган укмуштуу окуяны көрдүк! — деп, Кудайды даңкташты.

Лебинин шакирттикке тандалышы

²⁷Ушундан соң, Ыйса сыртка чыгып, салык жыйноочу жерде олтурган Леби аттуу кишини көрдү.

— Менин жолума түш! — деди Ыйса ага.

²⁸Ал ордунан тура калды да, баарын таштап, Ыйсанын артынан басты.

Ыйса күнөөкөрлөрдү ниетин өзгөртүүгө чакыруу үчүн келди

²⁹Леби Ыйсаны үйүнө чакырып, чоң сый көрсөттү. Анын үйүндө салыкчылардын жоон тобу жана дагы башка адамдар Ыйса менен бирге дасторкондо отурушту.

³⁰Дин мугалимдери менен фарисейлер буга нааразы болушуп, Ыйсанын шакирттерине мындай дешти: — Эй, силер эмне үчүн салыкчылар жана күнөөкөрлөр менен бир дасторкондон ичип-жеп отурасыңар, ыя?!

³¹Ыйса аларга:

— Дарыгер дени сактарга эмес, оорулууларга керек.

³²Мен такыбааларды эмес, күнөөкөрлөрдү ниеттерин өзгөртүүгө чакырганы келдим, — деди.

Орозо тутуу маселеси

³³Дин мугалимдери менен фарисейлер Ыйсага:

— Жакыянын шакирттери бат-бат орозо тутуп, сыйынышат экен. Фарисейлердики да ошондой кылышат. Сенин шакирттериң болсо, орозо тутпастан, ичип-жей беришет экен! — дешти.

Ыйса аларга мындай деди:

³⁴— Үйлөнүп жаткан жигит тойго чакырылган коноктордун арасында жүргөндө, аларды орозо кармагыла деп мажбурлоого болобу?

³⁵Күйөө жигит алардан алынып кете турган күндөр келет, орозону алар ошондо тутушат.

³⁶Ыйса аларга мындай бир ибарат айтты:

— Эч ким жаңы кийимден айрып, эски кийимге жамабайт. Эгер жамаса, анда жаңы кийим да жыртылат, жаңы жамаачы да эски кийимге жарашпай калат.

³⁷Эч ким жаңы шарапты эскирген чаначтарга куйбайт. Эгер куйса, жаңы шарап чаначтарды айрып, өзү да төгүлөт, чаначтар да жарабай калат.

³⁸Ошондуктан жаңы шарапты жаңы чаначтарга куюш керек.

³⁹Эч ким эски шарапты ичкен соң, жаңысын сурабайт. Ал: «эскиси жакшы экен», — дейт.

6

Дем алыш күн тууралуу

¹Дем алыш күндөрдүн биринде Ыйсага шакирттери менен эгин талаасын аралап өтүүгө туура келди. Шакирттери буудайдын башын жулуп, ушалап, жеп баратышты.

²Муну көргөн кайсы бир фарисейлер Ыйсага: — Силер эмне үчүн дем алыш күнү тыюу салынган ишти кылып жатасыңар? — дешти.

³— Дөөт жанындагылары менен ачка калганда эмне кылганын окуган жок белеңер?

⁴Ал Кудай үйүнө кирип, Эгебизге багышталган нанды өзү да жеп, жанындагыларга да бербеди беле? Бирок ал нанды жегенге динкызматчылардын гана акысы болгон, — деди Ыйса аларга.

⁵— Адам Уулу — дем алыш күндүн да ээси, — деп кошумчалады Ыйса.

Колу сенек адам

⁶Дем алыш күндөрдүн дагы биринде Ыйса синагогага кирип, таалим берип, сөз сүйлөп калды. Синагогада оң колу сенек бир адам бар эле.

⁷Дин мугалимдери менен фарисейлер Ыйсадан кынтык издешип, оорулууну айыктырар бекен деп аңдып турушту.

⁸Алардын мындай оюн билген Ыйса колу сенек адамга: — Ордуңан тур да, алдыга чык! — деди.

Ал ордунан туруп, алдыга чыкты.

⁹Ошондо Ыйса дин мугалимдери менен фарисейлерге кайрылып, мындай деди: — Силерге бир суроо берейин: дем алыш күнү жакшылык менен жамандыктын кайсынысын кылуу керек? Жанды куткаруу керекпи, же куратуу керекпи?

¹⁰Ыйса баарын бир сыйра кыдырата карап алды да, алиги кишиге:

— Колуңду сун! — деди.

Ал сунары менен, колу айыгып кетти.

¹¹Тигилер болсо кутургандай жинденишип, Ыйсаны эмне кылсак экен деп, өз ара акылдаша башташты.

Он эки шакирттин элчиликке тандалышы

¹²Ошол күндөрдүн биринде Ыйса сыйынуу үчүн тоого барып, түнү бою Кудайга сыйынды.

¹³Күн чыкканда, шакирттерин чакырып, арасынан он экисин тандап, аларды элчи деп жарыялады.

¹⁴Алар төмөнкүлөр эле: Ыйса Петир деп атаган Ысман, анын иниси Идрис, Жакып, Жакан, Филип, Барталамей,

¹⁵Матай, Том, Алпейдин баласы Жакып, Динчил атка конгон Ысман,

¹⁶Жакыптын баласы Жүйүт жана кийин чыккынчы болуп кеткен Жүйүт Искариот.

Ыйсанын адамдарга таалим берип, айыктырышы

¹⁷Ыйса шакирттери менен тоодон түз жерге түшүп келди. Анын жанына көптөгөн шакирттери жана бүткүл Иудеядан, Иерусалимден, деңиз жээгинде жайгашкан Тир менен Сидон аймактарынан келген көп эл чогулду.

¹⁸Алар Ыйсанын сөзүн угуп, ооруларынан айыгуу үчүн келишкен эле. Кара күчтөргө байланып, кыйналгандар да сакайып кетип жатышты.

¹⁹Элдин баары Ыйсага колун тийгизүүгө аракеттенип жатышты, анткени Андан чыккан кудуреттүү күчтөн баары айыгып жатты.

²⁰Ошондо Ыйса шакирттерин карап мындай деди:

— Жардылар, силер бактылуусуңар,

Кудай Падышачылыгы силердики.

²¹Азыр ачка жүргөндөр, силер бактылуусуңар,

Акыры тоюнасыңар.

Азыр ыйлап жүргөндөр, силер бактылуусуңар,

Кубанып күлөсүңөр.

²²Адам Уулуна ишенгениңер үчүн

Жек көрүндү кылышып,

Элден бөлүп салышып,

Шылдыңдашып, кордошуп,

Жаманатты кылышса,

Бактылуусуңар силер.

²³Ошол күндөр келгенде,

Шаттангыла кубанып.

Эң чоң сыйлык асманда,

Күтүп турат силерди.

Алардын аталары пайгамбарларды да ошондой куугунтукка алышкан!

²⁴А бирок азыр байлар,

Шордуусуңар силер!

Алчуңарды азыртан

Толугу менен алдыңар!

²⁵Азыр курсагы токтор,

Шордуусуңар силер!

Ачкадан кезересиңер!

Азыр жыргап күлгөндөр,

Шордуусуңар силер!

Кайгырасыңар боздоп!

²⁶Элдин баары макташса,

Шордуусуңар силер!

Алардын аталары жалган пайгамбарларга да ошентишкен.

²⁷Бирок Мени угуп турган, калайык, сага айтам:

Душманыңды сүйгүнүң,

Сени жаман көргөнгө,

Жакшылык кылгының.

²⁸Каргаганды алкагын,

Кордогон адам үчүн сыйын,

²⁹Бир жаагыңа чапканга

Экинчисин тосуп бер,

Тонуңду сыйрып жатканга

Көйнөгүңдү кошуп бер.

³⁰Ким сураса, бергиниң,

Кайра андан доолаба.

³¹Өзгөлөрдөн кандай мамилени күтсөң, өзүң да аларга ошондой мамиле кыл.

³²Өзүңөрдү сүйгөндөрдү сүйгөнүңөр үчүн кандай сыйлык берилмек эле? Өздөрүн сүйгөндөрдү күнөөкөрлөр деле сүйүшөт.

³³Өзүңөргө жакшылык кылгандарга жакшылык кылганыңар үчүн кандай сыйлык берилмек эле? Мындайды күнөөкөрлөр деле кылышат.

³⁴Кайтарып берер деген адамдарга гана карыз бергениңер үчүн кандай сыйлык берилмек эле? Чыпчыргасын коротпой кайра алуу үчүн күнөөкөрлөр деле бири бирине карыз беришет.

³⁵А силер душманыңарды сүйгүлө, жакшылык кылгыла, кайра алам деп үмүттөнбөстөн бергиле. Ошондо сыйлыгыңар чоң болот жана Кудай Тааланын балдары болосуңар, анткени Ал жакшылыкты билбегендерге да, кара ниеттерге да бирдей мээримдүү.

³⁶Силер асмандагы Атаңардай боорукер болгула.

³⁷Өзгөлөрдү айыптабагыла, ошондо өзүңөр да айыпталбайсыңар, өкүм чыгарбагыла, ошондо өзүңөргө да өкүм чыгарылбайт, кечиргиле, ошондо өзүңөр да кечирилесиңер.

³⁸Бергиле, ошондо силерге да берилет: марттык менен салынган, ныктап толтурулган, ыкшалган, ашып-ташкан өлчөмдө алдыңарга төгүлөт. Кандай ченем менен өлчөп берсеңер, силерге да ошондой ченем менен өлчөнүп берилет.

³⁹Ыйса сөзүн ибарат түрүндө улады:

— Сокур сокурду жетелей алабы? Экөө тең чуңкурга түшүп кетпейби.

⁴⁰Шакирт устатынан өйдө болбос. Бирок жетилсе, устатындай боло алат.

⁴¹Эмнеге өз көзүңдөгү дөңгөчтү көрбөй, боордошуңдун көзүндөгү кыпынды көрөсүң?

⁴²Өз көзүңдө дөңгөч турса, боордошуңа: «Келе, көзүңдөгү кыпынды алып коёюн», — деп кантип айтасың? Эй, эки жүздүү! Адегенде өз көзүңдөгү дөңгөчтү алып ташта, анан боордошуңдун көзүндөгү кыпынды кантип алышты билесиң.

⁴³Жакшы дарак начар жемиш бербейт, ошондой эле начар дарак жакшы жемиш бербейт.

⁴⁴Ар дарак жемишинен билинет. Тикенектен анжир, бадалдан жүзүм теришпейт да, туурабы?

⁴⁵Анын сыңары, жакшы адам дилиндеги жакшы казынасынан жакшылыкты берет, жаман адам жаман казынасынан жамандыкты берет. Адамдын дили эмнеге толуп-ташыса, ошол тилине чыгат.

⁴⁶Эмнеге силер мени «Эге, Эге» дейсиңер да, айтканымды кылбайсыңар?

⁴⁷Мага келип, сөздөрүмдү угуп, аны аткарган киши кимге окшош экенин айтып коёюн.

⁴⁸Ал жерди терең казып, пайдубалын ташка орнотуп туруп, үй курган киши сыяктуу. Суу ташкындап, үйүн каптаганда, ал былк этпейт. Себеп дегенде, ал мыкты салынган.

⁴⁹Ал эми сөздөрүмдү угуп, бирок аткарбагандар үйүн пайдубалсыз, жерге эле салып койгон адамга окшош. Суу ташкындап, үйүн каптаганда, үйү ошол замат кулайт. Кулаганда да катуу кулайт.

7

Римдик жүз башынын ишеними

¹Ыйса элге сөзүн айтып бүтүп, Капарноомго жөнөдү.

²Римдик бир жүз башынын аябай жакшы көргөн кулу ооруп, өлүм алдында жаткан экен.

³Жүзбашы Ыйсанын келгенин угуп, ага эл башчыларын жиберип, кулун айыктырып берүүсүн суранды.

⁴— Ал жардамыңа татыктуу киши,

⁵анткени биздин элибизди жакшы көрөт, синагогабызды куруп берген да ошол, — деп, эл башчылары Ыйсага чоң өтүнүч менен кайрылышты.

⁶Ыйса макул болуп, алар менен бирге жөнөдү. Үйгө жакындап калышканда, жүз башы досторун жиберип, мындай деп айттырды:

— Келип, убара болбой эле коюңуз, таксыр. Менин босогомду аттаганыңызга татыксызмын.

⁷Ошол себептен алдыңызга өзүмдүн барышымды ылайык көрбөгөн элем. Кулумдун айыгышына бир ооз сөзүңүз эле жетет.

⁸Мен бийлик астындагы адаммын, өзүмдүн да кол алдымда жоокерлерим бар. Алардын бирине: «Бар!» — десем, барат, башкасына: «Кел!» — десем, келет. Кулума: «Тигини жаса!» — десем, жасайт.

⁹Ыйса муну укканда, таң калып, элге кайрылды:

— Силерге айтып коёюн: мындай ишенимди Мен Ысрайыл элинен да жолуктурган эмесмин!

¹⁰Жиберилген кишилер үйгө кайтып келишип, кулдун айыгып кеткенин көрүштү.

Ыйсанын жесирдин баласын тирилтиши

¹¹Арадан көп өтпөй, Ыйса Найын шаарына жөнөдү. Шакирттери менен кошо жоон топ эл чыкты.

¹²Шаар дарбазасына жакындаганда, өлүк көтөрүп келе жаткандарга кезигишти. Өлгөн адам бир жесирдин жалгыз баласы экен. Жесирдин жанында бир топ адам бар эле.

¹³Аны көргөндө, Эгебиздин боору ооруп кетти. — Ыйлабаңыз, — деди Ал аялга.

¹⁴Анан басып келип, табытка колун тийгизди.

Көтөрүп бараткандар тык токтой калышты. Ошондо Ыйса:

— Жигит, сага айтам, тургунуң! — деди.

¹⁵Өлүк башын көтөрүп, отура калды да, сүйлөй баштады. Ыйса аны энесинин колуна тапшырды.

¹⁶Баарынын үрөйү учуп: «Арабыздан улуу пайгамбар чыгыптыр, Кудай Өз элин куткарууга келиптир!» — деп Кудайды даңкташты.

¹⁷Ыйса тууралуу мындай сөз бүткүл Иудеяга жана анын тегерек-чекесине жайылды.

Ыйса жана Жакыя пайгамбар

¹⁸Бул окуялар тууралуу Жакыя өз шакирттеринен кабардар болду.

¹⁹Ошондо ал шакирттеринин экөөсүн чакырып алып: «Келе турган Куткаруучу сенсиңби же башканы күтүшүбүз керекпи?» — деген суроо менен Ыйсага жөнөттү.

²⁰Алар Ыйсага келишип: — Бизди Жакыя жиберди. Ал сенден: «Келе турган Куткаруучу сенсиңби же башканы күтөлүбү?» деп сурап жатат, — дешти.

²¹Ыйса ошол маалда көп адамдарды илдет-дарттарынан айыктырып, кара күчтөрдөн арылтып, көптөгөн сокурлардын көзүн ачкан эле.

²²Ыйса аларга: — Баргыла, уккан-көргөнүңөрдү Жакыяга айтып бергиле: сокурлардын көзү көрүп, буту шал болгондор басып, пес оорулуулар айыгып, дүлөйлөр угуп, өлгөндөр кайра тирилип, жакырларга Жакшы Кабар тарап жатат.

²³Ушул кылгандарымды көрүп туруп, Менин ким экенимен шек санабаган адам бактылуу, — деди.

²⁴Жакыя жиберген адамдар кеткенде, Ыйса элге Жакыя тууралуу мындай деди:

— Ээн талаага эмнени көргөнү бардыңар эле? Шамал термелткен камыштыбы?

²⁵Айткылачы, деги эмнени көргөнү бардыңар эле? Кооз кийимчен адамдыбы? Тигине, кооз кийинип, шаан-шөкөттө жашагандар хан сарайларда жүрүшөт.

²⁶Анда эмнени көргөнү бардыңар? Пайгамбардыбы? Ооба! Силерге айтып коёюн: ал пайгамбардан да улуу.

²⁷Ыйык Жазууларда Кудай: «Мына, Сенин алдыңан кабарчымды жиберемин. Ал Сенден мурда барып, басар жолуңду даярдайт»,— деп ушул адам жөнүндө айткан.

²⁸Силерге айтып коёюн: энеден туулгандардын бири да Жакыядан улуу эмес! Бирок Кудай Падышачылыгында эң кичине деп эсептелген киши да андан улуу.

²⁹Ыйсанын сөзүн угуп турган элдин баары, ал тургай салыкчылар да, Кудайдын айтканын ак деп санашты. Анткени алар Жакыя тарабынан сууга чөмүлдүрүү расмисинен өтүшкөн болчу.

³⁰Ал эми бул расмиден мурда өтүшпөгөн фарисейлер менен дин мугалимдери Кудайдын аларга деген тилегин кабыл алышпады.

³¹Ошондо Ыйса мындай деди:

— Азыркы замандын адамдарын кимге салыштырсам? Деги алар кимге окшош?

³²Базарда олтуруп алып, бири бирине: «Той-тамаша күүсүн салып, чоор тартсак, эмнеге бийлебейсиңер, кошок кошсок, эмнеге ыйлабайсыңар?!» — деген жаш балдарга окшош.

³³Анткени кадимки тамактарды ичип-жебеген Жакыя келди эле, «буга жин тийиптир» дешти.

³⁴Башкаларга окшоп ичип-жеген Адам Уулу келди эле, «бул киши сугалак экен, шарапка жакын экен, салыкчылар менен күнөөкөрлөрдүн досу экен!» — дешти.

³⁵Бирок кандай болсо да, Кудайдын даанышмандыгы аны жактагандар тарабынан ырасталды.

Фарисей жана күнөөлүү аял

³⁶Фарисейлердин бири Ыйсаны конокко чакырып калды. Ыйса анын үйүнө келип, дасторкондун жанына жамбаштап жатты.

³⁷Аңгыча ошол шаарда жашаган бир күнөөкөр аял Ыйсанын фарисейдикинде экенин билип, атыр май куюлган идишин көтөрүп, сырттан кирип келди.

³⁸Аял Ыйсанын аягына олтура калып, Анын бутуна көз жашын төгүп, ыйлай баштады. Анан Ыйсанын буттарын чачы менен сүртүп, өпкүлөп, атырын сыйпады.

³⁹Ыйсаны конокко чакырган фарисей муну көрүп, ичинен: «Эгер бул чын эле пайгамбар болсо, ага колун тийгизип жаткан аялдын ким жана кандай экенин билмек. Анткени бул күнөөгө баткан аял да», — деп ойлоду.

⁴⁰Ошондо Ыйса ага кайрылып: — Ысман, сага айта турган сөзүм бар, — деди.

— Айтыңыз, устат, — деди Ысман.

⁴¹Ошондо Ыйса мындай деди:

— Бир киши эки адамга карызга акча берет. Биринчисине беш жүз, экинчисине элүү күмүш теңге^[4]бериптир.

⁴²Бирок алардын төлөгөнгө эч нерсеси жок болгондуктан, ал экөөнүн тең карыздарын кечип коёт. Эми айтчы: ушул экөөнүн кимисинин ага деген сүйүүсү көбүрөөк болот?

⁴³Ысман:

— Көбүрөөк карызы кечирилген адамдыкы болуш керек деп ойлойм, — деди.

— Туура айттың.

⁴⁴Ыйса ушундай деди да, аялды карап туруп, Ысманга мындай деп айтты:

— Бул аялды көрдүңбү? Мен сенин үйүңө киргенде, сен Менин бутума суу куйган жоксуң. Бул аял болсо көз жашы менен бутумду жууду, чачы менен аарчыды.

⁴⁵Сен Мени бетимден өөп, тосуп алганың жок. Бул аял болсо келгенимден бери бутумду тынымсыз өпкүлөп жатат.

⁴⁶Сен башыма май куйбадың,^[5]бул аял болсо буттарымды атыр менен майлады.

⁴⁷Ошол себептен сага айтып коёюн: бул аялдын көп күнөөлөрү кечирилди, андагы мээримдин көптүгүнүн себеби мына ушунда. Ал эми кимге аз кечирилсе, анын мээрими да аз болот.

⁴⁸Анан аялга:

— Күнөөлөрүң кечирилди! — деди.

⁴⁹Ошондо анын жанында олтургандар: «Күнөөлөрдү да кечире алган, деги бул ким өзү?» — дешти бири бирине.

⁵⁰Ыйса аялга айтты: — Сени ишенимиң куткарды, жакшы баргының!

8

Ыйсанын жолун жолдогон аялдар

¹Мындан кийин Ыйса шаар-кыштактарды аралап, Кудай Падышачылыгына үгүттөп, Жакшы Кабарды жарыялап жүрдү.

²Анын жанында он эки шакирти жана бир топ аялдар бар эле. Бул аялдардын бир нечесин Ыйса кара күчтөрдөн куткарып, ооруларынан айыктырган. Булар ичинен жети жин чыккан магдалалык Мариям,

³Ирод падышанын хан сарайынын башкы кызматчысы Кузанын аялы Жахана, Сусанна жана башка көптөгөн аялдар эле. Алар колунда бар болгон нерселерин Ыйсага арнап, Ага кызмат кылып жүрүштү.

Дыйкан тууралуу ибарат

⁴Туш тараптан элдер агылып келип, чогулганда, Ыйса ибарат менен сүйлөй баштады:

⁵— Бир дыйкан эгин сепкени талаага чыгыптыр. Сепкен уругунун кээси жол боюна түшөт да, тепсендиде калып, чымчыктарга жем болот.

⁶Кээ бири таштак жерге түшүп, өсө баштайт да, ным жетпей куурап калат.

⁷Кээси тикен арасына түшөт. Анан тикен өсүп чыгып, аны басып калат.

⁸Кээ бири жакшы кыртышка түшүп, өсүп чыгат да, жүз эсе түшүм берет. Анан Ыйса үнүн катуу чыгарып:

— Уга турган кулагы барлар уксун! — деди.

⁹Шакирттери Андан:

— Бул ибараттын мааниси кандай? — деп сурашты.

¹⁰— Кудай Падышачылыгынын сырларын билүү мүмкүнчүлүгү силерге берилген, — деди Ыйса. — Башкаларга болсо Мен ушинтип ибарат менен сүйлөп жатам, ошондуктан алар:

«Караса да, көрүшпөйт,

Тыңшаса да, түшүнбөйт».

¹¹Ибараттын мааниси мындай: урук — бул Кудайдын сөзү.

¹²Ал эми жол боюна түшкөн урук мындай адамдарды билдирет: алар сөздү угушат, бирок ибилис келип, ишенбесин, кутулбасын деп, жан дүйнөсүнө түшкөн сөздү уурдап кетет.

¹³Таштак жерге түшкөн үрөн болсо, Кудай сөзүн угары менен ошол замат кубана кабыл алган адамдарды билдирет. Бирок тамыры болбогондуктан, бир азга гана ишенишип, кийин ишенгендиги үчүн кыйынчылыкка кабылар замат ишенимден баш тартышат.

¹⁴Тикендердин арасына түшкөнү болсо, Кудай сөзүн уккан, бирок бул дүйнөнүн түйшүгүнө, акчанын азгырыгына жана жашоодогу кумарларга алдырып койгон адамды билдирет. Ушулар сөздү тумчуктуруп, сөз жемишсиз калат.

¹⁵Ал эми жакшы кыртышка түшкөнү, Кудай сөзүн угуп, туура кабыл алып, таза жүрөктөрүнө сактаган адамдарды билдирет. Алар дайыма жемиш берген үрөнгө окшош.

¹⁶Эч ким шамды жаккан соң, үстүнөн идиш менен жаппайт, керебеттин астына да катпайт. Үйгө киргендер анын жарыгын көрсүн деп, шамдалга коёт.

¹⁷Анткени сыртка чыкпас сыр болбойт, ачыкка чыкпас, билинип калбас жашыруун иш болбойт.

¹⁸Ошондуктан кунт коюп уккула: кимде бир аз түшүнүк бар болсо, ага дагы берилет, ал эми кимде жок болсо, анын бар деп ойлогону да тартылып алынат.

Ыйсанын энеси жана бир туугандары

¹⁹Бул убакта Ыйсага энеси менен бир туугандары келип, элдин көптүгүнөн Ага өтө алышпады.

²⁰Ыйсага:

— Энең менен бир туугандарың сени көрөлү деп сыртта турушат, — деп билдиришти.

²¹— Энем менен бир туугандарым, — деди Ыйса аларга жооп берип, — бул — Менин сөзүмдү угуп, аны аткаргандар.

Көлдөгү бороондун токтошу

²²Күндөрдүн биринде Ыйса шакирттери менен кайыкка түшүп:

— Көлдүн аркы бетине өтөлү! — деди.

²³Сүзүп бара жатышканда, Ыйса уктап калды. Ошол кезде көлдө катуу бороон башталып, кайыкка суу кире баштады. Алар коркунучтуу абалда эле.

²⁴Ошондо шакирттери Ыйсаны ойготушуп: — Устат, устат, өлдүк! — дешти.

Ыйса ордунан тура калды да, бороон-чапкынга тыюу салды. Бороон ошол замат басылып, айлана жымжырт боло түштү.

²⁵Анан шакирттерине бурулуп: — Ишенимиңер кайда кетти? — деди.

Үрөйү учкан шакирттери аң-таң болуп, бири бирине:

Бороон-чапкынды башкара алган бул ким өзү? Бороон ага баш ийип, тынчып калбадыбы? — дешти.

Жин даарыган адамдын айыгышы

²⁶Алар Галилеянын маңдайында жайгашкан Гераса жергесине сүзүп барышты.

²⁷Ыйса жээкке чыкканда, көптөн бери жин даарып ооруган, ошол жердеги шаардын бир тургуну алдынан чыкты. Ал үйгө турбай, кийим кийбей, мүрзөлөрдө жашачу экен.

²⁸Ал Ыйсаны көрө коюп, кыйкырып жиберди да, алдына жыгылып: — Эй, Кудай Тааланын Уулу Ыйса, мени менен кандай ишиң бар?! Сенден суранам, мени азапка салбачы! — деди.

²⁹Себеби Ыйса кара күчкө: «Бул кишиден чык!» — деп буйруган болчу. Бул адамды кара күч көптөн бери кыйнап келиптир. Аны чынжыр менен байлап, кишендешсе да, үзүп таштап, жинге айдалып, чөлгө кетип калчу экен.

³⁰Ыйса андан: — Атың ким? — деп сурады.

— Түмөн! — деп жооп берди ал.

Анткени бул кишинин ичине түмөндөгөн жиндер кирип алышыптыр.

³¹Жиндер Ыйсага: — Бизди туңгуюкка кетире көрбө! — деп жалынышты.

³²Ошол жерде бир чоң бада чочко жайылып жүргөн. Жиндер ошол бадага кирүүгө Ыйсадан уруксат сурашты. Ыйса уруксат берген соң,

³³алар ошол адамдан чыгып, чочколорго киришти да, чочколор өздөрүн жардан көлгө таштап, чөгүп өлүштү.

³⁴Муну көрүп турган бадачылар качып жөнөштү. Алар шаар-кыштактарга барып, көргөндөрүн айтышты.

³⁵Эл болгон ишти көрүү үчүн Ыйсага келди. Алар жиндерден бошонгон адамдын кийимин кийип, акыл-эсине келип, Ыйсанын аяк жагында олтурганын көрүп, аябай коркушту.

³⁶Ал адамдын жинден кутулганын көргөндөр бул жөнүндө аларга айтып беришти.

³⁷Ошондо герасалыктардын баары бир ооздон Ыйсадан алардын жеринен кетишин өтүнүштү. Себеби баары тең катуу коркуп калышкан эле. Ыйса кайрадан кайыкка түшүп, артына кайтты.

³⁸Жиндерден кутулган адам аны да кошуп алуусун суранды. Бирок Ыйса:

³⁹— Үйүңө бар да, Кудайдын сага эмне кылганын айтып бер, — деп, аны коё берди.

Ал шаарга кайтып, Ыйсанын ага кылган жакшылыгын элдин баарына жарыя кылды.

Тирилген кыз, сакайган аял

⁴⁰Ыйса Гераса тараптан кайтып келгенде, эл Аны тосуп чыкты. Алар Ыйсаны күтүп турушкан эле.

⁴¹Аңгыча синагоганын башчысы болгон Жайыр аттуу бир киши келип, Ыйсанын алдына чөгөлөп, үйүнө келүүсүн суранды.

⁴²Анын он эки жашар жалгыз кызы өлүм алдында жаткан экен. Ыйса Жайырдын үйүнө бара жатканда, эл Аны туш-туштан кысып жатты.

⁴³Элдин арасында он эки жылдан бери ичинен кан акканы токтобой ооруган бир аял бар эле. Ал колундагысынын баарын дарыгерлерге сарптап, бирок биринен да айыга алган эмес.

⁴⁴Ошол аял Ыйсанын артынан келип, кийиминин этегине колунун учун тийгизди. Тиер замат кан кеткени токтоду.

⁴⁵Ошондо Ыйса: — Ким Мага колун тийгизди? — деди.

Баары:

— Биз эмес! — дешти.

Ошондо Петир менен анын жанында тургандар:

— Устат, эл сени тегеректеп кысып турушса, «ким мага колун тийгизди» дегениң кандай? — деди.

⁴⁶Бирок Ыйса: — Кимдир бирөө Мага колун тийгизди, себеби Менден кудурет чыкканын сездим, — деди.

⁴⁷Аял жашырына албасын көрүп, коркконунан калтырап, Ыйсанын алдына жыгылды да, кандай максат менен колун тийгизгенин жана дароо айыгып кеткенин бүт элдин алдында айтып берди.

⁴⁸Ыйса аялга: — Кызым, ишенимиң сени айыктырды, жакшы бара кой, — деди.

⁴⁹Ыйса сөзүн аяктай электе, синагога башчысына анын үйүнөн бирөө келип:

— Кызыңыз каза болду. Эми устатты бекер убара кылбай эле коюңуз, — деди.

⁵⁰Муну уккан Ыйса:

— Коркпо, тек гана ишенгин, кызың айыгат, — деди.

⁵¹Ошентип, Ыйса синагога башчысынын үйүнө келди. Ал Петир, Жакан, Жакып жана кыздын ата-энесинен башка эч кимге үйгө кирүүгө уруксат берген жок.

⁵²Баары боздоп, ыйлап жатышты. Ошондо Ыйса: — Ыйлабагыла, кыз өлгөн жок, уктап жатат, — деди.

⁵³Кыздын өлгөнүн билгендер Ыйсаны шылдыңдап күлүштү.

⁵⁴Ыйса болсо кыздын колунан кармап, үнүн катуу чыгарып: — Кызым, тургун! — деди.

⁵⁵Ошондо кыздын жаны кайтып, ал ошол замат ордунан турду.

— Кызга тамак бергиле! — деди Ыйса. Анан аң-таң болуп турган ата-энесине:

⁵⁶— Бул окуяны эч кимге айтпагыла! — деди.

9

Он эки шакиртке берилген тапшырма

¹Ыйса он эки шакиртин чакырып алып, аларга бардык жиндердин үстүнөн бийлик, ооруларды айыктырууга кудурет берип,

²элге Кудай Падышачылыгын жар салууга жөнөттү.

³— Жолго эч нерсе албагыла, — деди Ыйса аларга, — Таяк да, баштык да, нан да, акча да, ашык кийим да албагыла.

⁴Кайсы үйгө кирсеңер, ошол үйдө калып, ошол үйдөн жолго чыккыла.

⁵Эгерде бир жерден силерди кабыл албай коюшса, анда ал шаардан кетип баратып, алардын четке кагылганынын белгиси катары бутуңардын чаңын күбүп салгыла.

⁶Шакирттер жолго чыгышып, айылдарды аралап, жер-жерлерге Жакшы Кабарды таратып, оорулууларды айыктырып жүрүштү.

Ироддун Ыйсаны көргүсү келгени

⁷Болуп жаткан окуялардын баары аким Иродго жетти. Эл арасында ар кандай сөз жүрүп, бирөөлөрү: «Жакыя пайгамбар тирилиптир!» — десе,

⁸башкалары: «Илияс пайгамбар келиптир!» — деп, дагы башкалары: «Байыркы пайгамбарлардын бири тирилиптир!» — деп жатышты. Ошондуктан Ироддун башы катты.

⁹«Мен Жакыянын башын алдырдым эле. Бул ким болуп кетти?» — деп, ал Ыйсаны көргүсү келди.

Ыйсанын беш миң кишини тойгузушу

¹⁰Элчилер кайтып келип, кылган иштерин Ыйсага айтып беришти. Ыйса аларды ээрчитип алып, Бейтсайда деген шаарды көздөй жөнөдү.

¹¹Муну билип калган эл аркасынан барды. Ыйса аларды тосуп алып, Кудай Падышачылыгы тууралуу айтып, айыгууга зар болгондорду айыктырып жатты.

¹²Күн кечтеп баратканда, он эки шакирти Ага келип: — Эми элди коё бер, тегеректеги айыл-кыштактарга барып, түнөп, жегенге бир нерсе таап алышсын, анткени биз чөлдө турабыз, — дешти.

¹³— Жегенге бир нерсени силер бергиле! — деди Ыйса аларга.

— Колубузда беш нан менен эки балыктан башка эч нерсебиз жок. Мына бул элдин баарына тамак сатып алганы баралыбы? — дешти он эки шакирти.

¹⁴Анткени ошол жерде беш миңге жакын адам турган. Ыйса аларга:

— Элди элүү-элүүдөн бөлүп олтургузгула, — деди.

¹⁵Шакирттери Анын айтканындай кылышты.

¹⁶Ошондо Ыйса беш нан менен эки балыкты алып, асманды карап Кудайга шүкүрчүлүк келтирип, нанды сындырды да, элге таратсын үчүн шакирттерине берди.

¹⁷Баары жеп, тоюшту. Нандын арткан үзүмдөрүн жыйнашканда, он эки себет толду.

Ыйсанын Машаяк экендиги

¹⁸Ыйса эл жок жерде сыйынып отурган. Шакирттери жанында болчу. Ыйса алардан минтип сурады:

— Эл Мени ким деп эсептешет?

¹⁹Шакирттери:

— Кээ бир адамдар Жакыя чөмүлдүрүүчү деп, кээ бири Илияс пайгамбар деп, а кээси байыркы пайгамбарлардын бири тирилиптир деп жатышат, — дешти.

²⁰Ыйса алардан:

— Ал эми силер Мени ким деп эсептейсиңер? — деп сурады.

Ошондо Петир:

— Сен Кудайдын Машаягысың! — деп жооп берди.

²¹— Менин ким экенимди эч кимге айтпагыла! — деди катуу эскертип Ыйса.

²²— Адам Уулу көп азап чегип, эл башчылары, жогорку динкызматчылар жана дин мугалимдери тарабынан четке кагылып, анан өлтүрүлүп, үчүнчү күнү кайра тирилүүгө тийиш!

Ким Ыйсанын чыныгы шакирти боло алат?

²³Ыйса элге кайрылып мындай деди:

— Кимде-ким Мени ээрчигиси келсе, өз кызыкчылыктарынан баш тартсын, күн сайын өз айкаш жыгачын көтөрүп, жанынан кечүүгө даяр болуп, артыман түшсүн.

²⁴Анткени ким өз жанын сактап калам десе, аны жоготот, ал эми ким Мен үчүн жанынан кечсе, ал ага кайрадан ээ болот.

²⁵Бүт дүйнөгө ээ болуп, бирок өзүн өзү куруткандан же өз жанынан айрылгандан адамга не пайда?

²⁶Кимде-ким Менден же Менин сөздөрүмдөн баш тартса, анда Адам Уулу да Өзүнүн, Атасынын жана ыйык периштелердин кудурети менен көктөн келгенде, андан баш тартат.

²⁷Силерге айтып коёюн: ушул жерде тургандардын кээ бирлери Кудай Падышачылыгын көрмөйүнчө, көз жумбайт.

Тоодогу кубулуш

²⁸Ушундан бир жумача өткөндө, Ыйса Петирди, Жаканды жана Жакыпты кошуп алып, сыйынуу үчүн тоого чыкты.

²⁹Ал сыйынып жатканда, бети башкача болуп өзгөрө түштү. Кийими да аппак болуп, жылтылдап калды.

³⁰Аңгыча эки киши пайда болуп, Ыйса менен маектеше баштады.

³¹Асман улуулугунун нуруна бөлөнгөн Муса менен Илияс пайгамбарлар Ыйсанын Иерусалимде өлүп, Кудайдын эркин ишке ашыра тургандыгы жөнүндө кеп кылышты.

³²Петир менен анын жанындагы жолдошторун болсо уйку басып турган. Алар ойгонушуп, асман улуулугунун нуруна бөлөнгөн Ыйсаны жана Анын жанындагы эки кишини көрүштү.

³³Тигил кишилер кетип бара жатканда, Петир Ыйсага айтты: — Устат, бул жерде болгонубуз кандай жакшы! Кел, үч алачык тигели: бирин сага, бирин Мусага, дагы бирин Илияска.

Ал эмне дегенин өзү да түшүнгөн эмес.

³⁴Петир сүйлөп жатканда, бир булут пайда болуп, аларга көлөкөсүн түшүрдү. Булут аларды каптаганда, шакирттеринин үрөйү учту.

³⁵Ошол убакта булуттан үн чыкты: — Бул Менин тандап алган Уулум Ыйса, Аны уккула!

³⁶Бул үн чыккандан кийин, алар Ыйсанын жалгыз калганын көрүштү. Шакирттери үн катпай, көргөндөрүн ошол күндөрү эч кимге айтышкан жок.

Жин даарыган баланын айыгышы

³⁷Кийинки күнү тоодон түшүп келишкенде, аларды көп эл тосуп чыкты.

³⁸Аңгыча эл арасынан бир киши Ыйсага минтип кыйкырды: — Устат, суранам, баламды көрүп берчи, жалгызым эле.

³⁹Туруп-туруп эле жини кармайт да, чаңыртып, калчылдатып, оозунан көбүк чыкканча кыйнагандан кийин араң кетет.

⁴⁰Шакирттериңен жинин кубалап чыгаргыла деп сурансам, колдорунан келбей койду. Ошондо Ыйса:

⁴¹— Эй, ишеними жок, бузулган эл! Качанга чейин араңарда болуп, силерге чыдаар экем? Баланы алып келгиле бери, — деди.

⁴²Бала басып келатканда, жин аны көтөрө чаап, калтырата баштады. Ыйса кара күчтү тыйып, баланы айыктырды да, атасына тапшырды.

Ыйса Өз өлүмү тууралуу дагы бир ирет айтат

⁴³Карап турган элдин баары Кудайдын улуулугуна таңданышты. Анын кылганына элдин баары таң калып карап турганда, Ыйса шакирттерине айтты:

⁴⁴— Бул сөздөрдү эсиңерге түйүп алгыла: Адам Уулунун кишилердин колуна түшөрүнө аз калды.

⁴⁵Бирок алар бул сөздөрдү түшүнүшкөн жок. Бул сөз алар үчүн жашыруун сыр болгондуктан, маанисин түшүнүшпөдү. Кайра сурагандан болсо коркушту.

Кимдин жолу улуу?

⁴⁶Шакирттердин арасында «кимибиздин жолубуз улуу болду экен» деген ой туулду.

⁴⁷Ыйса алардын мындай оюн туюп, бир кичине баланы колуна алды да, мындай деди:

⁴⁸— Ким ушундай баланы Мен үчүн кабыл алса, Мени кабыл алганы. Мени кабыл алса, Мени Жибергенди кабыл алганы. Анткени араңардагы эң кичүүдөй болуп жүргөнү баарынан улуу.

Силерге каршы болбогон силер тарапта

⁴⁹Ошондо Жакан:

⁵⁰— Тыюу салбагыла, — деди Ыйса, — ким силерге каршы болбосо, ал силер тарапта.

Самариялыктардын Ыйсага сыртын салышы

⁵¹Көккө кетер убактысы жакындап калганда, Ыйса Иерусалимге барууга камданып,

⁵²алдын ала элчилерин жөнөттү. Алар Ыйсага жай камдоо үчүн Самариядагы бир айылга келишти.

⁵³Бирок Ыйсанын Иерусалимге баратканы сыртынан билинип тургандыктан, самариялыктар Ал келгенде кабыл алышпады.

⁵⁴Алардын мунусун көргөн шакирттер Жакан менен Жакып: — Эгебиз, асмандан от түшүп, буларды жалмап кетсин дейлиби? — дешти.

⁵⁵Ыйса аларды тыйып койду.^[6]

⁵⁶Ошондон кийин алар башка кыштакка өтүп кетишти.

Ыйсаны ээрчип, шакирти болгусу келгендер

⁵⁷Жолдон бир киши Ыйсага:

— Сен кайда барбагын, мен артыңдан калбайм, — деди.

⁵⁸Ыйса ага:

— Түлкүлөрдүн ийини, чымчыктардын уясы бар. Адам Уулунун болсо баш калкалаар жайы жок, — деди.

⁵⁹Анан башка бирөөгө:

— Менин жолума түш, — деп айтты.

Тигил:

— Таксыр, адегенде үйгө барып, атамдын кашында болуп, ал өлгөндө сөөгүн коюп келейин. Ушуга уруксат этиңиз! — деди.

⁶⁰Бирок Ыйса ага:

— Өз өлүктөрүн көмүүнү тирүү өлүктөргө калтыр! Сен болсо бар да, Кудайдын Падышачылыгын жарыя кыл, — деди.

⁶¹Анда дагы бирөөсү айтты:

— Таксыр, мен сизди ээрчийм, бирок адегенде үй-бүлөм менен коштошуп келүүгө уруксат бериңиз.

⁶²Ыйса ага жооп кайтарып:

— Минткениң сени Кудай Падышачылыгына ылайыксыз кылат. Себеби буурусунду кармап, артына кылчактаган адамдай болуп жатасың, — деди.

10

Ыйсанын жетимиш эки шакирти

¹Ушундан кийин Эгебиз Ыйса Өзүнө дагы жетимиш эки шакирт тандады. Аларды Ыйса Өзү да барайын деген шаар-кыштактардын баарына Өзүнөн мурун эки-экиден жиберип, мындай деди:

²— Оро турган эгин көп, бирок орокчулар аз. Андыктан Өз эгин талаасына орокчуларды жөнөтсүн үчүн эгин Эгесине жалынгыла.

³Кана эмесе, баргыла, Мен силерди карышкырлардын арасына козуларды жибергендей жөнөтүп жатам.

⁴Капчык да, баштык да, ашыкча бут кийим да албагыла жана жолдо бирөөлөр менен саламдашып, убактыңарды коротпогула.

⁵Кандай үйгө кирсеңер да, адегенде: «Үйүңөрдө тынччылык болсун!» — деп, батаңарды бергиле.

⁶Эгерде ошол үйдө саламыңарды кабыл алууга даяр адам бар болсо, батаңар кабыл болот, эгер болбосо, батаңар өзүңөргө кайтат.

⁷Алдыңарга койгон ашка топук кылып, ал үйдө калгыла. Анткени кызматчы эмгек акысын алууга татыктуу. Үйдөн үйгө өтпөгүлө.

⁸Шаарга киргениңерде, анын тургундары кабыл алышса, анда тамагын жегиле,

⁹ооруларын айыктыргыла да, «жакында силер Кудайдын башкаруусунда болосуңар!» деп жар салгыла.

¹⁰Эгерде кабыл албай коюшса, анда көчөлөргө чыгып:

¹¹«Шаарыңардан бутубузга жуккан чаңды кайра өзүңөргө наалат катары кагып жатабыз. Бирок билип койгула, Кудай Падышачылыгы жакындап калды», — дегиле.

¹²Силерге айтып коёюн: кыямат күнү келгенде, ал шаарга караганда Содом шаарына^[7]жеңилирээк жаза колдонулат.

¹³Эй, шордуу Коразин! Эй, шордуу Бейтсайда! Эгерде силерде жасалган укмуштар Тир менен Сидондо жасалган болсо, алар эбак эле катуу кайгырып, кенептен кийим кийип, күлгө олтуруп, ниеттерин өзгөртүшмөк.

¹⁴Эми кыямат кайымда Тир менен Сидондун акыбалы силердикинен жеңилирээк болот.

¹⁵А сен, Капарноом, текеберденип, төбөм менен көккө жетем деп ойлойсуңбу? Жок! Кудай сени жердин түпкүрүнө житире чабат.

¹⁶Кимде-ким силерди укса, Мени укканы, кимде-ким силерди четке какса, Мени четке какканы, ал эми кимде-ким Мени четке какса, Мени Жибергенди четке какканы.

¹⁷Жетимиш эки шакирт жүздөрүндө кубаныч менен кайтып келишип, Ыйсага:

— Эгебиз, сенин атыңды атаганда, бизге жиндер да багынышты! — дешти.

¹⁸Ыйса аларга:

— Мен шайтандын чагылгандай болуп, жерге түшкөнүн көрдүм.

¹⁹Мына, мен силерге жыландар менен чаяндарды таптап, жоонун бардык күчтөрүн жеңе турган бийлик бердим. Эч нерсе силерге зыян кыла албайт.

²⁰Бирок жиндердин силерге багынганына эмес, атыңардын бейиштеги китепке жазылганына кубангыла.

²¹Ыйык Рухка толгон Ыйса кубанычтан катуу толкунданып кетти.

— Оо, Ата, асман менен жердин Эгеси! — деди Ал. — Сени мактап, даңазалайм, анткени Сен бул иштерди даанышмандар менен акылмандардан жашырып, бала сыяктангандарга ачып бердиң. Ооба, Атаке, Сен ушундай болушун кааладың.

²²Атам бардыгын Мага өткөрүп берген. Уулунун ким экенин Атасынан башка эч ким жакшы билбейт. Атасынын ким экенин да Уулунан жана Уулу ачып көрсөткүсү келгендерден башка эч ким билбейт.

²³Анан шакирттерине бурулуп, мындай деди:

— А силер бактылуусуңар, анткени көзүңөр көрүп, кулагыңар угат.

²⁴Силерге айтып коёюн: далай пайгамбарлар менен падышалар силер көргөндү көргүсү келген, бирок көрө алышпады, силер укканды уккусу келген, бирок уга алышпады.

Боорукер самариялык

²⁵Ошондо бир дин мугалими ордунан туруп, Ыйсаны сынай сурады:

— Устат, эмне кылсам түбөлүк жашайм?

²⁶Ыйса ага:

— Тооратта эмне деп жазылган? Эмнени окуп жүрөсүң? — деди.

Тигил айтты:

²⁷— «Кудай Эгеңди чын жүрөктөн, бүткүл жан дүйнөң менен, бар күч-кубатың менен, бардык акыл-оюң менен сүйжана башкаларды өзүңдү сүйгөндөй сүй»— деп жазылган.

²⁸— Сен туура жооп бердиң, — деди Ыйса ага. — Ушундай кыл, ошондо түбөлүк жашайсың.

²⁹Тиги болсо өзүн актагысы келип:

— А менин жакын адамым ким? — деп сурады.

³⁰Ошондо Ыйса мындай ибарат менен жооп берди:

— Бир адам Иерусалимден Иерихон шаарына түшүп келе жатып, жолдо каракчыларга туш болот. Алар анын кийимин сыйрып алып, аябай сабап, чала өлүк кылып таштап кетишет.

³¹Ошол жол менен бир динкызматчы түшүп бара жаткан. Ал бул кишини көрүп, жолдун аркы жээги менен кыя басып, өтүп кетет.

³²Дагы бир лебит ушул жол менен бара жатып, бул адамды көрүп, жолдун аркы жээги менен кыя басып, өтүп кетет.

³³Аңгыча бир самариялык жолоочу келет. Ал бул кишини көрүп, боору ооруп,

³⁴жанына басып келип, жарааттарын шарап менен жууп, май менен майлап, таңып, эшегине артып, мейманканага алып барып, ага кам көрөт.

³⁵Кийинки күнү мейманкананын ээсине эки күмүш теңге берип: «Бу кишиге кам көрүп кой. Эгер артык чыгым болсоң, кайтканымда кайрып берем», — дейт.

³⁶Эми сен кандай деп ойлойсуң: ушул үчөөнүн кимиси каракчыларга туш болгон кишиге жакын адам болот?

³⁷Мыйзамчыл Ыйсага карап:

— Албетте, кайрым кылганы, — деп жооп берди.

— Бар, сен да ушундай кыл! — деди Ыйса ага.

Адам баласы үчүн эң керектүү нерсе — Ыйсанын жанында болуу

³⁸Ыйса шакирттери менен жолун улантып келе жатып, бир айылга келди. Бул айылдан Марта деген бир аял Аны үйүнөн тосуп алды.

³⁹Бул аялдын Мариям аттуу сиңдиси бар эле. Ал Ыйсанын аяк жагына олтуруп алып, сөзүн угуп жатты.

⁴⁰Марта болсо конокту жакшылап күтүүнүн камын ойлоп, убара тартып жүрдү. Ал Ыйсанын алдына келип: — Таксыр, сиңдимдин кызматтын баарын жалгыз мага таштап койгону сизге баары бирби? Ага айтып коюңузчу, мага жардамдашсын, — деди.

⁴¹— Ээ, Марта, Марта! — деди ага Ыйса, — сен убара болуп, көп түйшүк тартасың.

⁴²Бирок керектүүсү — бир эле нерсе. Мариям жакшы жагын тандап алды, муну андан эч ким тартып ала албайт.

11

Сыйынуу тууралуу таалим

¹Бир күнү Ыйса бир жерде сыйынып отурду. Ал сыйынуусун аяктаганда, шакирттеринин бири:

— Эгебиз, Жакыя өз шакирттерине үйрөткөндөй, сен да бизге сыйынганды үйрөтчү, — деди.

²Ыйса аларга айтты:

— Сыйынганыңарда мындай дегиле:

Оо, Кудай Ата!

Сенин атың урматталсын.

Сенин падышачылыгың келсин.

³Күнүмдүк наныбызды күн сайын бере көр.

⁴Бизге жамандык кылгандардын баарынын

Күнөөлөрүн кечиргенибиздей,

Сен да биздин күнөөлөрүбүздү кечир.

Бизди азгырыкка кирип кетүүдөн сакта.

⁵Ыйса сөзүн улап, дагы мындай деди:

— Бирөөңөрдүн досуңар бар болсун дейли, түн ортосунда досуна барып: «Досум, карызга үч нан берип турчу,

⁶сапардагы досум келип калып, алдына коёрго эч нерсем жок болуп жатат», — дейт.

⁷Үй ээси болсо: «Эй, койчу, тынчымды албай, эшикти кулпулап салгам, бала-чакам да төшөгүмө кирип, жатып алышты, эми туруп, сага бере албайм», — дейт.

⁸Силерге айтам: үй ээси досчулук үчүн бербесе да, өтүнө берип, тажаткандыгынан улам туруп, канча сураса, ошончо берет.

⁹Ошондуктан силерге айтып коёюн: сурагыла, ошондо силерге берилет. Издегиле, ошондо табасыңар. Тыкылдаткыла, ошондо силерге эшик ачылат.

¹⁰Анткени ар бир сураган алат, издеген табат, тыкылдатканга ачылат.

¹¹Араңардагы баласы балык сураса, жылан берген ата барбы?

¹²Жумуртка сураса, чаян кармата салганчы?

¹³Ошентип, силер жаман болсоңор да, балдарыңарга жакшы нерселерди бергенди билесиңер, андан бетер, асмандагы Атаңар да сурагандарга Ыйык Рухту берет.

Ыйса жана шайтан

¹⁴Бир жолу Ыйса бир адамды дудук кылып койгон жинди андан кууп чыкты. Жин чыкканда, дудук сүйлөй баштады. Муну көргөндөр аң-таң болушту.

¹⁵Кээ бири: — Бул жиндерди алардын башчысы — Бээлзебулдун^[8]күчү менен кубалап жатат, — дешти.

¹⁶Кээ бири сынап, асмандан кереметтүү жышаан көрсөтүүсүн талап кылышты.

¹⁷Мындай ойлорун билген Ыйса аларга айтты: — Ичинен бөлүнүп-жарылган мамлекет кыйрайт, ыркы кеткен үй-бүлө соо калбайт.

¹⁸Эгер шайтан да өзүнө өзү каршы чыгып, ичинен бөлүнүп-жарылса, анын падышачылыгы кантип соо калат? А силер болсо «Бээлзебулдун күчү менен жиндерди кубалап жатат» дейсиңер.

¹⁹Эгер Мен Бээлзебулдун күчү менен кубалап жатсам, анда өзүңөрдүн адамдарыңар кимдин күчү менен кубалап жатышат? Ушул себептен алар силерге сот болушуп, катаңарды ашкерелешет.

²⁰Эгерде Мен жиндерди Кудайдын кудурети менен кубалап жаткан болсом, демек, силерге Кудайдын Падышачылыгы жетти.

²¹Эгерде күчтүү адам курал-жарак алып, үйүн кайтарып турса, анда анын мүлкү коопсуздукта болот.

²²Бирок андан ашкан күчтүү бирөө кол салып, жеңип алса, анда анын ишенген куралын тартып алып, колуна түшкөн олжону таратып жиберет.

²³Ким Мен тарапта болбосо, ал Мага каршы. Ким Мени менен бирге жыйнабаса, ал чачат.

Кайра келген жиндер

²⁴Адамдан чыккандан кийин, кара күч эс ала турган жай издеп, суусуз жерлерди кезет. Таба албаган соң: «Кой, чыккан үйүмө барайын», — дейт.

²⁵Келип, өзүнүн чыккан жеринин шыпырылып, тазаланганын көрөт да,

²⁶кайра барып, өзүнөн да жаман жети жинди ээрчитип келет. Анан баягы адамга кайра кирип, жашай баштайт. Ошондо бул адамга мурдагыдан да оор болот. Ким бактылуу?

²⁷Ыйса сүйлөп жатканда, эл арасынан бир аял мындай деп кыйкырып жиберди:

— Сени курсагына көтөрүп, эмчегин эмизген эне кандай бактылуу!

²⁸— Кудай сөзүн угуп, аткаргандар андан да бактылуу, — деди Ыйса.

Жышаан көргүсү келгендер

²⁹Туш-туштан адамдар келип, жыйылган эл көбөйгөндө, Ыйса сөзүн мындай деп баштады:

— Азыркы муун — бузулган муун, ал кереметтүү жышаан көргүсү келет. Бирок Жунус пайгамбардын окуясындагы жышаандан башка жышаан ага көрсөтүлбөйт.

³⁰Себеби Жунус Нинеби шаарындагылар үчүн кереметтүү жышаан катары жиберилгендей, Адам Уулу да бул муун үчүн кереметтүү жышаан болот.

³¹Түштүк^[9]ханышасы да тирилип, ушул муунду айыпка жыгат, анткени ал Сулаймандын акылман сөзүн угуп кетейин деп, дүйнөнүн аркы четинен келген. А бул жерде болсо Сулаймандан да улуу Бирөө турат.

³²Нинебиликтер кыямат кайымда ушул муун менен бирге кайра тирилип, аны айыпка жыгат, анткени алар Жунустун сөзүн угуп, ниеттерин өзгөртүшкөн. А бул жерде болсо Жунустан да улуу Бирөө турат.

Дененин шамы

³³Эч ким шамды күйгүзүп туруп, жашыруун жерге же идиштин алдына катып койбойт. Тескерисинче, киргендерге жарыгын чачсын деп, шамдалга коёт.

³⁴Адамдын көзү — анын чырагы. Ошондуктан көзүң тунук болсо, бүт денең да жарык болот. Эгерде көзүң арам болсо, бүт дене-боюң караңгыда калат.

³⁵Ошондуктан байка: сендеги жарык караңгы болуп жүрбөсүн.

³⁶Эгерде бүт денең эч караңгысыз, жарык болуп турса, анда сага шам жарыгын чачып турган сыяктуу, бүтүндөй жарык болосуң.

Сырты жалтырак, ичи калтырактар

³⁷Ыйса муну айтып жатканда, фарисейлердин бири Аны конокко чакырды. Ыйса анын үйүнө кирип, дасторкондун жанына жамбаштап отурду.

³⁸Анын тамак алдында кол жуубаганын көрүп, фарисей таң калды.

³⁹Ошондо Эгебиз ага мындай деди: — Фарисейлер, азыр силер чыны, табагыңардын сыртын жууйсуңар, бирок ичиңерде талоончулук менен жамандык ашып-ташыйт.

⁴⁰Акылсыздар, сыртын жараткан Кудай ичин да жараткан эмеспи?

⁴¹Андан көрө, идиштин ичиндегисин мусапырларга бербейсиңерби, ошондо бардык нерсеңер таза болот эле го!

⁴²Бирок фарисейлер, силердин шоруңар куруйт, себеби жалбыз, адырашман, ар кандай жашылчалардын түшүмүнүн ондон бирин зекетке бересиңер да, Кудайдын мээрими менен калыстыгынан четтеп кеттиңер. Бирок бул жагына да көңүл буруп, тигил жагын да калтырбашыңар керек болчу.

⁴³Эй, фарисейлер, шоруңар куруйт. Силер синагогаларда алдыңкы орундарда олтурганды, базарларда элдин эпилдеп саламдашып турганын сүйөсүңөр.

⁴⁴Шордуусуңар силер, анткени адамдар байкашпай, үстүнөн басып жүргөн көрлөргө окшошсуңар.^[10]

⁴⁵Ошондо дин мугалимдеринин бири:

— Устат, бул сөзүң бизге да тийип жатат, — деди.

⁴⁶Ыйса ага мындай деди:

— Дин мугалимдери, силердин да шоруңар куруйт. Силер оор, адам чыдагыс диний эрежелерди башкалардын жонуна артып, аларды көтөрүүгө жардам иретинде чыпалагыңарды да тийгизип койбойсуңар.

⁴⁷Силердин шоруңар куруйт, себеби аталарыңар өлтүргөн пайгамбарларга күмбөз куруп,

⁴⁸алардын кылгандарын туура деп эсептеп, ал тургай ошого макул экениңерди көрсөтүп жатасыңар.

⁴⁹Ошондон улам Кудай Өзүнүн даанышмандыгы менен: «Мен аларга пайгамбарлар менен элчилерди жиберем, бирок алардын кээсин өлтүрүп, кээсин сары изине чөп салып, кубалашат» деген.

⁵⁰Ошону менен дүйнө жаратылгандан бери

⁵¹— Абылдан^[11]тартып, курмандык жай менен эң ыйык жайдын ортосунда өлтүрүлгөн Закирге чейинкилердин баарынын каны ушул муундан талап кылынат.

⁵²Дин мугалимдери, силердин шоруңар куруйт! Силер билимдин ачкычын колуңарга алып алып, өзүңөр да кирбей, кирейин дегендерге да бут тосуп келгенсиңер.

^53-54Ыйса сүйлөп бүтүп, үйдөн чыкканы жатканда, дин мугалимдери менен фарисейлер ичинен жаман ойлошуп, сөзүнөн кыйкым издеп, суроолорду жаадырышты.

12

Кудайды урматтагыла жана чындыкты коркпой, ачык айткыла

¹Ушул арада миңдеген киши жыйылып, алар бири бирин кыса баштады. Ошондо Ыйса адегенде шакирттерине кайрылып, мындай деди:

— Фарисейлердин ачыткысы — эки жүздүүлүктөн алыс болгула.

²Сыртка чыкпас сыр болбойт, ачыкка чыкпас жашыруун иш болбойт.

³Ошондуктан караңгыда айткан сөзүңөрдү жарыкта угушат, үйдүн ичинде кулакка шыбырап айткан сөзүңөр үйдүн төбөсүнөн жар салынат.

⁴Досторум, силерге айтам: денени өлтүрүп, андан кийин башка эч нерсе кыла албаган адамдардан коркпогула.

⁵Кимден коркуш керектигин айтып коёюн: өлтүргөндөн кийин тозокко түшүрүүгө кудурети бар Кудайдан корккула!

⁶Беш чымчык бир аз эле тыйынга сатылат эмеспи. Бирок алардын бирин да Кудай унутта калтырбайт.

⁷А силердин болсо башыңардагы чачыңар да эсептелүү. Ошондуктан коркпогула, силер чымчыктардан алда канча кымбатсыңар.

⁸Силерге айтып коёюн: ким Мени эл алдында ачык тааныса, Адам Уулу да Кудай периштелеринин алдында аны ачык тааныйт.

⁹Мени эл алдында четке какканды Мен да Кудай периштелеринин алдында четке кагам.

¹⁰Адам Уулуна каршы сөз айткан адам кечирилет, бирок кимде-ким Ыйык Рухка акарат айтса, кечирилбейт.

¹¹Силерди синагогадагы элдин, башчылардын, бийлик башындагылардын алдына алып барышканда, кантип же эмне деп актанышты же эмнени айтышты ойлоп, түйшүк тартпагыла.

¹²Эмне дешти Ыйык Рух ошол саатта силерге үйрөтөт.

Дүнүйөкорлуктан алыс болуу жөнүндө ибарат

¹³Эл арасынан бирөө:

— Устат, агама айтып коюңузчу, мурасты мени менен бөлүшсүн, — деп кайрылды.

¹⁴Ыйса ал кишиге:

— Ким Мени силерге сот же бөлүштүргүч болуп берсин деди эле? — деди.

¹⁵— Анан элге кайрылып: — Этият болгула, ар кандай дүнүйөкорлуктан алыс болгула, анткени адам өмүрү анын мал-мүлкүнүн көптүгүнө байланыштуу эмес, — деди.

¹⁶Ошондон кийин Ыйса аларга мындай ибаратты айтып берди:

— Бир байдын эгин талаасы жакшы түшүм берет.

¹⁷Бай ичинен ойлонот: «Эмне кылсам? Эгин жыяр жайым жок.

¹⁸Кой, минтейин: кампаларымды бузайын да, кайра чоңураак кылып салып, бардык эгиним менен мал-мүлкүмдү ошо жерге коёюн.

¹⁹Анан өз жаныма айтам: жаным, көп жылдарга жете турган байлыгың жатат. Эми эс ал, ич, же, шапар тээп шаттан».

²⁰Бирок Кудай ага: «Эй акылсыз, бүгүн түнү жаныңды алганы келишет. Жыйган-тергениң кимге калат?» — дейт.

²¹Керт башы үчүн байлык топтоп, Кудайды эсине албаган адам ушундай болот.

Көр оокаттан өйдө болуп, Кудайга ишенгиле

²²— Ошондуктан силерге айтып коёюн, — деди Ыйса шакирттерине карап, — «Эмне жейбиз» деп жаныңарды ойлоп, «эмне кийебиз» деп денеңерди ойлоп, түйшүк тартпагыла!

²³Тамактан жан, кийимден дене артык да.

²⁴Каргаларды карагылачы, алар эгишпейт да орушпайт, кырмандары да, кампалары да жок. Аларды Кудай азыктандырып турат. Ал эми алардан силердин айырмаңар кандай чоң.

²⁵Кимиңер түйшүктөнүп, өзүнө бир карыш бой кошо алат?

²⁶Эгерде ушундай жарыбаган нерсе колуңардан келбесе, башкаларды ойлоп, куру убара тартуунун эмне кереги бар?

²⁷Кызгалдактардын өскөнүн карагылачы, алар эмгектенишпейт, жип да ийришпейт. Бирок силерге айтып коёюн: Сулайман падыша атак-даңкы чыгып турганда да алардын эч бириндей кийинген эмес.

²⁸Эгерде бүгүн талаада өсүп, эртең мешке жагыла турган чөптү Кудай ушундай кийиндирсе, силерди андан артык кийиндирбейби, эй, ишеними аздар!

²⁹Ошондуктан не жеп, не ичебиз деп кабатыр болбогула!

³⁰Дүйнөдөгү элдердин эси-дарты ушуларда, бирок силердин Атаңар буларга муктаж экениңерди билет.

³¹Андан көрө, Кудай Падышачылыгы жөнүндө ойлогула, ошондо калганы силерге кошулуп берет.

Чыныгы байлык асманда

³²Коркпогун, кичинекей кой короо! Атаңар падышачылыгын силерге мурас кылууну ылайык көрдү.

³³Мал-мүлкүңөрдү сатып, кайыр бергиле! Эскирбес, көөнөрбөс байлыктарды көккө жыйнагыла. Ал жакка ууру да жакындай албайт, күбө да жей албайт.

³⁴Анткени байлыгың каерде болсо, эси-дартың да ошерде болот.

Ыйсанын кайтып келишине даяр болгула!

³⁵Ар дайым белиңер буулуу, чырагыңар жагылуу болсун!

³⁶Үйлөнүү тоюнан кайта турган ээсин күтүп, каалганы кагылар замат ачууга даяр турган адамдардай болгула.

³⁷Ээси келип, кызматчыларынын уктабай күтүп турушканын көрсө, ошол кызматчылар таалайлуу. Силерге бир чындыкты айтып коёюн: ээси аларды олтургузуп коюп, өзү белин бууп алып, кызмат кылат.

³⁸Эгер ээси түн ортосунда болобу, таң азанда болобу келип, кулдарынын уктабай, сергек тургандарын көрсө, анда алар таалайлуу.

³⁹Силер билгендей, эгер үй ээси уурунун кайсы саатта келерин билсе, үйүн бузуп кирүүсүнө жол бербес эле.

⁴⁰Ошондуктан силер да даяр тургула, анткени Адам Уулу силер ойлобогон саатта келет.

Ишенимдүү жана ишенимсиз кул

⁴¹Ошондо Петир:

— Эгебиз, бул ибаратты бизге эле айтып жатасыңбы же бардыгынабы? — деп сурады.

⁴²Ыйса мындай деп жооп берди:

— Үйдөгү кулдарына тамак-ашын убагында берип туруш үчүн кожоюн дайындап кеткен ишеничтүү жана акыл-эстүү башчыны элестеткиле.

⁴³Кожоюну келгенде тапшырылган ишин аткарып жаткан кызматчы бактылуу!

⁴⁴Силерге бир чындыкты айтып коёюн: кожоюну аны бүт үй мүлкүнө башчы кылат.

⁴⁵Эгер ошол кызматчы ичинен: «Кожоюнум жакында келбейт», — деп, башка кулдарды уруп сабап, жеп-ичип, масчылыкка берилсе,

⁴⁶кожоюну ал күтпөгөн күндө, билбеген саатта келет да, башын жара чаап, ишенимсиздер менен кошо жазага тартат.

⁴⁷Ээсинин каалоосун билип туруп, даярданбаган, анын каалоосун аткарбаган кул көп таяк жейт.

⁴⁸Ал эми билбей калып, жазага татыктуу иш кылган кул азыраак таяк жейт. Ошол сыңары, кимге көп берилсе, ошондон көп талап этилет, кимге көбүрөөк ишенип тапшырылса, андан көбүрөөк суралат.

Ыйса үчүн бөлүнүү болот

⁴⁹Мен асмандан жерге от таштоо үчүн келдим. Ошол от тезирээк жанышын кандай каалар элем!

⁵⁰Мен өзгөчө чөмүлүүдөн^[12]өтүшүм керек, ошол саатым келгиче канча кыйналам.

⁵¹Силер Мени жер бетине тынчтык алып келди деп ойлойсуңарбы? Жок, бөлүнүү алып келдим десем туурараак болот.

⁵²Анткени мындан ары бир үй ичинде эле беш киши өз ара бөлүнө башташат: үчөө экөөнө каршы, экөө үчөөнө каршы болуп, бөлүнөт.

⁵³Атасы каршы болуп өз уулуна,

Уулу да атасына каршы болот,

Энеси каршы болуп өз кызына,

Кызы да энесине каршы болот,

Кайнене каршы болуп келинине,

Келин да кайненеге каршы болот.

Өз учурунда элдеш

⁵⁴Ыйса элге мындай деди:

— Силер батыштан каптап келаткан булутту көргөндө, «жамгыр жаайт» дейсиңер, анан чынында эле жамгыр жаайт.

⁵⁵Түштүктөн шамал соксо, «күн ысык болот» дейсиңер, анан чындап эле ысык болот.

⁵⁶Эй, эки жүздүүлөр, көк менен жердин кубулушун ажырата билесиңер, ал эми азыркы убактын кандай экенин кантип ажырата билбейсиңер!

⁵⁷Эмне үчүн кандай кылуу туура экенин өзүңөр калыстык менен чечпейсиңер?

⁵⁸Доочуң менен сотко баратканыңда, жолдо андан кутулганга тырыш. Антпесең ал сени сотко сүйрөп келет да, сот жазалоочунун колуна өткөрөт, жазалоочу болсо зынданга салат.

⁵⁹Айтып коёюн: акыркы тыйыныңды бермейинче, ал жактан чыкпайсың.

13

Ниетиңерди өзгөрткүлө

¹Ушул убакта Пилат өлтүргөн галилеялыктар тууралуу Ыйсага кабарлашты. Пилат аларды малдарын курмандыкка чалып жаткан жеринен өлтүрткөн эле.

²Ыйса бул кабарды айткандарга айтты: — Бул адамдардын күнөөсү галилеялыктардын баарыныкынан чоң болгондугу үчүн ушундай балээге туш болушту деп ойлойсуңарбы?

³Жок дейм силерге, андай эмес. Эгерде ниетиңерди өзгөртпөсөңөр, баарың тең ушинтип куурайсыңар.

⁴Силоом мунарасы басып калып, каза тапкан он сегиз кишинин күнөөсү Иерусалимде жашагандардын баарыныкынан көбүрөөк болгон деп ойлойсуңарбы?

⁵Жок дейм силерге, андай эмес. Эгерде ниетиңерди өзгөртпөсөңөр, баарың тең ушинтип куруйсуңар.

Ниетти өзгөртүүгө бир аз убакыт бар

⁶Ушундан кийин Ыйса мындай ибаратты айтып берди:

— Бир адамдын жүзүмзарында олтургузулган анжир дарагы болуптур. Ошол адам жүзүмзарына келип, анжир дарагынан жемиш издеп, таба албайт да,

⁷багбанга айтат: «Үч жылдан бери келип, мына бул анжирден жемиш издейм, бирок таба албайм. Ошондуктан аны кыйып сал, бекер эле жерди ээлеп турат».

⁸Багбан айтат: «Таксыр, быйыл да коё туруңузчу. Мен тегерегин жумшартып, кык төгүп көрөйүн.

⁹Жемиш берип калар. Эгер бербесе, анда эмки жылы кыя бериңиз».

Бүкүр аялдын дем алыш күнү айыгышы

¹⁰Бир дем алыш күнү Ыйса синагогалардын биринде таалим берип калды.

¹¹Ал жерде жиндин таасиринен улам он сегиз жылдан бери такыр белин көтөрө албай бүкүрөйүп калган бир аял бар эле.

¹²Ыйса ошол аялды көрүп, чакырып алды да: — Аял, дартыңдан кутул! — деп,

¹³колун үстүнө койду. Ошол замат бели жазылып кеткен аял Кудайга алкыш айта баштады.

¹⁴Муну карап турган синагога башчысы Ыйсанын дем алыш күнү айыктырганына кыжырланып, элге:

— Иш кыла турган алты күн бар го! Айыгууга дем алыш күнү келбестен, ошол күндөрү келгиле! — деди.

¹⁵Эгебиз ага айтты:

— Эй, эки жүздүү! Өзүңөр дем алыш күнү өгүзүңөрдү же эшегиңерди акырдан чечип алып, сугарганы жетелеп барбайсыңарбы?

¹⁶Ал эми он сегиз жыл бою шайтандын байлоосунда келген Ыбрайымдын мына бул кызын дем алыш күнү куткарса болбойт беле?

¹⁷Ыйсанын бул сөзү Ага каршы болгондордун баарын уят кылды. Турган эл Анын кылган улуу иштеринин баарына кубанып жатышты.

Сары кычынын даны тууралуу ибарат

¹⁸Ушундан соң, Ыйса мындай деди:

— Кудайдын Падышачылыгын эмнеге салыштырсам? Аны эмнеге окшоштурсам?

¹⁹Ал бир адамдын өз багына эккен кипкичинекей сары кычынын данына^[13]окшош. Урук өнүп, чоң өсүмдүккө айланат да, бутактарына канаттуулар уя салат.

²⁰— Кудайдын Падышалыгын эмнеге окшотсом? — деди Ыйса сөзүн улантып,

²¹— ал бир аялдын камыр ачытыш үчүн үч чара унга салган ачыткысына окшош, — деди.

Бейиштин эшиги тар

²²Ошентип, Ыйса шаар-кыштактарды аралап, Иерусалимге баратты.

²³Кимдир бирөө Андан:

— Таксыр, аз гана адамдар куткарылабы? — деп сурап калды.

Ыйса ага айтты:

²⁴— Кудай Падышачылыгына тар эшиктен кирүүгө тырышкыла! Силерге айтып коёюн: көп адамдар кирсек дешет, бирок кире алышпайт.

²⁵Эгер үй ээси ордунан туруп, эшиктерин жаап алса, сыртында каласыңар да, эшигин каккылап: «Таксыр, эшикти ачып койчу бизге» дейсиңер. Үй ээси болсо: «Мен силердин ким экениңерди, кайдан экениңерди билбейм!» дейт.

²⁶Ошондо силер: «Сени менен бир дасторкондо даамдаш элек го, биздин көчөлөрүбүздө таалим берип жүрбөдүң беле!» дей баштайсыңар.

²⁷Үй ээси болсо: «Силерге айтып жатам, эй, ыймансыздар, кимсиңер, кайдансыңар, мен билбейм, көзүмө көрүнбөй жоголгула!» дейт.

²⁸Ошондо Ыбрайым, Ыскак, Жакып жана башка бардык пайгамбарлардын Кудай Падышачылыгында калганын көрөсүңөр, а силер болсо сыртка кууласыңар. Анан боздоп, тишиңерди кычыратып, ачууланасыңар.

²⁹Чыгыш менен батыштан, түндүк менен түштүктөн келгендер Кудай Падышачылыгынан орун алышат.

³⁰Ошондо биринчи болуп калган акыркыларды жана акыркы болуп калган биринчилерди көрөсүңөр.

Ай, Иерусалим, Иерусалим!

³¹Ошол убакта фарисейлерден кимдир бирөөлөр келип:

— Бул жерден кетип калчы, Ирод сени өлтүрөм деп жатат, — дешти.

Ыйса аларга айтты:

³²— Барып, ал түлкүгө айтып койгула: «Мен бүгүн, эртең жиндерди кубалап, оорулууларды айыктырам да, үчүнчү күнү^[14]ишимди аяктайм».

³³А бирок кантсе да, Мен бүгүн, эртең жана бүрсүгүнү сапарымды улантам, анткени пайгамбардын Иерусалимдин сыртында өлүшү мүмкүн эмес да!

³⁴Ай, Иерусалим, Иерусалим! Сен пайгамбарларды өлтүрүп, Кудай жиберген адамдарды таш бараңга алдың. Аттиң, балапандарын бооруна чогултуп, канатына калкалаган тоок сымал, канча ирет сенин элиңди чогултайын дедим, бирок силер каалаган жоксуңар.

³⁵Эми мына, үйүңөр каңгырап, ээн калат. Силерге айтып коёюн: «Эгебиздин атынан Келатканга урмат!» деп айтар убак келгиче, Мени көрбөйсүңөр.

14

Мыйзам жана ырайым

¹Ыйса дем алыш күндөрүнүн биринде фарисейлердин кайсы бир башчысынын үйүнө конокко келди. Фарисейлер Ыйсанын артынан акырын байкап турушту.

²Ошол убакта денесине сары суу толуп, шишик басып ооруган бир адам Ыйсанын алдына келди.

³Ошондо Ыйса фарисейлер менен мыйзамчылардан: — Дем алыш күнү дарылоого болобу? — деп сурады.

⁴Тигилер унчугушкан жок. Ыйса оорулууга колун тийгизип, айыктырды да үйүнө жиберди

⁵анан тигилерге: — Араңардан кимиңер баласы же өгүзү чуңкурга түшүп калса, ал дем алыш күнү экенине карабай дароо сууруп чыгарбайт? — деген суроо берди.

⁶Алар болсо бул суроого жооп бере алышпады.

Төрөпейилдик жана кичипейилдик

⁷Конокко чакырылгандар орун тандап, төргө өтүп жатышты. Муну байкаган Ыйса ибарат менен мындай деди:

⁸— Бирөө сени тойго чакырса, төргө жулунба. Коноктордун бири сенден сыйлуураак болуп калып,

⁹экөөңдү тең чакырган адам жаныңа келип: «Бу кишиге ордуңду бер» деп калбасын. Ошондо уят болуп, улагага өтүп барып олтурганга туура келет.

¹⁰Конокко келгениңде, төмөн жакка олтуруп жүр. Сени чакырган киши басып келип: «Досум, төргө өт» дегенде, жаныңдагылардын алдында мартабаң арта түшөт.

¹¹Анткени ким өзүн өзү көтөрсө, кемсинтилет, ал эми ким өзүн төмөн кармаса, көтөрүлөт.

Сыйлыкты Кудайдан күт

¹²Ошондон кийин чакырган адамга Ыйса айтты:

— Түштө же кечинде тамак жасап, конок чакыра турган болсоң досторуңду, тууган-туушкандарыңды, бай кошуналарыңды чакырба. Анткени алар кайра өзүңдү чакырып, бергениңди кайтарышат.

¹³Ошондуктан жакыр, майып, чолок, сокурларды чакыр.

¹⁴Алар сага кайра кайтарганга эч нерсеси болбогондуктан бактылуу болосуң. Анткени кыяматта, адилеттүүлөр тирилген кезде, тиешеңди аласың.

Чакырылгандар жана тандалгандар

¹⁵Ыйса менен дасторкондун жанында жамбаштап жаткандардын бири Ага:

— Кудай Падышачылыгынан даам сыза турган адам таалайлуу! — деди.

¹⁶Ыйса ага мындай деди:

— Бир киши чоң той тамагын берип, көп адамдарды чакырат.

¹⁷Тамактанар маал келгенде, чакырылгандарга кулун жөнөтүп: «Келгиле, баары даяр болду» деп айттыртат.

¹⁸Ошондо баары сүйлөшүп алгандай кечирим сурай баштайт экен: «Жер сатып алдым эле, барып көрүп келбесем болбойт, мени кечирип кой», — дейт биринчиси.

¹⁹Экинчиси: «Беш жуп өгүз сатып алдым эле, ошолорду сынап көргөнү баратам, мени кечирип кой», — дейт.

²⁰Үчүнчүсү болсо: «Мен аял алдым, ошондуктан бара албайм», — дейт.

²¹Кул ээсине кайра келип, баарын айтып берет. Ошондо үй ээси каарданып, кулуна: «Тез бар да, шаардын аянттары менен көчөлөрүн кыдырып, жакыр, майып, сокур, чолокторду алып кел бул жакка!» — дейт.

²²Кийин кул ээсине келип: «Таксыр, буйругуңду аткардым, бирок дагы бош орундар бар!» — дейт.

²³«Жолдорго чык да, чарбактарды, кашааларды аралап өтүп, адамдарды келүүгө мажбур кыл, үйүмдүн ичи толсун!» — дейт ээси.

²⁴Силерге айтып коёюн: жанагы чакырылгандардан эч кимиси менин тамагымдан экинчи ооз тийишпейт!

Ким Ыйсанын шакирти боло алат?

²⁵Жолдо Ыйсаны көп эл ээрчип келе жатты. Ыйса аларга кайрылып мындай деди:

²⁶— Ким Мага келип, бирок ата-энесин, үй-бүлөсүн, бала-чакасын, тууган-туушкандарын, атүгүл өз өмүрүн Менден артык көрсө, ал Менин шакиртим боло албайт.

²⁷Мени өзүнүн айкаш жыгачын көтөрбөстөн^[15]ээрчиген адам да Менин шакиртим боло албайт.

²⁸Араңардан бирөө мунара кургусу келсе, анда ал адегенде отура калып, сарптала турган чыгымды эсептебей, аягына чыгарганга каражаты бар-жогун калчабай туруп, ишке киришеби?

²⁹Пайдубалын куярын куюп алып, калганын бүтүрө албаса, айланадагылар:

³⁰«Бул кайран баштаарын баштап алып, аягына чыккан жок!» — деп шылдыңдашпайбы.

³¹Же бир падыша башка бир падышага каршы согушка аттана турган болсо, келе жаткан каршылашынын жыйырма миң аскерине өзүнүн он миңи менен туруштук бере алабы же жокпу — олтура калып, акылдашпайбы?

³²Туруштук бере албаса, каршылашы тээ алыста экенинде эле ага элчи жиберип, жансоога сурайт.

³³Ушул сыяктуу эле араңардан кимиңер болбосун колунда болгондун баарынан баш тартпаса, Менин шакиртим боло албайт.

³⁴Туз — жакшы нерсе, бирок ал даамын жоготуп койсо, кайра калыбына келтирүүгө болобу?

³⁵Болбойт, анткени ал кыртышка да, кыкка да жарабай калат. Ошондуктан аны ыргытып жиберишет. Уга турган кулагы барлар уксун!

15

Күнөөкөр ниетин өзгөртсө, көктөгүлөр кубанат

¹Бир күнү көптөгөн салыкчылар менен ар кандай күнөөкөр адамдар Ыйсанын жанына Анын сөзүн укканы келишти.

²Ошон үчүн фарисейлер менен дин мугалимдери: «Ал күнөөкөрлөрдү кабыл алып, алар менен бир дасторкондон тамак жейт экен!» — дешип, нааразы болушту.

³Ыйса аларга мындай ибаратты айтып берди:

⁴— Эгер араңардагы жүз кою бар бирөөнүн бир кою жоголуп кетсе, ал токсон тогузун ээн талаага таштап, жоголуп кеткенин тапкыча кыдырып издебейби?

⁵Таап алган соң, кубанычы койнуна батпай, койду ийнине артып,

⁶үйүнө келет да, жоро-жолдошторун, коңшу-колоңун чакырып: «Жоголгон коюмду таптым, кубанчыма ортоктош болгула!» — дейт.

⁷Силерге айтып коёюн: ниетти өзгөртүүнүн кажети жок деп, өздөрүн такыбаа санаган токсон тогуз адамдан көрө, ниетин өзгөрткөн бир күнөөкөр үчүн көктөгүлөр көбүрөөк кубанышат.

⁸Же болбосо, он күмүш теңгеси бар аял теңгелеринин бирин жоготуп алса, шамдарын күйгүзүп, үйүн шыпырып-сыйрып, тапмайынча кылдаттык менен издебейби?

⁹Тапкан соң, курбу-курдаштары, коңшу-колоңдорун чакырып алып: «Жоготкон теңгемди таптым, кубанчыма ортоктош болгула!» — дейт.

¹⁰Ошондуктан силерге айтам: бир күнөөкөр ниетин өзгөртсө, Кудайдын периштелери зор кубанычка бөлөнүшөт.

Адашкан уул

¹¹Ыйса дагы мындай деди:

— Бир адамдын эки уулу болуптур.

¹²Бир күнү кенже уулу: «Ата, менин энчимди бериңиз!» — дейт. Ошондо атасы бар дүнүйөсүн балдарына бөлүп берет.

¹³Көп өтпөй кенжеси өзүнө бөлүнгөн энчинин баарын алып, алыс жерге кетип калат. Ал жерден өз билгениндей жашап, колундагы дүнүйөсүн чачып жок кылат.

¹⁴Ошол кезде ал жерде катуу ачарчылык болуп, бул бала да ач-жылаңач калат.

¹⁵Анан ошол өлкөнүн бир тургунуна барып, жалчы болуп орношот. Жалдап алган киши аны талаага жиберип, чочколорун кайтартып коёт.

¹⁶Ал бала чочколор жеген кабык менен курсагын тойгузууга зар болчу экен, бирок аны да ага эч ким ыраа көрбөптүр.

¹⁷Бир күнү ал эсине келип, минтип ойлонот: «Атамдын канчалаган малайлары нанды кенен жеп жүрүшөт, а мен болсом бул жерде ачкадан куурап, өлө турган болдум.

¹⁸Кой, атама барайын да: "Ата, мен Кудайга күнөөкөр болдум, сиздин алдыңызда да айыптуумун.

¹⁹Эми мен сиздин уулуңуз деп аталууга да татыксызмын. Мени жалчыларыңыздын катарына кошуп алыңызчы", — дейин».

²⁰Ошентип ал атасына жөнөйт. Ал үйүнө жете электе, тээ алыста келе жатканда эле атасы аны көрөт. Көргөндө ичи элжиреп, алдынан чуркап чыгып, мойнунан кучактап, бетинен өпкүлөйт.

²¹Уулу болсо ага айтат: «Ата, мен Кудайга күнөөкөр болдум, сиздин алдыңызда да айыптуумун. Эми мен сиздин уулуңуз аталууга да татыксызмын!»

²²Бирок атасы кулдарына мындай деп буйрук берет: «Балама тезирээк эң мыкты кийим алып келип, үстүнө жапкыла, колуна мөөрлүү шакек салгыла, бутуна өтүк кийгизгиле!

²³Бордолгон ноопазды жетелеп келип, сойгула! Жеп-ичип, тойлойлу!

²⁴Себеби менин бул балам өлгөн эле — тирилди, жоголгон эле — табылды!» Анан баары тойлой башташат.

²⁵Бул убакта улуу баласы талаада жүргөн. Ал талаадан кайтып келатып, үйүнө жакындаганда ыр-күү менен бийлеп-чордогондордун добушун эшитет.

²⁶Малайлардын бирин чакырып алып: «Эмне болуп жатат?» — деп сурайт.

²⁷«Иниңиз келди. Атаңыз аны аман-эсен көргөнү үчүн бордолгон ноопазын сойду», — деп жооп берет малай.

²⁸Ошондо ал ачууланып, үйгө киргиси келбейт. Атасы сыртка чыгып, өтүнсө да көнбөй, ага:

²⁹«Канча жылдан бери кызматыңызды кылып келатам. Бир да жолу сөзүңүздү эки кылбадым. Бирок сиз досторум менен отуруп, көңүл ачуум үчүн жок дегенде бир улак да берген эмес элеңиз.

³⁰Ал эми бузулган аялдар менен бирге сиздин мүлкүңүздү жалмап салып келген мына бул балаңызга бордолгон ноопазды союп бердиңиз», — дейт. Анда атасы мындай дейт:

³¹«Ээ, балам, сен ар дайым жанымдасың да. Менин мал-мүлкүмдүн баары сеники.

³²Бирок бүгүн кубанып, тойлош керек. Себеби сенин бул иниң өлгөн эле — тирилди, жоголгон эле — табылды».

16

Акылдуу кул

¹Ыйса шакирттерине кайрылып мындай деген ибарат айтып берди:

— Бир бай болуптур. Анын үй чарбасын башкарган кызматчысы бар экен. Ага ошол кызматчысы тууралуу: «Мүлкүңдү ысырап кылып жатат!» — деген сөз жетет.

²Муну укканда, ал кызматчысын чакырып: «Эмне үчүн сен жөнүндө ушундай сөз жүрүп жатат? Кылган ишиңдин эсебин бер. Эми мындан ары бул кызматта иштей албайсың!» — дейт. Ошондо үй чарбаны башкарган кызматчы ичинен минтип ойлонот:

³«Эмне кылсам? Ээм кызматтан алып жатат. Кара жумушка жокмун, кайыр сураштан уялам.

⁴Аа, кызматтан кеткен соң, адамдар мени үйлөрүнө кабыл алышы үчүн эмне кылуунун амалын таптым».

⁵Анан ээсине карыз болгондорду бир-бирден чакыра баштайт. Биринчисинен сурайт: «Ээме канча карызсың?»

⁶— «Жүз бочке май карызмын». «Тил катыңды ал да, тез отура калып, элүү деп жаз».

⁷Андан кийин экинчисинен сурайт: «А сен канча карызсың?» — «Жүз кап буудай». «Тил катыңды ал да, сексен деп жаз».

⁸Ээси кара ниет кызматчысын акыл таап кеткени үчүн мактады. Чынында эле бул дүйнөнүн адамдары өзүнө окшогондордун арасында жарыктын адамдарынан^[16]көрө тапкычыраак.

⁹Мен да силерге айтам: бул бейоопа дүйнөнүн байлыгын пайдаланып, дос күткүлө. Ошентип, бул байлыгың өтүп кеткенде, алар силерди бейиштен кучак жайып тосуп алышсын.

¹⁰Кичине иште ишенимдүү болгон киши, чоң иште да ишенимдүү болот. Кичине иште ишенимдүү болбогон киши, чоң иште да ишенимдүү боло албайт.

¹¹Андыктан бул бейоопа дүйнөнүн байлыгында ишенимдүү болбосоңор, чыныгы байлыкты силерге ким ишенип тапшырат?

¹²Эгерде силер башка бирөөгө караштуу байлыкта ишенимдүү болбосоңор, өзүңөрдүкүн силерге ким берет?

¹³Эч бир кул эки кожоюнга бирдей кызмат кыла албайт: же бирин сыйлайт да, экинчисин жек көрөт, же бирине берилип, экинчисине көңүл кош мамиле кылат. Ошол сыяктуу, Кудай менен акчага бирдей кызмат кыла албайсыңар!

Тоорат мыйзамы жана Кудай Падышачылыгы

¹⁴Мунун баарын угуп турушкан дүнүйөкор фарисейлер Аны шылдыңдап күлүштү.

¹⁵Ыйса аларга айтты: — Силер өзүңөрдү адамдардын алдында такыбаа көрсөткүңөр келет, бирок Кудай силердин ниетиңерди билет. Себеп дегенде адамдар жогору баалаган нерсе, Кудай алдында жийиркеничтүү.

¹⁶Тоорат мыйзамы менен пайгамбарлардын доору Жакыяга чейин созулду, андан бери Кудай Падышачылыгы жар салынып жатат жана баары ага өз күчү менен кирүүгө аракеттенип жатышат.

¹⁷Бирок Тоораттын бир чекити жоголгуча, асман менен жердин жок болуп кетиши оңой.

¹⁸Аялын коё берип, башкага үйлөнгөн адам өзү ойноштук кылган болот. Ошондой эле күйөөдөн чыккан аялга үйлөнүү да ойноштук кылганга жатат.

Тиги дүйнөдөгү бай менен кедей

¹⁹Бир бай киши болуптур. Ал кымбат чапан менен шайы көйнөк кийип, күндө шапар тээп жыргачу экен.

^20-21Ошондой эле Лазар аттуу бир кедей болуптур. Бүткөн боюн жара баскан ал бай жеген тамактын калдыктарына зар болуп, анын дарбазасынын жанында жатканда, иттер келип жараларын жалашчу экен.

²²Бир күнү бул кедей каза болуп, периштелер аны Ыбрайым жаткан жайга алып барып коюшат. Бай да өлүп, көргө коюлат.

²³Тозокто кыйналып жатып, бай көзүн ачып карап, Ыбрайымдын жанындагы Лазарды көрөт.

²⁴Ошондо мындай деп жалынып жиберет: «Ыбрайым ата, мени аяп, Лазарды жиберип коюңузчу, колунун учун сууга малып, тилиме тамызып койсун, мына бул от-жалындан катуу кыйналып жатам».

²⁵Бирок Ыбрайым мындай дейт: «Эй, балам, тирүүңдө кандай жашаганыңды эстечи: сен жыргадың, ал эми Лазар болсо куурады. Бирок азыр ал бул жерден сооронуч тапты, а сен болсо кыйналып жатасың.

²⁶Анын үстүнө бул жактан силер жакка, силер жактан биз жакка өткүсү келгендер өтө албас үчүн ортобузга түпсүз туңгуюк орнотулган».

²⁷«Ата, андай болсо аны менин атамдын үйүнө жиберип коюңузчу,

²⁸беш бир тууганым бар эле, ошолор да бул азаптуу жайга келбес үчүн жакшылап эскертип, күбө болуп берсин», — деп суранат бай.

²⁹Ыбрайым болсо мындай дейт: «Аларда Муса менен башка пайгамбарлар бар эмеспи, ошолорду билишсин».

³⁰«Жок, Ыбрайым ата, — дейт бай, — эгер өлгөндөрдөн бирөө аларга барса, алар ниеттерин өзгөртүшөт».

³¹Ошондо Ыбрайым айтат: «Муса менен пайгамбарларга кулак салбаган алар тирилип барган адамга да ишенишпейт».

17

Азгырыктар

¹Ыйса шакирттерине дагы мындай деди:

— Күнөөгө батырган азгырыктар сөзсүз келет, бирок ким аркылуу келсе, ошонун шору куруйт.

²Мына бул кичинекейлердин бирин азгырып, күнөөгө батыргандан көрө, ал үчүн мойнуна тегирмендин ташы байланып, деңизге ыргытылганы оң болмок.

³Ошондуктан өзүңөргө этият болгула. Эгер боордошуң сага жамандык кылса, зекип кой. Эгер күнөөсүн мойнуна алып, кечирим сураса, кечир.

⁴Эгер ал бир күндө жети ирет^[17]сага жамандык кылып, кайра жети ирет күнөөсүн мойнуна алып, кечирим сураса, кечир.

Ишеним жөнүндө

⁵Элчилери Ыйсага:

— Ишенимибизди арттырчы! — дешти.

⁶Эгебиз аларга мындай жооп берди:

— Эгер сары кычынын данындай ишенимиңер бар болсо, мына бул турган тыт дарагына: «Тамырың менен жулун да, деңизге олтургузул!» десеңер, тилиңерди алат эле.

Кудайга кызмат кылуу жөнүндө

⁷Ыйса дагы мындай деди:

— Араңардан бирөөнүн жер айдаган же кой кайтарган кулу болсун дейли. Кул талаадан келгенде, ага: «Тез келип, дасторконго өт!» дейби?

⁸Тескерисинче: «Мага тамак бер! Тамактанып бүткөнүмчө, мени тейлегин, андан кийин өзүң тамактанарсың!» дебейби?

⁹Ал буйругун аткарганы үчүн кулуна алкыш айтмак беле?

¹⁰Ошол сыяктуу, силерге берилген буйруктардын баарын аткарган соң: «Биз эч нерсеге арзыбаган кулдарбыз. Милдетибизди гана аткардык», — дегиле.

Пес оорусунан айыккан он киши

¹¹Ыйса Самария менен Галилея аймактарын аралап өтүп, Иерусалимге жол тартты.

¹²Ал бир айылга жакындаганда, пес менен ооруган он адамга туш болду. Алар оолак туруп алышып:

¹³— Эй, устат! Ыйса, бизге ырайым эт! — деп кыйкырышты.

¹⁴Ыйса аларды көрүп:

— Баргыла, денеңерди динкызматчыларга көрсөткүлө! — деди.

Алар жолдо баратышканда, денелери пестен айыгып калды.

¹⁵Бирөөсү айыкканын көрүп, Кудайды кыйкыра даңктап, кайтып келди да,

¹⁶Ыйсанын бутуна жыгылып, алкышын жаадырды. Бул киши самариялык болчу.

¹⁷Ошондо Ыйса: — Айыккандар он киши эмес беле? Калган тогузу кайда?

¹⁸Мынабу башка уруулуктан башкалары Кудайга мактоо айтыш үчүн келишкен жокпу? — деди.

¹⁹Анан айыккан адамга кайрылып:

— Тур, бара бер, сени ишенимиң айыктырды, — деди.

Ыйсанын экинчи жолку келиши жөнүндө

²⁰Фарисейлер Кудай Падышачылыгынын качан келишин сураганда, Ыйса мындай деп жооп берди:

²¹Кудай Падышачылыгы көзгө көрүнүп келбейт. «Бул жерде» же «тигил жерде» деп да айтууга болбойт. Мынакей, Кудай Падышачылыгы силердин эле араңарда.

²²Ыйса шакирттерине карап, мындай деди:

— Адам Уулу менен өткөргөн күндөрдүн бирин көрсөк деп эңсеген кез келет, бирок көрө албайсыңар.

²³Ошондо силерге: «Машаяк тигил жакта» же «бул жакта» дешет. Бирок аларга барбагыла да, ээрчибегиле.

²⁴Анткени Адам Уулу Өзүнүн келер күнүндө асмандын бир четинен экинчи четине чейин жарык кылган чагылгандай баарына айкын көрүнөт.

²⁵Бирок адегенде Ал көп азап чегип, бул уруу тарабынан четке кагылышы керек.

²⁶Нухтун убагында заман кандай болсо, Адам Уулунун кайра келер алдында да ошондой болот.

²⁷Топон суунун алдында да Нух кемеге кирген күнгө чейин адамдар жешти, ичишти, үйлөнүштү, күйөөгө чыгышты, күндөлүк турмуш менен алек болушту. Бирок топон суу келип, баарын басып калды.

²⁸Лут жашаган убакта да ушундай болгон: баары жешкен, ичишкен, соода-сатык жүргүзүшкөн, эгин эгишкен, үй салышкан.

²⁹Бирок Лут Содом шаарынан чыккан күнү асмандан от аралаш күкүрт жаап, баарын кыйратты.

³⁰Адам Уулу келген күнү да так ошондой болот.

³¹Ошол күнү ким үйдүн төбөсүндө жүрсө, үй ичинде калган буюмдарымды алып чыгам дебесин, ким талаада жүрсө, артына кайтпасын.

³²Луттун аялын эстегиле!

³³Жанын сактоого аракеттенген адам, жанынан айрылат, ким жанын Кудай үчүн аябаса, аны сактап калат.

³⁴Силерге айтып коёюн: ошол түнү бир үйдө жаткан эки адамдын бири алынат, экинчиси калтырылат.

³⁵Жаргылчак тартып олтурушкан эки аялдын бири алынат, экинчиси калтырылат.^[18]

³⁷Ошондо шакирттери Ыйсадан:

— Эгебиз, бул кай жерде болот? — деп сурашты.

— Тарп кай жерде болсо, жорулар да ошол жерге жыйылары баарына белгилүү эмеспи, — деп жооп берди Ыйса.

18

Кудайдан сураган алат

¹Ыйса шакирттерине дайыма сыйынып, кайгыга чөкпөө керектигин насааттап, мындай ибаратты айтты:

²— Бир шаарда Кудайдан да коркпогон, адамдардан да уялбаган казы болуптур.

³Ошол эле шаарда дагы бир жесир аял турчу экен. Ошол аял казыга улам-улам келип: «Доочумдан мени коргой көрүңүз!» — деп суранат.

⁴Бирок көпкө чейин казы аны коргогусу келбеди. Акырында ал ичинен: «Мен Кудайдан да коркпойм, адамдардан да уялбайм.

⁵Бирок мына бул жесир мага тынчтык бербей жатканы үчүн коргоп коёюн, антпесем кайта-кайта келе берип, тажатат», — дейт.

⁶Ыймансыз казынын айтканын көрдүңөрбү, — деди Эгебиз сөзүн аяктап жатып.

⁷— Ал эми Кудай Өзүнө күнү-түнү жалбарып турган, Ал Өзү тандап алган пенделерин коргобой, анан зарыктырмак беле?

⁸Силерге айтып коёюн: Кудай аларга коргоону маалкатпай жиберет. Бирок Адам Уулу келгенде жер бетинен ишенимди табар бекен?

Өзүн көтөргөн басынтылат, төмөн кармаган көтөрүлөт

⁹Өздөрүн такыбаа санашып, өзгөлөрдү өйдөдөн карашкан кээ бирөөлөргө Ыйса мындай ибаратты айтты:

¹⁰— Эки адам сыйынуу үчүн ийбадатканага барышыптыр: бири фарисей, экинчиси салыкчы экен.

¹¹Фарисей туруп алып, мындай деп сыйынат: «О, Кудай! Мен башкалардай талап-тоногуч, адамдарды какшатып жабыр тарттыргыч, нике бузгуч же мынабу турган салыкчы сыяктуу болбогонума шүкүр!

¹²Бир жумада эки жолу орозо кармайм, бардык кирешемдин ондон бирин сага берем».

¹³Арт жагында турган салыкчы болсо башын көтөргөнгө да батына албай, капаланып, көкүрөгүн койгулап:^[19]«Оо, Кудай, мендей күнөөкөргө ырайым кыла көр!» — деп сыйынат.

¹⁴Силерге айтып коёюн: фарисейден көрө, бул киши үйүнө акталып кайтат. Анткени өзүн көтөргөн ким болбосун басынтылат, ал эми өзүн төмөн кармаган ар ким көтөрүлөт.

Кудай Падышачылыгын наристедей кабыл алуу керек

¹⁵Колун коюп, батасын берсин деп, Ыйсанын алдына балдарды да алып келишти. Шакирттери муну көрүп, алып келгендерди жемелеп, уруша башташты.

¹⁶Бирок Ыйса балдарды жанына чакыртып, шакирттерге айтты: — Балдар Мага келе берсин, алардын жолун тоспогула! Себеби Кудай Падышачылыгы ошондойлордуку.

¹⁷Силерге бир чындыкты айтып коёюн: Кудай Падышачылыгын баладай кабыл албаган адам ага эч качан кире албайт, — деди.

Бай адам

¹⁸Башчылардын бири Ыйсадан:

— О, жакшы устат! Түбөлүк өмүргө ээ болуу үчүн эмне кылышым керек? — деп сурады.

¹⁹Ыйса ага минтип жооп берди:

— Эмне үчүн Мени жакшы деп жатасың? Бир Кудайдан башка эч ким жакшы эмес.

²⁰«Ойноштук кылба, киши өлтүрбө, уурдаба, жалган күбө болбо, ата-энеңди сыйла»деген осуяттарды билесиң да.

²¹— Булардын баарын жаштайымдан сактап келатам, — деди башчы.

²²Ыйса муну укканда:

²³Ал муну укканда, катуу кайгырды. Анткени ал абдан бай эле.

²⁴Ыйса анын терең кайгырганын көрүп: — Байлардын Кудай Падышачылыгына кириши кандай кыйын!

²⁵Байдын Кудай Падышачылыгына кирүүсүнөн көрө, төөнүн ийне көзүнөн өтүшү оңой, — деди.

²⁶Муну уккандар:

— Анда түбөлүк өмүргө ким ээ боло алат? — дешти.

²⁷Ыйса:

— Адамдын колунан келбеген менен, Кудайдын колунан келет, — деди.

²⁸Петир болсо:

— Мына, биз баарын таштап салып, сени ээрчип жүрөбүз, — деди.

²⁹Ыйса шакирттерине:

— Силерге бир чындыкты айтып коёюн: Кудай Падышачылыгы деп, үйүн, аялын, туугандарын, ата-энесин, балдарын таштап чыккан адам

³⁰бул дүйнөдө андан да көп эсе жакшылык таап, акыретте болсо түбөлүк өмүргө ээ болот, — деди.

Ыйсанын Өз өлүмү тууралуу үчүнчү ирет айтышы

³¹Ыйса он эки шакиртин жанына чакырып алып, аларга:

— Биз азыр Иерусалимди көздөй баратабыз. Ошол жерде Адам Уулу тууралуу жазылган бардык пайгамбарчылык сөздөр ишке ашат.

³²Аны башка улуттагылардын колуна тапшырышат. Алар Аны кордоп, шылдыңдашат, бетине түкүрүп,

³³сабашат, аягында өлтүрүшөт. Бирок Ал үчүнчү күнү кайра тирилет, — деди.

³⁴Бирок шакирттери Ыйсанын айтканынан эч нерсе түшүнүшпөдү. Бул сөздөр алар үчүн купуя сыр эле, ошондуктан айтылган сөзгө маани беришкен жок.

Сокурдун айыгышы

³⁵Ыйса Иерихон шаарына жакындап калганда, жолдун четинде бир сокур кайыр тилеп олтурган эле.

³⁶Алдынан топураган эл өтүп бара жатканын угуп: — Эмне болуп кетти? — деп сурады.

³⁷— Назареттик Ыйса өтүп баратат! — дешти Ага.

³⁸Ошондо сокур:

— Оо, Дөөттүн Уулу, мага ырайым кыла көр! — деп кыйкырып жиберди.

³⁹Алдыда келе жаткандар болсо:

— Унчукпа! — деп тыюу салышты.

Бирок ал:

— Оо, Дөөттүн Уулу, мага ырайым кыла көр! — деп, мурдагыдан да катуу кыйкырды.

⁴⁰Ошондо Ыйса токтоп, сокурду жанына алып келүүнү буюрду. Сокур маңдайына келгенде, Ыйса андан:

⁴¹— Сага эмне кылышымды каалайсың? — деп сурады.

Ал:

— Таксыр, көзүм көрүп калса экен! — деди.

⁴²Ыйса ага:

— Көзүң көрсүн, ишенимиң сени айыктырды, — деди.

⁴³Ошол замат сокурдун көзү көрүп калды. Ал Кудайга алкышын жаадырып, Ыйсанын артынан ээрчиди. Муну көргөн элдин баары Кудайды даңкташты.

19

Закайдын Кудай жолуна түшүшү

¹Ыйса Иерихон шаарын аралап өтүп баратты.

²Ошол жерде Закай аттуу киши бар эле. Ал салыкчылардын чоңу болуп, абдан бай болчу.

³Ал Ыйсаны көрүүгө, ким экенин билүүгө куштар эле. Бирок боюнун кыскалыгынан, анын үстүнө элдин көптүгүнөн улам көрө албады.

⁴Ыйсаны көрүү үчүн алдыга жүгүрүп барып, бир тыт дарагына чыкты, себеби Ыйса ошол жол менен өтүшү керек эле.

⁵Ыйса ошол тушка келгенде, жогору жакты карап: — Закай, тезирээк ылдый түш! Мен бүгүн сенин үйүңө конушум керек, — деди.

⁶Закай дароо төмөн түшүп, Ыйсаны кубаныч менен тосуп алып, конок кылды.

⁷Муну көргөндөрдүн баары нааразы болушуп, өз ара күңкүлдөштү: — Ал күнөөкөрдүн үйүнө конокко барган эмнеси?!

⁸Закай болсо ордунан туруп:

— Таксыр, мүлкүмдүн теңин кедей-кембагалдарга берем. Эгер бирөөнү алдап, акысын жеген болсом, аны төрт эселеп кайтарып берем, — деди.

⁹Ошондо Ыйса:

— Бүгүн бул үйгө куткарылуу келди! Анткени бул киши да Ыбрайым атанын чыныгы урпагынан экен.

¹⁰Адам Уулу жоголгонду издеп таап, куткаруу үчүн келди, — деди.

Он дилде жөнүндө ибарат

¹¹Ыйса Иерусалимге жакындап калгандыктан, Аны угуп турган калайык Кудай Падышачылыгы келет деп ойлошчу.

¹²Ыйса аларга мындай ибарат айтты: — Бир ак сөөк адам хандыкка шайланып келиш үчүн алыс өлкөгө жөнөйт.

¹³Кетерде өзүнүн он кулун чакырып алып, ар бирине бирден алтын дилде^[20]берип: «Мен кайтып келгиче, бул акчаны иштетип тургула!» — дейт.

¹⁴Бирок эли аны жек көрчү экен. Ошондуктан анын аркасынан элчи жөнөтүшүп: «Анын бизге хан болушун каалабайбыз», — деп айттырышат.

¹⁵Бир күнү ошол киши хан шайланып, кайра кайтып келет. Берген акчаларынан кимиси кандай пайда өндүргөнүн билиш үчүн кулдарын жанына чакыртат.

¹⁶Биринчиси келип: «Таксыр, сиздин акчаңыздан он дилде пайда түшүрдүм», — дейт.

¹⁷Хан ага: «Азаматсың, ак ниет, ишенимдүү кулум! Кичине иште ишенимдүү болдуң, эми он шаардын акими бол», — дейт.

¹⁸Экинчиси келип: «Таксыр, сиздин акчаңыздан беш дилде пайда түшүрдүм», — дейт.

¹⁹Хан ага: «Сен да беш шаарга аким бол», — дейт.

²⁰Үчүнчү кул келип: «Таксыр, мына дилдеңиз, мен аны түйүнчөккө түйүп сактадым.

²¹Мен сизден корктум, анткени сиз койбогон жерден алган, экпеген жерден оргон катаал адамсыз», — дейт.

²²Хан ага: «Эй, ыймансыз кул, сени өз оозуңдан чыккан сөзүң менен жазалайм! Менин койбогон жерден алып, экпеген жерден оргон катаал адам экенимди билчү белең?

²³Анда эмне үчүн дилдемди акча иштеткендерге берип койбодуң? Келгенимде, кирешеси менен албайт белем», — дейт.

²⁴Андан соң, жанындагыларга айтат: «Мындан дилдени алып, он дилдеси барга бергиле!»

²⁵«Таксыр, анын он дилдеси бар го», — дешти алар.

²⁶Анда хан: «Силерге айтып коёюн: кимде бар болсо, ага дагы берилет, ал эми кимде жок болсо, колундагысы да тартылып алынат.

²⁷Мени өздөрүнө хан кылууну каалабаган душмандарымды ушул жерге алып келип, менин көзүмчө башын алгыла!» — дейт.

Ыйсанын Иерусалимге кириши

²⁸Ыйса сөзүн бүтүп, Иерусалим тарапка жолун улантты.

²⁹Зайтун тоосунун жанындагы Бейтфаге менен Бейтани айылдарына жакындаганда, Ыйса эки шакиртин жөнөтүп жатып, аларга мындай деди:

³⁰— Мына бу маңдайдагы айылга баргыла. Ага кирериңер менен эч ким мине элек такай байланып турганын көрөсүңөр. Аны чечип алып, жетелеп келгиле.

³¹Эгер бирөө: «Муну эмне чечип жатасыңар?» десе, «Эгебизге керек болуп жатат», — деп жооп бергиле.

³²Шакирттер барып, Ыйсанын айтканын табышты.

³³Алар такайды чечип жатканда, анын ээлери: «Эшекти эмне чечип жатасыңар?» — дешти.

³⁴Шакирттер: «Эгебизге керек болуп жатат», — деп жооп беришти.

³⁵Алар такайды Ыйсага жетелеп келишти да, чапандарын чечип, ага жаап, Ыйсаны мингизишти.

³⁶Ыйса аны минип баратканда, урмат-сый көрсөтүшүп, жолуна чапандарын төшөштү.

³⁷Зайтун тоосунан төмөн түшө турган жолго жеткенде, шакирттеринин баары мурда жасаган кудуреттүү кереметтер үчүн Кудайды кубана даңктай башташты:

³⁸— Эгебиздин атынан келаткан Падышаны Кудай жалгасын!Көктө бейкуттук болсун, Кудайга урмат болсун!

³⁹Ошондо эл арасындагы кээ бир фарисейлер Ыйсага:

— Устат, шакирттериңди тыйгын! — дешти.

⁴⁰Бирок Ыйса аларга мындай жооп берди:

— Силерге айтып коёюн: эгер алар унчукпай калышса, анда таштар кыйкырып жиберишет.

Ай, Иерусалим, Иерусалим

⁴¹Ыйса шаарга жакындап калганда, аны карап туруп, ыйлап жиберди да мындай деди:

⁴²— Ушул күнү тынчтык үчүн эмне керек экенин, жок дегенде, сен билсеңчи. Бирок ал азыр сенин көзүңдөн жашыруун.

⁴³Башыңа каран күн түшүп, касташкандарың айланаңды казып, туш тарабыңдан кысымга алышат.

⁴⁴Таш-талканыңды чыгарып, койнуңдагы балдарыңды кырышат. Кудайдын сага келген саатын билбей калганың үчүн сени жер менен жексен кылышат.

Ийбадатканадагы соодагерлерди кубалап чыгуу

⁴⁵Ошондон кийин Ыйса Иерусалимдеги ийбадаткананын короосуна кирип, андагы соодагерлерди кууп чыга баштады.

⁴⁶Аларга: — Ыйык Жазууда «Менин үйүм сыйына турган үй болсун»деп жазылган. А силер аны каракчылардын үңкүрүнө айлантып жибериптирсиңер!— деди.

⁴⁷Ыйса ар күнү ийбадаткананын короосунда таалим берип жүрдү. Ал эми эл башчылары, жогорку динкызматчылар жана дин мугалимдери Анын көзүн тазалоо амалын издей башташты,

⁴⁸бирок бул максаттарын ишке ашыра турган жолду таба алышпады. Себеби жамы журт Ыйсанын маңдайынан кетпей, сөзүн угушар эле.

20

Ыйсанын укугу тууралуу суроо

¹Ыйса ийбадаткананын короосунда таалим берип, Жакшы Кабарды жарыялап жүргөн ошол күндөрдүн биринде жогорку динкызматчылар жана дин мугалимдери эл башчылары менен бирге келишип,

²Ага суроо беришти: — Бизге айтчы, сен буларды кайсы бийлигиң менен жасап жатасың? Мындай бийликти сага ким берди? — дешти.

³Ыйса аларга мындай жооп берди:

— Мен да сиздерге бир суроо берейин, жооп берсеңиздер:

⁴Жакыя чөмүлдүрүү расмисин өткөрүү бийлигин кимден алды эле? Кудайданбы же адамдарданбы?

⁵Ошондо тигилер өз ара мындай деп акылдаша кетишти:

— Эгер Кудайдан десек, анда «эмнеге ага ишенбедиңиздер?» дейт.

⁶Адамдардан десек, элдин баары бизди ташбараңга алат, анткени алар Жакыяны пайгамбар деп эсептешет.

⁷Анан Ыйсага:

— Кимден экенин билбейбиз, — деп жооп беришти.

⁸Ыйса да аларга:

— Анда Мен да силерге кайсы бийлик менен жасап жатканымды айтпайм, — деди.

Жүзүмзардагы ижарачылар тууралуу ибарат

⁹Анан Ыйса элге кайрылып, мындай ибаратты айтты:

— Бир киши болуптур. Ал жүзүм тигип, аны багбандарга ижарага берип, өзү узак убакка бир жакка кетет.

¹⁰Жүзүм тере турган маал келгенде, жемишинен берсин деп ижарачыларга бир кулун жөнөтөт. Бирок ижарачылар аны сабап, куру кол кайтарып жиберишет.

¹¹Ошондо жүзүмзардын ээси дагы бир кулун жиберет. Алар аны да сабап, кордоп, куру кол жиберишет.

¹²Үчүнчүсүн жибергенде, аны да жарадар кылып, тышка ыргытып салышат.

¹³Ошондо жүзүмзардын ээси: «Эми эмне кылсам? Жанымдай көргөн уулумду жиберейин. Балким, андан ийменишээр», — дейт.

¹⁴Ижарачылар болсо уулун көргөндө, өз ара акылдашып: «Бул мураскор, жүргүлө, өлтүрөлү, ошондо мурасы бизге калат», — дешет да,

¹⁵аны жүзүмдүн сыртына алып чыгып, өлтүрүп салышат. Эми жүзүмдүн ээси эмне кылат?

¹⁶Келип, ижарачыларды өлтүрүп, жүзүмдү башкаларга берет. Муну угуп турган эл:

— Анын бетин ары кылсын! — деп жиберишти.

¹⁷Ыйса аларга карап:

— Ыйык Жазуулардагы:

«Куруучулар жаратпай,

Таштап салган таш эле,

Пайдубалдын негизи

Болуп калды ал эми»

деген сөз эмнени билдирет?

¹⁸Ким бул ташка куласа, талкаланат, ал эми бул таш кимдин үстүнө түшсө, анын таш-талканы чыгат, — деди.

Салык төлөө маселеси

¹⁹Жогорку динкызматчылар менен дин мугалимдери бул ибараттын ал тууралуу айтылганын түшүнүштү да, ошол эле замат кармамак болуп, бирок элден коркушту.

²⁰Сөзүнөн кыйкым таап, римдик губернатордун колуна тапшырып, соттотуу үчүн алар Ыйсаны аңдытып, такыбаа болумуш болуп, анткорлонушкан тыңчыларын жиберишти.

²¹Тыңчылар Ыйсага мындай суроо узатышты: — Устат, сиздин ак сүйлөп, туура таалим берериңизди билебиз. Эч кимдин жүзүнө карабай, адамдарга Кудайдын акыйкат жолун окутасыз.

²²Айтыңызчы: Рим падышасына салык төлөгөн болобу же болбойбу?

²³Алардын арам оюн байкаган Ыйса:

²⁴— Мага бир күмүш теңгени көрсөткүлөчү. Анын бетиндеги сүрөт менен жазуу кимдики экен? — деди.

— Падышаныкы, — дешти алар.

²⁵Ыйса:

— Анда падышаныкын падышага, Кудайдыкын Кудайга бергиле! — деди.

²⁶Ошентип алар Аны эл алдында сөзүнөн кармай албай, Анын жообуна таң калышып, унчуга албай калышты.

Өлгөндөрдүн кайра тирилүүсү жөнүндө суроо

²⁷Ошондо өлгөндөр кайра тирилбейт деп ишенишкен садукей тобундагы адамдар келип, Ыйсага суроо беришти:

²⁸— Устат! Муса: «Эгер бирөө дүйнөдөн тукумсуз өтүп кетсе, анын аялын иниси алып, агасынын тукумун уласын»,— деп жазып кеткен.

²⁹Жети бир тууган бар эле. Эң улуусу аял алып, бала көрбөй өлдү.

³⁰Аялын экинчи иниси алып, ал да баласыз өтүп кетти.

³¹Анан үчүнчүсү да ошондой болду. Ошентип жетинчисине чейин, баары ушундай каза болушту.

³²Эң аягында аял да көз жумду.

³³Эми, кыяматта кайра тирилишкенде, аял кимисиники болот? Анткени баары тең ага үйлөнүп чыгышпадыбы.

³⁴Ыйса аларга мындай жооп берди:

— Бул дүйнөдөгүлөр аял алышып, күйөөгө тийишет.

³⁵Ал эми бейишке татыгандар кайра тирилгенде, о дүйнөдөн аял да алышпайт, күйөөгө да чыгышпайт.

³⁶Алар периштелер сыяктуу эч качан өлбөйт, анткени кайра тирилтүүчү Кудайдын балдары болуп калышат.

³⁷Ал эми өлгөндөрдүн кайра тирилерин Муса өзү да күйүп турган бадал жөнүндөгү аңгемеде билдирген. Ал Эгебизди Ыбрайымдын Кудайы, Ыскактын Кудайы жана Жакыптын Кудайыдеген.

³⁸Демек, Кудай — өлгөндөрдүн эмес, тирүүлөрдүн Кудайы. Анткени Анын алдында баары тең тирүү да!

³⁹Ошондо дин мугалимдери:

— Устат, сиз абдан жакшы жооп бердиңиз! — дешти.

⁴⁰Мындан соң, эч ким батынып, Ага суроо бере албады.

Машаяк тууралуу суроо

⁴¹Ыйса аларга мындай деди:

— Эл эмне үчүн Машаякты Дөөттүн тукуму дешет?

⁴²Дөөт Забур китебинде: «Жараткан Эге Эгеме деди мындай:

⁴³Кастарыңды бут алдыңа жыкканымча,

Олтура тур, сыйлуу жер — оң жагымда»— деген.

⁴⁴Демек, Дөөт өзү Машаякты Эгем деп жатса, кандайча Ал кайра Дөөттүн тукуму болот?

Эки жүздүү динчилдерден сактангыла

⁴⁵Элдин баары Ыйсаны угуп турганда, Ал шакирттерине кайрылып мындай деди:

⁴⁶— Узун чапан кийип алып жайкала басканды, базарларда элдин эпилдеп саламдашып турганын, синагогаларда алдыңкы орундарда, аш-тойлордо төрдө олтурганды жакшы көргөн дин мугалимдеринен сак болгула!

⁴⁷Жесирлердин үй-жайын тартып алып, атайын элге көрүнүш үчүн узакка сыйынган ошолор. Алардын жазасы өтө оор болот.

21

Жесир аялдын зекети

¹Айлананы карап, Ыйса ийбадаткананын зекет сала турган үкөгүнө акчаларын салып жаткан байларды көрдү.

²Ошондой эле колунда жок бир жесир аялдын да эки тыйын салып жатканын көрдү.

³Ошондо Ыйса айтты: — Силерге бир чындыкты айтып коёюн: мына бул колунда жок жесир аял баарынан көп салды!

⁴Анткени баары өздөрүнөн артканын зекетке беришсе, бул аял өзү бечара болуп туруп, колунда болгонун бүт салып берди, — деди.

Акыр заман качан болот?

⁵Кимдир бирөөлөр ийбадаткана асыл таштар менен жасалгаланып, Кудайга арналган тартуулар менен кооздолгонун сөз кылып жатышты. Муну уккан Ыйса аларга кайрылып:

⁶— Силер ушул имаратты көрүп турасыңарбы? Таш үстүнө таш калбай, баары талкалана турган күндөр келет, — деди.

⁷Алар Ыйсадан:

— Устат, бул качан болот? Ушулар ишке ашар алдында кандай жышаан болот? — деп сурашты.

⁸Ыйса:

— Сак болгула, алданып калбагыла! Анткени көп адамдар Менин атымды жамынып келип: «Машаяк менмин!» жана «Акыр заман жакындады!» дешет. Алардын артынан ээрчибегиле!

⁹Жакын жерлердеги согуштардын үнүн жана алыс жерлердеги тартипсиздиктер тууралуу угасыңар. Бирок коркуп, үрөйүңөр учпасын! Анткени алгач ушулар болушу керек. Бирок булар акыр заман жакын экенин билдирбейт, — деди.

¹⁰Ыйса дагы мындай деди:

— Бир эл башка элге каршы, бир мамлекет башка мамлекетке каршы согушат.

¹¹Жер-жерлерде катуу жер титиреп, ачарчылыктар, жугуштуу оорулар болот, көктө коркунучтуу кубулуштар жана улуу жышаандар көрүнөт.

¹²Ал эми ушунун баары ишке ашардан мурда Мага ишенгениңер үчүн силерге зордук көрсөтүп, кодулашат, синагога сотторуна кармап берип, абакка камап, ал тургай падышалар менен өкүмдарлардын алдына алып барышат.

¹³Силер болсо мүмкүнчүлүктөн пайдаланып, Мен тууралуу айтып бересиңер.

¹⁴Ошондуктан өзүбүздү кантип актайбыз деп алдыртан түйшүк тартпоону көкүрөгүңөргө түйүп алгыла!

¹⁵Себеби Мен силерге кастарыңар каршы чыга да, сүйлөй да албай тургандай чечендик менен даанышмандыкты берем.

¹⁶Силерди, атүгүл ата-энелериңер, бир туугандарыңар, жакындарыңар менен досторуңар да кармап берип, кээ бириңерди өлтүрүшөт.

¹⁷Мен үчүн баарына жек көрүндү болосуңар.

¹⁸Бирок башыңардан бир тал чачыңар да түшпөйт.

¹⁹Туруктуулук менен өзүңөрдү сактап калгыла.

Иерусалимдин кыйрашы тууралуу алдын ала айтуу

²⁰Иерусалим шаарын душмандын аскерлери курчап алганын көргөнүңөрдө, анын каңгырап ээн кала турган кези жакын калган экен деп билгиле.

²¹Ошондо Иудеядагылар тоолорго качсын, Иерусалимдегилер шаардан чыгып кетишсин, ал эми шаардын сыртындагылар ичине киришпесин!

²²Себеби ошол убак — Кудайдын элге тиешелүү шыбагасын бере турган убагы. Ушундайча Ыйык Жазуудагы бул тууралуу жазылгандардын баары жүзөгө ашыш керек.

²³Ошол күндөрү кош бойлуулар менен бала эмизгендердин шору. Анткени жер бетин ырайымсыз зордук-зомбулук чулгап, бул элдин башына каардуу жаза жаайт.

²⁴Алар кылычтан кырылып, колго түшүп, башка элдиктерге туткунга кетишет. Башка элдиктер башкарган доор бүткүчө, Иерусалим алардын таманына тепселет.

Ыйсанын кайра келиши

²⁵Күндө, айда, жылдыздарда алаамат жышаандары пайда болуп, жерде деңиздер албууттанат, элдердин үрөйү учуп, эмне кыларын билишпейт.

²⁶Жер бетине келе жаткан коркунучтарды күтүп, адамдар эстерин жоготот. Анткени аалам күчтөрү багытынан таят.

²⁷Ошондо алар улуу кудурет жана шаң-салтанат менен булуттарды аралап келе жаткан Адам Уулун көрүшөт.

²⁸Силер бул окуялар боло баштаган кезде, өйдө туруп, жогору жакты карагыла, себеби ошол убакта куткарыла турган кезиңер жакындап калат.

²⁹Андан кийин Ыйса муну ибарат аркылуу түшүндүрдү:

— Анжир дарагын жана башка дарактарды карагылачы.

³⁰Жалбырактары чыга баштаганын көрсөңөр, жай жакындап калганын билесиңер.

³¹Анын сыңары, ушул окуялардын башталганын көргөнүңөрдө, Кудай Падышачылыгы жакын калганын билгиле.

³²Силерге бир чындыкты айтып коёюн: мунун баары ушул муундун тушунда болуп өтөт.

³³Асман-жер жок болот, бирок Менин сөздөрүм кала берет.

³⁴Бирок өзүңөргө сак болгула! Той-тополоңго берилип, мас болуп, же күндөлүк тиричиликтин түйшүгүнө кирип кетпегиле! Анткени Мен кайтып келе турган күн капысынан келет.

³⁵Ошол күн жер бетинде тургандардын баарынын башына түшкөн тор сыяктуу күтүлбөгөн жерден карп-курп кирип келет.

³⁶Ошондуктан апаттардан кутулуп, Адам Уулунун алдында туралгыдай болуу үчүн ар качан сергек болуп, сыйынгыла!

³⁷Ыйса ар күнү кечке чейин ийбадаткананын короосунда таалим берип, кечинде шаардан чыгып, Зайтун тоосуна барып, ошол жакта түнөп жүрдү.

³⁸Таң атпай элдин баары Аны угуу үчүн ийбадатканага келишер эле.

22

Ыйсага каршы бүтүм

¹Калама майрамы жакындап калган эле. Аны Куткарылуу майрамы деп да коюшат.

²Жогорку динкызматчылар менен дин мугалимдери элден корккондуктан Ыйсаны өлтүрүүнүн тымызын жолун издешти.

³Ошондо «он экинин» бири — Жүйүт Искариоттун ичине шайтан кирди.

⁴Ал жогорку динкызматчыларга жана ийбадаткана сакчыларынын башчыларына барып, Ыйсаны аларга кантип кармап берерин сүйлөштү.

⁵Алар абдан кубанып, Жүйүткө акысын төлөөгө макул болушту.

⁶Жүйүт аларга убада кылып, Ыйсаны эл жок жерден кармап бергенге оңтойлуу учурду издей баштады.

Акыркы кечки тамак

⁷Ошентип Калама майрамынын биринчи күнү да келип калды. Ошол күнү бир козуну курмандыкка чалышчу.

⁸Ошондуктан Ыйса Петир менен Жаканды жиберип: — Барып, бизге майрам тамагын даярдагыла, — деди.

⁹— Тамакты кай жерге даярдайлы? — деп сурашты алар.

¹⁰Ыйса мындай жооп берди:

— Шаарга киргениңерде, бир кумура суу көтөрүп бараткан адам жолугат. Аны ээрчип ал кирген

¹¹үйдүн ээсине: устатыбыз сага жиберип, «шакирттерим менен чогуу Куткарылуу майрамынын тамагын жей турган бөлмө кайсы» деп сурап жатат дегиле.

¹²Ал силерге үстүнкү кабаттагы төшөктөр салынып, конокко даярдалган чоң бөлмөнү көргөзөт. Тамакты ошол жерге даярдагыла.

¹³Алар барышканда, баары Ыйса айткандай болду анан майрам тамагын ошол жерге даярдашты.

¹⁴Кечки тамак учурунда Ыйса элчилери менен дасторкон жанында жамбаштап жатып,

¹⁵аларга: — Азап чегеримдин алдында мына бул Куткарылуу майрамынын тамагын силер менен бирге жешти абдан эңсеген элем.

¹⁶Силерге айтып коёюн: Кудай Падышачылыгында куткарылуу майрамынын чыныгы мааниси толук ачылганча, мындан ары бул тамактан ооз тийбейм, — деди.

¹⁷Анан чөйчөктү алып, Кудайга шүкүрчүлүк келтирип туруп, аларга:

¹⁸Силерге айтып коёюн: мындан ары, Кудай Падышачылыгы орногуча, эч кандай жүзүм шарабын ичпейм, — деди.

¹⁹Анан нанды алып, Кудайга шүкүрчүлүк келтирип, сындырды да, шакирттерине таратып берип жатып:

— Бул — силер үчүн берилип жаткан Менин денем. Мени ушундай кылып эскерип жүргүлө, — деди.

²⁰Анан бир чөйчөктү колуна алып, мындай деди:

— Бул чөйчөк — силер үчүн төгүлчү каным менен бекий турган силер менен Кудайдын ортосундагы жаңы келишим.

²¹Бирок Мени өз колу менен кармап бере турган саткын Мени менен бирге дасторкон башында отурат!

²²Анткени Адам Уулу алдын ала белгиленген жол менен баратат, бирок Аны сатып кеткен адамдын шору.

²³Ошондо шакирттери:

— Аны ким сатканы жүрөт? — деп бири биринен сурай башташты.

Ким улуу?

²⁴Шакирттеринин арасында кимибиз улуу болдук экен деген талаш башталды.

²⁵Ыйса аларга мындай деди: — Дүйнөдөгү падышалар эл үстүнө үстөмдүк кылышат, эл бийлегендер «эл камын көргөндөр» деп аталышат.

²⁶Бирок силер андай болбогула. Тескерисинче, улууңар кичүүдөй, башчыларыңар кызматчыдай болушсун.

²⁷Кимиси улуу: дасторкондун жанында жамбаштап жатканбы, же ага кызмат кылып турганбы? Жамбаштап жатканы улуу да, туурабы? Бирок Мен силердин араңарда кызматчы катары кызмат кылып жүрбөймүнбү.

²⁸Бирок силер Менин башыма кыйынчылык түшкөн кезде жанымда болдуңар.

²⁹Ошондуктан Атам Мени падышачылык кылганга дайындагандай, Мен да силерге бийлик берем.

³⁰Силер Менин падышачылыгымдагы дасторкондон даам татасыңар да, такка олтуруп, Ысрайылдын он эки уруусун башкарасыңар.

Ыйса Петирдин «Аны тааныбайм» дээрин алдын ала айтат

³¹Эгебиз Ыйса Ысман-Петирге:

— Ысман, Ысман! Буудайды электен өткөргөн сыяктуу, шайтан да силерди сыноодон өткөрүүнү талап кылды.

³²Бирок Мен сенин ишенимиң жоголуп кетпесин деп сыйындым. Сен болсо ишенимге кайтып келгениңде, боордошторуңдун да ишенимин бекемде, — деди.

³³Ысман Ыйсага:

— Эгем, сени менен бирге абакка да, ажалга да даярмын! — деди.

³⁴Бирок Ыйса:

— Петир, сага айтамын: ушул түнү короз кыйкыргыча, Мени тааныбайм деп үч жолу айтасың, — деп жооп берди.

³⁵Ошондон кийин Ыйса шакирттерине:

— Мен силерди капчыксыз, баштыксыз, бут кийимсиз жөнөткөнүмдө, бир нерсеге муктаж болдуңар беле? — деди.

Алар:

— Жок, эч нерсеге, — деп жооп беришти.

³⁶Ыйса аларга:

— Бирок мындан ары кимдин капчыгы болсо, алып алсын. Кимдин баштыгы болсо, көтөрүп алсын. Кимде канжар жок болсо, кийимин сатып ийип, канжар сатып алсын.

³⁷Анткени силерге айтып коёюн: «Аны кылмышкерлердин катарына кошушту»деп Ыйык Жазууда айтылган сөз Менин өмүрүмдө аткарылышы керек. Себеби Мен тууралуу айтылган сөздөр аткарылбай койбойт, — деди.

Шакирттер:

³⁸— Эгебиз, мына бул жерде эки канжар бар, — дешти.

Ыйса аларга:

— Жетет, — деди.

Гетсеман багындагы сыйынуу

³⁹Ыйса шаардан чыгып, адатынча Зайтун тоосуна жөнөдү. Шакирттери Анын артынан ээрчишти.

⁴⁰Ошол жерге жеткенден кийин Ыйса аларга: «Шайтанга азгырылбас үчүн сыйынгыла!» — деди.

⁴¹Өзү алардан таш ыргытымдай оолагырак барып, тизеледи да, мындай деп сыйынды:

⁴²— Ата, эгер кааласаң, ушул азапты Мага тийгизбей өткөрүп жиберчи. Бирок Менин эмес, Сенин каалаганыңдай болсун!

⁴³Ошол учурда көктөн бир периште келип, Ыйсага көрүнүп, Ага кайрат берди.

⁴⁴Ыйса ого бетер берилип сыйынды. Анын тери кан тамчыларындай болуп жерге тамды.

⁴⁵Ыйса сыйынып бүтүп, ордунан турду да, шакирттеринин жанына келип, алардын кайгыдан чарчап, уктап калганын көрдү.

⁴⁶Ошондо аларга: — Эмне уктап жатасыңар? Шайтанга азгырылып кетпес үчүн сыйынгыла! — деди.

Ыйсанын кармалышы

⁴⁷Ыйса сөзүн аяктай электе, топурап, бир топ адамдар келди. Аларды он эки элчинин бири, Жүйүт баштап жүрүптүр. Ал Ыйсага жакындап, өпмөкчү болду.

⁴⁸Бирок Ыйса ага: — Жүйүт, сен өөп туруп, Адам Уулуна кыянаттык кыласыңбы? — деди.

⁴⁹Ыйсанын жанындагылар эми эмне боло турганын сезишти да:

— Эгебиз, канжар менен чабышпайлыбы? — дешти.

⁵⁰Алардын бирөөсү башкы динкызматчынын кулунун оң кулагын шылый чапты.

⁵¹Бирок Ыйса: — Токтоткула! — деди да, кулдун кулагына колун тийгизип, аны калыбына келтирип, айыктырып койду.

⁵²Өзүн кармоого келген жогорку динкызматчыларга, ийбадаткана сакчыларынын башчыларына жана эл башчыларына Ыйса мындай деди:

— Каракчыга каршы аттангансып, кылыч, токмок менен куралданып чыгыпсыңар.

⁵³Күн сайын силер менен кошо ийбадаткананын короосунда жүргөнүмдө, Мага кол көтөргөн жок элеңер, эми болсо силердин мезгилиңер келип, бийлик — караңгылыктыкы.

Ысман Петирдин «Ыйсаны тааныбайм» деп үч жолу айтышы

⁵⁴Алар Ыйсаны кармашты да, башкы динкызматчынын үйүнө алып барышты. Ал эми Петир артынан акмалап, ээрчип келди.

⁵⁵Сакчылар короонун ичине от жагып, тегерете жылынып отурушканда, Петир да алардын арасына барып кошулду.

⁵⁶Бир малай аял оттун жарыгынан анын отурганын көрө койду да, тигиле карап: — Бул да ошолор менен бирге жүргөн болчу, — деди.

⁵⁷Петир ага:

— Ай, аял, койсоңчу, мен аны тааныбайм, — деп мойнуна албады.

⁵⁸Көп өтпөй дагы бирөө аны көрө коюп:

— Сен да ошолордун бирисиң, — деди.

Бирок Петир ал кишиге да:

— Эй, койсоңчу, мен алардан эмесмин, — деди.

⁵⁹Бир сааттай убакыт өткөн соң, дагы бирөө:

— Чынында эле, бул да анын жанында жүргөн, өзү да галилеялык экен, — деп баса айтты.

⁶⁰Бирок Петир ошол адамга:

— Эй, сен эмне деп жатканыңды түшүнбөдүм?! — деди.

Ал сүйлөп бүтө электе короз кыйкырды.

⁶¹Эгебиз бурулуп, Петирди карады. Ошондо Петир Эгебиздин: «Ушул түнү короз кыйкыргыча, Мени тааныбайм деп үч жолу айтасың» деген сөзүн эстеди да,

⁶²сыртка чыгып, өксүп ыйлады.

Жогорку кеңештин алдында

⁶³Ыйсаны кармап турган кишилер Аны сабап, кордук көрсөтүштү.

⁶⁴Анын башын таңып туруп, уруп: — Кана, пайгамбарчылык кылып, сени ким урганын айтып берчи! — деп мазакташты.

⁶⁵Алар Аны дагы башка көптөгөн жаман сөздөр менен кордошту.

⁶⁶Таң атканда, эл башчылары, жогорку динкызматчылар жана дин мугалимдери жыйналышып, Ыйсаны өздөрүнүн жогорку кеңешке алып келишти.

⁶⁷— Эгер сен Машаяк болсоң, бизге айтчы! — дешти алар Ыйсаны суракка алып.

Ыйса аларга:

— Силерге айтсам, ишенбейсиңер!

⁶⁸Суроо берсем, жооп бербейсиңер!

⁶⁹Бирок ушул кезден баштап Адам Уулу кудуреттүү Кудайдын оң жагында олтура турган болот,— деди.

⁷⁰Ошондо бардыгы:

— Демек, сен Кудайдын Уулу экенсиң да? — дешти.

Ыйса аларга:

— Дал ошонун Өзү экенимди өзүңөр айтып турасыңар, — деп жооп берди.

⁷¹Андан кийин муну уккан алар:

— Бизге башка далилдин кереги жок! Биз муну анын өз оозунан уктук! — дешти.

23

Ыйса Пилаттын алдында

¹Чогулгандардын баары ордуларынан туруп, Ыйсаны Пилатка алып барышты да,

²айыптай башташты: — Биз мына бул кишинин элибизди бузуп жүргөнүн жана Рим падышасына салык төлөөгө каршы чыкканын аныктадык. Ал өзүн Машаякмын, мындайча айтканда, Падышамын деп жүрөт, — дешти.

³Ошондо Пилат Ыйсадан:

— Иудейлердин падышасы сенсиңби? — деп сурады.

Ыйса:

— Өзүңүз айтып турасыз, — деп жооп берди.

⁴Пилат жогорку динкызматчылар менен жыйылган элге кайрылып:

— Мен бул адамдан эч бир күнөө таппай турам, — деди.

⁵Бирок алар ого бетер күчөшүп:

— Бул киши Галилеядан баштап, ушул жерге чейин бүткүл Иудеяга өз таалимин таратып, элди ээликтирип жүрөт, — дешти.

⁶Пилат Галилея тууралуу укканда:

— Бул киши галилеялыкпы? — деп сурады.

⁷Ыйсанын Ирод бийлеген аймактан экенин билген соң, Пилат Ыйсаны ошол майрам күндөрү Иерусалимде жүргөн Иродго жөнөттү.

Ыйса Ироддун алдында

⁸Ирод Ыйсаны көргөнүнө аябагандай кубанды, себеби Ал жөнүндө кабардар болуп, Андан бир керемет көрсөм деп, көптөн бери көксөп жүргөн эле.

⁹Ирод Ыйсага көп суроо берди, бирок Ыйса алардын бирине да жооп берген жок.

¹⁰Ошол жерде турушкан жогорку динкызматчылар менен дин мугалимдери болсо Ыйсаны күчүнүн барынча каралап жатышты.

¹¹Ошондо Ирод да жоокерлери менен бирге Ыйсаны кордоп, мазактады да, үстүнө падыша чапанын жаап, кайра Пилатка жиберди.

¹²Ушул кезге чейин касташып келген Пилат менен Ирод ошол күнү дос боло калышты.

Ыйсаны өлүмгө кыюу

¹³Пилат жогорку динкызматчыларды, уруу башчыларын жана элди чакыртып алып,

¹⁴мындай деди: — Мына бул адамды элди бузуп жүрөт деп, мага алып келдиңиздер. Мына, мен аны өзүңүздөрдүн көз алдыңыздарда суракка алып, бул адамдан силер айыптагандай эч бир күнөө таппадым.

¹⁵Ирод да ошентти, анткени мен бул адамды ага жөнөткөн элем. Демек, ал өлүм жазасына тартыла тургандай эч кандай кылмыш кылган жок.

¹⁶Ошондуктан аны сабатып туруп, бошотуп жиберем, — деди.^[21]

¹⁸Бирок чогулган элдин баары:

— Өлтүр аны! Бизге Бараббаны бошотуп бер! — деп чуулдашты.

¹⁹Барабба болсо шаарда көтөрүлүш чыгарып, киши өлтүргөндүгү үчүн түрмөгө камалган эле.

²⁰Пилат Ыйсаны коё бермекчи болуп, кайрадан элге кайрылды.

²¹Бирок алар: — Аны айкаш жыгачка кер! Аны айкаш жыгачка керип сал! — деп чуу салышты.

²²Пилат алардан:

— Бул киши кандай жамандык кылды? — деп үчүнчү жолу сурады да, мындай деди:

— Мен андан өлүм жазасына тарта тургандай эч айып таппай турам. Ошондуктан сабатып туруп, бошотуп жиберейин.

²³Бирок алар бир ооздон:

— Аны айкаш жыгачка керип сал! — деп кыйкыра беришти.

Акыры эл менен башкы диний кызматчылардын кыйкырыктары үстөмдүк кылып,

²⁴Пилат алардын талабына көнүүгө аргасыз болду.

²⁵Көтөрүлүш чыгарганы жана киши өлтүргөнү үчүн түрмөгө камалган адамды алардын суранычы боюнча бошотуп жиберди, ал эми Ыйсаны алардын ыктыярына тапшырды.

Ыйсанын айкаш жыгачка кадалышы

²⁶Жоокерлер Ыйсаны жазалай турган жерге алып бара жатышканда, айылдан шаарга келе жаткан Ысман аттуу киринеялыкты кармап алышып, ага айкаш жыгачты артып, Ыйсанын аркасынан көтөртүп коюшту.

²⁷Ыйсаны өтө көп эл ээрчип келе жатты. Көптөгөн аялдар боздоп, ыйлап баратышты.

²⁸Ыйса аларга кайрылып, мындай деди: — Оо, Иерусалим аялдары! Мен үчүн ыйлабагыла, өзүңөр үчүн жана балдарыңар үчүн ыйлагыла!

²⁹Себеби «Согончогу канабаган, бала төрөбөгөн, эмчек эмизбеген аялдар бактылуу!» дей турган, азаптуу күндөр келет.

³⁰Ошол убакта адамдар тоолорго: «Үстүбүзгө кулагыла!» дөбөлөргө: «Бизди көөмп калгыла!»деп айта турган болушат.

³¹Эгер жашыл даракты ушундай кылып жатышса, анда куураган жыгачка эмне болот?

³²Жоокерлер Ыйса менен бирге эки кылмышкерди да өлтүрүүгө алып баратышты.

³³Алар «Баш сөөк жайы» деген жерге келишкенде, Ыйса менен кошо кылмышкерлерди да, бирин оң жагына, бирин сол жагына айкаш жыгачтарга кадап салышты.

³⁴Ыйса: — Оо, Ата, буларды кечире көр! Алар эмне кылып жатышканын өздөрү билишпейт, — деди.

Жоокерлер чүчү кулак кармашып, Ыйсанын кийимдерин өз ара бөлүп алышты.

³⁵Эл муну карап турду. Башчылар да Ыйсаны мазакташып: — Ал башкаларды куткарчу эле. Эгер чын эле ал Кудай тандаган Машаяк болсо, эми өзүн куткарып көрсүнчү! — дешти.

³⁶Жоокерлер да алдына келип, Ага кычкыл ичимдик сунушуп:

³⁷— Эй, иудейлердин падышасы болсоң, өзүңдү куткарбайсыңбы, — деп Аны кордошту.

³⁸Жыгачтын өйдө жагында «Бул — иудейлердин падышасы» деп грек, латын жана эврей тилдеринде жазылган такта кагылуу эле.

³⁹Ыйсанын жанына жыгачтарга кагылган эки кылмышкердин бири Аны мазактай:

— Сен Машаяк эмессиңби? Кана, өзүңдү да, бизди да куткарбайсыңбы! — деди.

⁴⁰Экинчиси, тескерисинче, аны тыйып:

— Кудайдан коркпойсуңбу? Өзүң да бул жазага тартылдың го.

⁴¹Биз го кылган иштерибизге жараша тийиштүү жазабызды алдык. Бул болсо эч жамандык кылган жок, — деди.

⁴²Ошондон кийин Эгебизге:

— Ыйса, падышачылыгыңа келгенде, мени эстей көр, — деди.

⁴³Ыйса:

— Сага бир чындыкты айтып коёюн: бүгүн сен Мени менен бирге бейиште болосуң! — деди.

Ыйсанын өлүмү

^44-45Түшкү саат он экилерде күн тутулуп, бүт жерди караңгылык басып, ал саат үчкө чейин созулду. Ийбадатканадагы көшөгө тең ортосунан айрылып, экиге бөлүндү.

⁴⁶Ыйса бар үнү менен: — Ата, жанымды Сенин колуңа тапшырып жатам!— деп кыйкырды. — Ушундай деп, Ал акыркы демин чыгарды.

⁴⁷Ушул окуяларды көрүп турган римдик жүз башы:

— Бул адам, чынында эле, ак экен! — деп, Кудайды даңктады.

⁴⁸Кызык көргөнү чогулуп, бул окуяга күбө болгон эл көкүрөгүн койгулап, катуу кайгырып, шаарга кайтышты.

⁴⁹Ал эми Ыйсаны тааныгандардын бардыгы жана Галилеядан бери ээрчип келген аялдар ушунун баарын алыстан карап турушту.

Ыйсанын көргө коюлушу

⁵⁰Жогорку кеңештин Жусуп аттуу мүчөсү бар эле. Ал Иудеядагы Ариматия шаарынан чыккан, ак пейил, адил адам болчу.

⁵¹Ал иудей жетекчилеринин чечими менен ишине макул болбогон, Кудай Падышачылыгын күтүп жүргөн киши боло турган.

⁵²Эми ал Пилатка барып, Ыйсанын сөөгүн сурап алды.

⁵³Аны жыгачтан түшүрүп алып, ак кепинге ороду. Аска ташты оюп жасалган, али эч ким коюлбаган бир көргө алып барды.

⁵⁴Бул иш даярдануу күнү кечинде, дем алыш күнү жаңы башталган маалда болду.

⁵⁵Ыйса менен бирге Галилеядан келген аялдар Жусупту ээрчип келишип, көрдү да, анын ичине сөөктүн кандай коюлганын да көрүштү.

⁵⁶Алар шаарга кайтышып, атыр менен жыттуу май камдашты. Дем алыш күнү болсо Тоорат мыйзамына ылайык эч иш кылбай, эс алышты.

24

Ыйсанын тирилиши

¹Жуманын биринчи күнү таң азанда алиги аялдар даярдап коюшкан атыр менен жыттуу майларды алышып, көргө келишти.

²Келгенде, көрдүн оозун бекиткен таштын ордунан жылдырылып, алынып салынганын көрүштү.

³Алар ичине кирип, Эгебиз Ыйсанын сөөгүн табышпады.

⁴Эмне болгонун түшүнбөй аң-таң болуп турушканда, жаркыраган кийимчен эки киши пайда болду.

⁵Аялдар катуу коркуп, баштарын жерден ала албай турушканда, беркилер мындай дешти: — Эмнеге тирүүнү өлүктөрдүн арасынан издеп жүрөсүңөр?

⁶Ал тирилип кетти, бул жерде жок! Ал мурда, Галилеяда жүргөнүндө айткан сөздөрүн эсиңерге түшүргүлө.

⁷Силерге: «Адам Уулун күнөөкөр адамдардын колуна кармап беришет, Аны айкаш жыгачка керишет, үчүнчү күнү болсо Ал кайрадан тирилет», — дебеди беле.

⁸Ошондо аялдар Ыйсанын бул сөздөрүн эстешти.

⁹Мүрзөдөн кайтып келип, бул тууралуу он бир шакиртке жана башкалардын баарына кабарлашты.

¹⁰Элчилерге бул кабарды жеткизгендер — магдалалык Мариям, Жахана, Жакыптын энеси Мариям жана башка аялдар эле.

¹¹Бирок бул сөздөрдү элчилер куру сөз деп, ишенишкен жок.

¹²Петир болсо ордунан тура калып, мүрзөнү көздөй жүгүрдү. Жетип келип, эңкейип, көрдүн ичин карады. Ал кепиндердин гана жатканын көрүп, бул ишке таң калып, кайра артына жөнөдү.

Ыйсанын эки шакиртине көрүнүшү

¹³Так ошол күнү шакирттердин экөө Иерусалимден он чакырымдай аралыкта жайгашкан Эмаус деген айылды көздөй жол тартып,

¹⁴болуп өткөн окуялар тууралуу сөз кылып баратышкан.

¹⁵Бул окуяларды талкуулап, сүйлөшүп бара жатышканда, Ыйса жакындап келип, аларга кошулуп калды.

¹⁶Бирок алардын көзү байланып калгандыктан Аны таанышкан жок.

¹⁷Ыйса алардан: — Эмне жөнүндө сөз кылып жатасыңар? — деп сураганда, шакирттер токтой калышты.

Алардын өңдөрү капалуу эле.

¹⁸Анан Клеоп аттуусу мындай деди: — Иерусалимге келип, жакын арада эле анда болуп өткөн окуя жөнүндө билбеген жалгыз сен окшойсуң?

¹⁹— Кайсы окуя? — деп сурады Ыйса.

— Назареттик Ыйса жөнүндөгү, — дешти алар. — Ал Кудайдын да, бүтүндөй элдин да алдында кудуреттүү иши жана сөзү менен таанылган пайгамбар эле.

²⁰Биздин жогорку динкызматчыларыбыз менен эл башчыларыбыз өкүм чыгартып, аны айкаш жыгачка керип өлтүртүштү.

²¹Ал эми биз, Ысрайыл элин куткаруучу — ошол деген ишеним менен үмүттөнгөн элек. Анын үстүнө бул окуянын болгонуна мына бүгүн үчүнчү күн.

^22-23Бирок арабыздан бир топ аялдар эртең менен эрте көргө барышып, анын сөөгүн таппай кайра келишип, бизди аябай таң калтырышты. Аларга периштелер көрүнүп, «Ыйса тирүү» дешиптир.

²⁴Ошондо дагы башкалары мүрзөгө барып, аялдардын айтканындай эле Ыйсанын көрдө жок экенине ынанышты.

²⁵Ошондо Ыйса аларга айтты:

— Эй, баамсыздар! Пайгамбарлар айткан сөздөрдүн баарына эмнеге дале ишенбейсиңер!

²⁶Машаяк Өз улуулугуна жеткенден мурун ушул азаптардан өтүш керек эмес беле?

²⁷Анан Ыйса аларга Муса жана башка бардык пайгамбарлардан тартып, Ыйык Жазуулардагы Өзү тууралуу айтылгандарды чечмелеп, түшүндүрүп берди.

²⁸Алар бара жаткан айылга жакындаганда, Ыйса жолун андан ары улай тургандай түр көрсөттү.

²⁹Бирок шакирттер: — Бүгүн биздикине конуп калсаңчы, анткени кеч кирип, күн батайын деп калды, — деп өтүнүштү.

Ыйса алар менен бирге калмакчы болуп, үйгө кирди.

³⁰Алдыларына тамак келгенде, Ал Кудайга ыраазычылык келтирип, нанды сындырып, шакирттерине сунду.

³¹Ошондо гана алардын көзү ачылып, Ыйсаны таанышты. Бирок Ыйса ошол замат көздөн кайым болду.

³²Шакирттер өз ара: — Эсиңдеби, жолдо ал бизге Ыйык Жазуулардын маанисин ачып, түшүндүрүп жатканда, жүрөгүбүз от болуп жалындабады беле? — дешти.

³³Ошол замат ордуларынан туруп, Иерусалимге кайтып келишти да, он бир шакиртти жакын адамдары менен чогулуп олтурушкан жеринен табышты.

³⁴Алар Эгебиздин чындыгында эле кайра тирилип, Ысманга көрүнгөнүн кеп кылып жатышкан экен.

³⁵Эки шакирт дагы жолдо болгон окуяны жана Ыйсаны нан сындырып жатканда таанып калышканын айтып беришти.

Ыйсанын шакирттерине көрүнүшү

³⁶Алар ушундай деп сүйлөшүп жатканда, Ыйса алардын ортосунда Өзү пайда болду да:

— Ассалом алейкум! — деди.

³⁷Жүрөгү түшкөн алар Аны арбак экен деп ойлошту.

³⁸Ошондо Ыйса аларга айтты:

— Неге коркуп кеттиңер? Эмнеге шектенип жатасыңар?

³⁹Колдорумду, буттарымды карап көргүлө, бул Мен Өзүммүн. Мени кармап көргүлө, анткени арбактын Меникиндей эти менен сөөгү болбойт.

⁴⁰Ыйса ушундай деди да, аларга колдору менен буттарын көрсөттү.

⁴¹Алар кубанганынан ишене албай, аң-таң болуп турушту. Ошондо Ыйса: — Жегидей бир нерсеңер барбы? — деди.

⁴²Алар Ага куурулган балыктын бир үзүмүн сунушту.

⁴³Ыйса аны алып, алардын көзүнчө жеди.

⁴⁴Анан аларга айтты: — Силер менен бирге жүргөн кезде эле: «Мусанын мыйзамында, пайгамбарлардын китептеринде жана Забурда Мен жөнүндө айтылгандардын бардыгы аткарылышы керек», — деп айткам.

⁴⁵Ошондо Ал Ыйык Жазуулардын маанисин түшүнүүгө шакирттердин акыл-сезимин ойготту.

⁴⁶Анан сөзүн улап: — Дагы мындай деп жазылган: «Машаяк ушул азапты башынан өткөрүп, үчүнчү күнү өлүмдөн кайра тирилиши керек

⁴⁷жана ниеттерин өзгөрткөн адамдардын күнөөлөрү кечирилет деп, Анын атынан Иерусалимден баштап, бардык элдерге кабар жарыялоо керек».

⁴⁸Силер болсо буга күбөсүңөр.

⁴⁹Мен силерге Атам убада кылган Ыйык Рухту жиберем. Силер болсо жогорудан келе турган ошол кудуретке толгуча Иерусалимде болгула! — деди.

Ыйсанын асманга көтөрүлүшү

⁵⁰Ыйса шакирттерин шаардын сыртына алып чыгып, Бейтаниге жакын жерге ээрчитип келди да, колун жайып, батасын берди.

⁵¹Бата берип жаткан маалда алардан алыстап, көккө көтөрүлө баштады.

⁵²Шакирттери тизе бүгүп, Ага таазим кылышты. Анан кубанычтары койнуна батпай, Иерусалимге кайтып келишти да,

⁵³ар убакта Кудайды даңазалап, ийбадатканада жүрүштү.

Жакан

1

Ыйса — Кудайдын адамга айланган Сөзү

¹Адегенде Сөз болгон, Сөз Кудайда болгон жана Сөз Кудай болгон.

²Сөз башынан эле Кудай менен болгон.

³Кудай баарын Сөз аркылуу жараткан жана жаратылган нерсенин бири да Ансыз пайда болгон эмес.

⁴Сөз өмүрдүн башаты болгон. Ошол өмүр адамзатка жарыгын төктү.

⁵Жарык караңгыда жаркырады, караңгы болсо жарыкты жеңе албады.

⁶Кудай жиберген Жакыя аттуу бир адам болгон.

⁷Ал Жарыкка күбө болуп, бардык адамдарды Ошого ишендирүү үчүн келген.

⁸Жакыя өзү Жарык болгон эмес, ал Жарык тууралуу кабарлоо үчүн гана келген болчу.

⁹Ар адамга жарыгын төкчү чыныгы Жарык бул дүйнөгө келе жатты.

¹⁰Ал Өзү бул дүйнөдө бар эле, дүйнөнү Ошол жараткан болчу, бирок дүйнөдөгүлөр Аны тааныбады.

¹¹Өзү тандаган элге келди, бирок алар Аны кабыл алышпады.

¹²Ал эми кабыл алып, Ага ишенгендердин баарына Кудайдын балдары болуу укугун берди.

¹³Алар табигый жол менен же пенденин каалоосу менен эмес, Кудай аларга чыныгы өмүр бергендиктен гана Анын балдары боло алышты. Алар түпкү аталары ким болгонунан же адамдардын каалоосунан эмес, Кудай Өзү аларды балдары кылган.

¹⁴Сөз адам болуп, арабызда өмүр сүрдү. Ошондо биз Кудай Атанын жалгыз Уулунун чексиз улуулугун көрдүк. Кудайдын болгон ырайымы менен акыйкаты Анда эле.

¹⁵Жакыя Ал жөнүндө мындай деп жар салды: «"Аркамдан келе жаткан менден улуу, анткени ал мен төрөлө электе эле бар болгон" деген кишим ушул».

¹⁶Анын чексиз ырайымынан баарыбыз батанын үстүнөн батага ээ болуп келе жатабыз.

¹⁷Муса пайгамбар аркылуу мыйзам берилсе, Ыйса Машаяк аркылуу ырайым менен акыйкат берилди.

¹⁸Кудайды эч ким, эч качан көргөн эмес, Аны бизге Атасына эң жакын болгон жалгыз Уулу таанытты.

Жакыянын Машаяк тууралуу айтышы

^19-20Иерусалим шаарындагы иудей башчылары тарабынан ким экендигин билип келүүгө жиберилген динкызматчылар менен лебиттерге Жакыя жооп берүүдөн баш тартпай:

— Мен Машаяк эмесмин, — деп ачык айтты.

²¹Алар:

— Анда сен кимсиң, Илияс^[1]пайгамбарсыңбы? — деп сурашты.

— Жок, ал эмесмин, — деп жооп берди Жакыя.

— Мүмкүн сен келе турган Пайгамбар^[2]чыгарсың?

— Жок.

—

²²Жиберген кишилерибизге жооп бергендей бололу. Сен өзүң жөнүндө эмне дейсиң?

²³Ошондо Жакыя мындай деди:

— Мен, Ышая пайгамбар айткандай, «Эгебизге жолду түздөгүлө!»— деп чөлдө жар салган кабарчымын.

²⁴Бул адамдар фарисейлер тобунан эле.

²⁵Алар Жакыядан дагы: — Эгер Машаяк да, Илияс да, келе турган Пайгамбар да болбосоң, эмне үчүн адамдарды Кудай жолуна чакырып сууга чөмүлдүрүү расмисинен өткөрүп жүрөсүң? — деп сурашты.

²⁶Жакыя:

— Мен тек гана сууга чөмүлдүрүү расмисин өткөрүп жүрөм. Араңарда силер тааныбаган бирөө турат.

²⁷Ал өз ишин менден кийин баштайт, ошентсе да мен анын бут кийиминин боосун чечүүгө татыксызмын, — деди.

²⁸Бул окуя Жакыя чөмүлдүрүү расмисин өтөп жүргөн Иордан дарыясынын чыгышындагы Бейтани айылында болду.

Кудайдын курмандык козусу

²⁹Кийинки күнү Жакыя өзүн көздөй келе жаткан Ыйсаны көрүп:

— Карагыла, Кудай жиберген курмандык козу ушул! Бул адамзаттын күнөөсүн мойнуна алат.

³⁰«Менден кийин келе жаткан менден улуу, анткени ал мен төрөлө электе эле бар болгон» деп, ушул тууралуу айткан элем, — деди. —

³¹Мен муну таанычу эмесмин, бирок Ысрайыл элине тааныштырып, адамдарды чөмүлдүрүү расмисинен өткөрүү үчүн келдим.

³²Жакыя Ал жөнүндө дагы мындай деди:

— Мен Ыйык Рухтун көгүчкөн кейпинде көктөн түшүп, Ыйсага конгонун көрдүм.

³³Аны мурда чындап эле таанычу эмесмин, бирок мени сууга чөмүлдүрүү расмисин аткарууга жиберген Кудай: «Рухтун кимге конгонун көрсөң, Ыйык Рухка чөмүлдүрүүчү Ошол», — деген эле.

³⁴Мен көрүп, Ыйсанын Кудай Уулу экенине күбө болдум.

Ыйсанын алгачкы шакирттери

³⁵Эртеси күнү да Жакыя эки шакирти менен ошол жерде турган эле.

³⁶Ал өтүп бараткан Ыйсаны көрүп: — Карагыла, Кудай жиберген курмандык козу ушул! — деди.

³⁷Эки шакирти Жакыянын айтканын угары менен Ыйсаны ээрчип жөнөштү.

³⁸Ыйса артына бурулуп, алардын келе жатканын көрдү да: — Эмне керек эле? — деди.

Алар:

— Рабби (устат дегенди билдирет), каерде турасыз? — дешти.

³⁹Ыйса:

— Келип, көрүп кеткиле! — деди.

Алар барып, Ыйсанын турган жерин көрүшүп, ал күнү Аны менен бирге болушту. Бул түштөн кийинки убак эле.

⁴⁰Жакандын сөзүн угуп, Ыйсанын артынан ээрчиген экөөнүн бири Ысман-Петирдин иниси Идрис болчу.

⁴¹Ал биринчи бир тууган агасы Ысманга барып: — Биз Машаяк ким экенин билдик! — деди.

⁴²Анан аны Ыйсага ээрчитип келди. Ыйса Ысманга карап:

— Сен Жакан уулу Ысмансың. Мындан ары атың Кефа^[3](«таш» дегенди билдирет) болсун, — деди.

⁴³Эртеси күнү Ыйса Галилея аймагына бармакчы болду. Ал Филипке жолугуп:

— Жүр, Мага кошул, — деди.

⁴⁴Филип да Идрис менен Петир турган Бейтсайдадан эле.

⁴⁵Филип болсо Натанайылга барды. — Биз Муса Тооратта жазган жана башка пайгамбарлар да өз жазмаларында айтып кеткен Машаякка жолуктук! — деди ага Филип, — ал — Назареттик Жусуптун уулу Ыйса!

⁴⁶Бирок Натанайыл:

— Деги Назареттен жакшы бир нерсе чыкмак беле? — деди.

Филип:

— Анда бар да өзүң көрбөйсүңбү! — деди.

⁴⁷Ыйса келе жаткан Натанайылды көргөндө:

— Ичинде эч бир кири жок, накта ысрайылдык мына ушул, — деди.

—

⁴⁸Сиз мени кайдан билесиз? — деди Натанайыл буга таңыркай. — Мен сени Филип чакыра электе эле анжир дарагынын түбүнөн көргөм.

⁴⁹Ошондо Натанайыл:

— Устат, сиз чындап эле Кудай Уулу экенсиз! Ысрайыл падышасы сиз экенсиз! Буга эми көзүм жетти, — деди.

—

⁵⁰«Сени анжир дарагынын түбүнөн көргөм» дегениме эле ишенип жатасыңбы? Али мындан да зор нерселерди көрөсүң!

⁵¹Ыйса дагы мындай деди:

— Силерге бир чындыкты айтып коёюн: эми силер көктүн ачылганын көрөсүңөр. Ал жерде Кудайдын периштелери асманга чыгып, асмандан Адам Уулуна түшүп турушат.

2

Ыйсанын тойдо көрсөткөн керемети

¹Эки күндөн кийин Галилеядагы Каана деген айылда бир үйлөнүү тою болуп калды. Ыйсанын энеси ошол жерде болчу.

²Ыйса да шакирттери менен бирге тойго чакырылды.

³Шарап түгөнгөндө, энеси: — Шараптары түгөнүп калыптыр, — деди.

⁴Ыйса энесине:

— Бул ишти Мага коюңуз. Кудайдын улуулугун көрсөтөр убакыт-саатым али келе элек, — деп жооп берди.

⁵Деген менен энеси малайларга:

— Эмне десе, ошону кылгыла! — деди.

⁶Ошол жерде иудейлердин диний салтына ылайык даарат алууга арналган, ар биринин ичине он чака суу сыйчу алты таш идиш турар эле.

⁷Ыйса малайларга аларды толтурууну буюрду. Малайлар идиштерди сууга мелт-калт кылып толтурушту.

⁸Ыйса аларга ошондон сузуп алып, тойбашыга алпарууну буйруду. Тигилер ошондой кылышты.

⁹Тойбашы шарапка айланган алиги суудан татып көрдү, бирок бул шараптын кайдан экенин билген жок. Муну суу сузуп алган малайлар гана билишчү. Тойбашы таң калды да, үйлөнүп жаткан жигитти чакырып алып: —

¹⁰Баары адегенде шараптын жакшысын беришет да, коноктор кызып калган кезде начарын беришет. А сен болсо шараптын жакшысын ушул убакытка чейин сактаптырсың, — деди.

¹¹Ушундайча Ыйса керемет-жышаандарынын алгачкысын Галилеядагы Каана шаарында жасап, Өзүнүн улуулугун көрсөттү. Шакирттери болсо Ага ишеништи.

¹²Андан кийин Ыйса энеси, бир туугандары жана шакирттери менен бирге Капарноом шаарына барып, ал шаарда бир нече күн туруп калды.

Ийбадатканадагы соодагерлерди кубалап чыгуу

¹³Иудейлердин Куткарылуу майрамы жакындаганда, Ыйса Иерусалимге барды.

¹⁴Ийбадаткананын короосунда өгүз, кой, көгүчкөн саткандарды жана акча алмаштырып отургандарды көрдү.

¹⁵Аркандан камчы жасап алып, соодагерлердин баарын кой, өгүздөрү менен кошо короодон кууп чыкты. Акча алмаштыруучулардын теңгелерин чачып, үстөлдөрүн оодарып таштады. —

¹⁶Мунуңарды жоготкула бул жерден! — деди Ал көгүчкөн сатуучуларга. — Атамдын үйүн базарга айландырбагыла!

¹⁷Ошондо «Сенин үйүңдүн камын жеп, ичим өрттөнүп жатат»деген Ыйык Жазуудагы сөздөр шакирттердин эсине түштү.

¹⁸Иудей башчылары: — Мындай кылууга кандай акың бар? Аны кандай кереметтүү жышаан менен көрсөтө аласың? — дешти.

¹⁹Ыйса:

— Бул ыйык үйдү бузуп көргүлө, Мен аны үч күндө кайра тургузам, — деп жооп берди.

²⁰Иудей башчылары:

— Бул ыйык үй кырк алты жыл бою салынган. Сен аны үч күндүн ичинде кайра тургузмакчысыңбы? — дешти.

²¹Ыйса болсо «ыйык үй» деп Өзүнүн денесин айткан эле.

²²Ошондуктан Ыйса өлүмдөн кайра тирилген кезде шакирттери Анын ушундай дегенин эстешип, Ыйык Жазууда жазылган жана Ыйса айткан пайгамбарлык сөздөргө ишеништи.

²³Ыйсанын Иерусалимде, Куткарылуу майрамы маалында кылган кереметтерин көргөн көп адамдар Ага ишеништи.

^24-25Бирок Ыйса бардык адамдардын ой-ниеттерин билип, аларга ишене бербеди. Адам баласынын көңүлүндөгүсүн Өзү деле билгендиктен, бирөөнүн адамдар тууралуу маалымат берүүсүнө муктаж да болгон жок.

3

Кудайга кантип жакындоого болот?

¹Фарисейлер арасында Никадим аттуу иудей эл башчыларынын бири бар эле.

²Ал бир түнү Ыйсага келди да, мындай деп сурады: — Устат, Кудайдан келген мугалим экениңизди билебиз, себеби сиздин керемет-жышаандарыңызды Кудайдын колдоосусуз эч ким жасай албайт.

³Ыйса ага мындай деп жооп берди:

— Сага бир чындыкты айтып коёюн: кимде-ким кайрадан туулбаса, Кудай Падышачылыгын көрө албайт.

—

⁴Карыган адам кантип кайра туулат? Энесинин курсагына кирип, экинчи жолу бул дүйнөгө кайра туулмак беле? — деп сурады Никадим. —

⁵Сага бир чындыкты айтып коёюн: пенде сууга чөмүлүп, Ыйык Рухтан туулбаса, Кудайдын Падышачылыгына кире албайт, — деп жооп берди Ыйса. —

⁶Денеден — дене, Рухтан — рух туулат.

⁷«Кайрадан туулууга тийишсиңер» дегениме таң калба!

⁸Шамал каалаган жеринде согот, анын үнүн угасың, бирок кайдан келип, кайда кеткенин билбейсиң. Ыйык Рухтан туулган киши менен да ушундай болот. —

⁹Муну кандайча түшүнсө болот? — сурады Ыйсадан Никадим. —

¹⁰Ысрайылдын дин мугалими болуп туруп, ушуну билбейсиңби? — деди Ыйса. —

¹¹Сага бир чындыкты айтып коёюн: биз билгенибизди сүйлөп, көргөнүбүздү айтабыз, а бирок силер айткандарыбызды кабыл албайсыңар.

¹²Мен силерге жердегилерди айтсам ишенбейсиңер, анан көктөгүлөр жөнүндө айтсам кантип ишенесиңер.

¹³Көктөн келген Адам Уулунан башка эч ким көккө чыккан эмес.

¹⁴Муса чөлдө жасалма жыланды жогору көтөрүп койгондой, Адам Уулу да көтөрүлүп коюлууга тийиш.

¹⁵Ошондо Ага ишенүүчү ар ким түбөлүк өмүргө ээ болот.

¹⁶Кудай адамзатты ушунчалык катуу сүйгөндүктөн, Ага ишенүүчү ар ким өлбөстөн түбөлүк өмүргө ээ болсун деп, Өзүнүн жалгыз Уулун курмандыкка берди.

¹⁷Кудай Өз Уулун бул дүйнөгө адамзатты жазалоо үчүн эмес, куткаруу үчүн жиберди.

¹⁸Ага ишенүүчүлөр жазага тартылбайт, ал эми ишенбегендерди жазалоо үчүн эбак эле өкүм чыгарылган, анткени алар Кудайдын жалгыз Уулуна ишенбей коюшту.

¹⁹Ал эми жазанын мааниси мындай: жерге Кудайдын жарыгы түштү, бирок кылган иштери жаман болгондуктан адамдар караңгылыкты артык көрүштү.

²⁰Жамандык жасаган ар ким жарыкты жек көрүп, кылган иштери ашкереленбес үчүн да ага жолобойт.

²¹Ал эми ким акыйкат жолунда жүрсө, кылган иштеринин Кудайдан экендиги көрүнүп турсун деп, жарыкка келет.

Жакыянын Ыйсага жол берип, урматтоосу

²²Ушундан кийин, адамдарды чөмүлдүрүү расмисинен өткөрүп жүргөн Ыйса жана Анын шакирттери Иудея аймагында дагы бир нече убакыт туруп калышты.

²³Жакыя болсо Салим шаарынын жанындагы Айнон деген жерде суу көп болгондуктан чөмүлдүрүү расмисин ошол жакта аткарып жүрдү. Адамдар келип, чөмүлдүрүү расмисинен өтүп жатышты.

²⁴Ал кезде Жакыя али абакка алына элек болчу.

²⁵Бир күнү Жакыянын шакирттери менен бир иудейдин ортосунда диний тазалануу салтына байланыштуу талаш чыгып кетти.

²⁶Алар Жакыяга келип: — Устат, Иордандын чыгыш жагында сиз менен бирге болгон киши эсиңиздеби? Ал тууралуу өзүңүз күбөгө өтүп, айтып бербедиңиз беле? Ошол киши адамдарды чөмүлдүрүү расмисинен өткөрүп жүрөт. Элдин баары ошого барып жатат, — дешти.

²⁷Жакыя аларга мындай деп жооп берди:

— Кудай Өзү бербесе, эч ким эч нерсе ала албайт.

²⁸«Мен Машаяк эмесмин, тек гана анын алдынан жиберилген кабарчысымын» дегениме өзүңөр күбөсүңөр.

²⁹Колуктусу бар киши күйөө жигит эмеспи. Ал эми күтүп турган күйөө жолдош анын келе жатканын угуп, кубанат. Айтканыңарды угуп, менин да кубанычым койнума батпай турат.

³⁰Силер кеп кылган адамдын зоболосу көтөрүлүп, меники төмөндөшү керек.

³¹Көктөн түшкөнү баарынан улуу, ал эми, мен сыяктуу, жерден пайда болгону жерге таандык болот да, жердеги нерселер жөнүндө сүйлөйт. Көктөн түшкөн ал — баарынан улуу!

³²Ал өзүнүн көктөн уккан-көргөнүн айтат. Бирок анын айткан кабарын эч ким кабыл албайт.

³³Ал эми анын сөзүнө кулак салган ар ким Кудайдын акыйкат экенин ырастайт.

³⁴Кудайдын жибергени Анын кабарын жарыялайт. Кудай ага Ыйык Рухун ченемсиз берет.

³⁵Асмандагы Атабыз Өзүнүн Уулун сүйүп, бардык бийликти анын колуна тапшырган.

³⁶Кудай Уулуна ишенгендер түбөлүк өмүргө ээ, ал эми аны укпагандар ошол өмүрдү көрбөй, Кудайдын каарына калышат.

4

Кудайга кантип табынуу керек?

¹Ыйса Жакыяга караганда көбүрөөк шакирт таап, чөмүлдүрүү расмисинен өткөрүп жатат деген сөз фарисейлерге жетти.

²Бирок чынында Ыйсанын Өзү эмес, шакирттери чөмүлдүрүп жүргөн эле.

³Мындай кабардын фарисейлерге жеткенин билген Ыйса Галилеяга кайра кетип калды.

⁴Ыйса Самария аймагы аркылуу жол жүрүүгө тийиш эле.

⁵Ошондуктан Ал Самариядагы Шыкар шаарына келди. Ал Жакып өз баласы Жусупка мурас кылып калтырган жерге жакын жайгашкан.

⁶Ошол жерде «Жакып кудугу» деп аталган кудук бар болчу. Жол жүрүп чарчаган Ыйса кудуктун жанына отура кетти. Түшкө маал эле.

^7-8Шакирттери тамак сатып алуу үчүн шаарга кетишкен. Ошол кезде бир самариялык аял кудуктан суу алганы келди. Ыйса андан: — Ичкенге суу берчи, — деп өтүндү.

⁹— Өзүңүз иудей болуп туруп, менден, самариялык аялдан суу сураганыңыз кандай? — деп таң калды аял.

Мындай дегени, иудейлердин самариялыктар менен такыр мамилеси болгон эмес.

¹⁰— Эгер Кудайдын сага эмне бергиси келгенин жана суу сураган адамдын ким экенин билсең, анда сен Анын Өзүнөн сурар элең, ошондо Ал сага өмүр суусун бермек, — деди Ыйса ага.

¹¹— Мырза, — деди аял, — суу сузар идишиңиз жок экен, кудук болсо терең, анан ошол өмүр суусун кайдан аласыз?

¹²Же ушул кудукту калтырган түп атабыз Жакыптан да улуусузбу? Ал өзү да, балдары да, малы да ушундан суу ичкен.

¹³Ыйса ага мындай жооп берди:

— Бул суудан ичкен адам кайра дагы суусайт.

¹⁴Ал эми кимде-ким Мен берген суудан ичсе, ал түбөлүк суусабас болот. Мен берчү суу анын ичинде түбөлүк өмүр тартуулоочу кайнар булакка айланат.

¹⁵Анда аял:

— Мырза, мага да ошол суудан бериңизчи. Мен да мындан ары чаңкабайынчы, суу алам деп бул жерге келе бербейинчи, — деди.

¹⁶Ыйса ага:

— Барып, күйөөңдү чакырып кел, — деди.

¹⁷— Менин күйөөм жок, — деди аял.

— Күйөөм жок дегениң туура, — деди Ыйса.

¹⁸— Сен беш жолу күйөөгө чыккан элең, бирок азыркың күйөөң эмес. Муну туура айттың.

¹⁹Аял Ыйсага:

— Мырза, пайгамбар экениңизге көзүм жетип турат.

²⁰Бирок биздин ата-бабаларыбыз мына бул тоонун башында^[4]ийбадат кылышчу экен, ал эми силер, иудейлер, табынуучу жай Иерусалимде гана болуш керек дейсиздер, кайсынысы туура? — деди.

²¹— Айтканыма ишен: асмандагы Атабызга бул тоонун башында жана Иерусалимде гана эмес, бардык жерде табына турган убакыт келет, — деп жооп берди Ыйса.

²²— Силер кимге табынып жүргөнүңөрдү билбейсиңер, биз болсо билебиз. Анткени Кудай иудейлер аркылуу адамзатты куткармак.

²³Чыныгы табынуучулар Атабызга Рухун жетегинде, акыйкатты таанып табына турган убакыт келет. Ал тургай келип да калды. Атабыз ушундай табынуучуларды каалайт.

²⁴Кудай Өзү — Рух. Ошондуктан Ага табынгандар Рухтун жетегинде, акыйкатты таанып табынуулары керек.

²⁵Буга аял:

— Машаяк келерин билем. Ал келгенде бизге баарын айтып берет, — деди.

²⁶— Сен дал ошонун Өзү менен сүйлөшүп турасың, — деп жооп кайтарды Ыйса.

Бышып турган эгин талаасы

²⁷Ошол арада шакирттери кайтып келип, Ыйсанын бир аял менен сүйлөшүп отурганына таң калышты. Бирок эч кимиси «Андан эмне сурап жатасың?» же «Эмнеге аны менен сүйлөшүп жатасың?» деп сурашпады.

^28-29Аял кумарасын коё калып, шаарга кетти да:

— Жүргүлө, менин кылган иштеримдин баарын так айтып берген кишини көргүлө! Машаяк ошол болуп жүрбөсүн? — деп элге айта баштады.

³⁰Муну уккан эл шаардан чыгып, Ыйсага карай бет алышты.

³¹Ушул арада шакирттери Ыйсадан:

— Устат, тамактанып алыңыз? — деп өтүнүп жатышкан эле.

³²Ыйса аларга:

— Менин жей турган башка тамагым бар, силер аны билбейсиңер, — деди.

³³Шакирттери түшүнүшпөй: «Ага бирөө тамак алып келип бердиби?» — деп бири биринен сурашты.

³⁴— Менин тамагым, — деди Ыйса, — Мени Жибергендин каалоосун ишке ашырып, Анын тапшырганын толук орундоо.

³⁵Анан силер: «Эгин себилгенден кийин төрт ай өткөндө, оруу башталат» дейсиңер. Мен болсо: «Эгин талаасын жакшылап карагылачы, ал тегиз бышып, баштарын ийип, орууга даяр турат», — деп айтам.

³⁶Азыртан эле орокчулар эмгек акыларын алып, түбөлүк өмүргө арналган түшүмдү жыйнап жатышат. Ошентип, эгинди эккен да, оргон да чогуу кубанат.

³⁷«Бири сепкенди бири орот» деген макал ушул шартка туура келип турат.

³⁸Мен силерди Мага түшүм алып келүү үчүн, силер эмгек кылбаган жерге жумшадым. Башкалар мурда эмгек кыла башташкан, эми силер алардын ишине кошулуп жатасыңар.

³⁹Ошол шаардагы самариялыктардын көпчүлүгү жанагы аялдын: «Ал менин кылган иштеримдин баарын айтып берди», — деген сөзү аркылуу Ыйсага ишене башташты.

⁴⁰Ошондуктан алар Ыйсага келип, конуп кетүүсүн өтүнүштү. Ошентип Ыйса эки күн ошол жерде болду.

⁴¹Анын сөзүн угуп, дагы көбүрөөк адамдар ишеништи да,

⁴²аялга: «Биз эми сенин айтканың боюнча эле ишенип калбастан, анын сөзүн өз кулагыбыз менен угуп, чынында адамзаттын Куткаруучусу ошол экенин билдик», — дешти.

Падыша кызматчысынын баласынын айыгышы

⁴³Эки күндөн кийин Ыйса ал жерден ары карай Галилеяга кетти.

⁴⁴(Ал Өзү бир жолу «пайгамбар өз элинде кадырлуу болбойт» деген эле.)

⁴⁵Галилеялыктар Ыйсаны жылуу кабыл алышты, анткени алар да Иерусалимдеги Куткарылуу майрамына барып, Анын кылган бардык кереметттерин көрүшкөн болчу.

⁴⁶Ошентип Ыйса үйлөнүү тоюнда сууну шарапка айландырган Галилеядагы Каана айылына дагы келди. Ошол кезде чоң кызматта иштеген бир кишинин баласы Капарноомдо ооруп жаткан.

⁴⁷Ал Ыйсанын Иудеядан Галилеяга келгенин угуп, Ага барды да: — Келип, баламды сакайтып берсеңиз экен, өлүм алдында жатат, — деп жалынды.

⁴⁸Ыйса:

— Кудуретимди далилдей турган ажайып-жышаандарымды көрмөйүнчө силер ишенбейсиңер! — деди.

⁴⁹Падыша сарайында чоң кызматта иштеген адам болсо:

— Оо, мырза, балам өлүп кала электе келиңизчи! — деди.

⁵⁰Ошондо Ыйса:

— Үйүңө бара бер, балаң аман-эсен! — деди.

Ал Ыйсанын айткан сөзүнө ишенип, кетип калды.

⁵¹Үйгө жакындаганда, алдынан кулдары тосуп чыгышып: «Балаңыз аман-эсен», — деп сүйүнчүлөштү.

⁵²Ал кулдарынан баласынын абалы кайсы убакта жакшырганын сурады. Кулдары өткөн күнү түшкү саат бирде ысыгы кайтканын айтышты.

⁵³Ошондо ал Ыйсанын: «Балаң аман-эсен» дегени дал ошол саатка туура келгенин билди. Ал өзү да, үйүндөгүлөрү да — баары тең Ыйсага ишенип калышты.

⁵⁴Ошентип, Ыйса Иудеядан Галилеяга келгенден кийин экинчи ирет кереметтүү жышаан көрсөттү.

5

Ыйсанын Бейтсайдадагы оорулууну

¹Бир аз убакыттан кийин иудейлердин дагы бир майрамы болуп, ошого катышуу үчүн Ыйса Иерусалимге жөнөдү.

²Шаардын «Кой дарбаза» деп аталган дарбазасынын тушунда бир көлмө бар эле. (Анын эврейче аталышы — Бейтсаада.) Тегерегинде түркүктүү беш бастырма салынган.

^3-4Аларда сокурлар, аксактар, шал оорусуна чалдыккандар, дагы башка көптөгөн оорулуулар жатышчу.^[5]

⁵Бул жерде отуз сегиз жылдан бери ноокастап жаткан киши бар эле.

⁶Ыйса анын жатканын көрүп, көптөн бери оорулуу экенин билген соң: — Сакайгың келеби? — деп сурады.

⁷— Ооба, мырза, бирок көлмө толкуганда сууга түшүрөр адамым жок. Мен жеткиче башка бирөө түшүп алат, — деди оорулуу.

⁸— Ыйса ага:

— Тур, төшөнчүңдү ал да, баскын! — деди.

⁹Жанагы киши ошол замат эле оорусунан айыгып, төшөнчүсүн алды да, басып кетти. Бул окуя дем алыш күнү болгон эле.

¹⁰Ошондуктан иудей башчылары айыккан адамга: — Бүгүн дем алыш күн эмеспи? Төшөнчүңдү эмне үчүн көтөрүп жүрөсүң? Мыйзам боюнча бүгүн иш кылууга болбойт! — дешти.

¹¹Анда айыккан адам аларга:

— Мени айыктырган киши: «Төшөнчүңдү ал да, бас!» деген эле, — деди.

¹²Тигилер болсо:

— «Төшөнчүңдү ал да, бас!» дегендей ал ким өзү?! — дешти.

¹³Элдин көптүгүнөн айыккан киши Анын ким экенин билбей калган, анткени Ыйса калың элдин арасына кирип сиңип кеткен.

¹⁴Кийинчерээк Ыйса жанагы кишиге ийбадаткананын короосунан жолугуп, мындай деди: — Мына, сен айыктың, мурункудан да жаман акыбалга туш болгуң келбесе, мындан ары күнөө кылба!

¹⁵Жанагы киши иудей башчыларына барып, аны Ыйса айыктырганын айтты.

¹⁶Ыйса ушуну дем алыш күнү жасагандыктан, Аны куугунтукташты.

¹⁷Ыйса аларга мындай деди: — Атам эмгектен кол үзбөйт. Ошондуктан Мен да үзгүлтүксүз эмгектенип жатам.

¹⁸Мындан кийин иудей башчылары Ыйсага мурункудан бетер каршылашып, өлтүрмөкчү болушту. Себеби Ал алардын диний дем алыш күнүнүн эрежелерин гана бузбастан, Кудайды «Менин Атам» деп, Өзүн Кудайга теңеди.

Кудай Уулунун бийлиги

¹⁹Ыйса аларга мындай деди:

— Силерге бир чындыкты айтып коёюн: Атасынын кылып жаткан иштерин көрбөсө, Уулу өз алдынча эч нерсе кыла албайт. Атасы кылып жаткан иштерди Уулу да кылат.

²⁰Атасы Уулун жакшы көрөт, ошондуктан Өзү кылганынын баарын Ага көрсөтөт. Ал тургай силер таң кала турган, мындан да зор кереметтерди көрсөтөт.

²¹Атасы өлгөндөрдү тирилтип, өмүр бергендей, Уулу да каалагандарын тирилтет.

²²Атасы Өзү эч кимди соттобойт. Ал бардык сотту Уулуна тапшырган,

²³ошондуктан Атасын урматтаган ар ким Уулун да ошондой урматтасын. Ал эми кимде-ким Уулун урматтабаса, Аны жиберген Атасын да урматтабайт.

²⁴Силерге бир чындыкты айтып коёюн: сөзүмө кулак салып, Мени Жибергенге ишенген ар ким түбөлүк өмүргө ээ, ал кыямат сотуна тартылбайт, тескерисинче, рухий өлүмдөн чыныгы өмүргө өттү.

²⁵Силерге бир чындыкты айтып коёюн: руху өлүктөр Кудай Уулунун үнүн уга турган убакыт келет, ал тургай келип да калды. Ошол үндү уккандардын руху тирилет.

²⁶Себеби Атасынын Өзү өмүрдүн булагы болгон сыяктуу, Уулун да өмүрдүн булагы кылган.

²⁷Ал Адам Уулу болгондуктан, Атасы Ага сот жүргүзүү бийлигин да тапшырган.

²⁸Буга таң калбагыла, анткени көрдө жаткандардын баары Кудай Уулунун үнүн уга турган убак келет.

²⁹Ошондо өлгөндөр көрдөн туруп келишет: жакшылык кылгандары — өмүр сүрүү үчүн, жамандык кылгандары — соттолуу үчүн тирилишет.

³⁰Мен Өз алдымча эч нерсе кыла албайм. Кудайдан укканыма жараша гана соттойм. Менин сотум адилеттүү, анткени Мен Өз каалоомду эмес, Мени Жибергендин эркин аткарууну көздөйм.

Ыйсанын чыныгы табияты тууралуу далилдер

³¹Эгерде Мен Өзүм гана күбөлүк берип жаткан болсом, анда күбөлүгүм чындыкка жатмак эмес.

³²Мага кепил боло турган башка Бирөө бар, Анын сөзүнүн акыйкат экенин билемин.

³³Ырас, силер Жакыяга өкүлүңөрдү жибердиңер. Жакыя болсо чындыгын айтты.

³⁴Өзүм тууралуу адамдын күбөлүгүнө муктаж болбосом да, муну силер куткарылсын деп айтып жатам.

³⁵Жакыя жарык чачыратып, жанып турган чырак эле, а силер болсо бир аз убакыт гана анын жарыгында шаттангыңар келди.

³⁶А бирок Менин күбөлүгүм Жакыяныкынан да күчтүүрөөк. Себеп дегенде асмандагы Атабыздын Мага аткар деп тапшырган иштери — азыркы аткарып жүргөн жакшы иштерим — Мени Ал жибергенине күбөлүк берүүдө.

³⁷Мени жиберген Атабыз Өзү да Мен жөнүндө күбөлүк берди. Бирок силер эч качан Анын үнүн угуп, жүзүн көргөн эмессиңер.

³⁸Анын сөзү да жан дүйнөңөрдөн орун алган эмес, ошол себептүү жиберген Уулуна ишенбейсиңер.

³⁹Силер Ыйык Жазууларды изилдөө аркылуу түбөлүк өмүргө ээ болобуз деп ойлойсуңар, ал эми Ыйык Жазуулар Мен жөнүндө күбөлүк беришет.

⁴⁰А бирок силер чыныгы өмүргө ээ болуу үчүн Мага келүүдөн баш тартасыңар.

⁴¹Мен адамдардан урмат күтпөймүн.

⁴²Силердин жүрөгүңөрдө Кудайга деген мээримдин жок экенин билем.

⁴³Атамдын атынан келсем да, Мени кабыл албай жатасыңар, бирок башка бирөө өз атынан келгенде кабыл аласыңар.

⁴⁴Бири бириңерден урмат күтүп, ал эми жалгыз Кудайдан боло турган чыныгы урматты издебей жүргөн силер эмнеге ишениш керек экенин кантип биле алмак элеңер?

⁴⁵Мен силерди Атабыздын алдында айыптайт экен деп ойлобогула. Айыптоочу бар: ал — өзүңөр үмүттөнүп жүргөн Муса пайгамбар.

⁴⁶Эгер чындап эле Мусага ишенсеңер, Мага да ишенмексиңер, анткени ал Мен тууралуу жазып кеткен.

⁴⁷Бирок Мусанын жазгандарына чындап ишенбесеңер, Менин сөздөрүмө кантип ишене аласыңар?

6

Ыйсанын беш миң кишини тойгузушу

¹Бир аз убакыттан кийин Ыйса Галилея көлүнүн чыгыш тарабына сүзүп өттү. (Ал Тиберия көлү деп да аталат.)

²Оорулууларга жасаган керемет-жышаандарын көргөндүктөн, көп эл Ыйсаны ээрчиди.

³Ал тоого чыгып, ошол жерде шакирттери менен сүйлөшүп отурду.

⁴Бул — иудейлердин Куткарылуу майрамынын алды болчу.

⁵Ыйса көз жүгүртүп караса, калың эл Аны көздөй келе жатыптыр. Ошондо Филипке:

— Буларды тойгузуу үчүн нанды кайдан сатып алабыз? — деди.

⁶(Ыйса муну Филиптин ишенимин сыноо үчүн айткан, себеби эмне кылмакчы болгонун Өзү билип турган.)

⁷— Бизде эки жүз күмүш теңгеге^[6]келчү нан болуп, ар бир адам бир сындырымдан жегенде да баарына жетмек эмес эле, — деп жооп берди Филип Ага.

⁸Ошондо башка бир шакирти — Ысман-Петирдин иниси Идрис Ыйсага мындай деди:

⁹— Бул жерде бир бала жүрөт, анын беш арпа наны менен эки балыгы бар экен. Бирок ушунча кишиге алар эмне болмок эле?

¹⁰Бирок Ыйса:

— Адамдарды жайгаштыра бергиле! — деди.

Көк майсандуу ошол жерге беш миңге жакын киши жайгашты.

¹¹Ыйса нанды алып, Кудайга шүкүрчүлүк келтирди да, жайгашкандарга таратсын үчүн шакирттерине берди. Балыктан да ар бирине каалашынча берди.

¹²Баары жеп, тойгон соң, шакирттерине: — Ысырап болбосун үчүн нандын артканын жыйнап алгыла, — деди.

¹³Алар кишилер жегенден калган арпа нандын үзүмдөрүн жыйнаганда, он эки себет толду.

¹⁴Адамдар Ыйса жасаган ошол кереметти көргөндө: — Дүйнөгө келүүгө тийиш болгон Пайгамбар — так ушул, — дешти.

¹⁵Ыйса алардын «күтүлбөгөн жерден кармап, падыша шайлап алабыз» деген оюн туюп, кайрадан Өзү жалгыз тоого кетип калды.

Ыйсанын суу үстү менен басышы

¹⁶Кеч киргенде, Ыйсанын шакирттери көлгө барып,

¹⁷бир кайыкка түшүп, көлдүн ар жагындагы Капарноомго бет алышты. Караңгы кирип калса да, Ыйса аларга али келе элек болчу.

¹⁸Ошондо катуу шамал болуп, көл толкуй баштады.

¹⁹Алар беш-алты чакырымдай жүргөндөн кийин, суу үстү менен кайыкка басып келе жаткан Ыйсаны көрүп, коркуп кетишти.

²⁰Ыйса аларга: — Коркпогула, бул Мен элемин! — деди.

²¹Шакирттери Ыйсаны тосуп алмакчы болушту. Ошол замат кайык алар бет алган жээкке жетип калды.

Ыйса — чыныгы өмүр тартуулай турган «нан»

²²Кийинки күнү көлдүн чыгыш жагында калган эл Ыйсанын шакирттери түшкөн жалгыз кайыктан башка эч бир кайыктын болбогонун эстешти да, Ыйсанын алар менен бирге кайыкка түшпөй, шакирттери өздөрү гана кеткенин билишти.

²³Эгебиз Ыйса Кудайга шүкүрчүлүк келтирип сыйынгандан кийин, эл нан жеп тойгон кечээги жерге дагы башка кайыктар Тиберия шаары жактан келип жатты.

²⁴Ыйса менен шакирттеринин бул жерде жок экенин билген эл жанагы кайыктарга түшүп, Ыйсаны издеп, Капарноомго жөнөштү.

²⁵Алар Ыйсаны көлдүн аркы жээгинен табышканда: — Устат, бул жерге качан келдиң? — деп сурашты.

²⁶Ыйса:

— Силерге бир чындыкты айтып коёюн: кереметтүү жышаан көргөндүктөн эмес, нан жеп тоюп калганыңардан гана Мени издеп жүрөсүңөр.

²⁷Күнүмдүк тамак эмес, түбөлүк өмүр бере турган тамак үчүн аракеттенгиле! Аны силерге Адам Уулу гана бере алат, анткени Кудай Ата муну ошого дайындаган, — деди.

²⁸Ошондо алар Ыйсадан:

— Кудайдын каалоосун аткаруу үчүн эмне кылышыбыз керек? — деп сурашты.

²⁹Ал:

— Анын жибергенине ишенгиле, Кудайдын каалоосу — ошол, — деди.

³⁰— Сен кандай кереметтүү жышаан көрсөтөсүң? — деп сурады эл Андан. — Биз көрүп, анан сага ишенели. Кандай иш кыласың?

³¹«Аларга жей турган нанды көктөн берди» деп Ыйык Жазууда жазылгандай, ата-бабаларыбыз чөлдө манна жешкен.

³²Ыйса аларга:

— Силерге бир чындыкты айтып коёюн: көктөн нан берген Муса эмес, көктөн чыныгы нан берип жаткан Менин Атам.

³³Себеби көктөн түшүп, адамзатка өмүр берүүчү — Кудайдын наны, — деди.

³⁴Анда эл:

— Мырза, бизге дайыма ошондой нан берип туруңузчу! — деди.

³⁵Ыйса мындай деп жооп кайтарды:

— Мен — өмүр нанымын. Мага келгендер эч качан ач кетпейт, ишенгендер эч качан чаңкабайт.

³⁶Бирок Мен силерге: «Мени көрсөңөр да, Мага ишенбейсиңер» дегем.

³⁷Асмандагы Атабыз берген адамдардын бардыгы Мага келет, Мен болсо аларды кубалабайм.

³⁸Көктөн Өз каалоомду эмес, бирок Мени Жибергендин эркин аткаруу үчүн түштүм.

³⁹Жибергендин каалоосу болсо — Анын Мага берген адамдарынын бирин да жоготпой, баарын тең кыямат күнү кайра тирилтүүм.

⁴⁰Себеби Атамдын каалоосу — Анын Уулун көрүп, Ага ишенген ар бир адамды түбөлүк өмүргө ээ кылуу. Мен аны кыямат күнү кайра тирилтип алам.

⁴¹Иудей башчылары Ыйсанын «көктөн түшкөн нан — Менмин» дегенине нааразы болуп,

⁴²«мынабу Жусуптун уулу Ыйса эмеспи? Анын ата-энесин биз билебиз го? Анда ал кандайча "көктөн түштүм" дейт?» — деп күңкүлдөштү.

⁴³Ыйса аларга мындай деди: — Күңкүлдөшпөгүлө!

⁴⁴Мени жиберген Атабыз чакырбаса, эч ким Мага келе албайт. Мен аны кыяматта кайра тирилтип алам.

⁴⁵Пайгамбарлардын жазмаларында «Кудай алардын баарын үйрөтөт»деп айтылган. Атамды угуп, андан таалим алган ар ким Мага келет.

⁴⁶Арийне, Кудайдан келгенден башка эч ким Атабызды көргөн эмес. Атабызды көргөн — жалгыз ошол гана.

⁴⁷Силерге бир чындыкты айтып коёюн: ким Мага ишенсе, ал түбөлүк өмүргө ээ.

⁴⁸Мен — өмүр нанымын.

⁴⁹Ата-бабаларыңар чөлдө манна жешсе да, акырында өлүштү.

⁵⁰Бирок азыркы көктөн түшкөн нандын касиети мында: андан жеген адам өлүмгө дуушар болбойт.

⁵¹Мен — көктөн түшкөн тирүү нанмын. Бул нандан жеген адам түбөлүк өмүргө ээ болот. Бул нан — Менин денем, аны Мен адамзат чыныгы өмүргө ээ болсун деп, курман кылам.

⁵²Ошондо иудей башчылары:

— Бул кандайча бизге денесин жесин деп бере алат? — деп өз ара айтышып, талаша башташты.

⁵³Ыйса аларга мындай деди:

— Силерге Мен чындыкты айтып коёюн: эгер Адам Уулунун денесин жеп, канынан ичпесеңер, чыныгы өмүргө ээ болбойсуңар!

⁵⁴Кимде-ким Менин денемди жеп, канымды ичсе, ал түбөлүк өмүргө ээ болот жана Мен аны кыямат күнү кайра тирилтемин.

⁵⁵Себеби Менин денем — чыныгы азык, каным — чыныгы суусундук.

⁵⁶Денемди жеп, канымды ичкен ар ким Мени менен тыгыз байланышта болот. Мен да аны менен тыгыз байланышта болом.

⁵⁷Мени түбөлүк тирүү Атабыз жиберди жана Мен Ал аркылуу өмүр сүрөм. Ошол сыяктуу денемди жеген киши да Мен аркылуу чыныгы өмүр сүрөт.

⁵⁸Көктөн түшкөн нан мына ошондой. Ал ата-бабаларыңар жеген таттуу нандай эмес: алар акырында өлгөн, ал эми бул нанды жеген ар ким түбөлүк өмүргө ээ болот.

Ыйсанын сөздөрү чыныгы өмүргө жеткизет

⁵⁹Ыйса муну Капарноомдогу синагогада таалим берип жатканда айтты.

⁶⁰Муну уккан шакирттеринин көбү: — Абдан оор сөздөр экен, ким муну угуп тура алат?! — дешти.

⁶¹Бул нааразылыкты байкап калган Ыйса аларга мындай деди:

— Ушул сөз силерди ызалантып жатабы?

⁶²Анда Адам Уулунун келген жагына көтөрүлгөнүн көргөн кезде эмне дейсиңер?

⁶³Өмүрдү Ыйык Рух берет, ал эми пенденин колунан эч нерсе келбейт. Силерге айткан сөздөрүм аркылуу Рух берүүчү чыныгы өмүргө ээ боло аласыңар.

⁶⁴Бирок араңардагы кээ бирөөлөр ишенишпейт. Ыйса ишенбегендердин ким экенин жана ким Ага чыккынчылык кыларын башынан эле билгендиктен ушундай деген болчу.

⁶⁵— «Асмандагы Атабыз чакырбаса, эч ким Мага келе албайт» дегенимдин себеби ошол, — деди Ыйса сөзүнө кошумчалай.

⁶⁶Ушул күндөн баштап шакирттеринин көбү Ыйсадан баш тартып, ээрчибей калышты.

⁶⁷Ошондо Ыйса он эки шакиртинен: — Силердин да кеткиңер келген жокпу? — деп сурады.

⁶⁸Ысман-Петир:

— Эгем, сенден кетсек, кимге барабыз? Түбөлүк өмүргө жеткирүүчү сөздөр сенде гана бар.

⁶⁹Биз сенин Кудайдын жиберген ыйыгы экениңе ишенип, эми ошого көзүбүз жетти, — деди.

⁷⁰Ыйса аларга:

— Ушул он экиңди Өзүм тандап алган эмес белем? Ошондо да араңардагы бирөө ибилистин жетегинде, — деди.

⁷¹(Ал Ысман Искариоттун уулу Жүйүт жөнүндө айткан эле. Ал «он экинин» бири болгону менен, кийин Ыйсаны сатып кеткен.)

7

Бир туугандарынын Ыйсаны түшүнбөөсү

¹Андан кийин Ыйса Галилея аймагында жүрдү. Иудей башчылары өлтүрмөкчү болгон соң, ал жерде калгысы келбеди.

²Иудейлердин Чөп алачык майрамы жакындап калган.

³Ыйсанын бир туугандары Ага: — Иудеяга бар, ал жердеги шакирттериң да кереметтериңди көрүшсүн.

⁴Эл көзүнө түшкүсү келген адам кылган иштерин жашырбайт. Сен ушундай кереметтүү иштерди кылдың, эми өзүңдү бүт дүйнөгө тааныт, — дешти.

⁵Бир туугандары да Ыйсага ишенишчү эмес.

⁶— Кудайдын улуулугун көрсөтөр убакыт-саатым али келе элек, — деди Ыйса аларга. — Ал эми силер үчүн качан болсо да ыңгайлуу.

⁷Бул дүйнө силерди жек көрө албайт, ал эми Мени жек көрөт. Себеби Мен анын иштеринин жаман экенин ашкерелеп жүрөм.

⁸Майрамга бара бергиле! Мен азыр бул майрамга барбайм. Кудайдын улуулугун көрсөтөр убакыт-саатым али келе элек.

⁹Ал ушундай деп, Галилеяда калып калды.

Ыйсанын чөп алачык майрамындагы таалими

¹⁰Бир туугандары майрамга кеткен соң, Ыйса да элге билинбей, жашыруун жолго чыкты.

¹¹Иудей башчылары майрамда Аны аңдып, кайда экенин сураштырып жүрүштү.

¹²Келген элдин арасында ар кандай күбүр-шыбыр сөз жүрүп жатты. Бирөөлөрү Аны: «Жакшы» десе, башкалары: «Жок, элди азгырып жүрөт», — дешти.

¹³Бирок иудей башчыларынан корккондуктан, эч ким Ал тууралуу ачык сүйлөшкөн жок.

¹⁴Майрамдын жарымы өтүп кеткенде, Ыйса ийбадаткананын короосуна келип, элге таалим берди.

¹⁵Иудей башчылары таң калышып: — Бул атайын даярданбай туруп, Ыйык Жазууларды кантип түшүнүп алган? — дешти.

¹⁶Ыйса аларга мындай деп жооп берди:

— Сөзүм Меники эмес, Мени Жибергендики.

¹⁷Кудайдын эркин аткаргысы келген ар кимге бул сөздүн Кудайдан же Менин Өз оюмдан келип чыккандыгы белгилүү болот.

¹⁸Өз оюнан чыгарып сүйлөгөн ар ким өзүнүн гана беделин ойлойт, ал эми аны жибергендин беделин ойлогон кишиге ишенсе болот. Анын оюнда арамдык жок.

¹⁹Силерге Муса Тоорат китебиндеги мыйзамды берген эмес беле? Чынында бириң да ошол мыйзамды тутунбайсыңар. Анда неге Мени өлтүрмөкчүсүңөр?

²⁰Ошондо алар:

— Сага жин тийдиби? Ким сени өлтүрөм деп жатат? — деп сурашты.

²¹— Мен дем алыш күнү бир керемет жасадым эле, — деди буга Ыйса, — баарыңар ошондон аң-таң калып отурасыңар.

²²Ал эми Муса сүннөткө олтургузууну буйругандай (чындыгында бул расми Мусадан эмес, андан мурунку ата-бабалардан калган), силер ошол буйрук боюнча туулгандан кийинки сегизинчи күнү, ал күн дем алыш болсо деле, балдарыңарды сүннөткө отургузуп жүрөсүңөр.

²³Ошентип, Мусанын мыйзамы бузулбасын деп, балдар дем алыш күнү да отургузулуп келет. Эмне үчүн анда бир адамдын бүтүн боюн дем алыш күнү таптаза кылып айыктырганым үчүн ачууланасыңар?

²⁴Сырткы гана көрүнүшүнө карабай, калыс сот жүргүзгүлө!

Ыйса жөнүндө талаш-тартыш

²⁵Ошондо иерусалимдиктердин арасынан бирөөлөр мындай дешти:

— Башчылар өлтүрөбүз деп жүргөн киши го бул?

²⁶Карасаңар, ачык эле эл алдында сүйлөп жатат! Эмне үчүн буга эч нерсе дешпейт? Же чын эле мунун Машаяк экенине башчылардын көзү жеттиби?

²⁷Машаяк келгенде, анын кай жактан келерин эч ким билбейт. Ал эми анын кайдан экенин биз билебиз да.^[7]

²⁸Ошол кезде ийбадаткананын короосунда таалим берип отурган Ыйса үнүн катуу чыгарып:

— Менин ким экенимди, кайдан келгенимди билесиңерби? — деди. — Мен Өзүмөн Өзүм келген жокмун. Мени Жиберген эч качан жалган айтпайт. Силер Аны билбейсиңер,

²⁹Мен болсо билем, себеби Мен Ошондон келдим, Мени Ошол жиберди.

³⁰Бул сөзү үчүн Ыйсаны кармоого умтулушту. Бирок эч кимиси кол салууга даабады. Анткени Анын Кудайдын улуулугун көрсөтөр убакыт-сааты али келе элек эле.

³¹Бирок көп адамдар: «Машаяк келгенде, мындан да артык кереметтерди көрсөтөт дейсиңби?» — деп Ыйсага ишене башташты.

³²Эл арасындагы ушундай күбүр-шыбыр фарисейлерге жетти. Ошондо жогорку динкызматчылар менен фарисейлер Ыйсаны кармап келүүгө ийбадаткана сакчыларын жиберишти.

³³— Дагы бир аз убакыт араңарда болом, — деди Ыйса аларга, — Андан кийин Мени жибергенге кайтам.

³⁴Мени издейсиңер да таппайсыңар, себеби Мен турган жерге силер бара албайсыңар.

³⁵Ошондо иудей башчылары өз ара мындай деп сүйлөшө башташты:

— Биз таба албагыдай кайда барат? Чет өлкөгө тарап кеткен биздин адамдарыбызга барып, башка улуттарды да окутмакчыбы?

³⁶«Мени издейсиңер да таба албайсыңар», «Мен турган жерге силер бара албайсыңар» дегени эмнеси?

Өмүр берүүчү кайнар булак

³⁷Майрам аягындагы эң маанилүү жана улуу күнү Ыйса эл алдына чыгып:

— Кимдин жан дүйнөсү суусаса, Мага келип ичсин!

³⁸Ыйык Жазууларда жазылгандай, ким Мага ишенсе, анын жүрөгүнөн өмүр берүүчү суу ташкындап агат, — деди.

³⁹Ыйса бул сөзү менен Ага ишенгендер кийинирээк кабыл ала турган Ыйык Рухту айткысы келген. Анткени Кудай Ыйсаны али Өз улуулугуна бөлөй элек болгондуктан, Ыйык Рухун төгө элек болчу.

⁴⁰Ыйсанын сөзүн уккан кээ бирөөлөр:

— Чынында эле бул келүүгө тийиш болгон пайгамбардын өзү,^[8]— дешсе,

⁴¹башкалар: — Бул — Куткаруучу Машаяк, — дешти.

Дагы башкалар:

— Жок! Машаяк Галилеядан келмек беле!

⁴²Ыйык Жазууларда Машаяк Дөөт падышанын тукумунан, Дөөттүн ата-мекени Бейтлехем шаарчасынан чыгат деп жазылган эмеспи? — дешти.

⁴³Ошентип, Ыйса тууралуу талашып, эл экиге бөлүндү.

⁴⁴Бир нече адам Аны кармоого умтулушту, бирок да кол салууга батынышпады.

Иудей башчыларынын Ыйсага ишенүүдөн баш тартышы

⁴⁵Ыйсаны кармап келүүгө жиберилген сакчылар кайтып келишкенде, жогорку динкызматчылар менен фарисейлер алардан:

— Эмне үчүн аны бул жакка алып келген жоксуңар? — деп сурашты.

⁴⁶Сакчылар:

— Ушуга чейин бир да адам ал сыяктуу сүйлөгөн эмес, — дешти.

⁴⁷Ошондо фарисейлер:

— Эмне, ал силерди да алдап кеткенби?

⁴⁸Деги башчылар менен фарисейлердин ичинде ага ишенген бирөө-жарым болгонбу?!

⁴⁹Жок, ага Тоорат мыйзамын билбеген, каргышка калган эл гана ишенет! — дешти.

⁵⁰Бир ирет түн ичинде Ыйсага келип кеткен жана ошол жердегилердин арасында болгон Никадим мындай собол таштады:

⁵¹— Мыйзам боюнча бирөөгө өз оозунан угуп, териштирбей туруп өкүм чыгарууга болобу?

⁵²— Эмне, сен да галилеялыксыңбы? Ыйык Жазууларды оку! Галилеядан пайгамбар чыкпайт, ошону билип койгун! — деди ага башка фарисейлер.

⁵³Андан кийин баары тең үй-үйлөрүнө тарап кетишти.

8

Күйөөсүнүн көзүнө чөп салып кармалган аял

¹Ыйса болсо Зайтун тоосуна кетти.

²Эртеси күнү таң эртең менен кайтып, ийбадаткананын короосуна барды. Мүлдө калайык Анын алдына келди. Ыйса отуруп алып, элге таалим айтты.

³Ошол кезде бир нече дин мугалимдери менен фарисейлер күйөөсүнүн көзүнө чөп салып жаткан жеринде кармалган аялды алып келип, ортого тургузушту да,

⁴Ыйсага карап: — Устат, бул аял ойноштук кылып жаткан жеринен кармалды!

⁵Тоорат мыйзамында Муса бизге: «Мындайлар таш бараңга алынып өлтүрүлсүн!»деп буюрган. Сиз буга кандай дейсиз? — дешти.

⁶Алар Ыйсаны сынап, айыпка жыгууга шылтоо табыш үчүн гана айтышты. Бирок Ыйса эңкейип сөөмөйү менен жерге бирдемени жазып, аларга көңүл бөлбөдү.

⁷Тигилер улам-улам сурай берген соң, башын көтөрүп: — Араңарда ким күнөөсүз болсо, аялга биринчи болуп таш ыргытсын, — деп,

⁸кайрадан эңкейип, жазганын уланта берди.

⁹Алар бул сөздү укканда, адегенде улуулары, андан кийин калгандары биринин артынан бири кете башташты. Ыйса менен ортодо турган аял гана калды.

¹⁰Ошондо Ыйса башын көтөрүп: — Аялзаты, айыптоочуларың кайда кетти? Сага эч ким өкүм чыгарган жокпу? — деп сурады.

¹¹— Эч кимиси, оо, мырза, — деди аял.

— Мен да сага өкүм чыгарбайм. Бара бер, мындан ары күнөө кылба! — деди Ыйса.

Ыйса — Кудайдын бул дүйнөдөгү жарыгы

¹²Ыйса дагы бир жолу элге сүйлөп отуруп, мындай деди:

— Мен — бул дүйнөдөгүлөр үчүн Кудайдын жарыгымын. Мени ээрчиген киши мындан ары караңгыда жүрбөй, өмүрдүн жарыгына ээ болот.

¹³Ошондо фарисейлер:

— Сен өзүңө жалгыз өзүң гана күбөсүң, ошондуктан күбөлүгүң жарабайт, — дешти.

¹⁴— Мен Өзүмө жалгыз Өзүм гана күбөлүк берсем да, күбөлүгүм акыйкат. Себеби Мен кайдан келгенимди жана кайда барарымды билем. Силер болсо Менин кайдан келгенимди да, кайда барарымды да билбейсиңер.

¹⁵Силер пенденин ою боюнча өкүм чыгарып жатасыңар, Мен болсом эч кимге өкүм чыгарбайм.

¹⁶Өкүм чыгарсам да, жалгыз Өзүм эмес, Мени жиберген Атам менен бирге чыгарам.

¹⁷Силердин Тоораттагы мыйзамыңарда да «эки адамдын күбөлүгү чындык»деп жазылган эмеспи?

¹⁸Мен Өзүмө Өзүм күбөмүн. Мени жиберген Атам да Мага күбө.

¹⁹— А сенин атаң кайда? — деп сурашты алар.

— Силер Мени да, Атамды да билбейсиңер, — деди Ыйса аларга. — Эгер Мени билсеңер, анда Атамды да билмексиңер.

²⁰Ыйса бул сөздү ийбадаткананын зекет сала турган үкөгүнүн жанында таалим берип отурганда айтты. Бирок Аны эч ким кармаган жок. Анткени Анын Кудайдын улуулугун көрсөтөр убакыт-сааты али келе элек эле.

Ыйсанын бара турган жайы

²¹Ыйса кайрадан элге кайрылып мындай деди:

— Мен бул жерден кетемин. Силер Мени издейсиңер жана күнөөкөр бойдон өлөсүңөр. Мен баруучу жерге силер жете албайсыңар.

²²Ошондо иудей башчылары өз ара:

— «Мен баруучу жерге силер жете албайсыңар» дегени ал өзүн өзү өлтүрмөкчү болгонубу? — дешти.

²³— Силер жерденсиңер, Мен болсо көктөнмүн, — деди Ыйса сөзүн улай, — силер ушул дүйнөлүксүңөр, Мен болсо бул дүйнөлүк эмесмин.

²⁴Ошондуктан Мен силерге «күнөөкөр бойдон өлөсүңөр» дегем. Мен Өзүмдү ким десем, дал ошол экениме ишенбесеңер, анда чындап эле күнөөкөр бойдон өлөсүңөр.

²⁵Ошондо тигилер:

— Киммин дедиң? — дешти.

Ыйса жооп кайтарып айтты:

— Силерге эң башынан бери эле киммин деп айтып келатсам, дал ошонун Өзүмүн.

²⁶Силер тууралуу айтып, өкүм чыгара турган себептерим көп. Бирок Мени жиберген — акыйкат, Мен адамдарга ошондон укканымды айтамын.

²⁷Ал көктөгү Атасы жөнүндө айтып жатканын тигилер түшүнүшкөн жок.

²⁸Ошондуктан Ыйса сөзүн улап: — Силер Адам Уулун жогору көтөрүп койгондо, Мен Өзүмдү ким десем, дал ошол экенимди жана бардыгын Өз каалоом менен эмес, асмандагы Атабыз кандай үйрөткөн болсо, ошондой сүйлөгөнүмдү билесиңер.

²⁹Мени жиберген Мени менен бирге. Мен ар дайым Ага жакканды кылгандыгымдан, Атам Мени жалгыз калтырбайт, — деди.

³⁰Ыйса муну айтып жатканда, көптөгөн адамдар Ага ишеништи.

Машаяк берүүчү эркиндик

³¹Ыйса Өзүнө ишенгендерге мындай деди:

— Эгер силер айтканымды эсиңерге сактап, ошого ылайык жашасаңар, чыныгы шакирттерим болосуңар.

³²Ошондо акыйкатты таанып каласыңар жана ал силерди эркин кылат.

³³Алар:

— Биз Ыбрайымдын урпактарыбыз, эч качан бирөөгө кул болгон эмеспиз, анан «эркин болосуңар» дегениң кандай? — дешти.

³⁴Ыйса аларга мындай деп жооп берди:

— Силерге бир чындыкты айтып коёюн: ким күнөө жасаса, ал — күнөөнүн кулу.

³⁵Бирок кул эмес, уул гана атасынын үйүндө түбөлүк жашайт, буга анын акысы бар.

³⁶Анын сыңары, эгер силерди Кудай Уулу эркин кылса, чындап эркин болосуңар.

³⁷Ыбрайымдын тукуму экениңерди билем. Бирок Мени өлтүрөбүз деп жатасыңар, себеби сөздөрүмө жүрөгүңөрдөн орун берген жоксуңар.

³⁸Мен Атамдан көргөндөрүм жөнүндө айтып жатам. Силер болсо өзүңөрдүн түп атаңардан укканыңарды кылгыла.

³⁹— Биздин түпкү атабыз Ыбрайым, — дешти алар.

Анда Ыйса мындай деди:

— Силер чындап эле Ыбрайымдын балдары болсоңор, анын кылганын кылмаксыңар.

⁴⁰Бирок анын ордуна силер Кудайдан уккан акыйкатты жеткизген Мени өлтүргүңөр келип жатат. Ыбрайым болсо мындай кылган эмес.

⁴¹Ошентип, силер өзүңөрдүн рухий атаңар кылганды жасап жүрөсүңөр. Алар Ыйсага жооп берип:

— Биз никесиз туулган эмеспиз! Биздин бир гана Атабыз бар, Ал — Кудай.

⁴²Анда Ыйса мындай деди:

— Атаңар чындап эле Кудай болсо, Мени жакшы көрмөксүңөр. Себеби Мен Кудайдан келдим, өз алдымча келген жокмун, Мени Кудай жиберди.

⁴³Менин сөзүмдү эмне үчүн түшүнбөй жатасыңар? Анткени аны уга албайсыңар.

⁴⁴Силердин атаңар — ибилис, ошонун күнөөлүү кумар-каалоолорун аткаргыңар келет. Ал эң башынан баштап эле канкор болгон жана эч качан акыйкат тарабында турган эмес. Анткени анда эч бир калыстык жок. Ал калпты өзүнүн күнөөлүү табиятына жараша айта берет. Себеби ал жалганчы, бардык калптын атасы.

⁴⁵Мен акыйкатты айткандыгымдан Мага ишенбейсиңер.

⁴⁶«Күнөө кылдың» деп кимиңер Мени ашкерелей аласың? Эгер акыйкатты айтсам, эмне үчүн Мага ишенбейсиңер?

⁴⁷Ким Кудайга таандык болсо, Анын сөзүн угат. Силердин укпай жатканыңар Кудайга таандык эместигиңерден.

Ыйса Ыбрайымдан мурда бар болчу

⁴⁸Ошондо иудей башчылары:

— «Самариялыксың, сага жин тийиптир» деп туура айткан экенбиз! — дешти.

⁴⁹— Мага жин тийген эмес, Мен Атамды урматттайм, бирок силер Мени кордоп жатасыңар, — деп жооп кайтарды Ыйса.

⁵⁰— Мен Өзүмдүн атак-даңкымды чыгарууга тырышпайм. Муну кылып, чечим чыгара турган башка Бирөө бар.

⁵¹Силерге бир чындыкты айтып коёюн: Менин сөзүмдү бек туткан адам эч качан өлүм бетин көрбөйт.

⁵²Анда алар:

— Сага жин тийгенине эми чындап эле көзүбүз жетти. Ыбрайым да, пайгамбарлар да өлүшкөн, а сен болсо: «Менин сөзүмдү бек кармаган киши эч качан өлүм даамын татыбайт» дейсиң!

⁵³Сен эмне, көзү өтүп кеткен түп атабыз Ыбрайымдан да кудуреттүүсүңбү? Пайгамбарлар да өлүшкөн, өзүңдү ким деп ойлойсуң? — дешти.

⁵⁴— Эгер Өзүмдү Өзүм даңктасам, мунум эч нерсеге арзыбай калмак, — деди Ыйса аларга жооп берип. — «Биздин Кудайыбыз» деп айтып жүргөнүңөр — Менин Атам болот. Менин даңкымды чыгаруучу — Ошол.

⁵⁵Силер Аны тааныбайсыңар. А Мен тааныйм. Эгер тааныбайм десем, силер сыяктуу жалганчы болмокмун. Бирок Мен тааныйм жана айткандарына баш ием.

⁵⁶Түп атаңар Ыбрайым Менин дүйнөгө келер күнүмдү көрөрүнө кубанган эле. Ал көргөн жана кубанган.

⁵⁷— Али элүүгө да чыга элексиң, анан Ыбрайымды көрдүм дейсиң?! — дешти анда алар.

⁵⁸— Силерге бир чындыкты айтып коёюн, — деди Ыйса жооп кайтара, — Мен Ыбрайым туула электен мурун эле бар болчумун.

⁵⁹Ошондо алар ачууланышып, Ыйсаны ташбараңга алуу үчүн жерден таш алышты. Бирок Ыйса араларынан өтүп, көздөн жашырынды да, ийбадатканадан чыгып кетти.

9

Тубаса сокурдун айыгышы

¹Ыйса жолдо бара жатып, тубаса сокур адамды көрдү.

²Шакирттери андан: — Устат, бул кишинин сокур болуп төрөлгөнүнө өз күнөөсү себеп болдубу же ата-энесиникиби? — деп сурашты.

³Ыйса:

— Өзүнүн да, ата-энесинин да күнөөсү себеп болгон жок, анын өмүрүндө Кудайдын кудурети көрүнсүн үчүн ушундай төрөлгөн.

⁴Жарык барда Мени жибергендин тапшырган иштерин жасашыбыз керек, караңгы түшкөндөн кийин эч ким эч нерсе кыла албайт.

⁵Мен бул дүйнөдө турганда дүйнөдөгүлөр үчүн жарыкмын, — деп жооп берди.

⁶Ушундай деп, жерге бир түкүрдү да андан ылай жасады. Ылайды сокурдун көзүнө сүйкөп:

⁷«Силоом көлмөсүнө бар да, жууп ташта!» — деди. («Силоом» деген сөздүн мааниси — жиберилген киши). Ал барып, бетин жууду да, көзү ачылып, кайтып келди.

⁸Ошондо коңшулары жана мурда кайырчы болуп жүргөнүн көргөндөр таңгалышып, бири бирине:

— Мынабу ушу жерде кайыр сурап отурган адам эмес беле? — дешти.

⁹Бирөөлөрү:

— Ошол, — дешсе, башкалары: — Жок, бул ага окшош гана киши, — дешти.

Өзү болсо:

— Ошол сокур адам менмин, — деди.

¹⁰Адамдар андан сурай башташты:

— Көзүң кантип көрүп калды?

¹¹— Ыйса деген киши ылай жасап, көзүмө сүйкөп: «Силоом көлмөсүнө бар да, жууп ташта!» — деди. — Мен барып, бетимди жуудум эле, ошол замат көзүм көрүп калды.

¹²— Ал өзү кайда кетти? — дешкенде,

— Билбейм, — деп жооп берди ал.

Фарисейлердин айыккан адамды тергөөсү

¹³Ушундан кийин алар мурда сокур болгон кишини фарисейлердин алдына алып келишти.

¹⁴Ыйса ылай жасап, анын көзүн ачкан күн — дем алыш күн болчу.

¹⁵Фарисейлер да алиги кишиден көзү кантип көрүп калганын сурашты. — Бир киши көзүмө ылай сүйкөдү, мен бетимди жуудум да, мына эми көрүп турам, — деп жооп берди ал.

¹⁶Ошондо фарисейлердин кээ бирөөлөрү:

— Бул киши Кудайдан келген эмес, себеби ал дем алыш күндүн тартибин бузду, — дешсе, башкалары:

— Күнөөкөр киши ушундай кереметтерди кантип жасай алат? — дешти.

Ошентип, алар эки жаатка бөлүнүштү.

¹⁷— «Жанагы киши көзүмдү ачты» дейсиң, кана, ал тууралуу дагы эмне айтасың? — деп, алар сокурдан дагы сурашты.

Мурда сокур болгон киши:

— Ал пайгамбар адам, — деди.

¹⁸Бирок иудей башчылары көзү ачылган кишинин мурда сокур болуп, эми көрүп калгандыгына ата-энесин чакыртканча ишенишкен жок.

¹⁹Ата-энеси келгенде алардан: — Сокур төрөлгөн балаңар ушубу? Эми ал кандайча көрүп калды? — деп сурашты.

²⁰Алар:

— Мунун балабыз экенин, анын сокур болуп төрөлгөнүн билебиз.

²¹Бирок эми кандайча көзү көрүп калды, ошону билбейбиз, көзүн ким ачканын да билбейбиз. Өзүнөн сураңыздар, бала эмес го, өзү айтып берсин, — дешти.

²²Ата-энеси корккондугунан ушундай дешкен, анткени иудей башчылары: «Ким Ыйсаны Машаяк десе, синагогадан чыгарылсын», — деп чечим чыгарып коюшкан эле.

²³Ата-энесинин «өзүнөн сураңыздар, бала эмес го» дешкени ушул себептен эле.

²⁴Ошондо иудей башчылары мурда сокур болгон кишини экинчи ирет чакыртышты.

— Кудайдан коркуп, чыныңды айт! — дешти алар. — Жанагы, сени айыктырган кишинин күнөөкөр экенин биз билебиз.

²⁵Тиги болсо:

— Ал киши күнөөкөрбү, жокпу, анысын билбейм. Бир нерсени гана билем: мен сокур элем, эми көрүп калдым, — деди.

²⁶— Ал сага эмне кылды? — деп сурашты алар андан. — Көзүңдү кантип ачты?

²⁷— Мен сиздерге жана айттым го, бирок уккан жоксуздар. Эмне үчүн дагы уккуңуздар келип жатат? Сиздер да анын шакирти болгуңуздар келип жатабы? — деди ал.

²⁸— Анын шакирти сенсиң, — дешти ошондо алар аны жекиришип. — Биз Муса пайгамбардын шакиртибиз.

²⁹Кудайдын Мусага сүйлөгөнүн биз билебиз, ал эми жанагынын кайдан келгени бизге белгисиз.

³⁰— Анын кайдан келгенин билбегениңиздер кызык экен, — деди жанакы киши. — Ал менин көзүмдү ачпадыбы.

³¹Кудай күнөөкөрлөргө кулак салбайт. Ал эми ким Аны урматтап, каалоосун аткарса, ошого кулак саларын билебиз.

³²Дүйнө жаралгандан бери мен сыяктуу тубаса сокурдун көзүн бирөө ачты дегенди эч ким уккан эмес.

³³Ал киши Кудайдан келбесе, эч нерсе жасай алмак эмес.

³⁴Ошондо алар буга каршы чыгып:

— Сен тубаса күнөөкөр болуп туруп, бизди окуткуң барбы? — деп, аны синагогадан кууп чыгышты.

Рухий сокурлук

³⁵Алиги кишини синагогадан кууп жиберишкенин Ыйса укту да аны таап:

— Адам Уулуна ишенесиңби? — деп сурады.

³⁶— Мырза, анын ким экенин айтыңызчы, мен ишенейин, — деп жооп берди ал.

³⁷Ыйса мындай деди:

— Сен Аны көрдүң, Ал азыр сени менен сүйлөшүп жатат.

³⁸— Эгем, ишенем! — деп алиги адам Ыйсанын бутуна жыгылды.

³⁹Ыйса:

— Мен бул дүйнөгө сокурлар көрө алсын үчүн, ал эми көзү көргөндөр сокур болсун деп өкүм чыгаруу үчүн келдим, — деди.

⁴⁰Бул сөздү ал жерде турган бир нече фарисейлер да угуп калышып:

— Эмне, анда биз да сокурбузбу? — дешти.

⁴¹Ыйса:

— Эгер сокур болсоңор, анда күнөөңөр болмок эмес. Бирок азыр «көзүбүз көрөт» дегениңерден улам күнөөлөрүңөр мойнуңарда калат, — деди.

10

Койчу жана анын койлору

¹Силерге бир чындыкты айтып коёюн: ким кой короого эшиктен кирбестен, башка жагынан ашып түшсө, ал — ууру жана каракчы.

²Ал эми ким эшиктен кирсе, койлордун кайтаруучусу ошол.

³Кароолчу ага эшикти ачып берет, койлор аны үнүнөн таанышат. Ал өзүнүн койлорун атынан чакырып, жайытка чыгарат.

⁴Чыгарган соң, алардын алдында баштап басат, ал эми койлору анын артынан ээрчишет, анткени алар анын үнүн таанышат.

⁵Жат кишини ээрчибей, качышат, себеби анын үнүн таанышпайт.

⁶Ыйса бул ибаратты чогулгандарга айтып берди, бирок алар Анын сөзүнүн маанисине түшүнүшкөн жок.

Чыныгы өмүргө киргизүүчү дарбаза

⁷Ошондуктан Ыйса сөзүн улай мындай деди:

— Силерге бир чындыкты айтып коёюн: койлор кирүүчү дарбаза — Менмин.

⁸Менден мурун келгендердин баары ууру жана каракчы болушкан. Бирок койлор аларды угушкан жок.

⁹Мен — дарбазамын. Менден киргендин өмүрү сакталат. Ал ээн-эркин кирип чыгат жана жайыт табат.

¹⁰Ууру уурдап, союп, ойрондоо үчүн келет. Мен болсо адамдар чыныгы өмүргө, болгондо да берекелүү өмүргө ээ болушсун деп келдим.

¹¹Мен — жакшы койчумун. Жакшы койчу койлору үчүн жанын аябайт.

¹²Жалчы болсо койчу эмес, койлор да аныкы эмес. Ал карышкырдын келе жатканын көргөндө, оторду таштай качат. Карышкыр койлорго тийип, туш тарапка чачыратат.

¹³Жалчы оторду таштай качат, анткени ал — жалчы, койлордун камын ойлобойт.

^14-15Мен жакшы койчумун. Асмандагы Атабыз Мени кандай жакшы билсе, Мен да Аны ошондой жакшы билем, ошол эле сыяктуу, Мен Өз койлорумду кандай жакшы билсем, алар да Мени ошондой жакшы билишет. Мен койлорум үчүн жанымды кыям.

¹⁶Бул отордон башка да койлорум бар, ошолорду Өзүмө алып келүүм керек. Алар үнүмдү угуп, Мени таанышат, ошондо бардыгы бир гана койчусу бар короо болушат.

¹⁷Атам Мени жакшы көрөт, себеби Мен кайрадан ээ болоюн деп, койлорум үчүн жанымды кыям.

¹⁸Жанымды эч ким Менден тартып албайт, аны Өз каалоом менен курман кылам. Жанымды курман кыла турган да, кайтып ала турган да бийлигим бар. Бул — Мага Атамдын тапшырган милдети.

¹⁹Ушул сөздөн улам иудей башчылары эки жаат болуп, дагы айтыша кетишти.

²⁰Көпчүлүгү: «Буга жин тийиптир, сандырактап жатат, эмнеге угуп турасыңар?» — дешти.

²¹«Бул жин тийген кишинин сөзү эмес! Жин сокур кишинин көзүн ача алмак беле?» — дегендер да болду.

Элдин Ыйсага ишенбей коюшу

²²Мындан кийин Иерусалимде ийбадаткананы Кудайга кайрадан багыштоо майрамы болду. Кыш убагы эле.

²³Ыйса ийбадаткананын короосундагы Сулайман падышанын атындагы түркүктүү бастырманын ичинде ары-бери басып жүрдү.

²⁴Иудей башчылары Аны курчап алып: — Канчага чейин бизди ээликтиресиң? Машаяк болсоң, ачыгын айт! — дешти.

²⁵— Мен айттым го, силер болсо ишенбей койдуңар, — деди Ыйса аларга. — Атамдын атынан кылып жүргөн иштерим ким экенимди айтып жатышат.

²⁶Бирок силер ишенбейсиңер, себеби Менин оторумдан эмессиңер.

²⁷Менин койлорум үнүмө кулак салышат. Мен аларды жакшы билем. Алар Мени ээрчишет.

²⁸Мен түбөлүк өмүрдү ошолорго берем, алар эч качан курут болушпайт. Менин колуман эч ким аларды тартып ала албайт.

²⁹Аларды Мага берген Атам баарынан улуу. Атабыздын колунан да эч ким тартып ала албайт.

³⁰Мен асмандагы Атабыз менен бирмин.

³¹Бул сөздү уккан иудей башчылары Ыйсаны таш бараңга алуу үчүн дагы жерден таш алышты.

³²Ошондо Ыйса аларга мындай деди: — Көз алдыңарда Атабыз тапшырган көп жакшы иштерди кылдым. Кайсынысы үчүн Мени ташбараңга алгыңар келип жатат?

³³— Сенин жакшы иштериң үчүн эмес, Кудайды кордогонуң үчүн ташбараңга алабыз, — деп жооп беришти алар. — Сен адам болуп туруп, өзүңдү Кудай кылып жатпайсыңбы!

³⁴Ыйса жооп берип мындай деди:

— Ыйык Жазууңарда «силер кудайларсыңар»деп жазылган жери бар эмеспи.

³⁵Кудай Анын сөзү жеткирилгендерди «кудайларсыңар» деген экен. Ал эми Ыйык Жазуунун күчүн жоюш мүмкүн эмес экенин биз билебиз.

³⁶Анда асмандагы Атабыз Өзү атайын дайындап дүйнөгө жиберген Мен «Кудай Уулумун» десем, кандайча Кудайга акарат келтирдиң деп айта аласыңар?

³⁷Атам тапшырган иштерди аткарып жүрбөсөм, Мага ишенбей эле койгула.

³⁸Ал эми аткарып жүргөн болсом, анда сөзүмө ишенбесеңер да, кылган иштериме ишенгиле! Ошондо силер асмандагы Атабыз Мени менен, Менин болсо Аны менен тыгыз байланышта экенимди түшүнөсүңөр.

³⁹Алар Ыйсаны кайрадан кармап алмакчы болушту, бирок Ыйса араларынан суурулуп чыгып, кетип калды.

⁴⁰Ушундан кийин, Ыйса кайрадан Иордан дарыясынын аркы бетине — мурун Жакыя чөмүлдүрүү расмисин өтөп жүргөн жерге барып, ошол жерде жүрдү.

⁴¹Ага көп адамдар келишип, өз ара: «Жакыя эч кандай керемет көрсөткөн жок, бирок анын бул киши жөнүндө айткандарынын баары чындык экен» — дешти.

⁴²Ошентип ал жерден көп адамдар Ыйсага ишенип калышты.

11

Лазардын оорудан кайтыш болушу

¹Лазар деген бейтанилик бир киши ооруп жатты. Мариям да эжеси менен ошол айылда турчу.

²(Кийинчерээк Эгебиздин бутуна жыттуу май сүйкөп, чачы менен кургаткан так ушул Мариям болчу. Ооруп жаткан Лазар болсо анын бир тууган агасы эле.)

³«Эгебиз, жакшы көргөн кишиңиз ооруп жатат», — деп, эже-сиңди Ыйсага кабар жиберишти.

⁴Ыйса муну укканда: — Бул оору өлүм менен бүтпөйт, тескерисинче, Кудайдын улуулугун көрсөтүүгө мүмкүнчүлүк түзөт. Бул иш аркылуу Кудай Уулунун кудуреттүү улуулугу көрүнөт, — деди.

⁵Ыйса Мартаны, анын сиңдисин жана алардын бир тууганы Лазарды өтө жакшы көрсө да,

⁶Лазардын оору экендиги тууралуу кабар жеткенде, ошол жерде дагы эки күн болду.

⁷Андан соң, шакирттерине мындай деди: — Жүргүлө, Иудеяга кайра баралы!

⁸— Устат, иудей башчылары жакында эле сени ташбараңга алып, өлтүрмөкчү болушпады беле? — дешти шакирттери Ага, — Эмне, ошол жакка дагы бармакчысыңбы?

⁹— Бир күндүн он эки сааты жарык эмеспи? — деди жооп кайтара Ыйса. — Адам күндүз жүрсө, мүдүрүлбөйт, анткени бул дүйнөнүн жарыгын көрөт.

¹⁰Ал эми түн ичинде жүрсө, жарыгы жок болгондуктан мүдүрүлөт. Ыйса андан ары дагы мындай деди:

¹¹— Досубуз Лазар катуу уйкуда жатат. Мен барып аны ойготоюн.

¹²Шакирттери:

— Мырза, уктап жатса жакшы, анда айыгат, — дешти.

¹³Ыйса Лазардын өлгөнүн кыйыр түрдө айткан эле, а шакирттери болсо кадимки уйкуну айтып жатат деп ойлошту.

¹⁴Ошондо Ал ачык айтты:

— Лазар өлдү,

¹⁵бирок силерди ойлоп, ал жакта болбогонума кубанып жатам, анткени бул аркылуу силер ишенимге келе аласыңар. Эми жүргүлө, Лазарга баралы.

¹⁶Ошондо Том-Эгиз башка шакирттерге:

— Кеттик, биз да Устат менен бирге өлөлү! — деди.

Лазардын кайра тирилиши

¹⁷Ыйса Бейтаниге жеткенде, Лазардын өлүп, көргө коюлганына төрт күн болгонун укту.

¹⁸Бейтани менен Иерусалимдин аралыгы үч эле чакырымдай болгондуктан,

¹⁹көптөгөн адамдар Марта менен Мариямга көңүл айтууга келишкен экен.

²⁰Ыйсанын келе жатканын уккан Марта алдынан тосуп чыкты. Мариям болсо, үйдө калды.

²¹Марта: — Эгем, эгер сиз бул жерде болсоңуз, иним өлмөк эмес эле да.

²²Бирок эмне сурасаңыз, Кудайдын азыр болсо деле сизге берерин билем, — деди.

²³Ыйса ага:

— Иниң кайра тирилет, — деди.

²⁴— Кыяматта, кайра тирилүү күнү анын да тирилерин билем — жооп кайтарды Марта.

²⁵— Кайра тирилүү менен чыныгы өмүр — Менмин, — деди Ыйса. — Мага ишенген адам өлсө да, өмүр сүрө турган болот.

²⁶Мага ишенип өмүр сүргөн адам эч качан өлбөйт. Буга ишенесиңби?

²⁷Марта:

— Ооба, Эгем, сиздин дүйнөгө келе турган Кудай Уулу жана Машаяк экениңизге ишенем — деди.

²⁸Анан ал Мариямды тымызын чакырып алды да:

— Устат келип калды, сени чакырып атат, — деди.

²⁹Муну угары менен Мариям шашылыш тура калып, Ыйсага жөнөдү.

³⁰Бирок Ыйса дале айылга кирбептир, ал баягы Мартага жолуккан жерде экен.

³¹Мариямдын жанында көңүл айтып олтурушкандар анын шашылыш чыгып кеткенин көрүшкөндө, артынан кошо чыгышып, «көрүстөнгө барып кошок кошкону кетти го» деп ойлоп калышты.

³²Мариям Ыйса турган жерге келди да Анын бутуна жыгылды. — Оо, Эгем, — деди ал, — Сиз бул жерде болсоңуз, бир тууганым өлбөйт эле.

³³Ыйса Мариям менен анын артынан келгендердин кошок кошуп, ыйлап турганын көргөндө, катуу үшкүрүнүп, каңырыгы түтөп кетти.

³⁴— Аны каерге койдуңар? — деди Ыйса.

— Эгебиз, келип көрүңүз, — деп жооп беришти алар.

³⁵Ыйсанын көзүнөн жаш агып кетти.

³⁶Ошондо адамдар өз ара: — Карасаңар, Лазарды кандай ал жакшы көргөн! — дей башташты.

³⁷— Сокурдун көзүн ачкан бул тигини да ажалдан арачалап кала албас беле? — дегендери да болду.

³⁸Ыйса дагы бир үшкүрүнүп алып, көрүстөнгө басып келди. Көр болсо оозу таш менен жабылган үңкүр эле.

³⁹Ыйса: — Ташты алып салгыла! — деп буюрду.

Ошондо маркумдун эжеси Марта:

— Эгем, ал жыттанып баратат, жатканына төрт күн болуп калды, — деди.

⁴⁰— «Ишенсең, Кудайдын кудуретин көрөсүң» дебедим беле, — деди Ыйса ага.

⁴¹Ташты үңкүрдүн оозунан алып салышканда, Ыйса көктү карап мындай деди:

— Ата, үнүмдү укканыңа ыраазымын!

⁴²Мени дайыма угарыңды билсем да, муну айланамда турган эл Мени Сенин жибергениңе ишенсин деп айтып жатам, — деп сыйынды.

⁴³Анан:

— Лазар, чыккын! — деп кыйкырды.

⁴⁴Ошондо колу-буту кепинге оролгон Лазар көрдөн чыга келди. Анын башы-көзү да таңылуу эле. Ыйса жанында тургандарга:

— Кепинин чечип салгыла, бассын, — деди.

⁴⁵Мариямга келишкендердин көбү Ыйсанын керемет ишин көрүп, Ага ишенип калышты.

Ыйсага каршы бүтүм

⁴⁶Бирөөлөр фарисейлерге барып, Ыйсанын кылганын айтып беришти.

⁴⁷Ошондо жогорку динкызматчылар менен фарисейлер диний жогорку кеңештин мажилисин чакырышып, өз ара мындай деп сүйлөшүштү: — Кандай кылсак, жанагы киши көптөгөн укмуштарды жасап атат.

⁴⁸Аны ушул бойдон калтыра турган болсок, элдин баары ага ишенип кетет. Анан римдиктер келип, касиеттүү үйүбүздү да, элибизди да чаап алышат.

⁴⁹Ошол мезгилде башкы динкызматчы болгон Каяп ордунан туруп, мындай деди:

— Силер эч нерсени билбейсиңер!

⁵⁰Бүтүндөй эл ойрон болгондон көрө, ошол эл үчүн бир адамдын өлгөнү бизге дурус болорун ойлосоңор боло!

⁵¹Каяп муну өз оюнан чыгарып айткан жок, бирок ошол мезгилде башкы динкызматчы болгондуктан, Ыйсанын эл үчүн өлөрүн алдын ала айткан болчу.

⁵²Ооба, Ыйса Ысрайыл эли үчүн гана эмес, жер жүзүнө таралган башка элдердеги Кудайдын балдарын бир үй-бүлө кылуу үчүн да өлүүгө тийиш болчу.

⁵³Ошол күндөн баштап иудей башчылары Ыйсаны өлтүрүүнүн жолун ойлонуштура башташты.

⁵⁴Ошондуктан Ыйса мындан ары Иудеяда ачык жүрбөй, чөлгө жакын жердеги Эфрайым деген айылга кетип, ал жерде шакирттери менен бирге болду.

⁵⁵Куткарылуу майрамы жакындап калган эле. Өлкөнүн туш тарабынан көптөгөн адамдар майрам алдындагы диний тазалануу салтын аткаруу үчүн Иерусалимди көздөй агылып, чыгып бара жатышты.

⁵⁶Алар ийбадаткананын жанынан Ыйсаны издешти. Короодо топтолуп тургандар: «Кандай деп ойлойсуңар, ал да майрамга келер бекен?» — деп бири биринен сурашты.

⁵⁷Себеби жогорку динкызматчылар менен фарисейлер: «Кимде-ким Ыйсанын кайда экенин билип калса, кабар берсин!» деген буйрук чыгарышкан эле.

12

Ыйсага көрсөтүлгөн урмат

¹Куткарылуу майрамынан алты күн мурун Ыйса Бейтаниге келди. Бул айылда Ал өлүмдөн кайра тирилтип алган Лазар турчу.

²Ошол жерде Аны конокко чакырышты. Марта кызмат кылып жүрдү. Ыйса менен бирге отурган коноктордун арасында Лазар да отурган эле.

³Мариям нард деген өсүмдүктөн жасалган, таза, кымбат баалуу майдан жарым литрдей алып, Ыйсанын бутуна куйду да, анан аны чачы менен сыйпады. Үй ичи майдын аңкыган жыпар жытына толуп чыкты.

⁴Анда Ыйсанын шакирттеринин бири, кийинчерээк Ага чыккынчылык кылган Жүйүт Искариот мындай деди:

⁵— Эмне үчүн бул майды үч жүз күмүш теңгеге сатып, түшкөн акчаны жакырларга таратып берген жок?

⁶Ал муну кембагалдардын камын ойлогондуктан эмес, ууру болгондугунан айтты: ортого түшкөн акчаны сала турган баштыкты асынып жүргөн ал түшкөн акчадан өзүнө кытып алып коюп турчу.

⁷Ыйса ага:

— Бул аялды жайына кой! Ал май куюу салтын аткарып, денемди көргө коё турган күнгө даярдады.

⁸Жакырлар ар дайым жаныңарда болот, а Мен жаныңарда дайым эле боло бербейм, — деп тыйып койду.

⁹Ыйсанын Бейтаниде экенин көп адамдар угушуп, Ыйса үчүн гана эмес, Ал өлгөндөн тирилткен Лазарды көрүү үчүн да келишти.

¹⁰Жогорку динкызматчылар аны да өлтүрмөкчү болушту.

¹¹Минткен себеби, Лазар башынан өткөргөн кереметтен улам, көп адамдар аларды таштап, Ыйсага ишенип кетишти.

Ыйсанын салтанаттуу түрдө Иерусалимге кириши

¹²Кийинки күнү майрамга чогулган эл Ыйсанын Иерусалимге келерин угушту.

¹³Алар колдоруна пальма бутактарын кармап, шаардын сыртына чыгып: «Осанна!^[9]Эгебиздин атынан келе жатканды Кудай жалгасын!Ысрайылдын падышасын Кудай жалгасын!» — деген үндөр менен Ыйсаны тосуп алышты.

¹⁴Ыйса бир такайды таптыртып, ошого минип алган эле. Ыйык Жазууларда бул тууралуу алдын ала мындай айтылган:

¹⁵«Эй, Иерусалим, коркпогун!

Карачы, сенин падышаң

Такай минип келатат!»

¹⁶Ыйсанын шакирттери муну убагында түшүнүшкөн эмес. Ыйса кайра тирилгенден кийин, элдин ушундайча тосуп алганын эстешип, бул сөздөрдүн Ал жөнүндө жазылганын билишти.

¹⁷Ыйса Лазарды көрдөн сыртка чакырып алып, өлүмдөн кайра тирилткен кезде бирге болгон көп кишилер бул ишти көргөнүн айтып жатышты.

¹⁸Мындай керемет кылганын уккан эл ушул себептен да Анын алдынан тосуп чыкты.

¹⁹Ал эми фарисейлер өз ара: — Көрдүңөрбү, эч нерсе колуңардан келбей калды! Элдин баары анын артынан ээрчип кетти! — дешти.

Бир нече гректин Ыйсаны издеши

²⁰Майрам убагында Иерусалимде Кудайга ийбадат кылууга келгендердин арасында бир нече грек да бар эле.

²¹Алар Галилеянын Бейтсайда шаарынан чыккан Филипке барышып: — Мырза, биз Ыйсаны көрсөк дедик эле, — дешти.

²²Филип муну Идриске барып айтып, анан экөө Ыйсага жеткизишти.

²³Ыйса аларга мындай деп жооп берди: — Адам Уулунун улуулукка жетер убакыт-сааты келип калды.

²⁴Силерге бир чындыкты айтып коёюн: эгер буудайдын даны жерге эгилип, анан өлбөсө, анда ал жалгыз бойдон калат. Эгер ал жерге эгилип, өнүп, өзү өлсө, ошондо гана мол түшүм берет.

²⁵Ким өз жанын баарынан артык көрсө, ал андан айрылат. Ал эми кимде-ким бул дүйнөдө өз жанын аябаса, аны түбөлүк өмүр үчүн сактап калат.

²⁶Ким Мага кызмат кылгысы келсе, Мени ээрчисин. Мен кай жерде болсом, кызматчым да ошол жерде болот. Ал эми Мага кызмат кылган ар кимди асмандагы Атабыз урматтайт.

Ыйса Өз өлүмү тууралуу дагы бир ирет айтат

²⁷Азыр абдан кыйналып турам. Эмне дейин? «Ата, Мени ушул азаптуу сааттан куткар» дейинби? Жок! Мен бул күнгө атайын дал ушуну баштан кечирүү үчүн жеттим да.

²⁸Ата, Өз атыңды улуулукка бөлөй көр! Ошондо көктөн: «Мен Аны улуулукка бөлөдүм жана мындан ары да бөлөй берем» деген үн угулду.

²⁹Ошол жерде турган элдин арасынан бирөөлөрү: «Күн күркүрөдү», — дешсе, башкалары: «Ага периште сүйлөдү», — дешти.

³⁰Ыйса аларга: — Бул үн Мен үчүн эмес, силер үчүн.

³¹Эми бул дүйнөнүн соттолор маалы келди. Эми бул дүйнөнүн башкаруучусу^[10]куулат.

³²Мен жерден өйдө көтөрүлүп, улуулукка бөлөнгөнүмдөн кийин, адамдардын баарын Өзүмө чакырам, — деди.

³³Бул сөздү Ал Өзүнүн кантип өлөрүн билдирүү үчүн айтты.

³⁴Ошондо жыйылган эл:

— Биз Ыйык Жазуудан «Машаяк түбөлүк жашайт» деп окуган элек. Анан кандайча сен Адам Уулу көтөрүлөт дейсиң? «Адам Уулу» дегениң ким? — дешти.

³⁵Ыйса аларга мындай деди:

— Жарык дагы бир аз убакыт силер менен бирге болот. Силерди кара түн басып калбоо үчүн жарык барда жүрө тургула. Анткени түндө жүргөндөр кайда бара жатканын билишпейт.

³⁶Араңарда жарык барында ага ишенгиле, ошондо жарыктын балдары болосуңар. Ыйса ушундай деди да, алардан узап, элдин көзүнөн жашырынды.

Элдин Ыйсага ишенүүдөн баш тартышы

³⁷Ыйса алардын көз алдында көп эле керемет-жышаандарды көрсөтсө да, көпчүлүк Ага ишенбеди.

³⁸Ошону менен Ышая пайгамбардын мындай сөзү ордунан чыкты: «Бизден уккан кабарга,

Эгем, кимдер ишенди?

Кудуретин Эгенин

Кимдер көрүп, билишти?»

³⁹Ышая дагы бир жерде көпчүлүктүн эмне себептен ишене албагандыгы жөнүндө мындай деген:

⁴⁰«Кудай байлап көздөрүн,

Көкүрөгүн көр кылган.

Көзү көрбөйт алардын,

Туйбайт дагы жүрөгү.

Айыктырам десем да,

Терс жолдорун таштабайт,

Мага кайтып келишпейт».

⁴¹Ышая пайгамбар Ыйсанын улуулугун алдын ала көрүп, Ал туралуу ушундай деп айткан эле.

⁴²Ошентсе да, иудей башчыларынын көбү Ыйсага ишеништи, бирок фарисейлер синагогадан чыгарып жибербесин деп, Ал тууралуу ачык сүйлөшкөн жок.

⁴³Себеби алар Кудай берүүчү урматты эмес, адамдан көрсөтүлө турган урматты артыгыраак сүйүшчү.

Ишенбестиктин аягы

⁴⁴Ыйса үнүн бийик чыгарып, мындай деди:

— Мага ишенген киши Мага эле эмес, Мени жибергенге да ишенет.

⁴⁵Мени көргөн киши Мени жибергенди да көрөт.

⁴⁶Мен — Мага ишенген ар ким караңгы түндө калбасын деп, дүйнөгө келген Кудайдын жарыгымын.

⁴⁷Сөзүмдү угуп, аны карманбаган ар кимди айыптай турган Мен эмесмин. Мен адамзатты айыптоо үчүн эмес, куткаруу үчүн келдим.

⁴⁸Бирок Мени четке кагып, сөзүмдү кабыл албагандардын соту белен: Менин сөзүм аларды кыямат күнү соттойт.

⁴⁹Себеби Мен аларды Өз оюмдан чыгарып айткан жокмун, эмнени жана кандай айтышым керектигин Атам буйруган.

⁵⁰Анын сөздөрү ишенгендерге түбөлүк өмүр тартууларын билем. Менин оозумдан чыккан сөздөрдүн баары — асмандагы Атабыздыкы.

13

Кичи пейилдиктин үлгүсү

¹Куткарылуу майрамынын алды эле. Ыйса Өзүнүн бул дүйнөдөн кетип, Атасына барар саатынын жакындап калганын билди. Ал бул дүйнөдөгү Өз адамдарын дайыма жакшы көрчү, азыр да аларга болгон чексиз мээримин көрсөттү.

²Кечинде Ыйса шакирттери менен бирге тамактанууга отурду. Буга чейин ибилис Ысман Искариоттун уулу Жүйүттүн ниетине Ыйсага чыккынчылык кылууну салып койгон эле.

³Бирок Ыйса Атасы бүткүл бийликти Анын колуна берип койгонун жана Өзүнүн Кудайдан келип, Ага кайра кайтып барарын билген.

⁴Ыйса дасторкондон туруп, үстүнкү кийимин чечти да, белине сүлгүнү байланды.

⁵Андан кийин чылапчынга суу куюп алып, шакирттеринин буттарын жууп, сүлгү менен аарчый баштады.

⁶Ысман-Петирдин маңдайына келгенде, ал Ыйсадан: — Эгем, сен менин бутумду жууганы турасыңбы? — деп сурады.

⁷— Эмне кылып жатканымды сен азыр эмес, кийинчерээк түшүнөсүң, — деди Ыйса.

⁸— Мен сага бутумду эч убакта жуудурбайм!

— Эгер жуубасам, анда Мени менен энчилеш болбойсуң.

⁹— Эгем, андай болсо, бутумду гана эмес, колу-башымды да жуугун.

¹⁰— Жуунган киши таптаза, ал бутун гана жууш керек. Силер да тазасыңар, бирок баарыңар эмес.

¹¹Ыйса кимдин чыккынчылык кыларын билген, ошондуктан «бирок баарыңар эмес», деди.

¹²Шакирттеринин бутун жууп бүтүп, кийимин кийип ордуна отургандан кийин:

— Силерге эмне кылганымды түшүндүңөрбү? — деди.

¹³— Мени «Устат», «Эгем» дейсиңер, мунуңар туура, себеби Мен чындап эле дал Ошонун Өзүмүн.

¹⁴Демек, Мен Эгеңер жана Устатыңар болуп туруп, кул сыяктуу бутуңарды жуусам, анда дал ошентип силер да бири бириңердин бутуңарды жуушуңар керек.

¹⁵Мен силерге кандай кызмат кылсам, силерди да ошондой кылсын деп, үлгү көрсөттүм.

¹⁶Силерге бир чындыкты айтып коёюн: кул ээсинен өйдө эмес, элчи да аны жибергенден жогору эмес.

¹⁷Эми силер бул чындыкты билесиңер, ушуну иш жүзүнө ашырсаңар, анда абдан бактылуусуңар.

Ыйсанын саткындын ким экенин айтышы

¹⁸«Силер тазасыңар» деп баарыңарды айтканым жок, тандаган адамдарымды билем, бирок Ыйык Жазуудагы: «Табакташ болуп жүргөн кишим, Мага каршы чыкты»деген сөз аткарылышы керек.

¹⁹Мен муну бул сөз аткарылардан мурда айтып жатам, кийин, аткарылган соң, Менин дал ошонун Өзү экениме ишенесиңер.

²⁰Силерге бир чындыкты айтып коёюн: ким Мен жиберген адамды кабыл алса, Мени да кабыл алганы, ал эми ким Мени кабыл алса, Мени Жибергенди кабыл алганы.

²¹Ушул сөздөн кийин Ыйса катуу үшкүрүнүп алды да:

— Силерге бир чындыкты айтып коёюн: араңардан бирөө Мени сатып кетет, — деди.

²²Шакирттери Ыйсанын кимди айтып жатканын түшүнбөй, аң-таң болушуп, бири бирин карашты.

²³Ыйсанын өзгөчө сүйгөн шакирти Анын жанында жамбаштап жаткан.

²⁴Ысман-Петир кимди айтып жатканын сурап билчи деп жанагы шакиртке ымдап белги берди.

²⁵Тигил Ыйсага бурулуп: — Эгем, ал ким? — деп сурады.

²⁶Ыйса:

— Бир үзүм нанды табакка малып, кимдин оозуна салсам, ал ошол, — деди.

Андан соң, бир үзүм нанды табакка малып, Ысман Искариоттун уулу Жүйүткө сунду.

²⁷Жүйүт нанды алары менен шайтан анын жан дүйнөсүн ээлеп алды. Ыйса Жүйүткө: — Кылайын дегениңди бачымыраак кыл! — деди.

²⁸Отургандардын эч кимиси Ыйсанын ага эмне үчүн мындай дегенин түшүнгөн жок.

²⁹Акча баштыгы Жүйүттө болгондуктан, кээ бирөөлөрү Ыйса ага «майрамга керектүү нерселерди алып кой» же «жакырларга бир деме берип кой», деп жатат го деген ойдо калышты.

³⁰Жүйүт болсо нанды жеген соң, дароо сыртка чыгып кетти. Ошол убакта түн кирип калган эле.

Ыйсанын жаңы осуяты

³¹Жүйүт чыгып кеткенден кийин, Ыйса мындай деди:

— Эми Адам Уулу улуулукка бөлөнөт. Ал аркылуу Кудайдын да улуулугу көрүнөт.

³²Ал Кудайдын улуулугун көрсөтсө, Кудай да Аны улуулукка бөлөйт. Бул жакын арада ишке ашат.

³³Балдарым, эми араңарда аз гана убакыт болом, кийин Мени издейсиңер. Иудей башчыларына айткан сөзүмдү азыр силерге да айтам: Мен бара турган жерге силер азыр бара албайсыңар.

³⁴Силерге жаңы осуят калтырам: бири бириңерди сүйгүлө! Мен силерди сүйгөндөй, силер да бири бириңерди сүйгүлө!

³⁵Бири бириңерге болгон сүйүүдөн улам, башкалар силердин Менин шакирттерим экениңерди билишет.

Ыйса Петирдин «Аны тааныбайм» дээрин алдын ала айтат

³⁶Ысман-Петир Ыйсадан:

— Эгем, кайда бара жатасың? — деп сурады.

Ыйса ага:

— Мен бара жаткан жакка сен азыр ээрчип бара албайсың, кийинчерээк артымдан келесиң, — деди.

³⁷Петир:

— Эгем, азыр эмне үчүн ээрчий албайм? Сен үчүн жанымды кыюуга даярмын, — деди.

³⁸Ыйса ага мындай деди:

— «Сен үчүн жанымды кыюуга даярмын» дейсиңби? Сага бир чындыкты айтып коёюн: ушул түнү короз кыйкыргыча, «Аны тааныбайм» деп үч жолу айтасың.

14

Ыйса Машаяк — Кудайга алып баруучу жалгыз жол

¹Кайгыга батпагыла! Кудайга ишенгиле, ошондой эле Мага да ишенгиле!

²Көктөгү Атамдын үйүндө жай көп. Эгер андай болбосо, силер үчүн жай даярдаганы бара жатам деп айтмак белем?

³Барып, даярдап бүткөндөн кийин кайтып келип, Мен болгон жерде силер да болууңар үчүн жаныма алып кетем.

⁴Мен бара жаткан жакка алып баруучу жолду билесиңер.

⁵Эгем, кайда бара жатканыңды билбейбиз, анан кантип ал жакка алып баруучу жолду билмек элек? — деп сурады Том.

⁶Ыйса ага:

— Мен — жол, чындык жана өмүрмүн. Мен аркылуу болбосо, асмандагы Атабызга эч ким бара албайт.

⁷Менин ким экенимди билген үчүн, Атамды да билип каласыңар. Эми Аны билип, көрө баштадыңар, — деди.

⁸Ошондо Филип:

— О, Эгем, бизге Атабызды көрсөт, ошондо жетиштүү болот, — деди.

⁹Ыйса мындай деп жооп берди:

— Мен көптөн бери жаныңардамын, ошондо да Менин ким экенимди билген жоксуңбу, Филип? Мени көргөн адам, Атабызды да көргөнү. Эмне үчүн Атабызды көрсөт дейсиң?

¹⁰Мен Атабыз менен, ал эми Атабыз Мени менен тыгыз байланышта экенине ишенбейсиңерби? Силерге айткан сөздөрүмдү Өз оюмдан чыгарып айткан жокмун. Мени менен тыгыз байланыштагы Атабыз Мен аркылуу Өз ишин иштеп жатат.

¹¹Менин Атабыз менен, ал эми Атабыздын Мени менен тыгыз байланышта экенине ишенгиле! Буга ишене албасаңар, кылган кереметтеримден улам Мага ишенгиле.

¹²Силерге бир чындыкты айтып коёюн: Мен кылгандай кереметтүү иштерди Мага ишенген адам да кылат, ал тургай андан да зор кереметтүү иштерди кыла алат, себеби Мен Атабызга барып, Ыйык Рухту жиберем.

¹³Атабыздан Менин атыман эмне сурасаңар да, аткарып берем. Ошондо Атабыздын улуулугу Уулу аркылуу көрүнөт.

¹⁴Менин атымдан эмне сурасаңар да Мен аткарып берем.

Ыйык Рухтун келери тууралуу убада

¹⁵Силер Мени жакшы көрсөңөр, буйруктарымды аткаргыла.

¹⁶Мен Атабыздан силерге дагы Бирөөнү жиберүүсүн өтүнөм. Ал силерди колдоп, түбөлүк бирге болот.

¹⁷Ал — акыйкаттын Руху. Бул дүйнөдөгүлөр Аны кабыл ала албайт, себеби Аны көрө да, биле да албайт. Ал эми силер билесиңер, анткени азыр Ал жан дүйнөңөрдө жашайт жана кийин да жашай берет.

¹⁸Мен силерди жетимсиретпей кайра келем.

¹⁹Бир аз убакыттан кийин бул дүйнөдөгүлөр Мени андан ары көрбөй калышат, ал эми силер көрөсүңөр, анткени Мен кайра тирилем, силер да түбөлүк өмүргө ээ болосуңар.

²⁰Ошол күнү силер Мен Атам менен, өзүңөр Мени менен, Мен болсо силер менен тыгыз байланышта экенимди билип каласыңар.

²¹Буйруктарымды көңүлүнө сактап, аткарып жүргөндөр — Мени сүйгөндөр. Мени сүйгөндөрдү Атам сүйөт. Мен да аларды сүйүп, Өзүмдү аларга ачып берем.

²²Ошондо Жүйүт (Искариот эмес) Ыйсадан:

— Эгем, сен өзүңдү кандайча бүт дүйнөгө эмес, бизге гана ачмакчысың? — деп сурады.

²³Ыйса мындайча жооп берди:

— Ким Мени сүйсө, айткандарымды бек тутат. Атам да аны сүйөт жана Биз ага келип, аны менен бирге жашайбыз.

²⁴Мени сүйбөгөндөр Менин сөзүмдү тутунушпайт. Силер угуп жүргөн сөздөрдү Өз оюмдан чыгарып айтканым жок. Алар Мени жиберген Атабыздын сөздөрү.

²⁵Мен бул сөздөрдү азыр араңарда жүргөн кезде айтып жатам.

²⁶Ал эми Атабыз Менин атымдан колдоочуңар — Ыйык Рухту жиберет. Ал Мен айткан сөздөрдүн баарын эсиңерге салып, баарын үйрөтөт.

²⁷Мен силердин жаныңарга тынчтык берип кетем. Өз жанымдын тынчтыгын берип кетем. Менин бере турганым адамдар берип, жок болчу тынчтык эмес, ошондуктан жүрөкзаада болуп, корко бербегиле.

²⁸Силерге: «Мен кетип атам, бирок силерге кайтып келем» дебедим беле. Эгер Мени чын жүрөктөн жакшы көрсөңөр, Атабызга баратканыма кубанат элеңер, анткени Атабыз Менден улуу.

²⁹Ушулардын баары ишке ашкан кезде, силер Менин айткандарыма ишенип калууңар үчүн, буларды азыр, алдын ала айтып жатам.

³⁰Эми Мен силер менен көпкө сүйлөшө албайм, анткени бул дүйнөнүн башкаруучусу жакындап калды. Ал Менин үстүмөн бийлик жүргүзө албайт.

³¹Бирок адамзат Мен Атабызды жакшы көрөрүмдү билүүгө тийиш. Ошол себептүү эмне кылсам да, Ал айткандай кылам. Эми тургула, бул жерден кетели.

15

Жүзүм сабагы жана бутактары тууралуу ибарат

¹Мен — чыныгы жүзүм сабагымын, Атам болсо — багбан.

²Мендеги жемиш бербеген ар бутакты Ал кесип таштайт. Ал эми жемиш бергендерин дагы көбүрөөк берсин деп тазалап, бутайт.

³Ошол сыяктуу силерге айткан сөзүм аркылуу силер тазардыңар.

⁴Мени менен тыгыз байланышта болгула, Мен да силер менен тыгыз байланышта болом. Бутак сабакта болбосо, өзүнөн өзү жемиш бере албайт. Ошол сыяктуу силер да Мени менен тыгыз байланышта болмоюн, жемиш бере албайсыңар.

⁵Мен сабакмын, силер болсо бутактарымсыңар. Ким Мени менен тыгыз байланышта болуп, Мен да аны менен тыгыз байланышта болсом, ал мол түшүм берет. Менден бөлүнүп, силер эч нерсе кыла албайсыңар.

⁶Ким Мени менен байланышта турбаса, ал кесилген бутак сымал сыртка ыргытылат да куурап калат. Анан чогултулуп, отко ташталып, күйүп кетет.

⁷Эгер Мени менен тыгыз байланышта болуп, сөздөрүм көкүрөгүңөрдө болсо, эмне кааласаңар да сурасаңар, аласыңар.

⁸Силер мол жемиш берсеңер, Атамдын зоболосу көтөрүлөт. Ошондой эле чыныгы шакирттерим болосуңар.

⁹Атабыз Мени кандай сүйсө, Мен силерди ошондой сүйдүм. Менин сүйүүмдү көкүрөгүңөргө түйүп жашагыла!

¹⁰Мен Атамдын буйруктарына баш ийип, Анын сүйүүсүн көкүрөгүмө түйүп жашаганымдай, силер да Менин буйруктарыма баш ийсеңер, Менин сүйүүм да силердин ичиңерде жашайт.

¹¹Бул сөздөрдү Менин кубанычым силердин жүрөгүңөрдө жашасын жана кубанычыңар толук болсун деп айттым.

¹²Силерге айтар осуятым бул: бири бириңерди Мен силерди сүйгөндөй сүйгүлө!

¹³Өзүн достору үчүн курман кылуудан өткөн улуу сүйүү жок.

¹⁴Эгер Менин айткан сөзүмдү аткарсаңар, Мага доссуңар.

¹⁵Силерди мындан ары кул дебейм, кул ээсинин иштерин билбейт. Мен силерди досторум деп атайм, анткени Атамдан уккандарымдын баарын силерге айтып бердим.

¹⁶Силер Мени эмес, Мен силерди тандап алдым да, барып, жемиш берсин деп, ошол жемишиңер түбөлүктүү болсун деп дайындадым. Ошондо Менин атымдан эмне сурасаңар да Атабыз берет.

¹⁷Силерге калтыра турган осуятым бул: бири бириңерди сүйгүлө!

Күнөөкөр дүйнөнүн кастыгы

¹⁸Эгер дүйнө силерди жек көрсө, анын силерден мурда Мени жек көргөнүн эстегиле.

¹⁹Эгер силер да ушул дүйнөгө таандык болсоңор, силерди өз адамдары катары жакшы көрмөк. Бирок Мен силерди бул дүйнөнүн ичинен тандап, бөлүп алдым, эми бул дүйнөлүк эмессиңер, ошондуктан ал силерди жек көрөт.

²⁰«Кул ээсинен өйдө эмес» дегенимди эстегилечи. Алар Мени кодулап, куугунтукташса, демек, силерди да кодулап, куугунтукташат. Менин сөздөрүмдү угушса, анда силердикин да угушат.

²¹Мунун баарын Мени ээрчигениңер үчүн кылышат, себеби алар Мени жибергенди түшүнүшпөйт.

²²Мен бул дүйнөгө келип, сүйлөбөсөм, бул дүйнө айыптуу болбос эле. Эми болсо, күнөөсүнөн актанууга эч шылтоосу жок.

²³Мени жек көргөндөр Атамды да жек көрүшөт.

²⁴Эгер Мен башка эч ким кылбаган кереметтеримди алардын арасында көрсөтпөгөн болсом, айыптуу болушмак эмес. Бирок Алар кереметтеримди көрүшкөнү менен, Мени да, Атамды да жек көрүшөт.

²⁵Алардын мыйзамындагы «себепсиз жек көрүндү болдум»деген сөз ушундайча ишке ашат.

²⁶Мен силерге Атабыздан Колдоочу жиберем: акыйкатты билдирүүчү ошол Ыйык Рух Атабыздан келип, Мен жөнүндө ачык айтып берет.

²⁷Силер да Мен жөнүндө айтып бересиңер, себеби кызматымдын башынан баштап эле жанымдасыңар.

16

¹Силерге мунун баарын Мага деген ишенимиңерден тайбооңор үчүн айттым.

²Синагогалардан чыгарыласыңар, ал тургай силерди өлтүрүп жаткан адам: «Кудайга кызмат кылып жатам!» деп ойлогон күндөр да келет.

³Алар муну Атабызды да, Мени да тааныбагандыктан жасашат.

⁴Мен буларды башыңарга ушундай күн түшкөндө, ушундай болот деп алдын ала айтып кеткенимди эстегиле деген максатта айттым. Араңарда жүргөндүктөн кызматымдын башында силерге буларды айткан эмесмин.

Ыйык Рух — биздин колдоочубуз

⁵Эми Мен Мени Жибергенге кайтып бара жатам. Бирок бириң да кайда бара жатканымды ушуга чейин сураган жоксуңар.

⁶Эми, айткан сөздөрүмдөн кийин кайгыга батып турасыңар.

⁷Силерге бир чындыкты айтып коёюн: силер үчүн Менин кеткеним дурус! Себеби эгер кетпесем, силерге колдоочу келбейт. Эгер кетсем, барып, Аны силерге жиберем.

⁸Ал келген соң, бул дүйнөнүн күнөө, адилеттик жана сот жөнүндөгү ойлорунун ката экендигин ашкере кылат.

⁹Алар күнөө эмне экенин түшүнүшпөйт, анткени Мага ишенбей жатышат.

¹⁰Алар адилеттик эмне экенин түшүнүшпөйт, анткени Мен Атабызга баратам жана силер мындан ары Мени көрбөйсүңөр.

¹¹Алар сот эмне экенин да түшүнүшпөйт, анткени бул дүйнөнүн башкаруучусу сотко тартылды.

¹²Силерге айтар сөзүм али көп, бирок азыр айтсам, көтөрө албайсыңар.

¹³Акыйкаттын Руху келген соң, Ал силерди акыйкатка жетелейт, себеби Ал Өз оюнан чыккан сөздү эмес, Атабыздан укканын жана келечекте боло турганын айтат.

¹⁴Ал силерге Менин айткандарымды жеткирип, улуулугумду көрсөтөт.

¹⁵Атабыздагынын баары Мага таандык. «Менин айткандарымды силерге Ыйык Рух жеткирет» деп ошондуктан айттым.

Ажырашуу кайгысы жана кайра көрүшүү кубанычы

¹⁶Бир аздан кийин Мени көрө албай каласыңар, андан соң, кайрадан көрөсүңөр.

¹⁷Ошондо Ыйсанын кээ бир шакирттери:

— «Бир аздан кийин Мени көрө албай каласыңар, андан соң, кайра көрөсүңөр» дегени эмнеси? «Асмандагы Атабызга баратам» дегенин кандайча түшүнсө болот?

¹⁸«Бир аз убакыт» дегеничи? Эмне жөнүндө айтып жатат? — дешти.

¹⁹Ыйса алардын сурагысы келгенин туюп, мындай деди:

— «Бир аздан кийин Мени көрө албай каласыңар, андан соң, кайра көрөсүңөр» деп айтканымды түшүнбөй, бири бириңерден сурап жатасыңарбы?

²⁰Силерге бир чындыкты айтып коёюн: силер боздоп, зарлайсыңар, ал эми бул дүйнө кубанып шаттанат. Ооба, кайгырасыңар, бирок кайгыңар кубанычка айланат.

²¹Аялдын ай-күнү жеткенде, толгоо тартып кыйналат. Төрөгөн соң, наристе дүйнөгө келди деп кубанганынан кыйналганын унутуп коёт.

²²Силер да ошондой болуп азыр кайгырып жатасыңар. Кайгырбагыла, Мен силерди кайрадан көрөм. Ошондо силердин жүрөгүңөр кубанычка толот. Ал кубанычты силерден эч ким тартып ала албайт.

²³Ошол күнү Менден бир нерсе жөнүндө сурашыңардын зарылчылыгы болбой калат. Силерге бир чындыкты айтып коёюн: Атабыздан Менин атымдан эмне сурасаңар да, Ал берет.

²⁴Буга чейин Менин атымдан эч нерсе сураган жоксуңар. Кубанычыңар толук болсун үчүн сурагыла, аласыңар!

²⁵Мен буларды силерге кыйыр түрдө айттым. Мындан ары кыйыр түрдө сүйлөбөй, Атабыз тууралуу ачык айта турган кез келет.

²⁶Ошол кезде Менин атымдан сурай турган болосуңар. Силер үчүн Атабыздан Менин өтүнүшүмдүн зарылчылыгы болбой калат.

²⁷Себеп дегенде, силер Мени жакшы көрүп, Кудайдан келгениме ишенгениңер үчүн Атабыз да силерди жакшы көрөт.

²⁸Мен дүйнөгө Атабыздан келгем, эми бул дүйнөнү таштап, кайрадан Атабызга баратам.

²⁹Ошондо шакирттери:

— Азыр кыйыр түрдө эмес, ачык сүйлөдүң.

³⁰Сен баарын билериңе көзүбүз жетти. Эми бир нерсе сураштын кереги да жок. Ошондуктан Кудайдан келгениңе ишенебиз, — дешти.

³¹Ыйса аларга мындай деп жооп берди:

— Эми ишенесиңерби?

³²Силер туш-тарапка чачырап, ар кимиң үйлөрүңөргө качып кете турган убакыт келе жатат, ал тургай келип да калды. Мени жалгыз таштап кетесиңер. Бирок Мен жалгыз эмесмин, себеби Атабыз Менин жанымда.

³³Мен буларды силер Мени менен тыгыз байланышта болуп, жаныңар тынчтыкка бөлөнсүн деп айттым. Бул дүйнөдө азап чегесиңер, бирок кайраттуу болгула: Мен бул дүйнөнү жеңдим.

17

Ыйсанын шакирттери үчүн сыйынуусу

¹Ыйса ушуну айтып бүткөндөн кийин, көккө карап туруп мындай деди:

— Оо, Ата, убакыт-саатым келип калды. Уулуң Сенин улуулугуңду көрсөтө алсын үчүн Аны улуулукка бөлөй көр.

²Себеби Ага берген адамдарыңдын баарына түбөлүк өмүр берсин деп, бардык адамзаттын үстүнөн болгон бийликти Анын колуна өткөзүп бердиң.

³Түбөлүк өмүр бул — бирден бир чыныгы Кудай болгон Сени жана Өзүң жиберген Ыйса Машаякты таануу.

⁴Мага тапшырган ишиңди аяктап, жерде улуулугуңду көрсөттүм.

⁵Дүйнө жаратыла электе жаныңда жүрүп, улуулукка бөлөнгөн элем. Оо, Атаке, эми да, жаныңда болгонумда, ошол улуулугуңа кайрадан бөлөй көр.

⁶Бул дүйнөдөн тандап берген адамдарыңа Мен Өзүңдү тааныттым. Алар Сага таандык эле, Мага бердиң. Алар Сенин сөзүңдү көкүрөктөрүнө түйүп алышты.

⁷Мага тапшырганыңдын баары тең Сенден чыкканына эми алардын көздөрү жетти.

⁸Себеби Мен Сенин сөзүңдү жеткиздим эле, алар кабыл алышты. Сенден келгенимди чындап түшүнүп, Мени Өзүң жибергениңе ишеништи.

⁹Бул дүйнө үчүн эмес, Өзүң Мага табыштаган адамдар үчүн өтүнүп жатам. Себеби алар Сага таандык.

¹⁰Мендегинин баары Сеники, Сендегинин баары Меники эмеспи. Ошол себептүү алар аркылуу Мен улуулукка бөлөндүм.

¹¹Мындан ары Мен жерде калбай, Сага бара жатам, бирок алар жерде калышат. Оо, ыйык Ата! Өзүң Мага берген ысмың аларга калканыч болсун! Биз сыяктуу алар да бир болушсун.

¹²Араларында жүргөнүмдө, Мага берген ысмыңдын кудурети менен аларды коргоп, аман сактап жүрдүм. Шору куруй турган бир адамдан башка бирин жоготкон жокмун. Ыйык Жазууда айтылган ошол адамдын кылчу иши ушундайча ордунан чыкмак.

¹³Эми болсо Өзүңө бара жатам. Бирок Менин кубанычым толугу менен аларда болсун деп, бул сөздөрүмдү азырынча, жерде экенимде айтып турам.

¹⁴Аларга Сенин сөзүңдү жеткиздим. Мага окшоп, алар да бул дүйнөгө караштуу эмес, ошондуктан дүйнө аларды жек көрүп калды.

¹⁵Аларды бул дүйнөдөн алып чык деген жерим жок, азгыруучудан сактай көр деп гана сурап турам.

¹⁶Булар да Мен сыяктуу бул дүйнөгө караштуу эмес.

¹⁷Аларды акыйкатың менен Өзүңө багыштап, ыйык кыл. Сенин сөздөрүң — акыйкат.

¹⁸Сен бул дүйнөгө Мени жөнөткөндөй, Мен да аларды бул дүйнөгө жөнөттүм.

¹⁹Сага өздөрүн чындап багыштасын деп, алар үчүн Сага Мен Өзүмдү багыштайм.

Ыйсанын келечектеги шакирттери үчүн сыйынуусу

²⁰Менин жанымдагы шакирттерим үчүн гана эмес, алардын айткандары аркылуу Мага ишенип кала турган бардык адамдар үчүн да өтүнүп турам.

²¹Оо, Атаке! Мени Сен жибергениңе адамзаттын ишенүүсү үчүн, Сенин Мени менен, ал эми Менин Сени менен тыгыз байланышта турганыбыздай ишенүүчүлөр да экөөбүз менен тыгыз байланышта туруп, баары тең бир болушса экен.

²²Алар да биз сыяктуу бир болсун деп, Мага берген улуулугуңду аларга бердим.

²³Мен булар менен, Сен болсо Мени менен тыгыз байланыштасың. Мени Сен жибергендигиңе, Мени кандай жакшы көрсөң, аларды да ошондой жакшы көрөрүңө адамзаттын көзү жетсин үчүн Мага ишенүүчүлөр ушундай толук биримдикке жетишсин.

²⁴Атаке, Мага тапшырган адамдарыңдын Мен болчу жерде болушун каалайм. Сени жакшы көргөндүгүмдөн аалам жарала электе эле Мага улуулукту тартуулаган элең. Ошол улуулукту алар да көрүшсө экен.

²⁵Оо, адилеттүү Ата! Бул дүйнөдөгүлөрдүн көбү Сени таанышпайт, бирок Мен тааныйм. Мени Сен жибергениңе шакирттеримдин да көздөрү жетти.

²⁶Мен аларга ким экениңди ачып берип, мындан ары да ача бермекчимин. Ылайым Мага деген мээримиң алардын ичинде болсун, Мен да алардын жүрөгүнөн орун алайын.

18

Ыйсанын кармалышы

¹Ыйса сыйынып бүтүп, шакирттери менен бирге шаардын сыртына чыкты да, Кедрон сайынын ары жак бетине өттү. Ал жакта бир бак бар эле. Ал шакирттерин ээрчитип, ошонун ичине кирди.

²Ыйса бул жерде шакирттери менен тез-тез жолугушуп тургандыктан, Ага чыккынчылык кылуучу Жүйүт да бул жерди билчү.

³Ал римдик аскердин бир тобун жана жогорку динкызматчылар менен фарисейлер берген бир нече сакчыларды ээрчитип келди. Алардын колунда чырак, шамана жана курал бар эле.

⁴Алдында эмне күтүп турганын билген Ыйса бактын ичинен чыгып, алардан: — Кимди издеп жүрөсүңөр? — деп сурады.

⁵Алар:

— Назареттик Ыйсаны! — деп жооп беришти.

Ыйса:

— Мен дал Ошонун Өзүмүн! — деди.

Саткын Жүйүт да ошолор менен турган эле.

⁶Ыйсанын «Мен дал Ошонун Өзүмүн!» дегенин угушканда, алар кетенчиктешип, жерге жыгылышты.

⁷Ыйса аларга кайрадан: — Кимди издеп жүрөсүңөр? — деди.

— Назареттик Ыйсаны, — дешти алар.

⁸— Мен дал Ошонун Өзүмүн дедим го! Эгерде издегениңер Мен болсом, анда жанымдагыларды коё бергиле! — деди Ыйса.

⁹Ыйсанын «Мага бергендериңдин бир да бирин жоготкон жокмун» деп айтканы ушундайча аткарылды.

¹⁰Ошондо Ысман-Петир канжарын кынынан сууруп алып, башкы динкызматчынын кулунун оң кулагын шылый чапты. (Кулдун аты Малк эле.)

¹¹Бирок Ыйса Петирге: — Канжарыңды кынына сал! Же Атабыздын эркин аткарбашым керек деп ойлойсуңбу? — деди.

Петирдин «Ыйсаны тааныбайм» деп үч жолу айтышы

¹²Аскер тобу менен миңбашы жана иудей башчыларынын сакчылары Ыйсаны кармап алып, колун байлашты.

¹³Аны алды менен Анаска алып барышты. Ал ошол мезгилде башкы динкызматчы болуп турган Каяптын кайнатасы эле.

¹⁴«Бүтүндөй эл ойрон болгондон көрө, ошол эл үчүн бир адамдын өлгөнү жакшы» деп иудей башчыларына кеңеш берген Каяп ушу болчу.

¹⁵Ысман-Петир менен дагы бир шакирт Ыйсанын артынан жүрүп отурушту. Бул шакирт башкы динкызматчынын таанышы болгондуктан анын үйүнүн короосуна Ыйса менен бирге кирди.

¹⁶Петир болсо дарбазанын сыртында калды. Башкы динкызматчынын таанышы болгон жанагы шакирт сыртка чыгып, дарбазачы малай кыз менен сүйлөшүп, Петирди да ичкериге киргизип алды.

¹⁷Малай кыз Петирден: — Сен да ушу кишинин шакирти эмессиңби? — деп сурады.

Петир:

— Жок, — деп макул болгон жок.

¹⁸Күн суук болгондуктан, кулдар менен сакчылар от жагып, тегеректеп, жылынып турушту. Петир да ошолордун арасында жылынып турду.

¹⁹Башкы динкызматчы Ыйсадан Анын шакирттери жана берген таалими жөнүндө сурады.

²⁰Ыйса мындай деп жооп кайтарды: — Мен эл алдында ачык айтып келдим. Ар дайым синагогада, ийбадаткананын короосунда таалим берип жүрдүм. Мен эч нерсени жашыруун айткан жокмун.

²¹Эмнеге Менден сурап жатасыз? Сөзүмдү уккандардан сураңыз, Менин эмне айтып жүргөнүмдү алар билишет.

²²Ыйса муну айтканда, ошол жерде турган сакчылардын бири Аны жаака чапты да:

— Эй, башкы динкызматчыга да ушинтип жооп бересиңби? — деди.

²³— Туура эмес айтсам, далилдеп бер, эгер туура болсо эмнеге уруп жатасың? — деди Ыйса ага.

²⁴Ушундан кийин Анас Ыйсаны байлануу бойдон башка башкы динкызматчы — Каяпка жиберди.

²⁵Оттун табына жылынып турган Ысман-Петирден жанындагылар: — Сен да тигинин шакирттеринен эмессиңби? — деп сурашты.

Ал:

— Жок, — деп дагы макул болбоду.

²⁶Ошондо башкы динкызматчынын кулдарынын бири, Петир кулагын шылый чапкандын тууганы:

— Сени бакта тигинин жанынан көрбөдүм беле, — деди.

²⁷Петир үчүнчү ирет танды. Так ошол кезде короз кыйкырды.

Ыйса Пилаттын алдында

²⁸Таң заарда иудей башчылары Ыйсаны Каяптын үйүнөн римдик губернатордун акимчилигине алып келишти. Дин боюнча башка улуттагылардын жайына кирүү адамды арам кылгандыктан, жогорку динкызматчылар акимчиликтин босогосун атташпады. Антпесе алар Куткарылуу майрамындагы тамакка катыша албай калмак.

²⁹Ошондуктан Пилат аларга өзү чыгып: — Бул кишиге кандай айып коюп турасыздар? — деп сурады.

³⁰Алар ага:

— Бул кылмышкер болбосо алдыңызга алып келбейт элек, — деп жооп беришти.

³¹Пилат:

— Аны өзүңүздөр алып кетип, өз мыйзамыңыздар боюнча соттой бериңиздер! — деди.

Иудей башчылары:

— Бизде бирөөнү өлүм жазасына тартуу укугу жок, — дешти.

³²Өзүнүн кандай өлүүгө тийиштүү экенин алдын ала айткан Ыйсанын пайгамбардык сөзү ушундайча аткарылды.

³³Пилат акимчиликтин ичине кайра кирип, Ыйсаны чакыртып алды да: — Иудейлердин падышасы сенсиңби? — деп сурады.

³⁴Ыйса:

— Бул сөз өзүңүздөн чыктыбы же бул ушундай деп Мен тууралуу сизге башкалар айттыбы? — деди.

³⁵Пилат:

— Мен, эмне, иудей белем! Сени мага өзүңдүн элиң менен жогорку динкызматчылар кармап келишти. Эмне иш кылып койдуң эле? — деп сурады.

³⁶Ыйса:

— Менин падышалыгым бул дүйнөгө таандык эмес. Эгер бул дүйнөгө таандык болсо, кызматкерлерим Мени иудей башчыларынын колуна түшүрбөө үчүн күрөшмөк. Бирок Менин падышалыгым бул дүйнөгө таандык эмес, — деп жооп берди.

³⁷Пилат андан:

— Демек, падыша экенсиң да? — деп сурады.

Ыйса ага:

— Падыша экенимди өзүңүз айттыңыз. Мен акыйкатты жарыялаш үчүн төрөлдүм жана ошол максат менен дүйнөгө келдим. Ким акыйкат тарабында болсо, Менин үнүмдү угат, — деди.

Пилат:

³⁸— Акыйкат деген эмне? — деп сурады да, кайра эл алдына чыгып, аларга мындай деди:

— Мен андан эч кандай айып таппай турам.

³⁹Сиздердин салтыңыздар боюнча Куткарылуу майрамына карата дайыма бир кылмышкерди бошотуп берчү эмес белем. Мен сиздерге «иудейлердин падышасын» бошотуп берейинби?

⁴⁰Ошондо алар бир добуштан:

— Аны эмес, Бараббаны! — деп, кыйкырышты.

Барабба болсо каракчы эле.

19

Жоокерлердин Ыйсаны мазакташы

¹Ушундан кийин Пилат Ыйсаны камчы менен сабаттырды.

²Бир топ жоокер тикенектен таажы жасап, Ыйсанын башына кийгизишти да, кочкул кызыл чапанды желбегей жабышты.^[11]

³— Жашасын иудейлердин падышасы! — деп алдына тура калып, шылдыңдашып, Аны жаакка чапкылашты.

⁴Пилат кайрадан сыртка чыгып:

— Караңыздар, мен муну сиздердин алдыңыздарга алып келе жатам: мен мындан эч кандай күнөө таба албадым, ошону билип коюңуздар, — деди.

⁵Тикенек таажы менен кырмызы чапанчан Ыйса сыртка чыкты. Пилат элге:

— Ал киши мына! — деди.

⁶Жогорку динкызматчылар менен алардын сакчылары Ыйсаны көргөндө:

— Жыгачка кадап сал аны, жыгачка! — деп кыйкырышты.

Пилат аларга:

— Силер кадагыла! Мен андан эч кандай күнөө таппадым! — деди.

⁷Жогорку динкызматчылар ага:

— Бизде мыйзам бар, ошол мыйзам боюнча бул өлүүгө тийиш. Себеби бул өзүн Кудай Уулумун деп, Кудайга акарат келтирип жүрөт, — дешти.

⁸Пилат муну укканда, мурункудан бетер коркуп кетти.

⁹Ал Ыйсаны кайрадан акимчиликтин ичине алып кирди да: — Сен кайдан келдиң? — деп сурады.

Бирок Ыйса ага жооп берген жок.

¹⁰— Мени менен сүйлөшкүң келбейби, ыя? Сени бошотуп жиберүү да, жыгачка кадап салуу да менин колумда экенин билбейсиңби? — деди.

¹¹— Көктөн берилбесе, Мага бийлигиңиз жүрбөс эле. Ошондуктан Мени кармап бергендин күнөөсү сиздикинен көбүрөөк, — деди.

¹²Ушул сөздөн кийин Пилат Ыйсаны бошотуунун айласын ойлоду, бирок иудей башчылары:

— Эгер бошотуп жиберсең, Рим падышасына дос эмессиң! Өзүн өзү падышамын деген ар ким падышага каршы, — деп кыйкырышты.

¹³Ушул сөздөн кийин Пилат Ыйсаны сыртка чыгартып, Ташаянттагы (бул аянттын эврейче аталышы — Габата) сот орундугуна отурду.

¹⁴Бул Куткарылуу майрамынан бир күн мурда, түшкө маал болгон эле. Пилат иудей башчыларына: — Мына, падышаңыздар! — деди.

¹⁵Бирок алар:

— Алып кет аны! Алып кет! Кадап сал жыгачка! — деп чуулдашты.

Пилат аларга:

— Мен жыгачка падышаңыздарды кадайынбы? — деп суроо берди.

Жогорку динкызматчылар:

— Биздин Рим падышасынан башка эч кандай падышабыз жок, — деп жооп беришти.

¹⁶Акырында Пилат алардын айткандарына көнүп, Ыйсаны айкаш жыгачка кадоого буйрук берди.

Ыйсаны кармап алып кетишти.

Ыйсанын айкаш жыгачка кадалышы

¹⁷Ал Өз айкаш жыгачын Өзү көтөрүп, шаардан чыкты да, «Баш сөөк жайы» деген жерге карай бет алды. Бул жердин эврейче аталышы — Голгота.

¹⁸Жоокерлер жазалана турган дагы эки адамдын ортосуна Ыйсаны коюп, айкаш жыгачка кадашты да, өйдө көтөрүп коюшту.

¹⁹Пилат такта жасаттырып, айкаш жыгачтын өйдө жагына бекиттирди. Тактада «Бул — назареттик Ыйса, иудейлердин падышасы» деген жазуу бар эле.

²⁰Муну көптөгөн адамдар окушту, себеби Ыйса жыгачка кагылган жер шаардан алыс эмес эле, анын үстүнө жазуу эврейче, латынча жана грекче болчу.

²¹Жогорку динкызматчылар Пилатка келип, мындай дешти: — «Иудейлердин падышасы» эмес, «Мынабу иудейлердин падышасымын деди» деп жазыңыз.

²²Пилат ага:

— Бүттү, мен жазарымды жазып койдум, — деп жооп берди.

²³Жоокерлер Ыйсаны жыгачка кадагандан кийин, анын сырт кийимин төрткө бөлүп алышты. Көйнөгүн да алышты. Көйнөк башынан аягына чейин токулуп жасалган эле.

²⁴Андыктан алар бири бирине: — Муну айрыбастан чүчү кулак кармашып, кимге тиерин билелик, — дешти.

Ыйык Жазууда «кийимимди бөлүп, өз ара чүчү кулак кармап жатышат»деп айтылган үчүн алар ушундай кылышкан эле.

²⁵Ыйса керилген айкаш жыгачтын жанында Анын энеси, таежеси, Клеоптун аялы — Мариям жана магдалалык Мариям карап турушкан.

²⁶Ыйса энеси менен анын жанында турган, өзгөчө жакшы көргөн шакиртин көргөндө, энесине: — Эми мынабу сиздин балаңыз болсун! — деди.

²⁷Андан кийин шакиртине:

— Эми бул аял сенин энең болсун! — деди.

Ошол сааттан баштап шакирти Ыйсанын энесин өз үйүнө алды.

²⁸Ыйса бардык тийиштүү нерселердин ордуна келгенин билип, Ыйык Жазуудагы сөздүн ырасталышы үчүн:

— Суусадым, — деди.

²⁹Ал жерде начар шарап куюлган кумара турган эле. Ошондо бир соргучту андагы кычкыл ичимдикке малып, иссоп бутагына бекитишти да Ыйсанын оозуна такашты.

³⁰Ыйса аны татып көрүп: — Аткарылды! — деди да, башы шылк этип, жан берди.

³¹Бул окуя жума күнү болуп, эртеси дем алыш күн эле. Иудей башчылары айкаш жыгачка кадалгандардын сөөктөрү дем алыш күнү жыгачтарда илинген бойдон калышын каалашпады. Ошондуктан Пилатка барышып, алардын шыйрактарын сындыра чаап, сөөктөрүн жыгачтан түшүрүп, алып таштоосун суранышты.

³²Ошентип жасоолдор келишти да, Ыйса менен бирге кадалган эки кишинин шыйрактарын сындыра чабышты.

³³Ыйсага келишип, Анын өлүп калганын көргөн соң, шыйрагын сындырышпады.

³⁴Бирок жасоолдордун бири Ыйсанын бооруна найзасын малып алды. Ошол замат кан менен суу чыкты.

³⁵Муну өз көзү менен көргөн киши силерди да ишенсин деп ушуларды жазды. Анын сөздөрү чын. Ал чындыгын айтып жатканын билет.

³⁶Ыйык Жазуудагы «Анын бир да сөөгү сынбайт!»деген сөз орундалууга тийиш эле, ошол үчүн ушундай болду.

³⁷Ыйык Жазуулардын дагы бир жеринде: «Алар өздөрү сайып салган кишини көрүшөт»деп жазылган.

Ыйсанын көргө коюлушу

³⁸Мындан кийин ариматиялык Жусуп деген киши Пилатка барды. Ал Ыйсанын шакирти болгону менен, мунусун иудей башчыларынан жашырып жүргөн болчу. Эми ал Пилаттан Ыйсанын сөөгүн көргө коюу үчүн алып кетүүгө уруксат берүүсүн суранды. Пилат макулдугун бергенде, Жусуп барып, сөөктү алып кетти.

³⁹Мурда бир жолу Ыйсага түн ичинде келип кеткен Никадим да маркумга сүйкөй турган мүр чайыры менен алой майынын жүз кадактай аралашмасын алып, ушул жерге келди.

⁴⁰Иудейлердин сөөк коюу салты боюнча алар маркумдун сөөгүн өздөрү алып келген жыттуу заттар менен шыбап, ак кепинге орошту.

⁴¹Ыйса кадалган тушта бир бак болор эле, анда али эч ким коюла элек, жаңы оюлган бир көр^[12]бар болчу.

⁴²Дем алыш күн жакындап, анын үстүнө көр да жакын жерде болгондуктан, алар Ыйсанын сөөгүн ошонун ичине коюшту.

20

Ыйсанын тирилиши

¹Жуманын биринчи күнү таң азанда магдалалык Мариям көргө келип, анын оозун бекиткен таштын ордунан жылдырылып калганын көрдү.

²Ал Ысман-Петир менен Ыйсанын өзгөчө сүйгөн шакиртине жүгүрүп барып, аларга: — Эгебизди көрдөн алып кетишиптир! Кай жерге коюшканын билбейбиз — деди.

³Петир менен ошол шакирт дароо шаардан чыгып, көргө бет алышты.

⁴Экөө тең чуркаган бойдон жөнөп, бирок алиги шакирт Петирден ылдамыраак жүгүргөндүктөн, көргө биринчи жетти.

⁵Анан эңкейип кепиндин жатканын көрдү да, бирок ичине кирбеди.

^6-7Ошол кезде анын артынан Ысман-Петир да жетип келип, түз эле көргө кирди. Ал да кепин менен Ыйсанын башын орогон сүлгүнүн жатканын көрдү. Бирок сүлгү кепин менен бирге эмес, оролуу боюнча бөлөк жаткан экен.

⁸Анан биринчи болуп келген алиги шакирт көргө кирди. Ал көрдү да ишенди.

⁹Ал кезде алар Ыйык Жазуулар боюнча Анын өлүмдөн кайра тирилүүгө тийиш экендигин алиге чейин түшүнүшө элек эле.

¹⁰Ушундан кийин шакирттери үйлөрүнө кайтышты.

Ыйсанын магдалалык Мариямга көрүнүшү

¹¹Мариям болсо үңкүрдүн жанында ыйлап турду. Ыйлап жатып, ал эңкейип, көрдүн ичин карады.

¹²Ичинен ал ак кийимчен эки периштени көрдү. Бирөө Ыйсанын сөөгү коюлган жердин баш жагында, экинчиси аяк жагында отурган экен.

¹³Периштелер ага: — Аялзаты, неге ыйлап турасың? — дешти.

Ал периштелерге:

— Эгемди алып кетишиптир, эми кай жерге коюшканын билбейм, — деди.

¹⁴Ушуну айткандан кийин артына бурулган ал Ыйсанын турганын көрдү, бирок тааныбады.

¹⁵Ыйса андан: — Аялзаты, неге ыйлап турасың? Кимди издеп жүрөсүң? — деп сурады.

Мариям аны багбан экен деп ойлоп:

— Мырза, аны алып кеткен сиз болсоңуз, кай жерге койгонуңузду айтыңызчы, мен алып келейин, — деди.

¹⁶Ошондо Ыйса ага:

— Мариям, — деди.

Мариям Ыйсага бурулуп, эврейче:

— Раббуни! — деди. Бул сөз «устатым» деп которулат.

¹⁷Ыйса ага:

— Мени кармаба, себеби Мен али Атабызга көтөрүлө элекмин. Боордошторума барып, Менин Атама — силердин да Атаңарга, Менин Кудайыма — силердин да Кудайыңарга көтөрүлөрүмдү айт! — деди.

¹⁸Магдалалык Мариям шакирттерге барып, Эгебизди көргөнүн жана Анын бул айткандарын кабарлап, айтып берди.

Ыйсанын шакирттерине көрүнүшү

¹⁹Ошол эле күнү кечинде Ыйсанын шакирттери бир үйгө чогулушуп, иудей башчыларынан корккондуктан, эшиктерин бекитип отурушкан эле. Капилеттен Ыйса ортосунда пайда болуп:

— Ассалом алейкум! — деди.

²⁰Ыйса муну айткандан кийин, аларга эки колундагы жана боорундагы жараттарын көрсөттү. Шакирттери Эгесин көрүшкөнүнө өтө кубанып кетишти.

²¹— Ассалом алейкум! — деди Ыйса экинчи ирет. — Асмандагы Атабыз Мени жиберген сыяктуу, Мен да силерди дүйнөгө жиберем.

²²— Ушундай деп, Ал шакирттерине демин үйлөп мындай деди: — Ыйык Рухту кабыл алгыла!

²³Кимдин күнөөсүн кечирсеңер, кечирилет, ал эми кимдин күнөөсүн кечирбесеңер, аларды Кудай да кечирбейт.

²⁴Он эки шакирттин бири Том-Эгиз Ыйса келген кезде алардын арасында жок эле.

²⁵Башка шакирттер: — Биз Эгебизди көрдүк, — дешкенде, ал: — Мен анын колунан кагылган мыктардын ордун көрүп, манжамды мыктардын изине, колумду бооруна тийгизмейинче, тирилгенине эч ишенбейм, — деди.

²⁶Бир жумадан кийин Ыйсанын шакирттери дагы ошол үйгө чогулушту, Том да алар менен бирге болчу. Эшик бекитилүү эле, бирок Ыйса келди да, ортого туруп:

— Ассалом алейкум! — деди.

²⁷Андан кийин Томго кайрылып:

— Менин колума манжаңды тийгизип, колумду боорума коюп көр да, ишенбөөчү болбой, ишенүүчү бол! — деди.

²⁸Том ага:

— Эгем менин! Кудайым менин! — деди.

²⁹Ыйса ага:

— Том, сен Мени көргөндүгүңдөн ишенип жатасың, бирок көрбөй туруп ишенгендер кандай бактылуу, — деди.

³⁰Ыйса шакирттеринин көз алдында бул китепте жазылбаган башка дагы көптөгөн ажайып-жышаандарды көрсөттү.

³¹Ал эми мунун баары силер Ыйсанын Машаяк, Кудай Уулу экенине ишенип, ишенгениңерден улам чыныгы өмүргө ээ болсун деген максат менен жазылды.

21

Ыйсанын көл жээгинен шакирттерине көрүнүшү

¹Мындан кийин Ыйса Тиберия көлүнүн жээгинде дагы бир жолу шакирттерине көрүндү. Бул мындайча болду:

²Ысман-Петир, Том-Эгиз, Галилеядагы Каана шаарынан чыккан Натанайыл, Зебедейдин уулдары жана Ыйсанын дагы эки шакирти бирге жүрүшкөн.

³— Балык кармаганы баратам, — деди Ысман-Петир аларга.

Алар:

— Биз да барабыз, — дешти да, сыртка чыгып, кайыкка түшүштү.

Бирок бул түнү алар эч нерсе кармай алышпады.

⁴Таң эрте Ыйса жээкте турган эле. Шакирттери болсо анын Ыйса экенин билишкен эмес.

⁵Ыйса аларга: — Эй, балдар, балыгыңар барбы? — деди.

— Жок! — деп жооп беришти шакирттери.

⁶— Торду кайыктын оң жагына салгыла, ошондо кармайсыңар, — деди Ыйса.

Алар торун таштап, түшкөн балыктын көптүгүнөн кайра тартып чыгара алышпады.

⁷Ошол кезде Ыйсанын жакшы көргөн шакирти: — Бул Эгебиз го, — деди Петирге.

«Бул Эгебиз!» дегенди укканда, сырт кийимсиз жүргөн Ысман-Петир көйнөгүн байлана калып, сууга секирди.

⁸Башка шакирттери болсо кайык менен жээкке жөнөштү, анткени алар жээктен алыс эмес, жаа атымдай^[13]аралыкта жүрүшкөн. Ошентип алар балыкка толгон торду сүйрөтүп келишти.

⁹Жээкке чыкканда, чоктун үстүндөгү балык менен нанды көрүштү.

¹⁰Ыйса аларга: — Балыгыңардан алып келгиле! — деди.

¹¹Ысман-Петир кайыкка барып, чоң балыкка толгон торду жээкке тартып чыгарды. Тордо жүз элүү үч чоң балык бар экен. Балык ушунча көп болсо да, тор жыртылбаптыр.

¹²Ыйса аларга: — Эми келип тамактангыла! — деди.

Шакирттеринин эч кимиси «сен кимсиң?» деп суроого батынышпады. Бул киши өздөрүнүн Эгеси экендигин алар билип калышкан.

¹³Ыйса басып келип, нанды алып, аларга берди. Балыктан да берди.

¹⁴Бул Ыйсанын өлүмдөн кайра тирилгенден берки шакирттерине үчүнчү жолу келүүсү эле.

Ыйсанын Петирге берген тапшырмасы

¹⁵Алар тамактанып алгандан кийин Ыйса Ысман-Петирден:

— Жакан уулу Ысман, буларга караганда Мени сен көбүрөөк сүйөсүңбү? — деп сурады.

— Ооба, Эгем, жакшы көргөнүмдү Өзүң деле билесиң, — деди Петир.

Ошондо Ыйса ага:

— Козуларымды бак! — деди.

¹⁶Ыйса андан экинчи ирет:

— Жакан уулу Ысман, сен Мени жакшы көрөсүңбү? — деп сурады.

Петир:

— Ооба, Эгем, жакшы көргөнүмдү Сен билесиң го, — деп жооп кайтарды.

Ыйса ага:

— Койлорумду кайтар! — деди.

¹⁷Ыйса үчүнчү жолу:

— Жакан уулу Ысман, сен Мени жакшы көрөсүңбү? — деп сурады.

«Сен Мени жакшы көрөсүңбү?» деп үчүнчү ирет сурагандыктан Петир капа болуп:

— Эгем, Сен баарын билесиң да, Сени жакшы көрөрүмдү да билесиң, — деди.

Ошондо Ыйса ага мындай деди:

— Койлорумду бак!

¹⁸Сага бир чындыкты айтып коёюн: жаш кезиңде кайда баргың келсе, өзүң чеччүсүң, карыганыңда колуңду сунуп бересиң, башка бирөө байлайт да, каалабаган жагыңа алып барат, — деди.

¹⁹(Ыйса бул сөздөрдү Петирдин кандайча өлүп, Кудайды улуулукка бөлөөрүн билдирүү үчүн айтты.) Ушундан кийин ага:

— Менин артыман түш! — деди.

Ыйса жана Анын жакшы көргөн шакирти

²⁰Петир артын карап, Ыйсанын өзгөчө жакшы көргөн шакиртинин ээрчип келатканын көрдү, ал дасторкон башында Ыйсанын жанында жамбаштап жатып: «Эгем, Сени сатып кетчү ким?» — деп сураган шакирт эле.

²¹Петир ошол шакиртти көргөндө: — Эгем, а булчу? — деди.

²²Ыйса:

— Кааласам, Мен кайтып келгенче ал ушул жерде болот, аны менен сенин ишиң эмне? Сен болсо Менин артыман түш! — деп жооп берди.

²³Мындан кийин Ыйсага ишенгендердин арасында «бул шакирт өлбөйт» деген сөз тарап кетти. Бирок Ыйса Петирге «өлбөйт» деген эмес, «кааласам Мен кайтып келгенче ал ушул жерде болот, аны менен сенин ишиң эмне?» деген эле.

²⁴Ушунун баарына күбө болуп, жазып алган ошол шакирт.^[14]Биз анын жазгандары чындык экенин билебиз.

²⁵Ыйса жасаган дагы башка көп нерселер бар. Алардын баарын бир-бирден жазып чыга турган болсо, анда жазылган китептер, менимче, бул дүйнөгө сыйбай кетмек.

Элчилердин Иштери

1

Ыйса убада кылган Ыйык Рух

^1-2Ыйса асманга көтөрүлгөн күнгө чейинки убакытта Өзү тандап алган элчилерине Ыйык Рухтун колдоосу менен берген жол-жоболорунун, кылган иштеринин жана таалиминин баарын мен сизге, улуу урматтуу Теопил, биринчи китебимде жазган элем.

³Ал азап чегип, өлгөндөн кийин кырк күн бою бир нече жолу элчилерине көрүнүп, тирүү экендигин ишеничтүү далилдер менен көрсөттү жана Кудай Падышачылыгы тууралуу айтып берди.

⁴Андан соң, алар менен бирге отурганда: — Иерусалимден кетпей, Атабыз убада кылган Ыйык Рухту күткүлө. Силер Ал жөнүндө Менден уккансыңар.

⁵Жакыя адамдарды сууга чөмүлдүргөн болчу, силер да бир нече убакыттан кийин Ыйык Рухка чөмүлөсүңөр, — деди.

⁶Элчилер Ыйсадан мындай деп сурашты:

— Эгебиз, Сенин Ысрайыл падышачылыгын кайра калыбына келтире турган убагың келип жеттиби?

⁷Ыйса аларга:

— Атабыз Өзүнүн бийлиги менен белгилеп койгон убакыт-саатты билүүнү силерге буйруган эмес.

⁸Бирок үстүңөргө Ыйык Рух түшкөндө, Анын кудуретине толосуңар жана Иерусалимде, Иудея менен Самариянын бардык жерлеринде, ал тургай, жер чегине чейин Мен жөнүндө адамдарга айтып бересиңер, — деп жооп берди.

Ыйсанын асманга көтөрүлүшү

⁹Ыйса жогорудагы сөздү айтып бүткөн соң, элчилеринин көз алдында көккө көтөрүлө баштады да, булуттун кучагына кирип кетти.

¹⁰Элчилер Анын көтөрүлүп бара жатканын карап турушканда, бет алдыларында күтүлбөгөн жерден ак кийимчен эки адам пайда болуп, мындай дешти:

¹¹— Эй, галилеялыктар, эмнеге бул жерде асманды карап турасыңар? Бул — Ыйса, Аны Кудай силердин араңардан асманга алып кетти. Ал көз алдыңарда кандай көтөрүлүп кетсе, дал ошондой эле болуп кайра келет.

¹²Ушундан соң, элчилер Зайтун тоосунан Иерусалимге кайтып келишти. Зайтун тоосу Иерусалимден бир чакырымдай аралыкта жайгашкан.

¹³Шаарга кирип, алар өздөрү жайгашкан бөлмөгө барышты. Ал жерде Петир, Жакан, Жакып, Идрис, Филип, Том, Барталамей, Матай, Алпейдин уулу Жакып, Динчил Ысман, Жакыптын уулу Жүйүт олтурушкан эле.

¹⁴Баары тең Кудайга берилүү менен сыйынып жатышкан. Алардын арасында Ыйсанын энеси Мариям, бир туугандары жана Анын жолун жолдогон башка аялдар бар болчу.

Жүйүттүн ордун баскан киши

¹⁵Ошол күндөрдүн биринде, жүз жыйырмадай шакирт чогулуп олтурушкан жерде Петир ортого чыгып, мындай деди:

¹⁶— Боордоштор! Ыйык Рух аркылуу айтылган Дөөттүн сөзү жана Ыйык Жазууларда жазылгандай, Жүйүт тууралуу алдын ала айтылган пайгамбарчылык аткарылууга тийиш болчу.

¹⁷Жүйүт бизге кошулуп, кызматташ болууга тандалган эле.

¹⁸Бирок арам жол менен тапкан акчасына сатып алган жеринде оңкосунан сайылып, ичегиси чубалып өлдү.

¹⁹Мунун баары бүткүл иерусалимдиктерге билинип, ал жер алардын тилинде «Акелдама», башкача айтканда, «Кандуу жер» деп аталды.

²⁰Себеби Забур китебинде дагы мындай деп жазылган: «Ылайым үйү ээн калсын,

Эч ким жашабай калсын!»

Дагы мындай деген жери бар:

«Анын ордун башка бирөө бассын!»

^21-22Ошондуктан Жүйүттүн ордун бир киши ээлеш керек. Ал киши Эгебиз Ыйса арабызда болгон бардык күндөрү, башкача айтканда, Жакыя тарабынан сууга чөмүлдүрүлгөн кезинен тартып, асманга кеткенине чейин биз менен жүрүп, Анын кайра тирилгенине күбө болгон адам болууга тийиш.

²³Ошентип, алар эки кишини: Барсап атка конгон Жусуп (анын башка аты — Жуст) жана Матыйды алдыга чыгарышты.

²⁴Анан Кудайга сыйынышты: «Оо Эгебиз, Сен бардык адамдардын оюн билесиң.

²⁵Элчилик кызматка ушул экөөнүн кайсынысын тандаганыңды көрсөтсөң экен. Анткени Жүйүт кетчү жагына кетти».

²⁶Сыйынган соң, чүчү кулак кармашышты эле, Матыйдын энчисине тийди. Ошентип, Матый он бир элчинин катарына кошулду.

2

Ыйык Рухтун түшүшү

¹Түшүм майрамы келгенде, шакирттердин баары бир жерге чогулушту.

²Аңгыча асмандан катуу шамал жүргөндөй гүүлдөгөн добуш угулуп, алар олтурган үйдү толтурду.

³Анан жалындын тилиндей болгон нерселер көрүндү. Алар бөлүнүп-бөлүнүп, ар бирине бирден конду.

⁴Ошондо баары тең Ыйык Рухка толуп, Анын бергенине жараша бөтөн тилдерде сүйлөй башташты.

⁵Ошол кезде бардык элдердин арасында жашап, Кудайды урматтаган иудейлер Иерусалимге төгөрөктүн төрт бурчунан келишкен.

⁶Алар бул добуш чыкканда, эмне болгонун билүү үчүн жүгүрүп келишип, ар кимиси шакирттердин анын өз тилинде сүйлөп жатканын угушуп, өтө таңыркашты.

⁷Баары тең айран-таң калышып, өз ара: — Бул сүйлөп жаткан адамдардын баары галилеялыктар эмеспи?

⁸Анан кантип алар ар бирибиздин эне тилибизде сүйлөп жатышат?

⁹Арабызда парфтыктар, мидиялыктар, эламдыктар, ошондой эле Месопотамияда, Иудеяда, Кападокияда, Понт менен Асияда,

¹⁰Фригияда, Памфилияда, Мисир менен Ливиянын Киринеяга караштуу жагында жашагандар, Римден келген

¹¹иудейлер менен иудей динине киргендер, криттиктер менен арабдар бар эмеспи. Ошентсе да булардын Кудай кылган улуу иштер тууралуу биздин тилдерде айтканын угуп жатабыз, — дешти.

¹²Ошентип, баары таң калышып, бири бирине: «Ой тобо, бул эмнеси, ыя?» — дешти.

¹³Бирок алардын арасында: «Шарапка тоюп алышкан тура!» — деп шылдыңдашкандар да болду.

Петирдин эл алдында сүйлөгөн сөзү

¹⁴Ошондо Петир он бир элчи менен бирге ортого чыкты да, үнүн бийик чыгарып, мындай деди:

— Иудей боордошторум! Жалпы Иерусалим тургундары! Сөзүмдү кунт коюп угуп, билип алгыла:

¹⁵булар силер ойлогондой мас эмес! Анткени азыр эле таң атып, саат араң тогуз болбодубу.

¹⁶Бирок бүгүнкү көргөнүңөр Жайыл пайгамбар алдын ала айткан сөздүн аткарылышы. Ал мындай деген:

¹⁷«Кудай айтат мындай деп:

Ошол соңку күндөрдө

Бүт адамзат үстүнө

Төгөм Ыйык Рухумду.

Ошондо уул-кыздарың

Кудай Сөзүн айтышат.

Аян көрүп жаштарың,

Карыларың түш көрөт.

¹⁸Ошол соңку күндөрдө

Кул-күңдөрүм үстүнө

Рухум төгөм. Алар да

Кудай Сөзүн айтышат.

¹⁹Жогоруда асмандан

Кереметтер көрсөтөм.

Төмөндөгү жерден да

Канды жана отту Мен,

Уюлгуган түтүндү

Жышаан кылып көргөзөм.

²⁰Эгебиздин сот күнү —

Улуу жана даңктуу күн^[1]

Келеринин алдында

Күндүн бети караят,

Айдын жүзү канталайт.

²¹Эгебиздин ысымын

Чакыргандын ар бири

Куткарылат ошондо».

²²Ысрайылдыктар, кулак салып, угуп алгыла! Кудай Өзүнүн кудуреттүү жана ажайып жышаандары менен коштоп, силерге назареттик Ыйсаны дайындап, Өзү жибергенин көрсөттү. Араңарда болуп өткөн ошол окуяларды өзүңөр да билесиңер.

²³Аны Кудай Өзүнүн алдын ала көрөгөчтүгү жана түзгөн максаты боюнча силердин колуңарга тапшырды. Силер болсо күнөөкөр адамдардын колу менен жыгачка мыктап, өлтүрдүңөр.

²⁴Бирок Кудай Аны өлүмдүн чеңгелинен бошотуп, кайра тирилтип алды. Себеби Аны өз колунда кармап турууга өлүмдүн кудурети жеткен жок.

²⁵Дөөт пайгамбар Ал тууралуу мындай деген: «Эгем дайым көз алдымда, оң жагымда,

Мен эч качан жыгылбаймын ошондуктан.

²⁶Толуп-ташат жүрөгүм кубанычтан,

Тилим безеп, даңктагандан тажабайм,

Денем дагы үмүт менен өмүр сүрөт.

²⁷О дүйнөдө мени эч качан калтырбайсың,

Ыйыгыңдын чирүүсүнө жол бербейсиң.

²⁸Сен өмүрдүн жолун мага ачып бердиң,

Сен менин кубанычка бөлөөрүмсүң».

²⁹Боордоштор! Сөздүн ачыгын айтканга уруксат эткиле: түп атабыз Дөөт өлгөн жана көргө коюлган. Анын бейити бүгүнкү күнгө чейин сакталып турат.

³⁰Ал өзү пайгамбар болгондуктан, Кудай ага берген убадасы боюнча анын тукумунан чыккан бирөөнү Машаяк катары тактыга олтургузарын билген.

³¹Ал Машаяктын кайра тирилишин алдын ала көргөн. Ошондуктан Анын о дүйнөдө калбастыгын, денесинин чирибестигин айткан.

³²Мына ошол Ыйсаны Кудай кайра тирилтти, буга баарыбыз күбөбүз.

³³Ошентип, Ыйса Кудайдын кудурети менен көккө көтөрүлдү да, азыр өзүңөр угуп, көрүп тургандай, Атасы убада кылган Ыйык Рухту кабыл алып, бизге төгүп жиберди.

³⁴Дөөт болсо көккө көтөрүлгөн эмес. Бирок мындай деген: «Жараткан Эгем Эгеме деди мындай:

³⁵Кастарыңды бут алдыңа жыкканымча,

Олтура тур, сыйлуу жер — оң жагымда».

³⁶Ошондуктан, бүткүл Ысрайыл эли, жакшылап билип ал: силер жыгачка кадап салган ошол Ыйсаны Кудай биздин Эгебиз жана Куткаруучу Машаягыбыз кылды.

³⁷Бул сөздөр уккандардын жүрөгүнө катуу тийди. Алар Петирден жана анын жанындагы элчилерден:

— Боордоштор, биз эмне кылалы? — деп сурашты.

³⁸Петир аларга:

— Ар бириңер ниетиңерди өзгөрткүлө да, күнөөлөрүңөрдүн кечирилиши үчүн Ыйса Машаяктын атынан сууга чөмүлүү расмисинен өткүлө. Ошондо Ыйык Рухтун белегин аласыңар.

³⁹Анткени Кудай Эгебиздин Ыйык Рухту берем деген убадасы силерге, силердин балдарыңарга жана Кудай чакырган башка адамдардын баарына берилген, — деди.

⁴⁰Петир аларга башка дагы көптөгөн сөздөрдү айтып:

— Бул бузулган муундан өзүңөрдү сактагыла! — деп эскертти.

⁴¹Ошентип, анын сөзүн чын жүрөктөн кабыл алгандар сууга чөмүлүштү. Ошол күнү үч миңдей адам аларга кошулду.

⁴²Баары тең элчилердин окуусун кабыл алышып, бири бири менен тыгыз мамиледе болушуп, чогуу нан сындыруу расмисин өткөрүп, бирге сыйынып жүрүштү.

Ыйсага ишенгендердин жашоосу

⁴³Элдин баарын Кудайдан коркуу сезими бийледи. Анткени элчилердин колдору менен Иерусалимде көптөгөн ажайыптар, кереметтүү жышаандар көрсөтүлүп жатты.

⁴⁴Ыйсага ишенгендердин баары чогуу жүрүшүп, чарбасы да бир болду.

⁴⁵Колдо болгонун сатышып, ар кимисинин муктаждыгына карап, бөлүп беришти.

⁴⁶Ар күнү ийбадатканада чогуу табынышып, бири бирин конокко чакырышып, өз ара жөнөкөй жана кубанычтуу боордоштук мамиледе болушту.

⁴⁷Дайыма Кудайды мактап, бүтүндөй элдин сүймөнчүлүгүнө айланышты. Эгебиз болсо куткарыла тургандарды ар күнү жыйынга кошуп жатты.

3

Тубаса аксак кишинин айыгышы

¹Ошол күндөрдүн биринде, сыйынуу убагы келгенде, тактап айтканда, күндүзгү саат үчтөрдө Петир менен Жакан ийбадатканага барышты.

²Ал жерде тубаса аксак киши бар эле. Бул кишини ийбадатканага кирип жаткандардан кайыр суратып, ар күнү ийбадаткананын «Кооз Дарбаза» деген дарбазасынын жанына көтөрүп келип, олтургузуп коюшчу.

³Ал ийбадатканага кирип бараткан Петир менен Жаканды көрүп, алардан да кайыр сурады.

⁴Петир менен Жакан анын көзүнө кадала тиктеп: — Бери кара! — дешти.

⁵Ал киши бир нерсе үмүт этип, жалдырап тиктеп турду.

⁶Петир ага:

— Менде алтын менен күмүш жок. Бирок колумдан келгенин берейин: назареттик Ыйса Машаяктын атынан сага айтам, тур да басып кет! — деди.

⁷— Анан оң колунан кармап, ордунан тургузду. Ошол замат анын бутуна кубат кирип,

⁸ордунан ыргып турду да басып кетти. Кубанганынан Кудайды мактап так секирип, алар менен бирге ийбадатканага кирди.

⁹Ошондо элдин баары анын Кудайды мактап, басып жүргөнүн көрүп,

¹⁰Кооз Дарбазанын алдында кайыр сурап олтурган адам экенин таанып, ал башынан өткөргөн окуяга аң-таң болушту.

Петирдин кайрылуу сөзү

¹¹Сакайган киши Петир менен Жакандын жанынан кетпегенинен улам, элдин баары таңданышып, алардын жанына — Сулаймандын бастырмасы аталган жайга чогулуп калышты.

¹²Муну көргөн Петир элге кайрылып мындай деди: — Урматтуу, агайындар! Биз бул ишти өз күчүбүз же ыйык кудуретибиз менен жасап салгансып, эмне үчүн буга мынча таң калып карап турасыңар?

¹³Биздин аталарыбыз Ыбрайым, Ыскак, Жакыптардын Кудайы Өз кулу Ыйсаны улуулукка бөлөдү. Аны силер бийлик башындагыларга кармап бердиңер. Бошотмокчу болгон Пилатка каршылык кылып, Андан баш тарттыңар.

¹⁴Силер ыйык жана адилет Инсанды четке кагып, Анын ордуна канкорду бошотуп бер деп сурандыңар.

¹⁵Ал эми өмүрдүн Ээси болгон Ыйсаны өлтүрүп салдыңар! Бирок Кудай Аны кайра тирилтти, буга жалпыбыз күбөбүз.

¹⁶Ыйсага болгон ишенимдин урматына силер көрүп, билип жүргөн мына бул кишиге Кудай кубат берди да, ал берген ишеним баарыңардын көз алдыңарда муну айыктырды.

¹⁷Туугандар, силер да башчыларыңар сыяктуу эле муну түшүнбөстүктөн улам жасаганыңарды билем.

¹⁸Ал эми Кудай Өзүнүн бардык пайгамбарлары аркылуу Машаяк азап тартат деп алдын ала айтканын ушундайча аткарды.

¹⁹Андыктан адашкан жолуңардан кайтып, күнөөңөрдүн кечирилиши үчүн ниетиңерди өзгөрткүлө.

²⁰Ошондо Эгебиз жан дүйнөңөргө жаңылануу берип, силерге алдын ала дайындаган Машаягы — Ыйсаны жиберет.

²¹Кудайдын абалтадан эле Өз пайгамбарлары аркылуу айткан бардык убадалары толук орундала турган кезге чейин Ал асманда болууга тийиш.

²²Муса пайгамбар биздин аталарыбызга мындай деген: «Кудай Эгеңер боордошторуңардын арасынан мен сыяктуу бир пайгамбарды чыгарат. Ал силерге эмне айтса, баарын уккула.

²³Эгерде кимде-ким ошол пайгамбарга дилин бурбаса, ал Кудайдын элинен чыгарылып, жок кылынат».

²⁴Шамил пайгамбардан баштап, андан кийин бардык пайгамбарлар да ушул күндөрдө болуп жаткан окуялар жөнүндө алдын ала айтып кетишкен.

²⁵Силер ошол пайгамбарлардын урпактарысыңар жана Кудайдын ата-бабаңар менен түзгөн келишиминин мураскорусуңар. Кудай Ыбрайымга: «Сенин урпагың аркылуу жер жүзүндөгү бардык элдерге батам тиет!»— деп, аны менен келишим түзгөн.

²⁶Ошондуктан ар бириңерди ыймансыз жолуңардан кайтарып, батасын берүү үчүн Кудай Өз кулу Ыйсаны дайындап, Аны эң алгач силерге жиберди.

4

Эки элчинин түрмөгө камалышы

¹Петир менен Жакан элге сүйлөп жаткан маалда, динкызматчылар, ийбадаткананын кароол башчысы жана садукейлер басып келишти.

²Алар бул экөөнүн элди окутканына жана Ыйсаны мисал кылып, кайра тирилүү жөнүндө айтып жатканына абдан нааразы болушту.

³Ошондуктан аларды кармап, кеч кирип калгандыктан, таң атканга чейин кайтарып турсун деп, сакчылардын колуна өткөрүп беришти.

⁴Уккандардын көбү, беш миңге жакын адам Петир менен Жакандын сөзүнө ишеништи.

Элчилердин күбө сөзү

⁵Эртеси иудей башчылары, эл башчылары жана дин мугалимдери Иерусалимге чогулушту.

⁶Башкы динкызматчы Анас менен Каяп, Жакан, Искендер жана башка жогорку динкызматчылардын уруусунан чыккан көптөгөн адамдар топтолушту.

⁷Алар эки элчини тегеректешип: — Силер бул кишини кандай күч менен, кимдин кудурети менен айыктырдыңар? — деп сурашты.

⁸Ыйык Рухка толуп турган Петир аларга мындайча жооп берди:

— Урматтуу эл башчылары! Кадырман аксакалдар!

⁹Эгер бүгүн бир алсыз пендеге кылынган жакшылык жайында жана анын кандайча айыкканы туурасында бизден жооп талап кылып жаткан болсоңуздар,

¹⁰анда баарыңыздарга — бүткүл Ысрайыл элине маалым болсун: сиздер жыгачка кадап өлтүргөн жана Кудай кайрадан тирилтип алган назареттик Ыйса Машаяктын кудурети менен бул адам айыгып, алдыңыздарда турат.

¹¹Ыйык Жазууларда мындай деген сөз бар: «Куруучулар, бул сиздер

Таштап салган таш эле,

Пайдубалдын негизи

Болуп калды ал эми».

Ыйса ошол таштын өзү!

¹²Ыйсадан башка эч ким бизди куткара албайт, анткени асман алдында бизди куткаруу үчүн жиберилген Андан башка эч ким жок.

Элчилердин бошотулушу

¹³Петир менен Жакандын атайын билими жок, карапайым адамдар экенин билген эл алардын кайраттуулугун көрүп, таң калышты. Ошондой эле алардын Ыйса менен бирге жүргөнүн эстешти.

¹⁴Ал эми алардын жанындагы айыккан кишини көрүп, каршы эч нерсе дей алышпады.

¹⁵Аларга жогорку кеңештен чыгууну буйрушуп, өз ара мындай деп кеңешишти:

¹⁶— Буларды эмне кылалы? Анткени Иерусалимде жашагандардын баарына булардын анык таң каларлык бир иш жасаганы маалым! Биз муну тана албайбыз.

¹⁷Бирок бул иш эл арасына дагы кеңири жайылып кетпес үчүн аларга: «Ыйса дегениңерди эч кимге айтпагыла!» деп коркутуп, тыюу салалы, — дешти.

¹⁸Анан элчилерди чакырышып:

— Мындан ары Ыйсанын атын атап, ал жөнүндө эч нерсе айтпагыла да, окутпагыла! — деп буйрук беришти.

¹⁹Бирок Петир менен Жакан аларга мындай дешти:

— Өзүңөр деле ойлоп көргүлөчү: Кудай алдында Аны укпай, силерди угуу туура болобу?

²⁰Биз уккан-көргөнүбүздү айтпай коё албайбыз.

²¹Жогорку кеңештегилер шал болгон адамдын айыкканынан улам Кудайды даңктап жаткан элден айбыгып, анын үстүнө жазалаганга себеп таба алышпагандыктан ызырынышып, колдорун кезеп коркутуп, аларды коё беришти.

²²Бул кереметтүү жышаанды башынан өткөрүп, айыгып кеткен кишинин курагы кырктан ашып калган эле.

Жыйындын сыйынуусу

²³Бошонгон соң, Петир менен Жакан өз адамдарына келишти. Аларга жогорку динкызматчылар менен эл башчыларынын айткандарын айтышты.

²⁴Муну уккандар бир добуштан Кудайга кайрылып, сыйынышты: — Ааламдын Эгеси, асман-жердин, деңиздин жана алардагы бардык нерселердин жаратуучусу болгон Кудай!

²⁵Сен биздин атабыз болгон Өз кулуң Дөөт аркылуу Ыйык Рух менен мындай дедиң эле: «Болбогон ойду ойлошуп

Неге каршы чыгышат?

²⁶Падышалар жердеги

Көөдөндөрүн көтөрүп,

Чогулуп алып төрөлөр,

Эгебизге ат коюп,

Анын Машаягына

Неге каршы чыгышат».

²⁷Чындап эле бул шаарда Ирод менен Понтий Пилат, иудей эместер жана ысрайылдыктар Өзүң падыша шайлаган касиеттүү кулуң, Ыйсага каршы чыгышты.

²⁸Ооба, мындай болору Сенин абалтан эле алдын ала белгилеп койгон эркиңдин жана максатыңдын аткарылышы.

²⁹Оо, Эгебиз, эми болсо алардын коркутууларына назар салып, кулдарыңдын эр жүрөктүк менен Сенин сөзүңдү сүйлөөсүнө жардам бер.

³⁰Касиеттүү кулуң Ыйсанын аты менен оорулууларды сакайтып, кереметтүү иштерди жасап, кудуретиңди көрсөтө көр.

³¹Ошондо алардын сыйынуусунан кийин алар чогулган жай солкулдап, баары Ыйык Рухка толушуп, Кудайдын сөзүн тайманбастык менен айта башташты.

Алгачкы жыйындагы турмуш

³²Ишенгендер жыйыны бир жеңден кол, бир жакадан баш чыгарып, ынтымактуу жашашты. Эч кимиси колундагысын меники дебей, баарын ортого салышты.

³³Элчилер болсо Эгебиз Ыйсанын кайра тирилишине күбө болушканын чоң жигер менен айтып жүрүштү. Ошентип, алардын арасына Кудайдын кут-берекеси төгүлүп турду.

³⁴Муктаж болгон адам болбоду. Анткени кимдин жери, үй-жайы болсо, сатып, түшкөн каражатты ортого алып келип,

³⁵элчилердин колуна тапшырып жатышты. Элчилер болсо ар кимдин муктаждыгына жараша бөлүштүрүп турушту.

³⁶Мисалы, Леби уруусунан чыккан Жусуп аттуу бир кипрлик киши бар болчу. Аны элчилер Барнап (мааниси Колдоочунун уулу) дешчү.

³⁷Анын да менчик жери бар болчу. Ал жерин сатып, түшкөн акчасын алып келип, элчилерге берди.

5

Ыйык Рухка калп айтуунун жазасы

¹Ошол жерде Анания аттуу бир киши бар эле. Ал аялы Сабира экөө жерин сатып,

²түшкөн акчанын бир бөлүгүн аялынын макулдугу менен жашырып коюп, калганын элчилердин алдына алып келди.

³Петир ага айтты: — Эй, Анания! Эмне үчүн ниетиңди шайтанга бийлетип, Ыйык Рухка калп айттың? Эмне үчүн жерден түшкөн акчадан кытып алдың?

⁴Жер да, саткандан кийинки түшкөн акча да сеники эмес беле? Эмне үчүн минтип, ниетиңди буздуң? Сен адамдарга эмес, Кудайга калп айттың!

⁵Анания бул сөздөрдү угар замат жерге кулап, жан берди. Бул окуяны көрүп билгендерди катуу коркунуч басты.

⁶Бир нече жигит ордунан туруп, аны кепиндешти да, тышка алып чыгып, көмүп салышты.

⁷Мындан үч сааттай өткөндө, болгон окуядан бейкапар Ананиянын аялы келип калды.

⁸Петир андан: — Айтчы, жерди ушунча акчага саттыңар беле? — деп сурады.

Аял:

— Ооба, ушунча акчага, — деп жооп берди.

⁹Ошондо Петир ага айтты:

— Силер кантип Эгебиздин Рухун сыноого батындыңар? Тигине, эриңди көмгөндөр эшиктен кирип келе жатышат. Эми сени да алып кетишет.

¹⁰Ошол замат аял Петирдин алдына кулап түштү да, жан берди. Алиги кирип келген жигиттер анын өлгөнүн көрүштү да, тышка алып чыгышып, күйөөсүнүн жанына көмүштү.

¹¹Бүтүндөй жыйынды жана муну уккандардын баарын Кудайдын улуу коркунучу басты.

Элчилердин кызматы

¹²Эл арасында элчилер тарабынан көп кереметтер менен укмуштар жасалып жатты. Ишенгендер ийбадатканадагы Сулаймандын бастырмасында дайыма чогулуп турушту.

¹³Элдин баары аларга ыраазы болуп сүйлөп жатышса да, арасынан эч кимиси алардын катарына кошулууга батынбады.

¹⁴Эгебизге ишенгендердин саны болсо улам өсө берди. Алардын арасында көптөгөн эркектер жана аялдар бар эле.

¹⁵Элчилердин иштеринен улам, эл кур дегенде өтүп бара жаткан Петирдин көлөкөсү оорулуулардын кээ бирине болсо да тийсин деп, аларды төшөгү менен сыртка алып чыгып жатышты.

¹⁶Көптөгөн адамдар Иерусалимге шаардын чет жакасынан келип турду. Алар оорулууларын, кара күчтөргө байлангандарын көтөрүп келишти. Баары оорусунан айыгып жатышты.

Элчилердин куугунтукка алынышы

¹⁷Ал эми башкы динкызматчы менен садукей тобуна кирген адамдар муну көрө албай ызырынышты.

¹⁸Алар элчилерди кармап, абакка камашты.

¹⁹Бирок түндө Эгебиздин периштеси келип, эшиктерди ачып жиберди да, аларды сыртка алып чыгып, мындай деди:

²⁰— Ийбадатканага баргыла да, бул чыныгы өмүрдүн сөздөрүн элге төкпөй-чачпай айтып бергиле!

²¹Периштени угуп, элчилер таң эрте ийбадаткананын короосуна кирип, таалим беришти. Ошол арада башкы динкызматчы менен анын шериктери келишип, эл башчыларынын баарын жогорку кеңешке чакырышты. Элчилерди түрмөдөн алдыруу үчүн киши жөнөтүштү.

²²Бирок кызматкерлер барып, түрмөдөн аларды таппай, кайтып келишти.

²³— Биз түрмөнүн эшиктери бекем жабылып, дарбазаларынын жанында сакчылар турганын көрдүк. Бирок ачып караганыбызда, ичинен эч кимди таппадык, — дешти алар.

²⁴Жогорку динкызматчылар жана ийбадаткананын кароол башчысы муну угушканда, таң калышып, түшүнө албай баштары катты.

²⁵Ошол кезде бир киши келип: — Силер түрмөгө олтургузган адамдар ийбадаткананын короосунда элге таалим берип жатышат, — деп кабарлады.

²⁶Ошондо кароол башчысы кызматкерлери менен бирге барып, элчилерди алып келди. Бирок эл таш бараңга алып жибербесин деп коркушкан алар элчилерге кол көтөрө алышкан жок.

²⁷Аларды жогорку кеңештин алдына чыгарышты. Ошондо башкы динкызматчы аларга мындай собол узатты:

²⁸— Силерге жанагы адамдын атынан элди окутпагыла деп эскертпедик беле? Силер болсо бул окууңарды бүт Иерусалимге жайып жибердиңер да, бизди анын канына забын кылганы турасыңар.

²⁹Петир менен анын жанындагы элчилер мындай жооп беришти:

— Адамдардан көрө, Кудайга баш ийиш керек.

³⁰Биздин ата-бабаларыбыздын Кудайы силер жыгачка асып өлтүргөн Ыйсаны кайра тирилтти.

³¹Ысрайыл эли ниетин өзгөртүп, күнөөлөрү кечирилсин деп, кудуреттүү Кудай Аны Башчы жана Куткаруучу кылды.

³²Буга биз да, Кудай Өзүнө баш ийгендерге берген Ыйык Рух да күбө.

Дин мугалими Гамалиелдин сөзү

³³Муну укканда, тигилер катуу жаалданып, аларды өлтүргүлөрү келди.

³⁴Жогорку кеңештин ичинде фарисейлер тобуна кирген, эл сыйлаган Гамалиел аттуу дин мугалими бар эле. Ал ордунан турду да, элчилерди бир аз убакытка сыртка алып чыгууну буйруду. Аларды алып чыгып кетишкен соң, мындай деди:

³⁵— Урматтуу агайын-туугандар! Бул адамдарга чара көрүүдөн мурда жакшылап ойлонгула.

³⁶Анткени жакында эле Теда деген бир киши өзүн кайсы бир улуу инсанмын деп чыккан болчу. Ага төрт жүздөй киши кошулду. Бирок ал өлтүрүлдү эле, аны ээрчигендердин баары тарап, жок болушту.

³⁷Андан соң, эл каттоо убагында галилеялык Жүйүт чыгып, көп адамдарды ээрчитип кетти. Бирок ал да өлтүрүлгөндөн кийин, аны ээрчигендердин баары тарап кетишти.

³⁸Азыр да силер бул адамдарды өз жайына койгула. Анткени бул иш-аракет адамдан болсо, анда ал бузулат.

³⁹А эгер Кудайдан болсо, анда силер буза албайсыңар! Абайлагыла, Кудай менен касташып жүрбөгүлө.

⁴⁰Жогорку кеңештин мүчөлөрү анын тилин алышты. Алар элчилерди чакырып алып сабатып, Ыйсанын атын атап сүйлөөгө тыюу салып, коё беришти.

⁴¹Элчилер болсо Эгеси Ыйса үчүн ушундай кордук тартууга татыктуу болушканына кубанып, жогорку кеңештен чыгып кетишти.

⁴²Алар күндө ийбадатканада, үйлөрдө адамдарга таалим беришип, Ыйса Машаяк тууралуу Жакшы Кабарды таратууну токтотушпады.

6

Атайын кызматка дайындалган жети киши

¹Шакирттердин катары көбөйгөн ушул күндөрдө грек тилдүүлөр алардын арасындагы жесирлер күндөлүк тамак-ашты бөлүштүрүүдө эврей тилдүүлөрдүн арасындагы жесирлерден кем алып жүрүшүптүр деп нааразы болушту.

²Ошондо элчилер шакирттердин баарын чакырып алып, мындай дешти: — Кудайдын кабарын таратууну таштап, тамак-аш менен алек болгонубуз жакшы болбос.

³Ошондуктан, боордоштор, араңардан ишеничтүү, Ыйык Рухка толгон жети акылман кишини тандагыла, бул кызматка ошолорду дайындайлы.

⁴Биз болсок убактыбызды сыйынууга, Жакшы Кабар таратканга жумшайлы.

⁵Бул сунуш жыйынга жакты. Алар ишеними күчтүү жана Ыйык Рухка толгон адамдар — Степанды, ошондой эле Филипти, Прохорду, Никанорду, Тимонду, Парменди жана эврей улутунан эмес антахиялык Николаны тандашты.

⁶Ушул жети кишини элчилердин алдына алып келишти. Элчилер Кудайга сыйынышып, колдорун жайып, аларга бата тилешти.

⁷Кудайдын сөзү улам кеңири тарап, шакирттердин саны Иерусалимде абдан көбөйдү. Дин кызматчылардын арасынан да көп адамдар Ыйсага ишенгендерге кошулушту.

Степандын кармалышы

⁸Ишеними күчтүү жана Кудайдын кудуретине толгон Степан эл арасында улуу укмуштар менен кереметтерди жаратып жатты.

⁹Бирок бир күнү «эркин адамдардын синагогасы» аталган синагогадан кайсы бир адамдар Степан менен талаша кетишти. Алар Киренея менен Александрия шаарларынан жана Киликия менен Асия дубандарынан келишкен иудейлер эле.

¹⁰Бирок Ыйык Рухтун жетегинде акылмандуулук менен сүйлөгөн Степандын сөздөрүнө каршы тура алышпады.

¹¹Ошондуктан кайсы бир адамдарды тымызын табышып: «Биз мунун Муса пайгамбарга каршы сүйлөп, Кудайга акарат келтиргенин уктук» деп аларды тукуруп коюшту.

¹²Ошентип, элди, эл башчыларын жана дин мугалимдерин Степанга каршы чыгарып, аны кармашты да, жогорку кеңешке алып келишти.

¹³Жалган күбөлөрдү жалдап, аларга мындай деп айттыртышты: «Бул киши касиеттүү жайыбыз ийбадаткананы жана Муса пайгамбардын мыйзамын дайыма жамандап жүрөт.

¹⁴Биз анын "назареттик Ыйса бул ийбадаткананы талкалап, Муса пайгамбардын бизге калтырган үрп-адаттарын өзгөртөт" деп айтканын уктук».

¹⁵Ушул жерден жогорку кеңеште олтургандардын баары Степанга кадала карап калышты, анткени анын жүзү периштеникиндей жаркырап, нурданып турган эле.

7

Степандын жогорку кеңеш алдындагы сөзү

¹Башкы динкызматчы Степандан:

— Айтылган сөздөр ыраспы? — деп сурады.

²Степан мындай деди:

— Кымбаттуу боордоштор жана кадырман аталар! Атабыз Ыбрайым Харан шаарына көчөрдөн мурда улуу Кудай Месопотамия жеринен ага көрүнгөн болчу.

³Ал ага: «Өз жериңден, туугандарыңдан, атаңдын үйүнөн чык да, Мен көрсөтө турган жерге жөнө!»— деген.

⁴Ошондо ал каздийлердин жеринен чыгып, Харанда жашаган эле. Атасы өлгөн соң, Кудай Ыбрайымды ал жерден азыр сиздер жашап жаткан жерге көчүргөн.

⁵Кудай ага бул жерден бир карыш да мураска бербеди. Бирок анын баласы жок болсо деле убада кылып, бул жерди ага, анын укум-тукумуна берем деди.

⁶Анын тукумдары бөтөн эл, бөтөн жерде көчүп-конуп, төрт жүз жылдай кул болуп, кысымга алынарын айтты.

⁷«Бирок Мен, — деди Кудай, — аларды кул кылган элди жазалайм. Андан кийин алар ушул жерге келип, Мага табынышат».

⁸Кудай атабыз Ыбрайымга Өзү менен түзгөн келишимдин белгиси катары сүннөткө олтургузуу расмисин берди. Кийин ал Ыскак аттуу бала көрүп, аны сегизинчи күнү сүннөткө олтургузду. Андан кийин Ыскак уулу Жакыпты сүннөткө олтургузду. Жакып болсо он эки уулун сүннөткө олтургузду. Жакыптын балдарынан Ысрайыл элинин он эки уруусу келип чыккан.

⁹Жакыптын балдары бир тууганы Жусупту көрө алышпай, Мисирге сатып жиберишти. Бирок Кудай Жусупту колдоду.

¹⁰Ал Жусупту бардык күйүтүнөн арылтып, өзгөчө акылмандык берип, Мисир падышасы — фараондун жүрөгүн жибитип, ага ырайым кылдырды. Фараон аны мүлдө Мисир элине жана хан сарайына башчы кылып дайындады.

¹¹Ошол кезде катуу ачарчылык болуп, Мисир жерин да, Канаан жерин да жабыркатты. Биздин аталарыбыз жегенге азык таба албай калышты.

¹²Жакып болсо Мисирде эгин бар экенин угуп, балдарын ошол жакка жиберди. Бул алардын Мисирге биринчи жолку сапары болчу.

¹³Ал эми экинчи жолу келишкенде, Жусуптун ким экенин билинип, алар жөнүндө фараонго белгилүү болду.

¹⁴Анан аларды Канаанга жиберип, атасын, бүт туугандарын Мисирге алдыртты. Атасы менен жетимиш беш киши келди.

¹⁵Жакып Мисирге келип, ошол жерден о дүйнө кетти. Биздин түп аталарыбыз болгон анын он эки баласы да ошол жакта көз жумушту.

¹⁶Алардын сөөктөрү Шехемге алынып келинип, атабыз Ыбрайым шехемдик Омордун балдарынан сатып алган жердеги көрүстөнгө коюлду.

¹⁷Кудай Ыбрайымга ант берип, убада кылган убакыт келгенче, Ысрайыл калкы Мисирде өсүп-өнө берди.

¹⁸Кийин Жусупту тааныбаган башка бир киши падыша болду.

¹⁹Бул падыша биздин элибизге каршы чыгып, аталарыбызды кысмакка алып, жаңы төрөлгөн эркек балдарды өлтүрүүнү буйруду.

²⁰Ошол убакта Муса төрөлүп, үч ай бою өз үйүндө багылды. Ал өзгөчө сүйкүмдүү бала эле.

²¹Аны ата-энеси аргасыздан таштап кетишкенде, фараондун кызы таап алып, өз баласындай кам көрүп, үйүндө чоңойтту.

²²Ошентип Мусага Мисир жеринин бардык илим-билимин үйрөтүштү. Муса сөзү менен да, иши менен да күчтүү чыкты.

²³Ал кыркка чыкканда, бир туугандарын көрүп келейин деп чечти.

²⁴Келип, боордошторунун бирине мисирлик бирөө зордук көрсөтүп жатканын көрдү да, кордук тартканга болуша кетип, мисирликти өлтүрүп алды.

²⁵Муса Кудай мен аркылуу боордошторумду куткарып жатканын алар түшүнөт го деп ойлогон. Бирок алар түшүнүшпөдү.

²⁶Эртеси эки ысрайылдыктын мушташып жатканын көрүп, алардын жанына басып келди да, жараштырайын деген тилекте мындай деди: «Эй, силер боордош болуп туруп, эмне үчүн бири бириңер менен мушташып жатасыңар?»

²⁷Бирок алдуураагы Мусаны түртүп жиберип: «Ким сени бизге башчы же бий кылып шайлады эле?

²⁸Кечээ мисирликти өлтүргөнүңдөй, мени да өлтүргүң келип турабы?»— деди.

²⁹Бул сөздү укканда, Муса качууга аргасыз болду да, мадиандыктардын жеринде чет элдик катары жашап калды. Анын эки уулу ошол жерде төрөлдү.

³⁰Ал жакта кырк жыл жашагандан кийин, Синай тоосунун этегиндеги чөлдө, күйүп жаткан тикенектүү бадалдын жалынынан ага бир периште көрүндү.

³¹Бул көрүнүшкө Муса абдан таң калып, жакшылап карайын деген ой менен жакындап басып келгенде, ага Эгебиздин үнү угулду. Ал мындай деди:

³²«Мен сенин ата-бабаларың: Ыбрайым, Ыскак жана Жакыптын Кудайымын». Муса болсо коркунучтан денеси калтырап, тик кароого даай албады.

³³Эгебиз ага дагы мындай деди: «Бутуңду чеч! Анткени сен турган жер — ыйык жер.

³⁴Мен Өз элимдин Мисирде кор болгонун көрүп, онтогонун угуп жатам. Ошондуктан аны куткарып алуу үчүн көктөн түштүм. Эми бар, Мен сени Мисирге кайра жиберем».

³⁵«Ким сени башчы же бий кылып шайлады эле?»деп боордоштору четке каккан Муса ушул эле. Бирок Кудай аны тикенектүү бадалдан көрүнгөн периште аркылуу башчы жана кутказуучу кылып жөнөттү.

³⁶Мисирде, Кызыл Деңизде жана чөлдө кырк жыл бою кереметтүү жышаандарды көрсөтүп, ысрайылдыктарды Мисирден алып чыккан киши ушул болчу.

³⁷Ысрайылдыктарга: «Кудай боордошторуңардын арасынан мен сыяктуу бир пайгамбарды чыгарат»,— деген Муса ушул эле.

³⁸Чөлдө биздин аталарыбыз менен бирге жүрүп, Синай тоосунда периштенин айткан кудуреттүү сөздөрүн кабыл алып, бизге жеткирген Муса ушул эле.

³⁹Бирок ага биздин аталарыбыз моюн сунгусу келбей, аны таназарына албай, эси-дартын Мисирге бурушту.

⁴⁰Ошондуктан Арунга:^[2]«Бизди жетектей турган кудайларды жасап бер! Себеби бизди Мисирден алып чыккан жанагы Муса деген кишиге эмне болгонун билбейбиз!»дешти.

⁴¹Ошентип, алар букачардын сөлөкөтүн жасап алып, ошого курмандык чалып, колдорунан жаратылган нерсенин алдында ырдап-чордошту.

⁴²Кудай болсо терс бурулуп, ай-жылдыздарга табынышкан аларды ошол бойдон калтырып кетти. Бул тууралуу пайгамбарлар китебинде мындай деп жазылган: «Эй, Ысрайыл эли!

Кырк жыл бою чөл кезип,

Курмандыгың чалганда,

Малыңарды сойгондо,

Мага беле ошолор?

⁴³Чоң чатырын Молохтун,

Кудайыңар аталган

Райпандын жылдызын

Жүргөнсүңөр көтөрүп,

Өз колуңар жараткан

Сөлөкөткө табынып.

Ошондуктан Мен дагы

Бабылдын ары жагына

Сүрүп салам силерди».

⁴⁴Кудай Мусага көрсөтүп, Анын айтканындай жасалган касиеттүү чатыр биздин аталарыбыздын колунда, чөлдө болчу.

⁴⁵Кийин Кудай Канаанда жашаган элдерди кууп жиберип, аталарыбыз Нун уулу Жашыянын жетекчилиги менен алардын жерин ээлеп алган кезде, касиеттүү чатырды бул жерге апкелишти. Дөөттүн убагына чейин чатыр алар менен болду.

⁴⁶Дөөт болсо Кудайга жаккан адам болчу. Ал «Кудай жашай турган, Анын эли сыйына турган жай таап берейин» деп, Эгебиздин Өзүнөн уруксат сурады.

⁴⁷Бирок Кудайга ийбадаткананы Сулайман курду.

⁴⁸Анткен менен Кудай Таала адам колунан жасалган ийбадатканаларда жашабайт. Бир пайгамбар айткандай, Эгебиз:

⁴⁹«Отурар тагым Менин — көк асманың,

Жериң да — бутум коёр таканчыгым.

Кандай үй курасыңар силер Мага?

Эс алчу кандай жайды тургузасың?

⁵⁰Жараткан мунун баарын Мен эмеспи?»— дейт.

⁵¹Эй, тоңмоюндар! Кудайга чын жүрөктөн табынбагандар жана Ага кулак салбагандар! Силер Ыйык Рухка дайыма каршысыңар! Ата-бабаларыңар ушундай болушкан, силер да алардан калышпайсыңар!

⁵²Ата-бабаларыңар куугунтуктабаган пайгамбар барбы деги? Алар Кудайдын адилеттүү Кызматчысынын келишин алдын ала айткандарды өлтүрүшкөн. Эми силер ошол Кызматчыны сатып, өлтүрдүңөр.

⁵³Силер, ыйык мыйзамды периштелер кызмат кылып турганда кабыл алгандар, аны сактаган жоксуңар!

Степандын таш бараңга алынышы

⁵⁴Муну угушканда, тигилердин кыжыры кайнап, тиштерин кычыратышты.

⁵⁵Ыйык Рухка толуп турган Степан болсо асманга карап, Кудайдын улуулугун жана Анын оң жагында олтурган Ыйсаны көрдү.

⁵⁶Ошондо ал: — Мына, мен асмандын ачылганын жана Кудайдын оң кол жагында олтурган Адам Уулун көрүп турам! — деди.

⁵⁷Бирок алар кулактарын жаап алышып, жаны чыкканча кыйкырышып, Степанга жулунушту.

⁵⁸Анан шаардын сыртына алып чыгып, таш бараңга ала башташты. Күбөлөр болсо кийимдерин чечип, Шабыл деген бир жигиттин алдына коюшту.

⁵⁹Алар таш бараңга алып жатышканда, Степан: — Эгем Ыйса, жанымды кабыл эт, — деп сыйынды.

⁶⁰Анан чөк түшө калып, катуу үн менен:

— Оо, Эгем! Аларды бул күнөөсү үчүн жазалай көрбө, — деди.

Ушуну айтып, Степан жан берди.

8

Шабылдын куугунтугу

¹Шабыл болсо Степанды өлтүрүп жаткандарды жактап турду.

Ошол күндөрү Иерусалимдеги жыйын абдан чоң куугунтукка кабылды. Элчилерден башка ишенүүчүлөр чачырап, Иудея менен Самариянын ар кайсы жерине тарап кетишти.

²Степандын сөөгүн Кудайдан ыйбаа кылган адамдар жерге коюшуп, аны жоктоп ыйлап, катуу кайгыга батышты.

³Ал эми Шабыл болсо үймө-үй кыдырып, эркек-аял дебей зынданга салдырып, ишенүүчүлөр жыйынын кыйнады.

⁴Ошол арада ар жакка тараган Ыйсанын жолун жолдоочулар Кудайдын сөзүн жер-жерлерге таратып, Жакшы Кабарды жайып жүрүштү.

Филиптин Самариядагы кызматы

⁵Филип Самариядагы бир шаарга келип, ошол жерде Машаяк жөнүндөгү Жакшы Кабарды айта баштады.

⁶Филиптин жасаган кереметтерин уккан-көргөн элдин баары анын сөздөрүнө кунт коюп кулак салышты.

⁷Себеп дегенде, көптөгөн адамдардан аларды байлап турган кара күчтөр ач кыйкырык менен чыгып жатышты. Шал оорулуулар менен чолоктор болсо айыгып жатты.

⁸Ошондуктан Филип жүргөн шаардагы эл жыргап, кубанычка бөлөндү.

Сыйкырчы Ысман

⁹Ошол шаарда Ысман деген бир киши жүргөн. Ал Филип келерде өзүн бир улуу киши деп жарыялап, сыйкырчылык кылып, самариялыктардын оозун ачырып жаткан.

^10-11Элдин баары: «Бул кишиде Кудайдын зор кудурети бар экен», — дешип чоң-кичине дебей аны угуп жүрүшкөн.

¹²Бирок Кудайдын Падышачылыгы жана Ыйса Машаяк тууралуу Жакшы Кабарды таратып жүргөн Филипке ишенишкен соң, эркектери да, аялдары да сууга чөмүлүштү.

¹³Ысман сыйкырчынын өзү да ишенимге келди. Ал да сууга чөмүлүп, Филиптин артынан калбай ээрчип жүрдү. Болуп жаткан улуу укмуштар менен кереметтүү жышаандарды көргөн ал абдан таң калды.

¹⁴Иерусалимде калышкан элчилер самариялыктар Кудай сөзүн кабыл алганын угушуп, аларга Петир менен Жаканды жөнөтүштү.

¹⁵Алар келишип, самариялыктар Ыйык Рухту кабыл алышы үчүн сыйынышты.

¹⁶Анткени Ыйык Рух али алардын бирине да түшө элек эле. Алар Эгебиз Ыйсанын гана урматына сууга чөмүлүшкөн болчу.

¹⁷Ошондуктан элчилер колдорун алардын үстүнө коюп, батасын беришти жана алар Ыйык Рухту кабыл алышты.

¹⁸Ысман сыйкырчы болсо элчилер кол коюп сыйынганда Ыйык Рух берилип жатканын көрүп, аларга акча алып келип мындай деди:

¹⁹— Кол коюп сыйынган адамым Ыйык Рухту кабыл ала тургандай кылып, мага да силердикиндей кудурет бергилечи.

²⁰Бирок Петир ага айтты:

— Эй, сен акчаң менен жерге кир! Кудайдын бекер берген белегин акчага алмаштыргың келдиби!

²¹Бул кызматка сенин эч кандай тиешең да, акың да жок, анткени Кудай алдында ниетиң бузук!

²²Андыктан бул жаман ниетиңди өзгөрт да, Эгебизден кечирим сурап сыйын!

²³Ач көздүк менен арамдыктын чеңгелинде калганыңды көрүп турам!

²⁴Ысман болсо мындай деп жооп кайтарды:

— Айткан сөзүңөр мага тийбесин деп, мен үчүн Эгебизге сыйынып койгула!

²⁵Элчилер болсо өздөрү күбө болгон Кудайдын кереметтерин айтышып, Эгебиздин сөзүн жар салышып, кайрадан Иерусалимге бет алышты. Жолду карата Самариянын көп айылдарында Жакшы Кабарды жарыялашты.

Эфиопиялык вазирдин ишенимге келиши

²⁶Ал эми Филипке болсо Эгебиздин периштеси мындай деди:

— Ордуңан тур да, түштүк тарапта жаткан ээн талаадагы, Иерусалимден Газа шаарына карай кеткен жолго чык!

²⁷Филип ордунан турду да, периште айткан жакка жөнөдү. Ошол кезде Иерусалимге зыярат кылганы келген эфиопиялык бир киши кайра өз жерине кайтып бараткан. Ал Эфиопия ханышасы Кандакиянын вазири, анын бардык казыналарына башчылык кылып турган киши эле.

²⁸Вазир өз арабасында Ышая пайгамбардын китебин окуп бараткан.

²⁹Ыйык Рух Филипке:

— Бар да, ушул арабага катарлаш бас, — деди.

³⁰Филип арабага жакын басып келип, вазирдин Ышая пайгамбардын китебинен окуп жатканын укту да, андан:

— Окуганыңызды түшүнүп жатасызбы? — деп сурады.

³¹Ал:

— Түшүндүрүп бере турган адам болбосо, өзүм кайдан түшүнмөк элем? — деп жооп берди.

Ал ушундай деди да, Филиптин арабага чыгып, жанына олтуруусун өтүндү.

³²Анын Ыйык Жазуудан окуп олтурган жери бул эле: «Аны койго окшотуп,

Жетелешти союуга.

Жүнүн кыркып жаткандын

Бут алдында унчукпай

Жатып берген козудай,

Ал дагы үн катпады.

³³Аны кордоп, кемсинтип,

Адилетсиз соттошту.

Анын укум-тукумун

Баян кылат ким эми?

Анткени жер үстүнөн

Анын жаны алынды?».

³⁴Вазир Филипке кайрылып:

— Сенден өтүнүч, айтып берчи: пайгамбар ким тууралуу айтып жатат? Өзү жөнүндөбү же башка бирөө жөнүндөбү? — деди.

³⁵Филип Ыйык Жазуунун ушул жеринен баштап, ага Ыйса жөнүндөгү Жакшы Кабарды айтып берди.

³⁶Жолду карата маектешип баратышкан булар сууга туш болушту. Аны көргөн вазир: — Мына, сууга да келип калдык, менин сууга чөмүлүү расмисинен өтүүмө эмне жетишпейт? — деди.^[3]

³⁸Анан экөө тең сууга киришти. Филип вазирди чөмүлдүрүү расмисинен өткөрдү.

³⁹Алар суудан чыгышканда, вазирге Ыйык Рух түштү, ал эми Филипти болсо Эгебиздин периштеси алып кетти. Ошондуктан ал вазирге көрүнбөй калды. Вазир кубаныч менен жолун андан ары улантты.

⁴⁰Ал эми Филип Азот шаарында пайда болуп, Кесарияга келгенче, жолду карата бардык шаарларга Жакшы Кабарды жарыялап жүрдү.

9

Шабылдын ишенимге келиши

¹Шабыл Эгебиздин шакирттерин өлтүрөм, житирем деп коркутуп-үркүтүп, башкы динкызматчынын алдына барды.

²Андан Ыйсанын жолуна түшкөндөрдү аял-эркегине карабай байлап, Иерусалимге алып келүүгө жиберилди деген, Дамаск шаарындагы синагогалардын жетекчилерине арналган тил кат жаздырып алды.

³Ошентип, Шабыл Дамаск шаарына жакындап калганда, капыстан асмандан бир нур төгүлүп, айланасын жарык кылып жиберди.

⁴Шабыл жерге жыгылды да, өзүнө кайрылган үндү укту. — Шабыл, Шабыл! — деди ошол үн. — Эмнеге Мени куугунтуктап жүрөсүң?!

⁵Шабыл Ага:

— Оо, Кудурет, сиз кимсиз? — деди.

Ошондо Эгебиз мындай деди:

— Мен сен куугунтуктап жүргөн Ыйсамын.

⁶Тур да, шаарга кир. Эмне кыла тургандыгыңды сага айтып беришет.

⁷Аны менен бара жаткан кишилер аң-таң болушуп, үн-сөзсүз туруп калышты. Алар үндү угушкан менен айланадан эч кимди байкашкан жок.

⁸Шабыл өйдө болуп, көзүн ачканда, эч нерсени көрө албады. Ошондуктан жанындагы адамдар аны колунан жетелешип, Дамаскка алып келишти.

⁹Шабыл үч күн бою эч нерсе көрө да, жей да албады.

¹⁰Дамаскта Ыйсанын Анания аттуу шакирти жашачу. Эгебиз ага аян берип, ошондо аны:

— Анания! — деп атынан чакырды.

Ал:

— Угуп жатам, Эгем! — деди.

¹¹Эгебиз ага мындай деди:

— Ордуңан туруп, Түз аттуу көчөгө бар да, Жүйүттүн үйүнө кирип, тарстык Шабылды сура. Ал азыр сыйынып жатат.

¹²Мен ага Анания аттуу бирөөнүн келип, көзү көрүп калсын үчүн колун койгонун көргөзүп аян бердим.

¹³Анания Эгебизге мындай жооп берди:

— Эгем, бул кишинин Иерусалимде Сенин ыйыктарыңа жасаган жамандыктары тууралуу көп адамдардан уккан элем.

¹⁴Эми ал бул жерге келиптир. Колунда «Ыйсага табынгандардын баарын кармап келүүгө укуктуу» деген жогорку динкызматчылардан жаздырып алган кагазы бар экен.

¹⁵Бирок Эгебиз ага айтты:

— Баргын! Ал Менин тандаган элчим. Менин атымды элдерге айтып, падышаларга маалым кылып, Ысрайылдын урпактарына жарыялайт.

¹⁶Мен үчүн канча азапты башынан өткөрүүгө тийиш экендигин Өзүм ага билдиремин.

¹⁷Анания барды да, Жүйүттүн үйүнө кирип, Шабылдын башына колун коюп, мындай деди:

¹⁸Ошол замат Шабылдын көзүн каптаган кабырчык сыяктуу нерсе жок болуп, ал кайрадан көрүп калды. Ал ордунан туруп, чөмүлдүрүү расмисинен өттү.

¹⁹Анан тамак жеп, кубаттанды. Ушундан соң, Шабыл Ыйсанын шакирттери менен бир нече күн Дамаскта болду.

²⁰Ошол жердеги синагогаларга барып, Ыйсанын Кудай Уулу экендигин айта баштады.

²¹Уккандар таң калышып: — Бул киши Ыйсага ишенгендерди Иерусалимде куугунтуктап, мында да аларды кармап, жогорку динкызматчыларга алып баруу максаты менен келбеди беле? — деп жатышты.

²²Шабыл болсо уламдан-улам күчүнө келип, Дамаскта жашаган иудейлерге Ыйсанын Машаяк экендигин далилдеп, алардын айласын кетирди.

²³Бир топ убакыт өткөндө, иудейлер аны өлтүрүүнү чечишти.

²⁴Бирок Шабылга алардын мындай ниети билинип калды. Иудейлер аны өлтүрүү үчүн күнү-түнү шаар дарбазасынын айланасынан кетпей, аңдып жүрүштү.

²⁵Шакирттер болсо Шабылды себетке салып, түн ичинде шаардын сепилинен сыртка түшүрүп коюшту.

²⁶Шабыл Иерусалимге келип, шакирттердин катарына кошулгусу келди. Бирок алар Шабыл да Ыйсанын шакирти болуп калганына ишенишпей, андан коркушту.

²⁷Ошондо Барнап Шабылды элчилердин алдына ээрчитип келди да, анын Дамаскка бараткан жолдо Ыйсаны кандайча көргөнүн, Анын ага айткан сөздөрүн жана Шабыл Ал жөнүндө коркпостон жар салганын айтып берди.

²⁸Шабыл алар менен бирге бүткүл Иерусалимде Эгебиз Ыйсанын атын тайманбастан ачык жарыялап жүрдү.

²⁹Ал тургай, грек тилинде сүйлөгөндөр менен да Ыйса жөнүндө талашып-тартышты. Алар болсо аны өлтүрүүнүн амалын издешти.

³⁰Бул тууралуу Ыйсанын үмөттөрү билип калып, аны Кесарияга алып барып, Тарска жөнөтүп жиберишти.

³¹Ошентип, бүткүл Иудея, Галилея жана Самария аймактарындагы ишенүүчүлөрдүн жыйындары тынчтыкта жана Эгебизди урматтоо менен жашап, өсүп-өнүп жатышты. Ыйык Рух колдоп, катарлары көбөйдү.

Айнейдин айыгышы

³²Өлкөнүн чар тарабын кыдырып жүргөн Петир Лидда шаарында жашаган ыйыктарга да келди.

³³Ал жерге келгенде, сегиз жылдан бери төшөктөн тура албай шал болуп ооруп жаткан Айней аттуу бир кишиге жолукту.

³⁴Петир ага кайрылып, мындай деди: — Айней, сени Ыйса Машаяк айыктырып жатат. Өйдө тур да, төшөнчүңдү жыйна!

Айней болсо ошол замат ордунан туруп кетти.

³⁵Муну Лидда менен Шарон шаарларында жашагандардын баары көрүшүп, Эгебизге дитин бурушту.

Табитанын тирилиши

³⁶Жаффа шаарында Ыйсанын шакирти — Табита аттуу аял жашачу. Анын аты грекче — Дорка (мааниси — элик) эле. Ал жакшылык кылгандан талбаган, кедейлерге колу ачык адам эле.

³⁷Ошол күндөрү ал катуу ооруп, каза болуп калды. Анын сөөгүн жууп, кепиндеп, үстүнкү кабаттагы бөлмөгө коюп коюшту.

³⁸Лидда шаары Жаффага жакын жайгашкандыктан, шакирттер Петирдин Лиддада экенин угуп, ага: «Бизге тезирээк келиңиз», — деген өтүнүч менен эки киши жиберишти.

³⁹Петир дароо эле алар менен бирге Лиддага жөнөдү. Келери менен аны сөөк жаткан бөлмөгө алып барышты. Бөлмөгө киргенде, жесир аялдар курчап алышып, Дорка көзү тирүүсүндө тигип берген кийим-кечектерин ага көргөзүшүп, боздоп ыйлашты.

⁴⁰Петир баарын сыртка чыгарып, өзү болсо тизелеп, Кудайга сыйынды. Анан өлүккө кайрылып: — Табита, тургун! — деди.

Аял көзүн ачып, Петирди көрдү да, өйдө болду.

⁴¹Петир колунан кармап, бутуна турганга жардамдашты. Анан ыйыктар менен жесирлерди чакырып, тирилип кеткен Табитаны көргөздү.

⁴²Бул иш бүткүл Жаффага белгилүү болуп, көптөгөн адамдар Эгебизге ишеништи.

⁴³Петир бир нече күн Ысман аттуу тери ийлегичтин үйүндө жашап, Жаффада туруп калды.

10

Корнелийдин аяны

¹Кесария шаарында Корнелий деген бир киши жашачу. Ал «Италия кошууну» деп аталган аскер бөлүмүндө жүз башы эле.

²Бул такыбаа, бүт үй-бүлөсү менен Кудайдан ыйбаа кылган адам эле. Ал иудейлерге көп кайрым кылып, дайыма Кудайга сыйынчу.

³Күндөрдүн биринде Корнелий күндүзгү саат үчтөрдө бир аян көрдү. Ага Кудайдын периштеси келип: — Корнелий! — деп атынан чакырды.

⁴Корнелий аны көргөндө, коркконунан:

— Оо, Кудурет! Эмне болуп кетти? — деп жиберди.

Периште ага мындай деди:

— Кембагалдарга кылган кайрымың менен сыйынууларыңды Кудай кабыл кылып, сени эстеди.

⁵Эми Жаффага киши жиберип, Петир аталган Ысманды үйүңө чакыр.

⁶Ал азыр деңиз жээгинде жашаган тери ийлегич Ысман деген кишинин үйүндө.

^7-8Корнелий менен сүйлөшкөн периште көздөн кайым болгондо, ал үй кызматчыларынан экөөсүн жана дайыма жанына алып жүрчү Кудайга табынган бир жоокерин чакырып алып, болгон окуяны толугу менен айтып берди да, аларды Жаффага жөнөттү.

Петирдин аяны

⁹Алар бир күндүк жолду басып өтүшүп, экинчи күнү түшкө маал шаарга жакындашты. Ушул убакта сыйынуу үчүн Петир тамдын төбөсүнө^[4]чыккан эле.

^10-11Ал ачка болуп, тамактангысы келди. Тамак даярдалып жаткан маалда эстен танып, аян көрдү. Аянда асман ачылып, төрт бурчунан байланган дасторкон сыяктуу бир нерсенин түшүп келе жатканын көрдү.

¹²Анын ичинде ар кандай төрт аяктуу жаныбарлар, бака-жыландар, канаттуулар бар эле.

¹³Ошондо бир үн чыкты: — Тур, Петир, буларды союп же!

¹⁴Бирок Петир макул болбой:

— Жок, Эгем, болбойт! Мен эч качан арам нерсени оозума алган эмесмин! — деди.

¹⁵Ошондо баягы үн экинчи ирет кайталанды:

— Кудай адалдаганды арам дебе!

¹⁶Бул көрүнүш үч жолу кайталанды да, баягы дасторконго окшогон неме кайрадан асманга көтөрүлүп кетти.

¹⁷Петир көргөн көзүнө ишене албай, бул эмне болуп кетти деп, деңдароо болуп турган маалда, Корнелийден келген кишилер дарбазага жакындап, Ысмандын үйүн сурап жатышыптыр.

¹⁸Алар үнүн катуу чыгарышып: — Петир аталган Ысман ушул жерде болду бекен? — деп сурашты.

¹⁹Петир көргөн аяны жөнүндө ойлонуп турганда, Ыйык Рух ага мындай деген эле:

— Сени үч киши издеп келди!

²⁰Тур да, төмөн түшүп, эч шектенбестен алар менен бирге жөнө! Анткени аларды сага Мен жибергем.

²¹Петир ылдый түшүп, келген кишилерди тосуп алды. Аларга:

— Силер издеп жүргөн киши менмин. Кандай иш менен келдиңер эле? — деди.

²²Алар мындай деп жооп беришти:

— Бизди Корнелий аттуу жүз башы жиберди. Ал динчил, Кудайдан ыйбаа кылган адам. Атпай иудей элинин арасында анын кадыр-баркы чоң. Ошол кишиге Кудайдын касиеттүү периштеси көрүнүп, үйүнө сени чакырып, сөзүңдү уксун дептир.

²³Ошондо Петир аларды үйгө киргизип, коноктоду.

Эртеси Петир алар менен бирге жолго чыкты. Жаффадан келген боордоштордун кээ бирлери ага кошулду.

Башка улуттагылардын Машаякка ишениши

²⁴Алар кийинки күнү Кесарияга келишти. Корнелий болсо өзүнүн туугандары менен жакын досторун чакырып, аларды күтүп олтурган эле.

²⁵Петир үйгө келгенде, Корнелий утурлай чыгып, бутуна жыгылды.

²⁶Петир болсо ага: — Кой, тур, мен деле адаммын, — деп өйдө тургузду.

²⁷Аны менен кобурашып үйгө киргенде, көп адамдар чогулуп олтурушуптур.

²⁸Петир аларга кайрылып мындай деди: — Билесиздерби, биздин диний мыйзамыбыз боюнча иудей адамына башка элдиктер менен байланышууга да, алар жашаган жайга барууга да болбойт. Бирок бир да адам арам эместигин Кудай мага түшүндүрдү.

²⁹Ошондуктан чакырылар менен шыр эле түптүз силерге келдим. Эми суроо берейин: кандай иш менен мени чакырдыңыздар эле?

³⁰Корнелий мындай деп жооп берди:

— Үч күн мурун мен ушул убакта, күндүзгү саат үчтөрдө үйүмдө сыйынып олтургам. Аңгыча эле бет алдымда жаркыраган кийимчен киши пайда болду да:

³¹«Корнелий! Үнүң Кудайга жетип, адамдарга кылган кайрымдарың эске алынды.

³²Жаффага киши жиберип, Петир аталган Ысманды үйүңө чакыр. Ал азыр деңиз жээгинде жашаган тери ийлегич Ысмандын үйүндө», — деди.

³³Муну угарым менен дароо сизге киши жибердим. Сиз келип, жакшы иш кылдыңыз. Эми Эгебиздин сизге айткан сөзүн төкпөй-чачпай бизге айтып бериңиз. Ошол үчүн баарыбыз Кудай алдында күтүп турабыз.

Петирдин башка улуттагыларга Жакшы Кабар айтышы

³⁴Петир мындай деп сөзүн баштады:

— Кудайда бет карамачылык жок экен. Буга чындап көзүм жетти.

³⁵Кудайдан ыйбаа кылып, ак жашаган адам кандай гана улуттан болбосун Ага жагат экен.

³⁶Кудай Ыйса Машаяк аркылуу Өзү менен тынчтыкка чакырып, Ысрайыл элине кабар берди. Ушул Ыйса Машаяк баарынын Эгеси экен.

³⁷Жакыя жар салган чөмүлдүрүү расмисинен кийин Галилеядан башталып, бүткүл Иудея аймагында болуп өткөн окуяны сиздер билесиздер.

³⁸Кудайдын назареттик Ыйсаны Ыйык Рухка толтуруп кудуреттүү күчкө кантип эгедер кылганы сиздерге маалым. Ошондуктан Ал адамдарга жакшылык жасап, ибилистен запкы тарткандарды айыктырып жүрдү. Анткени Кудай Аны колдоп турду.

³⁹Бүтүндөй иудей жеринде, ошондой эле Иерусалимде Анын кылган иштерине биз да күбөбүз. Алар Аны жыгачка керип өлтүрүштү.

⁴⁰Мына ошол Ыйсаны Кудай үч күндөн кийин кайра тирилтип, адамдарга көрсөттү.

⁴¹Бирок баарына эмес. Тек, Кудай Өзү алдын ала эл арасынан тандап алган күбөлөрүнө, Ал кайра тирилгенден кийин Аны менен чогуу бир дасторкондон жеп-ичип, бирге жүргөн бизге гана көрсөттү.

⁴²Ыйса болсо бизге Өзүнүн өлгөндөр менен тирүүлөрдү соттой турган Кудайдын белгилеген Соту экенин адамдарга жарыялоону жана кепилдикке өтүүнү буйруду.

⁴³Ыйсанын ысмынын урматы үчүн, Ага ишенген ар бир адамдын күнөөсү кечирилет деп бардык пайгамбарлар да күбөлүккө өтүшкөн.

Башка улуттагыларга Ыйык Рухтун түшүшү

⁴⁴Петир ушул сөзүн айтып жаткан маалда, аны угуп тургандардын баарынын үстүнө Ыйык Рух түштү.

⁴⁵Петир менен бирге келген эврей улутундагы ишенүүчүлөр Ыйык Рухтун ыроологон ырыскысы башка улуттагыларга да берилгенине таңданышты.

⁴⁶Анткени алардын бөтөн тилдерде сүйлөп, Кудайды даңазалап жатканын угушту. Ошондо Петир мындай деди:

⁴⁷— Биз сыяктуу эле, Ыйык Рухту алган адамдардын сууга чөмүлүү расмисинен өтүүсүнө ким кедерги боло алат?

⁴⁸Анан аларга Ыйса Машаяктын урматына чөмүлдүрүү расмисинен өтүүнү буюрду. Ушул окуядан соң, алар Петирден бир нече күн өзүлөрү менен бирге болуп кетүүсүн суранышты.

11

Петирдин башка улуттагылардын чөмүлгөнү жөнүндө актануусу

¹Иудеядагы элчилер менен боордоштор Кудайдын Жакшы Кабарын башка улуттун адамдары да кабыл алганын угушту.

²Петир Иерусалимге кайтып келгенде, Ыйсага ишенген эврейлер ага нааразы болушуп:

³— Сен сүннөткө отургузулбаган башка улуттагы адамдарга барып, ошолор менен бирге тамак ичипсиң, — дешти.

⁴Ошондо Петир аларга болгон окуянын баарын катар-катары менен баяндап, айтып берди.

⁵— Мен Жаффа шаарында сыйынып отурган элем, — деди ал. — Эс-учумду жоготуп койгон экем, ушундай абалда бир аян көрдүм. Анда чоң дасторконго окшош бир нерсе төрт бурчунан буулган боюнча асмандан келип, алдыма түштү.

⁶Ичин караганымда, төрт аяктуулар, сойлоочулар жана жапайы канаттуулар бар экен.

⁷Анан: «Петир, тур да, союп же!» — деген добушту уктум.

⁸А мен ага: «Жок, Эгем, мен эч качан арам нерсени оозума алган эмесмин» — дедим.

⁹Жанагы үн дагы чыгып: «Кудай адалдаганды арам дебегин!» — деди.

¹⁰Бул үч жолу кайталанып, кайра көккө көтөрүлүп кетти.

¹¹Ошол кезде Кесариядан мага жиберилген үч киши келип, дарбазамдын жанында турган экен.

¹²Ыйык Рух болсо: «Эч ойлонбостон буларга кошулуп, жолго чык!» — деди. Ошентип, бул Жаффадан келген алты боордошум да мени менен бирге барып, ошол Корнелий деген кишинин үйүнө кирдик.

¹³Ал болсо, үйүндө көзүнө көрүнгөн периштенин эмне дегенин бизге айтып берди. Периште ага: «Жаффага киши жиберип, Ысман Петир деген кишини чакырт!

¹⁴Ал сени жана сенин бүт үй-бүлөңдү куткара турган сөздү айтып берет», — дептир.

¹⁵Мен сүйлөй баштаганда, Ыйык Рух мурда бизге түшкөндөй алардын үстүнө да түштү.

¹⁶Ошондо Эгебиздин мындай деген сөзүн эстедим: «Жакыя адамдарды сууга чөмүлдүргөн, силер болсо Ыйык Рухка чөмүлдүрүлөсүңөр».

¹⁷Ошондуктан Кудай Эгебиз Ыйса Машаякка ишенгенибизде бизге берген ырыскысын буларга да ыраа көрсө, анда Кудайга каршы чыккандай мен ким элем.

¹⁸Бул сөздү угуп, алар тынчып калышты. Анан:

— Кудай башка улуттардын ниетин өзгөртүп, түбөлүк өмүрдү аларга да берет турбайбы, — деп Кудайды даңкташты.

Антахиядагы жыйын

¹⁹Степан өлгөндөн кийин куугунтукка учурап, чачырап кеткен шакирттер Финикияга, Кипр аралына жана Сириядагы Антахия шаарына чейин жетип, Жакшы Кабарды эврейлерге гана айтып жүрүштү.

²⁰Бирок Антахия шаарына келген кээ бир кипрлик жана киринеялык кишилер Эгебиз Ыйса тууралуу кабарды башка улуттун адамдарына да жеткизишти.

²¹Кудайдын кудурети алар аркылуу иштегендиктен көп адамдар ишенип, Эгебиздин жолуна түшүштү.

²²Бул тууралуу кабар Иерусалимдеги жыйынга жетип, алар Антахияга Барнапты жиберишти.

²³Ал келип, Кудайдын ырайымын көрүп, абдан кубанды. Эгебизге чын жүрөктөн берилип, аны менен тыгыз байланышта болууну бардык ишенгендерге насааттады.

²⁴Барнап Ыйык Рухка толгон, ишеними күчтүү, жакшы киши эле. Ал Эгебизге көптөгөн кишилерди ишендирди.

²⁵Анан Барнап Шабылды издеп Тарска кетти.

²⁶Аны жолуктуруп, Антахияга ээрчитип келди. Андагы жыйында экөө бир жыл болушуп, көп адамдарга насаат айтып жүрүштү. Ошентип, Антахиядагы шакирттер биринчи жолу «машаякчылар» деген атка конушту.

²⁷Ошол кезде Иерусалимден Антахияга бир нече пайгамбарлар келишти.

²⁸Алардын арасынан Агап дегени ордунан туруп, Ыйык Рух берген аян менен жакын арада бүт жер жүзүндө катуу ачарчылык болорун айтты. Бул ачарчылык кийин, Рим падышасы Клавдийдин тушунда болду.

²⁹Ошондо ишенгендердин ар бири колунан келишинче Иудеядагы Ыйсага ишенген боордошторуна жардам жиберүүнү чечишти.

³⁰Бул чечимди ишке ашырып, белектерин Барнап менен Шабыл аркылуу Иерусалимдеги жыйын жетекчилерине жөнөтүштү.

12

Ирод Агрипанын Жакыпты өлтүрүшү жана Петирди каматышы

¹Ошол кезде Ирод падыша жыйын мүчөлөрүнүн бир нечесине жамандык кылып, аларды куугунтуктай баштады.

²Ал Жакандын бир тууган агасы Жакыпты кылычтап өлтүрдү.

³Бул кылганы иудейлерге жакканын көрүп, Петирди да карматты. Бул Калама майрамы болуп жаткан кез эле.

⁴Ал аны карматып, зынданга олтургузду да, төрт жоокерден турган төрт топко кайтартып койду. Ал Петирди Куткарылуу майрамы бүткөндө, эл алдына алып чыгып соттойм деп ойлоду.

⁵Ошентип Петир зынданда кайтарууда болуп, ал эми бул убакта ишенгендер ал үчүн Кудайга жалынып жатты.

Петирдин түрмөдөн керемет менен чыгышы

⁶Ирод элге алып чыккысы келген күндүн алдындагы түнү Петир эки жоокердин ортосунда эки жагынан чынжыр менен байлануу уктап жаткан эле. Зындандын оозун кароолчулар кайтарып турушкан.

⁷Бир убакта капыстан эле Эгебиздин периштеси пайда болуп, зындандын ичи жарык болуп кетти. Периште Петирди капталга түртүп ойготуп: — Тур, тезирээк! — дегенде, анын колундагы чынжырлар шыпырылып түшүп калды.

⁸Ошондо периште мындай деди:

— Белиңди байлан да, бутуңду кий.

Петир айтканын кылды. Андан соң, дагы мындай деди:

— Чапаныңды кийип, артыман түш!

⁹Периштенин жасап жатканы өңүмдөбү же аян көрүп жатамбы деп ойлогон Петир аны ээрчип, сыртка жөнөдү.

¹⁰Түрмөнүн биринчи, анан экинчи бөлүгүндөгү кароолчунун жанынан өтүп, шаарга алып чыга турган темир дарбазага келишти. Дарбаза аларга өзүнөн өзү ачылып кетти. Алар зындандан сыртка чыгып, бир көчөгө келишкенде, күтүлбөгөн жерден периште көздөн кайым болду.

¹¹Ошондо Петир өзүнө келип: — Эгем Өзүнүн периштесин жиберип, Ироддун колунан жана иудейлердин мага каалаган жамандыгынан мени куткарды, — деди.

¹²Ал эсин жыйып, Жакандын энеси Мариямдын үйүнө келди. (Жакандын дагы бир аты Марк эле.) Аныкында көп боордоштор чогулуп, сыйынып олтурушкан эле.

¹³Петир үйдүн дарбазасын тыкылдатканда, үйдөн Рода аттуу малай кыз чыгып, дарбазага кулагын тосту.

¹⁴Петирди үнүнөн тааныган соң, кубанганынан дарбазаны ачканды унутуп, үйгө жүгүрүп кирди да: — Петир дарбазанын алдында турат! — деп сүйүнчүлөдү.

¹⁵Үйдөгүлөр ага:

— Акыл-эсиң жайындабы?! — дешти.

Бирок кыз айтканынан кайтпады. Ошондо тигилер:

— Бул Петирдин периштеси! — дешти.

¹⁶Бул арада Петир дарбазаны тыкылдатып тура берди. Дарбазаны ачышканда, Петирди көрүп, айран-таң калышты.

¹⁷Петир болсо акырын деп колу менен белги берип, Эгебиздин кантип аны зындандан алып чыкканын айтып берди. Анан бул тууралуу Жакыпка жана башка боордошторго кабарлап койгула, деп өтүндү. Ушундан соң, үйдөн чыгып, башка жакка жөнөдү.

¹⁸Таң атканда, зындан кайтарган жоокерлердин арасында Петирдин жоголгонуна байланыштуу чоң тополоң болду.

¹⁹Ирод болсо Петирди издеп таба албаган соң, кароолчуларды жоопко тартып, өлтүрүүнү буюрду. Ушундан соң, ал Иудеядан чыгып, Кесарияга барды да, ал жакта туруп калды.

Ирод Агрипанын өлүмү

²⁰Тир менен Сидон шаарларынын элине Ироддун кыжыры келип жүргөн эле. Тигилер болсо өз ара сүйлөшүп, ага келишти да, падышанын кызматкери Биласты өзүлөрү тарапка тартышып, Иродду тынчтыкка келүүгө чакырышты. Анткени алар жашаган аймак падышага караштуу аймактан азык-түлүк алып турчу.

²¹Болжошкон күнү Ирод падышалык кийимин кийип, тактысына олтурду да, алар менен сүйлөшө баштады.

²²Угуп турган эл: — Бул үн адамдыкы эмес, Кудайдыкы! — деп кыйкырып жатты.

²³Бирок Кудайга тиешелүү даңкты Кудайга бербегени үчүн аны күтүлбөгөн жерден Эгебиздин периштеси жазалады. Иродду ичиндеги курттары жеп, ал өлдү.

²⁴Кудайдын кабары туш-тушка тарап жатты.

²⁵Ал эми Барнап менен Шабыл тапшырылган милдеттерин аткарган соң, Марк аталган Жаканды алышып, Иерусалимден Сириядагы Антахияга келишти.

13

Барнап менен Шабылдын атайын кызматы

¹Антахия шаарындагы жыйында бир нече пайгамбарлар менен устаттар бар эле. Булар: Барнап, Нигер аталган Шемон, киринеялык Лукий, аким Ирод Антипас менен бирге өскөн Манайын жана Шабыл.

²Алар орозо кармап, Эгебизге ийбадат кылып жүрүшкөндө, Ыйык Рух мындай деди: — Мен Барнап менен Шабылды атайын бир кызматка чакырып алганмын, ошондуктан аларды Мага бергиле.

³Ошондо алар орозо тутуп, ал экөөнө бата тилеп сыйынышкан соң, Кудайдын кызматы үчүн бөлүп коюшту.

Кипр аралында

⁴Ыйык Рухтун буйругу боюнча жөнөтүлгөн булар Селекияга барышып, андан ары кеме менен Кипрге кетишти.

⁵Саламин шаарында болушуп, иудей синагогаларында Кудай сөзүн жар салышты. Жардамчы катарында жанына алышкан Жакан да алар менен бирге жүрдү.

⁶Алар Кипр аралын баштан аяк аралап өтүшүп, Пафос деген жерге келишкенде, Барыйса деген бир иудейге кезигишти. Ал жалган пайгамбарчылык кылган сыйкырчы болчу.

⁷Ал Пабыл Сергий аттуу аймак акими менен жүргөн. Аким акылдуу киши болор эле. Ал Кудайдын сөзүн угуу үчүн Шабыл менен Барнапты чакыртып, киши жиберди.

⁸Бирок жанагы Элим деген сыйкырчы (тигинин аты грекче ушундай) акимдин ишенип калуусун каалабай, аларга тоскоолдук кылды.

⁹Бирок Ыйык Рухка толуп турган Шабыл (дагы бир аты Пабыл) аны тике карап, мындай деди:

¹⁰— Эй, алдамчылык менен адепсиздикке ичи толгон, бардык адилеттиктин душманы болгон ибилистин баласы! Эгебиздин түз жолун бурмалаганыңды качан коёсуң?

¹¹Азыр Эгебиздин кудуретин көрөсүң, көзүң көпкө көрбөй кашайып кал! Күтүлбөгөн жерден Элимдин көзү чындап эле байланып, карайлап калды да жетелей турган адам издей баштады.

¹²Ошондо бул окуяны көргөн аймак акими Эгебиз жөнүндөгү таалимге таң калып, Ага ишенди.

Писидия аймагындагы Антахияда

¹³Пабыл менен анын жанындагылар Пафостон кеме менен чыгышып, Памфилиянын Перге деген шаарына келишти. Ошол жерден Жакан алардан бөлүнүп, кайра Иерусалимге кайтты.

¹⁴Пабыл менен Барнап болсо Пергени аралап өтүшүп, Писидия аймагындагы Антахияга келишти. Анан дем алыш күнү синагогага киришти.

¹⁵Тоорат менен пайгамбарлар жазмасы окулуп бүткөн соң, синагога башчылары Пабыл менен Барнапка киши жиберишип, мындай дешти: — Боордоштор, элге айта турган насыят сөзүңөр болсо, айткыла.

¹⁶Пабыл ордунан туруп, колу менен ишарат кылып, элди тынчтыкка чакырды да, сүйлөй баштады:

— Урматтуу агайындар! Урматтуу башка улуттук боордоштор! Кулак салып, угуп алыңыздар.

¹⁷Ушул Ысрайыл элинин Кудайы биздин ата-бабаларыбызды Өзүнө тандап алып, Мисир жеринде келгин катары жашап жаткан кезинде аларга жөлөк болуп, өркүндөтүп өстүрдү. Өзүнүн кудуреттүү колу менен Мисирден алып чыкты.

¹⁸Андан кийин, кырк жылга жакын чөлдө сынады.

¹⁹Ошондон кийин Канаан жериндеги жети элди кыйратып, алардын жерин ысрайылдыктарга мурас кылып берди.

²⁰Ушулардын баары төрт жүз элүү жылга созулду. Андан соң, Кудай аларга Шамил пайгамбардын убагына чейин бийлерди берип, алар элди башкарды.

²¹Андан кийин, алар падыша сурашканда, Кудай Бенжамин уруусундагы Киштин уулу Шабылды берди. Ал кырк жыл аларга падышачылык кылды.

²²Анан: «Менин көңүлүмө жаккан адамды таптым. Ал — Жесейдин уулу Дөөт. Ал Менин каалаганымдын баарын аткарат»— деп, Шабылды тактан алып, Дөөттү дайындады.

²³Кудай Өзүнүн убадасы боюнча мына ушул кишинин тукумунан Ысрайылдын Куткаруучусу Ыйсаны чыгарды.

²⁴Анын келер алдында Жакыя бүт Ысрайыл элин ниетин өзгөртүп, сууга чөмүлүү расмисинен өтүүгө чакырып, жар салды.

²⁵Ал өз вазийпасын аткарып бүткөндө, элге: «Силердин оюңар боюнча мен киммин? Мен силер ойлоп жатканыңар эмесмин. Менден кийин келе жатканга көңүл бургула, мен анын бут кийимин чечүүгө да татыксызмын», — деди.

²⁶Агайын-туугандар, Ыбрайымдын урпактары жана Кудайдан корккон пенделер! Бул куткаруучу сөз бизге айтылган болчу.

²⁷Иерусалимдиктер менен алардын башкаруучулары муну түшүнүшпөй, Ыйсаны соттошуп, ар дем алышта окулуучу пайгамбарлар китебинде жазылганды жүзөгө ашырышты.

²⁸Алар өлүмгө татыктуу бир да себеп табышпаганына карабай, Пилаттан Аны өлтүрүүсүн талап кылышты.

²⁹Анан, Ал тууралуу жазылгандардын баарын аткарып бүтүшкөн соң, Анын сөөгүн жыгачтан түшүрүшүп, көргө коюшту.

³⁰Бирок Кудай Аны өлүмдөн тирилтип алды.

³¹Мындан соң, Аны Галилеядан Иерусалимге ээрчип келгендер көп күндөр бою көрүп жүрүштү. Алар азыр Аны эл алдында күбөлөндүрүп жатышат.

³²Кудай Ыйсаны өлүмдөн тирилтип, аталарыбызга берген убадасын алардын балдары — бизге аткарып бергенин силерге азыр Барнап экөөбүз сүйүнчүлөп турабыз.

³³Бул тууралуу экинчи забурда мындай деп жазылган: «Сен Уулумсуң, анткени Мен

Бүгүн Сага Ата болдум».

³⁴Кудай Аны өлүмдөн тирилткендиги, демек, эми эч качан чирий турган денеге айланбастыгы тууралуу мындай деген: «Мен сага Дөөткө убада кылган ыйык, ишенимдүү баталарымды берем».

³⁵Ошондуктан дагы бир жерде мындай дейт: «Ыйыгыңдын чирүүсүнө жол бербейсиң».

³⁶Дөөт өз убагында Кудайдын эркин аткарып, элине кызмат кылып бүткөндө, көз жумуп, ата-бабасы жаткан жерге коюлуп, денеси чириген.

³⁷Ал эми Кудай кайрадан тирилтип алган Киши болсо чириген жок.

³⁸Ошондуктан, силерге белгилүү болсун, агайын-туугандар, мына ушул Кишинин урматына силердин күнөөлөрүңөрдүн кечириле тургандыгы жарыяланып жатат.

³⁹Силер Мусанын мыйзамы аркылуу арылбаган бардык күнөөдөн эми бул Кишиге ишенген ар бир адам арылат.

⁴⁰Ошондуктан сак болгула! Пайгамбарлар айтып кеткен сөздөр силердин башыңарга келбесин.

⁴¹Алар мындай дешкен: «Эй, Кудай сөзүн жек көрүп, шылдыңдагандар! Оозуңар ачылып, таң калып, шоруңар курусун! Мен силердин жашооңордо бирөө айтып берсе да, өзүңөр ишене албагандай бир керемет иш кылам».

⁴²Барнап менен Пабыл синагогадан чыгып жатканда, алардан келерки дем алышта да ушул тууралуу сүйлөп беришин суранышты.

⁴³Чогулуш бүткөндө, көптөгөн иудейлер жана иудей динине өтүп, Кудайга кызмат кылган улуту башка адамдар Пабыл менен Барнапты ээрчип жөнөштү. Пабыл менен Барнап болсо алар менен аңгеме куруп: «Ырайымдуу Кудайдын жолунда жүрө бергиле» деп кеңештерин беришти.

⁴⁴Кийинки дем алышта Кудай Сөзүн угуу үчүн дээрлик бүт шаар эли чогулду.

⁴⁵Бирок иудейлердин ушунчалык көп эл чогулганына ичтери тарыды. Ошондуктан Пабылдын сөзүнө каршы чыгып, ага тил тийгизишти.

⁴⁶Пабыл менен Барнап аларга тайманбастан мындай дешти: — Кудайдын сөзү биринчи силерге айтылышы керек эле, бирок силер аны четке кагып, өзүңөрдү түбөлүк өмүргө татыксыз кылып жатасыңар. Ошон үчүн, мына, эми биз башка улуттарга кайрылып, айтып жатабыз.

⁴⁷Анткени Эгебиз бизге: «Жер чегине чейин адамдардын баары күнөөлөрүнүн жазасынан кутулуу үчүн Мен Сени башка элдерге жол көрсөтүүчү нур кылып койдум»,— деп буйрук берип кеткен.

⁴⁸Бул сөздү угушкан башка улуттагылар кубанышып, Кудай сөзүн даңктап жатышты. Алардын арасындагы түбөлүк өмүр буюрган көп адамдар ишенимге келишти.

⁴⁹Ошентип, Эгебиздин сөзү өлкөнүн туш тарабына тарады.

⁵⁰Бирок иудейлер диний ырым-жырымдарды катуу кармаган шаардын атактуу аялдары менен башчыларын Пабыл менен Барнапка каршы тукурушуп, аларды куугунтукка алышты. Алар эки элчини шаардан кууп чыгышты.

⁵¹Эки элчи болсо аларга наалат катары буттарынын чаңын күбүп, Икония тарапка кетип калышты.

⁵²Антахиядагы шакирттер болсо кубаныч менен Ыйык Рухка толуп, өсө беришти.

14

Икония шаарында

¹Икония шаарында Пабыл менен Барнап адаттагыдай иудей синагогасына барышты да, сөз сүйлөштү. Ошондо көптөгөн иудейлер менен иудей эместер ишенимге келишти.

²Ал эми Кудай сөзүнө баш ийбеген иудейлер болсо башка улуттагыларды ишенгендерге каршы тукуруп, дүрбөлөңгө салышты.

³Ошондуктан эки элчи көп убакыт бою ошол жерде болуп, Эгебиз тууралуу тайманбай ачык сүйлөшүп, Анын берекелүү сөздөрүн айтышты. Кудай болсо алар аркылуу кереметтүү жышаандарды жана укмуштарды жаратып жатты.

⁴Шаар эли экиге бөлүнүп, бир тобу иудейлер тарапта болсо, бир тобу элчилер тарапта болушту.

Листра менен Дербе шаарында

^5-6Башка улуттун адамдары иудей башчылары менен биригип алышып, элчилерди кордоп, таш бараңга алмакчы болуп жулунганын байкаган элчилер Лукония аймагындагы Листра менен Дербе шаарларына жана алардын айланасындагы жерлерге кетип,

⁷Жакшы Кабарды ошол жакта таратып жүрүштү.

⁸Листрада эки буту тең шал болгон бир адам отурчу. Ал тубаса оорулуу болгондуктан, эч качан басып көрбөгөн.

⁹Бу киши Пабылдын сөзүн угуп олтурган. Пабыл ага тике карады да, анын айыгып кетүүгө жете турган ишенимин көрүп:

¹⁰— Кана, тур өйдө! — деп кыйкырды.

Ошондо ал секирип туруп, басып кетти.

¹¹Пабылдын кылганын көргөн эл лукон тилинде: — Булар бизге адам кейпинде түшүп келген кудайлар! — деп кыйкыра башташты.

¹²Алар Барнапты Зевс деп, ал эми дайыма сөздү баштап сүйлөп жүргөндүктөн Пабылды Эрмес аташты.

¹³Шаардын сыртындагы грек кудайы Зевстин ийбадатканасынын динкызматчысы эл менен бирге аларга курмандык чалмакчы болуп, букалар менен гүлдөрдү шаар дарбазасына алып келди.

^14-15Элчилер — Барнап менен Пабыл муну укканда, үстүндөгү кийимдерин тытып жиберишип, элдин арасына чуркап киришти. — Эл-журт! Эмне кылганы жатасыңар? — дешти алар. — Биз деле силерге окшогон пендебиз. Силерди бул пайдасыз нерселерге табынбай, асман-жерди, деңизди жана алардын ичиндегинин баарын жараткан тирүү Кудайга ишенсин деген Жакшы Кабарды айтып жүрөбүз.

¹⁶Өздөрү каалагандай жашаган бардык улуттарды ал мурдагы замандарда тим койду.

¹⁷Ошондой болсо да, бизге асмандан жамгырын жаадырып, түшүм мезгилдерин берип, ырыскыбызды үзбөй, көңүлүбүздү куунак кылып, ушул жакшылыктары менен Өзүн күбөлөндүрүп келди.

¹⁸Элчилер ушундай деп, аларды өздөрүнө курмандык чалуудан араң токтотушту.

¹⁹Ушундан соң, Антахия менен Икониядан келген иудейлер элди өздөрү тарапка тартып алып, Пабылды таш бараңга алышты. Анан өлдү го деп ойлоп, шаардын сыртына сүйрөп чыгарып салышты.

²⁰Бирок айланасына шакирттер чогулганда, Пабыл ордунан турду да, кайра шаарга кирди. Эртеси күнү ал Барнап менен бирге Дербеге кетип калды.

Элчилердин Сириядагы Антахияга кайтып келиши

²¹Элчилер Дербеде Жакшы Кабарды таратып, көптөгөн адамдарды Ыйсанын шакирттери кылды. Андан соң Листра, Икония жана Антахияга кайтышты.

²²Кайда барбасын, ишенгендерди: «Ишенимиңерди сактап жашагыла, Кудай Падышачылыгына далай азаптарды баштан кечирип киребиз», — деп кайраттандырышты.

²³Ар бир ишенгендер жыйынына жыйын жетекчилерин дайындашып, орозо кармап сыйынышып, аларды өздөрү ишенип калган Эгебизге тапшырышты.

²⁴Андан кийин эки элчи Писидиядан өтүп, Памфилия аймагына келди.

²⁵Пергеде Кудайдын сөзүн жарыялап, Атталия шаарына түшүштү.

²⁶Атталиядан кемеге отуруп, Антахияга бет алышты. Антахияда алар бул иш үчүн ырайымдуу Кудайдын колуна тапшырылган эле. Алар аны да бүтүрүштү.

²⁷Келишкенде, ишенгендерди жыйнап, Кудай алар аркылуу эмнелерди кылганын жана башка элдерге ишенимдин эшигин кандайча ачып бергенин айтып беришти.

²⁸Андан кийин бир топ убакыт ошол жерде алар менен бирге болушту.

15

Сүннөткө олтургузуу маселеси

¹Иудеядан түшүп келген кээ бир адамдар Антахиядагы ишенгендерге: «Эгер Муса пайгамбардын мыйзамы боюнча сүннөткө олтурбасаңар, анда куткарыла албайсыңар», — деп окута башташты.

²Пабыл менен Барнап алар менен бир далайга чейин талашып-тартышты. Акыры антахиялыктар Пабыл менен Барнапка бир нече адам кошуп, бул маселени башка элчилер менен жыйын жетекчилеринин алдында тактоо максатында аларды Иерусалимге жиберүүнү чечишти.

³Ишенүүчүлөр жыйынынын тапшырмасы менен сапарга чыгышкан булар Финикия жана Самария аймагы аркылуу жол жүрүп, андагы ишенгендерге башка улуттагы адамдардын кандайча Кудай жолуна түшкөндөрүн айтып, абдан кубантышты.

⁴Иерусалимге келгенде, ишенгендер жыйыны, элчилер жана жыйын жетекчилери аларды жылуу кабыл алышты. Пабыл жана анын жолдоштору Кудайдын алар аркылуу эмнелерди кылганын айтып беришти.

⁵Бирок алардын арасындагы мурда фарисей тобуна киргендери ордунан туруп: — Башка улуттагыларды сүннөткө олтургузуп, Муса пайгамбардын мыйзамына баш ийүүнү буйруш керек! — дешти.

⁶Ошондо элчилер менен жыйын жетекчилери бул маселени чечүүгө чогулушту.

⁷Көптөгөн суроолордон соң, Петир ордунан туруп, мындай деди: — Агайындар! Мындан бир нече убакыт мурда башка улуттагыларга Жакшы Кабарды жеткирип, ишенимге келтирүүгө Кудай сиздердин араңыздардан мени тандаган эле. Муну сиздер жакшы билесиздер.

⁸Жүрөктүн түпкүрүндөгү сырларды билген Кудай бизге берген Ыйык Рухту аларга да берүү менен аларды Өзүнө кабыл алганын көрсөттү.

⁹Ыйсага ишенгендиги үчүн дилин тазалап, биз менен тең кылды.

¹⁰Анда эмнеге сиздер Кудайды сынап, биз өзүбүз да, ата-бабаларыбыз да көтөрө албаган оор жүктү Ыйсанын шакирттерине жүктөгөнү жатасыздар?

¹¹Алар деле биз сыяктуу Эгебиз Ыйсанын ырайымы аркылуу ишенимге келип, куткарылышты.

¹²Петирдин сөзүнөн кийин жымжырттык өкүм сүрүп, Кудайдын Барнап менен Пабыл аркылуу башка улуттардын арасында кылган кереметтүү жышаандары менен укмуштары тууралуу алардын айткандарына кулак төшөштү.

¹³Алар сүйлөп бүткөндө, Жакып мындай деди: — Агайын-туугандар!

¹⁴Ысман өз сөзүндө Кудайдын башка улуттагылардын арасынан Өз адамдарын тандап, аларга Өзүн таанытып, кылган камкордугу тууралуу айтып өттү.

¹⁵Пайгамбарлар китебинде жазылган сөздөр да буга дал келет:

¹⁶«"Андан кийин Мен кайтып,

Талкаланган бузулган

Падышалыгын Дөөттүн

Калыбына келтирем,

Алып урандыларын,

Тургузамын кайрадан.

^17-18Калган эл да ошондо,

Башка улуттун бардыгы

Эгебизди издешет.

Анткени Мен аларды

‘Элим бол’ деп чакырдым,

Өз атыман атадым", —

Дейт ушунун бардыгын

Ишке ашырар Эгебиз».

¹⁹Менимче, башка улуттан Кудай жолуна түшкөндөргө орунсуз талап коюп, кабатыр кылбашыбыз керек.

²⁰Андан көрө кат жазып, «буркандарга арналып, курмандыкка чалынган арам оокаттан жебегиле, бузуктуктан сактангыла, арам өлгөн малдын этин жана канды жебегиле» деген насаатыбызды айталы.

²¹Анткени Муса пайгамбардын мыйзамында жазылган бул эрежелер илгертен бери дем алыш сайын ар бир шаардагы синагогаларда окулуп келе жатат.

Ыйсанын башка улуттагы шакирттерине кат

²²Ошентип элчилер, жыйын жетекчилери жана ишенүүчүлөр жыйыны арасынан бир нече адамды тандап, Пабыл менен Барнапка кошуп, Антахияга жиберүүнү туура көрүштү. Алар Барсап деп аталып кеткен Жүйүт менен Силаны тандашты. Булар жыйында кадыр-барктуу адамдар болушкан.

²³Алып бара турган каттын мазмуну төмөнкүдөй эле: «Ушул катыбызды андагы Антахия, Сирия жана Киликиядагы бардык иудей эмес боордошторубузга арнайбыз. Катты Иерусалимдеги элчилерден, жыйын жетекчилеринен жана жамы ишенген боордошторуңардан деп билгиле.

²⁴Угушубузга караганда, биздин арабыздан чыккан кээ бир адамдардын сөзү тынчыңарды алып, көңүлүңөрдү чөгөрүптүр. Бирок биз алардын барып, андай кылышын тапшырган эмеспиз.

²⁵Ошол себептен биз өз ара акылдашып, бир пикирге келдик да, арабыздан бир нече адамды тандап, аларды азиз боордошторубуз Барнап менен Пабылга кошуп, силерге жиберүүнү оң көрдүк.

²⁶Бул экөө Эгебиз Ыйса Машаяк үчүн жанын да аябаган адамдар.

²⁷Ошондой эле Жүйүт менен Силаны да жиберип жатабыз. Алар да силерге ушул жазылгандарды оозеки айтып беришет.

²⁸Ошондуктан Ыйык Рухка да, бизге да эң зарыл көрүнгөн төмөнкү эки-үч нерседен башканы талап кылбоону туура деп таптык:

²⁹буркандарга чалынган курмандыктан ооз тийбегиле, кан менен арам өлгөн малдын этин жебегиле жана бузукчулуктан денеңерди сактагыла. Ошондо жакшы иш жасаган болосуңар. Саламатта калгыла».

³⁰Ошентип, бу кишилер жолго чыгып, Антахияга келишти. Ишенгендердин жыйынын чогултуп, катты беришти.

³¹Алар катты окуп, андагы насыят сөздөргө ыраазы болуп кубанышты.

³²Өздөрү пайгамбар болгон Жүйүт менен Сила сөз сүйлөп, боордошторго көп жакшы насааттарын айтып, көңүлдөрүн көтөрүштү.

^33-34Бир нече убакыт алар менен болгон соң, боордоштор аларды жылуу-жумшак келген жагына узатып коюшту.

³⁵Ал эми Пабыл менен Барнап болсо Антахияда калышты. Алар башка дагы көптөгөн ишенүүчүлөр менен бирге Эгебиздин сөзүн сүйлөп, элге жарыялашты.

Пабыл менен Барнаптын ортосундагы пикир келишпестик

³⁶Бир нече күн өткөндө, Пабыл Барнапка:

— Эми кайтып барып, биз мурда Эгебиздин Жакшы Кабарын айткан шаарлардагы боордошторубуздун ал-акыбалы кандай болду экен, ошону көрүп келели, — деди.

³⁷Барнап Марк аталган Жаканды да өзүнө кошуп алгысы келди.

³⁸Бирок Пабыл буга каршы болду. Анткени Марк мурда алар менен бирге Кудайдын кызматына баргысы келбей, Памфилиядан таштап кеткен эле. Ошондуктан Пабыл мындай адамды кошкусу келген жок.

³⁹Натыйжада, алардын арасында абдан катуу пикир келишпестик пайда болуп, Пабыл менен Барнап бири биринен бөлүнүштү. Барнап өзү менен бирге Маркты алып, Кипрге сүзүп кетти.

⁴⁰Пабыл болсо өзү тандаган Силаны жанына алып, боордоштор тарабынан ырайымдуу Эгебиздин колуна тапшырылган соң, жөнөп кетти.

⁴¹Ал Сирия жана Киликия аймактарын аралап, андагы ишенгендер жыйындарындагы адамдардын ишенимин бекемдеди.

16

Пабылдын Сила жана Тиметей менен бирге кайра сапарга чыгышы

¹Пабыл Дербеден өтүп, Листрага келди. Ал жерде Ыйсанын Тиметей аттуу шакирти бар болчу. Анын энеси Ыйсага ишенген эврей, ал эми атасы болсо грек эле.

²Тиметейди Листра менен Икониядагы боордоштор макташчу.

³Аны Пабыл өзү менен сапарга кошуп алгысы келип, ошол жердеги иудейлерге эврей экенин билгизүү үчүн сүннөткө олтургузду. Анткени алар анын атасынын грек экенин билишчү.

⁴Алар шаардан шаарга кыдырып, Иерусалимдеги элчилер менен жыйын жетекчилеринин чечимдерин сактоону айтышты.

⁵Ошентип ишенүүчүлөрдүн жыйындары ишенимден кубат алып, күн сайын саны арбып жатты.

Пабылдын батышка барууга аян алышы

⁶Ыйык Рух Асияда сөз айтууга тыюу салгандыгынан улам, алар Фригия менен Галатия аймактарын аралап, сапарын улантышты.

⁷Мусия аймагынын чек арасына жакындашканда, Битинияга барууга ниеттеништи, бирок Ыйсанын Руху уруксат бербеди.

⁸Ошондуктан Мусияны аралап өтүп, Троаска түшүп келишти.

⁹Ошол жерден түн ичинде Пабыл аян көрдү. Анда бир македониялык киши: «Македонияга өтүп келип, бизге жардам берегөр!» — деп Пабылга жалбарды.

Филипиядагы Лидиянын ишенимге келиши

¹⁰Пабыл көргөн аяндан кийин Кудай бизди Македонияга Жакшы Кабар таратууга чакырып жатат деген жыйынтыкка келип, дароо эле ошол жакка бет алдык.

¹¹Троас шаарынан кемеге түшүп, биз түптүз Сематирек тарапка багыт алдык да, эртеси күнү Неапол шаарына жеттик.

¹²Андан Филипияга жөнөдүк. Филипия — Македония аймагына киргендеги биринчи шаар жана Рим империясынын колониясы. Бул шаарда биз бир нече күн туруп калдык.

¹³Биз дем алыш күнү шаардын сыртында иудейлер сыйына турган жер бар болуш керек деп ойлоп, дарыянын жээгине бардык. Олтуруп алып, ал жерге келген бир нече аял менен сүйлөшө баштадык.

¹⁴Алардын арасында Тиатира шаарынан келген, Кудайга ишенген Лидия аттуу бир аял бар эле. Ал кооз кырмызы кездеме сатчу. Эгебиз анын жүрөгүн жибитип, Пабылдын айткандарына назар салдырды.

¹⁵Ал үй ичи менен бирге сууга чөмүлдүрүү расмисинен өткөн соң, бизди конокко чакырды. «Эгер мени Эгебизге ишенди деп эсептесеңер, анда үйүмө кирип мейман болуп кеткиле», — деп өтүнүп атып, бизди калууга көндүрдү.

Көзү ачык кыздан жиндин чыгышы

¹⁶Бир күнү сыйына турган жайга баратканыбызда, алдыбыздан көзү ачык бир кыз тосуп чыкты. Бул малай кыз көзү ачыктыгы менен кожоюндарына көп киреше түшүрчү экен.

¹⁷Ал биздин аркабыздан калбай: — Булар Кудай Тааланын кызматчылары, силерге күнөөдөн кутулуу жолун көргөзөт! — деп кыйкырып, ээрчип алды.

¹⁸Ал мунусун көп күндөр бою кайталай берди. Ошондо Пабылдын ачуусу келип, кызды кыйкырткан жинге кайрылып:

— Ыйса Машаяктын атынан буйрук кылам: бул кыздан чык! — деди.

Жин ошол замат андан чыгып кетти.

¹⁹Кыздын кожоюндары пайдасынан кол жууганын көрүшкөндө, Пабыл менен Силаны кармап алып, борбордук аянттагы башкаруучулардын алдына сүйрөп келишти да,

²⁰аларга: — Бул эврейлер шаарыбыздын элин дүрбөлөңгө салып жүрүшөт.

²¹Булар үгүттөп жүргөн нерселер биздин, римдиктердин салтына туура келбейт. Аларды бизге кабыл алууга да, аткарууга да болбойт! — дешти.

Пабыл менен Силанын түрмөдөн бошотулушу

²²Топтолгондор Пабыл менен Силага атырылганда, башчылар алардын кийимдерин тыттырып туруп, сабоого буйрук беришти.

²³Абдан катуу сабашкан соң, зынданга таштап салышты да, сакчыга жакшылап кайтарууну буйрушту.

²⁴Сакчы аларды түрмөнүн эң төркү бөлүгүнө алып кирип, буттарын кишендеп койду.

²⁵Түн ортосу ченде Пабыл менен Сила сыйынып, Кудайды даңктап ырдай башташты. Түрмөдөгүлөр болсо аларга кулак салышты.

²⁶Бир убакта жер абдан катуу титиреп, түрмөнүн пайдубалы термеле түштү. Ошондо бардык эшиктер ачылып, бүт байлоолору чечилип кетти.

^27-28Сакчы ойгонуп кетип, эшиктердин ачылып калганын көрдү. Ал түрмөдөгүлөр качып кетишиптир деп ойлоду да, канжарын сууруп алып, өзүн өлтүргөнү жатканда, Пабыл ага: — Эй, токто! Биз мындабыз! — деп кыйкырып жиберди.

²⁹Сакчы коркконунан калтырап-титиреп, Пабыл менен Силанын алдына жыгылды. Анан от сурап алып,

³⁰аларды сыртка ээрчитип чыкты да, мындай деди: — Мырзалар, эмне кылсам куткарылам?

³¹— Эгебиз Ыйсага ишен, ошондо өзүң жана үйүңдөгүлөрдүн баары куткарыласыңар, — деп жооп беришти алар.

³²Анан ага жана анын үй-бүлөсүнө Эгебиздин сөзүн айтып беришти.

³³Сакчы түн болгонунуна карабай, Пабыл менен Силанын жараларын жууп берди да, дароо бүт үй-бүлөсү менен бирге сууга чөмүлдүрүлдү.

³⁴Анан үйүнө киргизип, дасторкон жайды. Сакчынын үйүндөгүлөрүнүн баары Кудайга ишенип, чоң кубанычка бөлөнүштү.

³⁵Таң атканда, шаар башчылары: «Алиги кишилерди бошоткула!» — деп кароол башчыларынан айттырып жиберишиптир.

³⁶Сакчы бул буйрукту Пабылга жеткизди. — Шаар башчылары киши жиберип, силерди боштондукка чыгарышсын дешиптир, — деди ал. — Ошондуктан силер тынч эле кете берсеңер болот.

³⁷Бирок Пабыл аларга мындай жооп берди:

— Бизди, Рим атуулдарын, сурак-соту жок, эл алдында уруп-сабап туруп, зынданга салышты. Эми акырын гана чыгарып коюшат бекен? Жок, өздөрү биздин алдыбызга келип, бошотушсун.

³⁸Кароол башчылары бул сөздөрдү кайрадан шаар башчыларына жеткиришти. Пабыл менен Силанын Рим атуулдары экенин укканда, алар коркуп кетишти да,

³⁹келип кечирим сурашты. Анан сыртка чыгарып, шаардан кетип калгыла деп өтүнүштү.

⁴⁰Пабыл менен Сила түрмөдөн чыгып, Лидияныкына барышты. Ал жерден боордоштор менен көрүшүп, алардын көңүлүн көтөрүп, анан сапарын улашты.

17

Тесалоника шаарындагы куугунтук

¹Пабылдар Амфиполис жана Аполониядан өтүшүп, Тесалоникага келишти. Анда иудейлердин синагогасы бар эле.

^2-3Пабыл адатынча үч дем алыш катары менен синагогага келип, аларга Машаяктын курман болуп, анан кайрадан тирилүүгө тийиш экендиги тууралуу Ыйык Жазуулардагы ишенимдүү далилдердин маанисин ачып, түшүндүрүп берди. «Мен ушунда жазылган Ыйсаны силерге айтып берип жатам», — деди ал.

⁴Бир топ адам ишенимге келип, Пабыл менен Силанын айтканын кабыл алышты. Алардын арасында Кудайга табынган иудей эместер жана шаардын атактуу аялдары бар эле.

⁵Бирок иудейлер көрө албастык кылып, базардагы бейбаштардын бир нечесин топтоп, шаарды дүрбөтүштү. Алар Жасондун үйүнө жулунган бойдон жетип келип, андан Пабыл менен Силаны топураган элдин алдына чыгарууну талап кылышты.

⁶Бирок аларды таппай, Жасонду шаар башчыларынын алдына жулкулдатып, сүйрөп келишти. Алар: «Элди бөлүп-жарган булар биз жакка да жетип келишиптир.

⁷А мына бул Жасон болсо, аларды үйүнө киргизиптир. "Ыйса деген башка дагы бир падыша бар!" дешип, Рим падышасынын бийлигине каршы чыгып жатышат!» — деп бакырышты.

⁸Муну укканда, жыйылган эл менен шаар башчыларынын тынчы кетти.

⁹Анан Жасон менен анын жанындагылардан акча алып, үйлөрүнө коё беришти.

Берея шаарындагы жылуу мамиле

¹⁰Ошол эле түнү Пабыл менен Силаны ишенүүчүлөр тезинен Береяга жөнөтүштү. Пабыл менен Сила Береяга жетери менен иудей синагогасына барышты.

¹¹Бул жердиктер Тесалоникадагыларга караганда бир топ акыл-эстүүрөөк экен. Алар Кудайдын кабарын чын ыкласы менен кабыл алып, ырас эле ушундай бекен дешип, Ыйык Жазууларды күндө ынтызарлык менен карап, териштирип окушту.

¹²Ошондуктан алардын көбү ишенимге келишти. Арасында башка улуттагы аттуу-баштуу аял-эркектер да бир топ болчу.

¹³Пабыл Береяда да Кудай сөзүн жарыялап жүрөт деп уккан Тесалоникадагы иудейлер ал жакка жетип келип, элди дүрбөлөңгө салышты.

¹⁴Ошондо ишенгендер Пабылды болушунча деңиз тарапка, алыс кетип калууга көндүрүштү. Сила менен Тиметей болсо, ал жакта калды.

¹⁵Пабылды коштогондор аны Афинге чейин узатып барышты. Пабылдан: «Сила менен Тиметей тезирээк мага келип калышсын!» деген тапшырманы алышкан соң, кайра жолго чыгышты.

Пабыл философтордун арасында

¹⁶Пабыл Афинде Сила менен Тиметейди күтүп жүрүп, шаардын жасалма буркандарга толуп кеткенин көрүп, ичинен аябай ачууланып, капа болду.

¹⁷Ошондуктан ал синагогада иудейлерге, Кудайга табынган башка улуттун адамдарына, ошондой эле борбордук аянтта аны уккусу келгендерге күн сайын Кудайдын кабарын айтып жүрдү.

¹⁸Ошондо эпикурей жана стоик философиясын жактаган мугалимдер аны менен талаша кетишти. Айрымдары: «Мына бу "булбул" эмне деп сайрап жатат?» — дешсе, айрымдары: «Бул биз билбеген кудайга үгүттөп жүрөт окшойт!» — дешти. Анткени Пабыл Ыйса жана Анын кайра тирилүүсү тууралуу айтып жүргөн.

¹⁹Анан Пабылды Ареопаг аянтына алып келишти да: — Бу сен таратып жүргөн жаңы окуу жөнүндө билсек болобу?

²⁰Мурда такыр кулагыбыз укпаган кызык кепти сенден угуп жатабыз го? Ошонун маанисин түшүндүрүп берчи! — дешти.

²¹Афиндиктер менен ошол шаарда жашаган чет элдиктер жаңы ойлорду айткандан же уккандан башка эч нерсе кылышчу эмес.

²²Ошондо Пабыл Ареопаг аянтында көпчүлүктүн алдына чыгып, мындай деп сөз сүйлөдү: — Кымбаттуу афиндик агайындар! Сиздердин абдан динчил экениңиздерди байкадым.

²³Силер табынган жайларды аралап жүрүп, «Белгисиз Кудайга» деген жазуусу бар курмандык жайды көрдүм. Мына ошол өзүңөр билбей туруп, табынып жүргөн Кудайды мен азыр силерге айтып берейин.

²⁴Кудай ааламды жана андагынын баарын жаратып, асман-жердин ээси болуп туруп, адам баласынын колунан жаралган ийбадатканаларда жашабайт.

²⁵Адам баласынын колунан келчү кызматтарга да муктаж эмес. Тескерисинче, баарына өмүр, дем берип, муктаждыктарын канааттандырып турган ошол.

²⁶Бүткүл жер жүзүнө таралсын деп, бир адамдан бардык улуттарды чыгарган. Алардын өмүр сүрүү мөөнөттөрү менен жашай турган жерлеринин чегин алдыртан аныктап койгон.

²⁷Адамдар Аны издешсин, сезишсин деп ушундай кылган. А бирок, чынында, Кудай биздин эч кимибизден алыс эмес.

²⁸Биз Анын кучагында жашап, Анын ичинде кыймылдап, тиричилигибизди кылып, Анын жүрөк толтосунда турабыз. Силердин айрым акыныңар айткандай: «биз да анын тукумубуз».

²⁹Демек, биз Кудайдын тукуму болуп туруп, Кудайдын табиятын алтын-күмүшкө, ташка теңеп, Аны пенденин акылы менен өнөрүнөн жаралган нерсеге окшош деп ойлобошубуз керек.

³⁰Кудайды тааныбастыктын, караңгылыктын дооруна көз жумуп, Кудай азыр бардык жерде, бардык адамдарга: «Ниетиңерди өзгөрткүлө!» — деп жарыялап жатат.

³¹Анткени Ал Өзү дайындаган бир Адамынын колу менен бүт адамзатка адилет сот жүргүзө турган күндү белгилеп койгон. Бүткүл адамзаттын алдында мунун далили катары ошол Адамды өлүмдөн тирилтти.

³²Өлүмдөн тирилүү тууралуу укканда, кээси мыйыгынан күлсө, кээси «мунуңду кийин дагы угабыз» дешти.

³³Ошондо Пабыл алардан кетип калды.

³⁴Бирок бир нече киши анын айтканына кошулуп, ишенимге келишти. Ишенгендердин арасында Ареопагдын мүчөсү — Дионис, Дамар деген аял жана башкалар бар эле.

18

Корунт шаарында

¹Ушундан соң, Пабыл Афинден чыгып, Корунтка келди.

²Корунттан Акила деген бир эврейге кезикти. Ал өзү Рим империясына караштуу Понт деген шаарда төрөлгөн киши болчу, бирок падыша Клавдийдин: «эврейлердин баары Римден кетишсин!» деген буйругунан улам жакында эле Италиядан аялы Прискила экөө көчүп келишкен эле.

³Пабыл аларды көргөнү барып, кесиптеш болгондуктан, ал экөө менен бирге чатыр жасап, чогуу туруп калды.

⁴Анан ар дем алыш сайын синагогага барып, эврейлерди да, башка улуттагыларды да ишендирүүгө аракет кылды.

⁵Македониядан Сила менен Тиметей келгенде, Пабыл бардык убакытын Жакшы Кабар таратууга арнап, иудейлерге Ыйсанын Машаяк экенин далилдеп жүрдү.

⁶Качан гана алар каршы чыгып, тил тийгизгенде, чапанынын чаңын кагып: — Өз убалыңар өзүңөргө, мен силер үчүн жооп бербейм! Эми мен башка улуттагыларга барам! — деди.

⁷Ошентип, алардан кетип, Ыйсанын Титий Жуст деген эврей эмес шакиртинин үйүндө жашап калды. Анын үйү синагоганын жанында эле.

⁸Синагога башчысы Крисп бүт үй-бүлөсү менен Эгебиз Ыйсанын жолуна түштү. Ошондой эле Корунтта жашаган дагы көптөгөн адамдар Жакшы Кабарды эшитип, ишенимге келишип, сууга чөмүлүштү.

⁹Бир түнү Пабыл аян көрдү. Эгебиз ага: «Коркпо, Пабыл, сүйлөй бер, эч токтобо.

¹⁰Мен сени менен бирге болом. Эч ким сага зыян кыла албайт, себеби бул шаарда Менин адамдарым көп», — деди.

¹¹Ошондуктан Пабыл Кудай сөзүн окутуп, бир жарым жылдай ошол жерде жашап калды.

¹²Ахая аймагына Галион губернатор болуп турган кезде, иудейлер чогулуп алып, Пабылды кармап, сот мекемесине сүйрөп алып келишти.

¹³— Бул адам биздин касиеттүү диний мыйзамыбызга туура келбеген жол менен Кудайга табынууну үгүттөп жүрөт, — дешти алар.

¹⁴Пабыл эми сүйлөйүн дегенде, Галион иудейлерге:

— Эгер бул киши бир кылмыш кылды же тартип бузду десеңер, арызыңарга көңүл бурмакмын.

¹⁵Бирок биерде кайсы бир мага тааныш эмес сөздөр, ысымдар жана өзүңөрдүн мыйзамыңар жөнүндө кеп болуп жаткан соң, аны өзүңөр талдап чыккыла. Мен мындай маселени карагым келбейт, — деди.

¹⁶Ушундай деп, аларды мекемеден айдап чыкты.

¹⁷Анан баары синагога башчысы Состенди кармап алып, мекеменин так астында ура кетишти. Галион болсо билмексенге салып, аларды карап да койгон жок.

Прискила, Акила жана Апол

¹⁸Пабыл Корунтта бир топ убакыт турган соң, ал жердеги боордоштор менен коштошуп, Прискила менен Акиланын коштоосунда Сирия тарапка кеме менен жөнөп кетти. Кудайга берген назир антын сактап, Кеңхреяда чачын алдырды.

¹⁹Эфеске келишкенде, Пабыл Прискила менен Акиладан бөлүндү да, синагогага барып, иудейлер менен чындыкты талашты.

²⁰Алар Пабылдын көбүрөөк убакытка калуусун суранышты, бирок ал:

²¹«Кудайдын эрки болсо, дагы келермин», — деп көнбөдү. Анан Эфестен кемеге отуруп, жөнөп кетти.

²²Кесарияга жеткенде, жыйынга барып, боордоштор менен учурашкан соң, Антахияга жөнөдү.

²³Антахияда бир нече убакыт туруп, анан Галатия жана Фригия аймактарын аралап, Ыйсанын шакирттеринин ишенимин чыңап жүрдү.

Аполдун күбөлүгү

²⁴Аңгыча александриялык Апол деген бир иудей Эфеске келип калды. Ал Ыйык Жазууларды мыкты билген, өзү билимдүү киши болор эле.

²⁵Эгебиз жөнүндөгү окуудан сабак алган бул киши Жакыянын чөмүлдүрүүсүн гана билсе да, Ыйса жөнүндө өз көзү менен көргөндөй күйүп-бышып айтып жүрдү.

²⁶Апол синагогада тайманбай ачык сүйлөй баштады. Прискила менен Акила анын сөзүн угушкан соң, конокко чакырышып, Кудайдын жолун тагыраак түшүндүрүп беришти.

²⁷Анан, Ахаяга кетейин дегенде, эфестик боордоштор ага кол кабыш кылып, ахаялык Ыйсага ишенгендерге Аполду кабыл алгыла деген кат жазышты. Аполдун Ахаяга келгени, андагы Кудайдын ырайымы менен ишенгендер үчүн зор жардам болду.

²⁸Анткени ал Ыйык Жазуулардан Ыйсанын Машаяк экенин далилдеп, эл алдындагы айтыштарда иудейлердин жаңылыштыктарынын бетин ачты.

19

Пабыл Эфес шаарында

¹Апол Корунтта жүргөн убакта, Пабыл тоолуу аймактарды аралап өтүп, Эфеске келди. Ал жерден Ыйсага ишенгендердин бир нечесине жолугуп,

²алардан: — Силер Ыйсанын жолуна түшкөндө, Ыйык Рухту кабыл алдыңар беле? — деп сурады.

Алар:

— Жок, биз Ыйык Рух бар экенин уккан да эмеспиз, — деп жооп беришти.

³— Анда кандай ишеним менен сууга чөмүлдүрүү расмисинен өттүңөр эле? — деди Пабыл.

Алар:

— Жакыянын айтканы боюнча ишенип, — дешти.

⁴Ошондо Пабыл аларга мындай деди:

— Ооба, Жакыя адамдарды ниеттерин өзгөртүүгө чакырып, сууга чөмүлдүргөн. Бирок ал: «менден кийин келе жатканга ишенишиңер керек» деген. Кийин келе жаткан Ыйса болчу.

⁵Алар муну укканда, Эгебиз Ыйсага ишенип, анын атынан сууга чөмүлдүрүлүштү.

⁶Анан Пабыл сыйынып, колун тийгизгенде, аларга Ыйык Рух түштү. Алар бөтөн бир тилдерде сүйлөп, пайгамбарчылык кыла башташты.

⁷Алардын жалпы саны он эки кишиге жакын эле.

⁸Пабыл үч ай бою синагогага тынбай барып, анда Кудай Падышачылыгы тууралуу сөз сүйлөп, ишенимдүү далилдерди келтирип, Кудайдын сөзүн тайманбай ачык айтып жүрдү.

⁹Бирок кээ бир адамдар бой көтөрүп, кабыл алгысы келбеди. Алар көпчүлүк алдында Кудай жолуна каршы чыгып, тил тийгизишти. Ошондуктан Пабыл алардын арасынан Ыйсага ишенгендерди бөлүп алып, аларга күн сайын Туран деген мектепте сабак өттү.

¹⁰Эки жылдан ашык убакыт бою Пабыл ушундай кылды. Асияда жашаган иудейлер менен башка улуттагылардын баарына Эгебиздин сөзү жетти.

Пабылдын Кудайдын кудуретин көрсөтүшү

¹¹Кудай Пабылдын колу менен кудуреттүү, өзгөчө укмуш иштерди кылып жатты.

¹²Ал тургай жоолугу менен белине байланган алжапкычтарын оорулууларга тийгизгенде, алар айыгып, кара күчтөрдөн арылып жатышты.

¹³Ошол жерде эл аралап, кара күчтөрдү кубалап жүргөн бир нече иудей бар эле. Алар да Эгебиз Ыйсанын атынан кара күчтөрдү кубалаганга аракет кылышып, «Пабыл жарыялап жүргөн Ыйсанын атынан буйрук берем, бул кишиден чыгып кеткиле!» — деп көрүштү.

¹⁴Алардын арасында Скеба аттуу бир башкы динкызматчы иудейдин жети уулу да бар эле.

¹⁵Бир күнү кара күч аларга: «Ыйсаны билем, Пабылды тааныйм, а силер кимсиңер?» — деди.

¹⁶Ичинде кара күчү бар адам ушундай деп, алардын үстүнө секирип минип, сабап кирди. Ошондо алар үйдөн жыпжылаңач, жарадар абалда качып чыгышты.

¹⁷Бул окуя Эфесте жашаган бардык иудейлерге жана иудей эместерге белгилүү болуп, баарынын жүрөгүнүн үшүн алды. Ал эми Эгебиздин зоболосу болсо дагы көтөрүлдү.

¹⁸Ишенимге келгендердин көбү күнөөлөрүн ачык айтып моюндарына алып жатышты.

¹⁹Бир топ киши бал китептерин алып келип, элдин көзүнчө отко ыргытышты. Өрттөлгөн китептердин баасын эсептешкенде, элүү миң күмүш теңге болду.

²⁰Ошентип, Эгебиздин кудурети менен Анын кабары кеңири тарап, күчүнө кирип жатты.

Эфес шаарындагы козголоң

²¹Ушул окуялардан соң, Пабыл көңүлүндө Македония менен Ахая аймактарынан өтүп, Иерусалимге барууну көздөдү. «Ал жакта бир аз болгон соң, Римге да барышым керек», — деп ниет кылды.

²²Жанындагы эки шеригин: Тиметей менен Эрастты Македонияга жиберип, өзү Асия аймагында калып калды.

²³Ошол кезде Эфесте Эгебиз Ыйсанын жолуна каршы бир топ олуттуу козголоң чыгып кетти.

²⁴Аял кудай Артемиданын ийбадатканасынын күмүш айкелдерин жасаган Деметир деген бир уста бар эле. Бул иши менен ал көп жумушчуларга пайда келтирчү.

²⁵Ошол жумушчуларды жана башка ушундай иш менен алек болгон адамдарды топтоп алып, ал мындай деди: — Жигиттер, бул соодадан бизге кандай пайда түшүп жатканы силерге маалым.

²⁶Бирок алиги Пабыл деген неменин эмне кылып жатканын айтпаса деле өзүңөр көрүп-билип турасыңар. Ал: «адам колунан чыккан нерселер кудайлар эмес!» деп элдин баарын айнытып жатат. Бул сөзүн Эфеске гана эмес, дээрлик бүткүл Асияга жайып жибериптир.

²⁷Бул биздин ишибизди жаман атка калуу коркунучуна гана дуушар кылбастан, аял кудай Артемиданын ийбадатканасынын беделин түшүрүп, бүткүл Асия, ал тургай бүт дүйнө жүзү табынган улуу аял кудайдын өзүнүн да кадырын кетирет.

²⁸Муну укканда, тигилер катуу ачууланып:

— Эфестик улуу Артемидага даңк! — деп, кайра-кайра бакырып жатышты.

Шаар ичи бир паста астын-үстүн болуп кетти. Алар Пабыл менен бирге жүргөн эки македониялыкты:

²⁹Гай менен Аристархты кармап алып, стадионго сүйрөп жөнөштү.

³⁰Пабыл ээликкен элдин алдына чыгып, сөз сүйлөмөкчү болду эле, бирок ишенгендер жол беришкен жок.

³¹Ал тургай, Пабылдын достору болгон Асия аймагындагы чоң кызматтагы адамдар да «стадионго барба» деген өтүнүч менен ага киши жиберишти.

³²Бул арада тополоңдун арасынан бири мындай десе, экинчиси тигиндей деп бакырып, ызы-чуу болуп жатышты. Көпчүлүгү эмнеге чогулганын өздөрү да түшүнүшкөн жок.

³³Эл арасынан кимдир бирөөлөр буга Искендер деген киши жооптуу дешкенде, иудейлер аны алга түртүп чыгарышты. Искендер алдыга чыгып, колу менен ишарат кылып, өзүн актап сөз сүйлөмөкчү болду.

³⁴Бирок анын иудей экенин билишкенде, топураган эл бир добуштан: «Жашасын эфестик улуу Артемида!» — деп эки саат бою кыйкырып турду.

³⁵Ошондо шаар акимиатынын кызматчысы элди тынчтандырып, мындай деди: — Кымбаттуу эфестиктер! Улуу Артемиданын ийбадатканасы үчүн кам көргөн Эфес шаарын жана андагы көктөн түшкөн касиеттүү айкелди ким билбейт?

³⁶Бул чындыкты эч ким жокко чыгара албайт. Ошондуктан сабыр кылгыла, шашылып эч иш кылбагыла.

³⁷Силер бу кишилерди мында алып келипсиңер. Бирок алар ийбадатканаңардын да эч нерсесин уурдашпаптыр, аял кудайыңарга да тил тийгизишпептир.

³⁸Эгер Деметир менен анын кесиптештеринин кимдир бирөөгө нааразылыгы болсо, сот мекемелеринин эшиги ачык. Арыз-муңун ошондо иштеген чоңдорго айтып, чечишсин.

³⁹Ал эми силердин мындан башка талабыңар бар болсо, ал мыйзамдуу чогулушта чечилет.

⁴⁰Ансыз деле бүгүнкү окуянын айынан жогору жактагы чоңдор бизди шаарыңарда козголоң болуптур деп бизди айыпка жыгышы мүмкүн. Башыбызда ушундай коркунуч турат. Бүгүнкү тополоң үчүн жооп берип, өзүбүздү актай турган эч шылтообуз да жок.

Шаар мекемесинин кызматкери ушундай сөз сүйлөп, чогулгандарды таратып жиберди.

20

Пабыл Македония менен Грецияда

¹Тополоң токтогон соң, Пабыл ишенгендерди чогултуп, аларга насаатын айтты да Македония тарапка жөнөп кетти.

²Анан ошол тараптагы аймактарды аралап, ишенгендерге көптөгөн насааттарын айткандан кийин Грецияга келди.

³Грецияда үч айдай болгон соң, кеме менен Сирияга сүзүп кетүүгө ниеттенип турганда, иудейлердин өлтүрөбүз деген оюн билип калды. Ошондуктан кайра артка Македония аркылуу кетүүнү чечти.

⁴Аны береялык Пирдин уулу Сопатыр, тесалоникалык Аристарх менен Секунт, дербелик Гай менен Тиметей, асиялык Тихик менен Трофим узатып барышты.

⁵Алар бизден мурда Троас шаарына барып, бизди ошол жерден күтүп турушту.

⁶Биз Калама майрамы бүткөндө, Филипиядан сүзүп чыктык да, беш күндөн кийин Троаска келип, аларга кошулдук. Троаста жети күн турдук.

Пабылдын акыркы жолу Троас шаарында болушу

⁷Жуманын биринчи күнү Эгебизди эскерүү кечесин өткөрүү үчүн чогулдук. Кечеде Пабыл элге таалим берди. Эртеси күнү жөнөп кете тургандыктан түн жарымына чейин сүйлөдү.

⁸Биз үч кабат үйдүн көптөгөн шамдар менен жарык кылынган үстүнкү кабатындагы залына чогулган элек.

⁹Эйтик деген бир тестиер бала терезенин текчесине чыгып алып, угуп олтурган. Пабылдын таалими узакка созулгандыктан, анын көзү илинип кетиптир. Бир убакта катуу уйку басып, текчеден кулап түштү. Башын көтөрүшсө, өлүп калыптыр.

¹⁰Пабыл төмөн түшүп, баланын үстүнө жатып, бек кучактады да: «Кабатыр болбогула, бала тирүү!» — деди.

¹¹Анан кайра экинчи кабатка чыгып, чогулгандар менен бирге тамактанды. Алар менен көпкө чейин, таң сүргөнчө маектешип отурган соң, жолго чыкты.

¹²Ошол арада баягы баланы тургузуп, үйүнө аман-эсен жетелеп кетишти. Муну көрүп, алардын көңүлдөрү көтөрүлө түштү.

Троастан Милетке

¹³Пабыл Троастан Аска жөө бармакчы болду. Ошол себептен биз алдыга кетип, аны Астан тосуп алалы деп, кемеге отурдук. Муну Пабыл өзү ушундай ойлонуштурган болчу.

¹⁴Ошентип, аны менен Астан кезиктик да, чогуу Митилен шаарына сүзүп келдик.

¹⁵Кийинки күнү андан кемеге олтуруп, Хиёс аралынын тушуна жеттик. Үчүнчү күнү Самос аралын жандап өтүп, төртүнчү күн дегенде, Милет шаарына келдик.

¹⁶Пабыл Асияда убактысын коротпоюн деп, Эфеске тийбей өтүп кетти. Анткени ал Түшүм майрамын мүмкүн болсо, Иерусалимде тосоюн деп, шашып жаткан эле.

Эфес шаарындагы жыйын жетекчилери менен коштошуу

¹⁷Пабыл Милеттен Эфеске киши жиберип, жыйын жетекчилерин чакыртып

¹⁸алып, аларга мындай деди: — Мен Асия жерине кадам шилтеген биринчи күнүмдөн тартып, ушул убакка чейин силер менен кандай жашаганымды өзүңөр билесиңер.

¹⁹Иудейлердин арам ойлуу максаттарынан улам көп азаптарга чыдап, көз жашым төгүп, Эгебизге толук моюн сунуу менен кызмат кылдым.

²⁰Пайдалуу нерселерден эч нерсени айтпай калбайын деп, көпчүлүктүн алдында да, үймө-үй кыдырып да айтып, силерге таалим берип жүрдүм.

²¹Кудай алдында ниеттерин өзгөртүп, Эгебиз Ыйсага ишенүүнү эврейлерге да, башка улуттагыларга да тартынбай жарыяладым.

²²Эми, мына, Ыйык Рухка жетеленип, Иерусалимге баратам. Мени анда эмне күтүп турганын билбейм.

²³Билгеним — кайсы шаарга барбайын, кишен менен азап башымда. Муну Ыйык Рух мага аян кылууда.

²⁴Бирок көздөгөн максатыма жетейин, Кудайдын ырайым тууралуу Жакшы Кабарын тартынбай айт деген Эгебиз Ыйсадан алган кызматымдын аягына чыгайын дегенде, жанымды да аябайм.

²⁵Дагы бир нерсе мага маалым: силердин араңарда Кудайдын Падышачылыгын жарыялап жүргөн мени мындан ары көрбөйсүңөр.

²⁶Ошондуктан бүгүн силерге эскертип кетейин: мен бир да адамдын түбөлүк өмүрдөн айрылып калганы үчүн жооптуу эмесмин.

²⁷Анткени Кудайдын ой-максаттарынан кымындай да калтырбастан силерге баарын айтып бердим.

²⁸Өзүңөрдү карагыла жана Ыйык Рух силерге аманат кылган Кудайдын оторуна көз салгыла. Кудай Өз Уулунун канын төгүп, ошонун баасы менен тапкан жыйын үчүн кам көргүлө.

²⁹Мен кеткенден кийин оторду аябаган канкор карышкырлар араңарга сүңгүп кирерин билем.

³⁰Тескери сүйлөп, Ыйсанын шакирттерин ак жолдон айныткандар өз араңардан да чыгат.

³¹Ошондуктан сак болгула. Күн-түн дебей, ар бириңер үчүн көз жашымды төгүп, окутканымды эстен чыгарбагыла.

³²Эми, боордошторум, мен силерди Кудайдын колуна жана Анын ырайымдуу сөзүнө тапшырам. Ал сөз ишенимиңерди бекемдеп, Кудай Өз адамдарынын баарына насип кылган ак баталуу мурастарын силерге да бере алат.

³³Мен эч кимдин акчасына, кымбат баалуу кийимине суктанып, көз артпадым.

³⁴Тескерисинче, өзүмдүн, ошондой эле жолдошторумдун муктаждыктары үчүн мына бул колдорум менен мээнет кылдым. Муну силер өзүңөр деле жакшы билесиңер.

³⁵Ушундай эмгек кылып, алсыздарга кандай кол кабыш кылышыңар керектигин жана «алгандан көрө, берген бактылуу» деп айткан Эгебиз Ыйсанын сөзүн эстеп жүрүшүңөр үчүн мен силерге баарын көрсөттүм.

³⁶Пабыл ушундай деп, тизеледи да ишенүүчүлөр менен бирге сыйынды.

³⁷Баары буркурап ыйлап, мойнуна асылып, бетинен өпкүлөштү.

³⁸Баарынан да Пабылдын «мени мындан ары көрбөйсүңөр» деген сөзү алардын сай-сөөгүн сыздатты. Анан алар Пабылды кемеге чейин узатып барышты.

21

Пабылдын Иерусалимге сапар тартышы

¹Биз Эфестеги ишенгендер менен коштошуп, кеме менен түптүз Кос аралына келдик. Эртеси күнү Родос аралына, андан чыгып, Патара шаарына сүзүп бардык.

²Патарадан Финикияга бара турган кемени таап, сүзүп кеттик.

³Кипр аралы көрүнгөндө, аны солго калтырып, Сирияга бет алдык. Тир шаарында кемеден жүк түшүрүлө тургандыктан, жерге түштүк.

⁴Шаардан Ыйсанын шакирттерин таап, жети күндөй алар менен бирге болдук. Алар Ыйык Рух берген аян менен Пабылды Иерусалимге барба дешти.

⁵Бирок биз убактыбыз аяктаганда, жолго чыгып, сапарыбызды уланттык. Бардык ишенгендер аялдары, бала-чакасы менен бирге бизди шаардан узатып чыгышты. Деңиз жээгине жеткенде тизе бүгүп, чогуу сыйындык.

⁶Бири бирибиз менен коштошуп, биз кемеге түштүк, алар болсо үйлөрүнө кайтышты.

⁷Тирден сүзүп чыгып, Пытоломей шаарына келдик. Шаардан боордошторубузга жолугуп, алар менен бир күн болдук.

⁸Кийинки күнү ал жерден чыгып, Кесария шаарына келдик. Жети кызматчынын бири — Жакшы Кабар жарчысы болгон Филиптин үйүнө барып, аныкында болдук.

⁹Филиптин турмушка чыга элек төрт кызынын пайгамбарлык касиети бар экен.

¹⁰Кесарияда бир нече күн турганыбызда, Иудеядан Агап деген бир пайгамбар адам келди.

¹¹Ал бизге жолугары менен Пабылдын курун алды да, өзүнүн колу-бутун байлап, мындай деди: — Ыйык Рух айтат: Иерусалимдеги иудейлер бул курдун ээсин ушундай кылып байлап, башка улуттагылардын колуна тапшырышат.

¹²Бул сөздү укканда, биз ошол жердегилер менен бирге Пабылга:

— Иерусалимге барбачы! — деп жалбардык.

¹³Бирок ал:

— Бул эмнеңер? Эмне үчүн ыйлап, жүрөгүмдү эзесиңер? Мен Эгебиз Ыйса үчүн байланмак тургай, Иерусалимде өлүмгө да даярмын, — деди.

¹⁴Пабылды көндүрө албаган соң:

— Мейли эми, Эгебиздин эркиндей болсун, — деп тим болдук.

¹⁵Ошол күндөрдөн кийин буюм-тайымдарыбызды жыйнап, Иерусалимге жөнөдүк.

¹⁶Кесариялык ишенгендердин бир нечеси биз менен чогуу чыгышкан эле. Алар бизди Ыйсанын алгачкы шакирттеринин бири болгон кипрлик Минасондун үйүнө баштап барышты. Ошентип, биз аныкында жашап калдык.

Пабылдын Иерусалимден Жакыпка жолугушу

¹⁷Иерусалимде бизди боордоштор жылуу кабыл алышты.

¹⁸Кийинки күнү Пабыл менен бирге Жакыпка бардык. Жыйын жетекчилеринин баары ошол жерге чогулуп калышыптыр.

¹⁹Алар менен учурашып, ал-жайды сурашкандан кийин, Пабыл өзү аркылуу башка улуттагылардын арасында кылган Кудайдын иштерин төкпөй-чачпай айтып берди.

²⁰Пабылдын сөзүн уккандан кийин, алар Кудайды даңкташты. Анан Пабылга мындай дешти: — Боордошубуз Пабыл, канча миңдеген иудейлер ишенимге келгенин көргөндүрсүң. Алардын баары Тоорат мыйзамы дегенде эт-бетинен кеткендер.

²¹Ошолордун айтымында, сен башка жерлерде жашаган бардык иудейлерге барып, аларга: «Тоорат мыйзамынан чыккыла, балдарыңарды сүннөткө олтургузбагыла, иудейлердин салтын кармабагыла!» деп үгүт жүргүзүптүрсүң.

²²Эми, албетте, алар келгениңди угушат. Анан чатак чыгат. Анда эмне кылдык?

²³Ошондуктан биздин айтканыбызды ук: бизде өздөрүн назирликке арнаган төрт киши бар.

²⁴Сен ошолорго кошул да, алар менен бирге Тоорат мыйзамынын талабы боюнча тазалануу расмисинен өт. Назирлик мөөнөттөрү аяктаганы билинип, чачтарын алууга мүмкүнчүлүк алышы үчүн алардын бардык чыгымдарын сен көтөр. Ошондо сен тууралуу айтылган сөздөрдүн натуура экени жана Тооратты сактап жүргөнүң баарына билинет.

²⁵Башка улуттагы ишенүүчүлөргө болсо, биз чечимибизди жазып жибердик: алар буркандарга атап чалынган курмандык менен арам өлгөн малдын этин жана канды жебеши керек, ошондой эле бузуктук кылбашы керек.

²⁶Эртеси күнү Пабыл ошол адамдарды жанына алып, алар менен бирге тазалануу расмисинен өттү. Андан соң, ийбадатканага барып, тазаланыш убактысы качан аяктарын, ар бири үчүн качан курмандык чалынарын дин кызматкерлерине маалым кылды.

Пабылдын кармалышы

^27-28Арадан бир жума өтпөй, Асиядан келген иудейлер Пабылды ийбадатканадан көрүп, ага кол салышты. Элди ызы-чуу кылып:

— Агайындар, жардам бериңиздер! Биздин элибизди, Тоораттагы ыйык мыйзамды жана касиеттүү ийбадатканабызды көрүнгөн жерде жамандап, тил тийгизип жүргөн киши ушул. Ал тургай ийбадаткананын ичине башка улуттагыларды алып кирип, бул ыйык жайды арам кылды, — деп бакырышты.

²⁹Анткени алар мурдараакта шаарда Пабыл менен жүргөн башка улуттагы эфестик Трофимди көрүшүп, Пабыл аны ийбадатканага алып кирди деп ойлошкон.

³⁰Шаар кыймылга келип, эл дүрбөдү. Пабылды кармап, ийбадаткананын сыртына сүйрөп чыгышты. Ошол замат дарбазалар жабылды.

³¹Эл Пабылды сабап, өлтүргөнү жатканда, Иерусалимдеги бул тополоң тууралуу кабар римдик миң башыга жетти.

³²Ал жоокерлери менен жүз башыларын алып, дароо жетип келди. Тигилер миң башыны көргөндө, Пабылды сабаганын токтото калышты.

³³Миң башы жакын басып келип, Пабылды жоокерлерине карматты да, кош чынжыр менен байлоону буйруду. Анан элден Пабылдын ким экенин, кандай кылмыш кылганын сурады.

³⁴Тополоң түшкөн элдин арасынан бири а десе, бири бу деп, ар нерсенин башын айтып, кыйкырып жатышты. Миң башы ызы-чуудан иштин жайын биле албай, Пабылды сепилге алып барууну буюрду.

³⁵Пабыл сепилдин тепкичтерине жетип калганда, ачууланган эл туш-тараптан кыскандыктан жоокерлер Пабылды көтөрүп алышты.

³⁶Анткени аны ээрчиген көпчүлүк: — Буга өлүм! — деп кыйкырып жатты.

³⁷Сепилге кирип баратышканда, Пабыл миң башыга грекче кайрылып:

— Менде сөз бар, сизге айтсам болор бекен? — деди.

— Сен грекче билесиңби? — деди миң башы таңыркай.

³⁸— Анда бир нече күн мурда көтөрүлүш чыгарып, төрт миңдей эврей улутчулдарын чөлгө ээрчитип, качып кеткен мисирлик сен болуп жүрбө!?

³⁹Пабыл:

— Мен Киликиянын абдан белгилүү Тарс деген шаарында төрөлгөн иудеймин. Сизден суранам, элге бир нече сөз айтып калууга уруксат бериңиз, — деди ага жооп берип.

⁴⁰Миң башы уруксат бергенде, Пабыл тепкичте турган жеринен колу менен ишарат кылып, сүйлөөгө камынды. Эл тынчый түштү. Ошондо Пабыл эврей тилинде сүйлөй баштады.

22

Пабылдын ийбадаткананын сыртында сүйлөгөн сөзү

¹— Урматтуу агайындар жана аталар! Мен өзүмдү актап айтып турган сөзүмө кулак салгыла! — деди.

²Тигилер Пабылдын эврей тилинде кайрылып жатканын укканда, ого бетер тынчый түшүштү. Пабыл сөзүн улады:

³— Мен иудеймин, туулган жерим Киликиянын Тарс деген шаары, бирок ушул шаарда чоңоюп, белгилүү дин мугалими — Гамалиелдин кол алдында тарбияландым. Ата-бабабыз туткан мыйзамды кылдаттык менен карманып, ушул турган сиздер сыяктуу эле Кудайга өтө катуу берилген адам элем.

⁴Ыйсанын жолун жолдоочуларды эркек-аял дебестен байлап келип, түрмөгө каматып, өтө катуу куугунтуктачумун.

⁵Мына, башкы динкызматчы менен эл башчыларыбыздын баары буга күбө. Мен булардан тил кат жаздырып алып, Ыйсанын шакирттерин Иерусалимге байлап келип, жазалатам деген максатта Дамаскка бараткам.

⁶Дамаскка жакындаганымда, убакыт түшкө маал болчу. Капыстан көктөн бир нур төгүлүп, айланамды жапжарык кылып жиберди.

⁷Мен жерге кулап түштүм. Ошондо баягы нурга бөлөнгөн неменин мага: «Шабыл, Шабыл, эмне үчүн Мени куугунтуктап жүрөсүң?» — деген үнүн уктум.

⁸Мен: «Оо, Кудурет, сиз кимсиз?» — дегенде, Ал: «Мен сен куугунтуктап жүргөн назареттик Ыйсамын», — деди.

⁹Жанымдагылар жарыкты көрүшүптүр, бирок мага сүйлөгөн үндү угушпаптыр.

¹⁰Мен Ага: «Эми мен эмне кылайын, Эгем?» — дедим. Ошондо Эгем мага мындай деди: «Өйдө бол да, Дамаскка кир. Эмне кылыш керек экендигиңдин баарын ошол жерден айтып беришет».

¹¹Ошол нурдан көзүм тунарып, көрө албай калган экем, жанымдагылар колуман жетелеп, Дамаскка алып келишти.

¹²Дамасктагы иудейлердин арасында кадыр-барктуу, динге абдан катуу берилген Анания аттуу бир киши бар экен.

¹³Ошол киши жаныма келип: «Иним Шабыл, көзүң ачылсын!» — деди. Ошондо дароо көзүм ачылып, а кишини көрдүм.

¹⁴Ал мага мындай деди: «Биздин ата-бабабыз сыйынган Кудай сени Өз эркин билсин, адилеттүү Кызматчысын көрсүн, Анын сөзүн уксун деп тандаптыр.

¹⁵Сен эми уккан-көргөнүңдү бардык адамдарга айтып бересиң.

¹⁶Кана, эмнени ойлонуп турасың? Ордуңан туруп, Ыйсанын атын оозанып, сууга чөмүлүп, күнөөлөрүңдөн тазар!»

Пабылдын башка улуттагы элдерге Жакшы Кабар айтуу үчүн дайындалышы

¹⁷Мен Иерусалимге кайтып келген соң, ийбадатканада сыйынып жатып, өзүмдү жоготуп коюптурмун.

¹⁸Ошондой абалда Эгем Ыйсаны көрдүм. Ал мага: «Шабыл, сен тез арада Иерусалимден чыгып кет. Бул жердегилер Мен жөнүндөгү күбөлөндүрүүңдү кабыл алышпайт!» — деди.

¹⁹Мен: «Эгем, Сага ишенгендерди зынданга салып, синагогаларда уруп-сабаганымды алар жакшы билишет да.

²⁰Сенин күбөң Степанды таш бараңга алып жатышканда, мен да бар элем. Ал тургай ошого курсант болуп, өлтүрүп жаткандардын кийимин кайтарып тургам», — дедим.

²¹Ошондо Ал мага мындай деди: «Кой, сен азыр бул жерден кетип кал. Мен сени алыстагы элдерге жиберем».

Пабыл — Рим атуулу

²²Ушул убакка чейин Пабылга кулак төшөп отурган эл анын акыркы сөзүн угары менен чуулдап кирди.

— Жер менен жексен кылыш керек мындайды! Көзүн тазалаш керек! — деп бакырышып,

²³чапандарын чечип ыргытышып, ошердин чаңын асманга сапырышты.

²⁴Ошондуктан миң башы Пабылды сепилге алып кирди. Элдин Пабылга мынчалык катуу каршы болгонунун себебин билүү үчүн, аны сабоого буйрук берди.

²⁵Желдеттер кайыш менен байлап жатканда, Пабыл жанында турган жүз башыга: — Рим атуулун сурак-сотсуз сабаганга кандай укугуңар бар? — деди.

²⁶Жүзбашы муну укканда, миң башыга келип:

— Сиз эмне кылганы жатасыз, бу киши Рим атуулу турбайбы, — деди.

²⁷Миң башы Пабылга басып келип:

— Сен, эмне, Рим атуулусуңбу? — деп сурады.

— Ооба, — деди Пабыл ага.

²⁸Миң башы:

— Мен бул атуулдукту көп акчага сатып алган болчумун, — деди.

Пабыл:

— А мен болсом төрөлгөндөн эле Рим атуулумун, — деп жооп берди.

²⁹Ошондо Пабылды суракка алмакчы болгондор дароо кетенчиктей калышты. Миң башы Пабылдын Рим атуулу экенин билгенде, аны байлатып салганынан улам, өзү да сестейе түштү.

³⁰Эртеси миң башы Пабылдын кишендерин чечтирип, иудейлер эмне себептен айыптап жатканын жакшылап билгиси келди. Бул үчүн жогорку динкызматчылар менен жогорку кеңеш мүчөлөрүнө чогулууну буйруду. Андан соң, Пабылды сепилден ылдый алып түшүп, алардын алдына тургузду.

23

Пабылдын жогорку кеңештин алдында сүйлөгөн сөзү

¹Пабыл жогорку кеңештин мүчөлөрүнө тике карап:

— Агайындар, мен ушул күнгө чейин Кудай алдында таза абийирим менен жашап келатам, — деди.

²Муну уккан башкы динкызматчы Анания жанында тургандарга:

— Тигинин оозун талкалагыла! — деп буйруду.

³Ошондо Пабыл ага:

— Эй, акталган дубал, сени Кудай талкалайт! Сен мени Тоорат мыйзамы боюнча соттогону жатып, эмне менин оозумду талкалатып, кайра өзүң ошол мыйзамды бузганы турасың? — деди.

⁴Жанында тургандар:

— Эй, сен Кудайдын башкы динкызматчысына да ушундай сүйлөйсүңбү! — дешти.

⁵Пабыл:

— Боордоштор, анын башкы динкызматчы экенин билсем, мындай демек эмесмин. Анткени Тооратта: «Өз элиңдин башчысына жаман сөз айтпа!»деп жазылган, — деди.

⁶Пабыл алардын кээси садукей, кээси фарисей тобунан экенин билип, үнүн бийик чыгарып, жогорку кеңешке:

— Боордоштор, мен өзүм фарисеймин, атам да фарисей. Мен өлгөндөр кайра тирилет деп ишенип, үмүт кылганым үчүн соттолуп жатам! — деди.

⁷Пабыл ушундай дегенде, фарисейлер менен садукейлердин ортосунда талаш чыгып, жогорку кеңеш экиге бөлүнүп кетти.

⁸Анткени садукейлер өлгөндөрдүн кайра тирилишине, периштелер менен рухтардын бар экенине ишенишпейт. Фарисейлер болсо булар бар деп ишенишет.

⁹Ушул себептен талаш кызып, өздөрүнчө уу-дуу болуп кетишти. Ошондо фарисей дин мугалимдеринен бир нечеси алдыга чыгып: — Биз бу кишиден эч кандай жамандык таба албадык. Балким, чындап эле ага кайсы бир рух же периште сүйлөгөндүр! — дешти кызууланып.

¹⁰Жаңжал барган сайын күчөй берди. Эл Пабылды тытмалап салабы деп корккон миң башы жоокерлерине ылдый түшүп, Пабылды алардын арасынан сууруп чыгып, сепилге киргизүүнү буйруду.

¹¹Ошол түнү Эгебиз Ыйса Пабылга келип, мындай деди:

— Коркпо, Пабыл! Сен Иерусалимде Мага кандай күбө болсоң, Римде да ошондой күбө болууга тийишсиң.

Пабылды өлтүрүү жөнүндө бүтүм

¹²Эртеси күнү таң эрте бир топ иудейлер чогулуп, Пабылды өлтүрмөйүн оозубузга наар албайбыз деп антташып, жашырын бүтүмгө келишти.

¹³Ушундай максат коюп, өз ара антташкандардын саны кырктан ашып кетти.

¹⁴Алар жогорку динкызматчылар менен эл башчыларына келип: — Биз Пабылды өлтүрмөйүн эч нерсе жебейбиз деп антташтык.

¹⁵Эми сиздер жогорку кеңештин мүчөлөрү менен бирге миң башыга барыңыздар да, Пабылдын маселесин жакшыраак карап чыгабыз деген шылтоо менен аны өзүңүздөргө алдырыңыздар. Биз болсо, аны бул жакка жеткиче, жолдон өлтүрүп салууга даярбыз, — дешти.

¹⁶Алардын бул оюн Пабылдын жээни угуп калып, сепилге жүгүрүп келди да, ичине кирип, Пабылга айтып берди.

¹⁷Ошондо Пабыл жүз башынын бирин чакырып алып, ага: — Бу баланы миңбашыга алып барууңузду суранам. Ага айтар сөзү бар экен, — деди.

¹⁸Жүз башы баланы миң башыга ээрчитип барып, ага:

— Камактагы Пабыл мени чакырып, бул баланы сизге алып барууну өтүндү. Мунун сизге айта турган сөзү бар экен, — деди.

¹⁹Миң башы баланы колунан алып, четке чыгарды да:

— Эмне сөзүң бар эле? — деди.

²⁰Бала:

— Иудейлер өз ара макулдашып, Пабылдын маселесин аныгыраак текшеребиз деген шылтоо менен эртең аны жогорку кеңештин алдына чыгарып берүүңүздү суранганы келишти.

²¹Сиз макул болбоңуз. Себеби кырктан ашык адам Пабылды аңдып, жолдо бекинип жатышат. Алар аны өлтүрмөйүн оозубузга эч нерсе албайбыз деп өз ара антташып алышкан. Ошолор азыр сиздин уруксатыңызды күтүп, даяр турушат, — деди.

²²Миң башы:

— Муну башка эч кимге айтпа! — деп баланы коё берди.

Пабылдын Кесариядагы губернатор Феликске жиберилиши

²³Миң башы эки жүз башысын чакырып алып, мындай буйрук берди:

— Кечки саат тогузга Кесарияга барганга эки жүз жоокерди, жетимиш атчан аскерди жана эки жүз жаачыны даярдагыла.

²⁴Пабылды губернатор Феликстин алдына аман-эсен жеткириш үчүн көлүк камдагыла!

²⁵Анан төмөндөгүдөй кат жазды:

²⁶«Клавдий Лисийден улуу урматтуу губернатор Феликске салам кат.

²⁷Бул кишини иудейлер кармап алып, өлтүргөнү жаткан жеринен анын Рим жараны экенин билип, жоокерлерим менен жете барып, алардын колунан куткарып калдым.

²⁸Кандай айып табышканын билейин деп, жогорку кеңешке салдым.

²⁹Алар муну өздөрүнүн диний мыйзамына байланыштуу маселе боюнча айыпка жыгып жатышыптыр. Бирок өлтүрүүгө же түрмөгө камоого ылайык эч айып таппадым.

³⁰Эми, иудейлердин бул кишиге каршы уюштурган оюн билип калып, дароо сизге жиберип отурам. Бул кишини айыптагандарга болсо, айтар сөзүңөрдү өзүңүздүн алдыңызда айткыла деп буйрудум. Саламатта болуңуз».

³¹Жоокерлер буйрукту аткарып, ошол түнү Пабылды Антипатырга алып барышты.

³²Эртеси Пабыл менен бирге андан ары баруу үчүн атчандарды калтырып, өздөрү сепилге кайтышты.

³³Алар Кесарияга келип, Пабылды губернатордун алдына алып барышты да, катты колуна тапшырышты.

³⁴Губернатор катты окуп чыгып, Пабылдын кайсы аймактан экенин сурады. Пабылдын Киликиядан экенин билген соң, ага:

³⁵— Сени айыптагандар келсин, ишиңди ошондо карайм, — деди.

Анан жоокерлерине:

— Бул киши Ироддун акимчилигинде кайтарууда болсун, — деп буюрду.

24

Пабыл губернатор Феликстин алдында

¹Арадан беш күн өтүп, башкы динкызматчы Анания менен бир нече эл башчылары Тертул деген бир юристти алып, Кесарияга келишип, Пабылды каралай турган арыздарын губернаторго беришти.

²Пабылды сот залына чакырышканда, Тертул айыптоо сөзүн мындайча баштады: — Сиздин башкарууңуздун алдында биз аман-эсен, бейпил жашап келе жатабыз. Элибиздин турмушу жакшырып, көптөгөн өзгөрүүлөр кирүүдө. Буга сиздин көрөгөчтүгүңүз, көсөмдүгүңүз себеп.

³Биз бул кылгандарыңыздын баарын качан болбосун, кайда болбойлу чоң ыраазычылык менен мойнубузга алабыз, улуу урматтуу Феликс.

⁴Мен сиздин убактыңызды алып, бекер убара кылгым келбейт. Ошондуктан өзүңүзгө мүнөздүү болгон чоң сабырдуулугуңуз менен бизге бир аз көңүл буруп, угуп коюшуңузду өтүнөм.

⁵Биз мына бул кишини эл үчүн жугуштуу оору сыяктуу коркунучтуу деп таптык. Анткени бүткүл дүйнөдөгү эврейлерди көтөрүлүш чыгарууга үндөгөн эл бузар жана «назареттиктер» деген диний сектанын жетекчиси ушул экен.

^6-7Ал тургай ийбадаткананы да арамдамакка аракет кылган жеринен биз токтотуп калдык.^[5]

⁸Муну өзүңүз сурап көрсөңүз, биздин айткандырыбыздын аныгын билесиз.

⁹Ошердеги иудейлер да бир ооздон «айткандары ырас» дешип, Тертулду колдоп кетишти.

Пабылдын губернатор Феликстин алдында сүйлөгөн сөзү

¹⁰Губернатор кезек берип, сүйлө деп ишарат кылган соң, Пабыл сөзүн мындайча баштады:

— Сиздин көп жылдардан бери бул элди сурап келатканыңызды билем, ошондуктан сиздин алдыңызда мен өзүмдү актап сүйлөөгө мүмкүнчүлүгүмдүн бар экенине кубанычтамын.

¹¹Ийбадат кылуу үчүн Иерусалимге келгениме он эки күн болду. Муну өзүңүз да тактап билсеңиз болот.

¹²Ийбадатканада болгонумда да, синагогаларды кыдырып жүргөнүмдө да бирөө-жарым менен талашып-тартышып жатканымды же шаардын ичинде элди чогултуп алып, көтөрүлүшкө үндөгөнүмдү булар көрүшкөн жок.

¹³Сиздин алдыңызда мага таккан азыркы айыптарын өздөрү да далилдей алышпайт.

¹⁴А менин сиздин алдыңызда моюнга алып, ачык айтарым — булар «диний секта» деп аташкан Кудайдын жолунда ата-бабабыз сыйынган Кудайга кызмат кылып жүргөнүм. Мен Тоорат менен пайгамбарлар жазууларында айтылгандын баарына ишенемин.

¹⁵Бул олтурган айыптоочуларым сыяктуу эле, мен да адилдер менен күнөөкөрлөрдүн кайра тирилерине ишенип, Кудайга үмүтүмдү артамын.

¹⁶Ошондуктан Кудай алдында да, пенде алдында да ар дайым абийиримди таза сактап жүрүүгө аракеттенем.

¹⁷Иерусалимге келе элегиме көп жыл болду. Бу сапар эврей боордошторума акча жеткизип, Кудайга арнап курмандык чалайын деген тилек менен келгем.

¹⁸Ушундай максат менен ийбадатканада тазалануу расмисинен өтүп жүргөн жеримден булар мени көрүшкөн эле. Жанымда эч кандай эл да, тополоң да жок болчу.

¹⁹Ошол жерде мени Асия аймагынан келген иудейлердин бир нечеси көрүшкөн. Алардын мага каршы бир нерсеси болсо, анда азыр ушул жерге келип, сиздин алдыңызда айтышат эле го.

²⁰Же бул жерде тургандар өздөрү айтышсын: жогорку кеңештин алдында турганымда менден кандай күнөө табышты эле?

²¹А балким, ошондогу: «Мен өлгөндөр кайра тирилет деп ишенип, үмүт кылганым үчүн соттолуп жатам!» — деп катуу кыйкырганым үчүн күнөөлүү чыгармын?

Пабылдын эки жылга камалышы

²²Ошондо Эгебиз Ыйсанын жолунан жакшы кабардар болгон Феликс иудейлерге кайрылып:

— Бул чатагыңарды миң башы Лусий келгенде чечем, — деп кийинкиге калтырды.

²³Пабылды жүз башыга тапшырып:

— Муну камап ташта, бирок жеңилдик берилсин, жоро-жолдоштору менен кезигишине тыюу салынбасын! — деп буюрду.

²⁴Арадан бир нече күн өткөндө, Феликс Друсила аттуу эврей аялы менен келип, Пабылды алдыртты да, анын Машаяк Ыйсага болгон ишеними тууралуу сурап, сөзүнө кулак салды.

²⁵Бирок Пабыл адилеттик жөнүндө, напсини тыюу жөнүндө жана келечекте боло турган Кудайдын сурагы тууралуу сөз кылганда, Феликстин жүрөгү түшүп: — Азырынча бара бер, кийин убакыт таап, чакыртам, — деп аны кетирди.

²⁶Ал пара береби деп үмүттөнүп, Пабылды улам-улам чакыртып, аны менен сүйлөшүп турду.

²⁷Эки жылдан кийин, Феликстин ордуна Порки Фест губернатор болду. Ал эми Феликс иудейлердин көңүлүн алуу максатында Пабылды камакта калтырып кетти.

25

Пабылдын губернатор Фесттин алдында суракка алынышы

¹Фест губернатор болуп дайындалган аймакка келгенине үч күн болгондон кийин, Кесариядан Иерусалимге барды.

²Иерусалимде жогорку динкызматчылар менен эл башчылары ага келишип, Пабылды каралап, жалаа жабышты.

³«Бизге жакшылык кылып, аны Иерусалимге которуп бериңиз», — деп өтүнүштү. Мындай өтүнүшкөнүнүн себеби, Пабылды Иерусалимге алып келе жатышкан жеринен кол салып, өлтүрөбүз деп, өздөрүнчө сүйлөшүп алышкан болчу.

⁴Бирок Фест Пабылдын азыр Кесарияда камакта экенин, өзүнүн да жакында ошол жакка кайтайын деп турганын айтты.

⁵— Барчу адамдарыңар мени менен бирге барсын да, алиги кишинин кылмышы болсо, ошерден айтсын, — деди ал.

⁶Фест алар менен беш-он күн турган соң, Кесарияга кайтты. Эртеси күнү сот орундугуна олтуруп, Пабылды алдыртты.

⁷Пабылды алып келишкенде, Иерусалимден келген иудейлер аны тегеректеп алышып, көптөгөн оор айыптарды тагышты, бирок айткандарын өздөрү далилдей алышпады.

^8-9Пабыл өзүн коргоп: — Мен иудей мыйзамына да, касиеттүү ийбадатканага да, Рим падышасына да каршы эч кандай жаман иш кылган жокмун, — деп сүйлөй баштаганда, иудейлерге жагынгысы келген Фест:

— Сени Иерусалимге алып барып, бул айыптар боюнча ошол жерден суракка алышымды каалайсыңбы? — деди.

¹⁰Пабыл:

— Мен азыр Рим падышасынын сотунун алдындамын, ошондуктан ушул жерде соттолушум керек. Менин иудейлерге эч кандай жамандык кылбаганымды сиз жакшы эле билип турасыз.

¹¹Эгер кылган болсом, анда өлүмдөн баш тартпас элем. Бирок эгерде булардын мага койгон айыптары негизсиз болсо, анда мени эч ким алардын колуна салып бере албайт. Мен падышанын сотун талап кылам, — деди.

¹²Фест кеңешчилери менен акылдашкан соң, Пабылга:

— Сен падышанын сотун талап кылдың, ошондуктан падышанын алдына барасың, — деди.

¹³Арадан бир нече ай өткөндө, Фестти куттуктап, падыша Агрипа карындашы Бернике менен Кесарияга келди.

¹⁴Алар бир топ күн турганда, падышага Фест Пабылдын иши тууралуу айтып берди: — Бул жерде Феликс камакта калтырып кеткен бир киши бар.

¹⁵Мен Иерусалимде болгонумда, жогорку динкызматчылары менен эл башчылары аны айыпташып, менден өлүмгө өкүм чыгарып берүүмдү суранышкан эле.

¹⁶Мен аларга: «Рим салты боюнча айыпталган адамды айыптоочулары менен бетме-бет сүйлөштүрбөй жана коюлган айыптардан актанууга сөз бербей туруп, өлүмгө өкүм чыгарууга болбойт», — деп жооп бердим.

¹⁷Ошондуктан алар мени менен бирге бул жерге келишкенде, маалкатпастан, эртеси күнү эле сот орундугуна отуруп, ошол кишини алып келүүнү буюрдум.

¹⁸Бирок аны айыптагандар мен күткөндөй айыптардын бирин да мойнуна коё алышпады.

¹⁹Тескерисинче, алардын бу киши менен талашканы өздөрүнүн динине байланыштуу маселелер менен кайсы бир Ыйса деген өлгөн киши жөнүндө экен. Пабыл аны тирүү деп жатат.

²⁰Мен бул маселени кантип чечишти биле албадым. Ошондуктан андан: «Бул маселени Иерусалимге барып, ошол жактан чечсек кандай болот?» — деп сурадым.

²¹Бирок ал өзүнүн маселесин падыша чечсин деп талап кылган соң, падышага жөнөткүчө аскерлерге кайтартып койдум.

²²Агрипа Фестке:

— Ошо кишини мен да уккум келип турат, — дегенде, Фест:

— Анда эртең эле угасыз, — деди.

Пабыл падыша Агрипанын алдында

²³Эртеси күнү падыша Агрипа карындашы Бернике экөө чоң үлпөт менен келип, миң башылар менен шаардын атактуу адамдарынын коштоосунда сот залына кирди. Фесттин буйругу менен Пабылды алдыртышты.

²⁴Биринчи сөздү Фест алды: — Урматтуу падыша Агрипа жана ушул жерде биз менен бирге отургандар! Иерусалимде да, бул жерде да иудейлердин баары алдыңыздарда турган мына бул кишинин үстүнөн мага арызданышты. Алар бул кишини өлүм жазасына тартыш керек деп менден талап кылып, жанымды койбой чуулдашты.

²⁵Мен болсом андан өлүмгө кескендей айып таппадым. Бирок бул киши өзү Август падышанын сотун талап кылгандыктан, аны ошого жиберүүнү чечтим.

²⁶Ал эми улуу даражалуу өкүмдарга жаза турган, бул кишиге байланыштуу маалымат менде азыр жок. Ошондуктан аны сиздерге, баарынан да, урматтуу Агрипа падыша, өзүңүздүн алдыңызга алдырып олтурам. Тергеп бүткөн соң, жазганга маалымат топтолор.

²⁷Анткени камактагы адамдын айыптарын аныктабай туруп, падышага жиберүү, менимче, жарабаган иш.

26

Пабылдын падыша Агрипанын алдындагы сөзү

¹Агрипа Пабылга:

— Өзүңдү актап сөз айтууга уруксат, — деди.

Ошондо Пабыл колун өйдө көтөрүп, жыйналгандар көңүл бурган соң, өзүн актап сүйлөй баштады:

²— Урматтуу падышам, иудейлер койгон айыптардан бүгүн сиздин алдыңызда өзүмдү коргоп, сөз сүйлөп турганыма кубанычтамын.

³Анткени сиз иудейлердин бардык салт-санаасы менен талаш-тартыштарын жакшы билесиз. Ошондуктан мени чыдамдуулук менен угуп коюшуңузду суранам.

⁴Жашымда өз жеримде, кийин Иерусалимде кандай жашаганым жалпы эврей калкына белгилүү.

⁵Анткени алар мени мурдатан таанышат, атүгүл, эгер чындыкты моюнга алгылары келишсе, мен биздин динибиздин эң күчтүү агымы — фарисейчиликтин мыйзамдары боюнча жашап келгендигимди да айтып бере алышат.

⁶Азыр болсо мен Кудайдын биздин ата-бабаларыбызга берген убадасына ишенип, үмүт артканым үчүн соттолуп жатам!

⁷Биздин он эки уруубуз да ошол убада качан аткарылар экен деп, күн-түн дебей, тынбастан Кудайга ийбадат кылышууда. Мен да ошондой үмүт кылганым үчүн иудейлердин айыптоолоруна кириптер болдум, оо, падышам.

⁸Эмне үчүн сиздер Кудайдын өлгөндөрдү кайра тирилтерине ишенбейсиздер?

⁹Мурда мен да назареттик Ыйсанын наамына каршы күрөшүүнү өз парызым деп ойлочумун.

¹⁰Муну Иерусалимде аткарып да жүрдүм. Жогорку динкызматчылардан уруксат алып, ыйыктардын канчаларын түрмөгө каматып, аларды өлтүрүп жаткандарды кубаттадым.

¹¹Синагогадан синагогага барып, аларды далай кыйнап, Ыйсанын атына тил тийгизип, Аны кордоого мажбурладым. Ушунчалык катуу өчөшкөндүктөн, чет жердеги шаарларга барып алып да, алардын сары изине чөп салып, куугунтукка алгам.

¹²Бир жолу ушундай максат менен жогорку динкызматчылардан аларды байлап, Иерусалимге алып келүүгө укук бере турган буйрук кат жаздырып алып, Дамаскка бараткам.

¹³Түш ченде жолдо элем. Оо, падышам, аңгыча күндөн да жарык бир нур көктөн жарк эте түштү. Ошол нур менин да, шериктеримдин да айланасын жарык кылып жиберди.

¹⁴Баарыбыз жерге жыгылдык. Анан мага эврей тилинде сүйлөгөн бир үн угулду. «Шабыл, Шабыл, — деди ошол үн, — неге Мени куугунтуктап жүрөсүң? Эгеңдин эркине каршы чыксаң, өзүңө кыйын».

¹⁵Мен: «Сиз кимсиз, оо, Кудурет?» — деп сурадым. «Сен куугунтуктап жүргөн Ыйсамын, — деп жооп берди Эгем Ыйса.

¹⁶— Өйдө тур, сени Өзүмө кызмат кылууга дайындаш үчүн сага көрүндүм. Мындан ары бүгүнкү көргөнүң тууралуу адамдардын алдында күбөлүк бересиң, аларга Мен сага көрсөтө турган нерселерди жеткизесиң.

¹⁷Мен сени өз элиңе жана башка элдерге жиберип, алардын сага кыла турган кыянаттыктарынан куткарам.

¹⁸Сен алардын көзүн ачып, караңгыдан жарыкка, шайтандын бийлигинен Кудайдын бийлигине кайтарасың. Алар Мага ишенип, күнөөлөрү кечирилип, Кудайдын тандаган адамдарынын арасынан орун алышсын!»

¹⁹Ошентип, падышам, асмандан келген аянда айтылган сөзгө баш ийбей коюуга дитим барбады.

²⁰Андыктан адегенде Дамасктагыларды, анан Иерусалим менен бүткүл Иудеядагыларды, кийин иудей эместерди ниетин өзгөртүп, Кудайга кайрылууга чакырып, анысын иш жүзүндө көрсөтүп жашоого үндөдүм.

²¹Ушундай кылганым үчүн иудейлер мени ийбадатканада жүргөнүмдө кармап алып, өлтүрмөкчү болушту.

²²Бирок Кудай ушул күнгө чейин мени сактап, коргоп келди. Ошондуктан азыр да мына бул олтурган улуу-кичүүнүн алдында күбөлүк берип, бул жерде турам. Менин айткандарым Муса жана андан башка пайгамбарлардын алдын ала айткандары менен бирдей.

²³Тагыраак айтканда, Машаяк өлтүрүлүп, кийин өлгөндөрдүн ичинен түбөлүк өлбөстүккө биринчи болуп кайра тирилип, анан эврейлер менен башка элдерге куткарылуу нуру тийгенин жарыя кылыш керек болчу.

²⁴Пабыл ушул жерге келгенде, Фест үнүн катуу чыгарып, сөзүн бөлүп:

— Эй, Пабыл, сен дөөрүп жатасың! Ашыкча көп окуп, айнып калыпсың! — деди.

²⁵— Мен дөөрүгөн жокмун, улуу урматтуу Фест, — деди Пабыл жооп кайтарып, — менин айткандарым акыйкат жана жөндүү.

²⁶Падыша мунун баарын билет, ошондуктан анын алдында ачык айтып жатам. Бул окуялардын эч бири андан жашырын болгон эмес деп ойлойм, анткени алар адам көрбөй кала турган булуң-бурчта өткөн эмес.

²⁷Падыша Агрипа, сиз пайгамбарларга ишенесизби? Билем, ишенесиз.

²⁸Ошондо Агрипа Пабылга:

— Кыска убакыттын ичинде мени Ыйсанын Машаяк экенине ишендирип сала аласыңбы? — деди.

²⁹Пабыл: — Азбы, көппү, айтор бир убакта сиз гана эмес, бүгүн мени угуп тургандардын баары, мына бул кишенимден башка, дал мендей болушун Кудайдан тилейм.

³⁰Пабыл ушундай дегенде, падыша Агрипа ордунан турду. Аны менен бирге губернатор Фест, падышанын карындашы Бернике жана залда отургандардын баары жапырт ордуларынан турушту.

³¹Залдан чыгып баратканда, бири бирине: — Бул кишинин өлүмгө кескидей же түрмөгө камагыдай айыбы жок экен, — дешти.

³²Агрипа Фестке:

— Эгер өзү падышанын өкүмүн талап кылбаганда, бошотуп жиберсе болор эле, — деди.

27

Пабылдын Римге сапар тартышы

¹Биздин Италияга сүзүп кетерибиз аныкталган соң, алар Пабыл менен дагы камактагы бир нече адамды «Император кошууну» деп аталган аскер бөлүгүнүн жүз башысы болгон Жулий деген кишинин колуна тапшырышты.

²Биз Адрамит шаарынан чыгып, Асия аймактарын бойлоп өтө турган кеме менен сүзүп жөнөдүк. Тесалоникадан келген македониялык Аристарх да биз менен кошо чыкты.

³Эртеси күнү Сидон шаарына келдик. Жулий Пабылга ырайым кылып, ага достору менен жолугуп, муктаж болгон нерселерин камдап алууга уруксат берди.

⁴Ал жактан чыкканда, ачык деңизде бет маңдайыбыздан шамал сокконунан улам, Кипр аралын пааналап сүзүп отурдук.

⁵Анан Киликия менен Памфилия аймактарын жандап өтүп, Лукия аймагындагы Мира шаарына келдик.

⁶Жүз башы ал жерден Италияга кете турган александриялык кемени таап, бизди ошого салды.

⁷Бир нече күн бою зор кыйынчылыктар менен араң сүзүп отуруп, акыры Книт деген шаарга жакындадык. Бирок кургакка жеткенге бет маңдайыбыздан соккон шамал мүмкүнчүлүк бербегендиктен, багытыбызды өзгөртүп, Крит аралынын далдаасынан Салмона тумшугун айланып өттүк.

⁸Жээкти бойлоп сүзүп, Ласая шаарына жакын жайгашкан «Жакшы порт» аттуу жерге араңдан зорго жеттик.

⁹Биз ал жерде көп убакыт туруп калгандыктан, андан ары кеме менен сүзүү коркунучтуу боло баштады. Анткени Орозо күнү деген майрам да өтүп кеткен убак болчу. Ошондуктан Пабыл кемедегилерге:

¹⁰— Туугандар, менимче мындан ары жолго чыгуу кеме менен жүк үчүн гана эмес, өмүрүбүз үчүн да кооптуу, — деп эскертти.

¹¹Бирок жүз башы Пабылга караганда, кеменин кожоюну менен капитанга көбүрөөк ишенчү.

¹²Анын үстүнө бул жердин шарты кыштаганга ыңгайсыз болгондуктан, жүргүнчүлөрдүн көпчүлүгү да мында кыштагандан көрө сапарды улап, мүмкүн болсо Финик портуна жетүүгө аракет кылууга көңүлдөнүштү. Финик Крит аралынын түштүк-батышы менен түндүк-батышындагы порт-шаар эле.

Деңиздеги бороон-чапкын

¹³Түштүктөн сыдырым жел жүрө баштаганда, кемечилер максатыбызды ишке ашыра алат окшойбуз деп ойлоп, кемени кемеказыгынан бошотушту да, жээк бойлой сүзүп жөнөштү.

¹⁴Бирок көп өтпөй, арал тараптан «Түндүк-Чыгыш» аталган абдан катуу шамал башталды.

¹⁵Шамал күчөп келип, кемеге бир тийди эле, биз кеменин тумшугун бороонго каршы кармай албай, акыры бардык аракетибизди таштап, толкундардын айдоосуна багынып, шалдайып отуруп бердик.

¹⁶Кабыда деген бир чакан аралдын шамалдан далдараак жагынан өтүп баратканыбызда, кеменин артына байланган кайыкты зор кыйынчылык менен эптеп атып кеменин үстүнө тартып алганга үлгүрдүк.

¹⁷Кайыкты чыгарган соң, кемени аркандар менен чырмап, таңып салышты. Кемечилер Ливиянын бет маңдайындагы тайыз жерлердеги кумга тыгылып калбайлы деп чочулашып, парустарды түшүрүштү да, кемени шамалдын эркине коюшту.

¹⁸Бороон болсо токтобостон сого берди. Ошондуктан эртеси күнү кемедеги жүктү сууга ыргыта башташты.

¹⁹Үчүнчү күнү болсо, кеменин жабдыктарын ыргыта башташты.

²⁰Көп күн бою күндү да, жылдыздарды да көрө албадык, а бороон болсо басаңдабады. Акырында аман каларыбыздан түңүлдүк.

²¹Кемедегилер көптөн бери наар сызбаган соң, Пабыл алардын ортосуна чыгып, мындай деди:

— Туугандар, мени угуп, Криттен кетпегениңерде, мындай кыйынчылыктарга туш болуп, зыян тартмак эмеспиз.

²²Эми, кайрат кылгыла, себеби кемеден башка эч кимиңер зыян тартпайсыңар.

²³Анткени мен кызмат кылган Кудай Эгемдин периштеси түндө жаныма келип:

²⁴«Пабыл, коркпогун, сен падышанын алдына барышың керек. Ырайымдуу Кудай сен үчүн сапарлаштарыңдын баарынын өмүрүн сактап калат», — деди.

²⁵Ошондуктан, туугандар, ындыныңарды өчүрбөгүлө. Мен Кудайдын убадасына ишенем.

²⁶Менимче, шамал кемени бир аралга сүрүп таштайт болуш керек.

Кеменин кыйрашы

²⁷Арадан эки жума өтүп, биз дале Адрия деңизинде шамалдын айдоосунда бараттык. Түн жарымына жакын кемечилер бир аралдын тушунан өтүп баратканыбызды сезип,

²⁸суунун тереңдигин өлчөп көрүшсө, кырк метр чыкты. Бир аз убакыт күтүп, дагы өлчөштү эле, отуз метр болду.

²⁹Суунун түбүнөн оркоюп чыгып турган аскаларга урунуп алуудан коркуп, кемечилер кемеказыктан төртөөнү сууга ыргытышты да, батыраак таң атса экен деп, Кудайдан тилешти.

³⁰Анан качууга камданышып, кемеказыкты кеменин тумшугунан таштайбыз демиш болуп, кайыкты сууга түшүрө баштаганда,

³¹Пабыл жүз башыга кайрылып: — Эгер алар кемеде калышпаса, анда сиздер кутула албайсыздар! — деди.

³²Ошондо жоокерлер аркандарды кыя чабышып, кайыкты сууга бош түшүрүп жиберишти.

³³Таңдын атышына аз калганда, Пабыл кемедегилерге:

— Эки жумадан бери наар сызган жоксуңар.

³⁴Эй, айланайындар, тамактанып алгылачы, аман калышыңар үчүн тамактанышыңар керек. Башыңардан бир да тал чач түшпөйт, коркпогула, — деди.

³⁵Пабыл ушундай деген соң, бир нанды колуна алды да, баарынын көзүнчө Кудайга ыраазычылыгын айтып, сындырып, жей баштады.

³⁶Ошондо баары кайрат кылып, тамактанганга киришти.

³⁷Кемеде баарыбыз болуп эки жүз жетимиш алты киши бар элек.

³⁸Алар каалашынча тамактанып бүткөндө, кемедеги буудайды деңизге ыргытышып, кеменин жүгүн жеңилдетишти.

³⁹Таң сүргөндө, кемечилер кайсы жерге келгенин ажырата алышпаса да, бир кумдуу булуңду байкашты. Ылаажы болсо кемени булуңга киргизели деп, ошонун аракетинде болушту.

⁴⁰Кемеказыктарды байлаган аркандарды кыркып, ошону менен бир убакта рулду байлаган аркандарды да чечип жиберишти. Анан кеменин тумшугундагы парустарды шамалга тосушуп, шамалдын күчү менен кемени кургактыкка айдашты.

⁴¹Бирок кургактыкка жетпей, кеме тайыз жердеги кумга тыгылып калды. Кеменин тумшугу кумга батып калгандыктан, куйругу толкундардын күчүнөн кычырап, сына баштады.

⁴²Ошондо аскерлер камактагылардын бирөө-жарымы сүзүп качып кетпесин деп, аларды өлтүрмөкчү болушту.

⁴³Бирок жүз башы Пабылды сактап калгысы келип, алардын бул оюн ишке ашыртпады. Ал сүзгөндү билгендер биринчи болуп сууга секирип, жээкке чыксын деген буйрук берди.

⁴⁴Калгандарынын кээси тактай минип, кээси кеменин сыныктарын кучактап, жээке сүзүп жөнөштү. Ошентип, кемедегилердин баары аман-эсен жээкке чыгышты.

28

Мелит аралында

¹Аман калган бизге аралдын Мелит деп аталары белгилүү болду.

²Анда жашаган уруунун адамдары бизди өзгөчө жылуу кабыл алышты. Жамгыр жаап, күн суук болгондуктан, от жагып, баарыбызды чакырышты.

³Пабыл отун чогултуп келип, отко салганы жаткан. Күтүлбөгөн жерден отундун арасынан бир уулуу жылан чыга калып, Пабылдын колуна оролду.

⁴Аралдыктар Пабылдын колунда асылып турган жыланды көрүшкөндө, өз ара: «Карасаңар, бул адам анык киши өлтүргүч, деңизге чөкпөй аман калса да, Ак аны тирүү калтыргысы келбеди», — дешти.

⁵Бирок Пабыл эч зыян тартпастан жыланды отко силкип таштады.

⁶Тигилер болсо Пабыл эми шишип чыгат го же күп этип кулап түшүп өлүп калат болуш керек деп күтүп турушту. Бирок бир топ күтүп, эч кандай деле адаттагыдан сырткары нерсе болбогонун көргөн соң, ойлорун өзгөртүп: «Бул — кудай экен!» — дей башташты.

⁷Ал жерден анча алыс эмес жерде ошол аралдын башчысы Публий деген кишинин талаасы бар эле. Ал бизди жылуу кабыл алып, үч күн бою коноктоду.

⁸Публийдин атасы ич өткөк менен ооруп, ысытма болуп төшөктө жатыптыр. Пабыл анын бөлмөсүнө кирип, башына колун коюп, сыйынды да, айыктырды.

⁹Анын айыкканы билингенде, аралдагы башка оорулуулардын баары келе башташты да айыгып кетип жатышты.

¹⁰Алар бизге абдан чоң урмат-сый көргөзүшүп, көптөгөн белектерди беришти, кетерибизде жолго керектөөчү нерселерибиздин баарын кемебизге салып коюшту.

Мелиттен Римге

¹¹Үч айдан кийин Александриядан келип, ошол аралда кыштап калган «Эгиз кудай» деген жазуусу бар кемеге түштүк да сүзүп кеттик.

¹²Сиракуза деген шаарга барып, анда үч күн турдук.

¹³Анан сүзүп чыгып, Регия шаарына келдик. Бир күндөн кийин түштүктөн соккон шамалдан пайдаланып, эки күндүн ичинде Путеёл шаарына жетип бардык.

¹⁴Ал жерден бир нече боордошторубузду таптык. Алар: «Бир жума биз менен болуңуздар», — деп суранып, бизди көндүрүштү. Анан Римге жөнөдүк.

¹⁵Римдеги боордошторубуз кабарыбызды угуп, Аппий базары жана Үч мейманкана деген жерлерге чейин келип, алдыбыздан тосуп чыгышыптыр. Пабыл аларды көргөндө, көңүлү көтөрүлүп, Кудайга шүкүрчүлүк келтирди.

Пабылдын Римдеги кызматы

¹⁶Римге киргенибизде, жүз башы Пабылга өзүнчө жашоого уруксат кылып, бир жоокерге кайтартып койду.

¹⁷Үч күндөн кийин, Пабыл иудейлердин атактууларын бир жерге чакырды. Алар чогулганда, мындай деди:

— Боордоштор, мен элибизге жана ата-бабаларыбыздын салтына каршы эч нерсе кылбасам да, Иерусалимде кармалып, римдиктердин колуна тапшырылдым.

¹⁸Римдиктер да мени тергеп көрүп, өлүмгө кескидей эч бир күнөө таба алышпагандыктан, бошотмокчу болушту.

¹⁹Иудейлер каршы чыгышканда, аргасыздан Рим падышасынын өкүмүн талап кылдым. Бирок мен муну өз элимдин бетине көө жабайын деген ниетте кылган жокмун.

²⁰Ушул себептен мен сиздерди чакырып, орой көз чарай сүйлөшөйүн дедим. Анткени мен элибиз үмүт арткан нерсеге ишенгендигимдин айынан мына бул чынжырга таңылып, камактамын.

²¹Ошондо алар мындай деп жооп беришти:

— Сен жөнүндө биз Иудеядан эч кандай кат-кабар алган жокпуз. Ал жактан келген боордошторубуздун да эч кимиси сен жөнүндө жаман кабар билдирбеди.

²²Мейли, ошондой болсо да сенин пикириңди угалы, анткени жанагы сектаңа бардык жерде эл каршы болуп жатканы бизге маалым.

²³Алар Пабыл менен сүйлөшүү үчүн бир күндү белгилешти. Ошол күнү Пабыл жашаган жайга көптөгөн адамдар келишти. Пабыл аларга эртеден кечке чейин Кудай Падышачылыгы тууралуу айтып, Муса пайгамбар менен башка пайгамбарлардын китептеринин негизинде Ыйсанын ким экенин түшүндүрүүгө аракет кылды.

²⁴Анын сөзүнө ишенгендер да, ишенбегендер да болду.

²⁵Ошондуктан келгендер өз ара бир пикирге келе алышпай, экиге бөлүнүштү. Алар кете баштаганда, Пабыл дагы мындай деди: — Силердин аталарыңарга Ыйык Рух Ышая пайгамбардын оозу менен туура айтыптыр:

²⁶«Мынабу элге барып айткын эми:

"Уксаңар да эч нерсе туйбайсыңар,

Карап туруп эч нерсе көрбөйсүңөр".

²⁷Анткени

Бул элдин дилин дат басып,

Оорлошуп кулагы,

Көзү калган тунарып.

Антпесе көрмөк көздөрү,

Кулактары ачылмак,

Жүрөгү туймак алардын.

Мага кайтып келишип,

Сакайтмакмын аларды».

²⁸Ошондуктан бир нерсени билип алгыла: Кудай эми куткаруучу сөзүн башка улуттарга жиберет. Алар кулак салышат.^[6]

³⁰Пабыл эки жыл бою ижарага алган үйүндө жашап, аны көргөнү келгендердин баарына эшиги ачык болду.

³¹Ал Кудай Падышачылыгын жарыялап, Эгебиз Ыйса Машаяк тууралуу тайманбастан айтып, элге эркин таалим берип жүрдү.

Римдиктер

1

Саламдашуу

¹Машаяк Ыйсанын кызматчысы болгон жана Кудай Өз элчилигине чакырып, Жакшы Кабарын жарыялоого дайындаган Пабылдан салам кат.

²Дал ушул Жакшы Кабарын жиберем деп Кудай байыртадан Ыйык Жазууда Өз пайгамбарлары аркылуу убада кылган.

^3-4Бул кабар — Анын Уулу, Эгебиз Ыйса Машаяк тууралуу. Адамдык ата-тегин алсак, Ал Дөөттүн урпагы болгон. Бирок өлгөндөн тирилгени менен Ал Ыйык Рух аркылуу Өзүнүн Кудайдын кудуреттүү Уулу экенин айгинеледи.

⁵Анын урматына бардык элдерди ишенимге моюн сундуруу үчүн, Кудай бизге Ал аркылуу ырайымын жаадырып, Өз элчилери кылды.

⁶Кудайдын тандалгандары катары Ыйса Машаякка таандык болгон силер да ошол элдердин бирисиңер.

⁷Кудайдын мээри түшкөн, Анын ыйык эли болууга чакырылган бардык римдик боордошторум:

Кудай Атабыз жана Эгебиз Ыйса Машаяк силерге ырайым кылып, тынччылыгын берсин!

Ыраазычылык келтирүү

⁸Силердеги зор ишеним тууралуу кабар бүтүндөй жер жүзүнө тарап жаткандыктан, эң алды мен баарыңар үчүн Ыйса Машаяк аркылуу Кудайга ыраазычылык келтирем.

⁹Уулу жөнүндөгү Жакшы Кабарды жар салып, бардык дитимди коюп кызмат кылып жүргөн Кудайым Өзү күбө: силерди эч эсимден чыгарбай,

¹⁰Кудайым буюруп, жакын арада силерге барып калгай элем деп сыйынган сайын жалынып жүрөм.

¹¹Анткен себебим, силерди көрүүгө зармын: барып калсам, рухий касиеттеримди бөлүшкөнүм силерди бекемдемек.

¹²Менин айтайын дегеним, бири-бирибизди колдоп, менин ишенимим силерге, силердин ишенимиңер мага дем бермек.

¹³Боордоштор, билип алгыла, башка элдердин арасындагы кызматым кандай үзүрлүү болсо, силерден да анын ошондой эле үзүрүн көрүүгө ынтызар болуп, канча ирет барууга ниеттендим эле, бирок азыркыга дейре бир нерсе жолумду бөгөп, ошондон улам гана бара албай жатам.

¹⁴Бардык элдерге: маданияттууларына да, маданиятсыздарына да, билимдүүлөрүнө да, билимсиздерине да Жакшы Кабар таратуу менин парызым.

¹⁵Андыктан Рим шаарында жашаган силерге да барып, Жакшы Кабар таратууга даярмын.

Жакшы Кабар кудурети

¹⁶Мен Машаяк тууралуу Жакшы Кабарды жар салганыма сыймыктанам. Иудейлерден баштап, башка улуттагыларга чейин, ишеним туткандардын бардыгын куткаруучу Кудайдын кудурети — ошол кабарда.

¹⁷Адам баласын кантип актай тургандыгын жана ал актык толугу менен ишенимге гана байланыштуу болгонун Кудай Жакшы Кабар аркылуу белгилүү кылган. Ыйык Жазууда айтылгандай, «ишенип акталган адам өмүр табат».

Адамзаттын күнөөсү

¹⁸Кудай асмандан адамдардын бардык азгындыгы менен адилетсиздигине канчалык каарданганын көрсөттү, анткени алар өз адилетсиздиги менен чындыктын жолун тороп жатышат.

¹⁹Кудай Өзүн аларга белгилүү кылып, Ал тууралуу эмнелерди билүү мүмкүн болсо, ошонун баары айдан ачык көрүнүп турат.

²⁰Себеби дүйнө жаралгандан бери Кудайдын көзгө көрүнбөс түбөлүк кудурети менен кудайлык табиятын Ал жараткан нерселерди карап туруп эле билсе болот. Андыктан адам баласынын актангыдай эч жөнү жок.

²¹Бирок Кудайды билишсе да, алар Аны Кудай катары даңазалашпады, Ага алкыш айтышпады. Анын ордуна курулай ой жүгүртүүлөргө берилишип, эч нерсени туйбаган акыл-эсин караңгылык басты.

²²Акылдуусунушуп, чындыгында акылынан айрылып калышты.

²³Өтүп кетпес Кудайга ийбадат кылуунун ордуна, алар өтүп кетер адамдын, куштардын, төрт аяктуу же сойлоочу жандыктардын сөлөкөттөрүнө табына башташты.

²⁴Андыктан Кудай аларды арамдыкка баткан бойдон калтырып, өздөрүнүн ышкы-кумарларына берилген алар өз денелерин өздөрү булгашты.

²⁵Кудайдын чындыгын жалганга айырбаштап, Жаратуучуга эмес, жаратылган нерсеге табынып кызмат кылышты. Бардык алкышка болсо бир гана Кудай татыктуу. Оомийин.

²⁶Кылган иштерин көрүп, Кудай алардын уятсыз кумарга батуусуна жол берип койду. Ошентип аялдар табигый жыныстык катнаштарды таштап, табиятка каршы катнаштарга берилишти.

²⁷Ошондой эле эркектер да табиятын бузуп, аял денесинин ордуна, бири-бирине кумарлана башташты да, бири-бири менен жыныстык катнашка киришип, өздөрү кылган уятсыз иштерден улам Кудай алардын сазайын колуна берди.

²⁸Бул адамдар Кудайды таанып билүүдөн баш тарткандыктан, Кудай аларды пейили бузулган бойдон калтырып, уятсыз нерселерди кылууларын тыйбады.

²⁹Алар ар түрдүү адилетсиздикке, кыянаттыкка, дүнүйөкорлукка, зулумдукка, көрө албастыкка, киши өлтүрүүчүлүккө, доолашууга, алдамчылыкка жана кара ниеттикке берилишти. Алар бири-бирин ушакташып,

³⁰жалаа жаап, Кудайга акарат келтиришип, башкаларды басынтышып, мактанышып, кекирейип, жамандыкты ойлоп тапкыч, эне-атасына моюн сунбаган,

³¹акылсыз, ишенимсиз, таш боор, ырайымсыз болушту.

³²Кудайдын мындай иш кылгандар өлүмгө татыктуу деген өкүмүн билишсе да, алар өздөрү гана ошентпестен, ошондой кылган башкаларды да колдошот.

2

Кудайдын адилеттүү соту

¹Башканы айыптап жаткан адамга айтарым бул: сен ким болсоң да, минткениң үчүн актала албайсың, себеби башканы айыптаганың менен сен өзүңдү гана айыпка жыгасың, анткени башканы айыптап жатып, ал кылганды өзүң деле кылып жатпайсыңбы.

²Ырас, жогорудагыдай кыянаттыктарды кылгандарга Кудай калыстык менен өкүм чыгарарын биз билебиз.

³Бирок сен, жамандык кылгандарды айыптап, өзүң болсо ошондой эле иштерди жасап жаткан адам, ошенткениң менен Кудайдын жазасынан качып кутулам деп ойлойсуңбу?

⁴Же, балким, ниетин өзгөртөр бекен деп Кудай өзүңө да ырайым кылып жатканын билбей, Анын улуу ырайымын, чыдамдуулугу менен сабырдуулугун барк албай жаткандырсың?

⁵Бирок сен мойнуң жар бербей, ниетиңди өзгөрткүң жок. Кудайдын адилеттик менен соттоочу күнү келгенде, шишиң толгон сен Анын каарына калып жүрбөгүн.

⁶Анткени Кудай ар бирибизге кылган ишибизге жараша өз тиешебизди берет.

⁷Талыкпай жакшылык кылып, ошол аркылуу атак-даңкка, урмат-сыйга жана өлбөстүккө жетүүнү эңсегендерге Кудай түбөлүк өмүр берет.

⁸Ал эми менменсинип, акыйкатка баш ийбей, анын ордуна кыянаттыкка берилгендер болсо Кудайдын каарына калып, жазасын тартышат.

⁹Кыянаттык кылган ар бир адамдын, эң алды иудейдин, анан иудей эместин, башына каран түн түшөт.

¹⁰Жакшылык кылгандардын баары болсо, эң алды иудейлер, анан иудей эместер, урмат-сый менен кадыр-баркка татып, тынччылыкта болушат.

¹¹Анткени Кудайда эч кандай өң карамалык жок.

¹²Тоорат мыйзамын билбей күнөө кылышкандар мыйзамы жок эле курут болушат. Тоорат мыйзамын билип туруп күнөө кетиришкендер ошол мыйзам боюнча айыпталышат.

¹³Анткени мыйзам айткандарына кулак салып койгондор эле эмес, анын талаптарын аткаргандар гана Кудай алдында акталышат.

¹⁴Тоорат мыйзамы жок башка улуттагылар ички туюмунан эле мыйзамга ылайык иш кылышса, анда колунда мыйзамы жок болуп турса да, мыйзамы бардай болушат.

^15-16Кудайдын мыйзамы талап кылган нерселер жан-дилине жазылгандыгы алардын өздөрүнөн эле көрүнүп турат, анткени, мен тараткан Жакшы Кабарга ылайык, Кудай адамдардын жашырын ойлорун Машаяк Ыйса аркылуу соттогон күнү акталарын же айыпталарын аларга өз абийири айта алат.

Иудейлер жана Тоорат мыйзамы

¹⁷Мына сен иудей аталып, мыйзамга таянып жашап, Кудайың менен мактанып жатасың.

¹⁸Кудай сенин эмне кылышыңды каалаганы сага маалым болуп, кандай кылганың туура болорун сен Тоорат мыйзамынан үйрөнгөнсүң.

¹⁹Өзүңдү сокурларга жол көрсөтө алам, караңгыда жүргөндөргө жарык бере алам деп,

²⁰«акылы жокторго» насаатчы, «жетиле электерге» устат боло алам деп ойлойсуң, анткени өз ичине бардык билим менен чындыкты камтыган мыйзамды билесиң.

²¹Айтчы, башкаларды окутуп жатып, эмне үчүн өзүңдү да окутпайсың? «Уурдаба» деп наасат айтып, эмне үчүн өзүң уурулук кыласың?

²²Эмне үчүн «никени бузба» дейсиң да, өзүң нике бузасың? Буркандарды жек көрүп, өзүң бутпарастардын ийбадатканаларын тоногонуң кандай?

²³Колуңда Кудайдын мыйзамы бар болгону менен мактанасың да, ошол мыйзамды бузганың менен Кудайды мазактап жатасың.

²⁴Жазууда айтылгандай, «силердин айыңардан башка улуттагылар Кудайдын атына тил тийгизип жатышат».

²⁵Сүннөткө олтуруу мыйзамды аткарганда гана пайдалуу. Ал эми мыйзамды бузуп жатсаң, андан сүннөткө олтурганың олтурбай калганыңа эле тете.

²⁶Эгерде сүннөткө олтурбаган башка улуттагы адам мыйзам талаптарын аткарса, анда Кудай аны сүннөткө олтурган адамдай көрбөйбү?

²⁷Андай болсо, сени — колунда жазылган мыйзамы бар, сүннөтү да кесилгенине карабай, мыйзамды бузуп жаткан иудейди сүннөткө олтурбаса да, мыйзамды аткарган башка улуттагы адам соттойт.

²⁸Чыныгы иудей — бул сыртынан эле иудей көрүнгөн же болбосо денесинде сүннөттүн сырткы белгиси бар адам эмес.

²⁹Дилинен иудей болгон адамды гана чыныгы иудей, жүрөгүнүн сүннөтү кесилген адамды гана сүннөттөлгөн десе болот. Бул болсо жөн гана мыйзамда жазылган жободон эмес, Рухтан келе турган нерсе. Мындайлар эң алды адамдын эмес, Кудайдын да мактоосуна татыйт.

3

Иудейлердин артыкчылыгы

¹Деги иудей болуунун артыкчылыгы эмнеде? Сүннөткө олтуруунун кандай пайдасы бар?

²Иудейлердин көп жагынан артыкчылыгы бар! Бул артыкчылык эң алды Кудай сөзү иудейлерге берилгенинде.

³Ал эми алардын кээ бири ишенимсиз болгон болсочу? Бул Кудай ишенимдүүлүгүн жокко чыгарабы?

⁴Албетте, чыгарбайт! Адамдардын ар бири жалганчы болгон күнү да Кудай ишенимдүү бойдон кала берет. Ыйык Жазууда айтылгандай, «Андыктан эмне айтсаң, сөзүң — чындык,

Соттошсоң, доого жыгып, жеңиш — Сенде».

⁵Бирок биздин адилетсиздигибиз аркылуу Кудайдын адилеттиги ачык-айкын көрүнсө, анда эмне дешибиз керек? Кудай Өз каарын төккөндө адилетсиз болуп чыгабы? (муну мен адамдык акылга салып айтып жатам).

⁶Албетте, андай эмес! Андай болгондо Кудай дүйнөнү кантип соттомок эле?

⁷Ал эми мен жалган айтканым аркылуу Кудайдын чындыгы гана артып, улуулугу мурдагыдан көбүрөөк көрүнсөчү? Андай болсо, менин дале күнөөкөр катары айыпталганымдын жөнү эмнеде?

⁸Анда жакшылык болуш үчүн жамандык кылбайлыбы? Кээ бири мени дал ушуга үйрөтүп жатат деп, мага жалаа жаап жүрүшөт. Бирок Кудай калыс. Ал алардын өздөрүн айыпка жыгат.

Бир дагы адилеттүү адам жок

⁹Демек, биз, иудейлер, башкалардан артык экенбиз да? Жок, андай эмес. Анткени мен буга чейин эле көрсөткөндөй, иудейлер да, иудей эместер да — баары күнөөнүн бийлиги астында турушат.

¹⁰Ыйык Жазууда айтылгандай: «Адил болгон эч ким жок,

Бирин дагы таппайсың,

¹¹Акыл-эстүү бири жок,

Кудайды эч ким издебейт.

¹²Кудайдан баары баш тартып;

Жарамсыз болду бардыгы;

Жакшылык кылган эч ким жок,

Таба албайсың бирин да».

¹³«Сөздөрү оозу ачылган көрдөй сасык;

Тилдери жалган гана айтып турат,

Жыландын заарын чачат эриндери».

¹⁴«Ооздоруна ачуу сөз, каргыш толгон».

¹⁵«Буттары кан төккөнгө шашылууда;

¹⁶Кайда барса, кыйроо, кайгы алпкелүүдө.

¹⁷Ынтымак эмне экенин билбейт алар».

¹⁸«Кудайдан коркуу деген дээринде жок».

¹⁹Биз билгендей, мыйзамда жазылгандын баары мыйзам алдында жашагандарга тийиштүү. Ал өзүн актайм дегендерди ооз ачырбай, бүтүндөй дүйнөнү Кудай сотунда жооп бергендей кылат.

²⁰Себеби мыйзам талаптарын аткаруу менен Кудай алдында эч ким актала албайт. Мыйзам аркылуу биз өзүбүздүн күнөөкөр экенибизди гана түшүнө алабыз.

Кантип Кудай алдында акталса болот

²¹Бирок эми Кудай адам баласына акталуунун жолун белгилүү кылды. Тоорат менен пайгамбарлардын жазгандарында акталуунун жолдору жөнүндө кеп болгону менен, акталуунун өзү мыйзамды аткаруудан келбейт.

²²Кудай адамдарды алардын Ыйса Машаякка арткан ишеними аркылуу актайт. Ыйса Машаякка ишенип акталуу ишенгендердин бардыгы үчүн берилген: эч бир адамдын башкалардан айырмачылыгы жок,

²³себеби баары күнөө кетиришип, Кудайдын улуулугунан куру алакан калышты.

²⁴Эми болсо Кудайдын ырайымы менен бардыгы бекер акталууга ээ болушту. Бул акталуу күнөөбүздүн кунун төлөп, бизге эркиндик берген Машаяк Ыйса аркылуу келет.

^25-26Адамдардын мурда кылган күнөөлөрүн Кудай чыдамдуулук менен жазалабай келди. Эми, Өзүнүн адилеттүү экенин көрсөтүү үчүн, Ал Машаякты биз үчүн курмандыкка берди. Машаяктын каны Ага ишенгендердин баарын күнөөдөн арылтты. Муну менен Кудай адилеттүү экенин жана Ыйсага ишенген ар кимди актап койгонун көрсөттү.

²⁷Андай болсо, биздин сыймыктангыдай эмнебиз бар? Эч нерсебиз! Актанганыбыз эмненин негизинде? Мыйзам талаптарын аткарганыбыздынбы? Жок, ишенгенибиздин.

²⁸Анткени биз адам баласы Кудай алдында мыйзам талаптарын аткаруу менен эмес, тек гана ишеним менен акталат дебедикпи.

²⁹Ал эми Кудайчы? Ал иудейлердин гана Кудайыбы? Же иудей эместердин да Кудайыбы? Албетте, алардыкы да.

³⁰Кудай — бирөө. Ал сүннөттөлгөндү да, сүннөттөлбөгөндү да ишенгени үчүн актайт.

³¹Демек, ишенимибиз менен биз мыйзамды жокко чыгарат турбайбызбы? Жок, андай эмес. Ишенимибиз аркылуу мыйзам бекемделет.

4

Ыбрайым ишеним аркылуу акталган

¹Андай болсо, бабабыз Ыбрайым туурасында биз эмне деп айтмакчыбыз? Ал эмне болду эле?

²Эгерде ал кылган иши менен акталса, бул мактоого татырлык, бирок Кудай алдында эмес.

³Жазууда айтылгандай, «Ыбрайым Кудайга ишенип, ошону менен Анын алдында ак деп табылды».

⁴Иш кылган адамдын алган акысы белек болуп эсептелбейт, бул анын ишине жараша алган тиешеси.

⁵Ал эми ким кылган ишине таянбастан, адилетсиз адамды кечирип актай алар Кудайды эш тутса, ишенгенин көрүп, Кудай аны Өзү актап алат.

⁶Дөөт да ушуну эске алып, кылган ишине карабай Кудай Өзү актап алган адам ырыстуу деп айткан.

⁷«Адилетсиз иштери кечирилип,

Күнөөлөрү жабылгандар ырыстуу!

⁸Мойнуна күнөөлөрүн Жараткан Ээ

Койбогон ар бир адам ырыстуу!»

⁹Дөөт айткан ырыстуулук сүннөткө олтурган иудейлерге гана тийиштүүбү, же сүннөткө олтургузулбаган башка улуттагыларга дагыбы? Биз азыр эле «Ыбрайым Кудайга ишенип, ошону менен Анын алдында ак деп табылды» деп айтпадыкпы.

¹⁰А бул качан болгон? Ыбрайым сүннөткө олтургандан кийинби же ошого чейинби? Сүннөттөлгөндөн кийин эмес, ага чейин.

¹¹Анын сүннөтү кийин кесилип, сүннөттүн өзү Кудай аны сүннөткө отура электе эле ишенгендиги үчүн актап алгандыгынын белгиси болгон. Ошентип, сүннөткө олтурбаганына карабай, Кудайга ишенгени үчүн актала тургандардын баарынын түпкү атасы Ыбрайым болуп калды.

¹²Ошондой эле ал сүннөткө олтургандардын, бирок, сүннөттөн тышкары, анын сүннөттөлгөнгө чейинки ишениминдей ишенимге ээ болгондордун да атасы.

Кудайдын убадасына ишеним аркылуу ээ болсо болот

¹³Кудай Ыбрайымдын жана анын урпактарынын энчисине бүткүл дүйнө тиерин убада кылганда, Ал муну Ыбрайым мыйзам талаптарын аткарган үчүн эмес, ишенип, ишеним аркылуу ак деп табылган үчүн кылган.

¹⁴Эгерде мыйзам талаптарын аткаргандар мураскор болушса, анда ишеним куру бекер болуп, убада өз күчүн жоготмок.

¹⁵Мыйзам Кудайдын каарын гана алып келе алат, бирок мыйзам жок жерде аны бузуу да жок.

¹⁶Ошентип, Кудайдын убадасы ишенимге негизделип, Анын ырайымы катары Ыбрайымдын бардык урпактарына: мыйзамды аткаргандарына да, Ыбрайымга окшоп ишенгендерине да бекер берилери кепилдикке алынды. Ал — биздин баарыбызга ата.

¹⁷Ыйык Жазууда айтылгандай, «Мен сени көптөгөн элдердин атасы кылдым».Өлгөндөргө кайрадан өмүр берип, жок нерсени бар кылуучу Кудайга ишенген үчүн ал ушундай убадага ээ болгон.

¹⁸Үмүтүнөн кол үзгүдөй болгон кезде да Ыбрайым үмүтүнөн жазбай, Ыйык Жазууда «укум-тукумуң сан жылдыздай көп болот»деп жазылгандай, убадага ылайык «көптөгөн элдердин атасы» болоруна ишене берди.

¹⁹Жашы жүзгө барып, денесинин өлүк болгону калганын жана аялы Саранын бала төрөр мезгили эбак өтүп кеткенин туйганда да ал ишенимин жоготподу.

²⁰Ишеними өчпөгөн Ыбрайым Кудай Өз убадасын аткарарынан эч күмөн санабады. Ишениминен кубат алып, ал Кудайды мактап турду.

²¹Кудай эмнени убада кылса, ошону аткарууга кудуреттүү экенине ал толук ишенди.

²²Мына ошондуктан ишенгени үчүн Ыбрайым «Кудай алдында ак деп табылды».

^23-24Ыйык Жазуудагы бул сөз жалгыз ага гана тийиштүү болбостон, Эгебиз Ыйсаны өлгөндөн тирилткен Кудайга ишенип, ошол ишенимибиз аркылуу актала турган биз үчүн да жазылган.

²⁵Күнөөбүздүн кунун төлөш үчүн Ыйса курмандыкка берилип, бизди Кудай алдында акташ үчүн өлгөндөн кайра тирилген.

5

Кудай алдында акталуу

¹Ошентип, ишенгенибиз үчүн Кудай алдында ак болгон биз эми Эгебиз Ыйса Машаяк аркылуу Кудай менен элдешип алдык.

²Ишенгенибизден улам биз Машаяктын аркасы менен Кудайдын ырайымына жетип отурабыз. Азыр ошол ырайымда жашап, келечекте Кудай менен кошо атак-даңкка бөлөнөбүз деген үмүт бизди сыймыкка ээ кылат.

^3-4Ал гана эмес, тарткан азаптарыбыз менен да сыймыктанабыз, себеби азаптар бизди чыдамдуу кылып, чыдамдуулугубуз Кудайга жагып, бул бизди үмүткө ээ кыларын билебиз.

⁵Ошол үмүт болсо уятка калтырбайт, себеби Кудай ичибизге Ыйык Рухун салып, ошол аркылуу бизге Өз мээримин төктү.

⁶Акталууга эч чарабыз жок болуп турганда, Кудайдын белгилеп койгон мезгили жетип, Машаяк келип, кудайсыз болгон биз үчүн жанын берди.

⁷Адил адам үчүн да өз жанын берүү оңойго турбайт. Эми, балким, эң жакшы адам үчүн кимдир бирөө өлсө өлөр.

⁸Бирок Машаяк биз үчүн Өз жанын биз али күнөөкөр кезде эле берип койгону менен Кудай бизге Өз сүйүүсүн көрсөттү!

⁹Андай болсо, Ыйсанын курмандык каны менен акталган бизди Ал эми Кудайдын каарынан да куткарары канчалык анык!

¹⁰Анткени Кудайга душман болуп туруп, Уулунун курмандыгы аркылуу Аны менен элдешкен болсок, анда эми, элдешкенден кийин, Машаяктын өмүрү аркылуу кантип эле куткарылбайлы!

¹¹Бул гана эмес, бизди Эгебиз Ыйса Машаяк аркылуу Өзү менен элдештирип койгон Кудайдын жакшылыгына да кубанып жатабыз.

Адам ата менен Машаяк

¹²Бир кишинин кетирген жазыгы аркылуу бул дүйнөгө күнөө, күнөө аркылуу — өлүм келген сыяктуу, баары күнөөгө батышып, өлүм бүткүл адамзатына тарап кетти.

¹³Мыйзам жок кезде деле дүйнөдө күнөө бар болгон, бирок мыйзам жок жерде күнөөнүн эсеби жүргүзүлбөйт.

¹⁴Кантсе да, Адам атанын мезгилинен тартып Мусанын мезгилине чейин Адам атаныкындай күнөө кетирбегендердин үстүнөн да өлүм өкүм жүргүзүп келди. Адам ата болсо келечекте келе турган Бирөөнүн элеси эле.

¹⁵Бирок Кудайдын ыроологон ырайымын Адам кылган кылмышка салыштырууга болбойт. Бир киши — Адам атанын кылмышынан улам көптөгөн адамдар өлүм жазасына кесилсе, Кудайдын бир киши — Ыйса Машаяк аркылуу көптөгөн кишилерге тартуулаган ырайымы андан алда канча зор.

¹⁶Кудайдын тартуусун ошол бир кишинин күнөөсүнө салыштырууга болбойт: бир эле күнөө кылынгандан кийин жазалоо өкүмү чыгарылган болсо, биз көп күнөө кылсак да, Кудайдын тартуусу бизге акталуу алып келди.

¹⁷Эгерде бир киши кетирген жалгыз күнөөнүн айынан дүйнөдө өлүм өкүм жүргүзө баштаганы анык болсо, анда айкөл Кудайыбыз тарабынан акталып, Анын ыроологон ырайымын алгандардын бир эле Киши — Ыйса Машаяктын кылганы аркылуу Кудай менен жашап, Аны менен бирге өкүм жүргүзөрү канчалык анык!

¹⁸Ошентип, бир кишинин кылмышы аркылуу бүтүндөй адамзатка жазалоо өкүмү чыгарылган сыяктуу, бир кишинин адилеттүү иши аркылуу бүтүндөй адамзатка акталуу менен түбөлүк өмүр берилди.

¹⁹Бир кишинин Кудайга моюн сунбагандыгы аркылуу көп киши күнөөкөр болуп калгандай, бир кишинин Кудайга моюн сунгандыгы аркылуу көп киши акталат.

²⁰Мыйзам адамдар өздөрүнүн канчалык күнөөлүү экенин көрсүн деп берилген. Ал эми күнөөлөрү көбүрөөк көрүнгөн сайын, Кудайдын ырайымы андан бетер көбөйдү.

²¹Ошентип, бир кезде өкүм жүргүзө баштаган күнөө өлүмгө алып келген сыяктуу, Кудайдын өкүм жүргүзө баштаган ырайымы бизди актап, Эгебиз Ыйса Машаяк аркылуу түбөлүк өмүргө ээ кылат.

6

Күнөө үчүн өлүп, Машаяк менен бирге тирилүү

¹Эми биз эмне дешибиз керек? Ырайым көбөйсүн үчүн күнөөдө кала берели деппи?

²Албетте, жок! Күнөө бизди эми эч нерсе кыла албайт. Андай болсо, мындан ары кантип күнөө кылып жашамак элек?

³Же чөмүлүү расмисинен өтүп, Машаяк Ыйсанын денесине мүчө болгонубузда, ошону менен биз Анын өлүмүнө ортоктош болуп калганыбызды билген жок белеңер?

⁴Ошентип, чөмүлүү аркылуу Аны менен кошо өлүп, кошо көргө коюлдук. Эми болсо Атабыздын улуу кудурети менен өлүктөрдөн тирилген Машаякка окшоп биз да жаңы өмүргө ээ боло алабыз.

⁵Эгерде Аныкындай өлүм аркылуу Ага кошулсак, анда Ага окшоп тирилүүгө да тийишпиз.

⁶Биз билгендей, мурдагы күнөөлүү табиятыбыз күчүн жоготуп, биз мындан ары күнөөгө кул болбош үчүн эски табиятыбыз Машаяк менен кошо айкаш жыгачка керилген,

⁷себеби өлгөн адамга күнөөнүн бийлиги жок.

⁸Ал эми Машаяк менен бирге өлгөн болсок, анда Аны менен бирге өмүр да сүрөрүбүзгө ишенебиз.

⁹Анткени биз билгендей, өлгөндөн тирилген Машаяк кайрадан өлбөйт: өлүмдүн Анын үстүнөн эч бийлиги жок.

¹⁰Ал өлгөндө, күнөөнү биротоло жеңген. Эми болсо Ал Кудай үчүн жашап жатат.

¹¹Ошонун сыңарындай, силер да өзүңөрдү күнөө үчүн өлүк эсептеп, Машаяк Ыйса менен Кудай үчүн жашагыла.

¹²Ошентип, өлө турган денеңерде күнөө мындан ары өкүм жүргүзбөгөндөй жана силерди өз кумарларына баш ийдирбегендей болсун.

¹³Денеңердин бир да мүчөсүн күнөөгө жумшабагыла да жамандыктын куралы кылбагыла. Андан көрө, өлүмдөн өмүргө өткөн өзүңөрдү Кудайга тапшырып, денеңердин мүчөлөрүн жакшылыктын куралы кылгыла.

¹⁴Өзүңөрдү күнөөгө багындырбагыла, себеби силер Тоорат мыйзамы боюнча эмес, Кудайдын ырайымы менен жашайсыңар.

Адилдиктин кулдары

¹⁵Анан? Мыйзам боюнча эмес, ырайым боюнча жашап жатканыбызды билип туруп, күнөө кыла беребизби? Албетте, жок!

¹⁶Же өзүңөрдү кимдир бирөөгө кул кылып багындырсаңар, анда кимге баш ийсеңер, ошонун кулу болоруңарды билген жок белеңер? Демек, силер же күнөөгө кул болуп, ал силерди өлүмгө алып келет, же Кудайга кул болуп, тил алчаактыгыңар силерди адил кылат.

¹⁷Бирок Кудайга шүкүр, бир кезде күнөөнүн кулу болгон силер эми алган таалимиңерге бүт жан-дилиңер менен баш ийдиңер.

¹⁸Ошентип, күнөөнүн кулчулугунан бошонуп, силер эми адилдиктин кулдары болдуңар.

¹⁹Алсыз табиятыңарды эске алып, силерге түшүнүктүү болсун үчүн мындай сөз менен айтып жатам. Мурда өз денеңерди ыпластык менен барган сайын күчөгөн кыянаттыкка канчалык жумшасаңар, эми да ыйыкталыш үчүн өз денеңерди адил иштерге ошончолук жумшагыла.

²⁰Күнөөнүн кулу болгон кезде, силер адил жашоого милдеттүү эмес элеңер.

²¹Бир кезде эми өзүңөр уялган нерселерди кылып жүрүп, ошондон кандай пайда таптыңар эле? Андай жашоонун акыры — өлүм.

²²Бирок эми, күнөөдөн бошонуп, Кудайга кул болуп калганыңарда, жашооңордун үзүрү — ыйыктык, натыйжасы — түбөлүк өмүр.

²³Анткени күнөөнүн куну — өлүм, Кудайдын тартуусу болсо — Эгебиз Машаяк Ыйса менен биримдикте боло турган түбөлүк өмүр.

7

Нике мыйзамы жана биздин Машаяк менен болгон мамилебиз

¹Эми, боордоштор, мыйзам менен тааныштыгы бар силерге айтарым бул. Өзүңөр билгендей, адам көзү тирүү кезде гана мыйзамдын ага карата күчү бар.

²Мисалга алсак, мыйзам боюнча, турмушка чыккан аял күйөөсү тирүү кезде башы ага байланган болот. Ал эми күйөөсүнүн көзү өтүп кетсе, анда ал аял нике мыйзамына ылайык башы бош болуп эсептелет.

³Андай болсо, эри тирүү кезде эле башка бирөөгө турмушка чыккан аял никесин бузган болуп эсептелет. Ал эми күйөөсү өтүп кеткен аял нике мыйзамынан бош болуп, башка күйөөгө чыкканы менен нике бузбайт.

⁴Ошонун сыңарындай, силер да, боордошторум, Машаяк өлгөндө, Аны менен кошо өлүп, ошол аркылуу Тоорат мыйзамынан бошондуңар. Эми силер Кудайга кызмат кылууга жарактуу болуш үчүн башка Бирөөнүн карамагына өттүңөр, Ал Бирөө — өлгөндөрдөн тирилген Машаяк.

⁵Пенделик табиятыбызга жетеленип жашаганыбызда, денебизде мыйзам аркылуу жүзү ачылган күнөөлүү кумарларыбыз аракеттенип, мунун акыры өлүм болгон.

⁶Эми болсо, бизди байлап турган мыйзам үчүн өлүк болуп, анын бийлигинен бошондук. Эми биз Кудайга эскиче, Тоорат мыйзамында жазылганына ылайык эмес, жаңыча, Рухка ылайык кызмат кылабыз.

Мыйзам жана күнөө

⁷Андай болсо, эмне дейли? Күнөө Тоорат мыйзамынан келип чыгат деппи? Албетте, жок! Бирок мыйзам болбосо, мен күнөө эмне экенин билмек эмесмин. Мыйзам «башканын мүлкүнө көз артпа»деп айтпаса, мен көз артуу эмне экенин билмек да эмесмин.

⁸Парызга шылтап, күнөө ичимдеги миң түркүн кумарларды козгоду. Мыйзам болмоюн күнөө өлүк бойдон кала берет.

⁹Бир кезде мен колумда мыйзам жок жашадым эле. Бирок парыз берилгенде, күнөөгө жан кирди.

¹⁰Мен болсо өлүк болуп калдым. Ошентип, өмүр алып келүүгө тийиш болгон парыз мага өлүм алып келди.

¹¹Амалын таап, күнөө парыздан пайдалып, мени алдады да өлтүрүп салды.

¹²Бирок мыйзам өзү ыйык. Анын парыздары да ыйык, адилеттүү жана жакшы.

¹³Андай болсо, эмне, жакшы нерсе мага өлүм алып келдиби? Албетте, андай эмес. Жакшы нерсени курал кылып, мага өлүм алып келген — күнөө. Ошону менен ал өзүнүн чыныгы жүзүн көрсөттү. Ошентип, парыз күнөөнүн канчалык күнөөлүү экенин мурдагыдан ачык көрсөттү.

Ичибиздеги карама-каршылык

¹⁴Биз баарыбыз мыйзамдын рухий экенин билебиз. Мен болсо күнөөнүн кулчулугуна сатылган пендемин.

¹⁵Өзүм эмне кылып жатканымды өзүм билбейм, анткени кылгым келген нерсени кылбайм да жек көргөн нерсемди кылам.

¹⁶Кылып жатканым өзүм каалабаган нерсе болгон соң, бул менин мыйзамдын тууралыгын мойнума алганымды көрсөтүп турат.

¹⁷Андай болсо, чындыгында кыянаттык кылып жаткан мен эмес, ичимдеги күнөө.

¹⁸Өзүмдө, адамдык табиятымда жакшылык жок экенин билем. Жакшылык кылууга ниетим бар, бирок бул колумдан келбейт.

¹⁹Кылам деген жакшылыкты кылбайм да, анын ордуна кылбайм деген жамандыкты кылам.

²⁰Эгерде жасагым келбеген нерсени жасап жатсам, анда муну кылган мен эмес, ичимдеги күнөө.

²¹Ошентип, мен мындай мыйзам ченемдүүлүктү байкадым: жакшылык кылайын десем да, колумдан жамандык гана келет.

²²Жан-дилимден Кудайдын мыйзамына кубанам.

²³Бирок өз денемден мен дагы башка мыйзамдын аракетин көрөм. Ал акыл-оюмдагы мыйзамга каршы туруп, денемди ичимдеги күнөө мыйзамына багындырып салат.

²⁴Курган башым ай! Өлүмгө түрткөн ушул денеден мени ким куткарар экен?

²⁵Кудайга алкыш! Ал муну Эгебиз Ыйса Машаяк аркылуу кылып койду! Ошентип, акыл-оюм менен мен Кудай мыйзамына моюн сунсам, адамдык табиятым менен күнөө мыйзамына моюн сунам.

8

Ыйык Рух берген өмүр

¹Ошентип, эми Машаяк Ыйса менен биримдикте жашагандарга жазалоо өкүмү чыгарылбайт.^[1]

²Анткени Машаяк Ыйса аркылуу өмүр берүүчү Рухтун мыйзамы силерди күнөө менен өлүмдүн мыйзамынан эркин кылды.

³Адам табиятынын алсыздыгынан улам мыйзам кыла албаган нерсени Кудай кылды. Бул үчүн Ал адам баласынын күнөөлүү денесине окшогон денеге бөлөнгөн Уулун жиберип, күнөөнүн жазасын Ага тарттырды.

⁴Муну Ал мыйзамдын адилеттүү талаптары күнөөлүү табияты боюнча эмес, Рух боюнча жашаган биз аркылуу аткарылсын үчүн кылды.

⁵Адамдык табиятынын жетегинде жашагандар ошол табиятынын эңсегенин, ал эми Рухтун жетегинде жашагандар Рух каалаганын ойлошот.

⁶Адамдык табиятын ойлоонун кесепети — өлүм; Рух каалаганын ойлоонун шарапаты — өмүр менен тынчтык.

⁷Ошентип, адамдык табиятын ойлогон адам Кудайга кас болот: ал Кудай мыйзамына багынбайт жана багына да албайт.

⁸Өз адамдык табиятынын жетегинде жашагандар Кудайга жага алышпайт.

⁹Силер болсо, эгерде ичиңерде чынында эле Кудайдын Руху жашаса, адамдык табиятыңардын эмес, Рухтун жетегиндесиңер. Кимде Машаяктын Руху жок болсо, ал Машаякка таандык эмес.

¹⁰Бирок ичиңерде Машаяк жашап жатса, анда күнөөнүн айынан денеңер өлүк болсо да, Кудай алдында акталган үчүн рухуңар — тирүү.

¹¹Ичиңерде Ыйсаны өлгөндөн тирилтип алган Кудайдын Руху жашап жаткан болсо, анда Машаякты тирилтип алган Кудай ичиңерде жашап жаткан Руху менен силердин өлө турган денеңерге да жаңы өмүр берет.

¹²Ошентип, боордоштор, биз адамдык табиятыбыздын эңсегени менен жашоого милдеттүү эмеспиз.

¹³Себеп дегенде, адамдык табиятыңардын жетегинде жашасаңар, анда өлөсүңөр, ал эми Рух аркылуу денеңердин күнөөлүү иштерин тыйсаңар, анда өмүргө ээ болосуңар.

¹⁴Кудай Рухунун жетегинде жашагандардын баары — Кудайдын балдары.

¹⁵Анткени Кудайдын ыроологон Руху силерди кайрадан коркунучка батырып, кул кылбайт. Кудайдын Руху силерди Анын балдары кылды. Ошол Рухтун кудурети менен биз Кудайды: «Абба!^[2]Ата!» — деп чакырып жатабыз.

¹⁶Биздин рухубузга кошулуп, Кудайдын балдары болгонубузду күбөлөндүрүп жаткан — ошол Рух.

¹⁷Ал эми Кудайдын балдары болсок, анда Кудайдын мураскорлору да болдук. Биздин Машаяк менен энчибиз бир. Эгерде Анын атак-даңкын бөлүшкүбүз келсе, анда Анын тарткан азаптарына да ортоктош болушубуз керек.

Келечектеги атак-даңк

¹⁸Келечекте бизге көрүнө турган Кудайдын улуулугуна салыштырганда, азыркы убактылуу азаптарыбыз эч нерсеге турбасына көзүм жетип турат.

¹⁹Бүтүндөй жаратылыш Кудай Өз балдарына анык көрсөтө турган убакты чыдамсыздык менен күтүп жатат.

^20-21Себеби жаратылыш өз максатына өзү эле жетпей калган эмес. Кудайдын өкүмүнөн улам ошондой болгон. Кудай болсо муну жаратылыш бир күнү өткүнчүлүктүн кулчулугунан бошотулуп, Өзүнүн балдары менен кошо даңктуу эркиндикке жетишет деген үмүт менен жасаган.

²²Себеби, биз билгендей, бүтүндөй жаратылыш азыркыга дейре толготуп жаткансып, кыйналып онтоп жатат.

²³Жаратылыш гана эмес, Кудайдын алгачкы тартуусу катары Ыйык Рухту алган биз да Ал бизди Өз балдары катары кабыл алып, денебизди куткарып аларын самап, ичибизден онтоп жатабыз.

²⁴Анткени азыркы куткарылганыбыз — үмүт аркылуу гана. Эгерде үмүтүбүз эбак эле орундалган болсо, анда үмүттөнүүнүн кажети жок болмок. Өз көзү менен көрүп турган нерсеге үмүттөнмөк беле?

²⁵Бирок көрбөгөн нерсеге үмүттөнүп жатсак, анда чыдамдуулук менен күтүшүбүз керек.

²⁶Ошону менен бирге алсыраган бизди Рух да бекемдейт. Эмне жөнүндө сыйынарыбызды билбей, онтоп жатканыбызда, бул аркылуу Ал Өзү сөз менен айтуу мүмкүн болбогон эңсөөлөрүбүздү Кудайга жеткирип турат.

²⁷Ал эми ички дүйнөбүздү көрүп турган Кудай Рухтун жеткирип жаткан ой-санаасын анык билет, себеби Рухтун ыйыктар үчүн өтүнгөнү Анын эркине дал келет.

²⁸Биз болсо ким Кудайды сүйүп, Анын максатына ылайык чакырылган болсо, Кудай ал үчүн бардыгын жакшылыкка айландырарын билебиз.

²⁹Кудай кимди эбак эле Өзүнө тандап алган болсо, Кудай Уулу көптөгөн бир туугандарынын арасында туңгуч болсун үчүн, ал адамдын Өз Уулуна окшош болуусун да алдын ала белгилеп койгон.

³⁰Кудай Өз балдары болууга белгилеп койгондорду чакырып алды, чакырып алгандарын актап алды, актап алгандарын атак-даңкка бөлөдү.

Кудайдын Машаяк аркылуу төккөн мээрими

³¹Мунун баарын көрүп туруп, эмне дейбиз? Кудай биз тарапта болсо, анда ким бизге каршы чыкмак эле?

³²Өз жалгыз Уулун аябастан, Аны баарыбыз үчүн курмандыкка берген Кудай калганын бизге бекер бербей коёбу?!

³³Кудай тандап алгандарды ким айыптамак эле? Бизди Кудай Өзү актабадыбы.

³⁴Бизге жаза өкүмүн ким чыгармак эле? Машаяк Ыйса биз үчүн өлүп, бул гана эмес — өлгөндөн кайра тирилип, азыр Кудайдын сыйлуу оң жагында отуруп, биз үчүн өтүнүп жатпайбы.

³⁵Андай болсо, бизди Машаяктын сүйүүсүнөн ким ажырата алмак эле? Кыйынчылыкпы, азаппы, куугунтукпу, ачарчылыкпы, жардылыкпы, коркунучпу, кылычпы?

³⁶Ыйык Жазууда айтылгандай: «Касапчынын колуна түшө турган кой делип,

Сен үчүн биз күн сайын тартылабыз өлүмгө».

³⁷Бирок ошого карабастан, бизди сүйгөн Машаяктын аркасы менен биз мунун баарын жеңип чыгабыз!

³⁸Себеби менин ынанганым: өлүмдүн же өмүрдүн, периштелердин же жиндердин, бул замандын же келечек замандын,

³⁹кудурет-күчтөрдүн, жер үстүндөгүлөрдүн же жер астындагылардын, деги эле жаратылган нерселердин биринин дагы бизди Кудайдын Эгебиз Машаяк Ыйса аркылуу төгүлгөн сүйүүсүнөн ажыратууга кудурети жетпейт.

9

Кудай жана Анын эли

¹Машаякка таандык адам катары чындыгын айтып жатам (сөзүм жалган эмес экендигине Ыйык Рухка багынган абийирим күбө):

²зор кайгыга батып, жаным тынбай сыздап,

³каныбыз бир боордошторумдун куткарылышы үчүн өзүм каргышка калып, Машаяктан айрылышым керек болсо, ошого да даяр элем.

⁴Алар — ысрайылдыктар, Кудайдын асырап алган, даңкына бөлөгөн, келишим түзүп, Тоорат мыйзамын калтырган, чыныгы ийбадат кылып, Анын убадаларын энчилеген эли.

⁵Алар атактуу ата-бабалардан тарап, адам кейпин кийип келген Машаяк да ушул элден чыккан. Ал бардыгынан жогору туруп, бардыгын бийлеген Кудай. Ага түбөлүк алкыш болсун! Оомийин.

⁶Бирок ысрайылдыктардын көпчүлүгү Машаякты кабыл албаса да, Кудай аларга берген убадасын аткарбай койду дегенге болбойт, анткени ысрайылдык болуп туулгандын баары эле чыныгы ысрайылдык эмес.

⁷Ыбрайымдын урпактары да толугу менен анын балдары эмес. Кудай ага: «Ыскактын урпактары сенин тукумуң аталат»— деген.

⁸Башкача айтканда, Ыбрайымдан тарагандардын баары эле Кудайдын балдары боло бербейт. Убада боюнча туулгандары гана чыныгы урпак болуп эсептелет.

⁹Кудайдын убадасы болсо бул: «Эмки жылы, дал ушул убакта Мен кайра келем да, аялың Саранын уулу болот».

¹⁰Бул гана эмес. Бабабыз Ыскактан боюна эгиз уул бүткөн Рабига да ушундай болгон.

^11-12Балдары али туула электе эле, эч жамандык же жакшылык кыла электе эле, Кудай алардын бирин тандап алып, Рабигага: «улуусу кичүүсүнө кызмат кылат», — деген. Ошону менен Ал адамды кылган ишине жараша эмес, тек гана Өзүнүн максатына ылайык тандаарын көрсөткөн.

¹³Ыйык Жазууда айтылгандай, «Жакыпты жакшы көрүп,

Эйсапты жаратпадым».

¹⁴Буга биз эмне дей алабыз? Кудай адилетсиз деп айта алабызбы? Албетте, анте албайбыз.

¹⁵Анткени Мусага Ал мындай деген болчу: «Кимге ырайым этсем, ошого ырайымдуу болом,

Кимге боорум ачыса, ошону аяйм».

¹⁶Ошентип, бардыгы адамдын каалоосунан же кылган аракетинен эмес, кайрым көрсөтчү Кудайдын эркинен болот.

¹⁷Ыйык Жазууда Кудайдын фараонго мындай дегени бар: «Кудуретимди сен аркылуу көрсөтүп, ысмымды жер жүзүнө жар салыш үчүн гана Мен сенин зоболоңду бийик көтөрдүм».

¹⁸Демек, кимге кайрымдуу болорун, кимди катаал кыларын Кудай Өзү билет.

Кудайдын каары жана кайрымы

¹⁹Бирөөңөр мага айтарсыңар: «Андай болсо, эмне үчүн Ал бизди айыпка жыгат? Анын эркине каршы турар бирөө барбы?»

²⁰Эй, пенде, деги Кудай менен акыйлашкандай сен ким элең? Жасалган буюм өзүн жасаганга: «Эмне үчүн сен мени ушундай кылып койдуң», — демек беле?

²¹Бир эле топурактан кымбат баалуу кумура да, жөнөкөй идиш да жасаш карапачынын өз эрки эмеспи?

²²Анын сыңарындай, Кудай да адамзатка Өз каарын көрсөткүсү, Өзүнүн улуу кудуретин билдиргиси келет. Бирок, ошого карабай, каарына калып, курут боло тургандарды көпкө чейин кыйратпай чыдап келди.

²³Минткени Анын ырайымына татып, даңкына бөлөнүүгө даярдалгандарга Өзүнүн чексиз улуулугун көрсөтүш үчүн болсочу?

²⁴Ал бизди иудейлердин арасынан гана эмес, башка элдердин ичинен да чакырып алды.

²⁵Ошуя китебинде бул тууралуу Кудай мындай дейт: «Менин элим болбогон элди алып,

Аларды Мен Өз элим атап коём.

Мурда Өзүм сүйбөгөн элди алып,

Аларды сүйгөн элим атап коём».

²⁶«Эми алар: силер Менин элим эмес, —

Деп мурда айткан жердин дал өзүндө

Аталат тирүү Кудай балдары деп».

²⁷Ышая да Ысрайыл элине мындай деп жар салат:

«Ысрайылдын уулдары

Көк деңиздин жээгинде

Жаткан сансыз кумга окшоп

Көп болсо да, алардын

Сакталганы аз болот.

²⁸Анткени жер үстүндө

Өз өкүмүн Эгедер

Чечкиндүү да тезден-тез

Аткарганы калыптыр».

²⁹Ышая алдын ала айткандай:

«Кудуреттүү Кудайым

Тукумунан элимдин

Калтырбаса бир азын,

Кыйрайт элек анда биз

Гомор менен Содомдой».

Ысрайыл жана Жакшы Кабар

³⁰Эми, эмне дейли? Акталууну издебеген башка элдер Кудай алдында ак деп табылды. Алардын акталганы — ишенимден.

³¹Тоорат мыйзамы аркылуу акталууну издеген Ысрайылдын болсо аны аткарууга кудурети жетпеди.

³²Бул эмне үчүн ушундай болду? Анткени алар ишенимге эмес, кылган иштерине таянып алышкан эле. Ошентип, Ысрайылдын буту кедерги ташка чалынган экен.

³³Ыйык Жазууда айтылгандай, «Мына эми Сион аттуу шаарыма

Адамдарды чалынткан да кулаткан

Мен таш коём. Ошол ташка таянган

Адамдардын уят болбойт бири да».

10

¹Боордоштор, Ысрайыл элинин куткарылышын ушунчалык эңсеп, бул жөнүндө Кудайга жалынып сыйынып жатам.

²Алардын Кудайга жагууга бүт дитин койгондоруна мен күбөмүн. Бирок буга кантип жетишүүнү алар билишкен жок.

³Адамдардын акталышына Кудай кандай жол сызып койгонун билишпеген алар буга өз жолу менен жетүүгө далалаттанып, Анын белгилеген акталуу жол-жобосуна баш ийбей келүүдө.

⁴Өзүнө ишенген ар кимди Кудай алдында ак кылыш үчүн Машаяк Тоорат мыйзамын аткаруу талабын жоюп таштады.

Куткарылуу — баары үчүн

⁵Тоорат мыйзамын аткарып акталуу жөнүндө Муса мындай жазган: «Мыйзамдын жол-жоболорун аткарган адам алар аркылуу өмүргө ээ болот».

⁶Ал эми ишеним аркылуу акталуу жөнүндө төмөнкүлөр жазылган: «Өзүңдөн: "Көккө ким чыкмак эле?"— башкача айтканда, "Машаякты жерге ким алып келмек эле?" — деп сурабай эле кой.

⁷"Жердин түпкүрүнө ким түшмөк эле?"— башкача айтканда, "Машаякты өлгөндөрдөн ким алып келмек эле?" — деп суроонун да кажети жок».

⁸Бул тууралуу Ыйык Жазууда мындай делген: «Кудайдын Сөзү жаныңда —

Оозуңда жана дилиңде».

Бул сөз — биз жар салып жүргөн ишеним жөнүндөгү кабар.

⁹Башкача айтканда, Ыйсанын Эге экенин мойнуңа алып, дилиңден Кудай Аны өлгөндөн тирилткенине ишенсең, куткарыласың.

¹⁰Анткени дилинен ишенген адам — акталат; оозу менен ачык айтып моюндаган адам — куткарылат.

¹¹Ыйык Жазуу айткандай, «Ага таянган адамдардын бири да уят болбойт».

¹²Бул иудейлерге да, иудей эместерге да тийиштүү. Бардыгынын Эгеси бир, Өзүнө кайрылгандардын баарына Ал ак батасын мол берет.

¹³Анткени, жазылгандай, «Эгебиздин ысмын чакыргандын ар бири куткарылат».

¹⁴Бирок Ага ишенбегендер Анын ысмын кантип чакырышат? Ал жөнүндө укпагандар Ага кантип ишенишет? Кабар алып келген бирөө болбосо, кантип угушат?

¹⁵Жиберген эч ким жок болсо, кантип кабар жеткиришет? Ыйык Жазууда мындай деп жазылган: «Жакшы Кабар таратылып жатканын

Көрүп турсаң, кандай сонун бул өзү!»

¹⁶Бирок Жакшы Кабарды баары эле кабыл албады. Бул тууралуу Ышая пайгамбар:

«Бизден уккан кабарга,

Эгем, кимдер ишенди?»—

деген экен.

¹⁷Ошентип, ишеним — кабар угуудан, кабар угуунун өзү болсо Машаяктын Жакшы Кабарын жар салуудан келет.

¹⁸Анда мындай собол таштайын: эврейлер, эмне, кабарды укпай калышты беле? Албетте, угушкан! Анткени, жазылып тургандай:

«Үндөрү жер жүзүнө жаңырганда,

Сөздөрү жетти дүйнө четтерине».

¹⁹Дагы да сурайын: эмне айтылганын Ысрайыл түшүнбөй калды беле? Муса буга биринчи болуп жооп берген:

«Эл болбогон калк менен

Кызгантамын силерди;

Акылы жок эл менен

Кыжырлантам силерди».

²⁰Ышая болсо тайманбай, андан да ачык айтат:

«Мени издеп көрбөгөн

Элдер Мени табышты;

Мени сурап көрбөгөн

Элдерге Мен көрүндүм».

²¹Ысрайыл туурасында болсо ал мындай дейт:

«Бир күн кечке күттүм, созуп колумду,

Тилим албай, каршы чыккан элимди».

11

Кудайдын Ысрайылга ырайым кылышы

¹Ошентип, мындай собол таштайм: Кудай Өз элинен баш тарттыбы? Албетте, жок. Анткени мен да Ыбрайымдын тукумунан, Бенжамин уруусунан чыккан ысрайылдыкмын.

²Кудай тээ башынан эле Өзү тандап алган элинен баш тарткан жок. Же силер Ыйык Жазууда Илияс пайгамбар жөнүндө эмне деп айтылганын билген жок белеңер? Илияс Ысрайыл элине нааразычылык билдирип, Кудайга мындай деген эле:

³«Эгем, алар Сенин пайгамбарларыңды өлтүрүштү, курмандык жайларыңды талкалашты. Эми жападан жалгыз калган менин да көзүмдү тазалаганы жатышат».

⁴Кудай болсо ага кандай жооп кайтарды? «Мен Өзүмө жалган кудай Баалдын алдында тизе бүкпөгөн жети миң жанды калтырдым».

⁵Бул азыр да ушундай: Кудай ырайым этип тандап алып, Аныкы бойдон калган бир аз жандар али да бар.

⁶Кудай аларды кылган ишине жараша эмес, Өз ырайымы менен тандап алган; антпесе Анын ырайымы ырайым болбой калмак.^[3]

⁷Натыйжада эмне болду? Ысрайыл элинин ичинен Кудай тандап алган бир азы гана эңсегенине жетип, калгандары болсо андан куру жалак калышып, катаалданышты.

⁸Ыйык Жазууда айтылгандай, «Кудай Өзү тоотпос кылып аларды,

Али да, көзү туруп, көрө алышпайт,

Кулагы бар болсо да, уга алышпайт».

⁹Дөөт да мындай деген экен:

«Өздөрү жайып койгон дасторкону

Өздөрү түшчү тузак, тордой болсун;

Чалынып, сазайларын алсын алар!»

¹⁰«Көздөрү караңгылап, көрбөй калсын;

Түйшүктөн түбөлүккө бүкүрөйсүн».

¹¹Андай болсо, собол таштайын: бир мүдүрүлүп, ысрайылдыктар эми турбас болдубу? Албетте, андай эмес. Ысрайыл кулаганда, андан кызганыч туудуруу үчүн Кудай куткарылууну башка элдерге берди.

¹²Ысрайылдын кулаганы мүлдө дүйнөгө мынчалык көп бата алып келсе, алардын жоготконунан улам башка элдерге ушунча көп бата тийип отурса, анда Ысрайылдын толугу менен мурдагы калыбына келиши канчалык көп бата алып келмекчи!

Башка элдердин куткарылышы

¹³Азыркы айтар сөзүм башка элден чыккандарга. Мен башка элдерге жиберилген элчи болуп, өз кызматым менен сыймыктанам.

¹⁴Силерге кылган кызматым кандаштарымдын кызганычын туудуруп, бул аркылуу алардын кээ бири куткарылып калгысы бардыр.

¹⁵Анткени алардын четке кагылышы мүлдө дүйнөнү Кудай менен жараштырып койсо, алардын кабыл алынышынын натыйжасы кандай болмокчу? Бул өлүк болгондорго өмүр алып келет!

¹⁶Эгерде биринчи жабылган нан Кудайга багышталып, адал болсо, анда андан калган камыр да адал болот. Эгерде дарактын тамыры Кудайга багышталып, адал болсо, анда анын бутактары да адал болот.

¹⁷Бакта өскөн зайтун дарагынын кээ бир бутактары сындырылып, алардын ордуна жапайы зайтун кыйыштырылды. Бактагы зайтунга тамырлаш болуп, анын ширеси менен сугарылган жапайы зайтун — бул силерсиңер.

¹⁸Андай болсо, жанакы сындырылган бутактарды карап, мактанбагыла. Ал эми мактанган болсоңор, эсиңерге келгиле. Бутак болуп турган силер тамырды көтөрбөйсүңөр, тескерисинче, ал силерди көтөрүп турат.

¹⁹«Жанакы бутактардын сындырылып калганы бизди кыйыштыруу үчүн болгон», — дейсиңерби?

²⁰Ырас, алар ишенбеген үчүн сындырылып ташталган. Бирок силер да ишенгениңер үчүн эле кыйыштырылып турасыңар: ушуну билип, бой көтөргөндөн көрө, сак болгула.

²¹Кудай дарактын өз табигый бутактарын аябаса, кыйыштырылган силерди аяйт дейсиңерби?

²²Ошентип, Кудайдын мээримдүү да, катаал да болорун байкагыла. Ал күнөөгө баткандарга катаалданып, силерге болсо, эгерде Анын мээримдүү экенине дайыма ишенсеңер, Өз мээримин төгөт. Антпесе силер да сындырылып ташталасыңар.

²³Ал эми ысрайылдыктар ишенбестигин калтырышса, кайрадан өз ордуна кыйыштырылат, анткени Кудай аларды кайра кыйыштырып коюуга кудуреттүү.

²⁴Эгерде Кудай силерди жапайы зайтун дарагынан кесип алып, дегеле мурда болуп көрбөгөндөй кылып, бакта өскөн зайтун дарагына кыйыштырып койсо, анда жанакы сындырылган бутактарды өздөрү бир кезде өскөн даракка кайтаруу Ал үчүн алда канча оңоюраак.

Кудайдын ырайымы бардыгына тийиштүү

²⁵Бой көтөрүп акылдуусунбасыңар үчүн, боордоштор, мен силердин бир купуя чындыкты билип алууңарды каалайм: кээ бир ысрайылдыктар биротоло эмес, башка элдердин баары Кудайга келгенге чейин эле тоотпос болуп калган.

²⁶Ыйык Жазууда айтылгандай, бүт Ысрайылдын куткарылып калышы мындай болот: «Иерусалимден Куткаруучу келет дагы

Кайтарат Ысрайылды терс жолунан».

²⁷«Күнөөсүн алып таштап,алар менен

Мына ушу келишимди түзөмүн Мен».

²⁸Силер Жакшы Кабар угуп, куткарылып калышыңар үчүн ысрайылдыктар Кудайга душман болуп калышкан. Бирок ата-бабаларын сүйгөн Кудай аларды да сүйүп, алар али да Анын тандалган эли.

²⁹Анткени Кудай кимге тартуусун ыроолоп, кимди тандап алары тууралуу оюн өзгөртпөйт.

³⁰Бир кезде Кудайга моюн сунбаган силер алардын тил албастыгынан улам Кудайдын кайрымына ээ болуп турасыңар.

³¹Анын сыңары, азыр Кудайга моюн сунбай жатышкан алар да, силерге окшоп, бир күнү Кудайдын кайрымына ээ болушат.

³²Себеби бардыгына кайрымдуулугун көрсөтүш үчүн Кудай бардыгын тил албастыкка туткундап койгон.

Кудайды мактоо

³³«Кудайдын байлыктары эбегейсиз!

Акылмандык, билгичтиги не бир чексиз!

Чыгарган бүтүмдөрү аңдап бүткүс!

Кудайдын ойлоруна акыл жеткис!»

³⁴«Кудайдын акыл-оюн барбы билген?

Кимиси Эгебизге кеңеш берген?»

³⁵«Бирөөңөр карыз берип Кудайына,

Эгебиз бересеси барбы кимге?»

³⁶Анткени бүт бардыгы бир Кудайдан,

Ал аркылуу, Ал үчүн жаратылган!

Даңкталсын түбөлүккө Кудайыбыз!

Оомийин.

12

Кудайга кызмат кылып жашоо

¹Боордоштор, Кудай силерге не деген кайрымдуулугун көрсөттү. Андыктан силерден суранам: жан-тениңерди Кудайга багыштап, Ага жагымдуу, ыйык, тирүү курмандык катары бергиле. Ага чыныгы кызмат кылганыңар мына ушу.

²Бул дүйнөнү туурап жашабагыла. Андан көрө акыл-оюңарды жаңыртып өзгөргүлө. Ошондо Кудайдын силерге болгон эркин: эмнелер жакшы, жагымдуу жана жеткилең экендигин түшүнүп билүүгө жөндөмдүү болосуңар.

³Кудай ырайым этип дайындаган адам катары силерге айтам: өзүңөр жөнүндө тийиштүүдөн артык ойлобогула. Анын ордуна, акыл-эстүү болуп, өзүңөрдү Кудай ар бириңерге берген ишенимге жараша баамдагыла.

⁴Бир дене көп мүчөдөн туруп, бардык мүчөлөрдүн аткарган милдети бирдей болбойт.

⁵Ошол сыяктуу, биз да көп болуп туруп, Машаяктын денесин түзөбүз да бири-бирибизге карата өз ара байланышкан мүчөлөрбүз.

⁶Кудай ырайым менен ыроологон касиеттерибиз ар кандай болуп, ар кандай милдет аткарабыз. Кимибизге пайгамбарчылык айтуу касиети берилсе, аны өз ишенимибизге жараша колдонолу.

⁷Кызматчылык касиети барыбыз, кызмат кылалы, окута турганыбыз, окуталы.

⁸Башкаларга кайрат бере алганыбыз, кайрат берели. Колунда барын бөлүшкөнүбүз, жоомарт бололу. Жетекчилик кылганыбыз, талыкпай иштейли. Кайрымдуулук кылганыбыз, аныбызды кубаныч менен аткаралы.

Сүйүү

⁹Сүйсөк, чын дилибизден сүйөлү. Жамандыктан четтеп, жакшылыктан калбагыла.

¹⁰Бири-бириңерге бир тууганча мээримдүү болуп, бири-бириңерден аша сый көрсөткүлө.

¹¹Эринчээк болбогула. Рухуңар менен жалындап, Эгебизге талыкпай кызмат кылгыла.

¹²Үмүттөн кол үзбөй, ар дайым кубанычта болгула. Кыйынчылыктарда чыдамдуу, сыйынууда туруктуу болгула.

¹³Муктаждыгы бар ыйыктарга жардам көрсөтүп, чоочун бирөө келсе, меймандостук менен тосуп жүргүлө.

¹⁴Өзүңөрдү куугунтуктап жаткандарга бата тилеп, каргабай, кайра алкап тургула.

¹⁵Кубангандар менен чогуу кубанып, ыйлагандардын кайгысын бөлүшкүлө.

¹⁶Өз ара ынтымактуу болгула. Көөдөнүңөрдү көтөрбөй, андан көрө токтоо кишилер менен катташып тургула. Өзүңөрдү акылдуу санабагыла.

¹⁷Жамандыкка жамандык менен жооп кайтарбагыла да урмат-сыйга татырлык иштерди кылууну ойлогула.

¹⁸Бардыгы менен тынччылыкта жашаш үчүн колуңардан келишинче аракет кылгыла.

¹⁹Сүйүктүүлөрүм, эч кимден өч албагыла, ар кимдин жазасын Кудай Өзү берсин. Анткени Ыйык Жазууда Эгебиз мындай дейт: «Өч алуу — Менин ишим,

Мен берем тиешесин».

²⁰Тескерисинче,

«Касташканың ач болсо, азык бергин,

Касташканың чаңкаса, суусун бергин,

Таш урганга кимде-ким ашын сунса,

Жакшылыгы душманын уяткарат».

²¹Бирөөнүн жамандыгына алдырбай, андан көрө жамандыкты жакшылык менен жеңип чыккыла.

13

Бийликтегилерге баш ийүү

¹Ар бир адам колунда бийлиги барларга баш ийүүгө тийиш, себеби бардык бийлик Кудайдан келип, бар болгон бийликтерди Ал орноткон.

²Адамдын бийликке каршылык көрсөткөнү — Кудай орноткон тартипке каршы чыкканы. Каршы чыккандын баары өздөрү жазаланышат.

³Бийлиги барлар жакшы иш кылгандарга эмес, жаман иш кылгандарга коркунуч туудурушат. Бийликтен коркпоону каалайсыңбы? Анда жакшылык кыл. Ошондо бийлик ээсинин мактоосуна татыйсың.

⁴Анткени ал сага пайда келтириш үчүн Кудайдын кызматын кылат. Жамандык кылсаң, анда бийлиги бар адамдан корк, себеби анын сени жазалагыдай кудурети бар. Кудайдын кызматчысы катары ал Кудайдын жамандык жасагандарга карата чыгарган өкүмүн иш жүзүнө ашырат.

⁵Мына ошон үчүн сен да жазадан коркконуңдан эмес, абийириң бар болгонунан бийликтегилерге баш ийишиң керек.

⁶Салык төлөгөнүңдүн себеби да ушул: өз милдетин аткарып, бийликтеги адамдар ошону менен дайыма Кудайга кызмат кылышат.

⁷Ошентип, аларга эмнени берүүгө тийиштүү болсоң, ошону берип жүр: бирине — салык, башкасына — төлөм, бирине — урмат, башкасына — сый.

Бири бириңерге мээримдүү болгула

⁸Эч кимге бересеңер болбой, өз ара сүйүүнү өмүр бою төлөп өтөр карызыңар катары туткула. Бири-бирин сүйгөндөр мыйзам талаптарын аткарган болушат.

⁹Анткени «ойноштук кылба», «киши өлтүрбө», «уурдаба», «башканын мүлкүнө көз артпа»жана ушул сыяктуу башка парыздардын баары мындай сөздө камтылган: «башкаларды өзүңдү сүйгөндөй сүй».

¹⁰Сүйгөн адам башкаларга жамандык кылбайт. Андай болсо, сүйүү — мыйзамдын бардык жол-жоболорун аткарууга тете.

¹¹Азыр кандай мезгил экенин, уйкубуздан ойгонор убакыт-саат келип калганын билип, ушундай кылгыла, себеби куткарылар күнүбүз жаңы ишенген убагыбызга караганда бизге азыр жакындап келди.

¹²Түн бүтөйүн деп, таң атарга аз калды. Караңгынын иштерин таштап, жарыктын курал-жарагын алалы.

¹³Той-тамаша менен масчылыкка, бузуктук менен адепсиздикке, чатакташуу менен көр албастыкка берилбей, күндүзгү жарыкта кандай жашаш керек болсо, ошондой жашайлы.

¹⁴Эгебиз Ыйса Машаяктын жетегинде болгула да, күнөөкөр табиятыңардын камын көрүп, ышкыларын кандырууну токтоткула.

14

Боордошторуңарды айыптабагыла

¹Ишенимде алсыз болгондорду кабыл алгыла да, алар менен талашпагыла.

²Кээ бир адамдардын ишеними аларга бардыгын жегенге жол берет, бирок ишеними алсыз адам жашылча менен гана азыктанат.

³Кимиңер бардыгын жей алсаңар, тамакты ылгап жегендерди кемсинтпегиле. Ошондой эле кимиңер тамакты ылгап жесеңер, бардыгын жегендерди айыптабагыла. Анткени баарыңарды Кудай Өзү кабыл алган.

⁴Бирөөнүн кызматчыларын айыптагандай сен ким элең? Алардын айыпталар-айыпталбасын өз ээси билет. Аларды колдоп, айыпталбагандай кылууга Эгебиздин кудурети жетет.

⁵Кээ бирөөлөр үчүн кайсыдыр бир күн калгандарынан артык, башкалары үчүн болсо күндөрдүн баары бирдей болот. Ар ким кайсынысын туура деп ойлосо, ошого жараша иш кылсын.

⁶Ким белгилүү бир күндү артыкча көрсө, ал муну Эгебиздин урматына кылат. Тамактын баарын жей берген адам да муну, Кудайга шүкүрчүлүк келтирип, Эгебиздин урматына кылат. Ошондой эле тамакты ылгап жеген адам да муну Эгебиздин урматына кылып, Кудайга шүкүрчүлүк келтирет.

⁷Жашаганыбыз да, өлгөнүбүз да өзүбүз үчүн гана эмес.

⁸Жашасак да, Эгебиз үчүн жашайбыз, жаныбызды берсек да, Эгебиз үчүн беребиз. Ошентип, жашасак да, өлсөк да, Эгебиз менен болобуз.

⁹Анткени Машаяк тирүүлөрдүн да, өлгөндөрдүн да Эгеси болуш үчүн өлүп кайра тирилген.

¹⁰Андай болсо, өз боордошуңду айыптаганың кандай? Же аны эмне үчүн кемсинтесиң? Баарыбыз тең Соттоочу Кудайдын алдына барат эмеспизби?

¹¹Анткени Ыйык Жазууда айтылгандай, «Жараткан Эге айтат: ант беремин

Өзүмдүн атым менен, бардык элдер

Алдымда тизе бүгөт, ар бир пенде

Оозу менен Кудайым деп тааныйт Мени».

¹²Ошентип, ар бирибиз кылган ишибиз үчүн Кудай алдында жооп беребиз.

Башкалардын кулап калышына себепкер болбо

¹³Демек, бири бирибизди айыптаганыбызды токтотпосок болбойт. Андан көрө, боордошторубузга кедерги болгон же азгырган иштерди жасабайлы деген чечимге келели.

¹⁴Эгебиз Ыйса менен тыгыз байланышта болуп, мен эч бир тамак өзүнөн өзү арам болбосун жана аны арам эсептегендер үчүн гана арам болорун билем.

¹⁵Эгерде жеген тамагың боордошуңду иренжитсе, анда мындай кылганың сүйүүгө жатпайт. Машаяктын курмандыгы менен куткарылган адам сенин кандай тамак жегениңди көрүп, ошонун айынан кыйрап калбасын!

¹⁶Жакшы деп жүргөн нерсеңдин жаман делишине жол бербе.

¹⁷Анткени Кудайдын Падышачылыгы эмне жеп, эмне ичкенибизде эмес. Ал — Ыйык Рух ыроологон адилдик, бейпилдик жана кубаныч менен жашаганыбызда.

¹⁸Машаякка мына ушинтип кызмат кылганыңар Кудайдын көңүлүнө да толот, башкалардын колдоосуна да татыйт.

¹⁹Ошентип, арабызга тынччылык алып келип, бири-бирибизди бекемдеп турган нерселерди жасоону көздөйлү.

²⁰Тамак үчүн Кудайдын кылган ишине доо кетирбе. Арийне, бардык тамак адал. Бирок жеген тамагыңдын кимдир бирөөгө кедерги болгону жакшылыкка жатпайт.

²¹Андан көрө эт жебей, шарап ичпей же боордошуңа кедерги болгон башка нерселерди кылбай койгонуң оң.

²²Кайсынысын туура деп ишенсең, бул Кудай экөөңөрдүн ортоңордо болсун. Эмнени тандаганы үчүн өзүн айыптабаган адам ырыстуу.

²³Бирок шек санап жегендериң үчүн айыпталасың, себеби муну ишеним менен кылган жоксуң. Ал эми туура деп ишенбей туруп кылынган ар бир иш күнөө болуп эсептелет.^[4]

Алкыш айтуу жана соңку сөз

^24-25Кудайды даңктайлы! Ыйса Машаяк жөнүндөгү Жакшы Кабарды жарыялаганым жана Ал Өзү мурда, кылымдар бою адамдардан жашырын сактап, эми ачып берген чындыгын жар салганым аркылуу силердин ишенимиңерди бекемдөөгө Анын кудурети жетет. Түбөлүктүү Кудайдын буйругу менен пайгамбарлар жазып кеткен бул чындыкты жар салганыбыздын максаты — башка элдердин бардыгын ишенимге багындыруу болчу.

²⁶Бирден бир акылман Кудайыбызга Ыйса Машаяк аркылуу кылымдардан кылымдарга даңк болсун! Оомийин.^[5]

15

Өзүңдүн эмес, өзгөлөрдүн камын ойло

¹Биз, бек ишенимде болгондор, ишеними аздардын алсыздыгын көтөрө билүүгө тийишпиз. Өзүбүздү гана ойлоп иш кылбайлы.

²Башкалардын пайдасы үчүн, алардын ишенимин бекемдегидей, ар бирибиз алар үчүн кам көрүшүбүз керек.

³Анткени Машаяк да Өзүнүкүн көздөгөн жок. Ыйык Жазууда жазылгандай, «Сага тилин тийгизген

Адамдардын кордугу

Түштү менин башыма».

⁴Мурда жазылгандардын бардыгы болсо, бекемдик аркылуу жана Ыйык Жазуунун кайрат берүүчү сөздөрү аркылуу үмүтүбүздөн кол үзбөшүбүз үчүн, бизге сабак катары берилген болчу.

⁵Бекемдик менен кайраттуулуктун булагы болгон Кудай Машаяк Ыйсанын эркине ылайык силерге өз ара ынтымак берсин.

⁶Ошондо силер бир ниет менен, бир ооздон Кудайыбызды — Эгебиз Ыйса Машаяктын Атасын даңазалап тура аласыңар.

Башка элдерге жар салынган Жакшы Кабар

⁷Кудайдын атагын чыгарыш үчүн, Машаяк өзүңөрдү кандай кабыл алса, силер да бири бириңерди ошондой кабыл алгыла.

⁸Анткени, силерге айтам, ата-бабаларына берилген убаданы орундатып, ысрайылдыктарга Кудайдын ишенимдүү экенин көрсөтүү үчүн Машаяк аларга кызматчы болуп берди.

⁹Анын кылганы аркылуу эми башка элдер да Кудайдын ырайымын көрүп, Аны даңазалай алышат. Ыйык Жазууда жазылгандай, «Башка элдердин арасында Сени даңктайм,

Ысмыңды даңазалап, Сага ырдайм».

¹⁰Дагы мындай деп айтылган:

«Кудайымдын тандалган эли менен

Кубангыла кошулуп башка элдер!»

¹¹Жана дагы:

«Башка элдер, баарыңар, мактагыла Эгемди!

Бүт дүнүйө калктары, даңктагыла Эгемди!»

¹²Ышая да мындай дейт:

«Жесей баба Урпагы келип калат,

Башка элдердин үстүнөн бийлик кылат.

Алар болсо үмүтүн Ага артат».^[6]

¹³Үмүт берчү Кудайыбыз Өзүнө арткан ишенимиңер аркылуу силерди кубаныч менен бейпилдикке бөлөсүн. Ошондо Ыйык Рух Өз кудурети менен үмүтүңөрдү көбөйткөндөн көбөйтөт.

Пабыл ачык кат жазганынын себебин түшүндүрөт

¹⁴Боордошторум, мен өзүм силердин бардык жакшылык менен керектүү билимге ээ болуп, бири-бириңерге акыл-насаат айтып тура аларыңарга ынандым.

¹⁵Бирок, ошентсе да, айрым нерселерди эсиңерге салайын деп, бул катымда баарын ачык жаздым. Минткен себебим, Кудай мага ырайым этип,

¹⁶башка элдерге Машаяктын кызматчысы кылып жиберген. Ошондогу милдетим — аларга Жакшы Кабарды жар салганым аркылуу динкызматчылык парзымды аткарып, Ыйык Рух ыйыктаган аларды Кудайга жагымдуу «курмандык» катары тартуу кылууда болчу.

¹⁷Мына эми Машаяк Ыйса менен бирге Кудайга кылган кызматым менен сыймыктансам да болгудай,

¹⁸себеби Машаяктын мен аркылуу, айткан сөзүм менен кылган ишим аркылуу башка улуттагыларды кантип Кудайга баш ийдиргенинен башка нерселерди айтууга батынгыдай эмесмин.

¹⁹Ал болсо муну Өзү көрсөткөн кереметтүү жышаандар, Ыйык Рухтун кудурети менен кылды. Ошондон улам гана мен Машаяк тууралуу Жакшы Кабарды Иерусалимден баштап, Илирикке чейин жайылта алдым.

²⁰Башка бирөө салган негиздин үстүнө курбаш үчүн, мен дайыма Машаяк жөнүндө эч кабарсыз болгондорго барып Жакшы Кабар таратууну артык көргөм.

²¹Ыйык Жазууда жазылгандай, «Ал жөнүндө эч кабар албагандар көрүшөт,

Ал жөнүндө эч качан укпагандар билишет».

Пабылдын Римге барайын деген максаты

²²Мына ошон үчүн канча жолу силерге барайын дегенимде, жолум бөгөлүп калчу.

²³Бирок эми, ошол аймактарда кызмат кылгыдай жерим калбаган соң, көп жылдан бери эңсегенимдей, силерге келип кетейин дейм.

²⁴Муну мен Испанияга баратканымда жолдон кылармын. Ошондо силер менен көрүшүп-баарлашып, бир аз болсо да, араңарда жүрүп кеткенден кийин мени узатып коёсуңар деген үмүттөмүн.

²⁵Бирок азыр Иерусалимге барып, ал жактагы ыйыктарга кызмат кылмакчымын,

²⁶анткени Македония менен Ахая аймактарындагылар өз ыктыяры менен Иерусалимдеги муктаж болгон ыйыктарга акчалай жардам берүүнү чечишти.

²⁷Бул алардын өз чечими болду. Бирок, чынында, мындай жардам берүү алар үчүн парыз дагы, себеби ысрайылдыктар башка элдер менен өз рухий казынасынан бөлүшүп жатса, башка элдер да алар менен өз дүйнөлүк казынасынан беришүүгө тийиш.

²⁸Иерусалимдегилерге алар үчүн чогултулган акчаны жеткирип, бул ишимди бүткөргөндө, Испанияга сапар тартып, жолдон силерге кире кетем.

²⁹Мен силерге келгенимде, Машаяктын мол батасы менен келеримди билем.

³⁰Боордоштор, баарыбыз тең Эгебиз Ыйса Машаякка ишенип, Ыйык Рух бизге өз ара сүйүү бергенин эске алып, силерден өтүнөм: мага кошулуп, мен үчүн Кудайга аябай сыйынып тургула.

³¹Иудеяга барганымда, Кудайыбыз мени Машаякка ишенбегендерден сактап, Иерусалимдегилерге көрсөткөн кызматым ал жактагы ыйыктар тарабынан кабыл алынсын деп сыйынып тургула.

³²Ошондо, Кудай кааласа, силерге кубаныч менен келем да, араңарда болгонум мага дагы кубат берер.

³³Бейпилдик берүүчү Кудай баарыңарга жар болсун. Оомийин.

16

Жеке саламдар

¹Силерге Кенхрея жыйынында кызмат өтөгөн карындашыбыз Фойбаны тааныштырып, ал тууралуу жылуу сөз айтып кетким келет.

²Эгебиздин урматына аны ыйыктар бири бирин кандай кабыл алууга тийиш болсо, ошондой тосуп алгыла да, ага бардык керектүү жардамыңарды берип койгула, анткени ал өзү канчаларыбызга, алардын ичинде мага да, көп жардам берди.

³Машаяк Ыйсага мени менен бирге кызмат кылган Приска менен Акилага салам жолдойм.

⁴Алар мен үчүн канча ирет өз жандарын тобокелге салышкан. Аларга мен гана эмес, башка элдердеги жыйындардын баары ыраазы.

⁵Экөөнүн үйүндө чогулган жыйынга да саламымды айтып койгула. Асия аймагынан биринчи болуп Машаякка ишенген сүйүктүү боордошум Эпейнетке да менден дубай салам.

⁶Силер үчүн көп мээнеттенген Мариямга да саламымды айткыла.

⁷Ошондой эле мени менен бирге туткунда болгон, элчилердин арасында атагы чыгып, Машаякка менден мурда ишенишкен мекендештерим Андроник менен Жунияга да салам айткыла.

⁸Эгебизге ишенген сүйүктүү боордошум Ампилийге,

⁹ошондой эле Машаякка биз менен бирге кызмат кылган Урбанга жана сүйүктүү досум Стахка,

¹⁰Машаякка берилгендигин иш жүзүндө көрсөткөн Апелге жана Аристабылдын үйүндөгүлөргө саламымды жолдойм.

¹¹Мекендешим Иродионго, Наркистин үй-бүлөсүндөгү ишенгендерге,

¹²Эгебизге кызмат кылып жүргөн Трифайна менен Трипозага, Эгебизге көп эмгегин жумшаган сүйүктүү боордошум Персиске менден салам айтып койгула.

¹³Эгебиздин тандамал кызматчысы Рупка жана анын мени да өз баласындай көргөн энесине,

¹⁴Асинкиритке, Филегонго, Эрмеске, Патропко, Эрмаска жана алар менен болгон башка боордошторго салам айтам.

¹⁵Филолог менен Жулияга, Нерей менен анын карындашына, Олимпге жана анын жанындагы Кудай адамдарына менден салам айткыла.

¹⁶Бири-бириңер менен боордошчо беттен сүйүп учурашып жүргүлө. Силерге Машаяктын мындагы бардык жыйындары салам жолдошот.

Акыркы көрсөтмөлөр

¹⁷Боордошторум, көптөн көп өтүнөрүм: араңарды бөлүп, элдин ишенимине доо кетирип, өзүңөр кабыл алган таалимге каршы чыккандарды байкап, алардан оолак болгула.

¹⁸Анткени мындайлар Эгебиз Машаякка эмес, өз кулкунуна кызмат кылып, жылуу-жумшак сөздөрү жана чечендиги менен түркөйлөрдү алдашат.

¹⁹Эгебизге канчалык баш ийип жүргөнүңөр баарына белгилүү болду. Эми силерди ойлоп кубанып жатам. Бирок мен эмне жакшы экенин баамдаганыңарда акыл токтотуп, жамандыктан алыс болууңарды каалайм.

²⁰Тынчтыктын булагы болгон Кудайыбыз жакын арада шайтанды бут алдыңарга жыгып берет. Эгебиз Ыйса силерге ырайымдуу болсун.

²¹Кызматташым Тиметей, ошондой эле кандаш бир туугандарым Лукий, Жасон жана Сосипатр силерге өз саламдарын жолдошту.

²²Мен да, Пабылдын сөздөрүн кагаз бетине түшүргөн Тертий, ишенимдеш катары силерге боордоштук саламымды айтам.

²³Өзүм андан конуш таап, жыйын да үйүндө чогулган Гай силерге салам айтып жатат. Шаар казынасын сактаган Эраст жана боордошубуз Кварт силерге салам айттырышты.^[7]

1 Корунттуктар

1

Саламдашуу

¹Кудайдын амири менен Машаяк Ыйсанын элчиси болууга дайындалган Пабылдан жана боордошубуз Состенден

²Кудайдын Корунт шаарындагы жыйынына, Ал ыйык эли болууга чакырып, Машаяк Ыйса менен тыгыз байланышы аркылуу Өзүнө тандап алган корунттуктарга, ошондой эле кайда болбосун биздин да, алардын да Эгебиз болгон Ыйса Машаяктын атын оозанып табынгандардын баарына дубай салам.

³Ылайым Кудай Атабыз менен Эгебиз Ыйса Машаяк баарыңарга ырайым кылып, тынччылыгын берсин.

Ыраазычылык келтирүү

⁴Силер үчүн жана Машаяк Ыйса аркылуу силерге көрсөткөн ырайымы үчүн мен Кудайыма дайыма ырахматымды айтып турам.

⁵Анткени Ал Машаяк менен тыгыз алакада болгон силерди ар тараптан: бардык сөзүңөр менен билимиңерде байытып отурат.

⁶Машаяк тууралуу кабардын чындык экенин жашооңор ырастап,

⁷Эгебиз Ыйсанын кайтып келишин чыдамсыздык менен күтүп жаткан силерге Кудай канча деген рухий касиеттерди ыроолоду.

⁸Эми Эгебиз Ыйса Машаяк Өзү кайткан күнү силердин кынтыксыз болууңар үчүн ишенимиңерди аягына чейин бек сактоого кубат берет.

⁹Силерди Өз Уулу, Эгебиз Ыйса Машаяк менен мамилелеш болууга чакырган Кудай ишенимдүү.

Жыйындагы ич ара бөлүнүүлөр

¹⁰Бир боорлорум, Эгебиз Ыйса Машаяк берген бийлик менен силерди өз ара ынтымакка чакырам! Ич ара бөлүнүп-жарылбай, андан көрө, бир ойго, бир пикирге келип, биримдикте болгула.

¹¹Себеби, боордошторум, Кылайдын үй-бүлөсүнөн мен араңардагы жаңжалдар тууралуу угуп калдым.

¹²Айтайын дегеним, бириңер «Пабылдыкымын» десеңер, башкаңар «мен Аполдукумун» дейт экенсиңер, дагы бириңер «Мен Петирдикимин» десеңер, башкаңар «мен болсо Машаяктыкымын» деп жүрүпсүңөр.

¹³Андай болсо, эмне, Машаяк бөлүнүп кеткенби? Же силер үчүн айкаш жыгачка керилген Пабыл беле? Же сууга силер Пабылдын үмөтү болдук деп чөмүлгөнсүңөрбү?

¹⁴Крисп менен Гайдан башка эч кимиңерди чөмүлдүрбөй калганым үчүн Кудайга тобо.

¹⁵Эми силерди менин урматыма чөмүлүштү деп эч ким айта албайт.

¹⁶(Ырас, Степан менен анын үй-бүлөсүн да чөмүлдүрүүдөн өткөргөнүм бар. Андан башка дагы кимдир бирөөнү чөмүлдүргөнүм эсимде жок.)

¹⁷Машаяк мени чөмүлдүрүүгө эмес, Жакшы Кабар таратууга, болгондо да адамдык акылмандыктан чыккан сөздөр менен эмес, Машаяктын айкаш жыгачтагы өлүмүнүн кудурети менен таратууга жиберген.

Машаяк — Кудайдын кудурети менен акылмандыгынын өзү

¹⁸Машаяктын айкаш жыгачка кадалып өлгөнү жөнүндөгү кабарды апат болуп бараткандар акылсыздык деп эсептешсе, куткарылып жаткан биз үчүн бул кабарда Кудайдын кудурети катылган.

¹⁹Ыйык Жазууда мындай деп айтылган: «Мен даанышмандардын даанышмандыгын,

Акылдуулардын акылдуулугун жокко чыгарам».

²⁰Андай болсо, жанакы даанышмандар менен дин устаттары, ушул замандын айтышка чыгар чечендери кайда калды? Кудай бул дүйнөнүн акылмандыгы чындыгында жеткен акылсыздык экенин ачыктан ачык көрсөттү.

²¹Өз даанышмандыгы менен Кудай бул дүйнөнүн эң бир жеткен акылмандары да Аны өз акылы менен тааный албасын билген. Андыктан Ал Өзүнө ишенгендерди биз таратып жүргөн жана башкалар тарабынан «акылсыз» делинген Жакшы Кабары аркылуу куткарууну туура тапты.

²²Себеби иудейлерди керемет-жышаандар, башка улуттагыларды акылмандуулук гана чындыкка ынандыра алат.

²³Биз болсо Машаяктын айкаш жыгачка керилип өлгөнүн жар салып жатабыз. Бир жагынан, иудейлер буга ишене алышпаса, экинчи жагынан, башка улуттагыларга бул келесоолуктай көрүнөт.

²⁴Бирок Кудай Өзүнө чакырып алган иудейлер үчүн да, башка улуттагылар үчүн да Машаяк — Кудайдын бизге көрсөткөн кудурети менен акылмандыгы.

²⁵Анткени Кудай акылсыз көрүнгөн күндө да адамдардан акылдуу, алсыз көрүнгөн күндө да адамдардан кудуреттүү.

²⁶Боордошторум, эстесеңер, Кудай чакырып алганга чейин силер ким элеңер? Араңарда адамдык көз караш менен алганда, акылдуу же кудуреттүү же кадыр-барктуу болгондор көп беле?

²⁷Бирок Кудай адамдар акылсыз дегендерди тандап алып, акылмандарды уятка калтырды, алсыз делингендерди тандап алып, беделдүүлөрдү уятка калтырды.

²⁸Кудай бул дүйнөдөгүлөр барктагандарды жокко чыгаруу үчүн алар теңине албай, кордоп, түккө турбайт деп эсептегендерди тандап алды.

²⁹Ошондуктан эч кимдин Кудай алдында мактангыдай жөнү жок.

³⁰Ал эми бизди Кудай Машаяк Ыйса менен биримдикке алып келип, Ал биз үчүн Кудай акылмандыгынын башаты болуп калды. Бизди Кудай алдында актап, Анын ыйык эли кылып, күнөөдөн куткарган — Машаяк.

³¹Ошентип, Ыйык Жазууда айтылгандай, «Кимде-ким мактангысы келип турса,

Мактансын Эгебиздин иши менен».

2

Айкаш жыгачка керилген Машаяк жөнүндөгү кабар

¹Боордоштор, силерге келгенимде, Кудайдын акыйкаттыгы тууралуу купуя кабарды чечендикке же акылмандуулукка салып жар салууга далалаттанганым жок.

²Анткени араңарда жүргөнүмдө, Ыйса Машаяктан, өзгөчө Анын айкаш жыгачка керилип өлгөнүнөн башка эч нерсени билбегендей болууну чечкем.

³Ошентип, силерге келгенимде, алдыңарда эч дарманым жок, коркконуман калтырап-титиреп турган элем.

⁴Сүйлөгөн сөзүм менен айткан насаатымда адам акылмандыгынан келип чыккан сөздөрдү колдонгонум жок. Силерди ынандырган менин кебим эмес, Кудайдын кудуреттүү Руху.

⁵Демек, ишенимиңер адам акылына эмес, Кудайдын кудуретине негизделген.

Кудайдын акылмандыгы

⁶Албетте, рухий жетилгендерге сөз айтканда, биз деле акылмандыкка таянып сүйлөйбүз. Бирок ал — бул дүйнөнүн же болбосо бул дүйнөнү башкарып турган өкүмдарлардын акылмандыгы эмес: алардын заманы өтүүдө.

⁷Жар салганыбыз — Кудайдын жашырын, адам көзүнө көрүнбөгөн акылмандыгы. Бизди Өз улуулугуна бөлөш үчүн Кудай аны тээ алмустактан мурда эле дайындап койгон.

⁸Бул акылмандыкты дүйнөнүн өкүмдарлары түшүнө алышпайт. Түшүнүшсө, Улуулуктун Эгесин айкаш жыгачка кадашмак эмес.

⁹Кантсе да, Ыйык Жазуунун мындай деп айтылган жери бар: «Кудайды жан-дилинен сүйгөндөргө

Ал Өзү даярдаган укмуштарды

Адамдар көргөн да эмес, уккан да эмес,

Эч кимдин оюна да келген эмес».

¹⁰Бирок Кудай бизге Өз акылмандыгын Ыйык Рух аркылуу ачык-айкын билдирди. Рухка бардыгы, ал тургай Кудайдын жашыруун ой-максаттары да маалым.

¹¹Адамдын ой-санааларын ичиндеги руху гана билген өңдүү, Кудай тууралуу бардыгын Анын Руху гана биле алат.

¹²Биз кабыл алган рух ушул дүйнөнүн руху эмес. Кудайдын бизге эмнелерди ыроологонун түшүнүп-билиш үчүн бизге Кудай Өзүнүн Ыйык Рухун жиберди.

¹³Кудайдын Рухуна ээ болгондорго рухий чындыктарды чечмелегенибизде, биз адамдык акылмандыктан эмес, Рухтан үйрөнгөн сөздөрдү колдонобуз.

¹⁴Кимде Кудайдын Руху жок болсо, ал Рух ыроологон касиеттерге да ээ боло албайт. Алар анын түшүнүгүнөн сырткары туруп, ага эч маңызы жоктой көрүнөт, себеби рухий нерселерди баамдаш үчүн адам Рухка ээ болууга тийиш.

¹⁵Ыйык Рухка ээ болгондор болсо бардыгын баамдай алышат, бирок алардын өздөрүн баамдоого эч кимдин кудурети жетпейт.

¹⁶«Кудайдын акыл-оюн барбы билген?

Кимиси Эгебизге кеңеш берген?»

3

Кудайдын кызматчылары

¹Чынын айтканда, боордошторум, мен силерге Кудайдын Рухуна ээ болгондорго сүйлөгөндөй сүйлөй албадым. Анын ордуна, Машаякка арткан ишенимиңер али жетиле элек экенин билип, бул дүйнөгө таандык болгондорго сүйлөгөндөй сүйлөдүм.

²«Кою тамак» жей албасыңарды көрүп, сүт менен азыктанттым. Силер алигиче да «кою тамак» жешке даяр эмессиңер,

³себеби жашооңор али да бул дүйнөдөгү адамдардыкынан эч айырмасы жок. Мындай дегенимдин себеби: бири бириңерди көрө албай, бири бириңер менен урушуп-талашып жатсаңар, анда силер бул дүйнөгө таандык болуп, бул дүйнөнү туурап жашап жаткан жоксуңарбы? Же жүргөн-турганыңар бул дүйнөдөгүлөрдүкүнөн айырмаланып турабы?

⁴Бириңер «мен Пабылдын шакиртимин», башкаңар болсо «мен Аполдукумун» деп жатсаңар, анда силер дүйнөлүк эмей кимсиңер?

⁵Деги Апол ким? Пабыл ким? Алар силерди ишенимге алып келген Кудайдын кызматчылары гана. Эгебиз бизди кайсы кызматка дайындаса, ар бирибиз ошону гана аткарып жүрөбүз.

⁶Мен отургузсам, Апол аны сугарды. Бирок ошону өстүрүп чыгарган — Кудай.

⁷Ким отургузуп, ким сугарганынын мааниси деле жок. Маанилүүсү — аны өстүргөн Кудай.

⁸Отургузганы менен сугарганынын чындыгында максаты бир. Ар бири кылган ишине жараша Кудайдан сыйлык алат.

⁹Анткени Апол экөөбүз Кудай үчүн чогуу иштешкен кызматташпыз. Силер болсо Кудайдын талаасы, Кудайдын имаратысыңар.

¹⁰Кудайдан алган жөндөмүмө ылайык, мен дасыккан куруучу катары имараттын жерпайын куйдум. Андан кийин дагы бирөө келип, куюлган пайдубалдын үстүнө там көтөрө баштады. Бирок үй салып жаткан ар ким кандай куруп жатканын байкап, сак болууга тийиш.

¹¹Себеби Кудай Өзү салган бирден бир пайдубалдан башкасын салууга эч кимдин акысы жок. Ошол пайдубал — Ыйса Машаяк.

¹²Кимдир бирөө бул негиздин үстүнө курулган имаратты алтындан, күмүштөн же асыл таштардан тургузса, башкасы аны жыгачтан, куурайдан же самандан салат.

¹³Бирок ар бир иштин сапаты сыналар күн келет. Кыямат күнү бардыгы от менен сыналат. Ошондо ар кимдин эмне иш кылганы ачыкка чыгат.

¹⁴Кимдин курганы күйбөй, аман калса, ал Кудайдан сыйлык алат.

¹⁵Ал эми кимдики күйүп кетсе, ал чыгымга учурайт. Бирок өзү, оттон суурулуп алынган адамдай болуп, куткарылат.

¹⁶Же өзүңөр Кудайдын касиеттүү ийбадатканасы болуп, ичиңерде Анын Руху жашап жатканын силер билген жок белеңер?

¹⁷Кимде-ким Кудайдын ийбадатканасын кыйратса, аны Кудай кыйратат. Себеби Кудайдын ийбадатканасы ыйык. Ошол ийбадаткана силерсиңер.

¹⁸Өзүңөрдү өзүңөр алдабагыла. Кимиңер бул дүйнөдө өзүн акылдуумун десе, андан көрө, чыныгы акылмандыкка ээ болуш үчүн, «акмак» болсун.

¹⁹Анткени бул дүйнөнүн акылмандыгы Кудай үчүн акылсыздык. Ыйык Жазууда айтылат эмеспи: «Ал акылмандарды кайра өздөрүнүн эле амалы менен кармайт»

²⁰жана дагы: «Эгем акылмандардын ойлору куру бекер убайым экенин билет».

²¹Ошентип, эч ким кайсы бир адамдын кылган иштери менен сыймыктанбасын. Чындыгында, бардыгы силерге таандык.

²²Пабыл да, Апол менен Петир да, бул дүйнө да, өмүр менен өлүм да, бүгүнкү күн менен келечек да — баары силердики.

²³Силер болсо Машаяктыкысыңар, ал эми Машаяк — Кудайдыкы.

4

Машаяктын элчилери

¹Бизди Машаяктын кызматчылары, Кудайдын купуя сырларын жарыялоо ишин башкарууга гана дайындалгандар катары көрүшүңөр керек.

²Ал эми ар бир башкаруучууга коюлган талап — ишенимдүү болуу.

³Мен ишенимдүүлүгүм силер тараптан же кандайдыр башка адамдар тарабынан текшерилип бааланат деп убайым жебейм. Ал турсун мен өзүм да өзүмө баа бере албайм.

⁴Өзүмдөн өзүм айып таппасам да, муну эч жазыксыз экенимдин далили катары көрбөйм. Мени текшерип баалай турган — Эгебиз Өзү.

⁵Андыктан убагы келгиче, силер да эч кимге баа берүүгө ашыкпай, Эгебиздин кайтар күнүн күткүлө. Ал келгенде, мурда караңгыдан улам көрүнбөгөн нерселерди көрүнөө кылып, адамдардын жашырын ой-санааларын ачыкка чыгарат. Андан соң, ар ким Кудайдан алкышын алат.

⁶Боордоштор, жогорудагынын баарын Апол экөөбүздү мисалга алып айтканда, мен муну силердин эле пайдаңар үчүн кылдым. Эми силер бизден үлгү алып, «жазылгандан артык эч нерсе кылбагыла» деген сөздүн маанисин түшүнүп, бирибиз менен сыймыктанып, башкабызга өйдөсүнүп карабашыңар керек.

⁷Же кимдир бирөө силерди башкалардан жогору коюп койду беле? Же эмнеге ээ болсоңор, ошонун баары Кудайдан эмеспи? Кудайдан болсо, анда эмне себептен бардыгына өзүңөр жетип алгансып мактанып жатасыңар?

⁸Бардык кем-карчыңар эбак эле толуп калгансып, азыртан эле байлыгыңар ашып-ташып кеткенсип, биз жок өзүңөрчө эле падыша болуп алганыңарды кара! Силер чындыгында эле падыша болсоңор кана! Анда биз да силерге кошулуп, бирге падышалык кылбайт белек.

⁹Сыягы, Кудай бизди, Өз элчилерин, бүтүндөй ааламга — периштелер менен адамзатка оюн-тамаша кылып, ажалын көпчүлүктүн алдында табууга өкүм чыгарылган туткундар сыяктуу салтанаттуу жүрүштүн эң артына койгон өңдөнөт.

¹⁰Карасаңар, биз Машаяк үчүн акылынан ажыраган немелердей болсок, силер Анын аркасы менен «акылман» болупсуңар! Биздин шайыбыз кетип жатса, силер алга-күчкө толуп турасыңар! Биз кордук көрсөк, силер кадыр-баркка жетип отурасыңар!

¹¹Күнү бүгүнкүгө дейре курсагыбыз тойбой, суусап, киймибиздин тамтыгы кетип, келтек жеп, баш пааналар үйүбүз жок,

¹²күнүмдүк наныбызды өз маңдай терибиз менен таап жүрөбүз. Ким бизди жамандаса, ага кайра бата тилеп, куугунтуктаса, чыдап,

¹³тил тийгизгендерге кайра жылуу сөз менен жооп кайтарабыз. Азыркыга дейре бардыгына тепсенди, бул дүйнөнүн сапырындысы сыяктуу болуп келебиз.

Аталык эскертүү

¹⁴Муну силерди уяткарыш үчүн эмес, өзүмдүн боор этим менен тең балдарымдай көрүп, эскертип коюш үчүн жазып жатам.

¹⁵Себеби Машаяктын жолунда насаат айтчу миңдеген устаттарыңар болсо да, алардын бири да атаңар эмес. Силерге Жакшы Кабар айтып келген мен болсо Машаяк Ыйса менен болгон жашооңордо атаңар болуп калгам.

¹⁶Андыктан менден үлгү алгыла деп жалынам.

¹⁷Ушул максат менен силерге Машаяк аркылуу сүйүктүү, ишенимдүү уулум болуп калган Тиметейди жибердим. Ал келгенде, мен Машаяк Ыйса менен эриш-аркак жашаганымда өзүм да карманып, бардык жерлердеги жыйындарда окутуп да жүргөн жол-жоболорду эсиңерге салат.

¹⁸Кээ бириңер мени келбейт экен деп, бой көтөрүп кетипсиңер.

¹⁹Бирок, Кудай буюрса, жакын арада силерге барып калгым бардыр. Ошондо жанакы көөдөнү жоктордун эмне сөз айтканын эле эмес, кандай кудуретке ээ экенин да көрөм.

²⁰Анткени Кудайдын Падышачылыгы сөздөн эмес, күч-кудуреттен көрүнөт.

²¹Ошентип, силер менин кантип келишимди каалар элеңер: колума таяк кармаппы же болбосо сүйүү көрсөтүп, аяр мамиле кылыппы?

5

Жыйындагы бузукулук

¹Сөздүн ачыгын айтайын: мага араңардан бирөө атасынын төшөгүн тепсеп, өгөй энеси менен жатып жүрөт деген анык кабар жетти. Бул Кудайды тааныбагандарда да болуп көрбөгөн, жеткен бузукулук эмеспи!

²Ушуну билип туруп, эмнеңерге мынчалык көөдөнүңөрдү көтөрүп жатасыңар?! Андан көрө, кайгырып, ушундай кылгылыкты кылган немени араңардан чыгарып таштаганыңар оң болот эле го!

^3-4Өзүм жаныңарда болбосом да, оюмда силер мененмин. Андыктан, араңарда турган сыяктуу, мындай бузукулук кылган адамга карата Эгебиз Ыйсанын атынан өкүм чыгарып койдум: баарыңар чогулганыңарда, оюмда мен өзүм да, Эгебиз Ыйсанын кудурети да силер менен экенин эске алып,

⁵жанакы адамды шайтандын колуна тапшырып салгыла. Ошондо күнөөлүү денеси кыйраса да, Эгебиз Ыйса Машаяк кайтып келген күнү руху куткарылып калат.

⁶Обу жоктонуп, көөдөнүңөрдү көтөрүп жатканыңар дурус эмес. Же бир аз эле камыр туруш бүтүндөй камырды ачытарын билген жок белеңер?

⁷Күнөөнүн эски ачыткысын алып таштап, ачыткысыз жуурулган жаңы камырдай таза болгула. Силер чынында эле ошондойсуңар, себеби күнөөдөн куткарчу козубуз, Машаяк, биз үчүн курмандыкка чалынган.

⁸Ошондуктан Куткарылуу майрамыбызды мурдагы, зулумдук менен кыянаттыкка толгон эски табиятыбыздын ачыткысы кошулуп жасалган нан менен эмес, анын ордуна, тазалык менен ак ниеттүүлүктүн ачыткысыз наны менен тосолу.

⁹Мурдагы катымда мен силерге бузуку адамдар менен алакада болбогула деп жазгам.

¹⁰Ошондо кеп кылганым бул дүйнөдөгү бузуку же ач көз адамдар, уурулар же бутпарастар эмес болчу, анткени алардан оолак болуш үчүн силер бул дүйнөнүн өзүнөн алынып кетишиңер керек болмок.

¹¹Айтайын дегеним, өздөрүн боордошуңар дегени менен, чындыгында мурдагыдай эле бузукулук кылып, же арам пайда табууну көздөп, же буркандарга табынып, же ушак таратып, же масчылыкка берилип, же болбосо уурдап-тоноп жүргөндөр менен баарлашпагыла, ал турсун бир дасторкондон даам татпагыла.

¹²Жыйындан тышкаркыларды соттоп мен эмне кылмак элем? Силердин соттоп жаткандарыңар болсо жыйын ичиндегилер эмеспи?

¹³Жыйындан тышкаркыларды Кудай Өзү жоопко тартат. Ошентип, «бузулган немени араңардан чыгарып салгыла».

6

Боордоштору менен соттошуу

¹Кимдир бирөөңөр ишенимдеши менен доолашып кетсе, бул маселени ыйыктардын эмес, дүйнөнүн кудайсыз сотунун алдына коюуга кантип батынасыңар?

²Ыйыктар дүйнөнү соттой турганын силер билген жок белеңер? Эгерде келечекте дүйнөнү соттоого тийиш болсоңор, анда эмне, жанакы болбогон маселени өзүңөр чече албай калдыңарбы?

³Ал гана эмес, периштелерди да соттой турганыбыз силерге маалым эмес беле? Демек, кадыресе турмуштук көйгөйдү чечип коюш биз үчүн кыйынга турбас!

⁴Андыктан, ушул сыяктуу иш келип чыкканда, жыйынга эч тиешеси жок немелерди өзүңөргө сот кылып алганыңар кандай?

⁵Кайран гана бир боорлорум-ай! Боордошторунун ортосуна түшүп, доосун чечип бергидей араңардан бир дагы акылман адам табылбаптыр да.

⁶Анын ордуна, боордоштор бири бирин сотко, болгондо да ишенбегендердин сотуна сүйрөп барат экен.

⁷Бир-бириң менен араздашканыңардын өзү эле жеңилгендик эмеспи? Андан көрө, ак жерден айыпталганыңар, колуңардагыны тарттырып жибергениңер оң болбойт беле?

⁸Силер болсо өзүңөрдүн эле карачечекей боордошторуңарды айыптап, бири бириңерди тоноп жатасыңар!

⁹Же адилетсиздердин Кудай Падышачылыгында энчиси жок экенин билбей калдыңар беле? Алданбагыла, бузукулук кылгандар да, буркандарга табынгандар да, жубайынын көзүнө чөп салгандар да, бачабаздар да, кызтекелер да,

¹⁰уурулар да, ач көздөр да, аракечтер да, ушакчылар да, тоноочулар да — бири дагы Кудай Падышачылыгына мураскор болушпайт.

¹¹Араңардагы кээ бирөөлөр да бир кезде ушундай болгон. Бирок силер Эгебиз Ыйса Машаяктын урматына жана Кудайдын Руху аркылуу күнөөдөн арылып, ыйыкталып, Кудай алдында ак болдуңар.

Өз денеңер менен да Кудайдын атак-даңкын чыгаргыла

¹²«Менин бардыгын кылууга акым бар» дейсиңер. Ырас, бирок бардык эле нерсе пайдалуу боло бербейт. «Менин бардыгын кылууга акым бар» дейсиңер, бирок эч нерсе бизди башкарбоого тийиш.

¹³«Тамак — ашказан үчүн, ашказан да тамак үчүн жаратылган» дейсиңер, бирок Кудай бир күнү экөөнү тең жок кылат. Денебиз да бузукулук кылыш үчүн эмес, Эгебизге кызмат кылыш үчүн берилип, Эгебиз денебиздин камын көрөт.

¹⁴Эгебизди өлгөндөн тирилткен Кудай бизди да Өз кудурет-күчү менен тирилтип алат.

¹⁵Денеңер Машаяк денесинин бир бөлүгү экенин силер билбейт белеңер? Ушуну билип туруп, өз денемди Машаяктын денесинен бөлүп алып, аны эми кайсы бир сойкунун денесине кошомбу? Кудай анын бетин ары кылсын!

¹⁶Же сойку менен төшөк бөлүшкөн эркек аны менен бир дене болуп калары силерге белгилүү эмес беле? «Экөө бир дене болушат»,— деп жазылып турбайбы.

¹⁷Ал эми ким Эгебизге кошулса, Аны менен рухий бир болуп калат.

¹⁸Бузукулуктан оолак болгула. Адам кетирген мындан башка күнөөлөр денеге зыян келтирбейт, ал эми бузукулук кылган адам өз денесин күнөөгө батырып, зыянга учуратат.

¹⁹Денеңер Ыйык Рух жашаган ийбадаткана экенин билбейсиңерби? Рухту силерге Кудай берип, Ал денеңердин ичинде өкүм сүрөт. Андыктан силер эми өзүңөргө эмес, Кудайга таандыксыңар.

²⁰Ал силерди кымбат баага сатып алган. Муну билип, денеңер менен да Кудайдын атак-даңкын чыгаргыла.

7

Нике маселеси

¹Эми өзүңөр жазгандарга токтолоюн.

Жиберген катыңарда «эркек кишинин эч бир аялга жолобой эле койгону жакшы» депсиңер.

²Бирок бузукулук ушунчалык көбөйүп кеткендиктен, ар бир эркектин өз аялы, ар бир аялдын өз күйөөсү болгону абзел.

³Эркек киши өз аялына карата күйөөлүк парызын, аял болсо өз күйөөсүнө карата аялдык парызын аткарууга тийиш.

⁴Аялдын денесине ал өзү эмес, күйөөсү ээлик кылат. Ошол эле сыяктуу, күйөөсүнүн денесине да ал өзү эмес, аялы ээлик кылат.

⁵Бири бириңер менен катнашта болуудан баш тартпагыла. Сыйыналы деп алдын ала макулдашып алган учурларда гана аны кыска убакка токтото турсаңар болот. Андан соң, кайрадан бирге болгула. Антпесе, өзүңөрдү өзүңөр кармай албай, шайтандын азгырыгына кирип кетишиңер мүмкүн.

⁶Бул айтканым буйрук эмес, уруксат гана.

⁷Чындыгында, баарыңардын менчилеп жалгыз бой болушуңарды каалар элем. Бирок Кудай бирибизге мындай, башкабызга тигиндей жөндөм ыроологон.

⁸Бойдоктор менен жесирлерге айтар элем: мындан ары да менчилеп жалгыз бой калганыңар оң.

⁹Бирок өз ышкыңарга өзүңөр ээ боло албасаңар, кумар отуна өрттөнүп күл болгуча, үйлөнүп алганыңар эле дурус.

¹⁰Үй-бүлөлүүлөргө мен эмес, Эгебиздин буюрганы бул: аял күйөөсүнөн кетпөөгө тийиш.

¹¹Ал эми кетсе, анда мындан ары турмушка чыкпашы же күйөөсү менен жарашып алышы керек. Дал ошондой эле эркек киши дагы аялын таштап кетпөөгө тийиш.

¹²Калгандарына болсо Эгебиз эмес, мен өзүм мындай дейм: эгерде кайсы бир боордоштун Машаякка ишенбеген аялы күйөөсү менен бирге жашоого макул болсо, анда күйөөсү аны таштабашы керек.

¹³Ошондой эле кайсы бир ишенген аялдын күйөөсү Кудайга ишенбей туруп, аялы менен жашоого макул болсо, аялы андан кетпөөгө тийиш.

¹⁴Анткени ишенбеген күйөө ишенген аялы аркылуу, ишенбеген аял ишенген күйөөсү аркылуу ыйыкталат. Андай болбогондо, балдарыңар ыйык болмок эмес. Эми болсо алар ыйык.

¹⁵Бирок ишенбеген аял күйөөсүнөн кетүүнү же ишенбеген күйөө аялын таштап кетүүнү кааласа, кете берсин. Мындай учурда анын ишенген жубайы ага байланбаган болуп эсептелет. Кудай бизди тынччылыкта жашоого чакырган.

¹⁶Машаякчы аял, сен өз күйөөңдү куткарууга алып келбесиңди кайдан билесиң? Же сен, машаякчы күйөө, өз аялыңды куткарууга алып келбесиңди кайдан билесиң?

Кудай силерди кандай жашоого чакырса, ошого ылайык жашагыла

¹⁷Бардык жыйындарда мен мындай талап коём: Эгебиз силерге эмнени буюрса жана Кудай силерди чакырып алганда кандай абалда болсоңор, ошого ылайык жашагыла.

¹⁸Чакырылгандардын кимиси мурда сүннөткө олтургузулган болсо, Кудайга келгенден кийин сүннөттөлгөнүн жашырууга аракеттенбесин. Кимди Кудай сүннөттөлбөгөн бойдон чакырган болсо, ишенимге келгенден кийин сүннөткө олтурууга аракет кылбасын.

¹⁹Анткени эркектин сүннөткө олтурган-олтурбаганынын эч мааниси жок. Маанилүүсү — Кудайдын берген парыздарын аткаруу.

²⁰Кудай чакырып алганда кимиңер кандай абалда болсоңор, ошол бойдон калгыла.

²¹Кудай чакырып алганда кул белеңер? Бул тууралуу кабатыр болбогула. Бирок эркин болууга жол ачылса, андан пайдалангыла.

²²Анткени кимди кул кезинде Эгебиз чакырып алса, ал Эгебиздин кол алдындагы эркин адам болуп калган. Ошол сыяктуу эле Эгебиз чакырып алган эркин адам баары бир Машаяктын кулу.

²³Кудай силерди кымбат баага сатып алганын билип, адам баласына кул болбогула.

²⁴Ошентип, боордоштор, кандай абалда чакырылган болсоңор, Кудай менен болгон алакаңарда да ошол эле абалда кала бергиле.

Үй-бүлөсү жоктор жана жесирлер тууралуу

²⁵Үйлөнө электер менен турмушка чыга электер тууралуу менде Эгебизден алган эч буйрук жок. Андыктан Эгебиз Өзү ырайым этип, ишенимдүү деп тапкан кызматчысы катары өз пикиримди айта кетейин.

²⁶Үстүбүздөгү кыйынчылыктарды эске алсак, менин оюмча, ар кимдин азыркы абалында эле кала бергени оң.

²⁷Аялың барбы? Анда аны менен ажырашууну ойлобо. Аялың жокпу? Анда өзүңө аял издебей эле кой.

²⁸Эми, үйлөнүп алган күнөө болбойт дечи. Кыздын деле турмушка чыкканы күнөө эмес. Бирок үй-бүлө күтүп алгандар өз жашоосунда көп азаптарга учурайт. Силер андай болбогой элеңер дейм.

²⁹Боордоштор, менин айтайын дегеним бул: Эгебиздин кайтып келерине аз калды. Ошондуктан азыртан эле аялы барлар үйлөнбөгөнсүп,

³⁰кайгырып ыйлагандар эч кайгы-муңу жок болгонсуп, кубанып күлгөндөр кубанбагансып, бир нерсе сатып алгандар колуна эч нерсе тийбегенсип,

³¹ушул дүйнөнүн көр оокатынан пайдалангандар андан пайдаланбагансып жашашсын, анткени бул дүйнөнүн азыркы абалы акырына жакындап калды.

³²Мен силердин бардык түйшүктөн бошонууңарды каалар элем. Үйлөнбөгөн эркек Эгебиздин иши менен алек болуп, Эгебизге жагуунун камын көрөт.

³³Үйлөнгөн эркек болсо көр тирлик иштерине алпурушуп, аялынын көңүлүн алууну ойлойт.

³⁴Ошентип, ал эки анжы болот. Ошондой эле күйөөсү жок аял же турмушка чыга элек кыз да денеси менен жан-рухун Кудайга багыштап, Эгебизге кызмат кылуу менен алек болот. Ал эми күйөөсү бар аял күйөөсүнүн көңүлүн алууну ойлоп, көр тирилик иштери менен алек.

³⁵Мындай дегенимдин себеби силерге кандайдыр бир чек коюу эмес. Тескерисинче, силердин эле пайдаңарды ойлоп, өздөрүн туура алып жүрсүн жана бардык дитин Эгебизге кызмат кылууга койсун деп айтып жатам.

³⁶Кимде-ким убадалашып койгон кызына үйлөнбөй коюу туура эмес деп ойлосо жана өз кумарына өзү ээ боло албаса, анда каалаганындай үйлөнүп алсын: бул күнөө эмес. Алар үйлөнүп алышсын.

³⁷Бирок үйлөнүүгө эч зарылчылык болбосо, ал бойдок калам деген оюна бек туруп, өзүн өзү кармай билип, эмне кыларын оюнда эбак чечип койгон болсо, анда анын кызга үйлөнбөй койгону күнөө болбойт.

³⁸Ошентип, жигиттин жаш кызга үйлөнгөнү жакшы иш болсо, үйлөнбөй койгону андан да жакшы иш болот.

³⁹Күйөөсүнүн көзү тирүүсүндө аялы ага башы байланган болот. Ал эми күйөөсү каза болуп калса, анда ал кимге тием десе, өз эрки, тек гана ал киши да Эгебизге ишенген адам болууга тийиш.

⁴⁰Бирок аял андан ары турмушка чыкпай эле койсо, Кудайдын көбүрөөк батасын алат. Мен болсо менде да Кудайдын Руху бар деп ойлойм.

8

Буркандарга чалынган курмандыктын эти

¹Эми буркандарга чалынган курмандыктарга токтололу.

«Бардыгыбызда билим бар» дейт экенсиңер. Ырас, мунуңар чын. Бирок билимдүүлүк адамды текебер кылат, ал эми сүйүү болсо рухий жактан жетилтет.

²Кимде-ким өзүн билимдүүмүн десе, ал чындыгында керектүү билимге али ээ боло элек.

³Бирок кимде-ким Кудайды сүйсө, аны Кудай Өзү тааныйт.

⁴Ошентип, буркандарга багышталган тамактан даам сызуу тууралуу. Биз бул дүйнөдөгү буркандар дегеле тирүү жан эмес экенин жана бир Кудайдан башка кудай жок экенин билебиз.

⁵Албетте, көктө болобу же жерде болобу, адамдардын «кудай» туткан немелери жок эмес: «кудай» делгендер да, «эге» делгендер да чындыгында эле көп.

⁶Бирок биздин бир гана Кудай Атабыз бар. Бардыгын Ал жараткан жана биз Ал үчүн өмүр сүрөбүз. Ошондой эле биздин Эгебиз да бирөө. Ал — Ыйса Машаяк. Бардыгы Ал аркылуу жаратылып, өмүр бизге Ал аркылуу берилген.

⁷Бирок муну баары тең бирдей биле бербейт. Кээ биринин аң-сезимине бутпарастык ушунчалык сиңип калгандыктан, мындай тамакты жегенде, алар алигиче аны буркандарга чалынган курмандык катары кабыл алышат да, ошол арам тамактан жедик деп аларды абийири кыйнайт.

⁸Бирок жеген тамагыбыз бизди Кудайга жакындатпайт, себеби жебей калганыбыз да эч жерибизди кемитпейт, жегенибиз да бизге эч артыкчылык алып келбейт.

⁹Кантсе да абайлагыла, бул өңдүү эркиндигиңер ишеними аздарга азгырык болбосун.

¹⁰Абийири кыйнаган бирөө «билимдүү» сенин бутпарастардын табынуучу жайынан даам сызып жатканыңды көрүп калды дейли. Мындай кылганың аны буркандарга чалынган курмандыктан жесе болот экен деген ойго салып жибербейби?

¹¹Натыйжада сенин «билимдүүлүгүң» өзүңдүн эле ишеними аз боордошуңдун ойрон болушуна себеп болот. Бирок Машаяк ал үчүн да өлгөн.

¹²Ошентип, боордошуңдун аны кыйнаган абийирине доо кетирип, ага жамандык кылган сен ошону менен Машаякка да жамандык кылган болосуң.

¹³Андыктан, эгерде менин жеген тамагым боордошума азгырык болсо, анда аны азгырбоо үчүн өмүрү эт жебейм.

9

Машаяктын элчилеринин укуктары жана милдеттери

¹Мен эркин адам эмесминби? Же Машаяктын элчиси эмесминби? Мен Эгебиз Ыйсаны көргөн жок белем? Силер болсо Эгеме өтөгөн кызматымдын үзүрү эмей, кимсиңер?

²Башкалар мени элчи катары кабыл албаган күндө да, силер үчүн мен — элчимин! Анткени Эгебиз мени элчиликке дайындаганынын ачык-айкын далили — силерсиңер.

³Мага сын таккандардын алдында кайтарар жообум бул:

⁴биздин, башкаларга окшоп, азыгыбызды эмгегибизден тапкыдай акыбыз жок бекен?

⁵Же башка элчилерге жана Эгебиздин бир туугандары менен Петирге окшоп, сапарга чыкканда, жаныбызга ишенимдеш карындашыбыз — өмүрлүк жарыбызды алып жүргүдөй укугубуз жокпу?

⁶Же болбосо өз нанын маңдай тери менен тапканга милдеттүү болгон Барнап экөөбүз элеби?

⁷Аскердик кызматын өтөп жүргөндө, өз камын өзү көргөн жоокер барбы? Жүзүм тигип, анын жемишинен ооз тийбеген багбан болобу? Же мал багып жүрүп, саап алган сүтүнөн өзү да ичпеген бар бекен?

⁸Муну адамдык өңүттөн гана карап айтып жатат дейсиңерби? Тоорат мыйзамы да дал ушуну айтып жатпайбы?

⁹Муса пайгамбар калтырып кеткен Тоораттан: «Эгин басып жаткан өгүздүн оозун калкалаба»,— деп жазылганын окусак деле болот. Кудайдын кам көргөнү чын эле өгүзбү?

¹⁰Ал муну биз тууралуу айтып жатканы бышык эмеспи? Албетте, бул биз тууралуу, себеби жер айдаган киши да, эгин бастырган киши да өз үлүшүмдү алам деген илгери үмүт менен иштеши керек го.

¹¹Биз араңарга рухий үрөн сээп кеттик эле. Эми оргонубуз күнүмдүк оокат болсо, бул, эмне, көптүк кылабы?

¹²Эгерде башкалар силерден жардам алып турууга акылуу болушса, биздин буга алардыкынан көбүрөөк акыбыз бар эмеспи? Бирок ушундай акыбыз бар болсо да, биз андан пайдаланбадык. Анын ордуна, Машаяктын Жакшы Кабары жолтоосуз жайылтыш үчүн, бардыгына чыдап келатабыз.

¹³Ийбадатканада кызмат кылып жүргөндөр өз тамагын ийбадатканадан, курмандык жайды тейлегендер курмандыктардан аларын билген жок белеңер?

¹⁴Дал ошентип, Эгебиз Жакшы Кабарды насыяттап жүргөндөргө да өз ишинин үзүрүнөн күн көрүүнү буюрган.

¹⁵Бирок мен ал укуктарымдын биринен да пайдаланган жокмун. Азыр да антейин деп жазып жаткан жерим жок. Эми да ушул сыймыгымды эч кимге жокко чыгартпайм. Анткенден көрө өлгөнүм эле артык!

¹⁶Жакшы Кабарды жар салып жүргөнүм мен үчүн мактаныч эмес, парыз. Мен аны аткарууга милдеттүүмүн. Антпесем, башыма каран түн түшкөнү!

¹⁷Эгерде мен муну өз ыктыярым менен кылсам, анда ал үчүн эмгек акы алмакмын. Бирок мен кызматымды ыктыярдуу эмес, Кудай тапшырган үчүн аткарып жүрөм.

¹⁸Андай болсо, алар сыйлыгым кайсы? Жакшы Кабарды өзүмө тийиштүү укуктардан пайдаланбай, акысыз жар салганымдын өзү эле мен үчүн артыкчылык.

¹⁹Анткени эч кимдин кулу эмес, эркин адам болсом да, Машаяктын жолуна көбүрөөк адамдарды түшүрүш үчүн өзүмдү бардыгынын кулу кылдым.

²⁰Иудейлерди Машаякка алып келем деп, алардын арасында иудейдей болдум да, өзүм Тоорат мыйзамына багынбаганым менен, ага багынгандарды Машаяк жолуна салыш үчүн андайлардын арасында мен да ага багынган адамдай болуп жүрдүм.

²¹Тоорат мыйзамын тааныбагандарды Машаяк жолуна салыш үчүн, өзүм Кудай мыйзамына моюн сунуп, Машаяктын мыйзамы алдында болсом да, башка улуттагылардын арасында мыйзамды билбеген кишидей жүрдүм.

²²Ишеними аздарды Машаяк жолуна салыш үчүн, алардын арасында өзүм да ишеними аз немедей жүрдүм. Ошентип, колумдан келишинче аздыр-көптүр адамдарды куткарылууга алып келүүнү көздөп, бардыгына өз болуп бердим.

²³Мунун баарын Жакшы Кабардын ийгилиги үчүн, өзүмө да анын батасы тийсин деп кылып жатам.

²⁴Жарышка көп киши катышканы менен, бирөө гана байгени аларын билет эмессиңерби. Андыктан жүгүргөнүңөрдө, байгеге жеткидей болгула.

²⁵Таймашка чыккан ар адам жеңишке ээ болууну эңсеп, өзүн өзү тизгиндеп турат. Ал бардык аракетин соолуп кетер гүлтаажыны алууга жумшайт. Биздин аларыбыз болсо эч качан соолубас түбөлүктүү таажы.

²⁶Дал ошон үчүн мен чуркасам, максаты жок немедей чуркабайм, мушташсам, бекер эле тиер-тийбес муштагылай бербейм.

²⁷Башкаларга Жакшы Кабар тараткан өзүм акырында байгеден куру калбас үчүн, денемди тизгиндеп, өзүмө баш ийдирип келем.

10

Буркандар тууралуу эскертүү

¹Боордоштор, ата-бабаларыбыз башынан өткөргөндөрдү эсиңерге салып кетейин дедим. Алардын бардыгы булуттун далдаасында болуп, деңизден өтүшкөн.^[1]

²Ошондо Мусанын артынан ээрчиген алар баары тең булут менен деңизден чөмүлүү расмисинен өтүшкөндөй болушту.

³Бардыгы тең бирдей рухий даамдан сызышып,

⁴өздөрүн жандап бараткан аскадан бирдей рухий суудан ичишкен. Ал аска Машаяктын Өзү эле.

⁵Бирок ошентсе да, көбү Кудайга жакпаган иш кылышып, чөлдөн ажал табышты.

⁶Аларга окшоп ниетибиз бузулбасын үчүн, болуп өткөндүн баары бизге эскертүү катары калган.

⁷Алардын кээ бирөөлөрүндөй буркандарга табына көрбөгүлө. Андайлар тууралуу мындай деп жазылганы бар: «Эл жайлашып отуруп, ичип-жеп, анан оюн-тамашага киришти».

⁸Алардын кээ бирөөлөрүндөй бузукулукка кирип кетпейли. Ошол убакта бузукулуктун кесепетинен бир күндө жыйырма үч миң киши кырылган эле.

⁹Алардын кээ бирлерине окшоп Машаякты сынап да көрбөйлү. Ошенткен аларды жыландар чагып өлтүргөн.

¹⁰Алардын кээ бирлерине окшоп догурунгандай да болбойлу. Догурунган алар Кудайдын буйругу менен өлтүрүлгөн.

¹¹Алар баштарынан өткөндөрдүн баары башкаларга үлгү катары калып, акыр заман алдында жашаган бизге эскертүү болсун үчүн жазылып да калган.

¹²Өзүн Кудай жолунда бек турам деп ойлогондор, кулап кетпеш үчүн абайлагыла.

¹³Силер өткөн сыноолордун бардыгы ар бир эле адам өтүүчү кадыресе сыноолор. Кудайыбыз болсо ишенимдүү. Ал силерди алыңар жетпеген сыноого дуушар кылбайт. Анын ордуна, сыноодон өтүп жатканыңарда, андан кутулуп чыгууга жол ачып, кыйынчылыктарды көтөрүүгө күч-кубат берет.

¹⁴Ошентип, сүйүктүүлөрүм, буркандарга багышталган таат-ийбадаттан оолак болгула.

¹⁵Муну мен силерге акыл-эсиңер бар деп айтып жатам. Айткандарымды өзүңөр акыл калчап ойлонуп көргүлө.

¹⁶Кудайга шүкүрчүлүк келтирип ичкен чөйчөк бизди Машаяктын канына тиешелүү кылбайбы? Же ошондо сындырып жеген нан бизди Машаяктын денесине тиешелүү кылбайбы?

¹⁷Көп болгонубуз менен, бизди баш коштуруп, бир дене кылган нан бирөө гана, анткени баарыбыз бир нандан даам татабыз.

¹⁸Ысрайыл элин карагылачы: Кудайга багышталган курмандыктан ооз тийгендер Кудай менен бирге даам сызышпайбы?

¹⁹Муну менен мен эмнени айткым келет? Буркан-балбалдар менен аларга багышталган курмандык бир нерсеге татыйт дегендиби?

²⁰Арийне, жок. Айтайын дегеним, бутпарастар тартуу кылган курмандыктар Кудайга эмес, жиндерге багышталат. Мен болсо силердин жиндер менен бирге даам сызышыңарды каалабайм.

²¹Силер бир эле мезгилде Эгебиздин чөйчөгүнөн да, жиндердин чөйчөгүнөн да ооз тийип, Эгебиздин дасторконунан да, жиндердин дасторконунан да даам тата албайсыңар.

²²Же Эгебиздин кыжырына тийгибиз барбы? Биз, эмне, Андан кудуреттүү белек?

Башкаларды ойлоп иш кылуу

²³«Бардыгын жасоого акыбыз бар», — дейсиңер. Ырас, мунуңар туура. Бирок бардык эле нерсе жакшылыкка алып келбейт. «Бардыгын жасоого акыбыз бар» болгону менен бардык эле нерсе рухий жактан жетилтпейт.

²⁴Баарың тең жеке кызыкчылыгыңарды ойлобой, андан көрө, башкалардын кызыкчылыгын ойлогула.

²⁵Базарда сатылган эттин баарын кысталбай эле алып жей бергиле. Эттин кайдан келгенин сурабаганыңар үчүн абийириңер силерди кыйнабасын,

²⁶анткени «жердин өзү да, андагы бардык нерселер да Жараткан Эгебиздики».

²⁷Кудайга ишенбеген адам конокко чакырып калса, көңүлүңөр келип турса, баргыла. Бирок ал жерден силерди абийириңер кыйнабасын, сураштырып олтурбай, тартылган тамактын баарынан эле алып жей бергиле.

²⁸Бирок кимдир бирөө: «бул буркандарга багышталган тамак эле», — деп калса, анда муну айткан киши үчүн жана абийирдин таза сакталышын ойлоп, ошол тамактан жебей койгонуңар оң.

²⁹Абийир дегеним силердин эмес, жанакы айткан кишинин абийири. Эмне үчүн менин эркиндигим башка бирөөнүн аны кыйнаган абийири үчүн чектелип калышы керек?

³⁰Ыраазычылык айтуу менен тамак алып жесем, анда эмне үчүн ыраазычылык айтып жеген тамагым үчүн кимдир бирөө мени айыпташы керек?

³¹Ошентип, ичесиңерби, жейсиңерби — эмне кылсаңар да, ошонун баарын Кудайдын атагы чыккандай кылгыла.

³²Иудейлерди да, башка улуттагыларды да, Кудайдын жыйынындагыларды да — эч кимди нааразы кылбагыла.

³³Мени карасаңар: мен өз пайдамды эмес, көпчүлүктүн пайдасын көздөп, алар куткарылып калгай эле деп, эмне жасасам да, бардыгына жаккандай жасоого аракеттенип жатам.

11

¹Мен Машаяктан үлгү алгандай, силер да менден үлгү алгыла.

Табынганда баш кийим кийүү же кийбөө туурасында

²Силердин бардык учурда мени эстеп, берген таалимдеримди бузбай сактап келе жатканыңар мактоого татыйт.

³Эми болсо силерди түшүнсүн дегеним, ар бир эркектин башчысы — Машаяк, аялдын башчысы — анын күйөөсү, ал эми Машаяктын башчысы — Кудай.

⁴Ошондуктан эркек киши сыйынганда же пайгамбарчылык кылганда, баш кийимчен болсо, өз башчысын сыйлабаганы.

⁵Анын сыңары, аял киши сыйынганда же пайгамбарчылык кылганда, башына эч нерсе салынбаса, бул да анын өз башчысын сыйлабаганы, анткени баш кийимсиз аялдын чачы кырылган аялдан эч айырмасы жок.

⁶Аял башын жапкысы келбесе, анда биротоло чачын деле кырдырып салбайбы. Ал эми аял үчүн чачын кыркып же кырдырып жүргөн уят болсо, анда башын жаап да жүрсүн.

⁷Эркек үчүн башын жабуунун эч кажети жок, себеби ал өзүндө Кудайдын бейнеси менен атак-даңкын алып жүрөт. Аял болсо күйөөсүнүн атагын чыгарат.

⁸Анткени эркек аялдан алынып жаратылбастан, тексерисинче, аял эркектен алынып жаратылган.

⁹Ошондой эле эркек киши аял үчүн эмес, аял киши эркек үчүн жаратылган болчу.

¹⁰Андыктан периштелер бар экенин эске алып, аялдын башында өз күйөөсүнүн бийлиги алдында экенин билдирген белгиси болушу керек.

¹¹Бирок кантсе да, Эгебиз менен болгон жашообузда эркектер да аялдарга, аялдар да эркектерге көз каранды болот.

¹²Анткени аял эркектен алынып жаратылган сыяктуу, эркек да жарык дүйнөгө аялдан төрөлүп келет. Бардыгы болсо — Кудайдан.

¹³Өзүңөр эле акылга салып көрсөңөр: аялдын Кудайга жылаңбаш сыйынганы сыпайкерчиликке жатабы?

¹⁴Жаратылыштын өзүнөн эле көрүнүп тургандай, эркек кишинин чач өстүргөнү уят,

¹⁵ал эми аялдын узун чачы анын көркүн ачат, себеби узун чач аялга жабуу катары берилген.

¹⁶Кимде-ким бул тууралуу талашкысы келсе, ага айтарым бул: биздин да, Кудай жыйындарынын да мындан башкача салты жок.

Эгебиз осуят кылган кечки тамак

¹⁷Эми, төмөнкү көрсөтмөлөрдү берип жатып, силерди мактамак турсун, чогулуштарыңардын пайдадан көрө зыяны көбүрөөк болуп жатканын айтпай коё албайм.

¹⁸Барыдан мурда, мен силердин жыйын катары бир жерге чогулганда, ич ара бөлүнмөй адатыңар бар экенин угуп, буга бир аз болсо да ишенем.

¹⁹Ырас, кимиңер туура жол менен баратканыңар ачык көрүнсүн үчүн араңарда анча-мынча пикир келишпестиктер да болууга тийиш.

²⁰Бирок силер чогулушуңарга Эгебиздин кечки тамагына катышканы эмес, кандайдыр бир башка максатыңар бар болгонсуп келет экенсиңер.

²¹Анткени ар бириңер өзүңөр алып келген тамакты жегенге ашыгып, натыйжада бириңер ачка калсаңар, бириңер шарапка мас болосуңар.

²²Жөн эле ичип-жейли десеңер, ал үчүн өз үй-жайыңар жокпу? Же чогулган максатыңар Кудай жыйынын тебелеп-тепсеп, колунда жокторду кемсинтүү беле? Эми силерге эмне дейин?! Же силерди макташым керекпи? Албетте, жок!

²³Эгебиздин Өз оозунан угуп, силерге жеткиргеним бул: Ага чыккынчылык кылынар түнү Эгебиз Ыйса колуна нан алып,

²⁴Кудайга алкыш айтты да, нанды сындырып, мындай деди: «Бул — силер үчүн берилип жаткан Менин денем. Мени ушундай кылып эскерип жүргүлө».

²⁵Ошондой эле кечки тамактан кийин колуна чөйчөктү алып, мындай деди: «Бул чөйчөк — Менин каным төгүлүп түзүлгөн Жаңы келишим. Андан ичкен сайын, муну Мени эскерип кылгыла».

²⁶Муну мындай түшүнсө болот: Эгебиз кайтып келгичекти, бул нандан жеп, бул чөйчөктөн ичкен сайын, силер ошону менен Эгебиздин өлгөнүн жар салып турасыңар.

²⁷Андыктан кимде-ким татыксыз жол менен ушул нандан жеп, ушул чөйчөктөн ичсе, ал Эгебиздин денеси менен канына каршы күнөө кетирген болуп эсептелет.

²⁸Ошентип, ушул нандан жеп, ушул чөйчөктөн ичерден мурун ар бириңер эң алды өзүңөрдү сынап көргүлө.

²⁹Себеби Эгебиз Өзү арабызда экенин түшүнбөй туруп, бул нандан жеп, бул чөйчөктөн ичкен киши ошентип ичкен-жегени менен өзүн айыптуу кылат.

³⁰Мына ошон үчүн көбүңөр алдан тайып, дартка чалдыгып жатасыңар. Кээ бириңер кайтыш да болуп кеттиңер.

³¹Өзүбүздү өзүбүз сынап жүрсөк, анда Кудайдан минтип жазаланмак эмеспиз.

³²Ушул дүйнө менен бирге соттолбошубуз үчүн Кудай бизди азыртан айыптап, жазалап турат.

³³Ошондуктан, боордошторум, кечки тамакка чогулганыңарда, бири бириңерди күтүп жүргүлө.

³⁴Ал эми кимдир бирөөңөрдүн курсагы ачып турса, үйүнөн тамак ичип алсын. Ошондо бирге чогулганыңарда, Кудайдан айыпталгандай иш кылбайсыңар. Калган нерселерди өзүм келгенде тартипке салып берем.

12

Ыйык Рух тартуулаган касиеттер

¹Азыр болсо, боордоштор, Ыйык Рух тартуулоочу касиеттерге токтололу. Мен силерди алар тууралуу кабарсыз калтыргым келбеди.

²Машаякка ишене элек кезиңерде, туура жолдон адашып, үн катпаган буркандарга табынганыңар өзүңөргө белгилүү эмеспи.

³Андыктан сөзүмө кулак төшөп, билип алгыла: Кудай Рухунун жетегинде болгон адамдын оозунан «Ыйсаны каргыш урсун» деген сөз чыкпайт. Ошондой эле Ыйык Рухтун жетегисиз эч ким «Ыйса Эгем» деп да айта албайт.

⁴Ар түрлүү рухий касиеттер бар болгону менен, аларды ыроологон Рух бирөө эле.

⁵Өтөгөн кызматтарыбыз ар кандай болсо да, кызмат кылар Эгебиз бирөө эле.

⁶Кылган иш-аракеттерибиз да ар түрдүү, бирок бардыгын аракетке келтирип жаткан Кудай бирөө эле.

⁷Ар бир адамга бардыгынын пайдасы үчүн Рухтун кандайдыр өзгөчө белгиси берилет.

⁸Бирине Рухтан даанышмандык сөз берилсе, башкасына ошол эле Рухтан билермандык сөз берилет.

⁹Дагы бирин ошол эле Рух өзгөчө ишеним даарыса, башкасын ошол эле Рух дарт айыктыруу касиетине ээ кылат.

¹⁰Бири керемет көрсөтсө, бири пайгамбарчылык кылат. Бири рухтарды ажырата билсе, башкасы бөтөн тилдерде сүйлөп, дагы бири ошол тилдерде айтылгандарды чечмелеп бере алат.

¹¹Бирок аталган касиеттердин баарын бир эле Рух ыроолоп, Өз эркине жараша ар кимге өз касиетин бөлүштүрүп берет.

Көп мүчөдөн турган бир Дене

¹²Машаякты көп мүчөдөн турган денеге окшотсо болот: көп мүчөдөн куралганы менен, дене бир эле. Анын курамындагы мүчөлөр да көп болгону менен, алардын баары бир эле дененин бөлүктөрү.

¹³Ошо сымал, биз да: иудей же башка улуттагы, кул же эркин адам болобузбу, — баарыбыз бир эле Рух аркылуу чөмүлүү расмисинен өтүп, бир денеге — Машаяктын денесине мүчө болдук. Баарыбыздын ичибизге Кудай бирдей Ыйык Рухун салып берген.

¹⁴Ошентип, дене бир мүчөдөн эмес, көп мүчөдөн турат!

¹⁵Эгер бут: «Мен кол эмесмин, демек денеге эч тиешем жок», — десе, ошон үчүн эле ал денеге тиешелүү болбой калабы?

¹⁶Же кулак: «Менин денеге эч тиешем жок, себеби мен көз эмесмин», — десе эле, денеге тиешелүү болбой калабы?

¹⁷Эгерде бүтүндөй дене көздөн эле турса, анда анын угуу сезими кайда? Же ал кулактан эле турса, анда жыт билчү сезими кайда калат?

¹⁸Кандай десе да, дене мүчөлөрүн Кудай Өзү каалагандай, ар бирин тулку бойдогу өз ордуларына жайгаштырган.

¹⁹Эгерде бир эле мүчө бар болсо, анын эмнеси дене?

²⁰Демек, мүчө көп болгону менен, дене бирөө эле.

²¹Ошентип, көз колго: «Сенин мага керегиң жок» же баш буттарга: «Мен силерге муктаж эмесмин» деп айта албайт.

²²Тескерисинче, дененин эң талуу мүчөлөрү керектүү болуп чыгат.

²³Анча деле баркы жок өңдөнгөндөрүнө көбүрөөк кам көрүп, өзгөчө аяр мамиле кылсак,

²⁴көбүрөөк баркталгандары буга муктаж деле эмес. Бирок Кудай мүчөлөрдүн баарын дене кылып кураштырганда, муну баркы азыраагы көбүрөөк баркка ээ болгондой кылып койгон.

²⁵Ошентип, дене ич ара бөлүнбөй, мүчөлөрдүн баары тең бири бирине кам көрөт.

²⁶Дененин бир эле мүчөсү кыйналып калса, бардыгы чогуу жабыр тартат. Бир эле мүчө сыйга татыса, аны менен кошо бардыгы кубанат.

²⁷Силер ар бириңер өз алдынча мүчө болуп, бардыгыңар биригип Машаяктын денесин түзөсүңөр.

²⁸Жыйын ичинде Кудай бардыгын өз-өз ордуна коюп, биринчисин — элчи, экинчисин — пайгамбар, үчүнчүсүн — таалимчи кылып, дагы башкаларына керемет көрсөтүү, дарттан айыктыруу, жардам берүү, жыйын жетектөө, бөтөн тилдерде сүйлөө касиеттерин берди.

²⁹Баары эле элчиби? Же баары эле пайгамбарбы? Баары эле таалим береби? Же баары эле керемет көрсөтөбү?

³⁰Дарттан айыктыруу касиети баарында барбы? Баары эле бөтөн тилдерде сүйлөп, баары эле ошол тилдерди чечмелеп бере алабы?

³¹Касиеттердин эң баалууларына ээ болууга тырышкыла. Мен болсо силерге эң мыкты жолду көрсөтүп берейин.

13

Сүйүү

¹Адамдык тилде сүйлөп, ал гана эмес,

Периштелер тилинде сүйлөп жатып,

Ал эми башкаларды сүйө албасам,

Каңгыраган жездин же даңгыраган

Темирдин доошунан эмнем артык?

²Пайгамбар касиетин Кудай берип,

Түшүнүп турсам дагы бүт сырларды,

Билимдин чокусуна жетип барып,

Тоолорду козгой алган ишенимге

Ээ болуп, ошондо да сүйө албасам,

Анда мен эч нерсеге татыбаймын.

³Таратып колумдагы мал-мүлкүмдү

Жардыларга, денемди азаптарга,

Бүтүндөй өрттөлүүгө берип салып

Дагеле башкаларды сүйө албасам,

Анымдан түк пайда да болбойт мага.

⁴Сүйүүнүн чыдамы мол, кайрымы зор,

Кызганбайт, мактанбайт ал, бой көтөрбөйт.

⁵Адепсиздик кылбайт сүйүү, керт башынын

Пайдасын көздөбөйт да ачуусуна

Алдырбайт, башкаларга кек сактабайт.

⁶Сүйүүнү кубандырбайт адилетсиздик,

Акыйкат өкүм сүрсө сүйүнөт ал.

⁷Баарына болот сүйүү көтөрүмдүү,

Эч жазбайт ишенимден, колун үзбөйт

Үмүттөн, бардыгына чыдап келет.

⁸Пайгамбарлык сөз айтуу токтойт бир күн,

Сүйлөнбөй кала берет бөтөн тилдер,

Жоюлат билим дагы. Бирок сүйүү

Жок болбой, түбөлүккө өмүр сүрөт.

⁹Азыртан биле албайбыз бардыгын биз,

Чектелген пайгамбарлык касиет да.

¹⁰Ал эми жеткилеңдик келген кезде

Чектелүү бүт нерселер артта калат.

¹¹Кичинемде балача сүйлөп мен да,

Балача баамдап баарын, ой жүгүрткөм.

Ал эми эр жеткенде таштап салдым

Мурдагы жаш балалык адатымды.

¹²Азыртан көргөнүбүз — элес-булас,

Күзгүнүн күңүрт тарткан айнегине

Чагылышкан. Ал эми келечекте

Бардыгын биз бетме-бет көрө алабыз.

Чектелген ушул чакта билгендерим,

Ал эми келечекте билип калам,

Кудай мени дайыма тааныгандай,

Мен дагы бүт бардыгын толугунан.

¹³Ошентип, үч нерсе бар ушул тапта:

Ишеним, үмүт, сүйүү. Бул үчөөнөн

Баарынан улуусу бар. Ошол — сүйүү.

14

Бөтөн тилдерде сүйлөө жана пайгамбарчылык кылуу касиеттери

¹Сүйүүгө умтулгула! Рухий касиеттерге, асыресе, пайгамбарчылык кылуу касиетине ээ болууга дитиңерди койгула!

²Бөтөн тилдерде сүйлөгөн кишини эч ким түшүнбөй, ал адамдарга эмес, Кудайга сүйлөйт. Рухтун кудурети менен ал жашырын сырларды айтат.

³Ал эми пайгамбарчылык кылган киши болсо адамдарга сүйлөп, айткандары аларды бекемдеп, кайраттандырып, сооротот.

⁴Бөтөн тилдерде сүйлөгөн адам өзүн бекемдесе, пайгамбарчылык кылганы жыйынды бекемдейт.

⁵Мен баарыңардын эле бөтөн тилдерде сүйлөшүңөрдү каалар элем, бирок пайгамбарчылык кылганыңар андан да жакшы болмок. Себеби бөтөн тилдерде айтылган сөздү кимдир бирөө чечмелеп, ошол аркылуу жыйын бекемделбесе, анда бөтөн тилдерде сүйлөгөндөн көрө, пайгамбарчылык кылуунун пайдасы алда канча зор.

⁶Эми, боордоштор, силерге келгенимде, бөтөн тилдерде сүйлөп туруп, андан башка эч бир аян бөлүшпөсөм же түшүнүк бербесем, пайгамбарчылык кылбасам же эч нерсе окутпасам, анда силерге кандай пайда келтирмек элем?

⁷Чоор же комуз сыяктуу жансыз аспаптарды мисалга алып көрөлү. Эгерде алардан чыккан добуштарды ажыратыш мүмкүн болбосо, ойнолуп жаткан кайсы күү экенин ким биле алат?

⁸Же сурнай кандайдыр бир белгисиз үн чыгарса, аны уккан адам согушка аттанмак беле?

⁹Ошондой эле, оозуңардан түшүнүксүз сөздөр чыгып жатса, эмне деп жатканыңарды кантип билсе болот? Айтканыңар шамалдын «шуу» эткениндей эле болот.

¹⁰Ырас, дүйнөдө түркүн-түркүн добуштар бар, бирок алардын бири да маанисиз эмес.

¹¹Ал эми тигил же бул доош мага түшүнүксүз болсо, анда ошол добушту чыгарган адам мен үчүн, мен болсо ал үчүн жат элдикпиз.

¹²Муну билип, силер да рухий касиеттерге ээ болууну эңсегениңерде, баарыдан мурда аларга ээ болуу аркылуу жыйынды бекемдөөгө умтулгула.

¹³Ким бөтөн тилдерде сүйлөсө, сыйынып, Кудайдан аны чечмелөөгө кудурет берүүсүн да сурансын.

¹⁴Анткени бөтөн тилдерде сыйынып жатканда, рухум сыйынганы менен, өзүмдүн эле акыл-эсим буга катышпай калат.

¹⁵Андай болсо, мен эмне кылмакмын? Рухум менен да, акыл-эсим менен да сыйынам, рухум менен да, акыл-эсим менен да ырдайм.

¹⁶Рухуң Кудайды алкыштап жатканда, чогулушка келип, бирок аныңды түшүнбөгөн кадыресе киши сенин эмне деп жатканыңды билбей туруп, кантип аныңа кошулуп «оомийин» дей алат?

¹⁷Алкыш айтып канчалык жакшы сыйынсаң да, аның жаныңдагыларга эч пайда келтирбейт.

¹⁸Бөтөн тилдерде баарыңардан көбүрөөк сүйлөгөнүм үчүн мен Кудайга ыраазы болсом дагы,

¹⁹жыйында турганымда, бөтөн тилдерде миңдеген сөз айткандан көрө, акыл-эсим менен башкаларга таалим берер беш сөз айтууну оң көрөм.

²⁰Боордошторум! Акылы жетиле элек баланын ишин кылбасаңар! Жамандык дегенде наристе баладай, ал эми ой жүгүрткөндө, эр жеткен кишидей болгула.

²¹Ыйык Жазууда айтылгандай: «Өз элиме башка тилде кайрылам,

Өзгө элдердин оозу менен сүйлөймүн, —

Дейт Жараткан Эге, — бирок сөзүмө

Ошондо да алар кулак салышпайт».

²²Ошентип, бөтөн тилдерде сүйлөө — бул ишенгендер үчүн эмес, ишенбегендер үчүн, ал эми пайгамбарчылык кылуу болсо ишенбегендер үчүн эмес, ишенгендер үчүн берилген жышаан-белги.

²³Эгерде бүтүндөй жыйын чогулганда, баары бөтөн тилдерде сүйлөй башташса, анан аны түшүнбөгөн кадыресе же ишенбеген кишилер кирип калып, «булар акылынан адашкан го» дешпейби?

²⁴Ал эми ишенбеген же түшүнбөгөн бирөө бардыгы пайгамбарчылык кылып жатканда келип калса, бардыгынын сөзү анын күнөөлөрүн ашкерелеп, айыпка жыгат.

²⁵Ошондо анын көмүскөдөгү сырлары ачыкка чыгып, ал үстөмөнүнөн жыгылат да, Кудайга таазим кылып: «чынында Кудай силердин араңарда экен» дейт.

Жыйындагы тартип

²⁶Менин айтайын дегеним бул, боордоштор. Чогулганыңарда, бириңерде Кудайды даңазалоо ыры, башкаңарда таалим, дагы бириңерде Кудайдан алган аян сөз, дагы бириңерде бөтөн тилдер, ал эми дагы бириңерде алардын чечмелениши бар болот. Мунун баары жыйынды бекемдеп турууга тийиш.

²⁷Бөтөн тилдерде сүйлөйм дегендер болсо, анда эки же, ашып кетсе, үч киши өзүнчө-өзүнчө сүйлөп, айтканын бирөө чечмелеп берсин.

²⁸Ал эми чечмелеп бере турган киши жок болсо, анда мындай адам жыйындан үн чыгарбай, ичинен өзүнө жана Кудайга гана сүйлөсүн.

²⁹Пайгамбарчылык кылгандардан да экөө же үчөө сүйлөп, калгандар алардын айткандарын ойлонушуп баамдашсын.

³⁰Ал эми отургандардын дагы бири Кудайдан аян алса, анда биринчиси сөзүн токтотушу керек.

³¹Анткени баарыңар тең кезектешип пайгамбарчылык кылсаңар болот. Ошондо бардыгыңар үйрөнүп, бардыгыңар андан кайрат ала аласыңар.

³²Пайгамбар киши өз касиетин кандайча колдонорун өзү чече алат,

³³себеби Кудай арабызда баш аламандыктын эмес, ынтымак-ырашкерликтин орун алышын каалайт. Ыйыктар чогулган бардык жыйындарга окшоп,

³⁴силерде да аял кишилер унчукпашы керек, аларга сүйлөөгө уруксат берилбейт. Аялдын милдети баш ийүү экендиги Ыйык Жазууда да айтылган.

³⁵Ал эми бир нерсе үйрөнгүсү келип турса, анда үйдөн күйөөлөрүнөн сурап алышсын, себеби аялдын жыйында сүйлөгөнү уят.

³⁶Же айткандарым силерге кызык угулабы? Деги айткылачы, Кудайдын Сөзү адегенде Корунттан жар салына баштады беле? Же аны силерден башка эч ким уккан жок дейсиңерби?

³⁷Ким өзүн пайгамбармын же рухий касиети бар адаммын десе, анда ал жазып жаткандарым Эгебиздин буйругу экенинен эч шектенбеши керек.

³⁸Ким муну этибарына албаса, андайдын өзүн да этибарга албагыла. Мындан шектенгендердин өздөрүнө да ишенбегиле.

³⁹Ошентип, боордошторум, пайгамбарчылык кылуу касиетине ээ болууга тырышкыла, бирок бөтөн тилдерде сүйлөгөндөргө да тыюу салбагыла.

⁴⁰Болгону, эмне кылсаңар да, адеп менен тартипти сактап жүргүлө.

15

Машаяктын өлгөндөн тирилиши

¹Эми, боордоштор, эсиңерге өзүм жарыялаган Жакшы Кабарды салгым келет. Силер аны кабыл алып, ага ылайык жашап келатасыңар.

²Эгер мен жарыя кылган Жакшы Кабарга ылайык жашасаңар, ошол аркылуу куткарыласыңар. Антпесе ага ишенгениңер куру бекер.

³Адегенде өзүм кабыл алып, анан силерге жеткирген ошол кабардын ток этер жери мындай. Ыйык Жазууда убада кылынгандай, Машаяк биздин күнөөлөрүбүз үчүн курман болгон.

⁴Анын көргө коюлуп, үчүнчү күнү кайра тирилери да Ыйык Жазууда алдын ала айтылган.

⁵Андан кийин Ал Петирге, анан он эки элчисине көрүнгөн.

⁶Андан соң, Аны бир эле убакта беш жүздөн ашык боордошторубуз өз көзү менен көрүшкөн; алардын айрымдары көз жумганы менен, көбү али да тирүү.

⁷Андан соң, Ал Жакыпка жана элчилердин баарына көрүндү.

⁸Эң акырында болсо, Аны маалынан өтүп туулган балага окшогон мен көрдүм.

⁹Өзүмдү мындай дегеним, мен элчилердин катарында эң акыркы болуп турам, атүгүл элчи болуп аталууга да татыксызмын, себеби Кудай жыйынын куугунтуктагам.

¹⁰Бирок Кудай мага ырайым этип, азыркы даражага жеткирди. Кудайдын мага кылган ырайымы текке кетпестен, мен кайра алардын баарына караганда көбүрөөк мээнеттенип иштедим. Арийне, эмгектенген мен өзүм эмес, мени колдогон Кудайдын ырайымы.

¹¹Ошентип, мен боломбу, же аларбы, биз жарыялап, силер ишенген кабар ушул.

Биздин кайра тирилишибиз

¹²Эгерде биздин жарыялаганыбыз Машаяктын өлүмдөн тирилиши болсо, анда араңардагы кээ бирөөлөрдүн өлгөндөр тирилбейт деп жүргөнү кандай?

¹³Эгерде өлгөндөр тирилбесе, анда Машаяк тирилген эмес экен да?

¹⁴Эгерде Машаяк тирилген эмес болсо, анда биздин жарыялаганыбыз да, силердин ишенгениңер да куру-бекер болмок.

¹⁵Бул гана эмес, биз Кудай тууралуу жалган айтып калмакпыз, себеби өлгөндөргө тирилүү мүмкүн болбосо, анда Кудай Өзү тирилтпеген Машаякты биз кайра тирилткен деп күбөлөндүргөн болуп калабыз.

¹⁶Анткени өлгөндөр тирилбесе, анда Машаяк да тирилген эмес.

¹⁷Ал эми Машаяк тирилбеген болсо, анда ишенгениңер эч пайдасыз болуп, өзүңөр күнөөнүн алкагында кала бересиңер.

¹⁸Андай болсо Машаякка ишенип өлгөндөр да түбөлүк өмүр албай калышат.

¹⁹Машаякка арткан үмүтүбүз ушул жашообуз үчүн гана жараса, анда бизден өткөн шордуу киши жок.

²⁰Бирок чындыгында Машаяк өлгөндөрдөн биринчи болуп тирилип, бул кийин калгандар да тирилеринин анык белгиси.

²¹Ажал бул дүйнөгө адам аркылуу келгендей, өлгөндөн тирилүү да адам аркылуу келди.

²²Адам ата аркылуу баары өлүмгө дуушар болгондой, Машаяк аркылуу баары түбөлүк өмүр алышат.

²³Бирок ар кимдин өз тирилиш кезеги бар: алгач башкалардын тирилеринин белгиси катары Машаяк, анан Машаяк кайтып келгенде, Ага таандык болгондор.

²⁴Андан соң, дүйнөнүн акыры келет да, өкүмдарлыктын, бийликтин жана күч-кудуреттин бардыгын жеңген Машаяк падышалыкты Кудай Атанын колуна тапшырат.

²⁵Бүт душмандары жеңилип, бут алдына жыгылгыча Машаяк падышачылык кылат.

²⁶Жеңилип жок болчу душмандардын акыркысы болсо — өлүм.

²⁷«Кудай бардыгын Анын бут алдына жыгып берди».«Анын бут алдына жыгып берди» делгендердин ичинде Кудайдын Өзү жок экени анык, себеби баарын Машаякка багындырган Ал эмеспи.

²⁸Бардык нерсе Машаяктын бийлиги алдына багындырылганда, Уулдун Өзү да бардыгын Ага багындырган Кудайга моюн сунуп, толугу менен бардыгында болот.

²⁹Эгерде өлгөндөн тирилүү жок болсо, анда кайтыш болгондордун ордуна чөмүлүү расмисинен өткөндөр муну кандай үмүт менен кылышат? Эгерде өлгөндөр чын эле тирилбесе, анда эмне үчүн алардын ордуна чөмүлүү расмисинен өтүү орун алууда?

³⁰Андай болсо, эмне үчүн биз да ар саат сайын жаныбызды тобокелге салып жүрөбүз?

³¹Боордоштор, мен күн сайын өлүмдүн жүзүн көрүп жүрөм. Эгебиз Машаяк Ыйсанын алдында силер менен сыймыктанганым канчалык анык болсо, бул сөзүм да ошончолук анык.

³²Эгерде Эфес шаарында жапайы жырткычтар менен алышканым өзүмдүн эле пенделик ниетимден келип чыкса, анын мага кандай пайдасы тиймек эле? Эгерде өлгөндөр тирилбесе, анда, айтылып жүргөндөй, «Эртеңки ажал келгиче,

Бүгүн жеп-ичип алалы».

³³Алданбагыла,

«Арамдарга кошулган

Өз ыйманын жоготот».

³⁴Акылыңарды жыйгыла да күнөөгө батпагыла! Силерди уяткарып айтарым бул: кээ бириңер алигиче Кудайды тааный элексиңер.

Дененин тирилиши

³⁵«Өлгөндөр кантип тирилмек эле? Тирилсе, денеси кандай болот?» — деп араңардан бирөө собол таштар.

³⁶Алда, акылсыз неме-ай! Өзүң эккен үрөн «өлмөйүн» кайрадан өсүп чыкмак беле?

³⁷Сепкенде да даяр эгинди эмес, буудайдын же дагы башка өсүмдүктүн тоголок уругун гана себесиң.

³⁸Ал эми ар бир уруктун кандай келбетте өсүп чыгарын Кудай чечет.

³⁹Жандуу нерселердин эт-денеси да бирдей эмес: адамдыкы мындай болсо, айбандардыкы тигиндей, балык менен куштуку да эки башка.

⁴⁰Ошондой эле асмандык денелер менен жердик денелер болот. Асмандагысы менен жердегисинин шаң-салтанаты бирдей эмес.

⁴¹Күндүн өзүнүн шаң-салтанаты, айдын өз шаң-салтанаты, жылдыздын да өз адеми бар. Ал турсун ар башка жылдыздын да көркү ар башка болот.

⁴²Өлгөндөрдүн тирилгени да ошонун сыңарындай: жерге көмүлгөн дене чирип, тирилгени чирибес болот;

⁴³эч баркы жок көмүлүп, тирилгенде кадырлуу болот; көмүлгөндө алсыз болуп, тирилгенде кубатка толот.

⁴⁴Көмүлгөнү — табигый дене, тирилгени — рухий дене. Табигый дене болгон сыяктуу, рухтан бүткөн дене да болот.

⁴⁵Ыйык Жазууда айтылгандай, биринчи Адам «тирүү жан болду»,акыркы Адам болсо — бул өмүр берүүчү Рух.

⁴⁶Биринчи келгени рухий эмес, табигый болчу. Рухтан бүткөнү андан кийин келди.

⁴⁷Биринчи адам жерден алынып, топурактан жасалды. Экинчиси болсо — көктөн келди.

⁴⁸Топурактан жасалган адамдын денеси кандай болсо, жердеги адамдардыкы да ошондой болот. Ал эми көктөгүлөрдүн денеси көктөн келген адамдыкындай.

⁴⁹Азыр жердеги адамдын келбетин кийген сыяктуу, келечекте биз көктөгү адамдын келбетине да бөлөнөбүз.

⁵⁰Силерге айтарым бул, боордоштор: эт менен кандан бүткөнү Кудай Падышачылыгына кире албайт да өлө турганы түбөлүк өмүр сүрө албайт.

⁵¹Кулак төшөп уккула, силерге купуя сырды ачып берем: биз баарыбыз эле өлбөйбүз, бирок баарыбыз толук өзгөрөбүз.

⁵²Бул акыркы сурнайдын үнү угулары менен бир заматта, көз ачып жумгуча ишке ашат. Сурнайдын үнү жаңырганда, өлгөндөр тирилип өлбөс болот да, биз өзгөрөбүз.

⁵³Анткени мынабу чирип кетер денебиз чирибес, өлө турган денебиз өлбөс болуп калууга тийиш.

⁵⁴Ошентип, мунун баары иш жүзүнө ашып, өлүү нерсе өлбөстүккө бөлөнгөндө, Ыйык Жазуудагы мындай сөз орундалат: «Жеңиш бизде! Өлүм толук жоюлду!»

⁵⁵«Кана, ажал, кайда кеткен жеңишиң?

Кана, ажал, чакчу ийнең кайда эле?»

⁵⁶Ажалдын чагып өлтүрчү ийнеси күнөө болсо, күнөө өз күчүн мыйзамдан алат.

⁵⁷Бирок Кудайга шүкүр, Ал бизди Эгебиз Ыйса Машаяк аркылуу жеңишке ээ кылды!

⁵⁸Ошентип, сүйүктүү боордошторум, олку-солку болбой, ишенимге бек тургула! Эгебизге күчүңөрдү аябай кызмат кылгыла: Ал үчүн жумшаган мээнетиңер текке кетпейт.

16

Муктаж болгон боордоштор үчүн акча-каражат чогултуу

¹Эми ыйыктар үчүн акчалай жардам чогултуу тууралуу: Галатиядагы жыйындарга эмнени буюрсам, силер да ошону аткаргыла.

²Мен келгенде гана акча чогултмай башталбас үчүн, дайыма жуманын биринчи күнү ар бириңер өз иштеп тапканыңарга жараша, колуңардан келген акчаны бөлүп, ошону сактап койгула.

³Мен болсо силерге барып калганымда, өзүңөр тандаган кишилерге ишеним кат жазып берип, акчаңарды жеткириш үчүн Иерусалимге жөнөтөм.

⁴Ал эми өзүм да ал жакка барышым керек болсо, анда алар мени менен чогуу барышат.

Пабылдын ой-максаттары

⁵Менин Македония аймагын кыдырып чыгайын деген ниетим бар. Андыктан Македонияны басып өткөндөн кийин силерге келип кетмекчимин.

⁶Силердикине бир аз токтоп, балким, кыштап да кетермин. Андан соң, силер мени барар жериме узатып коёрсуңар.

⁷Жөн эле тийип кетким келбей, Эгем буюрса, аздыр-көптүр силер менен болуп кетем деген үмүттөмүн.

⁸Түшүм майрамына чейин болсо Эфесте турам,

⁹анткени бул жерде каршылаштык көп болгону менен, чоң, үзүрлүү эмгекке жакшы мүмкүнчүлүк бар.

¹⁰Силерге Тиметей келип калса, аны эч ким оңтойсуз абалда калтырбашына көз салып койгула, анткени ал да менчилеп Эгебиз үчүн иштеп жүрөт.

¹¹Эч кимиңер ага өйдөсүнүп карабагыла. Андан көрө, мага аман-эсен кайтып келсин деп, тынчтык менен узатып койгула. Мен анын жана аны менен кошо боордоштордун келишин күтүп жатам.

¹²Эми боордошубуз Апол тууралуу. Мен аны башка боордоштор менен кошо силерге барсын деп абдан өтүнгөн элем. Бирок дароо барууга анын эч көңүлү жок болчу. Кантсе да, ыгы келгенде, ал силерге барып калар.

Соңку сөз жана бата тилөө

¹³Сергек болуп, ишенимге бек тургула. Эр жүрөк жана күчтүү болгула.

¹⁴Эмне кылсаңар да, сүйүү менен кылгыла.

¹⁵Өзүңөр билгендей, Степандын үй-бүлөсү Ахая аймагында биринчи болуп ишенип, өздөрүн ыйыктарга кызмат кылууга арнашкан.

¹⁶Боордоштор, өтүнөм, мындай адамдарга жана алар менен кошо катуу иштегендерге кызмат кылгыла.

¹⁷Степандын, Фортунаттын жана Ахайиктин келгенине жетине албай отурам: алар келгенден бери өзүңөр жанымда болгондой эле болуп калдым.

¹⁸Алар менин да, силердин да көңүлүңөрдү көтөрүштү. Мындайларды кадырлап жүргүлө.

¹⁹Асия аймагындагы жыйындар силерге салам жолдошту. Акила менен Приска жана алардын үйүндө чогулуп жүргөн жыйын да силерге Эгебиздин атынан жылуу салам айтышты.

²⁰Боордоштордун бардыгы силерге өз саламын жолдошту. Бири бириңерге жолукканда, чын пейлиңер менен беттен сүйүп учурашып жүргүлө.

²¹Ушул саламымды мен, Пабыл, силерге өз колум менен жазып жатам.

²²Эгебизди сүйбөгөн ар ким каргышка калат!

Эгебиз, келегөр!^[2]

²³Эгебиз Ыйса силерге ырайым этсин.

²⁴Баарыңарды Ыйса Машаяк сүйгөндөй сүйөм.

2 Корунттуктар

1

Саламдашуу

¹Кудайдын амири менен Машаяк Ыйсанын элчиси болгон Пабылдан жана боордошубуз Тиметейден Кудайдын Корунт шаарындагы жыйынына жана бүтүндөй Ахая аймагындагы ыйыктарга дубай салам!

²Ылайым Кудай Атабыз менен Эгебиз Ыйса Машаяк силерге ырайым кылып, тынччылыгын берсин.

Ыраазычылык келтирүү

³Эгебиз Ыйса Машаяктын Атасы — Кудайга алкыш болсун! Ал биздин да боорукер Атабыз жана жаныбызды жубатып турган Кудайыбыз.

⁴Кандай гана кыйынчылыкка учурабайлы, Ал дайыма жаныбызды жубатып, башынан ар кандай кыйынчылыктарды өткөрүп жаткан башкалардын да жанын жубатууга жөндөмдүү кылат. Ошондо Андан биз кандай сооронуч алсак, башкаларды да дал ошондой соорото алабыз.

⁵Анткени Машаяк үчүн канчалык көп азап тартсак, Кудай да Машаяк аркылуу бизди ошончолук көп сооротот.

⁶Кыйналсак, силердин жаныңарды жубатып, силерди куткарылсын деп кыйналабыз. Кудайдан сооронуч алсак, бул да биз тарткан азаптарды кайраттуулук менен аркалап келе жаткан силердин сооронушуңар үчүн.

⁷Биз болсо тарткан азаптарыбызда гана эмес, Кудайдан алган сооронучубузда да силер менен бир экенибизди билип, силерден эч күмөн санабайбыз.

⁸Ошон үчүн, боордоштор, силерди билсин деп, Асия аймагында дуушар болгон кыйынчылыктарыбызды эсиңерге салып кетели дедик. Ал жактан ушунчалык чоң, ушунчалык оор азап тарткандыктан, аман каларыбыздан да үмүт үзгөн элек.

⁹Бизге карата өлүм өкүмү да чыгарылып калган. Андыктан өз күчүбүзгө ишенбей, бир гана Кудайга бел байладык: Анын өлгөндөрдү да тирилткидей кудурети бар эмеспи.

¹⁰Ошол жолку жүрөк үшүн алган өлүм чеңгелинен куткарып алган Ал бизди эми да куткарат. Келечектеги коркунучтун баарынан да Кудайыбыз куткарарынан биздин эч шегибиз жок.

¹¹Бул үчүн силер да бизди өз сыйынууларыңар менен колдоп турушуңар керек. Ошондо көпчүлүктүн биз үчүн болгон сыйынууларына жооп берип, бизге ырайымын тартуулаганы үчүн көптөрдүн оозунан Кудайга алкыш айтылат.

Пабылдын ой-максаттарынын өзгөрүшү

¹²Биздин сыймыктанганыбыз бул: ушул дүйнөдөгү жашообузда, айрыкча силер менен болгон мамилебизде, биз эмне кылсак да, ошону Кудай Өзү берген ак ниеттүүлүк жана астейдилдик менен, адамдык акылмандыкка эмес, Кудайдын ырайымына таянып жасадык. Муну өз абийирибиз да айгинелеп турат.

^13-14Силерге да өзүңөр окуп түшүнө турган нерселерден башка эч нерсе жазганыбыз жок. Азыр бизди толук түшүнбөсөңөр да, келечекте толук түшүнөрсүңөр деген илгери үмүтүм бар. Ошондо Эгебиз Ыйса кайткан күнү биз силер менен кандай сыймыктансак, силер да биз менен ошондой эле сыймыктана аласыңар.

¹⁵Ушуга ынанган соң, мен алгач силерге барып келүүнү чечтим. Ошондо экинчи сапар келгенимден силер дагы бир ирет Кудайдын батасын алмаксыңар.

¹⁶Мен Македонияга баратканымда, силерге бир жолугуп, Македониядан келатканымда дагы бир ирет кайрылып, анан силер мени кайра Иудеяга жөнөтүп коёрсуңар деп ойлогом.

¹⁷Же бул ойлорум мени туруксуз кылып көрсөтүп жатабы? Же алдыга ушундай максат койгонумдан улам мен өз керт башымды гана ойлоп, бир туруп «ооба», бир туруп «жок» деген адамга окшоп турамбы?

¹⁸Кудай дайыма ишенимдүү болгондой, биз да силерге бир туруп «ооба», бир туруп «жок» дебедик.

¹⁹Анткени Сила жана Тиметей үчөөбүз силерге үгүттөгөн Кудай Уулу — Ыйса Машаякта эч кандай эки анжылык жок: Ал бир туруп «ооба», бир туруп «жок» деген жок. Ал Өз сөзүнө дайым бек турат!

²⁰Анткени Ал аркылуу Кудайдын бардык убадалары аткарылган. Дал ушул себептүү биз дагы Кудайды даңктап: «Оомийин, ылайым ошондой болсун», — деп турабыз.

²¹Силер менен кошо бизди да Машаяк менен болгон биримдигибизде бекемдеп, Өз кызматына дайындаган — Кудай.

²²Ал бизге Өз тамгасын басып, Ага тийиштүү экендигибиздин кепилдиги катары ичибизге Өз Рухун салып берген.

²³Мен Кудайды күбөгө чакырып, өз өмүрүмдү сайып ант берем: дагы бир ирет Корунтка барбаганымдын себеби — силерди аяганымда.

²⁴Биз мында силердин ишенимиңерди башкарып алалы деген жерибиз жок. Болгону өзүңөрдүн эле кубанчыңар үчүн силер менен бирге иштешип келе жатабыз. Силер болсо ишенимиңерде бек турасыңар.

2

¹Ошентип, мен мындан ары силерди таарынтканы келбейм деп ичимен чечим кабыл алган болчумун.

²Себеби силерди таарынтсам, анда ким мени кубантмак эле? Жанакы эле өзүм таарынтып алган силер эмессиңерби?

³Мына ушу себептүү чынында мени кубантууга тийиш болгон адамдардын кылганын көрүп, капаланбайын деп, өзүм баргандан көрө, жанакы катты жазууну оң көрдүм. Ал эми мен кубансам, бул силердин баарыңар үчүн да кубаныч болорунан менин эч шегим жок эле.

⁴Ошол катты мен жаным кейип, жүрөгүм сыздап, көз жашымды төгүп жазгам. Анткенимдин себеби силерди капаланткым эмес, жанымдан артык көргөнүмдү билгизгим келген болчу!

Өзүңдү таарынткан адамды кечирүү

⁵Ал эми араңардан кимдир бирөө башка бирөөнүн көңүлүн ооруткан болсо, ал менден көрө, силердин баарыңардын көңүлүңөрдү аздыр-көптүр оорутканын айтсам, мунум аша чапкандык болбос.

⁶Ал кишиге көпчүлүгүңөр аны жазалаганыңар жетиштүү болор.

⁷Эми болсо, тескерисинче, аны кечирип, жубатып койгонуңар оң, антпесе кайгыдан көңүлү таптакыр эле чөгүп кетет.

⁸Андыктан, суранам, ага силер аны сүйгөнүңөрдү билгизип койсоңор.

⁹Жанакы катты мен силерди сынап, айткандарыма моюн сунар-сунбасыңарды көрөйүн деп эле жазгам.

¹⁰Ал эми силер кимди кечирсеңер, аны мен да кечирем. Анын эмнесин кечирсем да, муну Машаяктын бет алдында силер үчүн,

¹¹шайтан силерди алдап кетпесин үчүн кылам. Шайтандын амалкөйлүгүн биз жакшы билебиз го.

Пабылдын Троас шаарына баргандагы тынчы кеткени

¹²Троас шаарына Машаяк жөнүндөгү Жакшы Кабарды таратканы келгенимде, Эгебиздин мен үчүн бардык жолдорду ачып койгонун көрсөм да,

¹³бир нерсе тынчымды алып жатты: Троастан мен боордошубуз Титти таба албадым. Андыктан ал жердегилер менен коштошуп, Македонияга жөнөп кеттим.

Машаяк бизди жеңишке ээ кылат

¹⁴Бирок кантсе да, Кудайга шүкүр! Ал дайыма бизди Машаяктын жетеги менен жеңишке жеткирип, биз аркылуу Машаяк тууралуу кабарды аңкыган жыпар жыт сымал туш тарапка жайылтат.

¹⁵Ооба, биз — Машаяк Кудайга багыштап түтөткөн жыпар жыттуу заттын өзүбүз. Анын жыты куткарылуу жолундагыларга да, курут болуу жолундагыларга да тарап жатат.

¹⁶Бирөөлөргө ал өлүмдүн уулуктурган жыты болуп келсе, башкаларга — өмүрдүн аңкыган жыты. Андай болсо, Кудайдын бул кызматына ким жарактуу болуп эсептелет?!

¹⁷Көпчүлүккө окшоп биз Кудай кабарын соодага айландырып, андан пайда табалы деген жерибиз жок го. Кудайдын жибергендери, Машаяктын кызматчылары катары Ал бизди көрүп турганын билип, кайра Анын кабарын чын дилибизден таратып жүрөбүз.

3

Жаңы келишим кызматчылары

¹Биз кайрадан эле өзүбүздү өзүбүз мактап жаткандай өңдөнүп турабызбы? Кээ бирөөлөргө окшоп, биз да силерге көрсөткүдөй же силерден алып, башкаларга көрсөткүдөй ишеним катка муктаж белек?

²Силер өзүңөр — биз үчүн ишеним каттай элесиңер го. Биздин жүрөктөрүбүзгө жазылган бул кат баарына маалым, аны ким болсо да окуй алат.

³Силер кызматыбыздын үзүрү — Машаяк жазган каттын өзү экениңерди баары көрүп турушат. Ал сыя менен эмес, тирүү Кудайдын Руху менен, таш лоокторго эмес, адамдардын жүрөктөрүнө жазылган.

⁴Бардыгы дал ушундай экени биз үчүн калетсиз. Буга бизди Кудай алдында Машаяк ишендирди.

⁵Колубуздан бир нерсе келип, муну же тигини өзүбүз кылдык дегендей эч акыбыз жок, себеби бизди ошого жөндөмдүү кылган — Кудай.

⁶Ал бизге Жаңы келишим кызматчылары болууга жөндөм берди. Жаңы келишим болсо, кагаз бетине түшкөн мыйзам эмес, Рух: жазылган мыйзам өлүмгө алып келет, ал эми Рух болсо өмүр берет.

⁷Тоорат мыйзамынын ар бир тамгасы таш лоокторго чегилип, ал аркылуу Кудайдын улуулугу көрүндү. Бул көрүнүш убактылуу гана болсо да, ал Мусанын жүзүнөн ушунчалык жаркырап турганынан, Ысрайыл эли анын бетин карай албады. Эгерде өлүм алып келчү Тоорат мыйзамы берилгенде, Кудайдын ал аркылуу көрүнгөн улуулугу ушунчалык жаркыраса,

⁸Анын Рухтун кылган кызматы аркылуу жаркыраганы канчалык зор болушу керек?!

⁹Айыпталуу алып келчү кызмат ушунчалык улуу болсо, акталуу алып келчү кызмат андан канчалык улуу болууга тийиш?!

¹⁰Бир кезде ушунчалык жаркырап турган мыйзам улуулугу эми, Жаңы келишимдин андан да зор улуулугу жаркырап келгенде, өчкөнсүп калды.

¹¹Өтүп кетчү нерсенин улуулугу мынчалык жаркыраса, түбөлүк боло турган нерсе канчалык жаркырайт!

¹²Ушундай үмүтүбүз бар болгон үчүн биз коркпостон, ачык сүйлөп жатабыз.

¹³Биз Мусага окшоп жүзүбүзгө парда тартып албайбыз. Ал муну анын жүзүнөн Ысрайыл эли өз күчүн жогото турган мыйзамдын жаркыраганын көрбөсүн деп кылган.

¹⁴Ал кезде алардын акыл-эси көр эле. Күнү бүгүнкүгө чейин Байыркы Келишим китебин окуганда алиги парда дале тартылып турат. Ал парданы алып салууга Машаяк гана кудуреттүү.

¹⁵Азыркы убакта да Мусанын мыйзамын окуп жатышканда, бул парда алардын жүрөктөрүн жаап турат.

¹⁶Бирок кимдир бирөө Жараткан Эгеге жүз бурганда, алиги парда алынып ташталат.

¹⁷Бул жерде Эге деп аталганы — Ыйык Рух, ал эми Эгебиздин Руху бар жерде эркиндик өкүм сүрөт.

¹⁸Андыктан баарыбыздын пардасы алынып ташталган жүздөрүбүз Эгебиздин улуулугун чагылдырып, Эгебизден бизге келген улуулук бизди өзгөртүп, уламдан улам Ага окшош кылат. Ошого жараша бизден мурдагыдан да зор улуулук жаркырап чыгат. Бул болсо Эгебизден — Ыйык Рухтан келет.

4

Бардык кыйынчылыкты көтөргөн ишеним

¹Ушул кызматка Кудайдын ырайымы боюнча чакырылганыбызды билген биз көңүлүбүздү чөгөрбөйбүз.

²Анын ордуна, демейде жаап-жашырылчу уят иштерден баш тартабыз да, амалкөйлөнүп Кудайдын Кабарын жасалмалабайбыз. Чындыкты ачык жарыялап, Кудай алдында өзүбүздү бардыгынын абийиринин сотуна коёбуз.

³Ал эми биз жар салып жүргөн Жакшы Кабар кимдир бирөөлөргө жабык болсо, ал курут болуу жолун жолдоп бараткандар үчүн жабык.

⁴Кудайдын бейнеси болгон Машаяктын улуулугу тууралуу Жакшы Кабардын жаркыраган нурун көрбөсүн үчүн ушул кыянат замандын жалган кудайы ишенбегендердин акыл-эсин көр кылып койгон.

⁵Анткени биз өзүбүздү эмес, баарынын Эгеси — Ыйса Машаякты үгүттөп жатабыз. Өзүбүз болсо Ыйса үчүн силерге кул болдук.

⁶«Караңгылыкка жарык жансын!» — деп буюрган Кудай Ыйса Машаяктын жүзүнөн жаркырап көрүнгөн Өз улуулугун билдириш үчүн Өзү жан-дилибизге нур болуп жанды.

⁷Биз болсо асыл кенч сакталган чопо идиштер элебиз. Андыктан ушул чексиз кудурет бизден эмес, Кудайдан келип жатканы ачык-айкын көрүнүп турат.

⁸Биз туш-туштан кысымга алынып жатсак да, талкаланган жокпуз; айласыз абалда болсок да, үмүттөн кол үзбөйбүз;

⁹куугунтук жеп жүрсөк да, ташталган жокпуз; кулатылсак да, жок кылынбадык.

¹⁰Өз денебизде дайыма Ыйсага окшоп азап тартып, өлүмгө дуушар болобуз. Ошол аркылуу Ыйсанын өмүрү да бизден көрүнөт.

¹¹Анткени тирүү жүргөн биз Ыйсага окшоп кайра-кайра өлүм жазасына тартылганыбызда, бул аркылуу өлө турган денебизден Ыйсанын өмүрү да көрүнөт.

¹²Ошентип биздин өлүм менен беттешип жүргөнүбүздүн натыйжасында силер түбөлүк өмүргө ээ болуп жатасыңар.

¹³Ыйык Жазууда: «Сага ишенип, ошондуктан сүйлөдүм»,— деп жазылган. Биз да ошол эле ишеним берчү Рухка ээ болуп, ишенген үчүн сүйлөп жатабыз.

¹⁴Эгебиз Ыйсаны өлгөндөрдөн тирилткен Кудай бизди да Ыйса менен кошо тирилтип, силер менен бирге Өз алдына алып келерин билебиз.

¹⁵Башыбыздан өткөндөрдүн баары силердин эле пайдаңар үчүн. Анткени Кудайдын ырайымы улам көбүрөөк адамдарга жеткен сайын Кудайга көбүрөөк алкыштар айтылып, Кудайдын улуулугун арттырат.

Ишеним менен жашоо

¹⁶Көңүлүбүз чөкпөгөнүнүн себеби мына ушунда. Сырткы табиятыбыз эскирип баратканы менен, ички табиятыбыз күндөн күнгө жаңыланууда.

¹⁷Анткени биз тартып жаткан анча-мынча убактылуу азабыбыз бизди түбөлүктүү даңкка алып барат. Анын канчалык зор экенин биз элестете да албайбыз.

¹⁸Биздин назарыбыз көзгө көрүнгөн нерселерге эмес, көзгө көрүнбөгөн нерселерге бурулушу керек, себеби көзгө көрүнгөнү убактылуу, көрүнбөгөнү болсо түбөлүктүү.

5

¹Убактылуу алачыкка окшогон ушул жердик турагыбыз — биздин денелерибиз жок болгондо, Кудай асмандан жаныбыз үчүн Өзү даярдап койгон, адам колу менен салынбаган, түбөлүктүү турак берерин билебиз.

²Ошол асмандык турагыбызга бөлөнүүнү ушунчалык эңсегенибизден улам азыркы денебизде жашаганыбызда, биз үшкүрүнүп келебиз.

³Жаныбыз асмандык турагына бөлөнүп, рухубуз тураксыз калбайт.

⁴Азыркы денебизде жашап турган чакта биз кыйналганыбыздан оор үшкүрүнүп жатабыз. Үшкүрүнгөнүбүз болсо ушул жердик турагыбыздан бошонгубуз келгендиктен эмес, тезирээк асмандык турагыбызга да бөлөнүүнү эңсегенибизден. Ошондо өлүк нерсе өлбөс болуп өзгөрөт.

⁵Бизди ошого даярдап, ошентеринин кепилдиги катары бизге Өз Рухун ыроологон — Кудай.

⁶Ошентип, азыр жашап жаткан турагыбыз — жердик денебиз — бизди асмандык турагыбыздан алыстатып турганын билсек да, кайратыбыздан жазбай келебиз.

⁷Ошондуктан биз көзүбүз көргөн нерселер менен эмес, ишеним менен жашайбыз.

⁸Мына ушинтип кайраттан жазбай, өз денебизден ажырап, асмандагы үйүбүзгө, Эгебиздин алдына барууну эңсеп турабыз.

⁹Андыктан, асмандагы үйүбүздө болобу же ал жакта эмеспи, Кудайга жагууну каалайбыз.

¹⁰Анткени Соттоочубуз — Машаяктын алдына барып, ар бирибиз денебизде жашаган кезде жасаган жакшы да, жаман да иштерибиздин тиешесин алууга тийишпиз.

Машаяк аркылуу Кудай менен элдешүү

¹¹Ошентип, Эгебиздин кадырын билип, биз башкаларды Анын жолуна түшүрүүгө аракеттенип жүрөбүз. Ал эми биздин кандай экенибиз Кудайга белгилүү. Муну силер да жакшы билесиңер деген үмүттөбүз.

¹²Бул сөзүбүз менен биз кайрадан эле өзүбүздү мактайлы деген жокпуз. Кайра силерди биз менен сыймыктансын дедик. Ошондо ички дүйнөсүнө эмес, сырткы салабатына карап мактангандарга айтар сөзүңөр болот.

¹³Силерге акылыбыз адашкандай өңдөндүбү? Андай болсо, бул Кудай үчүн. Ал эми акыл-эсибиз ордунда болсо, бул силердин пайдаңар үчүн.

¹⁴Бизди Машаяктын сүйүүсү алдыга сүрөп турат. Анткени биз мындай тыянакка келдик: Бирөө баары үчүн өлсө, демек баары Аны менен кошо өлүштү.

¹⁵Ал баарыбыз үчүн өлгөн. Ошон үчүн эми ким жаңы өмүргө ээ болсо, ал өзү үчүн эмес, ага өмүр бериш үчүн өлүп кайра тирилген Машаяк үчүн жашоого тийиш.

¹⁶Мындан ары биз эч кимди адамдык көз караштан алып баамдай албайбыз. Мурда Машаякты да биз адамдык акыл менен түшүнгөн элек. Бирок эми андай кылбайбыз.

¹⁷Машаяк менен биримдикте болгон ар кимди Кудай жаңыдан жараткан: эскинин баары кетип, эми баары жаңы болуп калды!

¹⁸Мунун баарын кылган — Кудай. Ал Машаяк аркылуу бизди Өзү менен элдештирип, бизге да башкаларды Аны менен элдештирүү кызматын берди.

¹⁹Айтайын дегеним, Машаяк аркылуу Кудай бүтүндөй дүйнөнүн кылган кыянаттыктарын эсептебестен, Өзү менен элдештирип койду. Бизге болсо ошол элдешүү тууралуу кабарды жеткирүү тапшырылган.

²⁰Ошондуктан биз Машаяктын атынан келген кабарчыларбыз. Биз аркылуу адамдарга Кудайдын Өзү кайрылып жатат. Машаяктын атынан өтүнөбүз: Кудай менен тынчтыкка келгиле!

²¹Кудай биздин ордубузга эч жазыксыз Машаякты жоопкер кылды. Ал аркылуу биз эми Кудай алдында акталдык.

6

¹Кудайдын кызматташтары катары өтүнөбүз: Кудайдын силерге кылган ырайымы куру бекер кетпесин.

²Анткени Анын айтканы бул: «Ыңгайлуу мезгил келип, уктум сени;

Куткарчу күнүм келип, жардам бердим».

Мына, эми Кудайдын ыңгайлуу мезгили да жетип, силерди куткарчу күнү да келип калды!

³Кылган кызматыбызга тил тийбесин үчүн биз эч кимге жолтоо болгубуз келбейт.

⁴Анын ордуна, Кудайдын чын дилден берилген кызматчылары катары, эмне кылсак да, башкаларга өрнөк болууга аракеттенип жатабыз. Азап тартсак да, муктаж болсок да, башыбызга мүшкүл түшсө да,

⁵бизди уруп-сабашса да, зынданга салышса да, бизге каршы козголоң чыгарышса да, кара терге түшүп эмгектенсек да, түндөрү кирпик какпай чыксак да, ачка калып жатсак да — бардыгын бой бербей көтөрүп келатабыз.

⁶Көрсөткөн тазалыгыбыз менен чындыкты билгенибиз, сабырдуулугубуз менен кичи пейилдигибиз, Ыйык Рухтун катышуусу менен чын дилибизден чыккан сүйүүбүз,

⁷акыйкат сөзүбүз менен Кудайдын кудурети — буга айкын далил. Биздин чабуул салар да, коргонор да куралыбыз — адилдик.

⁸Биз барктуу да, барксыз да, жакшы аттуу да, жаман аттуу да болууга даярбыз. Бизди жалганчылардай кабыл алышса да, чындыкты гана сүйлөп жатабыз.

⁹Бизди белгисиз дешсе да, биз баарына белгилүүбүз. Бизди ажалы жетти дешсе да, карагылачы, биз али тирүүбүз. Бизди жазалашканы менен, өлтүрүшкөн жок.

¹⁰Бизди капалантышса да, биз кубанып жүрөбүз. Өзүбүз жарды болгонубуз менен, көптөрдү бай кылабыз. Колубузда эч нерсе жок болсо да, баарына ээбиз.

¹¹Корунттук боордоштор! Биз силерге ачык сүйлөп, дилибизди силерге кенен ачып койгонбуз.

¹²Биз эмес, өзүңөр эле жан-дүйнөңөрдү биз үчүн жаап салып жатпайсыңарбы.

¹³Силерге өз балдарыма айткандай айтам: биздей болуп, дилиңерди кенен ачкылачы.

Бутпарастык таасирлер тууралуу эскертүү

¹⁴Ишенбегендер менен моюнтуругуңар эч качан бир болбосун. Адилеттик менен адилетсиздикти кошсо болобу? Жарык менен караңгынычы?

¹⁵Машаяк менен Белиар келишимге келе алышабы? Же ишенген адам ишенбеген адам менен биримдикте боло алабы?

¹⁶Кудайдын ийбадатканасында буркандарга орун барбы? Силер тирүү Кудайдын ийбадатканасысыңар. Анткени Кудай мындай деген: «Ичинен алардын Мен турак табам,

Жашаймын Мен алардын арасында.

Кудайы болуп алам аларга Мен,

Өз элим болуп калат алар Мага».

¹⁷Эгебиз дагы мындай дейт:

«Алардын арасынан чыгып кетип,

Алардан бөлүнгүлө өзүңөрчө.

Тийбесин колуңар да арам затка.

Ошондо кабыл алам силерди Мен.

¹⁸Атаңар болуп калам баарыңардын,

Уул-кыздарым болосуңар силер Мага, —

Дейт бизге кудуреттүү Кудай Таала».

7

¹Ошентип, сүйүктүүлөрүм, ушундай убадаларга ээ болуп, денебиз менен рухубузду булгаган ыплас нерселердин бардыгынан тазаланып, Кудайды кадырлап, толугу менен адал өмүр сүрөлү.

Пабылдын кубанычы

²Бизге өз дилиңерди кенен ачып койгула. Биз эч кимге жамандык кылган жокпуз, эч кимге зыян тарттырбадык, эч кимдин эсебинен пайда таппадык.

³Мен муну силерди кекетип айтып жаткан жокмун. Мурда деле айтканымдай, силер биздин жан-дилибиздесиңер, биз өлүмдө да, өмүрдө да биргебиз.

⁴Силерге бек ишенип, силер менен аябагандай сыймыктанам. Кайрат-жигерим артып, тарткан бардык азаптарыма карабай, кубанычым койнума батпайт.

⁵Македонияга барганыбызда да эс ала алган жокпуз. Сырт жактан башкалар менен алышсак, ичибизден коркунуч кыйнап, бардык жагынан азап тарттык.

⁶Бирок көңүлү чөгүп тургандарга сооронуч берүүчү Кудай бизге Титти жиберип, ошону менен жаныбызды жубатты.

⁷Анын келиши гана эмес, силерден сооронуч алганын укканыбыз да жаныбызга тынчтык берди. Ал эми силердин мени канчалык сагынып, мурда капалантып алганыңарга канчалык кайгырып, эми колдоого даяр экениңерди укканда, төбөм көккө жетти.

⁸Жазган катым силерди кайгыга салды деп аны жибергениме башында өкүндүм эле, убактылуу гана кайгыртканына көзүм жетип, кайрадан өкүнбөй калдым.

⁹Эми мен кубанып жатам. Кубанганым болсо силерди кайгыртканыма эмес, кайгырганыңардан улам ниетиңер өзгөргөнүнө. Кайгырганыңар Кудайдан болуп, биз силерге эч зыян келтирген жокпуз.

¹⁰Анткени Кудайдан келген кайгы адамдын ниетин гана өзгөртпөстөн, аны куткарылууга алып келет да, эч өкүнүч калтырбайт. Ал эми бул дүйнөдөн келген кайгынын түбү — өлүм.

¹¹Кудай салган кайгыңар не деген жемиш бергенин карасаңар: болгон ишке ушунчалык олуттуу мамиле кылып, канчалык тазалангыңар келип турганын, күнөөгө кыжырданып, ушунчалык коркконуңарды, өзүмдүн жаныңарда болушумду эңсеп, туура иш кылууга далалаттанып, айыптуу адамды жазалоого даяр болгонуңарды. Мунун баары — силердин актыгыңардын ачык-айкын далили.

¹²Ошентип, жанакы катты жазсам да, мен муну күнөө кетирген адам үчүн же күнөөдөн запкы жеген адам үчүн кылганым жок. Кайра Кудай алдында силердин канчалык биз үчүн кам көргөнүңөрдү көрсөтөйүн деп жазгам.

¹³Жаныбызды жубаткан мына ушу. Сооронуп эле тим болбостон, баарыңардын колдооңор Титти көңүлүн ушунчалык көтөргөнүн угуп, кубанычка толдук!

¹⁴Мен ага силерди ушундай мактадым эле, силер да мени уятка калтырбадыңар. Биз силерге дайыма чындыкты гана айтып жүргөн сыяктуу, силер тууралуу Титке айтылгандын баары да чындык болуп чыкты.

¹⁵Силер анын тилин алууга канчалык даяр болуп, аны канчалык кадырлап, кандай урмат-сый менен тосуп алганыңарды эстеген сайын, анын силерге болгон сүйүүсү күчөгөндөн күчөп баратат.

¹⁶Мен да силерге толук ишене аларыма аябагандай кубанып турам!

8

Македониялыктардын жоомарттыгы

¹Боордоштор, биз силерди билсин дегенибиз — бул Кудайдын Македония аймагындагы жыйындарга көрсөткөн ырайымы.

²Не деген кыйынчылыктарды баштан өткөрүп жатканына карабай, алар кубанычка толуп турушат, өздөрү не деген жакырчылыкта жашап жатышканына карабай, эч аянбастан, ушунчалык берешен болушууда.

³Алар өз ынтасы менен колунан келгенин гана эмес, андан да көп беришкенине мен күбөмүн.

⁴Иерусалимдеги ыйыктарга жардам берүүгө катыштыруубузду көптөн көп суранышып, ошону өздөрүнө артыкчылык көрүштү.

⁵Мындай болорун биз күткөн да эмес элек. Бирок алар өздөрүн эң алды Эгебизге багыштап, анан Кудайдын эрки менен бизге да жардамдашышты.

Корунттуктарды жоомарттыкка чакыруу

⁶Ошондон улам биз ушул соопчулук ишин баштаган Титтен аны улантып, биротоло аягына чыгарууга силерге жардам берип коюшун өтүндүк.

⁷Силердин ишенимге, чечен сөзгө, билимге бай болуп, жардам берүүгө далалаттанып, бизди ушунчалык сүйгөнүңөрдү билип, бул жакшы иште айкөлдүгүн көрсөтүшөт деген үмүттөбүз.

⁸Бул сөзүм буйрук эмес. Болгону, башкалардын кылган аракеттерин көрүп, эми силердин да чын дилиңерден сүйгөнүңөр канчалык анык экенин сынап көрөйүн дедим.

⁹Эгебиз Ыйса Машаяктын ырайымдуулугун силер өзүңөр билесиңер: бардыгына ээ болуп турса да, Ал силерди ойлоп, Өзүн силер үчүн жакыр кылды. Мунун максаты Өзү жакыр болгону менен силерди байытууда эле.

¹⁰Силерге берер кеңешим бул. Былтыр биринчи болуп көмөк гана бербестен, ошого биринчи болуп ниеттенген да силерсиңер.

¹¹Андай болсо, баштагы ниетиңерден жазбай, бул ишти ошого жараша бүткөрүп, колуңардан келгенин кылгыла.

¹²Эгерде берүүгө чындап ниетиңер бар болсо, анда берген жардамыңар колуңарда жогун эмес, колуңарда барын эске алуу менен кабыл алынат.

¹³Мен милдеттин баарын силерге жүктөп, башкалардын абалын жакшыртайын деп жаткан жерим жок. Кеп теңчиликке жетүүдө.

¹⁴Азыр силер өзүңөрдөн артканын берип, алардын кем-карчын толуктай алсаңар, кийин, силерде жетишсиз болгондо, алар өздөрүнөн артканы менен силердин кем-карчыңарды толукташат. Ошентип арабызда теңчилик болот.

¹⁵Ыйык Жазууда айтылгандай, «Көп чогулткан адамдын эч нерсеси артпады,

Аз чогулткан адамдын муктаждыгы болбоду».

Пабыл жиберген өкүлдөр

¹⁶Титти да биздей кылып силерге ушунчалык кам көрүүгө ниеттендирип койгон Кудайга шүкүрчүлүк айтабыз!

¹⁷Барып кел деп өтүнгөнүбүзгө гана макул болбостон, жардам берүүгө ушунчалык далалаттанып, ал силерге өз ыктыяры менен бара жатат.

¹⁸Аны менен кошо силерге дагы бир боордошубузду жөнөтүп жатабыз. Ал Жакшы Кабар таратууда кылган кызматы менен бардык жыйындарда урмат-сыйга ээ.

¹⁹Анын үстүнө, жыйындар аны биз Эгебиздин атак-даңкын чыгарган жана өзүбүздүн жардам берүүгө ниеттенгенибизди көрсөткөн ушул кайрымдуулук ишибизди аткарып жүргөнчө бизге жолдош кылып дайындашкан.

²⁰Бизге табышталган мол тартууларыңарды чогултуп бөлүштүрүүдө эч ким тарабынан айыпталбаш үчүн этият болууга аракеттенип жатабыз.

²¹Анткени биз Эгебиздин алдында гана эмес, элдин алдында да туура иш кылууга умтулабыз.

²²Аларга кошуп өз арабыздан да дагы бир боордошубузду жибердик. Аны көп ирет ар кандай жагдайларда сынап көрүп, жардам берүүгө ынта койгонуна ынанганбыз. Эми болсо силерге ушунчалык ишенгенинен ал жардам берүүгө мурдагыдан да көп ниеттенүүдө.

²³Тит тууралуу айта кетсек, ал — силерге жардам берүүдө мени менен дайыма иштешип жүргөн өнөгүм. Эки башка боордошубуз болсо — Машаяктын атак-даңкын чыгара турган жыйындардын өкүлдөрү.

²⁴Андыктан аларга сүймөнчүлүгүңөрдү көрсөтүп, ошол аркылуу жыйындарды силер менен сыймыктанганыбыз бекер эмес экенине ынандыргыла.

9

Муктаж болгон боордошторго жардам берүү

¹Чынын айтканда, силерге ыйыктарга жардам берүү жөнүндө жазуунун эч кажети деле жок,

²себеби канчалык ынта койгонуңарды билип, ахаялыктар^[1]былтыртан эле даяр болгон деп, македониялыктардын алдында силерди айтып мактанып да жүрөм. Силердин бул ишке ынта койгонуңар көптөрүнө түрткү берди.

³Мына эми, ошол мактанычым куру сөз болбосун деп жана, мурда айтканымдай, даяр болушуңар үчүн силерге боордошторуңарды жиберип жатам.

⁴Антпесе, элестетип көрсөңөр, мени менен кошо македониялыктар келип калып, даярдыгыңар жок болгонун көрүшсө, силерге ушунчалык ишенген биз шерменде гана болбойбузбу. Ал эми силердин кандай абалда каларыңарды айтпай деле койсо болот.

⁵Андыктан жанакы боордошторду, убада кылган жардамыңар даяр болсун үчүн, силерге өзүмдөн мурун жиберүүнү оң көрдүм. Ошондо мен келгенде аныңар даяр болуп, аргасыздыктан эмес, өз ыктыярыңар менен бергениңерди баары көрүшөт.

⁶«Аянып сепсең — аз түшүм,

Аянбай сепсең — мол түшүм», —

деген сөздү унутпайлы.

⁷Ошентип ар бириңер өкүнбөй же муну милдет көрбөй, өзү канча кааласа, ошончо берсин. Анткени кубаныч менен бергендер Кудайга жагышат.

⁸Кудай болсо дайыма силерге керек болгонунан алда канча көп берүүгө кудуреттүү. Ошондо керектүүнүн баары дайыма колуңарда болуп, жакшылык кылууга артыкчылыгы менен жетет.

⁹Ыйык Жазууда айтылгандай, «Жардыга марттык менен берген колдун

Түбөлүк унутулбайт жакшылыгы».

¹⁰Ошентип, дыйканга себилер үрөнүн, жей турган нанын берген Кудай колуңарда барын көбөйтүп, адилдигиңердин үзүрүн арттырат.

¹¹Ошондо бардык нерсеге бардар болуп, силер дайыма берешен боло аласыңар, ал эми биз аркылуу көрсөткөн берешендигиңерден улам көптөгөн адамдар Кудайга алкыш айтышат.

¹²Анткени кылган жакшылыгыңар ыйыктардын кем-карчын гана толтурбастан, адамдардын Кудайга алкыш айтууларын да арбытат.

¹³Ошентип, кылган жакшылыгыңарды көрүп, алар Машаяк тууралуу Жакшы Кабарды берилгендик менен таратып жатканыңар үчүн, жоомарттык менен колуңарда барын алар жана башкалар менен бөлүшүп жатканыңар үчүн Кудайды даңазалашат.

¹⁴Алар силер үчүн сыйынып, силерди көрүүгө ынтызар болууда, анткени Кудай аларга силер аркылуу Өзүнүн зор ырайымын көрсөттү.

¹⁵Сыпаттап бүткүс тартуусу — Уулу Машаяк үчүн Кудайыбызга алкышыбызды айталы!

10

Пабылдын элчилик беделин коргошу

¹Кээ бирөөлөр мени алдыңарда турганда жалтанчаак болуп, ал эми алыс жүргөндө болсо батыл болот дешет экен. Кантсе да, мен өзүм, Пабыл, силерге кайрылып, Машаяктын момундугу менен жооштугу үчүн силерден өтүнөм:

²келгенимде мени ошентип батылдык менен сүйлөөгө аргасыз кылбасаңар. Албетте, бизди ушул дүйнөдөгүлөргө окшоп иш кылышат деп ойлогондорго карата мен батыл болсом болормун.

³Бул дүйнөдө жашап жатканыбыз менен, биз дүйнөдөгүлөргө окшоп согушпайбыз.

⁴Согушкан куралыбыз бул дүйнөнүн куралы эмес, чептердин таш-талканын чыгарган Кудайдын кудуреттүү куралы. Аны менен биз жалган ой-пикирлерди талкалайбыз;

⁵Кудайды таанып билүүнүн жолун бөгөгөн текебердиктин баарын ойрон кылып, ар бир адамдын ойлорун туткундап, Машаякка баш ийдиребиз.

⁶Ал эми силер Ага толугу менен баш ийгениңерде, биз баш ийбестиктин баарын жазалоого даяр болобуз.

⁷Силер көзгө көрүнгөн нерселерге карап жатасыңар. Эгер ким өзүн Машаяктыкымын деп билсе, ал биз деле ага окшоп Машаяктыкы экенибизди да ойлонсун.

⁸Бизге берилген бийлик менен өтө эле мактанып кетсем да, анын эмнесинен уялам? Бул бийликти мага ишенимиңерди талкалаш үчүн эмес, бекемдеш үчүн Эгебиз Өзү берген.

⁹Бирок мен силерди каттарым менен коркуткум келбейт, андай ойлобогула.

¹⁰Кээ бирөөлөр: «Пабылдын каттарын окусаң, ары сүрдүү, ары катаал угулат. Ал эми келгенде, өзү да алсыз, сөзү да супсак», — дешет экен.

¹¹Андайларга эскертерим бул: жаныңарда жокто катыбыздан кандай көрүнсөк, келгенде да дал ошондой болобуз.

¹²Арийне, биз өзүбүздү мактанчаак немелерге салыштырууга да батына албайбыз. Өздөрүн бири бирине ченеп, өздөрүн бири бирине салыштырган алардын кылыгы акылсыздык эмей эмне?!

¹³Биздин мактануубуз болсо белгилүү чектен чыкпайт. Ал чек — Кудайдын бизге бөлүп берген иши. Силерге кылган кызматыбыз да ошол чектин ичинде.

¹⁴Силерге барганыбызда да, биз ошол чегибизден чыккан жокпуз, анткени биринчи болуп силерге Машаяк тууралуу Жакшы Кабарды алып келген биз элек го?!

¹⁵Биз башкалардын кылган иши менен мактанып жаткан жерибиз жок. Анын ордуна, силердин ишенимиңер өсүп, ошого жараша биз да силердин араңарда мурдагыдан да зор иш кыла алабыз деген үмүттөбүз.

¹⁶Ошондо силерден башка жерлерге да барып, Жакшы Кабар тарата алабыз да, кимдир бирөөнүн өз ордунда кылган иши менен мактанган болбойбуз.

¹⁷«Кимде-ким мактангысы келип турса,

Мактансын Эгебиздин иши менен»

¹⁸Өзүн-өзү мактаган адам эмес, Эгебиз мактаган адам кадыр-баркка татыйт.

11

Пабыл жана жалган элчилер

¹Атаганат, менин бир аз «акылсыздыгыма» сабырдуураак болсоңор гана. Суранам, ошондой болсоңор.

²Анткени өзүм силерди пакиза кыз сымал бир гана эрге, Машаякка, убада кылып коюп, силерге Кудайдын Өзүнө окшоп кам көрүп жатам.

³Бир коркконум, жыландын жалган сөзүнө алданган Обого окшоп, силер да акылыңардан адашып, өзүңөрдү чын дил, ак ниет менен Машаякка арнаганыңарды унутуп калбагай элеңер.

⁴Анткени кимде-ким силерге биз жар салбаган, башка Ыйсаны жар салып, же болбосо силер кабыл алган Ыйык Рухтан башка рухту же бизден уккан Жакшы Кабардан башка кабарды жеткирип келсе, андайларга оңой эле чыдап жатпайсыңарбы.

⁵Мен өзүмдү жанакы, силер «улуу элчи» атагандарыңардан бир жерим кем деп ойлобойм.

⁶Сүйлөгөндө, балким, алардай чечен эместирмин, бирок билим жагын алганда, камчы салдырбайм. Муну бардык жагынан бир далай жолу далилдегенибизге өзүңөр деле күбөсүңөр.

⁷Кызматыма эч акы сурабай, силерге Кудайдын Жакшы Кабарын жар салып, аброюңарды көтөрүш үчүн өзүмдү кемсинткен элем. Ушундай кылганым күнөөбү?

⁸Силерге кызмат кылганымда, акчалай жардамды башка жыйындардан алып, силер үчүн аларды чыгымга учураттым.

⁹Араңарда жүрүп каражатка муктаж болгонумда да эч бириңерди кабатыр кылбастан, керектүү жардамды Македониядагы боордошторумдан алып турдум. Буга чейин силерге эч жагынан жүк болбогон сыяктуу, мындан ары да жүк болбойм.

¹⁰Машаяк тууралуу айткан ар бир сөзүм канчалык чындык болсо, ушул мактанычымды да Ахая аймагында эч ким жокко чыгара албасы ошончолук анык.

¹¹Же муну силерди жаман көргөнүмдөн айтып жатам дейсиңерби? Силерди жакшы көргөнүмө Кудай Өзү күбө.

¹²Мен болсо буга чейин кандай иштеп келсем, мындан ары да ошондой иштеп, жанакы «элчи» сөрөйлөрдүн өздөрүн бизге окшотуп мактанышына жол бербейм.

¹³Анткени алар — Машаяк элчилеринин кейпин кийип, өз кытмыр иштерин кылган жалган элчилер.

¹⁴Алардын минткени таң калыштуу эмес. Шайтан өзү деле нур периштесинин кейпин кийип жүрбөйбү.

¹⁵Андай болсо шайтандын нөкөрлөрү да адилет нөкөрлөрүнүн кейпин кийип келгенин көрүп, эмнесине таң калмак элек? Акыры алар өз иштерине жараша тиешесин алышат.

Пабылдын башынан өткөргөн азаптары

¹⁶Дагы да кайталап айтам: эч кимиңер мени акылсыз деп ойлобогула. Ал эми акылсыз десеңер, анда дагы бир аз акылсызданып, мактанып алууга мүмкүнчүлүк берсеңер.

¹⁷Албетте, азыр айтып жаткандарым Эгебизден келген сөз эмес, өзү менен мактанып жаткан акылсыздын сөздөрү.

¹⁸Бирок өз пендечилигинен улам мактангандар көп болгон соң, мен деле аларга окшоп мактана берейин.

¹⁹Анткени өзүңөрдү акылдуу деп, акылсыздарга оңой эле чыдап келатпайсыңарбы.

²⁰Бирөө келип, силерди өзүнө багындырып жатса да, талап-тоноп жатса да, өктөмдүк кылып жатса да, алдыңарда бой көтөрүп жатса да, бетке согуп жатса да — ошонун баарына чыдап келатпайсыңарбы.

²¹Эми, эмне, биздин силерге ушундай кылууга дарманыбыз жетпей калды деп уялышым керекпи? Кантсе да, башкалар эмнеси менен мактанышса, бул сөзүм келжиректей угулса да, мен дагы ошону менен мактанып көрөйүнчү.

²²Алар эврей бекен? Мен да эвреймин. Ысрайылдык бекен? Мен дагы. Ыбрайым урпактарыбы? Мен да.

²³Машаяктын кызматчыларыбы? Акылынан айныган немедей көрүнсөм көрүнөйүн, бирок мен өзүмдү аларга караганда жакшыраак кызматчы деп эсептейм. Алардан көрө көбүрөөк мээнеттенип, зынданга да көп жолу камалдым. Канча ирет камчыланып, көп жолу өлүмдүн жүзүн көрдүм.

²⁴Беш ирет иудейлерден отуз тогуз шапалактан жеп,

²⁵үч ирет мени таяк менен сабашкан, ал турсун бир жолу таш бараңга да алындым. Үч жолу мен түшкөн кеме кыйроого учурап, бир күн, бир түн ачык деңизде калгам.

²⁶Көп жолу жер кезип, ташкындаган суулардан, кол салган каракчылардан, өз улутташтарымдан да, баш улуттагылардан да, эл толгон шаар-кыштактардан, ээн жерлерден, суу-деңиздерден, боордош сөрөйлөрдөн көптөгөн коркунучтарга туш болгом.

²⁷Жыгылганча иштеп, канча жолу түнү уйку көрбөй, ачка да калып, чаңкап да көрдүм. Канча ирет бир сындырым наным жок, киерге киймим жок, суукта да калдым.

²⁸Башкасын айтпаганда да, бардык жыйындардын камын ойлоп күнүгө тынчым кеткени.

²⁹Бирөөнүн алсыздыгын көрсөм, өзүм да алсыз болгон жок белем? Бирөөнүн күнөөгө азгырылганын көрсөм, жаным кайгыга баткан жок беле?

³⁰Мактанышым керек болсо, алсыз жактарым менен мактанайын.

³¹Айткандарымда калет жок экендигин Кудайыбыз — Эгебиз Ыйсанын Атасы Өзү билет. Ага түбөлүктөн түбөлүккө алкыш!

³²Дамаск шаарында болгонумда, Арет падышанын аймак акими мени кармамакчы болуп, бүт дарбазаларына сакчы коюп чыккан эле. Бирок мени ага карматпай, сепил тешигинен себетке салып түшүрүштү.

12

Пабыл алган көрүнүш-аяндар

¹Мактануудан эч пайда болбосо да, мен мактанууга аргасызмын. Бирок эми Эгебиз берген көрүнүш-аяндарга өтөйүн.

²Мен билгендей, бир машаякчы адам он төрт жыл мурун үчүнчү асманга көтөрүлгөн экен. Ошол жакка ал денеде барганбы же руху эле алынганбы, мунусун билбейм, бул Кудайга эле маалым.

^3-4Ырас, көккө жанакы адамдын руху эле көтөрүлгөнбү же денеси дагыбы, билбейм, муну Кудай Өзү эле билет. Бирок бир билгеним анык: ал адам жаннатка барып, ошол жерден адам тили менен айтууга мүмкүн болбогон, атүгүл айтууга тыюу салынган нерселерди уккан экен.

⁵Мына ушуну менен мактансам мактанармын. Ал эми өзүм менен мактана албайм, мактансам да, алсыздыгым менен гана мактанам.

⁶Мактанам деген күндө да, аным акылсыздык болбойт, себеби чындыкты гана айтам. Бирок менден көргөн-укканыңарга жараша гана баалап, эч кимиңер мени өтө көкөлөтүп ийбешиңер үчүн, мактануудан баш тарттым.

⁷Ушундай укмуш аяндарды алганымдан көөдөнүмдү көтөрбөсүм үчүн мага денеме тикенектей сайылып, жанымды кыйнаган азап берилди. Бул — шайтандын кызматчысы. Ал мени кекирейбесин деп, жан этимди сыздатып жатат.

⁸Үч жолу Эгеме жалынып, аны менден алып салуусун сурандым эле.

⁹Бирок Ал мага мындай жооп кайтарды: «Менин ырайымым сага жетишет, себеби сен канчалык алсыз болсоң, сенден көрүнгөн кудуретим ошончолук зор болот». Андыктан менден Машаяктын кудурети көрүнсүн үчүн, мактансам да, алсыздыгым менен мактанам.

¹⁰Ошентип, алсыз калганыма, кордук көргөнүмө, азап чеккениме, куугунтук жегениме, кыйынчылык тартканыма курсантмын, себеби мунун баары Машаяк үчүн болгон соң, алсыз болгонум күчтүү болгонума тете.

Пабылдын Корунттуктар үчүн тынчсызданганы

¹¹Мына, мактанам деп, келесоодой көрүндүм. Бирок мени буга түрткөн силерсиңер. Мени силер макташыңар керек эле, себеби өзүм эч нерсеге татыбаганым менен, жанакы «улуу элчи» дегениңерден эч нерсем кем эмес.

¹²Араңарда жүргөнүмдө, сабыр этип, Кудайдын чыныгы элчиси болгонум көптөгөн кереметтүү жышаандар жана кудуреттүү иштер менен далилденген.

¹³Деги башка жыйындарга салыштырганда, мен силерге кылбай койгонум эмне? Өзүм силерге жүк болбогонум элеби? Анда бул жаңылыштыгымды кечирип койгула.

¹⁴Мына эми силерге үчүнчү жолу барууга даяр болуп турам. Барганымда, силерге жүк болбойм: мага колуңарда бар болгону эмес, өзүңөр керексиңер. Энчини балдары ата-энесине эмес, ата-энеси балдарына чогултууга тийиш го.

¹⁵Андыктан колумда болгондун баарын силерге жумшоого, ал турсун өзүмдү берип салууга ынтызармын. Же силерди ушунчалык сүйгөнүмдөн мага деген сүйүүңөр азайып калабы?

¹⁶Өзүмдү силерге жүк кылбадым дейли. Бирок айрымыңар мени амалкөйлөнүп, өз тиешесин бизге билгизбей алып жатат дейт чыгар.

¹⁷Андай болсо, айткылачы, мен жиберген кишилерим аркылуу силерден өзүмө пайда көрдүм беле?

¹⁸Титтин силерге барышын өтүнүп, ага кошуп дагы бир боордошубузду жибергенимде, ал силерден пайдаландыбы? Же ал экөөбүздүн ниетибиз менен кылган ишибиз бирдей болгон жокпу?

¹⁹Бизди дагы эле силердин алдыңарда актанып жатат дейсиңерби? Бирок биз Машаякка ишенгендер катары Кудай алдында сүйлөп жатканыбызды билебиз. Эмне кылсак да, бардыгын өзүңөрдү бекемдеш үчүн кылдык, сүйүктүүлөрүм.

²⁰Менин коркконум бул: силерге келгенимде, силер мен каалабагандай, мен болсо силер каалабагандай болбогой элек. Араңарда уруш-кериш, көрө албастык, кыжырлануу, өзүмчүлдүк, жамандашуу, ушакчылык, кекирейгендик, тартипсиздик болбосо экен.

²¹Кайра келгенимде, силердин айыңардан Кудайдын алдында уят болбогой элем, бир кезде күнөө кетирген көбүңөрдүн алигиче өздөрүнүн кылган ыплас, бузуку, уятсыз иштерине өкүнбөй, ниетин өзгөртпөй жүргөнүн көрүп, аларды жоктоп зар какшап калбагай элем.

13

Эскертүү жана соңку сөз

¹Мына, мен силерге эми үчүнчү жолу бара жатам. «Ар бир айыптоо эки же үч күбөнүн сөзү менен ырасталышы керек».

²Силерге экинчи сапар барганымда, мурда күнөө кылгандарды, дегеле баарыңарды эмки жолу келгенимде ар күнөөкөрдүн сазайын колуна карматам деп эскерткем болчумун. Мына эми, силерден алыс жүргөнүмдө, ошону дагы бир ирет эскертем.

³Анткени силер мен аркылуу чындыгында эле Машаяк сүйлөп жаткандыгынын далилин талап кылып жатасыңар. Далили мына: араңарда иштегенде, Машаяк алсыз эмес, кудуреттүү.

⁴Ал айкаш жыгачка керилип өлтүрүлгөндө алсыз болсо да, эми Кудайдын кудурети аркылуу жашап жатат. Анын бир кездеги алсыздыгына окшоп, биз да алсызбыз. Бирок Машаяк менен бирге Кудайдын кудуретине таянып жашаганыбызды силер көрөсүңөр.

⁵Өзүңөрдүн ишеним менен жашаган-жашабаганыңарды сынап көргүлө. Ичиңерде чындыгында Ыйса Машаяк жашап жатканын текшерип көргүлө. Эгерде Ал ичиңерде жок болсо, анда силер ишеним жолунда эмессиңер.

⁶Биз ишеним жолунда жүргөнүбүзгө көзүңөр жетет деген үмүттөмүн.

⁷Кудайга сыйынып, силерге жамандык кылууга жол бербөөсүн өтүнүп турабыз. Мындагы максатыбыз, өзүбүздү жакшы көрсөтүү эмес, кайра өзүбүз ишеним жолунда турбагандай көрүнсөк да, силердин туура иш кылышыңар.

⁸Биз чындыкка каршы иш кыла албайбыз. Чындыкты айгинелеп иш кылууга гана кудуреттүбүз.

⁹Өзүбүз алсыз болсок да, силер күчтүү болсоңор, ошого кубанабыз. Ал турсун силердин жеткилең болушуңар үчүн сыйынабыз.

¹⁰Андыктан барып калганымда силерге катуу сүйлөп, Эгебиз берген бийликтен пайдаланбайын деп, ушуларды алдын ала, силерден алыс болгонумда айтып жатам. Эгебиздин бийлиги мага силерди кыйратыш үчүн эмес, бекемдеш үчүн берилген!

¹¹Акырында айтарым, боордоштор, кубангыла. Жүрүм-турумуңарды өзгөртүп, бири бириңерге жигер берип жүргүлө, бир ойдо болуп, ынтымакта жашагыла. Кудайдын сүйүүсү менен тынччылыгы силер менен болсун.

¹²Бири бириңер менен боордошчо беттен сүйүп учурашкыла. Мындагы ыйыктардын баары силерге салам жолдошту.

¹³Эгебиз Ыйса Машаяктын ырайымы, Кудайдын мээрими жана Ыйык Рухтун катышы баарыңар менен болсун.

Галатиялыктар

1

Саламдашуу

¹Мен, адамдын эмес, Эгебиз Ыйса Машаяктын жана Аны өлгөндөрдөн кайра тирилткен Кудай Атабыздын тандаган элчиси Пабыл,

²жана жанымдагы башка боордоштор Галатия жериндеги жыйындарга саламыбызды айтабыз.

³Силерге Кудай Атабыздын жана Эгебиз Ыйса Машаяктын ырайымы менен тынчтыгын тилейбиз.

⁴Машаяк бизди ушул кыянаттык өкүм сүргөн замандын бийлигинен бошотуш үчүн, Кудай Атабыздын эркине моюн сунуп, Өзүн биздин күнөөлөрүбүз үчүн курмандыкка чалган.

⁵Кудай Атабызга түбөлүк даңк болсун! Оомийин.

Бир эле Жакшы Кабар бар

⁶Силерди Машаяктын ырайымы аркылуу Өзүнө чакырып алган Кудайдан четтеп, башкалардын «Жакшы Кабар» сөрөйүнө ооп баратканыңарды билип, айран таң калып отурам.

⁷Алардын айтканы Жакшы Кабар деле эмес. Алар Машаяктын Жакшы Кабарын бурмаламакчы болуп, силерди адаштырып жатышат.

⁸Бирок ким болсо да, биз өзүбүзбү же атүгүл асмандан түшүп келген периштеби, биз тараткан Жакшы Кабардан бөлөк кабар таратса, аны каргыш урсун!

⁹Мурда айткандарды дагы бир жолу кайталап айтам: кимде-ким силер мурда уккан Жакшы Кабардан бөлөк кабар таратса, аны каргыш урсун!

Пабыл тараткан Жакшы Кабар адамдыкы эмес

¹⁰Эми силер мени кимдин колдоосун издеп жатат дейсиңер, адамдынбы же Кудайдынбы?! Же мен чындап эле адамга жагынайын деп жатамбы?! Эгерде дагы да ошентип жаткан болсом, анда мен Машаяктын кулу болмок эмесмин.

¹¹Боордошторум, билип алгыла, мен тараткан Жакшы Кабар адамдыкы эмес.

¹²Мен аны бир дагы адамдан укканым жок, аны мага эч ким окуткан да жок. Бул кабарды мага Ыйса Машаяк Өзү аян кылган.

¹³Силер менин иудей дининде жүргөн кезимде кылгандарымды, Кудай жыйынын жер менен жексен кылам деп, артынан сая түшүп куугунтуктаганым тууралуу уккан чыгарсыңар.

¹⁴Ата-бабаларыбыздын адат-салттары дегенде, эт-бетимен кетип, динчилдигим менен өз элимде көптөгөн курбу-курдаштарымдан алдыда тургам.

^15-16Бирок мени энемдин курсагынан эле тандап алып, ырайым этип, Өз кызматына чакырган Кудай Ыйса жөнүндө Жакшы Кабарды башка элдерге таратышым үчүн Өз каалоосу менен мага Уулунун ким экенин аян кылганда, мен эч ким менен кеңешкен жокмун.

¹⁷Иерусалимге барып, менден мурда элчи болгондорго да жолукканым жок. Анын ордуна Арабия жерине барып, андан кийин кайра Дамаск шаарына кайттым.

¹⁸Үч жыл өткөн соң, кийин, Петир менен таанышайын деп, Иерусалимге келдим да, аныкында он беш күнчө эле жүрдүм.

¹⁹Ошондо мен Эгебиздин иниси Жакыптан башка бир дагы элчиге кезикпедим.

²⁰Ушул жазгандарым чындык экенине Кудай Өзү күбө.

²¹Кийин мен Сирия менен Киликия аймактарына бардым.

²²Ал кезде мен Иудеядагы машаякчылардын жыйындарына али тааныла элек болчумун.

²³Алар башкалардын: «Мурда бизди куугунтуктап жүргөн адам эми өзү бир кезде жок кылмакчы болгон ишенимди таратып жүрөт», — деп айтканын гана угушкан.

²⁴Муну укканда, алар мени ишенимге алып келген Кудайды даңкташты.

2

Пабыл тараткан Жакшы Кабардын ырасталышы

¹Кийин, он төрт жыл өткөн соң, мен Барнап менен кайрадан Иерусалимге барып, аякка өзүм менен кошо Титти да ээрчитип алган элем.

²Ал жакка барышым керек экенин Кудай мага аян кылган болчу. Барганымда, аттуу-баштуу катары эсептелгендерине өзүнчө жолугуп, жарышка түшүп иштеп жатканым бекер эмес бекен деп, башка элдерге жарыялап жүргөн Жакшы Кабарымдын мазмунун аларга айтып бердим.

³Алар болсо Титти да грек экенине карабай, сүннөткө олтурууга мажбурлашпады.

⁴Бул маселе арабызга айрым жалган боордоштордун тыңчы сымал кирип кеткенинен улам келип чыккан эле. Алардын максаты биздин Ыйса Машаяк аркылуу алган эркиндигибизди астыртан билип, бизди кайрадан Тоорат мыйзамынын кулчулугуна кайтаруу болчу.

⁵Бирок Жакшы Кабар силерге өзүнүн чыныгы маанисин жоготпос үчүн биз алардын кысымына бой бербедик.

⁶Ал эми аттуу-баштуу деп эсептелгендер (мындай айтканымдын себеби, алардын ким болгону мен үчүн эч маанисиз: Кудай адам өңүнө карабайт эмеспи) тараткан Кабарыма эч нерсе кошумчалашкан жок.

⁷Тескерисинче, Петирге иудейлердин арасында Жакшы Кабар таратуу тапшырылган сыяктуу, мага да башка элдерге Жакшы Кабар таратуу иши тапшырылганына ынанышты.

⁸Анткени иудейлерге элчилик кызмат кылууга Петирге дем берген Кудай, мага да дал ошондой башка элдердин арасында кызмат кылууга дем берген.

⁹Мен дагы Кудайдын ырайымы боюнча элчи болгонумду таанышып, ишенгендердин тиреги болуп эсептелген Жакып, Петир жана Жакандар, биздин кызматташ экенибиздин белгиси катары, Барнап экөөбүз менен кол алышты. Ошентип, Барнап экөөбүз башка элдерге, алар болсо эврейлерге баралы деп бир келишимге келдик.

¹⁰Болгону алар Иерусалим жыйынындагы бей-бечараларды унутпай жүрүүбүздү өтүнүштү. Мен муну өзүм да дилгирлик менен орундатчу элем.

Пабылдын Жакшы Кабардын чыныгы маанисин коргошу

¹¹Бирок Петир Антахияга келгенде, анын айыптай турган иш кылганынан улам мен ага ачыктан-ачык каршы чыктым.

¹²Ал жакка Жакыптын жиберген кишилери келе электе, ал башка улуттагылар менен бир дасторкондо даам татышкан экен. Тигилер келгенден кийин эврей жердештеринен чочулаганынан улам, башка улуттагылардан бөлүнүп, алардан оолактай баштады.

¹³Аны туурап, калган эврей боордошторубуз да ошентишти. Петирдин эки жүздүүлүгү ал тургай Барнапты да адаштырып салды.

¹⁴Алардын түз жолдон адашып, Жакшы Кабар акыйкатына жараша иш кылбаганын көрүп, мен бардыгынын көзүнчө Петирге мындай дедим: — Сен эврей болуп туруп эврейлердей эмес, башка улуттагылардай жашасаң, анда башка улуттагыларга эврейлердин жашоосун таңуулаганың кандай?

Кудай бизди Тоорат мыйзамы аркылуу эмес, ишеним аркылуу актайт

¹⁵Биз күнөөкөр бутпарас эмес, иудей болуп туулганыбыз менен,

¹⁶адам баласы Кудай алдында эч качан Тоорат мыйзамын аткаруу менен акталбастан, Ыйса Машаякка ишенгени менен гана акталарын билебиз. Биз дагы Тоорат мыйзамын аткаруу аркылуу эмес, Ыйсага арткан ишенимибиз аркылуу Кудай алдында акталыш үчүн Ыйсага ишенгенбиз. Себеби Тоорат мыйзамын аткаруудан «адамдардын бири дагы актала албайт».

¹⁷Ал эми биз Ыйсага биригүү менен Кудай алдында акталууну издеп жатып, өзүбүз башкалардан эч айырмабыз жок күнөөкөр болуп чыксак, анда эмне, Машаяк бизди күнөөгө түртүп жатабы? Андай болушу дегеле мүмкүн эмес!

¹⁸Эгерде мен мурда өзүм жокко чыгарган мыйзамды калыбына келтире баштасам, бул менин кылмыш кылганымды айгинелеп турат.

¹⁹Анткени Кудай үчүн жашагандай болушум үчүн Тоорат мыйзамы мени өлүм жазасына кести. Анын алдында мен өлгөн кишимин. Мен Машаяк менен кошо айкаш жыгачта керилгем.

²⁰Мындан ары мен өзүм жашабастан, менин ичимдеги Ыйса жашайт. Азыркы жашаганым — Кудай Уулуна ишенип гана жашаганым. Ал мени сүйүп, мен үчүн Өз жанынан кечкен.

²¹Муну билип туруп, мен Кудайдын ыроологон ырайымын кантип четке кагып салайын? Анткени адам баласы Тоорат мыйзамы аркылуу Кудай алдында актала алса, анда Машаяктын Өз жанын курмандыкка бергени бекер болбойбу?!

3

Кудайдын батасы ишенгендерге гана тиет

¹Алда акылсыз галаттар-ай! Силерди бирөө арбап салды беле? Айткандарымды укканда, айкаш жыгачка керилген Ыйсаны өз көзүңөр менен көргөндөй болдуңар эле го?

²Деги мага бир нерсени айткылачы: Кудайдын Рухун силер Тоорат мыйзамын аткарганыңардан улам алдыңар беле же Жакшы Кабар угуп, ишенгениңерден улам алдыңар беле?

³Ушунчалык да акылсыз болосуңарбы?! Кудай Руху менен баштап, эми акыркы максатыңарга өз күчүңөргө таянып жеткиңер барбы?

⁴Башыңардан канчалаган кыйынчылыктарды өткөргөнүңөр кур бекер беле? Кантип эле ошондой болсун!

⁵Кудайдын силерге Өз Рухун берип, араңарда Өзүнүн улуу, керемет иштерин кылганы Тоорат мыйзамын аткарганыңар үчүнбү же Жакшы Кабар угуп, ишенгениңер үчүнбү?

⁶Карасаңар, Ыбрайым «Кудайга ишенип, ошону менен Кудай алдында ак деп табылды».

⁷Билип алгыла: Ыбрайымдын урпактары — бул ишеними барлар.

⁸Кудай башка элдерди ишенгендиги үчүн актаарын мурдатан эле билип, Ыйык Жазууда Ыбрайымга: «Сен аркылуу бардык элдер Менин батамды алышат»,— деген. Ошентип, Жакшы Кабар алдын ала жарыяланган болчу.

⁹Бул — ишенимин Кудайга арткан Ыбрайым менен чогуу ишенимге таянып жашагандардын баарына ак бата тийгени да.

¹⁰Ал эми Тоорат мыйзамын аткарууга аракеттенип жашагандар болсо каргыш алдында жүрүшөт, себеби Жазууда айтылгандай, «Тоорат мыйзамында жазылгандардын бирин да калтырбай, такай аткарып жүрбөгөн ар ким каргышка калат».

¹¹Ал эми Кудай Тоорат мыйзамы аркылуу эч кимди актабасы Жазуунун төмөнкүдөй айтканынан эле көрүнүп турат: «ишенип акталган адам өмүр табат».

¹²Тоорат мыйзамынын ишенимге эч тиешеси жок. Тескерисинче, Жазууда айтылгандай, андагы «бардык талаптарды аткарган адам алар аркылуу өмүргө ээ болот».

^13-14Бирок Машаяк бизге тийиштүү каргышты Өзүнө алды, себеби Жазууда: «Жыгачка асылып өлтүрүлгөн ар кимди каргыш урат»,— деп айтылган. Ошону менен Ыбрайымга берилген ак бата Ыйса Машаяк аркылуу башка элдерге да тарап, биз болсо убада кылынган Ыйык Рухту ишеним аркылуу кабыл алышыбыз үчүн Машаяк бизди Тоорат мыйзамында айтылган каргыштан бошотуп алды.

Тоорат мыйзамынын Кудай убадасына эч тиешеси жок

¹⁵Боордошторум, адамдык эле көз караш менен карап көрөлү: экөө келишим түзүп, аны аткарууга сөз беришсе, аны башка бирөө буза да албайт, ага эч нерсе кошо да албайт.

¹⁶Бул жолу да ушундай: Кудай Өз убадаларын Ыбрайымга жана анын урпагына берди.Жазууда «урпактары» дебестен (бул көп адамды билдирмек), жекелик эле түрдө «урпагы» деп, бирөө жөнүндө гана кеп кылат. Ошол Бирөө — Машаяк.

¹⁷Менин айтайын дегеним, Кудай Ыбрайым менен келишим түзүп, аны аткарууга сөз берген. Төрт жүз отуз жыл кийин келген Тоорат мыйзамы ошол келишимди жокко чыгарып, Кудайдын убадасын буза албайт.

¹⁸Анткени Кудайдын тартуулаган мурасын ала турганыбыз Тоорат мыйзамына негизделип калса, анда бул мындан ары Анын убадасына негизделбейт. Бирок Кудай Ыбрайымга ырайым этип, мурасты убада аркылуу берген.

Тоорат мыйзамынын максаты эмнеде эле?

¹⁹Андай болсо, Тоорат мыйзамынын максаты эмнеде эле? Ал күнөөнүн кылмыштуулугун аныктап, ашкерелеш үчүн кошулуп берилген. Ал убадаланган «урпак» келгичекти гана өкүм жүргүздү. Тоорат мыйзамын периштелер жеткирип, буга бир адам ортомчу болгон.

²⁰Бирок ортомчу эки тарап келишим түзүшкөндө гана керек. Ал эми Кудай — бирөө!

²¹Анда, эмне, Тоорат мыйзамы Кудай убадаларына каршы келеби? Бул дегеле мүмкүн эмес! Адам баласына берилген Тоорат мыйзамынын түбөлүк өмүр алып келгидей кудурети болгондо, анда ар ким Тоорат мыйзамын аткаруу аркылуу эле Кудай алдында актала алмак.

²²Бирок Ыйык Жазууда бүтүндөй адамзат күнөөнүн туткунуна камалганы айтылган. Мунун максаты — Кудайдын убадасын Ыйса Машаякка болгон ишеним аркылуу жана ишенгендерге гана берүү болчу.

²³Ал эми ошол ишеним ачылып берилер мезгил келгичекти, Тоорат мыйзамы бардыгыбызды сакчы сымал туткунда кармап турду.

²⁴Ошентип, биздин ишеним аркылуу акталышыбыз үчүн Машаяк келгенге чейин биз Тоорат мыйзамынын карамагында болдук.

²⁵Эми, ишеним мезгили келгенде, биз мындан ары Тоорат мыйзамынын кол алдында эмеспиз.

²⁶Машаякка ишенгендигибиз үчүн баарыбыз Кудайдын балдары болдук.

²⁷Машаяк менен тыгыз байланышта болуу үчүн чөмүлүү расмисинен өткөндөрдүн баары Анын рухий касиетине бөлөнүштү.

²⁸Демек, мындан ары биз эврей же башка улуттагы адам, кул же эркин, эркек же аял деп бөлүнбөстөн, Ыйса Машаяк менен болгон биримдигибиз аркылуу Кудай алдында бардыгыбыз бирдейбиз.

²⁹Машаякка таандык болсоңор, анда силер Ыбрайымдын урпагысыңар, демек, Кудай эмнени убада кылса, ошого мураскорсуңар.

4

Мурда кул элек, эми мураскор болдук

¹Силерге айтайын дегеним бул: мураскор али бала кезинде баарына ээ болгону менен, кулдан эч айырмасы жок.

²Атасы белгилеген мезгил келмейинче, тарбиячылар менен үй башкаруучуларынын кароосунда жүрөт.

³Анын сыңары, биз да бала чагыбызда бул дүйнөнүн пайдасыз эрежелерине баш ийип келген элек.

^4-5Бирок убагы келгенде, Кудай Өз Уулун жиберди. Тоорат мыйзамынын алдында жашагандарга боштондук алып бериш үчүн Ал кадимки эле аялдан төрөлүп, Кудай Аны Тоорат мыйзамынын алдына койду. Ошол аркылуу бизге Кудайдын балдары болууга жол ачылды.

⁶Силер Анын балдары болгондуктан, Кудай жан дүйнөңөргө Өз Уулунун Рухун салып, Ал ичиңерден: «Абба! Ата!»^[1]— деп чакырып жатат.

⁷Ошентип, силер мындан ары кул эмес, Кудайдын балдары болдуңар. Андай болсо, Кудай силерди мураскор да кылды.

⁸Бир кезде силер чыныгы Кудайды тааныбай, дегеле кудай болбогондорго кул болуп келгенсиңер.

⁹Бирок эми Кудайды таанып билгенде, же тагыраак айтканда, Кудай силерди өзүнүкү деп тааныганда, силер жанакы алсыз, эч пайдасы жок эрежелерге кайтып, кайрадан аларга кул болгуңар барбы?

¹⁰Силер диний салттарга ылайык атайын күндөрдү, айларды, мезгилдерди жана жылдарды сактоого аракеттенип жатасыңар.

¹¹Мунуңарды көрүп, силерге жумшаган эмгегимдин баары бекер беле деп тынчым кетет.

Пабыл галаттарды өзүндөй болууга чакырат

¹²Боордошторум, өтө суранам, мендей болгулачы! Мен деле силердей болгон элем го. Силер мага эч бир жамандык кылган жоксуңар.

¹³Өзүңөр билгендей, силерге биринчи жолу келгенимде, ооруп жүргөнүмдөн улам гана араңарда калып, Жакшы Кабар тараткан элем.

¹⁴Бирок оорума чыдаш кыйын болсо да, силер менден жийиркенген да, жүз буруп кеткен да жоксуңар. Тескерисинче, Кудайдын периштесиндей, ал тургай Машаяк Ыйсанын Өзүндөй кабыл алган элеңер.

¹⁵Ошондогу кубанчыңар кайда кеткен? Ал кезде, керек болсо, мага өз көзүңөрдү оюп алып, берүүгө даяр экениңерди көрүп турбадым беле!

¹⁶Же чындыкты айтканым үчүн эми силердин душманыңар болуп калдымбы?

¹⁷Жанакы силердин көңүлүңөрдү алууга жанталашып жаткандардын ниети жакшы эмес. Алар силерди менден ажыратып, кайрадан өздөрүнө жагындыргысы бар.

¹⁸Бирөөнүн көңүлүн алуу, эгерде ал ак ниеттен келип чыкса чындыгында жакшы нерсе. Бул мен силердин араңарда болгонума гана эмес, бардык учурларга тиешелүү.

¹⁹Алда балдарым-ай! Силерден Машаяктын мүнөзү толук көрүнмөйүн, силер үчүн убайым жеп, мен кайра эле толгоосу келип, кыйналып жаткан энедей болуп отурам.

²⁰Ушул кезде силердин жаныңарда болсом, жаным кашайбай, силер менен кантип сүйлөшүп, эмне дээримди билет элем го!

Биз рухий эркиндик үчүн туулганбыз

²¹Тоорат мыйзамынын алдында жашайм дегендерге бир собол таштайын: силер Тоорат мыйзамында эмне айтылганын уккан жок белеңер?

²²Анда Ыбрайымдын эки уулу болгон деп жазылган. Алардын бири — күңдөн, бири — эркин аялдан туулган.

²³Бирок күңдүн баласы адамдын эрки менен, эркин аялдын баласы Кудайдын убадасы менен туулган.

²⁴Эми бул окуяны каймана түрдө алып көрсөк, эки аял эки келишимди билдирет. Алардын бири — балдары кулчулукта туулган Ажар — бул Синай тоосунда түзүлгөн келишим.

²⁵Арабиядагы Синай тоосун элестеткен Ажар азыркы Иерусалим шаарын билдирет. Анын бүткүл калкы кулчулукта күн көрүүдө.

²⁶Бирок асмандагы Иерусалим эркин. Ал биздин энебиз.

²⁷Ыйык Жазууда мындай деп айтылган: «Бир да жүктүү болбогон,

Бала төрөп көрбөгөн

Аялзаты, сүйүнгүн!

Толготпогон кыйналып

Аялзаты, кубанып,

Бийик чыгар үнүңдү!

Себеп десе, күйөөсү

Таштап кеткен аялдын

Күйөөсү бар аялдан

Көбүрөөк болот баласы».

²⁸Эми, боордошторум, силер да, Ыскакка окшоп, Кудайдын убадасы аркылуу Анын балдары болдуңар.

²⁹Ал кезде адам эрки менен туулган уул Кудай Рухунун убадасы менен туулган уулду кодулагандай, биз да азыр куугунтукталып жүрөбүз.

³⁰Бирок Ыйык Жазуу эмне дейт? «Күңдү баласы менен кошо кууп жибер, анткени күңдүн баласы эркин аялдын баласындай мураскор болбойт».

³¹Ошентип, боордошторум, биз күңдүн балдары эмес, эркин аялдын балдарыбыз.

5

Эркиндигиңерди сактагыла

¹Машаяк бизге эркиндик берип, биз эми эркинбиз! Эркиндигиңерди колдон чыгарбай, өзүңөрдү кайрадан кул болуудан сактагыла.

²Уккула, мен, Пабыл, силерге мындай дейм: эгерде силер сүннөткө олтургузууга макул болсоңор, анда Машаяктын кылганы силер үчүн бардык маани-маңызын жоготот.

³Дагы эскертем: ким сүннөткө олтургузулса, ал Тоорат мыйзамын да толугу менен аткарууга милдеттүү болуп калат.

⁴Тоорат мыйзамы аркылуу акталам дегендер, силер өзүңөрдү Машаяктан ажыратып, Кудайдын ырайымынан кур жалак калдыңар.

⁵Биз болсо ишенимге ээ болуп, Рухтун колдоосу менен Кудайдан келе турган акталууну чыдамсыздык менен күтүп жатабыз.

⁶Ыйса менен бирге болсок, анда сүннөткө олтурган-олтурбаганыбыздын эч мааниси жок. Маанилүүсү — сүйүү аркылуу көрүнгөн ишенимибиз гана.

⁷Силер жакшы бараттыңар эле, чындыкка шек келтирип, жолуңарды бөгөгөн ким?

⁸Албетте, силерди Өзүнө чакырып алган Кудай эмес.

⁹«Бир кумалак бир карын майды чиритет» деген сөздү унутпагыла.

¹⁰Кантсе да, Эгебиз менен бирге болгонубуздан улам, мен силердин башка ойго өтүп кетпесиңерге ишенем. Ал эми силерди адаштырып жаткан ким болбосун, ал өзүнүн тийиштүү жазасын алат.

¹¹Боордошторум, эгерде мен дагеле сүннөткө олтургузуунун керек экенин жарыялап жаткан болсом, анда неге дагеле куугунтукта жүрөм? Ошондой болсо, Машаяктын айкаш жыгачын жар салганым эч кыйынчылык туудурбайт эле го.

¹²Башыңарды айландырып жаткандар өздөрүн биротоло бычып салышса болмок!

Рухтун жетегинде жашагыла

¹³Боордошторум, Кудай силерди эркин болууга чакырган. Бирок эркиндигиңерге шылтап, өзүңөрдү күнөөлүү табиятыңардын кумарын кандырууга жумшабагыла! Андан көрө, бири бириңерге сүйүү менен кызмат кылгыла.

¹⁴Анткени бүтүндөй Тоорат мыйзамы «Башкаларды өзүңдү сүйгөндөй сүй»деген сөзгө камтылган.

¹⁵Ал эми бири бириңди жутуп ийчүдөй болуп, кемирип-кесе берсеңер, абайлагыла, акыры бириңди бириң жок кылып тынасыңар.

^16-17Ошондуктан силерге айтарым: күнөөлүү табиятыңардан чыккан кумарларга берилип кетпес үчүн, Рухтун жетегине баш ийип жашагыла, себеп дегенде күнөөлүү табиятыбыздын каалаганы — Рухка, Рухтун каалаганы — күнөөлүү табиятыбызга каршы. Алардын каршылашканынан улам силер өз каалаганыңарды кыла албайсыңар.

¹⁸Рухтун жетегинде болсоңор, анда силер Тоорат мыйзамынын алдында эмессиңер.

¹⁹Күнөөлүү табиятыбыздын кылыктары белгилүү. Бул — бузукулук, ыпластык, уятсыздык,

²⁰бутпарастык, көз боёмочулук, касташуу, уруш-талаш, кызгануучулук, кыжырлануу, кекирейгендик, жик салгандык, бөлүнүүчүлүк;

²¹көрө албастык, масчылык, айбанчылык жана башка ушул өңдүүлөр. Мурда эскерткенимдей, дагы эскертем: мындай кылгандар Кудай Падышачылыгына мураскор боло албайт.

^22-23Рухтун жемиштери болсо сүйүү, кубаныч, тынчтык, сабырдуулук, кайрымдуулук, кең пейилдик, ишенимдүүлүк, мээрбандык, өзүн өзү кармай билүү. Буларга каршы мыйзам жок.

²⁴Ким Ыйса Машаякка таандык болсо, ал өзүнүн күнөөлүү табиятын бардык кумар-ышкылары менен кошо айкаш жыгачка керип салган.

²⁵Биз Рух аркылуу өмүргө ээ болгон соң, өзүбүздү толугу менен Рухтун жетегине тапшырып жашайлы!

²⁶Ошентип, кекирейбейли, бири бирибизди ызалантпайлы жана бири бирибизге көрө албастык менен мамиле кылбайлы.

6

Бири бириңерге кызмат кылгыла

¹Боордошторум, эгерде араңардан бирөөнүн Кудайга жакпаган иш кылганын билип калсаңар, анда Рухта жетилгениңер аны мээримдүүлүк менен туура жолго салып койгонуңар абзел. Бирок абайлагыла, өзүңөр да кошо күнөөгө азгырылып кетпегиле.

²Кыйынчылыкта бири бириңерге жөлөк-таяк болгула. Ошондо гана Машаяктын мыйзамын аткарасыңар.

³Анткени кимде-ким эч нерсеге татыбай туруп, кыйынсынып бой көтөрсө, бул анын өзүн өзү алдаганы.

⁴Андан көрө, ар бириңер өзүңөрдүн кылганыңарды байкап, сынап жүргүлө. Ошондо сыймыктансаңар да, өз ишиңер менен сыймыктанып, башкаларды кароонун кажети жок болот.

⁵Ар кимдин өз түйшүгү бар.

⁶Кимде ким башка бирөөдөн Кудай Сөзү боюнча таалим алса, колунда барын устаты менен бөлүшсүн.

⁷Алданбагыла: Кудай эч качан уят болбойт. Ким эмнени эксе, ошону орот.

⁸Күнөөлүү табиятына азгырылып, өз керт башын гана ойлогон адамдын эккени өлүмгө алып келет. Ал эми Рухтун жетеги менен эккени Рухтан түбөлүк өмүр энчисин табат.

⁹Жакшылык кылсак, талыкпай мээнеттенели. Ошондо акырына чейин чыдай алсак, өз убагында эмгегибиздин үзүрүн көрөбүз.

¹⁰Ошондуктан, мүмкүнчүлүк барда бардыгына, эң алды бизге ишеним аркылуу боордош болгондорго жакшылык кылалы.

Соңкусөз: акырына чейин ишенимдүү болгула

¹¹Эми мынабу чоң тамгалар менен жазылганына көңүл бурсаңар. Бул — менин өз колум менен жазганым.

¹²Адамдарга жагыныш үчүн силерди сүннөткө олтурууга мажбурлагандар муну Машаяк керилген айкаш жыгач үчүн куугунтук жегиси келбегендиктен гана жасап жатышат.

¹³Алар сүннөткө олтурганы менен, өздөрү деле Тоорат мыйзамын аткарышпайт. Ал эми силерге сүннөткө олтурууну таңуулап жатканы башкалардын мактоосуна татыш үчүн гана.

¹⁴Мен болсо Эгебиз Ыйса Машаяктын айкаш жыгачынан башка эч нерсе менен мактангым келбейт. Ал аркылуу бул дүйнө — мен үчүн, мен— бул дүйнө үчүн жокмун.

¹⁵Сүннөткө олтурган-олтурбаганыбыздын эч мааниси жок. Маанилүүсү — Кудай Рухунан кайрадан жаралганыңар.

¹⁶Дал ушул негизге таянып жашагандардын, Кудай элинин — чыныгы Ысрайыл болгондордун баарын Анын тынчтыгы менен кайрымы коштосун!

¹⁷Мындан ары эч ким мага ушуга окшогон кыйынчылык туудурбасын. Себеби этимдеги жараттар Ыйсанын басылган тамгасы сыяктуу. Бул мен Анын кызматчысы экенимди айгинелейт.

¹⁸Эгебиз Ыйса Машаяктын ырайымы рухуңарга тирек болсун, боордошторум! Оомийин.

Эфестиктер

1

Саламдашуу

¹Кудайдын амири менен Машаяк Ыйсанын элчиси болгон Пабылдан Эфес шаарында жашаган ыйыктарга — Машаяк Ыйсанын үмөттөрүнө дубай салам.

²Ылайым силерге биздин Кудай Атабыз менен Эгебиз Ыйса Машаяк ырайым кылып, тынччылыгын берсин.

Машаяк алып келген рухий ырыскы-берекелер

³Машаяк бизге көктөн алып келген бардык рухий ырыскы-берекелери үчүн Эгебиз Ыйса Машаяктын Кудайына жана Атасына алкыш!

⁴Кудай бизди Өз алдында ыйык жана кынтыксыз болсун деп, бул дүйнө жарала электе эле Машаяк аркылуу тандап алып,

⁵бизге деген ак тилеги менен Ыйса Машаяк аркылуу Өз балдары кылып алууну тээ мурунтан эле белгилеп койгон.

⁶Өзүнүн улуу ырайымы менен бизге сүйүктүү Уулу аркылуу тартуулаган ушул бекер белеги үчүн Кудайга даңк!

^7-9Машаяк курман болуп, каны менен күнөөлөрүбүздүн кунун төлөгөндө, биз кечирим алып, жазадан куткарылдык. Ошентип Кудай бизге чексиз ырайымын көрсөттү! Бардыгын акылына батырып, бардыгын күн мурунтан билген Кудай ак тилегинде тээ илгертен эле Машаяк аркылуу орундатам деген максаты боюнча Өз каалоосунун купуя сырын бизге ушундайча айкын кылды.

¹⁰Убакыт белгилүү бир толук мерчемине жеткенде, бүтүндөй аалам, асман-жердегинин бардыгы түгөл Машаяктын бийлиги алдына келет. Ошондо Кудайдын максаты толугу менен ишке ашат. Белгиленген убакыт-сааты жеткенде, Кудай бүтүндөй ааламды, асман-жердегинин бардыгын түгөл Машаяктын кол алдына алып келет. Ошондо Кудайдын каалаганы толугу менен ишке ашат.

¹¹Машаяктын аркасы менен биз Кудайдын мураскорлору да болдук, анткени бардыгын Өз эрки боюнча кылган Ал көздөгөн максатына ылайык бизди башынан эле тандап алган.

¹²Ал муну биз — Машаякка биринчи болуп үмүт арткандар — өз жашообузда Анын атак-даңкын чыгарсын деп кылды.

¹³Силер да Машаяктын чындык сөзүн — куткарылуу алып келүүчү Жакшы Кабарды угуп, ага ишенгениңерде, Кудай элине кошулдуңар. Убада кылынган Ыйык Рухун берүү менен Ал силерге Өзүнүн мөөрүн басып койду.

¹⁴Муну Ал биз аркылуу Өз атак-даңкын чыгарыш үчүн кылды. Ошол Рух — Кудай Өз элин түгөл куткарганда аларга даярдап койгон мурасты биз да аларыбыздын анык кепилдиги.

Пабылдын сыйынуусу

¹⁵Ошол себептүү Эгебиз Ыйсага канчалык ишенгениңерди жана ыйыктардын баарын канчалык сүйгөнүңөрдү уккандан бери

¹⁶сыйынган сайын силерди эстеп, силер үчүн Кудайга рахматымды тынбай айтып келатам.

¹⁷Эгебиз Ыйса Машаяктын Кудайы, теңдешсиз улуу Атадан силерге Өз Рухун берүүсүн да суранып келем. Ал Рух силерди акылмандыкка үйрөтүп, аяны менен Кудайдын ким экенин таанытат.

¹⁸Дагы суранганым — Кудай көкүрөгүңөрдү ачсын. Ошондо Кудай силерди чакырып алганда кандай үмүткө ээ кылганын, Анын ыйыктарга бере турган улуу мурасы канчалык бай экенин жана

¹⁹Ага ишенген бизди колдогон Анын кудурети канчалык эбегейсиз зор экенин көрөсүңөр. Дал ушул эбегейсиз зор кудурети менен Кудай

²⁰Машаякты өлүмдөн тирилтип, көккө чыгарып, Өзүнүн оң жагындагы сыйлуу орунга отургузуп,

²¹зоболосун көктөгү бардык башкаруучулардан, бийликтерден, күчтөрдөн, өкүмдарлардан өйдө көтөрүп, бул эле заманда эмес, келерки замандардагы бардык даража-наамдардан жогору наамды ыйгарды.

²²Кудай бардыгын Машаяктын бийлиги алдына келтирди да, Аны бардыгынын үстүнө коюп, жыйындын башчысы кылды.

²³Жыйын болсо Машаяктын денеси, кудурети бүтүндөй ааламга толгон Машаяктын нак Өзү.

2

Кудай ыроологон жаңы өмүр

¹Мурда кылмыштарыңар менен күнөөлөрүңөрдүн айынан силер өлүк элеңер.

²Ошол кезде бул дүйнөнүн кыянат жолун жолдогон силер бизди жогортон курчап турган кара күчтөрдүн башчысына көз каранды болгонсуңар. Ал бүгүн Кудайга моюн сунбагандарды башкаруу аракетинде.

³Дегеле бардыгыбыз бир кезде ошондой адамдардын арасында жашап, адамдык табиятыбызга жетеленип, анын ой-кумарларын аткарып, жаратылышыбыздан эле башкалар сыяктуу Кудайдын каарына калган элек.

^4-5Бирок кайрымга бай Кудай Өзүнүн бизге төккөн улуу мээрими менен кылмыштарыбыздын айынан өлүк болгон бизди да Машаяк менен бирге кайрадан жандандырды. Ошентип, силер Кудайдын ырайымы менен куткарылдыңар.

⁶Машаяк Ыйса менен кайра тирилткен соң, Кудай силерди көктө Анын жанына олтургузуп койду.

⁷Ал муну Машаяк Ыйса аркылуу бизге төккөн мээрими менен келечек кылымдарга Өзүнүн эбегейсиз зор ырайымын көрсөтүү үчүн кылды.

⁸Силердин ишенип куткарылганыңар өзүңөрдүн жетишкендигиңер эмес. Өзүнүн ырайымы менен Кудай аны силерге белек кылды.

⁹Ал жакшы иштердин сообу да эмес. Демек, эч кимдин мактангыдай жөнү жок.

¹⁰Кудай бизди Машаяк Ыйса менен тыгыз алакада болгонубуздан улам Өзү биз үчүн алдын ала белгилеп койгон жакшылык иштерин жасоого жараткан.

Машаяк берген биримдик

¹¹Силер башка улуттан болуп туулганыңарды, денелик сүннөтү кесилген эврейлер тарабынан «сүннөттөлбөгөндөр» деп аталганыңарды эсиңерден чыгарбагыла.

¹²Бир кезде Машаякты тааныбай, Ысрайыл элинен тышкары, Кудайдын убада берип калтырган келишимдерине эч тиешеңер жок болуп, бул дүйнөдө үмүтсүз жана Кудайсыз жашап келгенсиңер.

¹³Эми болсо бир кезде Кудайдан алыс жүргөн силерди Машаяк Ыйса курмандык канын төккөнү менен Жаратканга жакындатып койду.

^14-15Анткени Машаяк Өзү биздеги ынтымак-ырашкердиктин башаты! Ал жектешкен эки тараптын ортосун бөлүп турган кастыктын дубалын талкалап, аларды бириктирди. Өз денесин курмандыкка берүү менен Тоорат мыйзамынын эреже-парыздарынын күчүн жокко чыгарды да, эврейлер менен башка улуттагыларды Өзү менен тыгыз байланышта болгон бир жаңы эл кылып, ынтымакка келтирди.

¹⁶Айкаш жыгачтагы курмандыгы менен ортодогу кастыкты жоюп, Өзү бир бүтүн дене кылган аларды Кудай менен элдештирди.

¹⁷Кудайдан алыс жүргөн силерге да, Кудайды жакындан тааныган бизге да Ал келип тынччылыгын сүйүнчүлөдү.

¹⁸Ошентип Машаяктын аркасы менен силерге да, бизге да бир Рухта Кудай Атабыздын атын чакырып сыйынууга жол ачылды.

¹⁹Андыктан силер мындан ары чоочун да, келгин да эмессиңер. Тескерисинче, ыйыктардын мекендештери, Кудай үй-бүлөсүнүн мүчөлөрү,

²⁰элчилер менен пайгамбарлар салган негиздин үстүнө тургузулган имарат болдуңар. Ыйса Машаяк болсо — ошол имараттын пайдубал ташы.

²¹Бүтүндөй курулушту бириктире кармап, Эгебизге багышталган ыйык ийбадаткана кылып тургузуп жаткан Ал Өзү.

²²Анын аркасы менен силер да бири бириңерге кыналып, ичинде Кудайдын Ыйык Руху жашай турган жайга айланасыңар.

3

Пабылдын башка улуттагыларга өтөгөн кызматы

¹Мен, Пабыл, башка улуттан чыккан силерге кызмат кылууга Машаяк Ыйса тарабынан жиберилип, дал ошол себептүү эми түрмөгө камалып олтурам.

²Бул милдетти өзүңөр үчүн аткарууга мени Кудай ырайым этип дайындаганын силер, албетте, уккансыңар.

³Кудай мага аян берип, анда Өзүнүн купуя ой-максатын белгилүү кылганын мен силерге жогоруда кыскача жазып кеттим.

⁴Машаяк орундатар ошол купуя ой-максат тууралуу менин түшүнүгүмдү силер жанакы жазгандарымды окуп биле аласыңар.

⁵Адамзаттын өткөн муундарына жашырын болгон бул ой-максатын Кудайдын Руху эми Анын ыйык элчилери менен пайгамбарларына билдирди.

⁶Анын мааниси мындай: Жакшы Кабар аркылуу башка улуттагылар да ысрайылдыктарга мурасташ, бир денеде мүчөлөш жана Кудайдын Машаяк Ыйса аркылуу берилген убадаларына энчилеш болушат.

⁷Кудай мага ырайым этип, Өз кудурети менен өмүрүмдү өзгөртүп, Жакшы Кабарын жар салуучу кызматчысы кылып койду.

^8-9Ыйыктардын ичинен эң арзыбаганы болсом да, Ал мага ырайым кылды да, Машаяк ээ кылчу эбегейсиз зор рухий байлыктар тууралуу кабарды башка улуттагыларга жар салууну жана бардыгын жараткан Кудайдын тээ атам замандан бери жашырын сактап келген ой-максаты эмне экенин элдин баарына жеткирүүнү тапшырды,

¹⁰анткени эми түзгөн жыйыны аркылуу Кудай көктөгү башкаруучулар менен бийликтерге Өзүнүн бардык кылган иштеринде канчалык акылман экенин көрсөткүсү келди.

¹¹Ал муну тээ башынан көздөгөн, эми болсо Эгебиз Ыйса Машаяк аркылуу орундаткан түбөлүктүү ой-максатына ылайык кылды.

¹²Демек, Ыйса Машаяк менен тыгыз байланышта болуп, Ага ишенсек, анда биз Кудайга тартынбай, жакындап барууга батына алабыз.

¹³Андыктан силер үчүн азап тартып жатканымды көрүп, кайратыңардан кайтпагыла. Мен тарткан азаптар силерге сыймык алып келет.

Машаяктын сүйүүсү

¹⁴Мына ушуларды ойлоп, көктөгү Атабыздын алдында чөк түшүп сыйынам:

¹⁵асман-жердегинин баарын бар кылган — Ал.

¹⁶Сыйынуудагы тилегим: ылайым улуулугу чексиз Кудайыбыз Өз Руху менен силерди кайраттандырып, күч-кубатын берсин,

¹⁷ишенимиңер аркылуу Машаяк жүрөгүңөрдөн орун алып, Анын сүйүүсү өзүңөрдү бекемдеп, жашооңордун негизи болсун.

^18-19Бардык ыйыктар менен бирге силерге да Ал Машаяктын сүйүүсү канчалык кенен жана узун, канчалык бийик жана терең экендигин түшүнүүгө кудурет берсин. Адам акылынан алда канча жогору турган ошол сүйүүнү билип калсаңар экен. Ошондо силер Кудайдын кулк-мүнөзү менен бардык касиеттерин боюңарга сиңире баштайсыңар.

²⁰Биздин ичибизде күч-кудурети менен аракеттенип, биз сурагандан же ал турсун ойлогондон ченемсиз артык кыла алган Кудайга

²¹Анын жыйыны аркылуу жана Машаяк Ыйса аркылуу укумдан тукумга, түбөлүктөн түбөлүккө атак-даңк болсун! Оомийин.

4

Жыйын — бардыгын бириктирген Машаяктын денеси

¹Эгебизге кызмат кылганым үчүн камакта олтурган мен силерден көптөн-көп өтүнөм: Кудай силерди Өз элинин катарына кошконун эске алып, ошого ылайык жашагыла;

²дайыма токтоо, баарына кичи пейил жана көтөрүмдүү болгула; бири бириңердин көңүлүңөрдү карап, сүймөнчүлүгүңөрдү көрсөткүлө;

³колуңардан келишинче ынтымак-ырашкерлигиңерден жазбай, Рух ыроологон биримдикти сактагыла!

⁴Кудай силерди Өзүнүкү кылып алганда баарыңарга бирдей үмүт берген сыяктуу, өзүңөрдөн куралган Дене да, башыңарды кошкон Рух да бир.

⁵Эгебиз да бир, туткан ишенимибиз да бир, биз өткөн чөмүлүү расмиси да бирдей.

⁶Баарыбыздын Атабыз болгон Кудай да бирөө эле — Ал бардыгынан жогору туруп, бардыгы аркылуу иштеп, бардыгынын ичинде жашайт.

⁷Ар бирибизге болсо Машаяк Өзүнүн чексиз жоомарттыгы менен Өз жөндөмүн берди.

⁸Ыйык Жазууда айтылгандай: «Жетелеп көп сандагы туткундарын,

Ал чыкты эң жогорку бийиктикке,

Ыроолоп адамдарга тартууларын».

⁹Бул жердеги «жогору чыкты» деген сөз Анын мурда жердин түпкүрүнө да түшүп келгенинен башка эч нерсени билдирбейт.

¹⁰«Жердин түбүнө түшүп келгени» жанакы эле «жогору, асман бийиктигине чыккан» Машаяктын Өзү. Муну менен Ал бүтүндөй ааламды Өз кудуретине толтурмак.

¹¹Ошентип Ал бирибизге элчи, башкабызга пайгамбар, дагы бирибизге жакшы кабарчы, башкабызга жыйын багуучу жана таалимчи болууга жөндөм берди.

¹²Машаяк муну ыйыктарды кызмат кылууга машыктырып, Өз Денеси болгон Жыйынды өстүрүү үчүн кылды.

¹³Баарыбыз Кудай Уулуна ишенүүдө жана Аны таанып-билүүдө биримдикке келгиче, рухий жактан өсүп-жетилип, Машаяктын нак Өзүндөй жеткилең болгуча ушундай болот.

¹⁴Ошондуктан биз мындан ары бала сымал деңдароо же оома болбойлу, ак жолдон адаштырган амалкөй, кытмыр адамдарга алданып, кез келген окутууну ээрчибейли.

¹⁵Анын ордуна, чындыкты сүйүү менен айтып, бардык жактан өсүп-жетилип, Жыйын Башы — Машаякка мурдагыдан да көбүрөөк окшошо берели.

¹⁶Ал Өзү ар бир мүчөсүн аткарган милдетине ылайык иштетип, алардын баарын ар түрдүү өз ара байланыштар аркылуу бири бирине туташтырып, бүтүндөй Денени бириктире кармап, өстүрүп, сүйүү менен бекемдеп турат.

Эски жашоо менен жаңы жашоо

¹⁷Эгебиздин атынан силерге катуу эскертем: мындан ары Кудайды тааныбаган, куру убайым жеп жашаган башка улуттагылардай болбогула.

¹⁸Алар наадандык менен тоңмоюндуктун айынан аң-сезими тунарып, Кудай каалагандай жашашпайт.

¹⁹Уят-сыйыт дегенди толугу менен жыйыштырып, алар баш оту менен ыпластыкка берилип алышты да, бузукулуктун бардык түрлөрүн жасоодон эч жадашпайт.

²⁰Бирок силердин Машаяк тууралуу үйрөнүп-билгениңер таптакыр башка.

²¹Силер Ыйса жөнүндө угуп, Анын үмөттөрү болгонуңарда, Ал насааттап кеткен чындыктардан таалим алганыңар анык эмеспи.

²²Андай болсо, мурдагы жашооңордон, азгырык кумарларга батып, апат болуп бараткан эски табиятыңардан баш тарткыла.

²³Жаңыча ой жүгүртүп, толугу менен өзгөрүп,

²⁴Кудайдын бейнеси боюнча, чыныгы адилеттик менен ыйыктыкка толо жаратылган жаңы адам болуп өмүр сүргүлө.

Жаңы адамдын кулк-мүнөзү

²⁵Андыктан калп айтууну таштап, баарыбыз бир денеде мүчө экенибизди эске алып, ар бириң башкаларга чындыкты гана айтып тургула!

²⁶Ачууга алдырып күнөөгө кириптер болбогула,күн батырбай ачууңарды баскыла да

²⁷ибилистин эч бир амалына жол бербегиле!

²⁸Ким буга чейин уурулук кылса, эми анысын токтотсун. Андан көрө, өз жанын да багып, башкалардын кем-карчына да кол кабыш кылгыдай, адал эмгек кылсын.

²⁹Оозуңардан эч кандай жаман сөз чыкпасын. Андан көрө жылуу сөзүңөр уккандардын купулуна толуп, алардын көңүлүн көтөрүп турсун.

³⁰Ошондой эле Кудайдын Ыйык Рухун капа кылбагыла: Кудай элине кошулганыңардын мөөр белгиси, бир күнү бардык күнөөлөрүңөрдөн түгөл куткарыларыңардын кепилдиги — Ал.

³¹Ар кандай кектешүү менен каардануудан, ачуулануу менен бакырып-өкүрүүдөн, кордоо менен бардык жамандыктан арылгыла.

³²Бири бириңерге кичи пейил, боорукер болуп, Кудай силерди Машаяк аркылуу кечирген сыяктуу силер да бири бириңерди кечирип жүргүлө.

5

Машаяктын жарыгында жашоо

¹Сүйүктүү балдары катары Кудай Атаңардан үлгү алгыла.

²Машаяк бизди сүйүп, биз үчүн Өзүн Кудайга жыпар жыттуу тартуу, Аны ыраазы кылган курмандык кылып бергендей, силер да бири бириңерди сүйүп жашагыла.

³Араңарда ойноштуктун, ар кандай ыпластыктын жана ач көздүктүн өзү турсун, жыты да болбосун: мунун баары ыйыктарга жарашпайт.

⁴Ошондой эле адепсиз, келжирек сөздөр менен уятсыз азилдерден да оолак болгула. Андан көрө, Кудайга алкыш айтып турганыңар дурус.

⁵Билип алгыла, ойноштук кылган, бузуку жана ач көз адамдардын бутпарастардан эч айырмасы жок, алардын бири да Машаяк жана Кудай Падышачылыгынын босогосун аттап, андан энчисин албайт.

⁶Дал ушундай кылгандары үчүн Кудайга моюн сунбагандардын башына Анын каары түшөрүн билип, эч кимдин куру сөзүнө кирип, алданып калбагыла.

⁷Андайлар менен эч ымалаңар болбосун.

⁸Бир кезде силер караңгылыкта жашап келгенсиңер, эми Эгебизди таанып, Анын жарык нуруна толдуңар. Андай болсо, нурдун балдарындай жашагыла.

⁹Анткени Кудайдын жарык нуруна толуп жашаганыңар жакшылыгыңар менен адилеттигиңерден, чындыкка шайкеш иштериңерден көрүнөт.

¹⁰Андыктан эмнелер Кудайдын көңүлүнө төп келгенин билип алгыла.

¹¹Караңгылыктын жакшылык алып келбес иштерине аралашпастан, андан көрө, аларды ачыкка чыгаргыла.

¹²Тымызын кылынган ошол иштерди кеп кылыштын өзү эле уят.

¹³Караңгы жерге жарык түшкөндө, андагынын баары ачык көрүнөт,

¹⁴анткени жарык бардыгын жарык кылат. Дал ушул себептүү мындай деп айтылганы бар: «Уктаган, ойгон, өлгөндөн тирил,

Машаяк сага жарыгын төгөт».

¹⁵Ошондуктан өзүңөрдү байкап, акылсыздардай эмес, акылдуулардай жашагыла,

¹⁶азыркы замандын кыянатчыл экенин билип, ыңгайы келген сайын жакшылык кылып тургула.

¹⁷Алды-артын ойлобогон немелерге окшобой, андан көрө, Эгебиздин силерге болгон эркин билип алгыла.

¹⁸Шарапка тоюп алып мас болгондун ордуна, Ыйык Рухка толгула, анткени масчылык адепсиздикке алып келет.

¹⁹Бирге чогулганыңарда, Эгебизди жан-дилиңерден мактап, даңазалап, рухий ырларды ырдагыла.

²⁰Эгебиз Ыйса Машаяктын атынан бардыгы үчүн дайыма Кудай Атабызга шүкүрчүлүк келтирип тургула.

²¹Машаякты кастарлап, башкаларды өзүңөрдөн өйдө көргүлө.

Жубайларга насаат сөз

²²Аялдар, Эгебизге кандай баш ийсеңер, күйөөлөрүңөргө да ошондой баш ийүүгө даяр болгула,

²³себеби Жыйын Башы Машаяк болгон сыяктуу, аялдын башчысы — анын эри. Машаяк Өзү куткарып алган жыйын — Анын Денеси.

²⁴Жыйын Машаякка баш ийген сыяктуу аялы да күйөөсүнө бардык жактан баш ийүүгө тийиш.

²⁵Күйөөлөр, Машаяк Өз жыйынын сүйүп, Ал үчүн жанын берген сыяктуу силер да өз аялыңарды сүйгүлө!

²⁶Машаяк жыйынды суу менен тазартып, сөзүнүн кудурети менен Кудай эли кылды.

²⁷Машаяк жыйынды Өзүнө шаң-салтанатка бөлөнгөн, эч бырыш-тагы, эч кемчилиги жок, аруу жана кынтыксыз колукту кылып алуу үчүн ушуларды кылган.

²⁸Күйөөлөр аялдарын өз жан-тениндей сүйүүгө тийиш. Аялын сүйгөнү өзүн сүйгөнүнө тете.

²⁹Анткени эч ким өз денесин жек көрбөйт, тескерисинче аны азыктантып, кам көрөт. Машаяк да дал ошентип жыйынга кам көрөт.

³⁰Биз болсо бул дененин мүчөлөрүбүз.

³¹«Ошол себептүү эркек ата-энесинен бөлүнүп, аялы менен кошулат да, экөө бир дене болушат».

³²Бул сөздө терең сыр катылган, мен анын төркүнү Машаяк менен жыйындын мамилесинде деп түшүнөм.

³³Анын силерге да түздөн-түз тиешеси бар. Ошентип ар бириңер өзүңөрдү кандай сүйсөңөр, аялыңарды да ошондой сүйгүлө. Аялдар болсо өз күйөөлөрүнө урмат-сый көрсөтүшсүн.

6

Ата-эне менен балдарга насаат сөз

¹Балдар, силерге айтарым: Эгебизге ишенгендер катары ата-энеңердин тилин алгыла. Ушинткениңер эң жакшы болот.

²Он осуяттын ичинде Кудай убадасы кошулуп берилгендеринин биринчисинде: «Ата-энеңди сыйла», — деп айтылган.

³Андагы убада болсо мындай: «ошондо жакшылык көрүп, жер бетинде узак өмүр сүрөсүң».

⁴Аталар, силер да балдарыңарды ызалантпагыла. Андан көрө, Эгебиздин калтырган таалимине ылайык аларга акыл-насаат айтып, туура тарбия бергиле.

Кожоюндар менен кулдарга насаат сөз

⁵Кулдар, силерге айтарым: Машаякка баш ийгендей, өз кожоюндарыңарды да кадырлап, аларга ак дилиңерден баш ийгиле.

⁶Калп эле алар барда гана жалпылдабастан, ар дайым Машаяктын кулдары катары чын жүрөктөн Кудайдын эркине ылайык иш кылгыла.

⁷Адамга эмес, Кудайга кызмат кылып жаткандай, айткандарын ынта коюп аткаргыла.

⁸Кул болобу, эркин адам болобу, ар ким Эгебизден өз сыйлыгын кылган жакшылыгына жараша алары эсиңерде болсун.

⁹Кожоюндар, силер дагы кулдарыңарды жогоруда айтылгандай сыйлай билип, алардын да, өзүңөрдүн да төбөңөрдө эч кимди өңүнө карап соттобогон, бирден-бир Ээбиз бар экенин билип, аларды коркутуп-үркүткөнүңөрдү койгула.

Кудайдын рухий курал-жарагы

¹⁰Акырында айтарым бул: Эгебизден күч-кубат алып, Анын кудуретине таянгыла.

¹¹Ибилистин ар кандай амалдарына туруштук бериш үчүн Кудайдан алган бардык курал-жарактар менен куралдангыла.

¹²Анткени биздин айыгышкан душманыбыз адам баласы эмес. Биз көзгө көрүнбөгөн бийликтер менен күчтөргө, бул дүйнөнү башкарган караңгылык акимдерине, асман алдында өкүмүн жүргүзгөн жиндерге каршы согушабыз.

¹³Андыктан Кудайдын бардык курал-жарагын азыр алгыла! Ошондо, башыңарга кыйын күн түшкөндө, душмандын соккусуна туруштук берип, бардыгына чыдап, жеңилбейсиңер.

¹⁴Кармашка даяр тургула! Белиңерди акыйкат кемери менен курчап, көкүрөгүңөрдү адилдик сооту менен жаап алгыла.

¹⁵Бутуңарды кийип, дүйнөгө тынчтык алып келчү Жакшы Кабарды таратууга даяр болгула.

¹⁶Ошону менен бирге бардык учурда азгыруучунун «оттуу жебелерин» өчүрүү үчүн ишеним калканын көтөрүп,

¹⁷куткарылганыңар башыңарга туулга болуп, колуңарга рухий кылычыңарды — Кудай Сөзүн алгыла.

¹⁸Сыйынып, Кудайдын колдоосун суранган сайын Рухтун кудуретине толгула. Дайыма сак болуп, бардык ыйыктар үчүн тынбай сыйынып тургула.

¹⁹Сыйынууларыңарга мени да кошо кеткиле: оозумду ачканымда эле Кудай Өз сөзүн сала берсин да Кудайдын Жакшы Кабарынын купуя сырын коркпостон жарыя кылайын.

²⁰Аны таратууга жиберилген кабарчы катары азыр камалып да олтурам. Эми Кудайдын кабарын айтканымда, аны жазганбай айтууга Анын мага кайрат берүүсүн суранып сыйынсаңар.

Соңку сөз жана бата тилөө

²¹Кымбаттуу боордошубуз жана Эгебиздин ишиндеги ишенимдүү кызматташыбыз Тихик эмне болуп, эмне кылып жатканымдын баарын силерге айтып берет.

²²Аны жиберип жаткандагы максатым, силерге ал-акыбалыбызды билдирип, көңүлүңөрдү тынч алдыруу.

²³Кудай Атабыз менен Эгебиз Ыйса Машаяк бардык боордошторубузга тынччылыгын, өз ара сүйүү менен ишенимин берсин.

²⁴Эгебиз Ыйса Машаякты жан-дилинен берилип сүйгөндөрдүн баарына Кудай ырайым кылсын.

Филипиялыктар

1

Саламдашуу

¹Филипия шаарындагы Ыйса Машаяк менен тыгыз байланышта болгон бардык ыйыктарга жана жыйындагы жетекчилер менен жардамчыларга Ыйса Машаяктын кызматчылары Пабыл менен Тиметейден дубай салам:

²Ылайым эле Кудай Атабыз менен Эгебиз Ыйса Машаяк силерге ырайым этип, тынччылыгын берсин!

Пабылдын филипиялыктар үчүн сыйынуусу

³Силерди эстеген сайын Кудайга ырахматымды айтам,

⁴дайыма бардыгыңар үчүн кубануу менен сыйынып турам.

⁵Анткен себебим, ишенимге келген эң биринчи күнүңөрдөн баштап, азыркыга дейре силер мени менен бирге Жакшы Кабар таратышып келатасыңар.

⁶Араңардан ушул жакшы ишин баштаган Кудай аны Ыйса Машаяктын кайтып келер күнүнө чейин бүткөрөрүнөн эч шегим жок.

⁷Бардыгыңарды ойлогонумда жаным кубанып турса, анан кантип эле силер жөнүндө башка ойдо болоюн? Себеби Кудай силерге да меникиндей артыкчылык берип, качан болбосун — азыр, камакка алынганымдабы, же эркин жүрүп, Жакшы Кабар чындыгын коргоп, аны эл арасында орнотуп жатканымдабы, силер менин кызматташтарым болуп келдиңер.

⁸Машаяк Ыйсанын Өзүндөй болуп, ар бириңерди жанымдан артык көргөнүмө Кудай күбө.

⁹Менин сыйынганым — сүйүүңөр барган сайын артып, чындык эмне экенин билип, баарын туура баамдаган кыраакы болсоңор экен.

¹⁰Ошондо өзүңөр үчүн изгиликтүүсүн тандап, Машаяк келген күнү бардык ыплас нерседен оолак, кынтыксыз болосуңар да,

¹¹Ыйса Машаяктын колдоосу менен жашооңордо адилет иштер көп болуп, ал аркылуу Кудайдын улуулугу көрүнүп, ысмы даңазаланат.

Жашаганым Машаяк үчүн

¹²Силерди билсин дегеним, боордоштор, мен кабылган окуя чындыгында Жакшы Кабардын ийгилигине гана өбөлгө түздү.

¹³Ошондон улам бүтүндөй кансарай сакчыларына да, башкаларга да менин Машаяк үчүн камалганым белгилүү болуп калды.

¹⁴Ошентип, камакка алынганым боордошторумдун көпчүлүгүнүн Эгебизге арткан ишенимин бекемдеп, Кудай сөзүн коркпостон, ачык айтууга кайрат берди.

¹⁵Ырас, алардын кээ бири Машаяк тууралуу кабарды көрө албастыктан же атаандаштыктан улам жарыялап жатышат. Бирок башкалары аны ак ниетинен айтып жүрүшөт.

¹⁶Булар Жакшы Кабарды колдогонум үчүн камакка алынганымды билишип, муну сүйүү менен жасап жатышса,

¹⁷тигилер Машаякты ак ниетинен эмес, өз пайдасын гана ойлоп жарыялоодо. Алардын көздөгөнү — камакта отурган мага гана көбүрөөк кыйынчылык алып келүү.

¹⁸Андай болсо эмне экен?! Машаяк тууралуу кабардын — ак ниеттен болобу же арам ой менен болобу, айтор жар салынып жатканы мени кубандырат.

¹⁹Мен буга мындан ары да кубана бермекчимин. Себеби сыйынууларыңар менен Ыйса Машаяк жиберген Рухтун колдоосу менин бошотулушума жол ачарын билем.

²⁰Менин эңсеп, үмүттөнгөнүм — бардык мезгилде, айрыкча азыр кайратка толуп, тирүү калсам дагы, өлсөм дагы, ошону менен Кудай алдындагы парзымды аткарып, Машаяктын атак-даңкын чыгаруу.

²¹Анткени жашаганым Машаяк үчүн. Андай болсо, өлгөнүм менен ого бетер көп пайда алып келчүдөймүн.

²²Бирок аман калсам, дагы да үзүрлүү эмгектенмекмин. Андыктан кайсынысын тандаарымды өзүм билбейм.

²³Эки анжы болуп, бушайманмын. Жалган дүйнөдөн бөлүнүп, Машаяк менен болууну каалар элем.

²⁴Бирок тирүү калганым силер үчүн көбүрөөк пайдалуу.

²⁵Мына ушуга көзүм жетип, аман калып, мындан ары да баарыңар менен бирге болорумду билем. Ошондо ишенимиңер артып, силерге дагы да көбүрөөк кубаныч алып келет.

²⁶Кайрадан силерге кайтканымда, Ыйса Машаякка ишенип жашаган силер Анын мага көрсөткөн ырайымы үчүн сыймыктануу менен алкыш айта аласыңар.

²⁷Бирок кандай болбосун, Машаяктын Жакшы Кабарына шайкеш жашагыла. Ошондо силер менен көрүшсөм да, көрүшпөй калсам да, ой-тилегиңер бир болуп, Жакшы Кабарга таянган ишенимиңер үчүн бир кишидей болуп күрөшкөнүңөрдү угам.

²⁸Каршылаштарыңардан коркпогула, кайраттуу болгула. Бул алардын кыйрашынын, силердин болсо куткарыларыңардын ачык-айкын белгиси. Силерге жеңиш бере турган Кудай Өзү.

²⁹Анткени Машаякка ишенгенибиз гана эмес, Анын урматына азап тартканыбыз да Кудайдан алган артыкчылыгыбыз.

³⁰Ошентип, менин мурда эле катышып жүргөнүмдү көрүп, азыр да катышып жатканымды уккан рухий кармашууга эми силер да кошулдуңар.

2

Машаякты туурап, момун болгула

¹Машаяк менен болгон биримдигиңер кайрат берип, Анын сүйүүсү жаныңарды жубатабы? Ыйык Рух башыңарды кошуп, бири бириңерге жароокер жана кайрымдуусуңарбы?

²Андай болсо, бир ойдо, бир сүйүүдө, бир рухта жана бир максатта болгонуңар менен менин кубанчыма кубаныч кошкула.

³Эч нерсени өз керт башыңардын пайдасын гана ойлоп же болбосо менменсинип кылбагыла. Андан көрө, кичи пейил болуп, башкаларды өзүңөрдөн жогору койгула.

⁴Ар кимиңер өз таламыңарды гана талашпай, башкалардын мүдөөсүн да ойлогула.

⁵Машаяктын кулк-мүнөзү силерде болсун.

⁶Кудайлык табияты болсо да, Ал

Кудайга тең болууга жармашпады,

⁷Баш тартып бүт нерседен эрки менен,

Кул кейпин кийип, адам болуп келди.

Төрөлүп алсыз пенде келбетинде,

⁸Машаяк Өзүн Өзү төмөн койду.

Кудайдын өкүмүнө моюн сунуп,

Өлгөнчө тилин алды, болгондо да

Айкаш жыгач үстүнөн өлгөнчөктү.

⁹Андыктан Кудай Анын зоболосун

Көтөрүп, эң жогорку ысым берди,

Ысымдардын баарынан бийик турган.

¹⁰Ошентип, көктөгүлөр, жердегилер,

Түпкүрүндө бул жердин болгондор да

Чөгөлөп, Ыйса алдына келет баары.

¹¹Ыйсанын Эге экенин жар салышып,

Кудайдын атак-даңкын арттырышат.

Силер дүйнөгө жанган нурсуңар

¹²Ошентип, сүйүктүүлөрүм, мен жаныңарда болгонумда силер дайыма тилимди алып келген сыяктуу, эми, жаныңарда жок болгонумда андан бетер тил алчаак болгула: Кудайдан коркуп, Аны кастарлап, өз куткарылууңар иш жүзүнө толук ашсын үчүн бардык аракетти көргүлө.

¹³Анткени силерди Өз эркине моюн сунууга ниеттендирген да, Өзүнө жаккандай иш кылууга даремет берген да Кудай.

¹⁴Эмне иш кылсаңар да, арызданбагыла да талашып-тартышпагыла.

¹⁵Ошондо ушул бузулган, күнөөгө белчесинен баткан адамзаттын арасында Кудайдын жеткилең балдары катары эч күнөөсү жок, кынтыксыз болосуңар. Бул дүйнөгө нур сымал жаркырап,

¹⁶адамдарга түбөлүк өмүр алып келчү сөздү тараткыла. Мындай кылсаңар, Машаяк кайткан күнү мен бардык кылган аракетим менен жасаган ишим текке кетпегенин билип, сыймыктана алам.

¹⁷Кудайга ишеним артып, кылган кызматыңарды Анын урматына чалынган курмандык катары тартуулаганыңарда, курмандыктын үстүнө куюлган шарап сыяктуу менин каным төгүлүшү керек болсо, ошого да кубанып, кубанчымды баарыңар менен бөлүшөр элем.

¹⁸Анын сыңары, силер да кубанып, кубанчыңарды мени менен бөлүшүүгө тийишсиңер.

Тиметей менен Эпафродит

¹⁹Эгебиз Машаяк буюрса, жакын арада Тиметейди жиберип, ал келгенде, силер тууралуу укканым мага кайрат берет деген үмүттөмүн.

²⁰Менчилеп, чын дилинен силердин камыңарды көргөн жалгыз ал гана.

²¹Калгандарынын баары Ыйса Машаякка кызмат кылууну эмес, өз пайдасын гана көздөп жатышат.

²²Силер билгендей, Тиметей мени менен Жакшы Кабар таратышууда ата-бала сыяктуу иштешип, өзүн мыкты кызматкер катары көрсөтө алды.

²³Андыктан мага эмне болгону жатканын билер замат аны силерге жибере алам деген илгери үмүтүм бар.

²⁴Андан соң, Эгебиз өзүмдү да силер менен жүз көрүштүрөрүнө ишенем.

²⁵Ошондой эле боордошубуз Эпафродитти силерге кайра жиберейин деп жатам. Аны мага кам көрсүн деп өзүңөр жиберген элеңер. Бул жерден ал мени менен иштешип да, Жакшы Кабар чындыгын коргоп бирге күрөшүп да жүрдү.

²⁶Кайра жиберейин дегеним, ал баарыңар менен көрүшүүгө зар. Анын үстүнө өзүнүн ооруганын укканыңардан да тынчы кетип жатат.

²⁷Ал чындыгында эле ооруп, өлгөнү аз калган. Аман калганы — бул Кудайдын ага гана эмес, мага да көрсөткөн ырайымы. Себеби андан айрылсам, кайгым ого бетер көбөймөк.

²⁸Ушундан улам мен аны силерге жиберүүгө мурдагыдан да көбүрөөк ниеттенип турам. Ошондо силер да анын аман-соо экенин көрүп кубанасыңар, менин да санаам тынчып калат.

²⁹Ошентип, Эгебиздеги боордошуңарды чоң кубаныч менен тосуп алгыла. Мындай адамдар зор урмат-сыйга татыйт.

³⁰Себеп дегенде ал Машаяктын иши үчүн жанын аябай, өзүңөр алыс болуп бере албай жаткан жардамды бериш үчүн жанын тобокелге салып, өлүп кала да жаздады.

3

Адамдык аракет адил кыла албайт

¹Акырында кааларым, боордоштор, Эгебиз менен биримдикте болуп кубангыла! Мен мурда жазгандарымды кайталай берүүдөн эч тажабайм. Силерди болсо минткеним көп балакеттен сактап калат.

²Жанакы кыянаттык кылып силерге сүннөткө олтурууну таңуулап жаткан «иттерден» сак болгула.

³Анткени чыныгы сүннөттөлгөн алар эмес, бизбиз. Кудайга Ыйык Рухтун жетегинде табынып, Машаяк Ыйса менен биримдикте болгонубузга кубанып, адамдык ырым-жырымга ишенбейбиз.

⁴Ырас, мен деле өзүмдүн ким болуп, эмне кылганыма таяна алмакмын. Эгер кимдир бирөө ошого таянгыдай жөнүм бар деп ойлосо, анда менин антүүгө алда канча көбүрөөк жөнүм бар:

⁵сүннөт десе, сегизинчи күнү сүннөткө олтургузулгам, ата-тегимди алсак, Ысрайыл элиненмин, Бенжамин уруусунан чыккан эврейдин эврейимин; Тоорат мыйзамын сактоо жагынан алсак, фарисеймин,

⁶Кудай жыйынын артынан сая түшүп куугунтуктагам. Ошентип, Тоорат мыйзамына ылайык, кынтыксыз такыбаа болгом.

⁷Бирок эми, оюмдун баары Машаякта болгондо, мурда «артыкчылык» көргөнүмдүн баарын эч нерсеге арзыбайт деп эсептейм.

^8-9Ал гана эмес, мен үчүн эми бардыгы эч нерсеге арзыбайт, себеби Эгем Машаяк Ыйсаны жакындан билүүдөн артык нерсе жок. Ал үчүн мен бардыгын керексиз ыпыр-сыпырдай көрүп, баарынан баш тарттым. Минткендеги максатым — Машаяктын кол алдына келип, Аны менен ажырагыс биримдикте болуу. Мен эми өз күчүмө таянып, Тоорат мыйзамын аткаруу менен акталбастан, Кудай мени Машаякка ишенгеним үчүн актарын билем.

¹⁰Машаяктын Өзүн билип, Анын тирилгендеги кудуретине кабылгым, азаптарына ортоктош болуп, өлүмүн өз башыман кечиргим келет.

¹¹Себеби ошондо мен да бир күнү өлгөндөн тирилермин деген илгери үмүтүм бар.

Максатты көздөй умтулуу

¹²Мен ошого жетип калдым, же азыртан эле жеткилең болуп калдым деп эсептебейм. Кайра байгеме жетүүнү эңсеп, алдыга талпынам, себеби Машаяк Ыйса да мени Өзүнө утуп алган.

¹³Боордоштор, мен байгеге жетип калдым деп ойлобойм. Бирок аныгы бул: артымда эмне калганын унутуп, алдымдагы максатты көздөй умтулам.

¹⁴Ошондуктан байгени алыш үчүн түздөн-түз максатты көздөй арыштап барам. Байгем болсо — Кудай бизди Ыйса Машаяк аркылуу чакырып алган түбөлүк өмүр.

¹⁵Арабыздагы рухий жактан жетилип калгандардын ой-пикири мына ушундай болууга тийиш. Ал эми кээ бириңердин ойлоруңар башкача болсо, муну да Кудай силерге Өзү ачык билдирип коёт.

¹⁶Кандай болсо да, буга чейин эмнелерди карманып келсек, ошого жараша аракеттенип, алдыга карай умтулалы.

¹⁷Боордошторум, бириңер да калбай, мени туурап жашагыла. Биз үлгү калтыргандай жашап жаткандар силерге өрнөк болсун.

¹⁸Анткени мурда да көп жолу айтып, азыр да көз жашымды төгүп айтам: көптөрү Машаяктын айкаш жыгачтагы курмандыгына кас болуп жүрүшөт.

¹⁹Алардын барар жери — тозок. Өз кулкумун кудайдай көрүп, уяла турган нерселер менен мактанышып, акыл-ойлору бул дүйнөнүн көр оокатына байланып калган.

²⁰Биз болсо асман атуулдарыбыз. Куткаруучубуз, Эгебиз Ыйса Машаяктын көктөн келишин чыдамсыздык менен күтүп жатабыз.

²¹Ал келгенде, бүтүндөй дүйнөнү багындырган кудурети менен биздин алсыз, өлүк денебизди өзгөртүп, Өзүнүн даңктуу денесиндей кылып коёт.

4

Насаат айтуу

¹Жанымдай көрүп, көзүмдөн учкан бир боорлорум, сүйүнүчүм менин, сыймыгым менин! Жогорудагы сөзүмдү улап, айтарым бул: Эгебиз менен болгон биримдигиңерди бекемдеп жашагыла, садагаларым!

²Удия менен Синтихиядан өтүнөрүм — Эгебиз бир тууган кылган эже-сиңди катары ынтымакка келишсин.

³Сенден да суранам, чыныгы үзөнгүлөшүм, бул аялдарга кол кабыш кылып койсоң. Анткени алар дагы Клименттен жана ысмы Кудайдын өмүр китебине жазылган башка кызматташтарымдан калышпай, мени менен чогуу Жакшы Кабар майданында бир далай мээнет кылышкан эле.

⁴Дайыма Эгебиз менен бирдикте болуп кубангыла! Дагы да айтам: кубангыла!

⁵Баары силердин момундугуңарды көрүшсүн. Эгебиздин кайтар күнүнө аз калды.

⁶Эч убайым тартпагыла. Андан көрө, бардыгын Кудайга тапшырып, Ага жалынып сыйынганыңарда, муктаждыгыңарды ыраазычылык билдирүү менен ачып тургула.

⁷Ошондо Кудайдын адам акылына сыйбаган тынчтыгы Ыйса Машаяк менен биримдикте жашаган силердин жан-дилиңерди жана акыл-эсиңерди түйшүктөрдөн сактайт.

⁸Боордошторум, акырында айтарым бул: жакшылык деп эсептелген, мактоого татыган нерселерди, тагыраак айтканда, эмне чындыкка туура келсе, сыйлоого татыктуу, адил, таза, көңүлгө жагарлык, сыймыктуу болсо, ошолорду гана ойлогула.

⁹Менден үйрөнүп, кабыл алганыңарды, менден уккан-көргөнүңөрдү кармангыла, ошондо тынччылык берүүчү Кудай силер менен болот.

Жардам үчүн ыраазычылык билдирүү

¹⁰Ушунча убакыт өткөндөн кийин силер кайрадан менин камымды ойлогонуңарды көрүп, Эгебизге шүкүрчүлүк келтирип, аябагандай кубанып жатам. Силердин мага бир убакта жардам бербей калганыңарды эмес, анткенге убактылуу мүмкүнчүлүгүңөр болбогонун айтып жатам.

¹¹Муну кыйналып кеткенимен айткан жокмун: мен көргөн күнүмө, колумда барына ыраазы болууга үйрөнгөм.

¹²Жокчулукту да, молчулукту да башымдан өткөрүп, кайда болбосун, качан болбосун, ачарчылык менен токчулукта, барчылык менен жокчулукта кандайча ыраазы болуунун сырын үйрөнүп алганмын.

¹³Колдоочум Машаяк менен бирге болгонумда, колумдан баары келет.

¹⁴Бирок ошентсе да, кыйынчылыктарымды аркалашканыңар жакшы болду.

¹⁵Филипиялык боордошторум! Өзүңөр билгендей, Македониядан чыгып, башка жерлерге Жакшы Кабар тарата баштаганымдан бери, силерден башка бир дагы жыйын мага кол кабыш кылып, акча жагынан жардам берген жок.

¹⁶Тесалоникада жүрүп, муктаж болгонумда да силер мага бир нече ирет жардам жибердиңер эле.

¹⁷Кеп силерден белек күткөнүмдө эмес. Кеп кылган жакшылыгыңардын сообу өзүңөргө эле тиеринде.

¹⁸Менин алганым бардык керектөөлөрүмдү толтурмак тургай, андан ашат. Эпафродиттен жиберген белектериңерди алып, эми эч нерсеге муктаж эмесмин. Силердин тартууңар Кудай үчүн түтөтүлгөн жыпар жыттуу зат, Ага жагып, кабыл боло турган курмандык.

¹⁹Андыктан айкөл Кудайым да Өз молчулугунан Ыйса Машаяк аркылуу силердин ар бир муктаждыгыңарды толтуруп берет.

²⁰Кудай Атабызга түбөлүк даңк болсун! Оомийин.

Соңку сөз жана бата тилөө

²¹Ыйса Машаяк менен тыгыз байланышта болгон бардык ыйыктарга салам айткыла. Менин жанымдагы боордоштор да силерге салам айтып жатышат.

²²Мындагы ыйыктардын баары, өзгөчө Рим падышасынын кан сарайында кызмат кылгандар силерге салам жолдошту.

²³Эгебиз Ыйса Машаяк баарыңа ырайым кылып, кайрат берсин!

Колостуктар

1

Саламдашуу

¹Кудайдын каалоосу менен Ыйса Машаяктын элчиси болгон Пабыл жана боордошубуз Тиметей

²Колостогу ыйыктарга — Машаяк менен тыгыз алакада жүргөн ишенимдүү боордошторго салам айтат. Силерге Кудай Атабыз ырайым кылып, тынччылыгын берсин.

Ыраазычылык келтирүү

³Биз силер үчүн сыйынган сайын Кудайга — Эгебиз Ыйса Машаяктын Атасына дайыма ыраазычылык айтабыз,

⁴себеби Ыйса Машаякка ишенип, ыйыктардын баарын сүйгөнүңөр жөнүндө уктук.

⁵Ал эми ушул ишенимиңер менен сүйүүңөр асманда өзүңөргө даярдалгандан үмүт кылган үчүн жаралды. Бул тууралуу силер алгач Кудайдын нукура кабары — Жакшы Кабар келгенде уккансыңар.

⁶Ушул кабар бүт дүйнө жүзүнө жеткендей, силерге да жетти. Ал бардык жерде, Кудайдын ырайымы жөнүндө угуп, чыныгы түшүнүккө келген күндөн бери силерде да жемишин берип, өсүп келатат.

⁷Мындай таалимди силер бизге окшогон сүйүктүү кул Эпафрастан уктуңар. Ал — Машаяктын силер үчүн эмгектенип жүргөн ишенимдүү кызматчысы.

⁸Ыйык Рухтун силерге сүйө турган касиет бергенин бизге ошол айтып берди.

⁹Андыктан муну уккан күндөн бери биз силер үчүн үзбөй сыйынып келебиз. Кудайдын каалоосун толук билип, өтө акылдуу жана рухий көрөгөч болууңарды дайыма тилеп келатабыз.

¹⁰Ошондой эле Эгебизге жаккандай, Аны ар убак ыраазы кылгыдай жашап, адал иштин баарында эмгегиңердин үзүрү кайтып, Кудайды улам тереңирээк биле берсин деп да тилеп келебиз.

¹¹Ар дайым көтөрүмдүү жана чыдамдуу болуу үчүн, Анын улуу кудуретинен түгөнгүс кубат алып, кубанып,

¹²Атабызга шүкүрчүлүк келтирсин деп сыйынабыз. Анткени Ал бизди ыйыктары мураска ала турган жарыктан үлүш алууга татыктуу кылды.

¹³Ал бизди караңгылыктын бийлигинен бошотуп, Өзүнүн сүйүктүү Уулунун Падышалыгына киргизди.

¹⁴Ал аркылуу биз азаттыкка жана кечиримге ээбиз.

Машаяктын теңдешсиз улуулугу

¹⁵Ал — көрүнбөс Кудайдын туңгуч уулу жана бейнеси. Ал жаратылыш аталгандын баарынан жогору турат.

¹⁶Анткени Ал аркылуу баары: асмандагы да, жердеги да, көзгө көрүнгөнү да, көрүнбөгөнү да: Тактыдагылар, Өкүмдарлар, Жетекчилер жана Бийликтегилер да жаратылган. Бардыгы Ал аркылуу жана Ал үчүн жаратылган.

¹⁷Ал баарынан жогору, бардыгы Ал аркылуу кармалып турат.

¹⁸Ал дененин башы, башкача айтканда, жыйындын башчысы. Ал башталыш, бардыгында эң жогорку болуу үчүн өлгөндөрдөн кайра тирилген туңгуч уул,

¹⁹себеби Кудай бүт табияты менен Машаякта жашаган.

²⁰Кудай Машаяк аркылуу асман, жердегинин баарын Өзү менен элдештирди. Анын айкаш жыгачта аккан каны аркылуу баары менен тынчтык келишимин түздү.

²¹Ошентип, бир кезде ниети бузуктуктан, ыплас иштердин айынан Кудайдан алыстап, Ага душман болгон силерди

²²эми Машаяктын жердик денеси, өлүмү аркылуу Өзү менен жараштырды. Силерди Өз алдына ыйык, кемтиксиз жана айыпсыз кылып алып келүү үчүн муну жасады.

²³Эгер мындан ары да ишенимдин бузулгус да, урагыс да пайдубалында туруп, Жакшы Кабар жандырган үмүттөн тайбасаңар гана ушундай кылмакчы. Силер ал Жакшы Кабарды уктуңар — ал асман алдындагы жаралгандын баарына айтылган жана мен, Пабыл, анын кызматчысы болдум.

Пабылдын жыйын үчүн кылган кызматы

²⁴Азыр силер үчүн кыйынчылык тартып жатканыма кубанып, Машаяктын Өз денеси — жыйын үчүн тарткан азабынын жетпей калган өлчөмүн денем менен толуктап жатам.

^25-26Мен Кудайдын тапшырганын аткаруу үчүн жыйын кызматчысы болдум: Ал мага Кудай Сөзүн — кылым карытып бүт муундардан жашырылып келген сырды силерге кабарлоону буюрду. Азыр ал сыр Анын ыйыктарына айтылып олтурат.

²⁷Кудай ыйыктарына бул улуу сырдын атак-даңкы эврей эместер үчүн кандай чоң экенин көрсөткүсү келди. Ал сыр өзү мындай: Машаяк силердин ичиңерде жашайт, андыктан асмандагы атак-даңкка чулганган Кудайды көрөбүз деген үмүтүңөр бар.

²⁸Ар бир жанды Машаяк менен тыгыз байланышта, рухий жактан зирек кылып Кудай алдына алып келүү үчүн аларга Машаяк жөнүндө айтабыз. Ар бир адамга болгон акылмандык менен насаатты айтып, таалимди беребиз.

²⁹Менин өзүмө зор кубат берген Машаяктын күчү менен мына ушул максат үчүн катуу эмгек кылып да, күрөшүп да келемин.

2

¹Силер менен лаодикиялыктар үчүн жана дегеле мени көрбөгөндөр үчүн кандай айыгышкан кармашта жүргөнүмдү билсеңер дейм.

²Бири бириңерди сүйүп, биримдикке келсеңер жана билимден келген, бүткүл байлыкка тете толук ынанымыңар болсо, анда кайрат-жигерге жана Кудайдын купуя сыры — Машаяк жөнүндө түшүнүккө ээ болосуңар. Мен ушул үчүн күрөшүп келем.

³Ал эми Машаякта акылмандык менен билимдин бардык кенчи катылган.

⁴Муну айткан себебим, силерди эч ким бал тилге салып алдап кетпесин дегеним.

⁵Мен жаныңарда болбосом дагы оюмда силер мененмин. Силердин бир тартип менен жашап, Машаякка бекем ишенип жүргөнүңөрдү көрүп кубанып жатам.

Машаяк берчү эркиндик

⁶Ошондуктан Эгебиз Ыйса Машаякты кандай кабыл алсаңар, Аны менен ошондой эле биримдикте жашагыла.

⁷Аны менен байланышыңар бекемделсин, жашооңорду Анда кургула. Силерге Машаякка ишенүү жөнүндө таалим берилген, ошол аркылуу өзүңөрдү бекемдегиле. Кудайга чексиз ыраазычылык билдиргиле!

⁸Бирөө-жарым Машаяктан эмес, адамдык үрп-адаттар менен бул дүйнөдөгү жиндерден келген, эч нерсеге жарабаган жалган акылмандыгы менен силерди өз торуна түшүрүп албашы үчүн этият болгула.

⁹Анткени Кудай Машаякта бүт табияты менен адам кейпинде жашайт.

¹⁰Силер Ал аркылуу ырыстуу жашоого ээ болдуңар. Ал жетекчилер менен бийликтегилердин баарысынын башчысы.

¹¹Силер Анда сүннөткө отургузулгансыңар, бирок силердики адамдардын колу менен жасалган сүннөт эмес. Күнөөлүү табиятыңар силерден кийим сыяктуу чечилген. Рухий сүннөткө олтургузуу деген ушул, аны Машаяк кылган!

¹²Чөмүлүп, Аны менен чогуу көргө коюлгансыңар, чөмүлүп, тирилгенсиңер. Бул Аны өлгөндөн кайра тирилткен Кудайдын кудуретине ишенген үчүн болду.

¹³Эми бир кезде кылган кылмышыңардын жана сүннөткө отурбаганыңардын айынан өлүк болгон дал өзүңөрдү Кудай Машаяк менен чогуу кайра тирилтти. Ал бардык кылмышыбызды кечирди,

¹⁴бизге айып таккан карызды кечти. Бул карыз эрежелерге баш ийбегенибиз эле. Кудай ошол карызды бизден алды да айкаш жыгачка кадады.

¹⁵Ал жетекчилерди жана бийликтегилерди куралсыздандырды, аларды эл көзүнө шылдың кылып, Өзүнүн жеңиш салтанатында туткундар сыяктуу өткөрдү.

¹⁶Ошондуктан эмне жеп, эмне ичип жатканыңар үчүн же кайсы бир диний майрамдарды же жаңы ай майрамын, же дем алыш күндү сактабай жатканыңар үчүн силерди эч ким айыптабасын.

¹⁷Булар эми келе турган нерсенин көлөкөсү гана, ал эми келе тургандын Өзү Машаяк.

¹⁸Момундукту аябай жактырган, периштелерге табынган жана жеке өздөрүнүн көрүнүш-аяндары жөнүндө көп айткан адамдар силердин сыйлыгыңарды жок кылышына жол бербегиле. Андайлар адамдык акылына таянып, курулай эле манчыркашат,

¹⁹алардын баш менен, башкача айтканда, Машаяк менен байланышы жок. Баш байламта, муундар аркылуу бүт денени азыктандырып, бириктирет да, анан Кудай ойлогондой өсүп-өнүгөт.

²⁰Эгер Машаяк менен бирге өлүп, бул дүйнөдөгү жиндердин бийлигинен кутулган болсоңор, эмнеге дале бул дүйнөдө жашагансып,

²¹«Кармаба!», «Жебе!», «Тийбе!» деген эрежелерди аткарып жатасыңар?

²²Мына ушул тыюу салынгандардын баары, керектелген соң, жок болот. Мунун баарысы тең адамдык осуяттар менен окутуулар.

²³Адамдар ойлоп тапкан такыбаалык, момунсунуу жана денени кыйноо менен жасалган бул нерселер кандайдыр бир акылмандык өңдөнгөнү менен, арам каалоолорду башкарганга дегеле күчү жок.

3

Ыйык жашоо тууралуу

¹Демек, Машаяк менен тирилген болсоңор, анда асманда турганга умтулгула. Ал жерде, Кудайдын оң жагындагы ардактуу орунда Машаяк олтурат.

²Жердеги эмес, асмандагы жөнүндө ойлонгула.

³Себеби силер өлдүңөр, өмүрүңөр Машаяк менен чогуу Кудайда катылган.

⁴Өмүрүңөр — Машаяк келгенде, силер да Аны менен чогуу улуу салтанат менен кайра келесиңер.

⁵Ошондуктан жердик табиятка тийиштүү болгондун баарын: жыныстык бузукулукту, адепсиздикти, айбандык кумарды, арам каалоолорду жана бутка табынуучулукка барабар болгон ач көздүктү жок кылгыла.

⁶Кудайга баш ийбеген адамдар мындай иштери үчүн Анын каарына калат.

⁷Силер да бир кезде ушундай жашап, ушундай эле кылгансыңар.

⁸Эми болсо баарын: ачууланууну, туталанууну, каарданууну, кара ниеттикти, ушакты жана адепсиз сөздөрдү таштагыла.

⁹Бир бириңерге калп айтпагыла, анткени эски ишиңерди таштап, жаңы адам болдуңар,

¹⁰жаңы адамды «кийдиңер». Жаңы адам өз Жаратуучусун толук түшүнүп, Анын бейнесине окшошуу үчүн улам жаңыланып турат.

¹¹Биерде иудей менен иудей эместер да, сүннөткө отургузулган менен отургузулбаган да, варвар менен скиф да, кул менен эркин адам да маанилүү эмес. Маанилүүсү бир гана Машаяк, Ал баарыбыздын дилибизде жашайт.

¹²Ошондуктан Кудайдын тандап алгандары, ыйык, сүйүктүү эли болгон соң, боорукер, мээримдүү, момун, кичи пейил жана чыдамдуу болгула да,

¹³бири бириңе чыдап мамиле кылгыла жана бир бириңе нааразычылыгыңар болсо, аны кечиргиле. Эгебиз силерди кечиргендей кечиргиле!

¹⁴Ал эми бул касиеттердин баарынан сүйүү маанилүү.

¹⁵Силерди Машаяктын тынчтыгы жетектесин. Себеби бир дененин мүчөсү катары тынчтыкка чакырылгансыңар. Ошону менен бирге ыраазычылык келтиргиле.

¹⁶Машаяктын сөзү толугу менен силердин оюңарда болсун: бир бириңе болгон акылмандык менен таалим берип, акыл-насаат айтып, жүрөктөгү ыраазычылык менен Кудайды мактап, даңазалап, рухий ырларды ырдагыла.

¹⁷Эмне айтып, эмне иш кылсаңар да, баарын Эгебиз Ыйсага ишенүүчү катары жасап, Ал үчүн Кудай Атабызга шүкүрчүлүк келтиргиле.

Үй-бүлө жөнүндө

¹⁸Аялдар, күйөөңөргө баш ийгиле, бул Эгебизди жолдогон аялдын милдети.

¹⁹Эркектер, аялыңарды сүйгүлө, аларга каныңар кайнабасын.

²⁰Балдар, дайым ата-энеңердин тилин алгыла, анткени бул Эгебизге жагат.

²¹Аталар, балдарыңарды туталантып, көңүлүн оорутпагыла.

²²Кулдар, жердеги кожоюндарыңарга дайыма баш ийгиле, муну кошоматчылардай силерди карап турганда гана эмес, чын дилден, Эгебизден ыйбаа кылуу менен жасагыла.

²³Эмне иш кылсаңар дагы, адамдар үчүн эмес, Эгебиз үчүн кылгандай, чын жүрөктөн аткаргыла.

²⁴Себеби Эгеңерден сыйлык — мурас аларыңарды билесиңер. Силер Кожоюнуңар Машаякка кызмат кыласыңар.

²⁵Кудай болсо адамдардын жүзүнө карап, бирине мындай, бирине тигиндей мамиле жасабайт.

4

¹Кожоюндар, силер да асманда Кожоюнуңар бар экенин билип, кулуңарга туура жана адилет мамиле кылгыла.

Пабылдын акыл-насааты жана соңку сөзү

²Өжөрлүк менен сыйынгыла, бул убакта сергек болуп, Кудайга ыраазычылык келтиргиле.

³Кудай Өз сөзүн — Машаяк жөнүндөгү сырын айтууга жол ачсын деп биз үчүн да сыйынып тургула. Мен ушул үчүн туткундамын.

⁴Бул кабарды кандай түшүндүрүш керек болсо, ошондой түшүндүрө алсын деп мен үчүн да сыйынгыла.

⁵Убакытты утуп, ишенбегендер арасында акылмандуулук менен жашагыла.

⁶Дайыма жылуу мамиле кылып, жагымдуу сүйлөгүлө, ошондо ар бир адамга кандай жооп узатышты билесиңер.

⁷Сүйүктүү боордош, Эгебизге биз менен бирге кызмат өтөгөн ишенимдүү кул Тихик силерге мен тууралуу баарын айтып берет.

⁸Аны атайы биздин абалыбыз жөнүндө билдирип, кайрат дем берсин үчүн силерге жиберип жатамын.

⁹Аны менен кошо силер тараптык ишенимдүү жана сүйүктүү боордош Онисимди да жиберемин. Алар бул жерде болуп жаткандардын баарын силерге айтып берет.

¹⁰Силерге абактагы жолдошум Аристарх жана Барнаптын тууганы Марк да саламын айтат. Силер Марк тууралуу буйрук алгансыңар: эгер келип калса, аны жакшы тосуп алгыла.

¹¹Ошондой эле Жуст дешкен Ыйса да силерге салам айтат. Булар Кудай Падышалыгы үчүн эмгек кылган кызматташтарымдын арасындагы бирден-бир эврейлер. Ушул адамдар мага арка-бел болуп жүрүшөт.

¹²Машаяк Ыйсанын кулу, силерден келген Эпафрас да салам айтат; силер рухий зирек болуп, Кудайдын бардык каалоосун так билишиңер үчүн ал дайыма сыйынат.

¹³Мен анын силер үчүн жана Лаодикия менен Жераполдогулар үчүн катуу убайым менен кызмат кылып жатканына күбөмүн.

¹⁴Силерге сүйүктүү дарыгер Лука жана Димас салам жолдошот.

¹⁵Лаодикиядагы боордошторго, Нимфага жана анын үйүндө чогулуп жаткан жыйынга салам айткыла.

¹⁶Бул кат силерде окулган соң, Лаодикиядагы жыйында да окулгандай болсун. А Лаодикиядан келген катты силер окугула.

¹⁷Анан Архипке «Эгебизден алган кызматты сөзсүз аткар!» деген сөзүмдү жеткиргиле.

¹⁸Өз колум менен жазып жатам: Пабылдан дубай салам. Менин туткунда экеним эсиңерден чыкпасын. Кудай баарыңа ырайым кылсын.

1 Тесалоникалыктар

1

Саламдашуу

¹Кудай Атабыз менен Эгебиз Ыйса Машаяктын Тесалоника шаарындагы жыйынына Пабыл, Сила жана Тиметейден дубай салам!

Кудайбыз силерге ырайым этип, тынччылык берсин!

Тесалоникалыктардын жашоосу менен ишеними

^2-3Ишенимиңерге таянып иштегениңерди, сүйүүңөрдү көрсөтүп эмгектенгениңерди жана Эгебиз Ыйса Машаякты медер тутуп, бардыгына чыдап келатканыңарды эсибизден чыгарбай, Кудай Атабызга сыйынганыбызда, дайыма силерди эстеп, Ага бардыгыңар үчүн тынбай ыраазычылыгыбызды билдирип турабыз.

⁴Кудайдын мээри түшкөн боордошторубуз, биз силерди Кудай Өзүнө тандап алганын билебиз,

⁵анткени силерге Жакшы Кабарды сөз менен гана эмес, зор ишеним жана Ыйык Рухтун кудурети менен жеткиргенбиз. Араңарда жүргөнүбүздө өзүбүз эмне кылып, кандай жашаганыбыз да силерге маалым.

⁶Силер бизден жана Эгебизден үлгү алып, ушунча кыйналып-кысталганыңарга карабастан, айткандарыбызды Ыйык Рух берген кубаныч менен кабыл алдыңар.

⁷Ошондуктан өзүңөр да Македония жана Ахая^[1]аймактарындагы бардык ишенгендер үчүн өрнөк болдуңар.

⁸Силер аркылуу Эгебиз жөнүндөгү кабар бүтүндөй Македония менен Ахаяга жар салынып, ал гана эмес, Кудайга болгон ишенимиңер да бардык жерлерде белгилүү болду. Андыктан эми бир нерсе деп кошумчалоонун да кажети жок.

^9-10Силерге барганыбызда, бизди кантип тосуп алганыңар, буркандарыңарды таштап, бирден бир чын жана тирүү Кудайга кайрылганыңар, Ага кулдук уруп, кызмат кылганыңар жана Анын өлгөндөрдөн тирилтип алган Уулу Ыйсанын кайтып келишин күтүп жатканыңар эл арасында ооздон оозго айтылып жүрөт. Ал эми Кудайдын Уулу Ыйса бизди Анын келечектеги каарынан куткарат.

2

Пабылдын тесалоникалыктарга кылган кызматы

¹Боордоштор, силерге келип кеткенибиз натыйжасыз болбогонун өзүңөр жакшы билесиңер.

²Ошонун алдында эле, өзүңөр билгендей, биз Филипия шаарынан жапа чегип, кордук көргөн элек. Бирок Кудай колдоп, бардык каршылыктарга карабастан, силерге Анын Жакшы Кабарын таратууга батындык.

³Силерге чындыктан адашканыбыздан же кандайдыр бир арам ой менен, же болбосо кытмырлыктан акыл-насаат айтып жаткан жокпуз.

⁴Тескерисинче, Кудай Өзү ишенимдүү деп таап жиберген жакшы кабарчылар катары, качан болбосун, Кудайдын эркине ылайык сүйлөп келатабыз. Биздин каалаганыбыз — адамдын көңүлүн алуу эмес, бардык ниетибизди сынап билген Кудайга жагуу.

⁵Өзүңөр билгендей, биз көшөкөрлөнүп, же болбосо керт башыбыздын пайдасын издегенибизди жашырып-жаап амалкөйлөнгөн жокпуз. Буга Кудай Өзү күбө.

⁶Силерден да, башкалардан да, дегеле адам аттуу эч кимден атак издеген жокпуз.

⁷Машаяктын элчилери катары кадырыбызды салып, кам көрүүңөрдү талап кылууга акыбыз болсо да, кайра анын ордуна, араңарда жүргөнүбүздө, баласын бапестеген эне сымал мээримдүү болдук.

⁸Жүрөгүбүз элжиреп, жаныбыздан артык көргөн силерге Кудайдын Жакшы Кабарын гана эмес, силер үчүн өмүрүбүздү берүүгө даяр элек!

⁹Боордоштор, араңарда экенибизде болгон күчүбүздү аябай иштеп жүргөнүбүз дале эсиңердедир; Жакшы Кабар таратып жатып эч бириңерге жүк болбойлу деп, күн-түн дебей эмгектенген элек.

¹⁰Айткандарыбызды ишенип кабыл алган силердин алдыңарда өзүбүздү канчалык кынтыксыз, таза жана адил алып жүргөнүбүзгө силер да, Кудай да күбө.

¹¹Анткени өзүңөр билгендей, атасы баласына кандай мамиле кылса, биз да ар бириңерге ошондой мамиле кылып,

¹²Өз Падышачылыгы менен улуулугуна чакырган Кудайдын алдында татыктуу жашоого үгүттөп, шыктандырып, ошондой кылууңарды силерден жалынып суранган элек.

¹³Кудайга тынбай алкыш айтып турганыбыздын дагы бир себеби, Анын Жакшы Кабарын айтып келгенибизде, силер аны адамдын сөзү катары эмес, Кудай сөзү катары кабыл алдыңар. Бул чынында ошондой. Ишенип калган силерде ал сөз эми өз ишин кылып жатат.

¹⁴Анткени, боордошторубуз, Иудеядагы Ыйса Машаяктын жолун жолдогон Кудай жыйындары иудейлерден жапаа чеккен сыяктуу, силер дагы өз жердештериңерден жапаа чектиңер.

^15-16Ал жактагы иудейлер Ыйса Машаякты жана Кудай пайгамбарларын өлтүрүшүп, эми бизди да куугунттукка алышты. Башка улуттагыларга Кудайдын кыямат кайымдагы жазасынан куткара турган сөздү айтканыбызга тоскоол болуп, ошону менен Кудайга жакпаган иш жасап, бардык адамдарга каршы чыгып жатышат. Кылган күнөөлөрү баштарынан ашып, акыры алар Кудайдын каарына калышты!

Пабылдын Тесалоникадагы боордошторун сагынышы

¹⁷Биз болсо, боордоштор, кеткенибизден бери аз эле убакыт өтсө дагы (албетте, өзүбүз жаныңарда болбосок да, көңүлүбүз ар дайым силер менен), сагынганыбыздан куса болуп, силерди кайрадан көрүүгө ынтызарландык.

¹⁸Кайткыбыз келип, мен өзүм буга канча ирет аракет кылып көрдүм. Айла канча, шайтан жолумду бөгөдү да калды.

¹⁹Анткени биздин үмүтүбүз, кубанчыбыз жана Эгебиз Ыйса келгендеги сыймыгыбыз силер эмей, ким?

²⁰Ырасында биздин көзгө басар сыймыгыбыз, кубанчыбыз силерсиңер.

3

^1-3Акыры айлабыз кеткенде, өзүбүз Афин шаарында калып, биз менен кошо Машаяк жөнүндөгү Жакшы Кабарды таратышып, бизге окшоп Кудайдын кызматчысы болгон боордошубуз Тиметейди силерге жиберүүнү чечтик. Минткенибиздин максаты, эч бириңер кыйналганынан улам артка чегинбесин деп, жигериңерге жигер кошуп, ишенимиңерди бекемдөө эле. Кыйынчылык көргөнүбүз да жазуу-буйрук экенин силер өзүңөр билесиңер.

⁴Баарыбыз башыбыздан кыйынчылык өткөрөрүбүздү мурунтан эле айтып жүргөнбүз. Өзүңөр билгендей, бардыгы так биз айткандай болуп чыкты.

⁵Мына ушул себептүү, силерден эч дайын болбогондуктан айлам кетип, азгыруучу силерди ак жолдон адаштырып, жумшаган мээнетибиз текке кетпегей эле деп, ишенимиңер жөнүндө билип келүүгө Тиметейди жөнөткөн болчумун.

⁶Мына эми Тиметей да кайтып, ишенимиңер менен сүйүүңөр жөнүндө сүйүнүчтүү кабар алып келди. Ал силердин биз жөнүндө дайыма жакшы ойдо болгонуңарды жана, бизге окшоп, көрүшүүгө ынтызар экениңерди айтты.

⁷Ошентип, боордоштор, канча деген азап-тозокторду тартып жатканда силер тууралуу укканыбыз жаныбызды жубатып, ишенимиңер бизге кайрат берди.

⁸Эгебиз менен биримдикте бекем турганыңар алдыбызга өбөк, аркабызга жөлөк болду.

⁹Эми Кудайга сыйынганыбызда, Ага силер үчүн, бизди ушунчалык кубандырып жатканыңар үчүн алкышыбызды айта алабыз.

¹⁰Ишенимиңерге эмне жетпей турса, ошону толукташ үчүн силер менен кайрадан жолуктурсун деп, Кудайдан күнү-түнү жалынып, тилеп жатабыз.

¹¹Эми Кудай Атабыз Өзү жана Эгебиз Ыйса силерге барууга жол бергей эле!

¹²Силерге болгон сүйүүбүз уламдан улам күч алган сыяктуу, Эгебиз силердин да бири бириңерге жана бардык адамдарга болгон сүйүүңөрдү өстүрүп, арттыра берсин.

¹³Ошондо Ал силерди кубаттап, Эгебиз Ыйса Өз ыйыктары менен келгенде, силер Кудай Атабыздын алдында эч кынтыгы жок, ыйык болосуңар. Оомийин.

4

Кудайга жаккандай жашоо

¹Акырында, боордоштурубуз, Эгебиз Ыйсанын атынан өтүнүп суранарыбыз бул. Канткенде Кудайга жаккандай өмүр сүрөрүңөрдү силер бизден үйрөнүп, дал ошондой жашап келатасыңар. Мындан ары да арышыңардан жазбай, ушул жолдо алгалай бергиле.

²Эгебиз Ыйсанын эрки менен айткан акыл-насаатыбызды силер жакшы билесиңер.

³Кудай силерге Анын алдында адал өмүр сүрүп, жыныстык бузукулуктан оолак болууну буюрган.

^4-5Кудайды тааныбаган элдерге окшоп жанкумарга берилбестен, ар бириңер аял алгыла да, аны менен болгон карым-катнашыңарды таза сактап, бири бириңерди урматтап жашагыла.

⁶Ошондуктан туура эмес жолго түшпөгүлө да боордошторуңарга кыянаттык кылбагыла. Мурда эле силерге катуу эскертип айтканыбыздай, Кудай минткендердин сазайын колдоруна берет.

⁷Кудай бизди адепсиздикке эмес, ыйык өмүр сүрүүгө чакырган.

⁸Андыктан кимде-ким ушунун баарын этибарга албаса, ошону менен адамды эмес, силерге Ыйык Рухун ыроологон Кудайды этибарга албаган болот.

⁹Боордоштордун ортосундагы мээримдүү мамиле жөнүндө болсо силерге жазуунун эч кажети жок, себеби бири бириңерге мээримдүү болууну силерге Кудай Өзү үйрөткөн.

^10-11Македония аймагындагы бардык боордошторуңарга мээримдүү болгонуңар да калетсиз. Бирок биздин өтүнгөнүбүз бул, боордоштор, сүйүүңөрдү арттырып, тынч жашоого умтулгула. Биз насыят кылгандай, өз ишиңерди кылып, өз жаныңарды өзүңөр баккыла.

¹²Ошондо башкалардын урмат сыйына да татып, эч кимге көз каранды да болбойсуңар.

Ыйса Машаяктын кайтып келиши

¹³Боордоштор, үмүтү үзүлгөн немелердей кайгыртпаш үчүн, силерди көзү өтүп кеткендер келечекте эмне болорунан кабарсыз калтыргыбыз келбейт.

¹⁴Биз Ыйсанын өлүп, кайра тирилгенине ишенебиз. Андай болсо, Ыйсага ишенип бул дүйнөдөн өтүп кеткендерди да Кудай Ыйса менен кошо алып кетери биз үчүн анык.

¹⁵Эгебиздин Өз сөзүнө таянып айтарыбыз бул: Эгебиз кайтып келген кезде, көзү тирүүлөрүбүздүн бул дүйнөдөн мурда өтүп кеткендерден эч артыкчылыгыбыз болбойт.

¹⁶Анткени Эгебиз Өзү буйрук берип, башкы периштенин чакырган үнү угулат да, Кудай сурнайынын добушу жаңырып, Эгебиз көктөн түшүп келет. Ошондо Машаякка ишенип бул дүйнөдөн өтүп кеткендер биринчи болуп тирилишет.

¹⁷Андан кийин биз, ошол мезгилде али көзү тирүүлөр, Эгебизди тосуп алыш үчүн алар менен чогуу булуттарга алынып, асманга көтөрүлөбүз. Ошентип түбөлүккө Эгебиз менен бирге болобуз.

¹⁸Бири бириңерге мына ушу сөздөрдү айтып, кайрат берип тургула.

5

Эгебиздин кайтар күнүнө даяр болгула

¹Бирок, боордоштор, мунун баары качан, кайсы мезгилде болорун силерге жазуунун кажети жок.

²Түн жамынып келген ууруга окшоп, Эгебиздин кайтар күнү да күтүлбөгөн жерден келерин силер өзүңөр да жакшы билесиңер.

³Аялдын толгоосу капысынан башталгандай эле, бул апат да «бардыгы тынч, эч коркунуч жок» деп бейкапар отурган элдин башына күтүүсүздөн түшөт да, андан эч ким качып кутула албайт.

⁴Бирок боордоштор, караңгылыкта жүрбөгөн силерди Эгебиздин кайтар күнү капысынан келген уурудай аң-таң калтырбашы керек.

⁵Силер баарыңар күндүзгү жарыкта жүрөсүңөр. Биздин түн караңгылыгына эч тиешебиз жок.

⁶Андай болсо, биз башкаларга окшоп уктап калбай, сергек жана эстүү болушубуз керек.

⁷Анткени уктар киши түн ичинде уктайт. Мас болор киши түн ичинде мас болот.

⁸Бирок биз күндүзгү жарыкта жүргөн соң, эстүү бололу. Үстүбүзгө ишеним менен сүйүүнүн соот кийимин киели да куткарылабыз деген үмүт башыбызга туулга болсун.

⁹Кудай бизди Өз каарына калтырыш үчүн эмес, Эгебиз Ыйса Машаяк аркылуу куткарып алыш үчүн тандап алган.

¹⁰Ал кайтып келгенге чейин тирүү болобузбу же бул дүйнөдөн өтүп кетебизби, түбөлүккө Аны менен бирге болушубуз үчүн Машаяк Өз жанынан кечкен.

¹¹Ошондуктан мындан ары да бири бириңерге жигер берип, ишенимде бири бириңерге өбөк болгула.

Соңку сөз жана бата тилөө

¹²Дагы да суранарыбыз бул, боордошторубуз, араңарда эмгектенип, силерди Эгебиздин жолуна баштап, акыл-насаатын айтып тургандарга урмат-сый көрсөткүлө.

¹³Кылган ишине ылайык өзгөчө кадырлап, аларга мээримдүү болгула. Өз ара ынтымакта жашагыла.

¹⁴Боордоштор, өтүнөбүз, жатып ичер жан бактыларды эскерткиле, батымы жокторго кайрат бергиле, алсыздарды колдогула, бардыгына сабырдуу болгула.

¹⁵Байкагыла, бириңер да жамандык кылгандарга кайта жамандык кылбагыла. Андан көрө, бири бириңерге да, өзгөлөргө да дайыма жакшылык кылууга умтулгула.

¹⁶Дайым кубангыла.

¹⁷Тынбай сыйынып тургула.

¹⁸Бардык жагдайда Кудайга ыраазычылык гана билдирип тургула. Кудайдын Ыйса Машаякка ишенген силерге буюрганы ушул.

¹⁹Ыйык Рухту өчүрбөгүлө.

²⁰Пайгамбарчылыктарды барктай билгиле.

²¹Бардыгын сынап көрүп, жакшысын гана колдонгула.

²²Ар кандай жамандыктан оолак болгула.

²³Тынччылык булагы болгон Кудай силерди бардык жагынан Өзүнө окшоштуруп, рухуңар менен жан-тениңерди Эгебиз Ыйса Машаяктын келер күнүнө дейре толугу менен кынтыксыз сактасын.

²⁴Силерди Өзүнө чакырган Кудай ишенимдүү. Ошондуктан Ал мунун баарын орундатат.

²⁵Боордоштор, биз үчүн да сыйынып тургула.

²⁶Боордошторуңар менен көрүшкөндө, мээримдүүлүк менен бетинен сүйүп учурашкыла.

²⁷Эгебиздин атынан көптөн көп өтүнөм, колуңардагы катты боордошторуңардын баарына окуп берсеңер.

²⁸Эгебиз Ыйса Машаяк силерге ырайым кылсын.

2 Тесалоникалыктар

1

Саламдашуу

²Кудай Атабыз менен Эгебиз Ыйса Машаяк силерге ырайым этип, тынччылык берсин!

Машаяк кайтканда, ар ким өз тиешесин алат

³Боордоштор, ишенимиңер ушунча өсүп, бири бириңерге болгон сүйүүңөр барган сайын артып баратканын көрүп, силер үчүн ар дайым Кудайга ыраазычылык билдирип турбасак калыстык болбос.

⁴Ошондуктан биз өзүбүз Кудай жыйындарында силер жөнүндө, куугунтуктар менен башыңардан өткөргөн кыйынчылыктардын баарын чыдамкайлык менен көтөрүп, ишенимден жазбай келатканыңар жөнүндө сыймыктануу менен айтып жүрөбүз.

⁵Мунун баары Кудай сотунун калыстыгын айгинелеп турат: Кудай Падышалыгында болууну тандап алганыңар үчүн азап чегип жаткан силер ага кирүүгө татыктуу болосуңар.

⁶Өзүнүн адилеттүү өкүмүн чыгарып, Ал силерге азап жедиргендердин өздөрүн азап жедирет.

^7-8Ал эми кыйналып жаткан силерге биз менен бирге тынччылык берип, жай алдырат. Бул Эгебиз Ыйса жалындаган от менен Өзүнүн кудуреттүү периштелеринин коштоосунда көктөн түшүп келгенде болот. Ал Кудайды таануудан баш тарткандардын жана Эгебиз Ыйса жөнүндөгү Жакшы Кабарды этибар албагандардын сазайын колдоруна берет.

⁹Алардын жазасы — Эгебизден биротоло ажырап, Анын улуулугунан алыстатылып, түбөлүк апат болуу.

¹⁰Эгебиз кайткан ошол күнү Анын ыйыктары, Ага ишенгендердин баары чогулуп, эбегейсиз сулуулугуна суктанып даңазалашат. Өзүбүз күбөгө өтүп, айтып берген Жакшы Кабарды ишенип кабыл алган силер да алардын арасында болосуңар.

¹¹Кудай силерди Өзү чакырган жашоого татыктуу кылып, кудурети менен колдоп, жасайын деген ар бир жакшылыгыңарды иш жүзүнө ашырып, ишенимге таянып кылган ар бир ишиңерди аягына чыгарып берсин деп тилеп, тынбай сыйынып турганыбыздын себеби мына ушунда.

¹²Ошентип Кудайыбыз жана Эгебиз Ыйса Машаяктын ырайымы менен Эгебиз Ыйсанын ысмы силер аркылуу, силер болсо Ал аркылуу даңкталасыңар.

2

Кудайдын душманы — тажаалдын келиши

¹Эми, боордоштор, Эгебиз Ыйса Машаяктын келерине жана биздин чогулуп, Аны тосуп чыгарыбызга байланыштуу өтүнөрүбүз бул:

²бизди пайгамбарчылык кылып, же жыйындан сөз айтып жатып, же болбосо кат жиберип, Эгебиздин кайтар күнү келип калганын айтты деген каңшаар уксаңар, дал болуп, алдастап, дүрбөлөңгө түшпөгүлө.

³Эч ким бир амалын таап, силерди алдап кетпегидей болсун. Анткени Эгебиз кайтардан мурун, эң алды Кудайга каршы козголоң башталып, Кудай мыйзамынын каршылашы, ойрон боло турган адамдын жүзү ачылууга тийиш.

⁴Ал кудай делинген же адам баласы табынган нерселердин бардыгына каршы туруп, өзүн алардан жогору коюп, ал турсун Кудайдын ийбадатканасында отуруп алып, өзүн Кудай деп жарыялайт.

⁵Мунун баарын араңарда болгонумда эле эскертип айтып жүргөнүм эсиңердеби?

⁶Кудай мыйзамына каршы чыгар адамды азырынча, жогорудан коюлган убакыт-саат келгичекти, кандай кудурет-күч ачыкка чыгарбай, кармап турганын силер билесиңер.

⁷Бирок адамдарды Кудай мыйзамына каршы тургузар күч өз жашырын ишин күн мурунтан эле жүргүзө баштаган. Убагы келгенде, аны кармап турган күч арадан алынып ташталат.

⁸Ошондо Кудай мыйзамына каршы турчу адамдын жүзү ачылат. Бирок Өзүнүн кайтар күнүндө Эгебиз Ыйса аны оозунан чыккан бир илеп деми, жаркыраган улуулугу менен кыйратып жок кылат.

⁹Мыйзам каршылашын шайтан алып келет. Ал шайтандын кудурет-күчүнө бөлөнүп, бардык жалган жышаандар менен шумдуктарды көрсөтөт.

¹⁰Ар кандай адилетсиз иштерди жасап, ошонусу менен апат боло тургандарды азгырыкка салат. Алардын апат болорунун себеби өздөрүн куткарчу чындыкты жактырбай, андан баш тарткандыгында.

^11-12Дал ошон үчүн, чындыкка ишенбестен, адилетсиздикти жактыргандардын баары жазага тартылсын үчүн, Кудай аларды жалган нерсеге ишенгендей кылып коёт.

Куткарылуу үчүн тандалганыңарды билип, ишенимге бекем тургула

¹³Ал эми биз, Эгебиздин мээри түшкөн боордоштор, силер үчүн Кудайга дайыма алкыш айтып турушубуз керек. Анткени Кудай башынан эле силерди Өзүнө тандап алып, Рух менен ыйыктап, чындыкка ишендирип, куткарылууга жол сызып койгон.

¹⁴Дал ушул себептен Ал силерди Эгебиз Ыйса Машаяк менен кошо даңкталсын үчүн биз жеткирген Жакшы Кабар аркылуу Өзүнө чакырып алды.

¹⁵Ошондуктан, боордошторубуз, туруктуу болуп, биз силерге сөз аркылуу же кат аркылуу окуткандарыбызды бекем кармангыла.

^16-17Эми болсо Эгебиз Ыйса Машаяктын Өзү жана бизге мээримин төгүп, Өз ырайымы боюнча бизге түгөнгүс жигер менен үзүлбөс үмүт берген Кудай Атабыз силерди жигерлентип, качан болсо да жакшылык кылгыдай, жакшы сөз айткыдай кайрат берип турсун.

3

Биз үчүн сыйынып тургула

¹Акырында, боордоштор, Эгебиздин сүйүнүчтүү кабары тез жайылып, бардык жерлерде силердегидей зор урмат-сый менен кабыл алынсын деп, бизге Кудайдын батасын тилеп сыйынууңарды өтүнөбүз.

²Кудайыбыз бизди ниети бузук, карасанатай адамдардан сактасын деп да сыйынып тургула, себеби ишеним баарында эмес.

³Бирок Эгебиз — ишенимдүү. Ал силерге кайрат берип, азгыруучудан сактайт.

⁴Силер ишенимдүү болуп буйругандарыбызды мурда кандай аткарып келсеңер, мындан ары да так аткарып жүрөрүңөргө Эгебиз бизди толук ынандырды.

⁵Эгебиз Өзү ой-сезимиңерди Кудайдын мээримине мурдагыдан да көбүрөөк буруп, Машаяктыкындай чыдамкайлык берсин.

Иштебеген тиштебейт

⁶Эми, боордоштор, силерге Эгебиз Ыйса Машаяктын атынан берер буйругубуз бул: боордошторуңардын бекерчиликте күн өткөрүп, берген таалимибизди жашоосунда колдонбогондордун ар биринен оолак болгула.

⁷Бизден үлгү алып турушуңар керек экенин өзүңөр жакшы билесиңер го. Анткени араңарда болгондо, биз да бош жүрбөдүк,

⁸эч бириңердин наныңарды да бекер жеген жокпуз. Анын ордуна, эч кимге жүк болбойлу деп, кара терге түшүп, күн-түн дебей мээнет кылдык.

⁹Биз силерден жардам алууга акыбыз жоктугунан эмес, тек гана бизди туурасын деп, силерге үлгү көрсөтүш үчүн ушинткен элек.

¹⁰Жаныңарда жүргөнүбүздө эле силерге: иштебеген тиштебесин деп буйрук бергенбиз.

¹¹Муну айтып жатканыбыздын себеби, кээ бириңердин башкалардын ишине кийлигишкенден башка эч пайда-батасы жок, бекер эле басып жүргөндөрүн уктук.

¹²Эми болсо ошенткендерге Эгебиз Ыйса Машаяктын атынан буйруганыбыз да, алардан өтүнөрүбүз да бул: эч кимдин тынчын албай иштегиле да, наныңарды өз маңдай териңер менен таап жегиле.

¹³Силер болсо, бооордошторубуз, талбай жакшылык кылгыла.

¹⁴Эгерде кимде-ким ушул катта жазгандарыбызды укпай койсо, андай адамды ичтен белгилеп коюп, уяткарыш үчүн, аны менен мамиледе болбогула.

¹⁵Бирок кантсе да, аны душман көрбөй, боордошчо эскертип койгула.

Соңку сөз жана бата тилөө

¹⁶Тынчтыктын булагы болгон Эгебиз силерге бардык учурда, ар кыл жол менен Өз тынччылыгын берсин. Баарыңарга Эгебиз жар болсун!

¹⁷Мен, Пабыл, бардык каттарымдагыдай эле, ушул саламымды да менден экенин көрсөтүш үчүн өз колум менен жаздым. Мен дайыма ушинтем.

¹⁸Эгебиз Ыйса Машаяк баарыңа ырайым кылсын!

1 Тиметей

1

Саламдашуу

¹Куткаруучу Кудайыбыздын жана үмүтүбүз Машаяк Ыйсанын амири боюнча Машаяк Ыйсанын элчиси болгон Пабылдан

²өз колум менен ишенимге алпкелип, өз уулумдай көргөн Тиметейге дубай салам! Ылайым эле Кудай Атабыз менен Эгебиз Машаяк Ыйса сага ырайымдуу жана кайрымдуу болуп, тынччылык берсин!

Жалган окутууларга каршы эскертүү

³Македония аймагына баратканымда суранганымдай, эми да сенин Эфес шаарында калып, жанакы, жалган окутууларды таратып жаткан немелерге тыюу салууңду көптөн-көп өтүнөм.

⁴Алардын болмуштарды айтып, эзели түгөнбөс санжыраларды териштиргени талаш-тартыш гана туудуруп, Кудайдын ишеним аркылуу билинчү ишине жолтоо болууда.

⁵Муну мен ишенгендер бири бирин сүйө билишсин деп айтып жатам. Мындай сүйүү болсо чын жүрөктөн, таза абийирден жана астейдил ишенимден келип чыгат.

⁶Айрымдар булардан баш тартышып, куру бекер талаш-тартыштарга кирип кетишти.

⁷Алар Тоорат окутуучулары болгусу бар, бирок эмнени кеп кылып, эмнени ырастап жатышканын өздөрү да билишпейт.

⁸Ал эми биз Тоорат мыйзамынын, эгерде аны туура колдонсо, жакшы экенин билебиз.

⁹Тоорат мыйзамы адил адамдар үчүн берилген эмес. Ал мыйзамды бузган, тоңмоюн адамдар үчүн, Кудайдан коркпогон, күнөөгө белчесинен баткандар үчүн, эч нерсени ыйык тутпаган жана Кудайга акарат келтирген, ата-энесин же башка бирөөнү өлтүргөндөр үчүн,

¹⁰бузукулар жана бачабаздар, киши уурдагычтар, алдамчылар, жалган күбөлөр, дегеле туура окутуунун бардык каршылаштары үчүн берилген.

¹¹Бул окутуу бардык мактоого татыктуу болгон даңазалуу Кудайыбыздын мага ишенип тапшырган Жакшы Кабарында камтылган.

Кудайдын көрсөткөн ырайымы үчүн ыраазычылык билдирүү

¹²Ишимди аткарууга мага күч-кубат берип турган Эгебиз, Машаяк Ыйсага ыраазымын, анткени Ал мени ишенимдүү деп таап, Өзүнө кызмат кылууга дайындады.

¹³Бир кезде Ага тил тийгизип, үмөттөрүн куугунтуктап, Өзүн кордогонума карабастан, муну билбестик жана ишенбестиктен кылганымды билип, Ал мага кайрымдуу болду.

¹⁴Не деген ырайымын көрсөтүп, Жараткан Эгебиз мени Өзүнө ишендирип, башкаларга мээримдүү кылды. Мындай ишеним менен мээримге биз Машаяк Ыйса менен тыгыз байланышыбыз аркылуу ээ болобуз.

¹⁵Мына бул сөз анык жана толук ишеним менен кабыл алынууга тийиш: Машаяк Ыйса бул дүйнөгө күнөөкөрлөрдү куткарыш үчүн келген. Алардын ичинен болсо жеткен күнөөкөрү менмин.

¹⁶Кудай мага ырайым кылганда, Машаяк Ыйса дал ушул, жеткен күнөөкөр болгон мен аркылуу Өзүнүн чексиз сабырдуулугун көрсөттү. Ал муну келечекте түбөлүк өмүргө ээ болобуз деп, Ыйсага ишеним арткандарга үлгү болсун деген.

¹⁷Түбөлүктүн Падышасына, өлбөс, көзгө көрүнбөс, бирден-бир Кудайга кылымдардан кылымдарга урмат жана даңк болсун! Оомийин.

¹⁸Тиметей, балам, сага ушул насааттарымды мурда сен жөнүндө айтылган пайгамбарчылыктарды эске алып айтып жатам. Рухий салгылашууда жеңишке жетиш үчүн алар сага курал болуп,

¹⁹ишеним менен таза абийирди сактоого жардам болсун. Кээ бирөөлөр абийирин жеп, ишенимин курутушту.

²⁰Алардын экөө — Именей менен Искендер. Кудайга тил тийгизгенин токтотсун деп, мен аларды шайтандын колуна тапшырган элем.

2

Жыйындын Кудайга табынышы

¹Ошентип, эң алды көптөн-көп суранарым, бардыгыңар бир бириңер үчүн Кудайга жакшы тилектерди, сыйынууларды, өтүнүчтөрдү жана алкыштоолорду багыштап тургула.

²Сыйынууларыңарда падышалар менен колунда бийлиги бар кишилердин бардыгын да эскерип турганыңар ылаазым. Ошондо Кудай алдында такыбаа, эл алдында адил болуп, тынч жана бейпил өмүр сүрмөкпүз.

³Минткениңер дурус иш да болот, бизди Куткаруучу Кудайга да жагат.

⁴Ал ар бир адамдын куткарылышын жана чындыкты билип калышын каалайт.

⁵Анткени Кудай бирөө. Кудай менен адамдын ортосундагы арачы да бирөө. Ал — адам кейпин кийген Ыйса Машаяк.

⁶Жогортодон белгиленген мезгил-сааты келгенде, Ал бүтүндөй адамзат үчүн Өз өмүрүн берди. Мунун өзү Кудай бардык адамдарды куткаргысы келгенин билдирген жышаан болду.

⁷Кудай мени Өз кабарчысы, элчиси жана башка элдерге ишеним менен чындыктын устазы кылып жибергенинин себеби мына ушунда. Бул сөзүм чындык, мен калп айтып жаткан жерим жок.

⁸Ошентип, бирге ийбадат кылыш үчүн чогулганыңарда, эркектердин бардык ачуулануу менен талашып-тартышууларын таштап, Кудайга адал колдорун жайып сыйынып турушун каалар элем.

Аялдардын Кудайга табынуудагы орду

⁹Аялдарга да кааларым ушул. Кийингендери жөнөкөй, уят-сыйыттуу болуп, алар адеми жасалгаланган чачтары, же болбосо алтын же бермет менен кооздолгон буюмдары, же болбосо кымбат баалуу кийими эмес,

¹⁰кылган жакшылыгы менен көрүнсүн. Бул Кудайдан ыйбаа кылган аялдарга ылайык.

¹¹Таалим алып жатышканда, үн катпастан, баш ийгенге үйрөнүшсүн.

¹²Аялдардын окутуучу болушуна же эркек кишини башкарышына жол берилбесин; алар чогулушта өзүн тынч алып жүрүүгө тийиш.

¹³Анткени Кудай биринчи Обону эмес, Адамды жараткан.

¹⁴Шайтанга алданган да Адам эмес эле. Шайтандын сөзүнө кирип, Кудайдын мыйзамын бузган аял болчу.

¹⁵Кантсе да, ишенимди бек туткан, мээрбан жана таза, өзүн сый-сыпаттуу алып жүргөн аялзаты бала төрөп жатканда, ажалдан аман калат.

3

Жыйын жетекчилери

¹Ким жыйында жетекчи болууну эңсесе, эң жакшы иш каалаганы деген калыс сөз бар.

²Жыйын жетекчиси жүрүм-турумунда эч айыбы жок, бир эле аялы бар, эстүү, өзүн өзү кармай билген, адептүү, меймандос, таалим берүүгө ийкемдүү болушу керек.

³Ал ичкиликке берилбеген, ачууга алдырбаган, кичи пейил, урушуп-керишпеген, акчага суктук кылбаган,

⁴ошондой эле өз үй-бүлөсүн жакшы башкарган жана балдарынын урмат-сыйына татып, аларды тил алчаак кылып тарбиялоого жетише алган адам болууга тийиш.

⁵Себеп дегенде өз үй-бүлөсүн башкара албаган неме Кудай жыйынынын камын көрө алмак беле?

⁶Жыйын жетекчиси Кудайга жаңы эле ишенген адам да болбошу керек. Антпесе ал көөдөнүн көтөрүп, ибилис калган жазага кабылышы мүмкүн.

⁷Ошону менен бирге ал жыйындан тышкаркы элдин ичинде да кадыр-барктуу болууга тийиш. Антпесе сөзгө калып, шайтандын тузагына түшүшү мүмкүн.

Жыйындагы жардамчылар

⁸Ошондой эле жыйындагы жардамчылар да олуттуу, эки жүздүүлөнбөгөн, масчылыкка берилбеген, өз пайдасын көздөбөгөн;

⁹чыныгы ишенимдин аларга ачылып берилген купуя сырын бек карманып, абийирин таза сактаган адамдар болууга тийиш.

¹⁰Алар эң алды сыналып, сыноодон өткөндөн кийин гана биротоло жардамчылык ишке алынышы керек.

¹¹Ошол сыяктуу аял жардамчылардын^[1]да өзүн туура алып жүргөн, ушакчылык менен масчылыктан алыс, бардык ишинде ишенимдүү болгону ылаазым.

¹²Жыйын жардамчылары болуп бир гана аялы бар, балдарына туура тарбия берип, үй-жайын жакшы башкара билген адамдар дайындалсын.

¹³Себеби жардамчылык кызматын жакшы өтөгөндөр эл ичинде да кадыр-баркка жетишип, Ыйса Машаякка болгон ишеними туурасында да тайманбай сүйлөй алышат.

Кудай берген ишенимдин улуу купуя сыры — Машаяк

¹⁴Жакын арада өзүм силерге барып калам деген үмүттөмүн. Бирок ошентсе да, сага ушул көрсөтмөлөрдү жазып коюуну оң көрдүм.

¹⁵Эми кармалып калсам да, Кудай үй-бүлөсүнө кошулгандар катары ишенгендер өздөрүн кандай алып жүрүш керек экенин билгендей болосуң. Кудайдын үй-бүлөсү — бул тирүү Кудайдын жыйыны, ишенимдин тиреги жана пайдубалы.

¹⁶Кудай берген ишенимибизде улуу купуя сыр катылып жатканы айныгыс чындык: Ал жерге адам кейпин кийип келген,

Адилдигин Ыйык Рух далилдеген,

Асмандан периштелер көрүп Аны,

Кабары башка элдерге жеткирилген,

Дүйнөгө ишенимдин нуру жанган,

Даңкталып, Ал асманга кабылданган.

4

Жалган окутуулар тууралуу эскертүү

¹Акыркы убакта кээ бирөөлөр жалганчы рухтарга кулак салып, жиндерден келген окутууларды карманып, чыныгы ишенимден четтеп кетишерин Ыйык Рух ачык-айкын айтып жатат.

²Мындай окутууларды абийирин жеген эки жүздүү калпычылар таратышат.

³Бул митаамдар үйлөнүүгө жана тамактын белгилүү түрлөрүн жешке болбойт деп үйрөтүшөт. Бирок ал тамактарды да Кудай жараткан. Ким Кудайга ишенип, чындыкты таанып билген болсо, ыраазычылык айтып сыйынуу менен алардан даам татса болот.

⁴Анткени Кудай жараткандын баары адал. Ошондуктан алардын эч биринен баш тартпай, бардыгын ыраазычылык билдирүү менен кабыл алган абзел,

⁵себеп дегенде Кудай Сөзүн окуп, сыйынып таткан даам арам болбойт.

Ыйса Машаяктын жакшы кызматчысы болуу

⁶Айткан акыл-насаатымды калган боордошторуңа айтып, бекем ишеним берүүчү жана өзүң жолдоп жүргөн чындыкты окутуучу сөз сенин рухий азыгың болсун. Ошондо Машаяк Ыйсанын жакшы кызматчысы болосуң.

⁷Маңыз сөздөр менен кемпирлер айтчу болмуштардан оолак бол. Андан көрө, өзүңдү Кудайга жаккандай жашоого машыктыр.

⁸Дене машыктыруунун да пайдасы жок эмес. Бирок ага караганда Кудайга жаккандай жашоого машыгуу бардык жагынан пайдалуу, себеби ал сени азыр да, келечекте да Кудай убада кылган өмүргө ээ кылат.

⁹Бул — калыс сөз. Аны толук ишенүү менен кабыл алсаң болот.

¹⁰Азыркыга дейре бой бербей күрөшүп да, эмгектенип да келгенибиздин себеби — бүтүндөй адамзаттын, айрыкча Жакшы Кабарга ишенгендердин Куткаруучусу болгон тирүү Кудайга бел байлаганыбызда.

¹¹Аларга ушундай насаат айтып, ушундай үйрөт.

¹²Сага жаш деп эч ким өйдөсүнүп карабасын. Өзүң болсо башкаларга сүйлөгөн сөзүң жана жүрүм-турумуң менен, сүйүүң, ишенимиң, кынтыксыз жашооң менен үлгү бол.

¹³Мен келгичекти эл алдында Ыйык Жазууну окуп, насыят айтып, окутуп жүр.

¹⁴Пайгамбарчылык сөз айтылып, жыйын жетекчилери үстүңө колдорун койгондогу алган рухий касиетиңди барктай бил.

¹⁵Жогоруда айтылгандарды иш жүзүндө колдонуп, өзүңдү аларга арна. Ошондо бардыгы сен жетишкен ийгиликтерге күбө болушат.

¹⁶Өзүңө көз салып, эмнени үйрөтүп жатканыңды байка. Дайыма ушундай кылып жүр. Ошондо өзүң да куткарылып, сага кулак салгандарды да куткарасың.

5

Жыйындагыларга туура мамиле кылуу

¹Сакалдуу кишиге насаат айтканыңда, сылык-сыпаа сүйлөп, өз атаңдай урматта. Жашыраак эркекти ага-иниңдей,

²улгайган аялды энеңдей көрүп, жашыраак кыз-келинге эже-карындашыңдай ызаттап таза мамиле кыл.

³Таянар кишиси жок калган жесирлерге сый көрсөтүп, алардын муктаждыктарын ойло.

⁴Ал эми жесирдин балдары же неберелери бар болсо, анда алар эң алды ишенгендер катары жакындарына кам көрүүнү үйрөнүшсүн да, ошону менен энесинин алдындагы милдетин аткарышсын, себеби бул Кудайга жаккан иш.

⁵Багар кишиси жок, жалгыз калган жесирлер болсо бар үмүтүн Кудайга артып, Андан жардам сурап, күнү-түнү сыйынып турушу керек.

⁶Бул жашоонун жыргалчылыгын гана ойлогон жесир көзү тирүү турганы менен, өзү өлүк.

⁷Жесирлер эл алдында кынтыксыз болсун үчүн аларга менин ушул насаатымды айт.

⁸Ал эми ким жакындарынын, өзгөчө өз үй-бүлөсүнүн камын көрбөсө, ал динбезер жана Кудайга ишенбеген адамдан да жаман.

⁹Жесирлердин тизмесине жашы алтымыштан ашкан, күйөөсүнүн алдында өзүн таза сактаган^[2]жесирлерди киргиз.

¹⁰Алар ошондой эле өздөрүнүн жакшы иштери, балдарын жакшы тарбиялап өстүргөнү, конок тосо билген меймандостугу, момундук менен ыйыктарга кызмат кылганы, бей-бечараларга жардам бергени жана өздөрүн ар кандай жакшылык иштерди кылууга арнагандыгы менен таанымал болушу керек.

¹¹Ал эми жашыраак жесирлерди тизмеге кошпой эле кой, себеби дене кумарына жетеленип, турмушка чыккысы келгенде, алар өздөрүн Машаякка арнагандыгынан баш тартып да коюшат.

¹²Натыйжада Машаякка берген убадасынан кечип, айыпталышат.

¹³Бул гана эмес, убактысын жумуш кылбай, бекерчиликте өткөрүп, үйдөн-үйдү кыдырууну адатка айландырып алышат. Мунусу аз келгенсип, ушак таратып, башкалардын иштерине кийлигишишет да айтылбай турган нерселерди айтышат.

¹⁴Андыктан, душмандарыбыз бизге тил тийгизбесин үчүн, жаш жесирлердин кайрадан турмушка чыгып, балалуу-чакалуу болуп, үй-жайын караганы оң деп эсептейм.

¹⁵Ансыз деле кээ бири эбак эле туура жолдон тайып, шайтанды ээрчип кетишти.

¹⁶Ишенген аялдардын кимисинин жесир калган тууган-туушкандары болсо, аларды жыйынга жүк кылбай, өздөрү жардам беришсин. Багар кишиси жок жесирлер гана жыйындын кароосунда болууга тийиш.

¹⁷Үзүрлүү эмгек өтөп, жыйынды жакшы башкарган жетекчилер, айрыкча насыят айтуу менен окутуу жаатында талыкпай иштегендер, өзгөчө урмат-сыйга жана кылган кызматына ылайык акы алууга татыктуу.

¹⁸Себеби Ыйык Жазууда «Эгин басып жаткан өгүздүн оозун калкалаба» жана «Жумушчу өз маянасын алууга акылуу»деп айтылган.

¹⁹Эки же үч күбө болмоюн, жыйын жетекчилерине карата айтылган айыптоолорго кулак салба.

²⁰Күнөө кылууну адат кылып алгандарга элдин көзүнчө сөгүш бер. Мындай кылсаң, калгандары да күнөө кылуудан коркуп калышат.

²¹Кудайдын Өзүн, Эгебиз Ыйса Машаякты жана касиеттүү периштелерди күбө салып, сага катуу эскертем: айткандарымдын бирин да калтырбай сактап, эч кимди башкалардан артык көрбө да, эч нерседе бир жактуу болбо.

²²Кол коюп сыйынуу менен тигил же бул адамды Эгебизге кызматчы кылып дайындаганыңда ашыкпа. Антпесе анын кылган күнөөсүнө сен да жооптуу болосуң. Эч кимдин күнөөлүү иштерине катышпа. Өзүңдү пакиза сактап жүр.

²³Оорулуу ашказаның менен тез-тез кармап калчу сыркоолоруң үчүн суу гана эмес, бир аз шарап да ичип жүр.

²⁴Бирөөлөрдүн күнөөсү азыртан, кыямат кайым боло электе эле көзгө көрүнүп турса, башкаларыныкы кийин гана ачыкка чыгат.

²⁵Анын сыңары, кылынган жакшылык да же дароо эле ачык көрүнөт, же азыр ачык көрүнбөгөнү менен баары бир белгисиз калбайт.

6

Кул өз ээсин сыйлай билүүгө тийиш

¹Кимдир бирөөнүн кулу болгондордун баары, эгерде Кудайдын атына жана биз тараткан окутууга тил тийгизбейли десе, өз төрөлөрүнө бардык жагынан урмат-сый көрсөтүшсүн.

Жалган окутуу жана чыныгы дөөлөт

²Кимдин төрөсү Машаякка ишенген киши болсо, андайлар ээсинин ишенимдеш болгонуна шылтап беделин түшүрүшпөсүн. Андан көрө, ээсинин сүйүктүү боордош экенин билип, ага кайра көбүрөөк дитин коюп кызмат кылышсын. Боордошторуңа мына буларды насаатта.

³Кимде-ким Эгебиз Ыйса Машаяктын калтырган акыйкат сөздөрүнө жана Кудайга жаккандай жашообузга негиз болчу таалимге макул болбостон, мен насааттап жаткандарымдан бөлөк нерселерди окутса,

⁴анда ал көөдөнүн көтөрүп, чындыктын жытын да билбегени. Андайлар үчүн сөзгө асылып талашып-тартышуу менен чатакташуу өзүнчө эле кумар болуп калган. Анткендери болсо кызганыч, жаңжал, жамандашуу, шектенүү гана туудуруп,

⁵акылынан айнып, чындыкты унуткан адамдардын түгөнгүс айтышууларынан башка эч нерсеге алып келбейт. Алардын ойлогону Кудайга жармашып, байлыкка жетүү.

⁶Албетте, колубузда барына ыраазы болгонго үйрөнсөк, Кудайга ишенгенибиз бизди чыныгы байлыкка ээ кылат.

⁷Адам баласы жарык дүйнөгө жылаңач келип, жылаңач кетет эмеспи.

⁸Андыктан жээр тамагыбыз, киер кийимибиз бар болсо, ошого каниет кылалы.

⁹Жанакы ач кулкумун ойлогондор болсо азгырыкка кирип, өз кумарынын тузагына түшүштү да, акылынан ажырап, өздөрүнө зыян келтирүүдө. Кылган күнөөлөрү аларды апат болор жерге сүйрөп, акыры биротоло ойрон кылат.

¹⁰Анткени бардык күнөөнүн түбү — дүнүйөкорлукта. Кээ бирөөлөр байлыктын артынан сая түшүштү да, ишеним жолунан адашып, баштарына канчалаган кайгыларды үйүштү.

Чыныгы ишеним майданы

¹¹Сен болсо, Тиметей, Кудайдын өкүлү экениңди унутпай, булардын баарынан оолак бол. Андан көрө, жан-дилиң менен Кудайга берилүүгө, Ага жаккандай өмүр сүрүүгө, Машаякка болгон ишенимиңди арттырууга, мээримдүү болууга, кыйынчылыктарга алдырбоого жана башкалардын алдында кичи пейил болууга умтул.

¹²Туткан ишенимиң үчүн күчүңдүн барынча күрөшүп, түбөлүк өмүр байгесин ут. Кудай сени дал ушундай өмүргө ээ болсун деп чакырган. Канча деген адамдар өз ишенимиңди жалтанбастан ачык жарыялаганыңа күбө болушту.

¹³Бардыгына өмүр берген Кудайдын алдында жана Понтий Пилатка алынып келингенде кайраттуулук менен ишенимин ачык жарыялаган Ыйса Машаяктын алдында сага буюрам:

¹⁴берген көрсөтмөлөрүмдү Эгебиз Ыйса Машаяктын келер күнүнө чейин бек карманып, эч ким айыптай албагандай так аткарып жүр.

¹⁵Жеткенде белгиленген мезгил-сааты,

Көрсөтөт бардыгына Машаякты

Бирден-бир даңазалуу Башкаруучу,

Бүтүндөй падышалар Падышасы,

Бүтүндөй эгелердин Эгедери,

¹⁶Бирден-бир түбөлүккө Бар болуучу;

Ал турат эч ким жеткис жарык-нурда,

Эч качан адам Аны көргөн эмес,

Ал турсун, көрүүгө да дареметсиз.

Урмат-даңк, түбөлүккө күч-кудурет,

Бардыгы — жалгыз Ага! Оомийин.

¹⁷Колунда ушул дүйнөнүн байлыгы барларга эскертип кой: менменсинбесин да, өтүп кетер байлыгына ишенбей, андан көрө, жыргалчылыгыбызды ойлогон, бизге ырыс-кешигин үзбөй берип турган айкөл Кудайыбызды медер тутушсун.

¹⁸Жакшылык кылып, жакшы иштерге байышсын деп буюр. Жоомарт болуп, колунда барын башкаларга берүүгө даяр болушсун.

¹⁹Ошондо алар келечегинин бекем пайдубалы болор чыныгы дөөлөттү топтоп, түбөлүк өмүрдү энчилешет.

Жекече насаат айтып, бата тилөө

²⁰Тиметей, өзүңө ишенип тапшырылгандын баарын сактап жүр. Келжирек, кесир сөздөрдөн жана жалган «билимпоздуктан» келип чыккан талаш-тартыштардан оолак бол.

²¹Кээ адамдар ошол өңдүү «билимге» берилип кетип, акыры өздөрү ишеним жолунан адашып калышты. Кудайым баарыңа ырайым кылсын!

2 Тиметей

1

Саламдашуу

¹Машаяк Ыйса менен биримдикте жашагандарга Кудай түбөлүк өмүр тартуу кылгандыгын жар салыш үчүн жиберилип, Анын амири боюнча Эгебиздин элчиси болгон Пабылдан

²сүйүктүү уулум Тиметейге дубай салам! Ылайым эле Кудай Атабыз менен Эгебиз Ыйса Машаяк сага ырайымдуу жана кайрымдуу болуп, тынччылык берсин!

Ыраазычылык келтирип, Тиметейге кайрат берүү

³Сени ойлоп, күнү-түнү сыйынганымда, ата-бабаларыма окшоп ак дилимден кызмат кылып келген Кудайыма дайыма ыраазычылык билдирип турам.

⁴Коштошкондогу көз жашыңды эстегенде, кайрадан сени менен көрүшүп кубанычка толгум келет.

⁵Кудайга чын жүрөгүңдөн берилип ишенгениң да эсимде. Бул ишеним башында таенең Лой менен энең Уникенин жүрөгүнөн орун алган. Эми ал сенин жүрөгүңө да уялаганына көзүм жетип турат.

⁶Андыктан эскертем: үстүңө колумду коюп, Кудайдын батасын тилеп сыйынганымда алган рухий касиеттериңди колдонуп, улам өркүндөтүп тур.

⁷Анткени Кудайдын Руху бизди коркок кылбайт. Тескерисинче, кудурет-күчүнө бөлөп, мээримдүү болгонго жана өзүбүздү кармай билгенге үйрөтөт.

Жакшы Кабар айтуудан уялба

⁸Ошондуктан элге Эгебиз тууралуу айтуудан жана Ага ишенгендигим үчүн абакта отурганымдан уялба. Андан көрө, Кудайдын кудуретине таянып, Жакшы Кабарды жеткирүүдө тарткан азаптарымды тең бөлүш.

⁹Кудайым бизди Өзүнө тандап алды,

Куткарып, ыйык эли кылып алды.

Татырлык жакшы иштерди кылбасак да,

Ал бизге боору ачып, ырай этип,

Машаяк Ыйса аркылуу баарыбызга

Өзүнүн ырайымын көрсөтөм деп,

Бул аалам башталардан мурун эле

Алдына муну максат кылып алды.

¹⁰Мына эми, акырында Машаяктын,

Куткаруучу Ыйсанын келгенинде,

Шум ажалдын бийлигин жойгонунда,

Түбөлүктүү өмүрүн бизге сунуп,

Жакшы Кабар чындыгын айтканында

Жараткандын ырайымы бизге ачылды.

¹¹Кудай мени дал ушул Жакшы Кабардын жарчысы, элчиси жана устаты кылып дайындаган.

¹²Азап чегип, ушундай кыйынчылыктарды башымдан кечирип жатканымдын себеби — мына ушул. Бирок менин уятка калгыдай жөнүм жок, себеби Кимге бел байлап, Кимге ишенгенимди билем. Өмүрүмдү Анын колуна тапшырган мени Өзүнүн кайтар күнүнө дейре аман сактаганга Анын кудурети жетет.

¹³Менден уккан-көргөнүңдү чыныгы таалимдин үлгүсү катары жетекчиликке алгын да, Ыйса Машаяк менен тыгыз байланышыңды сактап, ишенимге таянып, башкаларга мээримдүү болуп жаша.

¹⁴Ичибизде жашаган Ыйык Рухтун кудуретине сүйөнүп, өзүңө табышталган жакшы нерселерди сактап жүр.

¹⁵Сага белгилүү болгондой, Асия аймагындагылардын баары, алардын ичинде Фигел менен Эрмоген да мага аркасын салып кетишти.

¹⁶Онисифордун үй-бүлөсүнө Эгебиз ырайым кылсын. Канча ирет ал мени жубатып, абакта отурганымдан уялбады.

¹⁷Тескерисинче, Римге келгенде, мени тынбай издеп жүрүп, акыры тапкан эле.

¹⁸Эгебиз кайра кайтар күнүндө ага ырайымдуу болсун! Эфесте болгонумда да анын мага канча жардам бергенин сен өзүң жакшы билесиң.

2

Машаяк Ыйсанын мыкты жоокери бол

¹Ошентип, уулум, Кудайдын Ыйса Машаяк аркылуу көрсөткөн ырайымына таянып, андан күч-кубат ал.

²Көптөгөн күбөлөрдүн алдында жар салганымда уккан таалимди аны башкаларга да бере алган, ишенимдүү кишилерге аманатта.

³Бардыгыбыз тарткан азаптарды Машаяк Ыйсанын мыкты жоокери катары биз менен кошо тартыш.

⁴Аскердик милдетин өтөп жаткан жоокер аскер башчысына жагууну гана көздөп, күндөлүк тиричилик көйгөйлөрүнө алагды болбойт.

⁵Анын сыңары, жарышка чыккан киши да жеңишке бардык эрежени аткарып жетмейин байгеге ээ болбойт.

⁶Жыйналган түшүмдөн биринчи болуп өз үлүшүн кара терге түшүп эмгектенген дыйкан алууга тийиш.

⁷Айткандарымды жакшылап ойлон. Бардыгын түшүнүүгө Эгебиз Өзү жардам берет.

⁸Ыйса Машаякты эстесең! Өзүм тараткан Жакшы Кабарда айтканымдай, Дөөт падышанын урпагы болгон Аны Кудай өлгөндөн тирилткен.

⁹Мына эми ушул Жакшы Кабарды таратканым үчүн мен азап тартып, атүгүл кылмышкер сыяктуу кишенделип да олтурам. Бирок Кудайдын Сөзүн кишендеш мүмкүн эмес!

¹⁰Андыктан Кудайдын тандалган эли үчүн, алар дагы Машаяк Ыйса аркылуу куткарылып, Анын түбөлүктүү улуулугуна бөлөнсүн үчүн, бардыгына чыдап келатам.

¹¹Мындай акыйкат сөз бар: Ыйса менен биз кошо өлгөн болсок,

Түбөлүк өмүрүн да бөлүшөбүз;

¹²Кыйындык-азаптарды көтөрө алсак,

Аны менен бийлик да жүргүзөбүз;

Баш тартсак, Машаякты тааныбастан,

Тааныбай коёт бизди Машаяк да;

¹³Биз Ага ишенимсиз болсок дагы,

Машаяк ишенимдүү кала берет,

Себеби Ал Өзүнөн баш тарта албайт.

Мактоого татыган кызматкер бол

¹⁴Айткандарымды боордошторуңдун эстерине сал да, сөзгө асылып талашып-тартышпасын деп, Кудайды күбөгө чакырып катуу эскерт. Куру айтышуулар жакшылыкка алып келбейт, тек гана уккандарга кесепети тиет.

¹⁵Ишинде уятка калбаган, чындыкты элге туура жеткире билген кызматчы катары Кудайга жаккандай болуш үчүн колуңдан келгендин баарын кыл.

¹⁶Кудайды карабай, ыгы жок айтышуудан оолак бол. Анткендер Кудайдан ого бетер четтеп калышат.

¹⁷Алардын окуткандары ырбап, бүтүндөй денени куураткан жугуштуу жарага окшош. Булардын арасында Именей менен Филит да бар.

¹⁸Чындыктан адашкан бул экөө Кудай бизди эбак эле кайра тирилтип алган дешип, кээ бирөөлөрдүн ишенимине доо кетиришүүдө.

¹⁹Бирок Кудайдын салган негизи козголгус. Ошонун бооруна «Эгебиз Өзүнө таандык болгондорду билет»жана «Ким өзүн Эгебиздин үмөтүмүн десе, мурдагы кыянат иштеринен баш тартсын» деген сөздөр мөөр сымал басылган.

²⁰Үй чарбасы чоң болсо, андагы идиш-аяктар да ар түрлүү болот: алардын бир даары алтын менен күмүштөн жасалса, бир даары кадыресе жыгач менен чоподон жасалган, бири кымбат баалуу кумура болсо, башкасы жөнөкөй чөйчөк.

²¹Анын сыңары, ким айтылып кеткен жамандыктын баарынан оолак болуп, өзүн таза сактаса, Кудай да аны баалуу идиш сыяктуу өзгөчө максат үчүн колдонот. Себеби мындай адам өзүн Кудайга арнайт да, Ээсине пайда алып келгидей, бардык жакшы ишке колдонулуш үчүн даяр болот.

²²Андыктан жаштыктын азгырык-кумарларынан баш тартып, андан көрө, чын ниети менен Эгебизге кайрылып, жардамды Андан гана күткөндөр менен бирге адилдикке, ишенимге, сүйүүгө жана тынччылыкка умтул.

²³Акылсыз, маңызы жок айтышуулардан оолак бол; алар уруш-жаңжал гана алып келерин сен өзүң жакшы билесиң.

²⁴Ал эми Эгебиздин кызматчысы болсо эч ким менен урушуп-керишпей, тескерисинче, бардыгына кичи пейил, акыл-насаат айта билген, сабырдуу,

²⁵каршылаштарынын катачылыктарын мээримдүүлүк менен түзөтө алган киши болууга тийиш. Ким билсин, балким, ниетин өзгөртүп, чындыкты билип калууга Кудай аларга мүмкүнчүлүк берип калгысы бардыр.

²⁶Ошондо акыл-эсине келишет да, аларды туткундап, өз эркине баш ийдирип алган ибилистин тузагынан бошоно алышат.

3

Адамдардын акыркы күндөрдө Кудайдан безиши

¹Эсиңе түйүп ал, Тиметей: акыркы күндөр апаттуу болот.

²Себеби адамдар өзүнүн гана керт башын ойлоп, акчага сугалак, мактанчаак, текебер, кесир болуп, ата-энесинин тилин албай, алкышты билбей, эч нерсени ыйык тутпай калышат.

³Алар адамгерчилик менен кайрымдуулукту билишпей, башкаларга жалаа жаап, өздөрүн өздөрү кармай алышпай, мерез болуп, жакшылыкты жек көрүшөт.

⁴Бири бирине чыккынчылык кылып, алдын-кийинин ойлобой, көпкөнүнөн көөдөнүн көтөргөн алар Кудайдан көрө, өз жыргалчылыгын артык көрүшөт.

⁵Сыртынан кудайчыл көрүнгөнү менен, чын-чынына келгенде, кудайчылдыктын нагыз кудурет-күчүнөн баш тартып кеткен болушат. Мындайлардан кач!

⁶Алардын кээ бири өзүнүн ким экенин жашырып, элдердин үйлөрүнө кирип алышат да, күнөөгө белчесинен баткан, ар түркүн кумарларга жетеленген шалаакы аялдарды ээликтирип, өздөрүнө баш ийдирип алышат.

⁷Бул аялдар ар дайым таалим алууга умтулганы менен, чындыкты билбеген бойдон кала беришет.

⁸Акылы адашкан, ишеними сокур тыйынга да арзыбаган мындай жалган окутуучулар азирети Мусага каршы чыккан Жанес менен Жамбиреске окшоп, чындыкка каршы чыгышат.

⁹Бирок алардын билбестиги менен акылсыздыгы бардыгына айкын болуп, тез эле иши бүтүп калат. Өз убагында Жанес менен Жамбирес да ушундай болгон.

Пабылдын Тиметейге өрнөк болушу

^10-11Сен болсо, Тиметей, берген таалимиме көңүл коюп, жүрүм-турумуңда менден үлгү алып, алдыңа меникиндей максат койдуң. Ыйсага канчалык ишенгениме, кантип бардык кыйынчылыктарды көтөрүп, бардыгына мээримдүү, чыдамдуу болгонума, канча куугунтукту башыман өткөрүп, канча запкы жегениме күбө болдуң. Антахияда, Иконияда жана Листрада эмне болгонум, не деген катуу куугунтукка кабылганым да сага белгилүү. Бирок Эгебиз мени ошонун баарынан аман алып калды!

¹²Машаяк Ыйса менен биримдикте Кудайга жаккандай жашагысы келген ар бир адам куугунтукка кабылары бышык.

¹³Кара ниеттер менен көз боёмочулар андан бетер жамандык кылып, башкаларды алдап, өздөрү да алданышат.

¹⁴Ал эми сен үйрөнүп, чындык экенине көзүң жеткендерди бек карман, себеби кимден таалим алганыңды билесиң.

¹⁵Жаштайыңдан билип калган Ыйык Жазуулар акылман кылып, Машаяк Ыйсага арткан ишенимиң аркылуу сени куткарылууга жолдойт.

¹⁶Ыйык Жазуулардын бардыгы Кудай деминин аркасы менен жазылган. Андыктан алар чындыкты окутуп-үйрөтүүдө, күнөө кетиргендерди ашкерелөөдө, жаңылышкандарды туура жолго салууда жана ишенгендерди адилдикке тарбиялоодо өтө пайдалуу.

¹⁷Аларды колдонуп, Кудайга кызмат кылган адам бардык жакшы ишке камданып, даяр болот.

4

Бардык иште ишенимдүү болууга чакыруу

¹Кудайыбыздын жана тирүүлөр менен өлгөндөрдүн Соттоочусу, Өз өкүмүн жүргүзүүгө келе жаткан Падышабыз Ыйса Машаяктын алдында сага катуу эскертерим бул.

²Кудай Сөзүн ал-акыбалыңдын жаман-жакшысына карабай, ар дайым бардык дитиңди коюп насыятта! Бирөөлөрдү туура жолго салганыңда, ашкерелегениңде, кайрат бергениңде, насаат айтып окутканыңда аябагандай сабырдуу бол.

³Анткени адамдар туура окутууларга кулак салбай, анын ордуна, өз каалоолоруна жетеленип, устаттан устатка барып, көңүлүнө жакканын гана угушар мезгил да келет.

⁴Алар чындыкты этибарына албай, бардык назарын курулай уламыш-болмуштарга салышат.

⁵Ал эми сен бардык учурда акыл-эстүү, кыйынчылыктарга көтөрүмдүү болуп, Жакшы Кабар таратканыңды токтотпой, өзүңө тапшырылган кызматты толук аткар.

⁶Менин болсо каным төгүлүп, курман болуп, жарык дүйнө менен кош айтышар убагым келди.

⁷Рухий майданда күчүмдүн барынча күрөшүп, жарышымдын марасына жетип, ушуга дейре ишенимден тайбай келдим.

⁸Эми жеңүүчүнүн байгесин — такыбаалык таажысын алганы калдым. Адилеттүү Соттоочубуз, Эгебиз Ыйса кайтып келген күнүндө аны мага Өз колу менен ыйгарат. Бул байгеге жалгыз эле мен эмес, Эгебиздин келишин чыдамсыздык менен күткөндөрдүн баары ээ болушат.

Жеке көрсөтмөлөр

⁹Тиметей, колуңдан келишинче аракет кылып, мага тез арада келип калгыдай бол.

¹⁰Анткени Димастын көңүлү ушул дүйнөгө ооп, мени таштап, Тесалоникага кетип калды. Кирискент менен Тит болсо, бири Галатияга, экинчиси Далматияга жөнөп кетишти.

¹¹Жанымда Лукадан башка эч ким калган жок. Маркты таап, өзүң менен кошо ээрчите кел, себеби менин ишиме анын жардамы тийгидей.

¹²Тихикти мен Эфеске жөнөтүп жибергем.

¹³Келгениңде, Троасдагы Карыптыкында калтырган чапанымды, ошондой эле кол жазмаларымды, өзгөчө булгаарыга жазылгандарын ала кел.

¹⁴Темирчи Искендер мага көп жамандык жасады; анын тиешесин эми Эгебиз Өзү берер.

¹⁵Сен дагы андан абайлап жүр, себеби ал биз тараткан Жакшы Кабарга катуу каршылык көрсөтүүдө.

¹⁶Сот алдында алгач жооп бергенимде, мени эч ким жактабады. Тескерисинче, бардыгы менден баш тартып кетишти. Эми Кудайым алардын кылганын өздөрүнө каршы бурбагай эле.

¹⁷Кантсе да, Эгем Өзү мени колдоп, Анын Кабары мен аркылуу толугу менен жар салынып, башка улуттагылардын баары андан кулагдар болушу үчүн мага күч-кубат берип, «ажыдаардын оозунан» аман алып калды.

¹⁸Мындан ары да Эгебиз мага келген бардык жамандыктын мизин кайтарып, Өзүнүн асмандагы Падышачылыгына жеткирери анык. Бардык алкыш-даңк Ага гана болсун! Оомийин.

Соңку сөз жана бата тилөө

¹⁹Приска менен Акилага жана Онисифордун үй-бүлөсүнө менден салам айтып кой.

²⁰Эраст Корунт шаарында калып, Трофимди болсо ооруп калганынан өзүм Милет шаарында калтырууга аргасыз болдум.

²¹Кышка дейре келип калганга болушунча аракет кыла көр. Убул, Пудей, Лин жана Клавдия сага салам жолдоп, калган боордошторуң да алардын саламына кошулушту.

²²Эгем силерге кубат берсин!

Кудайым баарыңа ырайым кылсын!

Тит

1

Саламдашуу

¹Кудайдын кулу, Ыйса Машаяктын элчиси Пабылдан Титке дубай салам.

Мен Кудай тарабынан дайындалып, Анын Өзү үчүн тандап алган адамдарынын ишенимин бекемдеп, аларды Кудайга жаккандай жашоого жолдогон чындыкты үйрөтүш үчүн жиберилген болчумун.

²Бул чындык Кудай бизге тээ башынан эле убада кылган түбөлүк өмүргө ээ болобуз деген үмүткө негизделген. Ал эми Кудай эч качан жалган айтпайт.

³Андыктан убагы келгенде, Ал муну Өз Сөзүн жар салдырып белгилүү кылды. Куткаруучубуз Кудайдын буйругу менен бул милдет мага да ыйгарылган болчу.

⁴Бардыгыбызга берилген ишеним башыбызды бириктирип, өз уулумдай болуп калган Тит,

Кудай Атабыз менен Куткаруучубуз Машаяк Ыйса сага ырайымын төгүп, тынччылыгын берсин.

Титтин Крит жыйынындагы кызматы

⁵Сени Крит аралына калтырганымдын себеби, ал жактагы бүткөрүлбөй калган иштерди иретке келтирип, ар бир шаар-кыштакта өзүм берген көрсөтмөлөргө ылайык жыйын жетекчилерин дайындасын дегем.

⁶Жыйын жетекчилери кынтыксыз, бир эле аялы бар, балдары Кудайдан ыйбаа кылган, эл арасында адепсиз же тоң моюн атка конбогон болууга тийиш.

⁷Кудай кызматына дайындалган киши катары жыйын жетекчиси эл алдында кынтыксыз, менменсибеген, ачууга оңой алдырбаган, ичкиликке берилбеген, урушуп-керишпеген, пайдакор эмес,

⁸тескерисинче, меймандос, колунан жакшылык гана келген, өзүн өзү кармай билген, адил, такыбаа, адептүү адам болууга тийиш.

⁹Ошондой эле туура окутуунун негизинде насааттап, каршы чыккандарды ашкерелеш үчүн ал өзү биздин үйрөткөндөрүбүзгө ылайык, чындыкка шайкеш кабарды бек карманып жүрүшү керек.

¹⁰Анткени баш ийбей кеткендер, куру сөз сүйлөгөндөр жана элди алдагандар көбөйгөндөн көбөйүп, айрыкча, азыркыга дейре иудей салтын карманып жүргөндөрдүн арасында көп кездешүүдө.

¹¹Алардын тилин тыйдырбаса болбой калды, себеби алар арам пайданы көздөп, окутканга укугу жок нерселерди окутмакчы болуп, бүтүндөй үй-бүлөлөрдү туура жолдон адаштырып жатышат.

¹²Өздөрүнүн эле арасынан чыккан даанышман мындай деген экен: «Криттиктердин оозунан

Чыкпайт чындык сөздөрү,

Коркунучтуу, эринчээк,

Айбандардай өздөрү».

¹³Бул сөз — калетсиз чындык.

Андыктан аларды ашкерелеп, туура ишенимди тутушсун үчүн катуу эскертип кой.

¹⁴Иудей болмуштарына жана чындыктан безген немелердин өз билгенин таңуулап айткандарына кулак төшөбөсүн.

¹⁵Алар: «Ким өзү адал болсо, ал үчүн бардык нерсе адал. Ал эми бузулган, ишеними жок адам үчүн бардыгы арам болот», — дешет экен. Бирок чындыгында алардын өз акылдары адашып, өз абийирлери бузулган.

¹⁶Мындайлар оозу менен Кудайды тааныйбыз дегени менен, кылган иштери эле бул сөзүн жокко чыгарып таштайт. Алар элге жек көрүндү болуп, Кудайга моюн сунушпайт да колдорунан эч жакшылык келбейт.

2

Жыйындагы ар кандай топторго карата берилген көрсөтмөлөр

¹Ал эми сен, Тит, туура окутууга төп келген нерселерди гана айтып жүр.

²Улуураак эркектер кыраакы, кадыр-барктуу, салабаттуу, ишеними бек, башкаларга мээримдүү, кыйынчылыктарга көтөрүмдүү болушсун.

³Ошондой эле улуураак аялдар да өздөрүн Кудайга арнаганын унутпай, жүргөн-турганы ошого ылайык болууга тийиш. Эч кимге жалаа жаппай, ичкиликке берилбей, андан көрө, башкаларга жакшы акыл-насааттарын айтып,

⁴жаш келиндерди күйөөлөрү менен балдарын сүйүүгө,

⁵жана эч ким Кудай Сөзүнө тил тийгизбеш үчүн, өздөрүн токтоо жана таза сактап, үй-жайын жакшы карап, мээримдүү болуп, күйөөлөрүнө баш ийүүгө үйрөтүшсүн.

⁶Ошондой эле жаш жигиттерге өздөрүн кармай билишсин деп насаатта.

⁷Аларга ар иштеги адептүү жүрүм-турумуң менен өрнөк бол. Таалим бергениңде ак ниет жана олуттуу болуп, элдин урмат-сыйына таты.

⁸Сүйлөгөн сөздөрүң айыпталбагыдай, дайыма жөндүү болсун. Ошондо каршылаштарың биз тууралуу жаман сөз айта албай, өздөрү эле уятка калышат.

⁹Кулдарды өз кожоюндарына моюн сунуп, аларга жаккандай иш кылууга чакыр. Ээсине каршы сөз сүйлөбөй жана

¹⁰уурулук кылбай, анын ордуна толук ишенимдүүлүгүн көрсөтүшсүн. Ошондо алардын жүрүм-турумун көргөндөрдүн баары Куткаруучу Кудайыбыз тууралуу таалимди зор урмат-сый менен кабыл алышат.

Кудайдын бүтүндөй адамзатты куткаруучу ырайымы

¹¹Кудай Өз ырайымын төгүп, аны менен бүтүндөй адамзатты куткаргысы келгенин ачык-айкын билдирди.

¹²Ал бизди Өзүнө жакпаган эски жашообуз менен бул дүйнөнүн кумарларынан баш тартып, азыркы заманда өзүбүздү тизгиндеп, адил жана Кудайга жагарлык өмүр сүрүүгө жолдоп турат.

¹³Биз илгери үмүт менен улуу Кудайыбыз жана Куткаруучубуз Ыйса Машаяк зор салтанат менен көрүнүп келе турган даңазалуу күндү күтүп жатабыз.

¹⁴Бизди ар кыянаттыктан бошотуп, ыпластыктан тазартып, Өзүнүн өзгөчө, жакшылык кылууга ынта койгон эли кылып алыш үчүн Машаяк бизге арнап Өз жанын курмандыкка берген.

¹⁵Элге мына ушуларды айтып, колуңдагы бийликти колдонуп, насааттап да, ашкерелеп да тур. Алардын эч кимиси сага бой көтөрүп карабасын.

3

Ишенгендер өздөрүн кандай алып жүрүшү керек

¹Өз адамдарыңа алар бардык башчылар менен колунда бийлиги барларга баш ийип, айткандарына моюн сунуп, бардык жакшылыкка даяр болушу керектигин эскерт.

²Эч кимди каралабай, урушуп-керишпей, андан көрө, бардыгына ачык маанай менен мамиле кылышып, кичи пейил болушсун.

³Анткени бир кезде биз да акылсыз, тоң моюн болуп, алданып-адашып, ар кыл кумарлар менен жыргалчылыктын кулу элек. Караниеттик жана көрө албастык менен күн өткөрүп, башкалардын итиркейин келтирип, бири бирибизди жек көрчүбүз.

⁴Бирок Куткаруучубуз Кудай Өз кайрымы менен мээримин көрсөтүп,

⁵бизди куткарып алды, болгондо да кылган жакшылыктарыбыздан улам эмес, тек гана Өзүнүн ырайымы менен. Ал бизди Ыйык Рух аркылуу аруулап, кайрадан жаратып, жаңылап алды.

⁶Кудай Ыйык Рухун үстүбүзгө Куткаруучубуз Ыйса Машаяк аркылуу молунан төктү.

⁷Ошентип Ал бизди Өз ырайымы менен актап, убада кылган түбөлүк өмүр энчисин алабыз деген илгери үмүт берди.

⁸Бул сөз — айныгыс чындык. Андыктан мен дагы, Тит, Кудайды медер туткандар жакшы иштерди кылууга ынтасын койсун үчүн элдин көңүлүн айрыкча ушул нерселерге бурууңду каалар элем. Алар адам баласы үчүн жакшы да, пайдалуу да.

⁹Ал эми ыгы жок тирешүүлөрдөн жана санжыра териштирүүлөрдөн, Тоорат мыйзамынын тегерегиндеги талаш-тартыш менен жаңжалдан оолак бол. Алардын маңызы да, эч пайда-батасы да жок.

¹⁰Элди бөлүп-жаргандардын баарына бир-эки жолу эскертүү бергин да, укпаса, андан ары эч катышпа.

¹¹Өзүң билесиң, мындайлар бузулган адамдар: муну кылган күнөөлөрү эле ашкерелеп турат.

Соңку сөз жана бата тилөө

¹²Мен сага Артем менен Тихикти жибергенимде, Никопол шаарына келип, мени менен көрүшүп кетүүгө аракет кылсаң. Мен ошол жерде кыштоону чечтим.

¹³Мыйзамчы Зен менен Аполго колуңдан келген жардамыңды берип, өзүң жөнөтүш. Алар эч нерседен кем-карч болбосун, ошого кам көрүп кой.

¹⁴Криттеги боордошторубуз да муктаждыгы барларга кам көрүп, үзүрлүү жашоого көнүгүш үчүн жакшылык кылууга аралашышы керек.

¹⁵Жанымдагылардын баары сага салам жолдоп жатышат. Сен дагы ал жактагы бизди сүйгөн ишенимдештерибизге салам айтып кой.

Кудайыбыз баарыңа ырайым кылсын!

Филемон

Саламдашуу

¹Машаяк Ыйса үчүн түрмөдө отурган Пабылдан жана боордошубуз Тиметейден сүйүктүү кызматташыбыз Филимонго,

²сүйүктүү карындашыбыз Апияга жана биз менен бирге жоокердей кызмат өтөп жүргөн Архипке, ошондой эле сенин үйүңдө чогулуп жаткан жыйынга салам айтабыз!

³Кудай Атабыз жана Эгебиз Ыйса Машаяк силерге ырайым кылып, тынччылыгын берсин!

Ыраазычылык келтирүү

⁴Мен сыйынган сайын сени эстеп, дайыма Кудайга ыраазычылык айтам.

⁵Анткени Эгебиз Ыйсага ишенип, бардык ыйыктарды сүйгөнүң жөнүндө кулагдармын.

⁶Сенин ишенгендер катары биз менен болгон алакаң Машаяк менен тыгыз жашаганда ээ болчу жакшылыктарды тереңирээк түшүндүрсүн деп сыйынам.

⁷Боордош, сенин боорукерлигиң мени катуу кубантып, чоң дем берди, анткени башкаларга жакшылык кылып, ыйыктардын көңүлүн көтөрдүң.

Онисим үчүн сураныч

⁸Ошондуктан Машаякка ишенген боордош катары «мындай кыл!» деп буйрук бере алсам дагы,

⁹сени жакшы көргөнүмдөн, өзүңө бир өтүнүч менен кайрылууну туура көрдүм. Мен, Пабыл карыя, эми болсо Машаяк Ыйса үчүн туткун,

¹⁰түрмөдө жатканда мага уул болуп калган Онисим үчүн бир суранайын дегем.

¹¹Бир кезде анын сага кереги болбогон экен, эми ал сен экөөбүзгө тең аябай керек.^[1]

¹²Менин боор этим менен тең аны сага кайра жиберип жатам.

¹³Жакшы Кабар үчүн түрмөдө отурганымда, сенин ордуңа мага жардам кылсын үчүн аны жанымда эле калса дегем.

¹⁴Бирок сенин макулдугуңсуз эч нерсе кылгым келген жок. Кыла турган жакшылыгың бирөөнүн кысымынан эмес, өз каалооң менен болсун дедим.

¹⁵Балким анын бир аз убакыт кетип калганы, биротоло кабыл алышың үчүн болгондур.

¹⁶Эми ал кул эмес, кулдан жогору турган сүйүктүү боордошуң. Аны мен өтө жакшы көрөмүн. Бирок адам катары да, Эгебизге ишенген боордош катары да ал сага өтө кымбат!

¹⁷Ошондуктан мени жакын шеригим десең, мени кабыл алгандай, аны да кабыл ал.

¹⁸Ал сага бир жамандык кылса же бересеси болсо, аны менин мойнумда деп эсепте.

¹⁹Мен, Пабыл, муну өз колум менен жаздым: мен төлөп берем. (Сен мага куткарылган өмүрүң үчүн карыздар экениңди айтпай ак коёюн.)

²⁰Ошондуктан, боордош, эми сен Эгебиз үчүн мага жакшылык кыл. Машаякка ишенген боордош катары санаамды тынчыт!

²¹Муну мени угат деген үмүт менен жаздым. Сен мен сурангандан да көптү кыларыңды билем.

²²Ошону менен бирге мен үчүн бир бөлмө даярдап койчу. Себеби Кудай сыйынууңарды угуп, мени силерге жеткирет деп ойлойм.

Соңку сөз жана бата тилөө

²³Сага мени менен бирге Машаяк Ыйса үчүн түрмөдө отурган Эпафрас,

²⁴шериктерим Марк, Аристарх, Димас жана Лука салам жолдошот.

²⁵Ылайым Эгебиз Ыйса Машаяк Өзү жар болуп, ырайым кылсын! Оомийин.

Эврейлер

1

Кудай адамзатка Өз Уулу аркылуу сүйлөдү

¹Өткөн замандарда Кудай биздин ата-бабаларыбызга көп ирет жана ар кандай жолдор менен Өзүнүн пайгамбарлары аркылуу сүйлөгөн.

²Эми ушул акыркы күндөрдө болсо бизге Өз кабарын Уулун жиберип айттырды. Ааламды ошол Уулу аркылуу жаратып, Аны бардыгына мураскор кылып дайындады.

³Кудайдын улуулугу Уулунан жаркырап көрүнүп, Анын табияты дал Кудайдын Өзүнүкүндөй. Ал Өзүнүн кудуреттүү сөзү менен бүт ааламды кармап турат. Күнөөдөн арылууга жол ачкан соң, Ал көктөгү, баарынан кудуреттүү Кудай Тааланын оң жагындагы сыйлуу жерге олтурду.

⁴Кудайдын Уулу периштелерден канчалык жогору турса, Атасынан берилген наамы да алардыкынан ошончолук улуу.

⁵Анткени Кудай Өзүнүн кайсы бир периштеси тууралуу: «Сен Уулумсуң, анткени Мен

Бүгүн Сага Ата болдум»

же:

«Мен Ага Ата болом,

Ал болсо Уулум болот»,—

деген беле?

⁶Бул гана эмес, Кудай тун Уулун ушул дүйнөгө жөнөтүп жатып:

«Периштелеримдин баары Ага таазим кылышсын!»— деген.

⁷Периштелери тууралуу Кудай мындай деген:

«Периштелеримди Мен

Айлантамын шамалга,

Жалындаган от кылам

Кызматчыларымды Мен».

⁸Ал эми Уулу тууралуу айтканы бул:

«Тактың турат, о, Кудай, түбөлүк.

Башкарасың адилеттикке сүйөнүп.

⁹Жакшы көрдүң адилеттүү иштерди,

Адилетсиздик кылыктарын жек көрүп.

Мен да, Сенин Кудайың,

Сени ошон үчүн тандадым,

Шериктериңден көбүрөөк

Сый көрсөтүп кубанттым».

¹⁰Кудай дагы мындай деген:

«Сен, Эге, — а деп жерди негиздеген

Өзүңсүң асманга да болгун деген.

¹¹Каласың түбөлүккө, жок болсо да

Бардыгы кийимге окшоп бүт эскирген.

¹²Аларды чапан сымал жыйыштырып,

Эскирген кийим сымал алмаштырып,

Каласың Өзүң болсо өзгөрбөстөн,

Эч качан өмүр жашың түгөнбөстөн»

¹³Кайсы бир периштесине Кудай:

«Кастарыңды бут алдыңа жыкканымча,

Олтура тур, сыйлуу жер — оң жагымда»—

деди беле?

¹⁴Периштелер кызмат кылчу рухтар гана эмеспи? Кудай аларды куткарылууга ээ боло турган адамдарга кызмат кылууга жиберген.

2

Кудайдын куткаруусу

¹Мына ушул себептен биз уккандарыбызга өзгөчө көңүл бөлүшүбүз керек. Ошондо алардан четтеп кетпейбиз.

²Периштелер аркылуу жарыяланган кабар анык болуп чыгып, ага кулак какпай же баш ийбей койгондор тиешелүү жазасын алышты.

³Андай болсо Кудай куткарылууга не деген сонун жол ачып койгондугун кулагыбызга илбей койсок, биз кантип жазадан качып кутулмакпыз? Бул кабарды алгач Эгебиз жарыя кылып, кийин Андан уккандар бизге бул кабардын анык экенин ырасташты.

⁴Ал турсун Кудай Өзү да жышаан-белги берип, ажайып-кереметтерин көрсөткөнү жана Өз эркине ылайык Ыйык Рух касиеттерин бөлүштүргөнү аркылуу мунун чындык экенин далилдеди.

Бизге куткарылуу жолун көрсөтүүчү Инсан

⁵Биз сөз кылып жаткан келечектеги жаңы дүйнө Кудай периштелеринин колуна тапшырылган жок.

⁶Кайра, Ыйык Жазуулардын кайсы бир жеринде мындай делген: «Сен мынчалык ойлогудай

Деги адам ким эле?

Кам көргүдөй ушунчалык

Адамзаада ким эле?

⁷Периштеден төмөн коюп

Бир аз гана убакка,

Анан даңктын, урмат-сыйдын

Бердиң ага таажысын.

⁸Баш ийдирип, жыгып бердиң

Бардыгын бут алдына».

Кудай аны бардык нерсеге башкаруучу кылып дайындап, ага баш ийбеген эч нерсе болбошу керек. Бирок азыр, биз көрүп тургандай, адам баласы бардык нерселерди башкарган жери жок.

⁹Анын ордуна, биз Ыйсанын бир аз убакытка периштелерден төмөн болуп, биз үчүн азап чегип, өлүмгө дуушар болгону үчүн эми атак-даңк менен урмат-сыйга бөлөнүп отурганын көрүп отурабыз. Кудай бизге ырайымдуу болгондуктан, Ыйса бүтүндөй адамзат үчүн Өз жанын берди.

¹⁰Бардыгын Өзү үчүн жаратып, бардыгын бар кылып турган Кудай көптөгөн балдарын Өз атак-даңкына бөлөш үчүн аларды куткарылууга алып баруучу Ыйсаны азап тартканы аркылуу кемелдикке жеткириши керек эле.

¹¹Ыйыктагандын да, ыйыкталгандардын да Атасы бир. Ошондуктан Ыйса аларды боордошторум деп атагандан уялбайт:

¹²«Боордошторум алдында

Жарыялайм атыңды,

Жыйналышында туруп,

Мен Өзүңдү мактаймын».

¹³Дагы мындай дейт:

«Бел байлаймын мен Ага».

Дагы мындай дейт:

«Кудайдын мага берген балдарынын

Турамын мына Мен да арасында».

¹⁴Ал эми Кудайдын балдары кан менен эттен бүткөндүктөн, Ыйса Өзү да аларга окшоп, адам кейпин кийген. Адамдарды ажал колуна салып берер бийлиги бар ибилисти күчүнөн ажыратуу үчүн Ал өлүмгө барышы керек болду.

¹⁵Өмүр бою өлүмдөн коркуп, кул сыяктуу жашап келгендерди ушундайча боштондукка чыгарды.

¹⁶Ыйса периштелерге эмес, Ыбрайымдын урпактарына жардам берүү үчүн келгендиги айдан ачык көрүнүп турат.

¹⁷Ошондуктан элдин күнөөлөрү кечирилсин деп, Кудай алдында кызмат кылган ырайымдуу жана ишенимдүү Башкы динкызматчы болуу үчүн Ал бардык жагынан боордошторуна окшош болушу керек эле.

¹⁸Эми Ал сыноолорду баштан кечирип жаткандарга жардам бере алат, анткени Өзү да сыноолордон өтүп, азаптарды баштан кечирген.

3

Ыйса Машаяк Мусадан алда канча жогору

¹Ошондуктан силер, биз менен бирге Кудайдын эли болууга чакырылгандар, биздин ишенимибиздин Элчиси жана Башкы динкызматчысы болгон Ыйса тууралуу ойлонсоңор.

²Муса Кудайдын бүтүндөй үйүндө ишенимдүү болгондой, Ыйса да Өзүн дайындаган Кудайга ишенимдүү болду.

³Үйгө караганда үй куруучу алда канча көп кадыр-баркка ээ болгон сыяктуу, Ыйса татыган урмат-сый да Мусаныкынан алда канча зор.

⁴Ар бир үй кимдир бирөө тарабынан курулган, ал эми бардыгын куруучу — Кудай.

⁵Муса Кудайдын бүтүндөй үйүндө ишенимдүү кул катары кызмат өтөп, Кудай келечекте жарыялай турган нерселер тууралуу айткан.

⁶Ал эми Машаяк Кудайдын Уулу катары Анын үйүндө башкаруучулук милдетти аткарат. Эгерде кайратыбыздан жазбай, сыймыктануу менен тутуп келген ишенимибизди бек кармансак, анда ошол үй бизбиз.

Ишенбестик тууралуу эскертүү

⁷Ошондуктан, Ыйык Рух айткандай:

«Эгер бүгүн уксаңар Кудай үнүн,

⁸Болбогула тоңмоюн бабалардай,

Чөлдө жүрүп сыноодон өткөн кезде,

Бой көтөрүп Кудайга каршы чыккан.

⁹Кырк жыл бою Мен кылган зор иштерди

Көрүп туруп, сынашты Мени алар.

¹⁰Ошондуктан аларга каарым кайнап,

Мындай дегем Мен анда ошол муунга:

"Ниеттериң дайыма Менден бөлөк,

Түшкүңөр жок көрсөткөн жолдорума".

¹¹Каардандым да, ант бердим: "Кирбейт алар

Эс алдырчу жериме эч качан", деп».

¹²Боордошторум, өзүңөргө сак болгула! Бириң да ниетиң бузулуп, ишенимден тайып, тирүү Кудайдан четтеп кетпегиле!

¹³Күнөөгө азгырылып, тоңмоюн болуп калбоо үчүн, «бүгүн» делген мезгил али бүтө электе күн сайын бири-бириңерге дем берип тургула.

¹⁴Анткени алгачкы ишенимибизге аягына чейин бек болсок, баарыбыз тең Машаяктын шериктештерибиз.

¹⁵Ыйык Жазууда айтылгандай: «Эгер бүгүн уксаңар Кудай үнүн,

Болбогула тоңмоюн бабалардай,

Чөлдө жүрүп сыноодон өткөн кезде,

Бой көтөрүп Кудайга каршы чыккан».

¹⁶Кудайдын үнүн угуп, анан ага каршы чыккан кимдер эле? Мусанын жетекчилиги астында Мисирден чыккандардын баары эмеспи?

¹⁷Кырк жыл бою Кудай кимге каарданды эле? Чөлдө күнөө кылып, сөөгү ошол жерде сөпөт болгондор эмеспи?

¹⁸Кудай: «Кирбейт алар эс алдырчу жериме эч качан!» — деп ант бергенде, кимдер тууралуу айткан эле? Ага баш ийбей койгондор тууралуу эмеспи?

¹⁹Ошентип, азыр биз көрүп тургандай, ал жерге алар ишенбестиктен улам кире алышкан жок.

4

¹Ошондой болсо да, Кудайдын эс алдырчу жерине киргизем деген убадасы али да күчүндө болуп турган соң, бирибиз да калбай, баарыбыз ошол жерге жеткендей бололу.

²Анткени биз да алар уккан Жакшы Кабарды уктук. Бирок алар уккандарына ишенбей коюшкандыктан улам Жакшы Кабардын үзүрүн көрүшпөдү.

³Ал эми ошол кабарды ишеним менен кабыл алган биз Кудайдын эс алдырчу жерине киребиз. Анткени Ал мындай деген: «Каардандым да, ант бердим: "Кирбейт алар

Эс алдырчу жериме эч качан" деп».

Бирок ошол жерди Кудай дүйнө жаралгандан баштап эле даярдап койгон.

⁴Ыйык Жазуунун бир жеринде жетинчи күн тууралуу мындай деп айтылган: «Кудай жетинчи күнү бардык иштерин бүтүрүп, эс алды».

⁵Анан кайра эле: «Кирбейт алар

Эс алдырчу жериме эч качан»—

деп Ыйык Жазууда айтылып жатат.

⁶Жакшы Кабарды бизден мурун уккандар Кудайдын эс алдырчу жерине Ага баш ийбегендиктен улам кирбей калышкан. Бирок ал жакка кирүүгө жол дагы эле ачык.

⁷Ошондуктан Кудай «бүгүн» деп, кайрадан атайын убакытты белгилеп койду. Жогоруда айтылгандай, көп жыл өткөн соң, Кудай Дөөт аркылуу: «Эгер бүгүн уксаңар Кудай үнүн,

Болбогула тоңмоюн!»—

деген.

⁸Анткени ошол эс алууну элге Нун уулу Жашыя берген болсо, анда Кудай кийин башка күн тууралуу кайра сөз кылмак эмес.

⁹Демек, Кудай адамдары үчүн атайын эс алар күн да келет.

¹⁰Анткени Кудай Өзүнүн бардык иштерин бүтүп, эс алгандай, убада кылынган ошол эс алууну кабыл алгандар да өз иштеринен эс алышат.

¹¹Ошондуктан баш ийбегендиктен улам ойрон болгон байыркылардай болбостон, ошол эс алууга жетүүгө умтулалы.

¹²Анткени Кудайдын сөзү тирүү жана кудуреттүү. Ал эки миздүү кылычтан да курч. Ичибизге сүңгүп кирип, ал рух менен жанды, муундар менен чучуктарды ажырата бөлөт да, адамдын жашырын ойлору менен ниеттеринин жакшы же жаман экенин даана көрсөтөт.

¹³Жаратылгандын эч бири Кудайдан жашырына албайт. Бардыгы Анын көз алдында алаканга салгандай ачык. Биз баарыбыз Ага чындыкты айтышыбыз керек болот.

Ыйса — башкы динкызматчы

¹⁴Биздин көккө көтөрүлүп кеткен улуу Башкы динкызматчыбыз — Кудай Уулу Ыйса бар экенин билип, тутунган ишенимибизде бек туралы.

¹⁵Ал алсыз жагыбызды түшүнүп, бизге боор ачыган Башкы динкызматчы. Бизге окшоп Ал бардык сыноолордон өткөн. Бирок эч качан күнөө кетирген эмес.

¹⁶Ошондуктан ырайымдуу Кудайдын тагынын алдына тайманбастан баралы. Ал бизге боор ачып, муктаж болуп турганыбызда кайрымдуулук менен жардам берет.

5

¹Кандай гана башкы динкызматчы болбосун, ал адамдардын арасынан тандалат да, алардын өкүлү катары Кудайга кызмат кылууга дайындалып, күнөөлөрү үчүн курмандык чалып, тартууларды алып келет.

²Өзүнүн да кемчиликтери бар болгондуктан, Ал билбестиктен улам жаңылыштык кетиргендерди түшүнөт.

³Ошол себептен ал элдин күнөөлөрү үчүн гана эмес, жеке өзүнүн күнөөлөрү үчүн да курмандык чалышы керек.

⁴Башкы динкызматчы болуу урматына эч ким өз күчү менен жете албайт. Арунду дайындаган сыяктуу, аны Кудай Өзү тандап алышы керек.

⁵Машаяк да Өз эрки менен эле башкы динкызматчы болуп алган жок. Тескерисинче: «Сен Уулумсуң, анткени Мен

Бүгүн Сага Ата болдум»,—

деп, Аны Кудай дайындаган.

⁶Башка жерде Кудай дагы мындай деген: «Сен алдың Маликсадык даражасын,

Сен болдуң түбөлүккө динкызматчы».

⁷Ыйса жер бетиндеги жашоосунда Өзүн өлүмдөн сактап кала турган Кудайга боздоп, көз жашын төгүп, жалынып сыйынган. Кудайга ыйбаа кылуу менен моюн сунгандыктан Ал Өз тилегине жеткен эле.

⁸Кудайдын Уулу болсо да, тарткан азаптары аркылуу баш ийүүгө үйрөнгөн.

⁹Эми Ал кемелдикке жетип, Өзүнө баш ийгендердин бардыгы үчүн түбөлүк куткарылуунун булагы болуп калды.

¹⁰Кудай Аны Маликсадыктын даражасындагы башкы динкызматчы деп жарыялады.

Ишенимден баш тарткандар жөнүндө эскертүү

¹¹Булар туурасында дагы көп кеп кылса болмок, бирок аны силерге түшүндүрүп бериш кыйын, анткени кулагыңар катуулап, дароо уккудай эмессиңер.

¹²Силер эбак окутуучу болуп калышыңар керек болчу. Бирок дагы эле кимдир бирөөдөн Кудайдын кабарынан башталгыч таалим алганга муктажсыңар. Коюу тамак жегендин ордуна, кайра эле сүт ичишиңер керек.

¹³Сүт менен азыктанган ар ким дагы эле ымыркай баладай болуп, эмне жакшы, эмне жаман экенин биле албайт.

¹⁴Коюу тамак болсо эрезеге жетип, жакшы менен жаманды ажырата билгендер үчүн.

6

^1-2Машаяк тууралуу башталгыч таалимди калтыралы да жетилиш үчүн алдыга кадам таштайлы. Ниетти өзгөртүү, Кудайга ишенүү, чөмүлдүрүү расмилери тууралуу окутуу, үстүнө кол коюу расмиси, өлүктөрдүн кайра тирилүүсү жана кыяматтагы сот тууралуу айта берип, кайрадан негиз салгандай болбойлу.

³Кудай буюрса, ушундай болгусу бардыр.

^4-6Ишенимден баш тартып кеткендердин ниетин кантип кайрадан өзгөртүүгө болсун? Бир кезде Кудайдын жарыгына келишип, Анын көктөн жиберген сыйынын даамын татышып, башкалар менен бирге Ыйык Рухтан үлүшүн алышса да, Кудай Сөзүнүн жакшылыгын, келечек замандын кудуретин көрүшсө да, алар ишенимден баш тартып кетишти! Эми алардын ниетин кайрадан өзгөртүү мүмкүн эмес, анткени алар Кудай Уулун кайрадан айкаш жыгачка керип, уятка калтырып жатышат.

⁷Улам-улам жааган жамгырга сугарылып, анан өзүн иштеткен дыйканга жакшы түшүм өндүрүп берген жерге Кудай берекесин берет.

⁸Ал эми өсүп чыкканы тикенек менен чалкан болсо, анда ал жер жараксыз болот да, каргышка калып, акырында өрттөлөт.

⁹Биз ушундай деп жатканыбыз менен, сүйүктүү боордоштор, чындыгында силердин жакшы иштерди кылып, акыры куткарыларыңарга көзүбүз жетип турат.

¹⁰Кудай адилетсиз эмес. Ыйыктарга буга чейин жардам берип келип, азыр да жардам берип жатканыңарды, ошол аркылуу Ага кылган кызматыңар менен көрсөткөн сүйүүңөрдү Ал унутпайт.

¹¹Эмнеге үмүттөнсөңөр, ошонун ишке ашышы үчүн ар бириңер акырына чейин тырышчаактык көрсөтүшүңөрдү каалайбыз.

¹²Тилегенибиз, эринчээк болбой, тескерисинче, Кудайдын убада кылган батасын алганча ишеним менен чыдамдуулук көрсөткөн адамдарды туурап, ошолордой болсоңор экен.

Кудайдын убадасы

¹³Кудай Ыбрайымга убада бергенде, Өзүнүн аты менен ант берген, анткени Андан жогору турган эч ким жок.

¹⁴Ошондо Ал мындай деген: «Мен сага батамды берип, укум-тукумуңду көбөйтөрүм анык».

¹⁵Ыбрайым чыдамкайлык көрсөтүп, акыры убадаланган нерсени алган.

¹⁶Адам баласы ант бергенде, өзүнөн даражасы бийигирээк бирөөнүн атын колдонот. Ошентип, кепилдик катары берилген ант бардык талашты токтотот.

¹⁷Анын сыңары, берилген убадасын энчилей тургандарды Өз оюнун өзгөрүп кетпестигине ынандырыш үчүн Кудай да аны ант менен бекиткен.

¹⁸Кудай үчүн калп айтыш мүмкүн болбогондуктан, ушул эки нерсе: Анын убадасы менен анты эч качан өзгөрбөйт. Муну билип, Андан баш паана тапкан биз зор жигер алып, алдыбыздагы үмүткө шектенбестен таяна алабыз.

¹⁹Бул үмүт биздин жашообуздун ишенимдүү жана бекем кеме казыгы. Ал бизди ийбадаткана көшөгөсүнүн артындагы эң ыйык жайга жеткирет.

²⁰Ыйса Маликсадыктын даражасындагы түбөлүктүү башкы динкызматчы болуп, биздин өкүлүбүз катары ошол жакка биринчи кирди.

7

Дин кызматчы Маликсадык

¹Сөз болуп жаткан Маликсадык Шалем шаарынын падышасы жана Кудай Тааланын динкызматчысы болгон. Падышаларды жеңип, согуштан кайтып келаткан Ыбрайымды алдынан тосо чыгып, ага батасын берген.

²Ошондо Ыбрайым бардык олжосунун ондон бирин ага тартуу кылган.Маликсадыктын атынын биринчи мааниси — «адилдиктин падышасы». Ошондой эле ал Шалемдин падышасы, демек, «тынчтыктын падышасы» да болгон.

³Маликсадыктын ата-энеси да, ата-тегинин санжырасы да жок. Анын төрөлгөнү, өлгөнү тууралуу да эч кандай кат-кабар жок. Ал Кудай Уулу сыяктуу түбөлүк динкызматчы бойдон кала берет.

⁴Көрдүңөрбү, Маликсадык кандай улуу болгон! Биздин түпкү атабыз Ыбрайым согуштан түшкөн бардык олжосунун ондон бир бөлүгүн ага берген.

⁵Калган ысрайылдыктар да аларга окшоп Ыбрайымдан тарагандыгына карабастан, диний кызматты аткарган Лебинин тукумдары, Тоорат мыйзамы буюргандай, элден, демек өз боордошторунан, ондуктарды чогултуп турушкан.

⁶Ал эми Маликсадык Лебинин тукумунан болгон эмес. Бирок Кудайдын убадаларына ээ болгон Ыбрайымдын ондугун алып, ага батасын берген.

⁷Ал эми батаны даражасы жогору болгону берери талашсыз кеп эмеспи.

⁸Ысрайылдыктардан ондук алган динкызматчыларды алсак, алардын баары өтүп кетчү пенделер. Ал эми Ыбрайымдан ондук алган Маликсадыктын али да тирүү экендигин Ыйык Жазуу айгинелеп турат.

⁹Ыбрайым Маликсадыкка ондугун бергенде, ошону менен урпактары элден ондук алып турган Лебинин өзү да Маликсадыкка ондук берген десе болот.

¹⁰Анткени Леби ал убакта төрөлө элек болсо да, ал Маликсадыкты жолуктурган Ыбрайымдан келип чыккан.

¹¹Ысрайыл элине берилген Тоорат мыйзамы динкызматчылар Лебинин тукумунан чыгышы керек деп буюрган. Бирок алардын кызматы жетиштүү болсо, анда Арундун эмес, Маликсадыктын даражасындагы дагы башка динкызматчынын келип чыгышы кажет болот беле?

¹²Анткени динкызматчылык өзгөргөндө, Тоорат мыйзамы да өзгөрүүгө тийиш.

¹³Жогорудагы айтылган сөздөрдүн төркүнү биздин Эгебизге байланыштуу. Бирок Эгебиздин уруусунан эч ким эч качан курмандык жайда кызмат кылган эмес.

¹⁴Анткени биздин Эгебиз Жүйүт уруусунан экени белгилүү. Ал эми Муса динкызматчылар бул уруудан чыгат деп айткан эмес.

Маликсадыктай болгон Динкызматчы

¹⁵Эми болсо, Маликсадыкка окшош башка динкызматчы чыкканда, жогоруда айтылгандар мурдагыдан да түшүнүктүү болуп калды.

¹⁶Ал, Тоорат мыйзамында жазылгандай, динкызматчылар тукумунан чыккандыгынан улам эмес, өчпөс өмүрдүн кудурети менен динкызматчы болду.

¹⁷Анткени Ыйык Жазууда: «Сен алдың Маликсадык даражасын,

Сен болдуң түбөлүккө динкызматчы»,—

деген сөз бар.

¹⁸Бир жагынан алсак, мурдагы эреже өзүнүн күчүн жоготуп, жараксыз болуп калгандыктан жокко чыгарылды,

¹⁹анткени Тоорат мыйзамы эч нерсени жеткилең кыла алган жок. Бирок башка жагынан алсак, азыр Кудай бизди андан да жакшы үмүткө ээ кылды. Ошол үмүт аркылуу биз Ага жакындай алабыз.

²⁰Бул гана эмес, бизде Кудайдын берген анты да бар. Башкалар динкызматчы болуп шайланганда, эч ант берилбесе,

²¹Кудай Ыйсаны динкызматчылыкка дайындаганда, мындай ант берген: «Өз антын салтанаттуу берди Кудай,

Бир айтып, кайтпайт эми сөзүнөн Ал:

"Сен болдуң түбөлүккө динкызматчы"».

²²Мына ушул аркылуу Ыйса мурдагыдан жакшы келишимдин кепили экендиги көрүнүп турат.

²³Мурдагы динкызматчыларды алсак, биринин көзү өткөндө анын милдетин башкасы улантышы керек эле. Ошондуктан алардын саны көп болгон.

²⁴Ал эми Ыйса түбөлүккө тирүү, Анын динкызматчылыгы эч качан башка бирөөнүн колуна өтпөйт.

²⁵Ошондуктан Ыйса Өзү аркылуу Кудайга келгендерди качан болсо да куткара алат, себеби Ал түбөлүк өмүр сүрүп, Кудай алдында алар үчүн өтүнүп турат.

²⁶Ыйса биздин муктаждыктарыбызга жардам бере турган башкы динкызматчы. Ал — ыйык, кынтыксыз жана жазыксыз. Ал күнөөкөрлөрдөн ажыратылып, көктөн да жогору орунга коюлган.

²⁷Ал калган жогорку динкызматчылардай эмес. Күн сайын алгач Өзүнүн, анан элдин күнөөлөрү үчүн курмандык чалууга муктаж эмес. Ал бардык адамдар үчүн бир гана жолу курмандык чалды. Бул курмандык — Анын Өзү эле.

²⁸Адамдардын алсыз жактары болсо да, Тоорат мыйзамы боюнча алар башкы динкызматчылыкка шайланат. Ал эми ошол мыйзам кабыл алынгандан кийин, Кудай ант менен берген убадасы аркылуу башкы динкызматчылыкка Өз Уулун дайындады. Ошол Уул түбөлүк, жеткилең башкы динкызматчы.

8

Биздин башкы динкызматчыбыз — Ыйса

¹Айткандарыбыздын эң негизгиси бул: биздин башкы динкызматчыбыз асмандагы Улуу Кудайдын тактысынын оң жагындагы сыйлуу жерде олтурат.

²Ал адамдын колу менен эмес, Кудай Эгебиздин Өз колу менен тигилген чыныгы ыйык чатырдын ичиндеги эң ыйык жайда кызмат өтөйт.

³Ар бир башкы динкызматчы тартуулар менен курмандыктарды Кудай алдына алып келүү үчүн дайындалат. Ошондуктан биздин башкы динкызматчыбыз да бир нерсени тартуу кылышы керек эле.

⁴Эгерде Ал жерде болсо, анда динкызматчы болмок да эмес, анткени Тоорат мыйзамы талап кылган тартууларды алып келген атайын динкызматчылар бар.

⁵Алардын кылган кызматы асмандагысына окшогону менен, чындыгында, анын көлөкөсү гана. Анткени Муса да ыйык чатыр тургузганы жатканда, Кудай ага: «Байкагын, баарын тоо башында сага көрсөтүлгөн үлгү боюнча жасагандай бол!»— деп эскерткен эле.

⁶Бирок Ыйсага тапшырылган кызмат башка динкызматчылардыкынан алда канча жогору турат. Ал мурдагыдан жакшы келишимдин ортомчусу болуп, ошол келишим мурдагыдан жакшы убадаларга негизделген.

⁷Биринчи келишимдин эч кемчилиги жок болгондо, кайрадан келишим түзүүнүн кажети болмок эмес.

⁸Бирок Кудай Өз элинен кынтык таап, мындай деген: «Мезгил келет, — дейт Жараткан, —

Мен Ысрайыл эли менен,

Жана Иуда эли менен

Жаңыртамын келишимди.

⁹Бирок айтам, Мен Мисирден

Аталарын колдон алып

Чыгарганда түзгөнүмө

Бул келишим эч окшобойт.

Анткени алар келишимге

Бек турбады. Ошондуктан

Мен да аларды таштап кеттим.

¹⁰Эми болсо Ысрайылдын

Эли менен жаңы түзгөн

Келишимим мындай болот:

Мыйзамымды салып коём

Мен алардын көңүлүнө,

Жазып коём жүрөгүнө.

Мен Кудайы болуп калам,

Алар болсо элим болот.

¹¹"Эгебизди таанып бил", — деп

Эч кимиси бири-бирине

Таалим берип айтпай калат.

Анткени алар ал убакта —

Чоңу дагы кичинеси —

Билип калат Мени баары.

¹²Мен аларга ырайым кылып,

Жамандыгын бүт кечирем,

Мурда кылган күнөөлөрүн

Андан ары эч эстебейм, —

Дейт элине Жараткан Ээ».

¹³Кудай Жаңы келишим тууралуу айтканда, ошону менен мурдагы келишимдин эскиргенин билдирген. Ал эми эскирип, мөөнөтү бүткөн ар бир нерсе жок болот.

9

Жердеги жана асмандагы кызмат

¹Мурдагы келишимде Кудайга табынуу тууралуу жол-жоболор жана жер бетинде таат-ийбадат кылчу жай бар болгон.

²Ыйык чатыр тигилип, анын «ыйык жай»деп аталган алдыңкы бөлүгүндө шамдал жана Кудайга тартуу кылынган нандар коюлган үстөл турчу.

³Төркү көшөгөнүн артында болсо «эң ыйык жай» деп аталган бөлмө болгон.

⁴Мына ошол бөлмөнүн ичинде алтындан жасалып, үстүнө жыпар жыттуу заттар өрттөлүүчү курмандык жай турган. Сырты алтын менен каптатылган Келишим Сандыгы да ал жерге коюлуп, анын ичинде манна салынган алтын кумура, Арундун көктөгөн таягы жана келишим жазылган таш лооктор сакталчу.

⁵Сандыктын үстүндө болсо Кудайдын улуулугун чагылдырып, жайылган канаттарынын көлөкөсү күнөө кечирилчү жерге түшүп турган эки херубим орнотулган болчу. Бирок азыр мунун баарын ийне-жибине чейин чечмелеп берүүнүн кажети жок.

⁶Ушундайча курулган ыйык чатырдын алдыңкы жайына динкызматчылар дайыма кирип, өз кызматын аткарышчу.

⁷Ал эми төркү бөлмөгө болсо жылына бир жолу башкы динкызматчы гана киргенге акылуу эле. Ал өзү үчүн жана элдин билбей кетирген күнөөлөрү үчүн чалынган курмандыктын канын ала кирчү.

⁸Ошол аркылуу Ыйык Рух ыйык чатырдын алдыңкы бөлмөсү бар болуп турганча, эң ыйык жайга жол али ачыла элек экендигин билдирген.

⁹Бул каймана түрдө азыркы убакты көрсөтүп турат: Кудайга алынып келинген тартуулар менен курмандыктар табынган кишинин абийирин толугу менен күнөөдөн арылта албайт.

¹⁰Эреже-парыздар тамак-аш менен ичимдиктер, ар кандай тазалануу ырым-жырымдары менен гана чектелген. Денеге байланыштуу бул эрежелерди аткаруу жаңылануу дооруна чейин гана милдеттүү болуп келген.

Ыйсанын жеткилең курмандыгы

¹¹Мына эми Машаяк учурдагы жакшы нерселердин башкы динкызматчысы катары келди. Анын кызмат өтөгөн чатыры да мурдагысынан алда канча улуу жана жеткилең. Адам колу менен жасалбаган ал чатырдын ушул жаратылган дүйнөгө эч тиешеси жок.

¹²Машаяк бир жолу жана баары үчүн эң ыйык бөлмөгө киргенде, ал жерге текелер менен букалардын канын эмес, Өзүнүн канын алып кирди. Ошону менен Ал бизге түбөлүк куткарылууга жол ачты.

¹³Тоорат мыйзамына ылайык, курмандыкка чалынган текелер менен букалардын каны же союлуп өрттөлгөн кунажындын күлү арам деп табылган адамдын үстүнө чачылып, аны адалдачу.

¹⁴Андай болсо, түбөлүк Ыйык Рухка бөлөнгөн, Өзүн Кудайга кынтыксыз курмандык катары тартуулаган Машаяктын каны бизди өлүм алып келчү иштерибизден арылтып, абийирибизди андан бетер адалдай алары бышык! Ошондо биз тирүү Кудайга таат-ийбадат кыла алабыз.

¹⁵Андыктан Машаяк жаңы келишимдин ортомчусу болду. Эми Кудай чакыргандар Ал убада кылган түбөлүктүү мураска ээ боло алышат, себеби Машаяктын өлүмү аркылуу эски келишим доорунда жасалган күнөөлөрдүн куну төлөндү.

¹⁶Муну керээз катка окшотсо болот. Керээз кат аны калтырган киши өлгөндөн кийин гана колдонулат.

¹⁷Анткени адам тирүү болгон кезде эмес, көзү өткөндө гана анын калтырган керээзи өз күчүнө кирет.

¹⁸Ошондуктан мурунку келишим да төгүлгөн кан менен бекитилген.

¹⁹Анткени Муса бүткүл Ысрайыл элинин алдында Тоорат мыйзамындагы бардык осуяттарды жарыя кылгандан кийин кунажындар менен текелердин канын сууга аралаштырган да, кызыл жүн менен иссоп чөбүн алып, жанакы канды келишим жазылган түрмөккө да, элге да чачкан.

²⁰Ошондо ал: «Бул — Кудайдын силер менен түзгөн келишимин бекиткен кан»,— деген.

²¹Дал ошондой эле ыйык чатырга жана ийбадат кылууда колдонула турган бардык идиштерге канды чачып чыккан.

²²Ырасында, Тоорат мыйзамына ылайык, дээрлик бардык нерселер кан менен тазаланат да, кан төгүлмөйүн күнөө кечирилбейт.

Машаяктын курмандыгы күнөөлөрдү жок кылат

²³Ошентип, асмандагы нерселерге окшоп турган жердеги нерселер мына ушинтип тазартылышы керек болчу. Ал эми асмандагы нерселердин өздөрүн тазартыш үчүн мындан алда канча жакшы курмандыктар талап кылынат.

²⁴Анткени Машаяк асмандагыга окшош болгон жана адам колу менен тургузулган эң ыйык жайга эмес, асмандын өзүнө кирди. Азыр Ал ошол жерде, Кудайдын алдында туруп, биздин таламыбызды талашууда.

²⁵Машаяк эң ыйык жайга жыл сайын малдын канын алып кирген башкы динкызматчы сыяктуу эмес. Ал үчүн Өзүн кайра-кайра курмандык кылуунун эч кажети жок.

²⁶Антпесе Ага дүйнө жаратылгандан бери көп жолу азап чегүүгө туура келмек. Анын ордуна Ал эми гана, акыр заман жакындап калганда, келип, күнөөнү жок кылыш үчүн Өзүн курмандыкка берди.

²⁷Жазуу-буйрукка ылайык, адам баласы бир гана жолу өлүшү керек. Андан соң, баары кыямат сотуна тартылышат.

²⁸Ошентип, Машаяк да көп адамдардын күнөөлөрүн моюндап, бир жолу курмандыкка чалынды. Кайтып келгенде болсо күнөөлөр менен алек болуу үчүн эмес, Өзүн эңсеп күтүп жүргөндөрдү куткаруу үчүн келет.

10

¹Тоорат мыйзамы чыныгы нерселердин так өзү эмес, ал боло турган жакшы нерселердин элеси гана. Жыл сайын чалынган бирдей курмандыктар аркылуу ал Кудайга табынганы барган адамдарды толугу менен тазартып, кынтыксыз кыла албайт.

²Эгерде курмандык чалуу адамдарды күнөөлөрүнөн биротоло арылтып, абийирин тазалай алса, анда алар курмандык чалганды эбак токтотмок эмес беле?

³Бирок, чындыгында, жыл сайын чалынган курмандыктар алардын эстерине күнөөлөрүн салып турат.

⁴Анткени букачарлар менен текелердин каны аркылуу күнөөлөрдөн биротоло арылуу эч мүмкүн эмес.

⁵Ушул себептүү Машаяк бул дүйнөгө келерде Кудайга мындай деген: «Курмандык, тартууларды каалабадың,

Сен Мага жердик дене дайындадың.

⁶Өрттөлчү курмандыкты, күнөө үчүн

Берилчү курмандыкты жактырбадың.

⁷Ошондо айттым Мен да: "Оо, Кудайым,

Жазууда Мен тууралуу жазылгандай,

Эркиңди аткарганы келип калдым"».

⁸Адегенде Машаяк: «Курмандык, тартууларды, өрттөлчү курмандыкты, күнөө үчүн берилчү курмандыкты каалабадың, жактырбадың», — деди. Ошол курмандыктардын баары Тоорат мыйзамы боюнча чалынса да, Ал ушундай деди.

⁹Андан кийин Ал: «Оо, Кудай, эркиңди аткарганы келип калдым», — деди. Ошентип, Ал жаңы келишимди түзүү үчүн мурункусун жокко чыгарды.

¹⁰Кудайдын бизге деген эрки мына ушундай эле: биз Машаяк Өзүн бир жолу жана бардыгыбыз үчүн курмандыкка бергени менен ыйыкталдык.

¹¹Ар бир динкызматчы күн сайын милдетин өтөп, күнөөлөрдү жок кыла албаган бирдей курмандыктарды уламдан улам чалып турат.

¹²Ал эми Машаяк бардык мезгилдер үчүн бир гана курмандык алып келип, Кудайдын оң жагындагы сыйлуу жерге олтурду.

¹³Кудай бардык душмандарын Анын бут алдына алып келгенчекти Ал ошол жерде олтурмакчы.

¹⁴Ал бир жолку курмандыгы менен ыйыкталгандарды эч кынтыксыз кылып койду.

¹⁵Ыйык Рух да бизге бул тууралуу күбөлөндүрүп турат. Ал биринчи мындай дейт:

¹⁶«Эми болсо Ысрайылдын

Эли менен жаңы түзгөн

Келишимим мындай болот:

Мыйзамымды салып коём

Мен алардын көңүлүнө,

Жазып коём жүрөгүнө».

¹⁷Анан дагы мындай дейт:

«Мурда кылган күнөөлөрүн,

Жамандыгын эч эстебейм».

¹⁸Ал эми күнөөлөр кечирилген соң, алар үчүн курмандык чалуунун эч кереги жок болуп калат.

Кудайга жакын келели

¹⁹Боордошторум, Ыйсанын төккөн каны аркылуу биз эми эч кысылбастан эң ыйык жайга кире алабыз.

²⁰Өз денесин курмандыкка бергени менен Ал бизди Кудайдан бөлүп турган көшөгөнү айрып, түбөлүк өмүргө алып барчу жаңы жол ачты.

²¹Бизде Кудай үйүн башкарган улуу Дин кызматчы бар болгондуктан,

²²бизди тазартуу үчүн кыянаттыкка толгон абийирибизге Ыйсанын каны чачылып, денелерибиз таза сууга жуулганын билип, Кудайдын алдына таза жүрөк жана бекем ишеним менен баралы.

²³Ачык айтып жүргөн үмүтүбүздөн тайбай, аны бекем карманалы. Анткени бизге убадасын берген Кудай ишенимдүү.

²⁴Бири-бирибизди башкаларды сүйгөнгө жана жакшылык кылганга шыктандырууну ойлойлу.

²⁵Кээ бирөөлөр чогулуштарыбызга барбай коюуну адат кылып алышкан өңдүү. Бирок биз алардай болбой, андан көрө, бири-бирибизге жигер берип туралы. Эгебиздин кайтар күнү жакын калганын билебиз го.

²⁶Эгерде акыйкатты билип алып, анан кайра эле атайлап күнөө кылганыбызды уланта берсек, анда күнөөлөрүбүздөн эч кандай курмандык арылта албайт.

²⁷Ошондо жүрөк үшүн алган кыямат сотун жана Кудайга каршы чыккандарды жалмай турган оттун келишин күтүүдөн башка аргабыз калбайт.

²⁸Эгер Мусанын мыйзамын бузган адам эки же үч күбөнүн алдында эч аёосуз өлүм жазасына тартылган болсо,

²⁹анда Кудай Уулун тебелеп-тепсегендер, өздөрүн күнөөлөрдөн тазалаган Келишим канын ыйык тутпагандар жана ырайым Рухун кордогондор канчалык оор жазага татыктуу деп ойлойсуңар!?

³⁰Анткени биз: «Өч алуу — Менин ишим,

Мен берем тиешесин», —

дегендин ким экенин билебиз. «Эгебиз Өз элин соттойт»,— дегенди да укканбыз.

³¹Тирүү Кудайдын колуна түшүп, жазасын алуу кандай коркунучтуу!

³²Мурдагы жашооңорду эстегиле: Кудайдын жарыгы дилиңерди агарткандан кийин силер канча кыйналсаңар да, кыйынчылыктарга бой берген жоксуңар.

³³Бирде өзүңөр эл алдында кордолуп, куугунтук жесеңер, бирде ошого дуушар болгондор мене чогуу болуп, алардын оорчулугун бөлүштүңөр.

³⁴Түрмөдө олтургандарга боорукерлик көрсөтүп, колуңарда бар болгонду тартып алып жатышканда, андан жакшы, түбөлүктүү байлыкка ээ болоруңарды билип, муну кубаныч менен кабыл алдыңар.

³⁵Кайратыңардан кайтпагыла. Ошондо келечекте улуу сыйлык аласыңар.

³⁶Кудайдын эркин аткарып, Ал убада кылган нерселерди алуу үчүн чыдамдуу болушуңар керек.

³⁷Анткени: «Келүүгө тийиш болгон келе жатат,

Жакында келип калат, кечикпестен.

³⁸Ишенип акталганым өмүр табат,

Чегинген адам жакпайт көңүлүмө».

³⁹Бирок биз артка кайтып, апат боло турган адамдардан эмеспиз. Биз куткарылуу алып келчү ишенимге ээбиз.

11

Кудай адамдарынын улуу ишеними

¹Ишеним — бул үмүттөнгөнүңдүн орундала тургандыгынан шектенбөө жана али көзгө көрүнө элек нерселердин анык экендигине ынануу.

²Өз ишеними аркылуу ата-бабаларыбыз Кудайдын ыраазычылыгына ээ болушкан.

³Ишеним аркылуу биз аалам Кудайдын Сөзү менен жаратылып, көрүнбөгөн нерседен көрүнгөн нерселер пайда болгонун түшүнөбүз.

⁴Ишеним аркылуу Абыл Кудайга Кабылдыкынан жакшы курмандык алып келген. Муну көргөн Кудай Абылдын курмандыгына ыраазы болуп, аны ак деп тапкан. Көзү өтсө да, Кудайга ишеним арткан Абыл бизге али да үлгү болуп келет.

⁵Ишеним аркылуу Анак бул дүйнөдөн асманга тирүү алынып, өлүм жүзүн көргөн жок. «Ал кайып болду, анткени аны Кудай Өзүнө алып кетти».Анак асманга алынарга чейин өз жашоосу менен Кудайдын көңүлүнө толгон.

⁶Ишеним болмоюн, Кудайга жагуу мүмкүн эмес. Ага табынганы келген адам Кудайдын бар экенине жана Өзүн издеп, тааныгысы келгендерге Ал ак батасын берерине ишениши керек.

⁷Ишеним аркылуу Нух, боло турган топон сууну али көрө элек болсо да, Кудай ал тууралуу эскерткенде, ошого кулак салган. Буюргандай кеме куруп, ошонун ичинде үй-бүлөсү менен кошо аман калган. Бул аркылуу ал дүйнөнү ашкерелеп, өзү болсо ишенгени үчүн ак деп табылды.

⁸Ишеним аркылуу Ыбрайым Кудайдын чакырыгына баш ийип, кайда сапар тартып бара жатканын билбесе да, эл-жерин таштап, кийин өзү мураска ала турган өлкөгө аттанган.

⁹Ишенимге таянып, убада кылган жерде келгин катары чатырда жашаган. Ыбрайымдын убадасына мурасташ болгон Ыскак менен Жакып да ошондой жашашты.

¹⁰Мунун себеби, Ыбрайым Кудай Өзү пландаштырып, Өзү куруп, негизи эч качан бузулбас шаардын пайда болушун күткөн эле.

¹¹Ишеним аркылуу Ыбрайым өзүнүн карылыгы жетип, байбичеси Саранын төрөбөс аял болгонуна карабастан балалуу болууга Кудайдан кудурет алды. Анткени ал Кудайдын Өзү берген убадасына бек экенине ишенген.

¹²Ошентип, карылыгы жетип, өлүктөн айырмасы деле жок болуп калган ушул адамдан асмандагы жылдызга, деңиз жээгиндеги кумга тете, сан жеткис тукум калган.

¹³Ушул жогоруда аталгандардын баары ишенип жүрүп дүйнөдөн өтүштү. Алар Кудайдын берем деп убада кылган нерселерин бул дүйнөдө алышкан жок, бирок аларды алыстан көрүп, кубанышты. Өздөрүнүн бул дүйнөдө чоочун, конок экенин айтып жүрүштү.

¹⁴Ушундай дегендеринен алар чыныгы мекенин самап, издеп жүргөндүгүн билсе болот.

¹⁵Эгерде алар таштап кеткен жерин ойлорунан чыгарышпаса, анда кайра кайтып барууга мүмкүнчүлүктөрү болмок.

¹⁶Бирок алар калтырган жеринен жакшысына — асмандагы мекенине умтулушту. Андыктан Кудай да Өзүн алардын Кудайымын деп атоодон уялбайт, анткени алар үчүн Өзү атайын шаар даярдап койгон.

^17-18Ишеним аркылуу Ыбрайым Кудай аны сынаганда, өз уулу Ыскакты курмандыкка багыштады. Кудай ага: «Ыскактын урпактары сенин тукумуң аталат», — деген болчу. Кудайдан ушундай убада алса да, ал жалгыз уулун курмандыкка чалууга даяр болду.

¹⁹Ыбрайым Кудай Ыскакты кайра тирилте алат деп ойлогон, ошондуктан ал уулун өлүмдөн кайтарып алды десе болот.

²⁰Ишеним аркылуу Ыскак өз балдары Жакып менен Эйсапка алардын келечегине карата батасын берген.

²¹Ишеним аркылуу Жакып өлөр алдында Жусуптун уулдарынын ар бирине батасын берип, таягына жөлөнүп, Кудайга табынган.

²²Ишеним аркылуу Жусуп өлөр алдында ысрайылдыктардын Мисирден чыга тургандыгын айтып, өзүнүн сөөгүн да ала кетүүнү керээз кылган.

²³Ишеним аркылуу Мусанын ата-энеси аны төрөлгөндөн кийин үч ай бою жашырып бакты. Алар Мусанын сүйкүмдүү наристе экенин көрүп, падышанын буйругун аткарбай коюудан коркушкан жок.^[1]

²⁴Ишеним аркылуу Муса эр жеткенде фараондун кызынын баласы деп аталуудан баш тартты.

²⁵Күнөө кылып, бир аз убакыт жыргалга баткандан көрө, Кудайдын эли менен бирге азап тартканды артык көрдү.

²⁶Машаяк үчүн кордук көрүүнү Мисирдин бардык байлыгынан алда канча өйдө деп эсептеди, анткени анын көздөгөнү келечекте ала турган сыйлык эле.

²⁷Ишеним аркылуу Муса падышанын каарынан коркпостон, Мисирди таштап, чыгып кетти. Анткени ал көзгө көрүнбөгөн Кудайды эш тутуп, көздөгөн максатынан баш тартпады.

²⁸Ишеним аркылуу ал Куткарылуу майрамын белгилеп, жаналгыч периште ысрайылдыктардын тун балдарына тийбей өтсүн үчүн эшиктердин кашегине кан чачкан болчу.

²⁹Ишеним аркылуу ысрайылдыктар Кызыл Деңизден кургак менен өткөндөй өтүшкөн. Аркасынан кууп келип, аларды туурап деңизден өтөбүз деген мисирликтер болсо сууга чөгүп өлүштү.

³⁰Ишеним аркылуу Иерихон шаарынын дубалдары ысрайылдыктар жети күн бою айланып баскан соң урап түштү.

³¹Ишеним аркылуу Рахап аттуу сойку аял Кудайга ишенбегендер менен чогуу өлтүрүлбөй, аман калды. Анткени ал ысрайылдык чалгынчыларды жылуу тосуп алган эле.

³²Дагы кайсы бирин айтайын? Гедеон, Барак, Шымшон, Эптах, Дөөт, Шамил жана башка пайгамбарлар тууралуу баян кылып олтурсам убакытым жетпей калат.

³³Ишеним аркылуу алар падышалыктарды жеңип алышкан. Адил иштерди кылышып, Кудайдын убадасына жетишкен. Арстандардын оозун жабышкан.

³⁴Жалындап күйгөн отту өчүрүшкөн. Кылычтын мизинен аман калышкан. Өздөрү алсыз болушса да, күч-кубатка толушкан. Согушта кудуреттүү болуп, чет элдик аскерлерди качырышкан.

³⁵Кээ бир аялдардын жакындарын Кудай өлгөндөн тирилтип берген. Дагы башкалары кайра тирилип, мурдагыдан жакшы өмүргө ээ болуш үчүн эркиндикке чыгуунун ордуна азап чегип, курман болууну тандашкан.

³⁶Кээ бирөөлөрүн кордоп, сабашкан. Кээ бирөөлөрүн чынжырлар менен байлап, түрмөгө камашкан.

³⁷Дагы башкаларын ташбараңга алышкан, араа менен кесишкен, кылычтап өлтүрүшкөн. Кой-эчкилердин терисин кийип, жакырчылыкта жашап, куугунтук жеп, жек көрүндү болуп жүрүшкөн.

³⁸Ушул дүйнө алардын кадыр-баркына арзыган эмес. Бирок алар чөлдөр менен тоолордо тентип, үңкүрлөр менен чуңкурларды башпаана кылышкан.

³⁹Жогорудагылардын баары өз ишеними менен Кудайдын ыраазычылыгына ээ болушкан. Бирок алардын бири да убада кылынганга жеткен эмес.

⁴⁰Анткени биз үчүн жакшыраак нерсени сактап койгон Кудай алардын ишеним менен көздөгөн максатына бизсиз эле жетишин каалаган жок.

12

Кудай — биздин Атабыз

¹Ошентип, бизди көптөгөн күбөлөр курчап турат. Андыктан ар кандай тоскоолдуктарды жана жылдырбай кармап турган күнөөнү өзүбүздөн алыс ыргытып, чыдамкайлык менен алдыбыздагы жарыштын соңуна чыгалы.

²Жалтактабайлы да Ыйсадан көзүбүздү албайлы. Адегенде бизге ишеним берип, анан аны кемелдикке жеткирген — Ал Өзү. Айкаш жыгачка керилип, кордук көрөрүн билсе да, келечекте күтүп турган зор кубаныч үчүн Ал ошого даяр болду. Эми болсо Кудай тактысынын оң жагындагы сыйлуу орунда олтурат.

³Кайратыңардан кайтпай, кыйынчылыктарга бой бербеш үчүн Ыйсанын күнөөкөрлөргө ушунчалык жек көрүндү болуп, ошонун баарына чыдаганын эстегиле.

⁴Күнөөгө каршы согушканыңарда силер али каныңарды төгүп, өлсөм да мейли деп, тобокелге бара элексиңер.

⁵Же Өз балдары катары Кудай силерге кайрат берүү үчүн мындай деп айтканын унуттуңарбы: «Тартипке келтиргенде Эгең сени,

Барк албай муну, балам, сен калбагын.

Көрсөтүп айыбыңды, жазаласа,

Чөгөрүп көңүлүңдү кайгырбагын.

⁶Анткени кимди сүйсө Кудай Таала,

Ошону тартипке да салып турат.

Кимди Ал Өз балам деп кабыл алса,

Ал адам айыбы үчүн жазаланат».

⁷Жаза тартып кыйналганыңарда, буга чыдагыла. Анткени менен Кудай силерге Өз балдары катары мамиле кылып жатат. Же атасы жазалабаган бала болобу?

⁸Эгерде башка балдарга окшоп тарбияга чакырылбасаңар, анда Анын балдары экениңер анык эмес.

⁹Өз аталарыбыз бизди жазалап турушса да, биз аларды урматтайбыз. Андай болсо, түбөлүк өмүр сүрөбүз десек, рухий Атабызга андан бетер баш ийишибиз керек эмеспи?

¹⁰Аталарыбыз бизди кыска убакыттын ичинде өздөрү туура көргөндөй тарбиялашты. Кудай болсо биздин эле пайдабызды ойлоп, Өзүндөй ыйык болсун деп тарбиялайт.

¹¹Тартипке салынып жаткан убакта бул бизди кубандырбайт, тескерисинче жаныбызды кейитет. Бирок ушундай тарбия көргөн адам кийин такыбаа, бейпил жашоонун үзүрүн көрөт.

Насааттар жана эскертүүлөр

¹²Ошентип, шалдайган колуңарды кайра көтөрүп, калчылдаган тизеңерди бекемдегиле.

¹³Аксаган бут чалынып жыгылбастан, кайра айыксын үчүн түз жолдо жүргүлө.

¹⁴Бардык адамдар менен ынтымакта болгонго аракет кылгыла. Адал жашоого умтулгула, анткени адал болбогон бир дагы адам Эгебизди көрө албайт.

¹⁵Абайлагыла, Кудайдын ырайымынан эч кимиң куру калып жүрбөгүлө. Араңардан кимдир бирөөнүн уу өсүмдүк сымал өсүп чыгып, көбүнө залакасын тийгизип, арам кылышына жол бербегиле.

¹⁶Араңардан эч ким Эйсапка окшоп, бузукулукка кирип, Кудайга жакпагандай өмүр сүрбөсүн. Бир аяк аш үчүн ал туңгуч уулга тиешелүү укугун сатып жиберген.

¹⁷Өзүңөр билгендей, Эйсап кийин атасынын туңгуч уулга бериле турган батасын алгысы келгенде, четке кагылган. Көз жашын көлдөтүп жалбарса да, жасаган ишин өзгөртө алган эмес.

¹⁸Силер көзүңөр көрүп, колуңарды тийгизе алган Синай тоосунун, алоолонуп жанган оттун жанына барган жоксуңар. Туш-туштан каптаган караңгылыкка, алай-дүлөй түшкөн бороонго кабылган жоксуңар.

¹⁹Кулак жарган сурнайдын үнүн, жанга баткан, мындан ары укпасак экен дегидей сөздөрдү эшиткен жоксуңар.

²⁰Анткени алар Эгебиздин: «Тоого айбан тийсе да ташбараңга алынып, өлтүрүлсүн!» — деген буйругун көтөрө алышкан жок.

²¹Бул көрүнүш үрөй учурарлык болгондуктан Муса: «Жаным чыгып, муунум калчылдап турат»,— деген.

^22-24Ал эми силер болсо Сион тоосуна, тирүү Кудайдын шаары — асмандагы Иерусалимге келдиңер. Бул жерге түмөндөгөн периштелер менен ысымдары көккө жазылган Кудайдын тун уулдары өздөрүнүн шаңдуу жыйналышына чогулушкан. Бардык адамдардын Соттоочусу болгон Кудай да, жеткилеңдикке жетишкен адилдердин рухтары да, жаңы келишимдин арачысы Ыйса да — ушул жерде. Анын чачылган каны Абылдыкына караганда алда канча жакшыраак нерселер жөнүндө кабар берет.

²⁵Байкагыла, силерге сүйлөгөн Кудайды укпай койбогула. Байыркылар жерден сүйлөгөн сөзүнө кулак салбаганы үчүн жазадан качып кутула алышпаса, анда көктөн сүйлөгөнүн укпай койгон биз тарта турган жазабыздан андан бетер кутула албайбыз.

²⁶Ошол убакта Кудайдын үнү жер титиреткен, эми болсо Ал: «Мен дагы бир жолу жерди гана эмес, асманды да титиретем»,— деп убада кылды.

²⁷«Дагы бир жолу» дегени жаратылган нерселер козголуп, ордунан алынып ташталарын билдирет. Ошондо козголбос нерселер гана калат.

²⁸Андыктан Кудайга рахмат айталы, анткени биз түндүгү эч качан түшпөгөн ордодон орун алабыз. Кудайды кастарлап, Андан ыйбаа кылуу менен табынганыбыз Аны ыраазы кылсын.

²⁹Анткени биздин Кудай — бул чындап эле бардыгын жалмаган от.

13

Кудайга кантип жагууга болот?

¹Боордоштор катары мындан ары да бири-бириңерди сүйүп жүргүлө.

²Чоочун адамдарга меймандостук көрсөтүүнү унутпагыла, анткени ушундай кылганы менен кээ бирөөлөр, өздөрү билбей, периштелерди коноктошкон.

³Ишеними үчүн камакка алынган боордошторуңар менен кошо өзүңөр да камакка алынгандай, азап тартып жаткандар менен бирге өзүңөр да азап тарткандай болуп, аларды эсиңерден чыгарбагыла.

⁴Никени баарыңар сыйлап, бири-бириңердин төшөгүңөрдү булгабагыла, анткени Кудай бузукулар менен нике бузгандарды соттойт.

⁵Акчаны сүйүүдөн оолак болуп, колуңарда барына каниет кылгыла, анткени Кудай: «Мен силерди эч качан таштабайм да калтырып кетпейм», — деген.

⁶Ошондуктан биз тайманбастан: «Эгем — менин колдоочум.

Эч нерседен коркпоймун.

Мага адам баласы

Эми эмне кыла алат?»—

деп келебиз.

⁷Силерге Кудайдын сөзүн сүйлөгөн жол башчыларыңарды унутпагыла. Алардын кандай өмүр сүргөнүн эстеп, силер да алардыкындай ишенимге ээ болууга дитиңерди койгула.

⁸Ыйса Машаяк эч качан өзгөрбөйт: Ал кечээ да, бүгүн да, түбөлүккө да ошол эле бойдон.

⁹Ар кандай бейтааныш окуулардын эпкинине айдалып, алдастабагыла. Кудайдын ырайымынан кайрат алгыла. Ал эми тамакка байланыштуу ырым-жырымдардын аларды карманган адамдарга эч пайда-батасы жок.

¹⁰Биздин курмандык жайыбыздан мурдагы ыйык чатырда ийбадат кылган динкызматчылардын жегенге эч акысы жок.

¹¹Башкы динкызматчы күнөөлөр үчүн курмандык катарында малдын канын эң ыйык жайга алып кирчү да, малдын эти болсо эл конушунан сырткары алып чыгарылып, ошол жактан өрттөлчү.

¹²Ушул себептүү Ыйса да Өз каны менен элди адалдоо үчүн шаардын сыртында азап тартып, курман болгон.

¹³Андыктан биз да эски конушубуздан чыгып, Анын көргөн кордук-азабын тең бөлүшөлү.

¹⁴Анткени жер жүзүндө биздин түбөлүк өкүм сүрөр шаарыбыз жок. Биз Кудай Өзү орното турган шаарды күтүп жүрөбүз.

¹⁵Андыктан Ыйсаны Эге деп тааныганыбызды оозубуз менен айтып, Ал аркылуу ар дайым Кудайга мактообузду курмандык катары алып келип туралы.

¹⁶Ошондой эле бири-бириңерге жакшылык кылууну унутпай, колуңарда бар болгонун башкалар менен бөлүшүп тургула, анткени булар Кудайга жаккан курмандыктар.

¹⁷Жетекчилериңерге баш ийип, айткандарын аткаргыла. Алар силердин жаныңар үчүн тынбай кам көрүшөт, анткени өз кызматы үчүн Кудай алдында жооп беришет. Алар өз ишин кубаныч менен аткарышсын десеңер, баш ийгиле. Антпесе кылган кызматы аларга да түйшүк болуп, силерге да пайда-бата алып келбейт.

¹⁸Биз үчүн сыйынгыла. Биз ар дайым туура иш кылганга тырышып жүргөндүктөн абийирибиздин таза экенин билебиз.

¹⁹Айрыкча суранарым: мен силерге жакын арада кайра барып калышым үчүн аябай сыйынсаңар.

Соңку сөз жана бата тилөө

^20-21Түбөлүктүү келишимдин каны аркылуу улуу Койчубуз болгон Эгебиз Ыйсаны өлүмдөн тирилткен тынчтыктын Кудайы силерди Өзүнүн эркин аткарууда керек болгон бардык жакшы нерселер менен камсыз кылсын. Ошондой эле Ыйса Машаяк бизге Кудайга жаккандай иш кылууга жардам берсин. Ошол Машаякка түбөлүктөн түбөлүккө даңк болсун. Оомийин.

²²Боордошторум, сабыр этип, ушул кайрат берейин деп айткан сөздөрүмдү жакшылап угуп алсаңар деп өтүнөм. Катым деле узун эмес го.

²³Боордошубуз Тиметейдин түрмөдөн бошотулганын билишиңерди каалайм. Эгер ал жакында мага келсе, анда силерге барганымда, аны өзүм менен кошо ала барам.

²⁴Бардык башчыларыңарга, ошондой эле бардык ыйыктарга да бизден салам айтып койгула. Италиялык боордошторубуз да силерге салам жолдошту.

²⁵Кудай баарыңа ырайым кылсын!

Жакып

1

Саламдашуу

¹Кудайдын жана Эгебиз Ыйса Машаяктын кулу Жакыптан чар тарапта чачылып жүргөн он эки урууга^[1]дубай салам!

Чыдамдуулук, акылмандык жана ишеним жөнүндө

²Боордошторум, жашоодо түркүн кыйынчылыкка туш келгенде аны зор кубаныч менен кабыл алгыла.

³Себеби ишенимиңердин сыналганы силерди чыдамдуулукка үйрөтөрүн билесиңер.

⁴Чыдамдуулук деген дайыма өсүп турушу керек, мына ошондо кемчиликсиз жеткилең болосуңар.

⁵Ал эми кимиңерге акылмандык жетпей турса, сурагандын баарына аянбастан, жемесиз эле бере турган Кудайдан сурасын — анан алат.

⁶Бирок эч шек кылбай, ишеним менен сурасын, себеби шектенген адам шамал айдаган деңиз толкунуна окшош.

⁷Мындай киши Эгебизден бирдеме алам деп ойлобосун:

⁸Ал эки ойлуу, бардык ишинде туруксуз адам.

Жакырчылык жана байлык

⁹Жакыр боордош Кудай көтөргөн кезде,

¹⁰ал эми бай боордош Кудай төмөндөткөнүнө кубансын, анткени чөп гүлүндөй ал да өтүп кетет.

¹¹Күн чыгып, ысыйт да табы менен чөптү кууратат, анан гүлү түшүп, көркү жоголот. Анын сыңары, бай боордош да түйшүгү менен кошо бул дүйнөдөн өтүп кетет.

Сыноо жана азгырык

¹²Бардык сыноолорду чыдап көтөргөн адам бактылуу, анткени ал сыноодон өткөн соң, Кудай Өзүн сүйгөндөргө убада кылган түбөлүктүү өмүрдү сыйлык кылып берет.

¹³Азгырыкка туш келгениңерде, «Кудай мени азгырып атат» деп эч ким айтпасын. Себеби Кудай жамандыкка азгырылбайт жана эч кимди азгырбайт.

¹⁴Тескерисинче, ар ким өзүнүн арам кумарына кызыгып, торго түшөт.

¹⁵Арам кумар болсо өөрчүп, күнөөнү жаратат, ал эми күнөө өөрчүп, өлүмдү жаратат.

¹⁶Айланайын боордошторум, алданып калбагыла.

¹⁷Бардык жакшы, жеткилең тартууну жогорудан, асман жарыгын жараткан Атабыз берет. Ал туруктуу жана өзгөрүлгүс.

¹⁸Бүт жараткандарынын эң маанилүүсү болсун деп, Ал бизди чындык сөзү аркылуу жаратты.

Угуу жана аткаруу

¹⁹Демек, сүйүктүү боордошторум, ар бир адам укканга тез, сүйлөгөнгө жай жана ачууга сабырдуу болсун.

²⁰Себеби адам ачуусу менен Кудайга жагарлык иш кыла албайт.

²¹Ошондуктан, жаман адат, адам оозу баргыс ишиңерди таштап, дилиңерге себилген, силерди куткара ала турган Кудайдын сөзүн моюн сунуу менен кабыл алгыла.

²²Кудай сөзүн угуучу гана эмес, аткаруучу да болгула, антпесе өзүңөрдү алдаган болосуңар.

²³Себеби Кудай Сөзүн угуп, бирок аны аткарбаган күзгүгө каранып, өз келбетин көргөн адамдай:

²⁴ал өзүн карайт да мындай болору менен кандай экенин дароо унутат.

²⁵Бирок ким эркиндик берчү жеткилең мыйзамды кунт коюп окуп, анда жазылгандарды эсине түйүп алса же сөздү угуп гана тим болбостон, аны аткарса, андай кишиге Кудайдын батасы тиет.

²⁶Эгер араңардан бирөө такыбаамын деп ойлоп, бирок тилине алы жетпесе, андай адам өзүн өзү алдаганы жана анын такыбаалыгы эч нерсеге татыбайт.

²⁷Кудай Атабыз таза деп эсептеген чыныгы такыбаалык — бул жетим-жесирлерге каралашып, өзүңдү бул дүйнөнүн жамандыгынан сактоо.

2

Бай менен кедейге бирдей мамиле кылгыла

¹Боордошторум, силер даңктуу Эгебиз Ыйса Машаякка ишенгендиктен адамдардын сыртына карап мамиле кылбагыла.

²Эгер чогулушуңарга кымбат баалуу кийим кийип, колуна алтын шакек тагынган бир адам жана жаман кийинген, жарды бир адам кирсе,

³силер кымбат баалуу кийим кийген адамды карап, ага: «Сиз төргө өтүңүз» деп, а жардыга: «Сен тигил жакка тур» же: «Биерге, улагага отур», — десеңер,

⁴анда өз билгениңерче бирөөнөн бирөөнү айырмалап, бейкалыс ойго алдырып, ким жакшы экенин чечип жатканыңар.

⁵Уксаңар, сүйүктүү боордошторум, ишенимге байышсын жана Өзүн сүйгөндөргө убада кылган Падышачылыктын мурасчысы болушсун деп, Кудай дүйнөнүн жакырларын тандап алган жок беле?

⁶А силер жакырды төмөн көрдүңөр. Силерди кыйнагандар, казыга сүйрөп алып баргандар байлар эмеспи?

⁷Силер атын алып жүргөн Машаякка тил тийгизген алар эмеспи?

⁸Эгер Ыйык Жазуудагы «Башкаларды өзүңдөй сүйгөндөй сүй»деген улуу мыйзамды чын эле аткарып жүрсөңөр, туура иш кыласыңар.

⁹Ал эми сыртына карап мамиле кылсаңар, анда күнөө кетирип, мыйзам алдында айыптуу болосуңар.

¹⁰Мыйзамды толук аткарып, бирок бирөөнү эле бузган киши бүт мыйзамды бузуучу катары күнөөлүү болот.

¹¹Себеби «нике бузба» дегенди айткан Кудай «киши өлтүрбө»деп да айткан. Эгер нике бузбасаң, бирок киши өлтүрсөң, баары бир мыйзамды бузган болосуң.

¹²Эркиндик берчү мыйзамдын негизинде соттолуучу адам кандай кылса, силер да ошондой сүйлөп, ошондой иш кылгыла.

¹³Себеби ырайым кылбаган кишини Кудай да ырайымсыз жазалайт. Бирок ырайым жазадан да жогору!

Ишеним жана иш

¹⁴Боордошторум, эгер бирөө ишенем десе, бирок кылган жакшы иши болбосо, анысынан эмне пайда? Ушул ишеними аны куткара алабы?

¹⁵Эгер боордошуң же карындашың ач-жылаңач болсо,

¹⁶анан эчтеме бербей туруп эле, «жакшы баргыла, жылуу кийинип, курсагыңарды тойгузгула» дегендин эмне кереги бар?

¹⁷Ишеним да ошондой. Кылган жакшы ишиң болбосо, ишеним да өлүк.

¹⁸Мүмкүн бирөө «сенин ишенимиң бар, а менин жакшы ишим бар» дээр. Сага айтарым: мага жакшы ишиң жок ишенимиңди көрсөт, мен сага жакшы ишимден көрүнгөн ишенимимди көрсөтөм.

¹⁹Сен бир Кудайга ишенесиң, мунуң жакшы. Бирок жиндер да буга ишенип, титирешет.

²⁰Бирок сен, акылсыз, ишсиз ишеним өлүк экенин билгиң келеби?

²¹Бабабыз Ыбрайым уулу Ыскакты курмандык жайга жаткырып, иши менен акталган жок беле?

²²Көрдүңбү, анын иши менен ишеними бир болгон жана ишеними иши аркылуу кынтыксыз болгон.

²³Ошентип, Ыйык Жазуунун сөздөрү аткарылган: «Ыбрайым Кудайга ишенип, ошону менен Анын алдында ак деп табылды»,анан ал Кудайдын досу аталган.

²⁴Адам ишеними менен гана эмес, кылган иши менен да акталарын өзүңөр көрүп турасыңар.

²⁵Ошондой эле чалгынчыларды кабыл алып, анан башка жол аркылуу чыгарып ийген сойку аял Рахап да иши менен акталган эмеспи?

²⁶Андыктан жансыз дене өлүк сымал, ишсиз ишеним дагы өлүк.

3

Сөздүн күчү

¹Боордошторум, бир азыңар эле окутуучу болгула. Себеби бизге, окутуучуларга, сурак катуураак болорун билесиңер.

²Баарыбыз тең көп күнөө кетиребиз. Ким сүйлөгөн сөзүнөн күнөө кетирбесе, ал бүтүндөй денесин башкара алган жеткилең адам.

³Мына, атка ооздук катып, анын бүт денесин башкарабыз.

⁴Же кемелерди алалык: алар кандай чоң болбосун, кандай катуу шамал айдабасын, аны башкарган киши каалаган жагына кичине бургуч менен бура алат.

⁵Ошондой эле тил дагы денебиздин кичине мүчөсү, бирок чоң нерсени кылат. Байка, кичинекей эле от чоң токойду жок кылат!

⁶Тил — от, ал денебиздеги жамандыкка толгон дүйнө. Биздин бүт жашообуз аркылуу жамандыкты таратат. Тозоктун оту менен бүт жашообузду өрттөп жок кылат.

⁷Адам бардык айбандарды, канаттууларды, сойлоп жүрүүчүлөр менен деңиз жаныбарларын башкарып келди жана башкарууда,

⁸ал эми тилди эч ким башкара албайт. Бул — ээ бербеген жамандык. Ал өлтүрө турган ууга толгон.

⁹Тилибиз менен Эге Атабызды алкайбыз, ошол эле тилибиз менен Кудайга окшош жаралган адамдарды каргайбыз.

¹⁰Бир эле ооздон алкыш да, каргыш да чыгат! Боордошторум, мындай кылган жарабайт.

¹¹Бир эле булактын көзүнөн шор да, шор эмес да суу чыгабы?

¹²Боордошторум, анжирден зайтун же жүзүмдөн анжир өсүп чыкпайт. Ошол сымал бир эле булактан шор да, шор эмес да суу агып чыкпайт.

Акылмандыктын эки түрү

¹³Араңарда акыл-эстүү, түшүнүгү кенен адам барбы? Болсо, анысын пакиза жүрүм-туруму, акылгөй момундугу менен далилдесин.

¹⁴Эгер ичиңерде ачуу көрө албастык менен өзүмчүлдүк жашаса, анда акылмандыгыңарга мактанып, чындыкты бурмалабагыла.

¹⁵Мындай «акылмандуулук» көктөн келген эмес, ал жерден, күнөөкөр адамдан жана ибилистен келген акылмандуулук.

¹⁶Каерде көрө албастык менен өзүмчүлдүк болсо, тартипсиздик менен түрдүү жаманчылык да ошол жерде.

¹⁷Ал эми көктөн келген акылмандыгы бар ишенгендер эң алды күнөөдөн бошонгон таза жүрөктүү, тынчтыкты сүйүүчү, момун, тил алчаак, башкаларга кайрымы менен жакшылыгы көп, ниети ак жана астейдил болушат.

¹⁸Тынчтыкты сүйгөн адамдар тынчтык үрөнүн сээп, адилеттик жемишин алышат.

4

Дүйнө менен достошуу

¹Силердеги талаш-тартыш менен пикир келишпестик кайдан чыгып атат? Алар дайыма күрөшүн токтотпогон денелик жыргалчылыкка умтулуудан эмеспи?

²Силер бир нерсени каалайсыңар, бирок алган жоксуңар, ошондуктан өлтүрүп, башкаларды көрө албай жатасыңар. Баары бир каалаганыңарга жеткен жоксуңар, ошондуктан пикириңер келишпей, талашып жатасыңар. Силер каалаганыңарды ала албай жатасыңар, анткени сурабай жатасыңар.

³Сурасаңар дагы албай жатасыңар, анткени алганыңарды өз жыргалыңарга колдонуу үчүн арам ой менен сурайсыңар.

⁴Эй, опаасыздар! Бул дүйнө менен дос болуу — Кудайга душман болуу экенин билбейсиңерби? Жалган дүйнө менен дос болгон адам Кудайга душман болот.

⁵Же Кудай ичибизге салган адамдык рух кумарларга толгон деп Ыйык Жазууда курулай эле жазылган дейсиңерби?

⁶Кудай кылган ырайым мындан да чоң. Ошол үчүн Жазууда минтип айтылат: «Менменсинген адамга

Каршы болот Кудайым,

Моюн сунган адамга

Ырайымын төгөт Ал».

⁷Андыктан Кудайга моюн сунуп, ибилиске каршы тургула, ошондо ал силерден качат.

⁸Кудайга жакындагыла, Ал да силерге жакындайт. Күнөөкөрлөр, арам ишиңерди таштагыла, эки ойлуулар, ниетиңерди оңдогула.

⁹Кайгыргыла, ыйлагыла, боздогула. Күлкүңөр ыйга, кубанчыңар кайгыга айлансын.

¹⁰Эгебизге моюн сунгула, ошондо Ал силерди жогору көтөрөт.

Боордошуңду жамандаба

¹¹Боордоштор, бир бириң жөнүндө жаман айтпагыла. Боордошуна жаман айткан же аны айыптаган адам Тоорат мыйзамын жамандап, айыптаганы. Эгер мыйзамды айыптасаң, анда аны аткаруучу эмес, айыптоочу болосуң.

¹²Мыйзам чыгаруучу да, Айыпка тартуучу да Бирөө. Ал куткара да, өлтүрө да алат. Ал эми башканы айыптай тургандай сен кимсиң?

Эртең эмне болот, ким билет?

¹³Эми «бүгүн-эртең баландай бир шаарга барып, ал жерде бир жыл жашап, соода-сатык кылып, олжо табалы», — дегендер, угуп тургула:

¹⁴силер эртең эмне болорун билбейсиңер. Өмүр деген эмне? Ал бир аз көрүнүп, анан жок болгон буу сымал.

¹⁵«Кудай каалап, аманчылык болсо, же аны, же муну кыларбыз», — дегендин ордуна,

¹⁶менменсинип, кекирейесиңер, минтип менменсинген такыр туура эмес.

¹⁷Ошондуктан туура ишти кандай кылууну билип туруп кылбай койсоңор, күнөөлүү болосуңар.

5

Байлар, байкагыла

¹Байлар, силер эми ыйлагыла да боздогула, анткени башыңар азапка малына турган болду.

²Байлыгыңар чирип, кийимиңерди күбө жеди.

³Алтын, күмүшүңөрдү дат басты. Ал даттар силерди айыптоодо күбө болот да, денеңерди от сымал жок кылат. Силер байлыгыңарды ушул күнгө чейин чогултуп келдиңер!

⁴Талааңарда иштеген орокчулардын эмгек акысын төлөгөн жоксуңар. Алданган алар боздоп жатышат. Алардын боздогон үнү кудуреттүү Кудайдын кулагына жетти.

⁵Силер жер үстүндө дүнүйөгө марып, жыргап-куунап жашадыңар, сойгонго даяр семиз малдай болдуңар.

⁶Силер өзүңөргө каршылык кылбаган адилет адамдарды каралап, өлтүрдүңөр!

Чыдамдуу болуу жана сыйынуу

⁷Боордоштор, Эгебиз келгенге чейин чыдамдуу болгула. Мына, дыйкан деле жакшы түшүм бере турган күзгү, жазгы жамгырларды чыдамдуулук менен күтөт.

⁸Силер дагы чыдамдуу болуп, бекем тургула, анткени Эгебиздин келер убагына аз калды.

⁹Айып тартпаш үчүн бири бириңерди жамандабагыла. Мына, Айыптоочу босогодо турат.

¹⁰Кыйынчылык менен көпкө чыдоонун үлгүсүн Эгебиздин атынан сүйлөгөн пайгамбарлардан алгыла.

¹¹Биз чыдагандарды бактылуу адамдар дейбиз. Силер Аюптун чыдамы жөнүндө уккансыңар жана аягында Эгебиз ага кандай кам көргөнүн көргөнсүңөр. Эгебиз кайрымдуу жана боорукер.

¹²Баарынан мурун, боордошторум, асман менен да, жер менен да, башка эч бир нерсе менен дагы ант бербегиле. «Ооба» дей турган кезде, «ооба» дегиле, «жок» дей турган кезде, «жок» дегиле, ошондо айыпкер болбойсуңар.

¹³Араңарда кыйналгандар барбы? Сыйынсын. Кубангандар барбы? Ырдасын.

¹⁴Оорулуулар барбы? Жыйын жетекчилерин чакырсын. Алар болсо Эгебиздин атынан майлап, ал үчүн сыйынышсын.

¹⁵Ишеним менен сыйынсаңар оорулуу сакаят: Эгебиз аны айыктырат. Эгер күнөө кетирген болсо, кечирилет.

¹⁶Ошондуктан бири бириңерге күнөөңөрдү айткыла жана айыгуу үчүн бир бириң үчүн сыйынгыла. Адилеттүү адамдын сыйынуусу чоң күчкө ээ.

¹⁷Илияс биздей эле адам болгон. Ал жамгыр болбосун деп катуу сыйынганда, жерге үч жарым жыл жамгыр жааган эмес.

¹⁸Анан жамгыр жаасын деп дагы сыйынганда, асмандан жамгыр жаап, жер түшүмүн берген.

¹⁹Боордошторум, араңардан бирөө акыйкаттан четтеп кетсе жана башка бирөө аны кайра кайтарса,

²⁰анда билгиле: күнөөкөрдү жалган жолдон кайтарган адам анын жанын өлүмдөн алып калат да, далай күнөөлөрүнүн кечирилишине аралжы болот.

1 Петир

1

Саламдашуу

^1-2Ыйса Машаяктын элчиси Петирден Понт, Галатия, Кападокия, Асия менен Битинияга чейин тараган качкындарга — Кудайдын тандап алган элине дубай салам!

Ыйса Машаякка баш ийип, Анын каны менен тазалануу үчүн силерди алдын ала тандап алып, Ыйык Руху аркылуу ыйык эл кылган Кудай ырайымын төгүп, дайыма тынччылыгын берсин!

Ыраазычылык келтирүү

³Эгебиз Ыйса Машаяктын Атасы — Кудай макталсын! Ал чоң ырайым кылып, Ыйса Машаякты өлүмдөн тирилтүү менен бизге жаңы өмүр берди, ошол аркылуу биз өчпөс үмүткө ээ болдук.

⁴Ошондуктан Кудайдын Өз элине сактаган баалуу мурасына ээ болобуз. Эч качан чирип бузулбас, эскирбес ал мурастар силер үчүн асманда даяр турат.

⁵Кудай Өзүнө ишенген силерди кудуреттүү күчү менен коргоп, заман акырында ушул күнөөкөр дүйнөдөн куткарат, ошол убак келгенде, бул айкын көрүнөт.

⁶Андыктан азыр бир аз убакыт ар кандай кыйынчылыкка туш келсеңер да ушуларды ойлоп кубангыла.

⁷Кыйынчылык тартканыңардын максаты — чын ишенгениңерди далилдөө. Жок боло турган алтын да от менен сыналат, ошол сыяктуу андан да аябай кымбат ишенимиңер сыналууга тийиш. Анан Ыйса Машаяк келген күнү мактоого, даңктоого жана урмат менен сыйга ээ болосуңар.

⁸Силер али көрбөсөңөр дагы Аны сүйөсүңөр. Азыр көрбөй турсаңар дагы ишенесиңер жана сөз жеткис улуу кубанычка баттыңар,

⁹себеби ишенимиңер аркылуу жаныңардын куткарылуусуна жеттиңер.

¹⁰Кудайдын силерге кыла турган ырайымы тууралуу пайгамбарлар алдын ала айтышкан, алардын аябай кылдат изилдөөлөрү ушул куткарылуу жөнүндө болгон.

¹¹Ошол пайгамбарларды даарыган Машаяктын Руху Анын маңдайына жазылган азаптар менен андан кийин келе турган атак-даңк тууралуу алдын ала айтканда, алар Машаяк ким болуп, качан келерин жана бул окуялар кандай болорун билүүгө аябай аракет кылышкан.

¹²Бирок алардын изилдегендери өздөрүнө эмес, силерге тиешелүү болгонун Кудай аларга дайын кылган. А Машаяк жөнүндөгү Жакшы Кабар эми силерге жетти. Аны көктөн келген Ыйык Рухтун жетегиндеги адамдар айтышты. Аны аңдап билүүнү периштелер да аябай каалашат.

Такыбаа болгула

¹³Ошондуктан аткара турган ишиңерди жакшылап ойлонгула: сергек болуп, Ыйса Машаяк келген күнү Кудай силерге бере турган батаны чын дилиңерден тилегиле.

¹⁴Тил алчаак балдардай болуп Кудайга баш ийгиле. Мурун Кудай Эгеңерди тааныбаган кезде жашооңор арам кумарлардын жетегинде болуп келди. Буга эми жол бербегиле!

¹⁵Кайра, силерди тандап алган Кудай Өзү ыйык болгондой, дайыма Анын элиндей ыйык жашагыла.

¹⁶Себеби минтип жазылган: «Ыйык болгула, анткени Мен ыйыкмын».

¹⁷Бардыгын жүзүнө карабай, ишине карап жоопко тарткан Кудайга сыйынганда Аны Ата деп атасаңар, анда бул жердеги конок сымал жашооңор Андан коркуу менен өтсүн.

¹⁸Силер ата-бабаңардан калган маанисиз жашоодон кутулдуңар. Бул алтын-күмүшкө окшоп чирип кетчү байлык аркылуу эмес,

¹⁹кемтиксиз да кемчиликсиз Козу — Машаяктын кымбат каны аркылуу келгенин билесиңер.

²⁰Ал дүйнө жаралгандан мурда эле тандалып, ушул акыркы убакта силер үчүн келген.

²¹Силер Машаяк аркылуу Кудайга ишендиңер. Кудай Аны өлүмдөн кайра тирилтип, атак-даңкка бөлөдү. Эми силердин ишеним менен үмүтүңөр Кудайда гана.

²²Машаяк жөнүндөгү акыйкатка моюн сунуп, күнөөдөн тазарган силер эми боордошума деген нукура сүйүүгө ээ болдуңар. Демек, эми бири бириңерди чын жүрөктөн сүйгүлө!

²³Кудай өмүр ыйгарчу түбөлүктүү сөзү аркылуу силерге жаңы өмүрдү берген.

^24-25Себеби, «Адамдардын бүт бардыгы чөп сымал,

Көркү алардын талаадагы гүлдөрдөй.

Чөп куурайт да гүлү түшөт, а бирок

Эгебиздин сөзү калат түбөлүк».

Силерге айтылган Кудайдын сөзү ушул.

2

¹Ошондуктан ар кандай жамандыктан: жалганчылыктан, эки жүздүүлүктөн, көрө албастыктан жана бирөөлөрдү каралоодон арылышыңар керек.

²Жаңы төрөлгөн наристе сүт издегендей таза, рухий сүткө умтулгула. Андан тамактанып, өсүп, анан куткарылууга жетесиңер,

³себеби «Эгебиздин кайрымдуу экенин өзүңөр деле билип калдыңар».

⁴Адамдар четке какса да, Кудай тандап алып, өтө урмат көрсөткөн «тирүү таш» Машаякка келгиле.

⁵Силер рухий үйгө коюлган тирүү таш сыяктуусуңар жана ал жерде Ыйса Машаяк аркылуу Кудайга жагымдуу рухий курмандык чалган динкызматчысыңар.

⁶Анткени Ыйык Жазууда минтип айтылат эмеспи: «Мына эми Сион аттуу шаарыма

Пайдубалдуу, кымбат баалуу, тандалган

Мен таш коём. Ошол ташка таянган

Адамдардын уят болбойт бири да».

⁷Андыктан Ага таянган силер үчүн бул таш асыл-кымбат, ал эми таянбагандар үчүн андай эмес.

«Куруучулар жаратпай,

Таштап салган таш эле,

Пайдубалдын негизи

Болуп калды ал эми»

⁸жана

«Адамдарды чалынткан, кулаткан таш»—

деп да жазылган. Алардын чалынып жаткан себеби — Кудай сөзүн угушпагандыгы. Алардын жазмышы ошондой.

⁹Ал эми силер — Кудай тандаган тукум,Падышанын динкызматчылары, ыйык эл жана Анын даражасын жар салууга чакырылган адамдарсыңар.Ал силерди караңгылыктан Өзүнүн укмуштуу жарыгына чакырып алган.

¹⁰Бир кездерде Кудай эли болбогон,

Силер эми Анын эли болдуңар.

Буга чейин Кудай мээрин көрбөгөн,

Эми Анын кайрымын да көрдүңөр.

Кудайдын кулундай жашагыла

¹¹Сүйүктүүлөрүм, бу дүйнөдө коноктор менен качкындар сымал жашаган силерден жалынып суранарым: жан дүйнөңөр менен күрөшкөн пас каалооңордун жетегинде жүрбөгүлө.

¹²Ыйсага ишенбегендер арасында ак жашагыла. Анан силерди жамандык кылуучулар деп айыптаган алар жакшы ишиңерди көрүп, кыямат күнү Кудайды даңктай турган болушат.

¹³Эгебиз адамдар койгон бардык бийликке баш ийүүңөрдү каалайт. Силер баарын башкара турган падышага,

¹⁴анан эл бийлөөчүлөргө да баш ийишиңер керек, себеби падыша аларды жамандык кылгандарын жазалап, жакшылык кылгандарын мактоо үчүн жиберет.

¹⁵Кудай адал иш кылуу менен акылы жоктордун наадан сөздөрүн токтотконуңарды каалайт.

¹⁶Силер эркинсиңер, эми ушул эркиндикти жамандык кылганга шылтоо катары пайдаланбастан, кайра Кудайдын кулундай жашагыла.

¹⁷Баарына сый көрсөткүлө, ишенимдеш боордошторду сүйгүлө, Кудайдан корккула, а падышаны урматтагыла.

Машаяктан үлгү алгыла

¹⁸Кулдар, кожоюнуңарга баш ийгиле, кайрымдуу, кичипейилдерине гана эмес, катаалдарына да толук урмат көрсөткүлө.

¹⁹Эгер кимдир бирөөң адилетсиз кыйынчылык тартып, аны Кудайдын эрки катары көтөрсөңөр, анда Ал силерге батасын берет.

²⁰Ал эми жамандык кылганыңар үчүн таяк жеп, ага чыдап жатсаңар, анда кандай мактоо болот? Тескерисинче, кылган жакшылыгыңар үчүн азап тартып, ага чыдап атсаңар, мунуңар Кудайга жага турган иш.

²¹Силер ушуга чакырылгансыңар, себеби Машаяк дагы силер үчүн азап чегип, үлгү калтырган. Андыктан Анын артынан ээрчигиле.

²²Анткени «Ал бир да күнөө кылган эмес, оозунан эч кандай калп чыккан эмес».

²³Аны кемсинтишкенде, аларга кемсинтүү менен жооп кайтарган эмес, азап тартып жатканда коркутпастан, кайра адилеттүү Соттоочуга Өзүн толук тапшырган.

²⁴Ал айкаш жыгачта күнөөлөрүбүздүн айыбын Өз мойну менен тартты. Муну күнөөлөрдөн бошонуп, адилеттүү жашашыбыз үчүн жасады. Анын жаракаттары менен силер айыктыңар.

²⁵Мурда адашкан койлордой элеңер, эми болсо Койчуңарга, Сактоочуңарга кайрылып келдиңер.

3

Үй-бүлөдөгү мамиле

^1-2Ошондой эле силер да, аялдар, күйөөңөргө баш ийгиле. Ошондо күйөөлөрүңөрдүн Кудай Сөзүнө моюн сунбагандары да силердин таза, такыбаа жашооңорду көрүп, айткан сөзүңөр эмес, жүрүм-турумуңар аркылуу Жаратканга кайрылат.

³Силердин сулуулугуңар сыртыңарда: чачыңардын өрүлүшүндө, алтын буюмдарды тагынууңарда же көз жоосун алган кооз кийимдерди кийүүңөрдө эмес,

⁴ичиңерде, дилиңерде: момундук менен токтоолукта болсун. Бул эч көөнөрбөс сулуулук. Кудай муну абдан баалайт.

⁵Эзелки заманда эрлерине баш ийип, Кудайга үмүт менен караган такыбаа аялдар да ушундай жасанышкан.

⁶Алардын бири Сара болгон. Ал Ыбрайымга баш ийип, аны «кожоюнум» деп атаган. Эч бир коркунучка карабай, адал иш кылсаңар, Саранын урпагы болосуңар.

⁷Андыктан силер, күйөөлөр, аялыңардын назиктигин эске алып, аларга түшүнүү менен мамиле кылгыла. Аларды сыйлагыла, себеби Кудай берген ырыскылуу өмүргө аялдар да ээ болгон, ошондо сыйынууңарга эч нерсе тоскоол болбойт.

Ак иш үчүн азап чегүү

⁸Жыйынтыктап айтканда, баарыңар өз ара тилектеш, кайгы менен кубанычка ортоктош, бири бирин бир туугандай сүйгөн, боорукер да кичи пейил болгула.

⁹Жамандык кылганга жамандык кылып, кордогонго кордук көрсөтпөстөн, кайра алкагыла. Себеби Кудайдын батасын алыш үчүн силер ушуга чакырылгансыңар.

¹⁰Ошол үчүн минтип жазылган эмеспи: «Бактылуу күнгө жетем деп,

Көп жашайм десе кимде-ким,

Сүйлөбөсүн жаман сөз,

Чыкпасын калп сөз оозунан.

¹¹Жамандыктан оолактап,

Тынччылыкка умтулуп,

Ынтымакты эңсеп, ал

Жакшылык гана жасасын.

¹²Себеби адилеттүүлөргө

Салып турат назарын,

Сыйынуусун алардын

Угуп турат Эгебиз.

Ал эми жаман иштерди

Кылгандардан Эгебиз,

Бурат жүзүн тескери».

¹³Эгерде дайыма жакшылык кылалы деген аракетиңер болсо, ким силерге жамандык кылат?

¹⁴Ал эми жакшы ишиңер үчүн азап тартсаңар — бактылуусуңар.Эч бир адамдан коркпогула, силерди эч нерсе коркутпасын.

¹⁵Дилиңерде Машаякты Эгебиз катары ыйык туткула. Силердин үмүт менен күтүп жатканыңар эмне экенин сурагандарга жооп берүүгө ар убак даяр болгула.

¹⁶Аларга жумшак, сый-урмат менен жооп кайтаргыла. Машаяк жолундагы силердин жакшы жүрүм-турумуңар тууралуу жаман айтып каралагандар, өз айтканынан өзү уялгандай болсун үчүн абийириңер таза болсун.

¹⁷Эгер жакшылык кылып, азап чеккениңер Кудайдын эрки болсо, бул жамандык кылып, азап чеккенден алда канча жакшы.

¹⁸Себеби Машаяк да күнөөлөрүбүз үчүн бир жолу өлгөн. Адилетсиздер үчүн бир адилеттүү жанын кыйган. Ал муну силерди Кудай менен элдештирүү үчүн жасаган. Анын денеси өлсө да, руху менен кайра тирилген.

¹⁹Ошол руху менен өлгөндөрдүн жандары камалган зынданга барып ибарат айткан.

²⁰Мындан көп убакыт илгери Нух кеме куруп бүткүчө Кудай аларды чыдап күткөн. Бирок алар Анын сөзүнө кулак салган эмес. Кемеге болсо, сегиз гана адам кирип, топон суудан аман калган.

²¹Бул азыркы замандагы сууга чөмүлдүрүү расмисинин алдын ала берилген белгиси. Ушул чөмүлүү денени жууп тазартууну эмес, таза абийир менен Кудайга өзүмдү арнайм деп берген убаданы билдирет. Ушундайча Кудай силерди Ыйса Машаяктын өлүп кайра тирилиши менен күнөөдөн куткарат.

²²Ыйса көккө көтөрүлүп, Кудайдын оң жагындагы сыйлуу орунга отурду. Периштелер, рухий бийликтер менен күчтөр Ага баш ийишти.

4

Кудай үчүн жашоо

¹Ошентип, Машаяк денеси менен азап тартса, силер да ошого даяр болгула. Себеби денеси менен азап чеккен адам күнөө кылууну токтотот.

²Эми мындан ары бул жер үстүндөгү калган өмүрдү адамдык арам кумардын эмес, Кудай каалоосунун жетегинде жашап өтүш керек.

³Силер кудайсыздар сыяктуу бузукулукка, арам кумарга, араккечтикке, ашыкча той-тамаша өткөрүүгө, масчылыкка жана Кудай жек көргөн бутка табынуучулукка баш-отуңар менен кирип көпкө жашадыңар.

⁴Эми ошол кудайсыздар алардын бузуку жашоосуна аралашпай калганыңарга таң калып, силерди жамандап атышат.

⁵Бирок алар өлгөндөр менен тирүүлөрдү суракка тарта турган Кудайдын алдында бүт кылгандары үчүн жооп беришет.

⁶Ошондуктан Кудай менен рухий өмүрдө жашасын үчүн, Жакшы Кабар бул дүйнөдө жашап, кийин өлүм өкүмүнө тартылгандарга да айтылган.

⁷Жакында баарынын күнү бүтөт. Андыктан акыл-эстүүлүктү сактап, дайыма сыйына тургандай сергек тургула.

⁸Эң биринчи, бири бириңерди чын дилден сүйгүлө, ошондо башкалардын көп күнөөлөрүн кечире аласыңар.

⁹Наалыбастан, бири бириңерге эшигиңер ачык болсун.

¹⁰Кудай ырайым кылып тартуулаган көп түрлүү жөндөмүңөрдү жакшылап колдонуп, ар кимиң ошол боюнча бири бириңе ак кызмат кылгыла.

¹¹Сүйлөөчүлөр Кудай сөзүн сүйлөшсүн, кызмат кылгандар Ал берген күч менен кызмат кылышсын. Мына ушинтип Кудайды даңктаганга Ыйса Машаяк бизге жол ачкан. Кудуреттүү Кудайга кылымдан кылымга даңк болсун! Оомийин!

Ишеним үчүн кыйынчылык тартуу

¹²Сүйүктүүлөрүм менин, оор азап чектирген сыноолорго туш келип, «от кечип» жатканыңарды капыстан келген нерсе катары көрүп таң калбагыла.

¹³Кайра, Машаяк сыяктуу азап чегип жатканыңарга кубангыла. Ал шаң-салтанат менен кайра келгенде шаттанып сүйүнөсүңөр.

¹⁴Машаякка ишенген үчүн кордук көрсөңөр, бактылуубуз дегиле, себеби улуулукка бөлөй турган Кудайдын Руху силер менен.

¹⁵Бирок араңардан эч ким киши өлтүрүүчү же ууру, кылмышкер же башка бирөөнүн ишине ыксыз кийлигишкен адам катары азап тартуучу болбосун.

¹⁶Эгер бирөө жарым Ыйсага ишенгени үчүн жабыр тартып жатса, буга уялбастан, кайра Машаякка ишенген үчүн Кудайды даңктасын.

¹⁷Соттун болор күнү келип калды жана ал Кудай үйүнөн башталат. Ойлоп көрсөңөр, сот эгер бизден башталса, анда Кудайдын Жакшы Кабарына баш ийбегендердин тагдыры кандай болот?

¹⁸«Эгерде адилеттүү адамдар да

Куткарылса араң эле, анда, айтчы,

Кудайсыз, күнөөкөрлөр эмне болот?»

¹⁹Ошондуктан Кудайдын буйругу менен азап тартып жүргөндөр өздөрүн ар дайым убадасын аткарган Жараткандын колуна ишенип тапшырып, жакшылык кылганын токтотпосун.

5

Жыйындагы жетекчилер менен жаштарга

¹Жыйын жетекчилеринен суранарым: мен да силер менен кызматташ жыйын жетекчисимин, Машаяктын тарткан азаптарынын күбөсүмүн, Ал кайра келгенде көрүнө турган атак-даңкты бөлүшө тургандарданмын,

²Кудайдын баккыла деп калтырган «коюн» айласыздан эмес, Ал каалагандай көңүлдөнүп кайтаргыла. Өз пайдаңарды көздөбөстөн, чын дилиңерден баккыла.

³Силерге тапшырылгандарга үстөмдүк кылбай, кайра үлгү көрсөткүлө.

⁴Ушундай кылсаңар, «Башкы Койчу» — Машаяк кайра келгенде, эч качан чирибес «атак-даңктын таажысын» кийесиңер.

⁵Жаштар, жетекчилерге баш ийгиле. Бир бириңе кекирейбегиле, себеби

«Менменсинген адамга

Каршы болот Кудайым,

Моюн сунган адамга

Ырайымын төгөт Ал».

⁶Андыктан кудуреттүү Кудайга моюн сунгула. Ал убагы келгенде силерди жогору көкөлөтөт.

⁷Түйшүгүңөрдү түгөл Ага тапшыргыла, анткени Ал силер үчүн кам көрөт.

⁸Сергек жана сак болгула. Душманыңар ибилис аркыраган арстандай кимди жеп жиберсем деп издеп жүрөт.

⁹Ага бек ишенимиңер менен каршы тургула, себеби бүт дүйнөдөгү боордошторуңар ушундай эле кыйынчылык тартып жүргөнүн билесиңер.

¹⁰Ал эми бардык ырайымдын булагы болгон Кудай бир аз убакыт азап чеккениңерден кийин силерди кайрадан жеткилең, күчтүү, бекем жана олку-солку болбос кылат. Себеби Ал силерди Машаяк Ыйса аркылуу Өзүнүн түбөлүк даңкын бөлүшүүгө чакырган.

¹¹Ал түбөлүккө бийлик кыла берсин! Оомийин.

Соңку сөз жана бата тилөө

¹²Бул кыска катымды ишенимдүү боордошум деп санаган Сила аркылуу жолдодум. Силерге кайрат-дем, күч берип, Кудайдын анык ырайымы өйдөдө айтылгандай экенине кепилдикке өткүм келет. Бул катта айтылгандарды бек кармангыла.

¹³Силердин өзүңөрдөй эле Кудай тандап алган Бабылдагы жыйын менен уулум Марк салам айтат.

¹⁴Бири бириңерди астейдил сүйүп, бек кучактап учурашкыла. Ыйса Машаяк менен тыгыз алакада жүргөн баарыңарды ылайым бейпилчилик жылоолосун.

2 Петир

1

Саламдашуу

¹Биз сыяктуу эле Кудайыбыз менен Куткаруучу Ыйса Машаяктын адилдиги аркылуу кымбат баалуу ишенимге ээ болгондорго Ыйса Машаяктын кулу жана элчиси Ысман Петирден дубай салам.

²Кудайды жана Эгебиз Ыйсаны таанып-билгениңер аркылуу ырайым төгүлүп, дайыма тынччылык болсун.

Кудай адамдарына ылайык өмүр сүрүү

³Кудуреттүү Кудай биздин такыбаа жашоого зарыл болгон муктаждыктарыбыздын баарын Өзүнүн улуулугу жана жакшылыгы менен бөлүшүүгө чакырган Машаякты таанышыбыз аркылуу камсыз кылды.

⁴Кудай Өзү убада кылган абдан чоң жана асыл белектерин ушундайча берип, ошол белектерди колдонуу менен Кудайдын табиятын бөлүшүп, бул дүйнөдөгү ойрондоочу кумарлардан качып кутулууңарды мүмкүн кылды.

⁵Ушул себептен улам силер бул мүмкүнчүлүккө бүт күч-аракетиңерди жумшап, ишенимиңерге жакшы иштер, жакшы иштерге Кудайдын эркин билүү,

⁶Кудайдын эркин билүүгө токтоолук, токтоолукка чыдамкайлык, чыдамкайлыкка такыбаалык,

⁷такыбаалыкка боордоштук мээрим, боордоштук мээримге сүйүү кошулсун.

⁸Эгерде ушул касиеттер силерде бар болсо жана өсүп жатса, анда Эгебиз Ыйса Машаякты таанып-билүү жашооңорду пайдалуу жана маңыздуу кылат.

⁹Ал эми кимде мындай касиеттер жок болсо, анда ал көзү көрбөгөн сокур сыяктуу мурдагы күнөөлөрүнүн кечирилгенин көңүлүнөн чыгарып жиберген.

¹⁰Андыктан, боордошторум, силерди Кудай тандап алып, Өз эли болууга чакырганына болгон ынанымыңар тереңдей берсин. Ошондо ак жолдон такыр тайбайсыңар.

¹¹Анткени силерге Эгебиз жана Куткаруучубуз — Ыйса Машаяктын түбөлүк Падышачылыгына ушундайча жол ачылат.

¹²Мына ошол себептүү силер чындыкты билип, анда бекем турсаңар да, мен ушул нерселерди силерге ар дайым эскертип турууну токтотпойм.

¹³Көзүм тирүүсүндө силердин эсиңерге ушуларды улам-улам салып турууну туура деп ойлойм.

¹⁴Жакында мен көзүм өтөрүн билем. Муну мага Эгебиз Ыйса Машаяк да айкын кылды.

¹⁵Андыктан көзүм өтүп кеткенде да ушуларды ар дайым эскерип турууңар үчүн колуман келишинче аракет кылам.

Машаяктын улуулугу туурасында

¹⁶Биз силерге Эгебиз Ыйса Машаяктын күч-кудурет менен келүүсүн адамдар ойлоп чыгарган жомокторго таянып эмес, Анын улуулугун өз көзүбүз менен көрүп айтып бергенбиз.

¹⁷Баарынан улуу Кудай Ата: «Бул Менин сүйүктүү Уулум, Мен Ага ыраазымын!»деп үн катканда, Ал Кудай Атанын салтанаттуу даңкына бөлөнгөн.

¹⁸Биз мына ушул көктөн чыккан үндү Аны менен бирге касиеттүү тоодо турганыбызда өз кулагыбыз менен укканбыз.

¹⁹Анын үстүнө биз Ыйык Жазуулардагы пайгамбарлык сөзгө терең ишенебиз. Күндүн нуру төгүлүп, дилиңерде Таң Жылдызы чыккыча караңгыда жаркырап нурун чачкан чыракка кайрылгандай ошол сөзгө кайрылып жатканыңар жакшы.

²⁰Баарынан да биздин эч кимибиз Ыйык Жазуулардагы пайгамбарчылыктарды өзүбүзчө түшүндүрүп бере албай тургандыгыбызды эстен чыгарбашыбыз керек.

²¹Себеп дегенде, пайгамбарчылыктар эч качан пенденин каалоосу менен айтылган эмес, тескерисинче, аларды Кудайдын адамдары Ыйык Рухтун жетегинде айтышкан.

2

Жалган окутуучулар жөнүндө

¹Мурда Ысрайыл элинин ичинен да жалган пайгамбарлар чыгышкандай, силердин ичиңерден да жалган окутуучулар чыгып, туура эмес окутуп, ак жолдон адаштырышат жана күнөөдөн куткарган Ээсин танышып, ошонусу менен башына түшө турган кырсыкты тездетишет.

²Көп адамдар алардын бузуку жолдоруна түшүп кетишет да, ошондойлордун айынан акыйкаттын жолуна сөз тиет.

³Акчага тойбогон алар керт башынын пайдасы үчүн бал тилин салып силерди алдашат. Соттоочусу эчак эле аларды жазалаганга даяр, Ойрондоочусу сак турат!

⁴Эгерде Кудай күнөө кылган периштелерди аябастан, аларды жазалоо үчүн караңгы тозоктун капастарына чынжырлап салган болсо,

⁵эгерде байыркы дүйнөнү аябастан, ошол бузукулардын дүйнөсүн топон сууга бастырганда, адилеттиктин жарчысы болгон Нухту сегиз адамдан турган үй-бүлөсү менен кошо аман сактап калган болсо,

⁶эгерде келечектеги кудайсыздарга эмне болорун көрсөтүү үчүн, Содом менен Гоморшаарларын күлгө айлантып жок кылууга өкүм чыгарып,

⁷ал эми ашынган бузуку адамдардын арасында жашоодон чаалыккан такыбаа Лутту куткарган болсо

⁸(анткени бул такыбаа адам алардын арасында жашап, күндө мыйзамсыз иштерди угуп-көргөндө өтө катуу кыйналган),

⁹анда, демек, такыбааларды кыйынчылыктан кантип куткарууну, ал эми мыйзамсыздарды жазалоо үчүн кыяматтагы сот күнүнө кантип кармап турууну Эгебиз билет.

¹⁰Өзгөчө алиги ыплас кумарларга берилип, Кудайдын бийлигин жек көрүшкөндөрдүн тагдыры ушундай болот. Бул жалган окутуучулар — тоңмоюндар, көпкөндөр, рухий күчтөрдү сөккөндөн коркпогондор.

¹¹Алар эмес, алардан бардык жагынан күчтүү периштелер да Эгебиздин алдында рухий күчтөрдү жектеп, соттошпойт.

¹²А булар болсо кармап алып сойгонго туулган, табигый туюмдун жетегинде жашаган акыл-эси жок жаныбарлардай. Булар түшүнбөгөн нерселеринин баарына тил тийгизишет. Алар кылган иштеринин жазасын алышат.

¹³Алардын кылган адилетсиздиктери өз башына тиет. Анткени алар өздөрүнүн ыплас кумарларын чак түштө кандырганды рахат деп эсептешет. Алар бузулган жашоосунан рахат алып, алдамчылыктарына маашырланган уятсыз бетпактар.

¹⁴Алардын көздөрү бузуктукка толуп, күнөөгө эч тойбойт. Алар ишеними алсыздарды торлоруна түшүрүшөт. Ниеттеринде болсо дайыма ачкөздүк. Алар Кудайдын каргышына калгандар.

¹⁵Алар ак жолду калтырып, парага кызыгып кеткен Босордун баласы Балаамданүлгү алып, адашып калгандар.

¹⁶Бирок Балаамдын эшеги анын күнөөсүн ашкерелеп, адамча сүйлөп жиберген. Ошентип тилсиз эшек пайгамбардын акылсыздыгын токтоткон.

¹⁷А булар болсо какшып калган кудуктардай, бороон айдаган булуттардай. Ошондуктан Кудай аларга көзгө сайса көрүнгүс караңгылыктын төрүнөн орун даярдап койгон.

¹⁸Алар текебер, бош сөздөрдү айтышып, туура эмес жолдо жашагандардан жаңы эле бөлүнүп чыккандарды ыплас кумарлар менен бузуку жүрүш-туруштун тузагына кайра түшүрүшөт.

¹⁹Аларга азаттыкты убадалашат, ал эми өздөрү арам адаттардын кулдугунан чыга албай жатышат. Адам кимге баш ийип берсе, ал ошонун кулу.

²⁰Эгерде адамдар Эгебиз жана Куткаруучубуз болгон Ыйса Машаякты билгендери аркылуу бул дүйнөнүн бузуку күчтөрүнөн арылып, анан кайра ошол күчтөргө чалынышып, аларга жеңилип беришсе, анда алардын акыбалы мурдагыдан да жаман болот.

²¹Адилеттиктин жолун билип алып, анан кайра тескери кетип, берилген ыйык буйруктан чегингенден көрө, ал жолду билбей калганы аларга жакшы болмок.

²²Алардын кылганы төмөнкү макалдардагы чындыктай: «ит кайра эле кусундусуна барат»жана «жуулган чочко кайра эле чылага оонайт».

3

Эгебиздин кайра келиши жөнүндө

¹Кымбаттуу боордошторум, мен силерге ушуну менен экинчи катымды жазып олтурам. Эки катымда тең айтып өткөндөрүмдү кайрадан эсиңерге салып, акыл-эсиңердеги адал ойлорду жаңыртууга далалат кылдым.

²Көп жылдар мурда ыйык пайгамбарлар айткан сөздөр менен элчилер аркылуу силерге берилген Эгебиздин жана Куткаруучубуздун осуятын унутпасаңар экен дейм.

^3-4Баарынан мурда муну көңүлүңөргө түйүп алышыңар керек: акыркы күндөрдө өздөрүнүн күнөөлүү каалоолорунун жетегинде жашап: «Эгеңер келем деп убада бербеди беле? Кана келгени? Аталарыбыз о дүйнө кетти, бирок аалам жаратылгандан бери эч нерсе өзгөрбөй эле турбайбы!» — деп шылдыңдаган акаратчылар чыгат.

⁵Ушундай ойлогондор ошол убактагы асман менен жер Кудайдын сөзү аркылуу пайда болуп, жер болсо суудан чыгып, суудан жаратылганын,

⁶ошол себептен ал убактагы дүйнө топон сууга калып, ойрон болгонун,

⁷ал эми азыркы асман менен жер болсо Кудайдын ошол эле Сөзү аркылуу кудайсыздар ойрон боло турган сот күнүндөгү отко сакталып турганын эстегиси келбейт.

⁸Кымбаттуу боордошторум, бир нерсени эч качан эстен чыгарбагыла: Эгебиздин көз карашы боюнча бир күн менен миң жылдын айырмасы жок; Ага бул экөө бирдей.

⁹Кээ бир адамдар «берген убадасын аткарууну Эгебиз кечиктирип жатат» деп ойлошот. Бирок андай эмес! Эгебиз эч кимдин ойрон болушун каалабай, баарыбызды тең ниеттерин өзгөртсө экен деп чыдамкайлык менен күтүүдө.

¹⁰Эгебиздин кайра кайтар күнү болсо ууру сымал күтүлбөгөн жерден келет. Ошондо асман катуу шуулдап жок болот, асмандагы заттар отко оронуп, ойрондолот, жердегилердин баары жер менен кошо жексен болот.

^11-12Демек, баары ушундайча ойрондоло турган болсо, анда алоолонгон асман астын-үстүн болуп, андагы нерселер ысыктан ээрип жок боло турган Кудайдын күнүнүн тезирээк келишин самап күткөн силер канчалык ыйык, такыбаа жашашыңар керек?

¹³Биз Кудайдын берген убадасы боюнча, адилеттик өкүм сүрө турган жаңы асман менен жаңы жерди күтүп жатабыз.

¹⁴Ошондуктан, боордоштор, ошол күндү күтүп жаткан соң, Кудайдын алдына тынч жашап, булганбастан, таптаза болуп барууга аракеттенгиле.

¹⁵Эгебиздин көпкө чыдап күткөнүн куткарылуу жолу катары эсептегиле. Бул тууралуу кымбаттуу боордошубуз Пабыл да Кудай ага берген акылмандык менен өзүнүн силерге жазган каттарында келтире кеткен.

¹⁶Ал бул тууралуу башка каттарынын баарында тең айтат. Анын каттарында кээ бир акылга сыйбаган оор түшүнүктөр кездешет. Кээ бир караңгы, туруксуз адамдар башка Ыйык Жазууларды бурмалап жүргөн адаттары боюнча анын да каттарын бурмалашып, өз баштарына балээ үйүп жатышат.

Соңку сөз жана алкыш айтуу

¹⁷А силер болсо, кымбаттуу боордоштор, бул тууралуу билип калгандар катары мыйзамсыздардын каталарына жетеленип, туура абалыңардан оодарылып кетпей,

¹⁸Эгебиз жана Куткаруучубуз Ыйса Машаяктын ырайымына таянып, Аны таанып-билүүдө өсүп жетиле бергиле. Ал бүгүн да, түбөлүк да даңкталсын. Оомийин.

1 Жакан

1

Ыйса — өмүр сөзү

¹Тээ башынан эле болгон, биз өз кулагыбыз менен угуп, өз көзүбүз менен көрүп, өз колубуз менен кармаган өмүр сөзү жөнүндө.

²Бул өмүр көзгө көрүнгөндө биз аны көрдүк, ошондуктан ал тууралуу сүйлөп, түбөлүк өмүр тууралуу силерге айтып жатабыз. Ал Атабыз менен бирге болгон жана бизге көрүнгөн.

³Силер да биз менен жакын мамиледе болушуңар үчүн өзүбүз уккан-көргөнүбүздү айтып жатабыз. А биз болсо Кудай Атабыз жана анын Уулу Ыйса Машаяк менен жакшы мамиледебиз.

⁴Анан да кубанычыбыз толук болсун деп, бул кабарды силерге жазып олтурабыз.

Кудай — жарык

⁵Кудай — жарык, анда эч кандай караңгылык жок. Бул сөздү биз Ыйсанын Өз оозунан укканбыз, эми силерге жеткирели деп отурабыз.

⁶Эгер Аны менен мамилебиз бар деп, бирок караңгылыкта жүрсөк, анда калп айтып, чындык боюнча жашаган жокпуз.

⁷Эгерде Ал Өзү жарыкта болгондой биз да жарыкта жүрсөк, анда бири бирибиз менен жакшы мамиледе болобуз жана Анын Уулу Ыйсанын каны бизди бардык күнөөлөрдөн жууп турат.

⁸Эгер күнөөбүз жок десек, өзүбүздү өзүбүз алдаганыбыз жана акыйкаттын бизде жоктугу.

⁹Эгер күнөөлөрүбүздү моюнга алсак, анда Ал биздин күнөөлөрүбүздү кечирет да бардык адилетсиздиктен арылтат. Анткени Ал Өзү ишенимдүү жана адил.

¹⁰Эгер күнөө кылган эмеспиз десек, анда Кудайды калпычы кылганыбыз, демек Анын Сөзү биздин көкүрөгүбүздө жок.

2

Ыйса Машаяк биздин коргоочубуз

¹Балдарым, мен муну силерди күнөө кылбасын деп жазып олтурам. А эгер ким бирөөңөр күнөө кылып койсоңор, анда Кудай Атабыздын алдында коргоочубуз бар. Ал — адил Ыйса Машаяк.

²Ал биздин күнөөлөрүбүздүн кечирилиши үчүн Өзүн курмандыкка чалды. Биздин гана эмес, бүткүл дүйнөнүн күнөөлөрүнүн кунун төлөдү.

Кудайдын осуяттарын сактап жашайлы

³Ыйсаны тааныганыбызды Анын осуяттарын сактаганыбыздан билебиз.

⁴Ыйсаны тааныйм деп, бирок осуяттарын сактабаган адам жалганчы жана анын жан дүйнөсүндө акыйкат жок.

⁵Эгер кимде-ким Ыйсанын сөзүн сактап жашаса, анда акыйкатта Кудайдын сүйүүсү анын жан дүйнөсүндө баралына жеткен. Өзүбүздүн Ыйса менен экенибизди биз ушундан билебиз.

⁶Ыйса менен тыгыз мамиледемин деген ар адам ошондой өмүр сүрүшү керек.

⁷Сүйүктүүлөрүм, мен силерге жаңы эмес, тээ башынан эле өзүңөр билген эски осуятты жазып жатам. Бул эски осуят силер мурда эле уккан сөз.

⁸Ошондой болсо да мен силерге кайрадан жаңы осуятты жазып отурам. Ошол жаңы осуяттын акыйкаттуулугу Ыйсада да, бизде да көрүнүүдө, себеби азыр караңгылык тарап, чыныгы жарык нурун төгө баштады.

⁹«Мен жарыкта жашап жатам» деп, бирок өз боордошун жек көргөн адам дале караңгылыкта.

¹⁰Өз боордошун сүйгөн адам жарыкта жана андай адамдын ичинде азгырык жашабайт.

¹¹Ал эми өз боордошун жек көргөн адам караңгылыкта жашап, караңгылыктын ичинде жүрөт. Ал өзүнүн кайда баратканын билбейт, анткени караңгылык анын көзүн сокур кылып салган.

¹²Балдарым, жазам силерге,

Анткени бүт күнөөңөр

Ыйсанын урматына

Кечирилди бир жолу.

¹³Аталар, жазам силерге,

Анткени тээ башынан

Болуп турган Бирөөнү

Эми таанып калдыңар.

Жаштар, жазам силерге,

Анткени силер мына эми

Азгыруучуну жеңдиңер.

¹⁴Балдар, жаздым силерге,

Анткени Кудай Атаны

Силер билип калдыңар.

Аталар, жаздым силерге,

Анткени тээ башынан

Болуп турган Бирөөнү

Силер таанып калдыңар.

Жаштар, жаздым силерге,

Анткени күчкө толдуңар,

Эми сөзү Кудайдын

Жашап жан дүйнөңөрдө,

Азгыруучуну жеңдиңер.

Бул күнөөкөр дүйнөнү сүйбөйлү

¹⁵Бул дүйнөнү жана андагы эч нерсени сүйбөгүлө. Ким бул дүйнөнү сүйсө, анда анын ичинде Кудай Атабыздын сүйүүсү жашабайт.

¹⁶Себеп дегенде бул дүйнөдөгүнүн баары — адам баласынын дене кумары, көзүнүн кызыкканы жана оокат-ашы, иши менен мактанып, көпкөндүгү Кудай Атабыздан эмес, ушул дүйнөдөн.

¹⁷Бул дүйнө да, анын лаззаттары да өтүп кетет. Ал эми Кудайдын каалоосун аткарып жашаган адам түбөлүккө өмүр сүрөт.

Машаяктын душманы

¹⁸Балдар, акыр заман келип калды. Машаяктын душманы келет деп укканыңардай, азыр ошолор көбөйүп кетти. Акыр замандын келгенин ушундан билебиз.

¹⁹Алар биздин эле арабыздан чыгышты, бирок эч качан биз тарапта болушкан эмес. Анткени биз тарапта болушкан болсо, анда биз менен калышмак. Алардын бизден чыгып кеткенинен улам баары эле биздикилерден эмес экендиги белгилүү болуп калды.

²⁰Силер Ыйык Рух менен майлангансыңар, андыктан акыйкатты баарыңар билесиңер.

²¹Силер акыйкатты билбейсиңер деп бул катты жазып жаткан жерим жок, анткени силер акыйкатты да, ар кандай жалгандын ал тарабынан келбесин да билесиңер.

²²Ыйсанын Куткаруучу Машаяк экенин четке каккан адам жалганчы эмей ким болмок эле? Кудай Атабызды да, Анын Уулун да танган ал Машаякка душман болгондун дал өзү.

²³Кимде ким Кудайдын Уулун четке какса, Кудай Атаны да четке кагат. Кимде ким Кудайдын Уулун кабыл алса, Кудай Атаны да кабыл алат.

²⁴Силер эң башында уккан сөздү сактап жашагыла. Эгер ошол сөз көкүрөгүңөрдө бар болсо, анда Кудай Уулу менен Кудай Атанын кучагында болосуңар.

²⁵Ал эми бизге түбөлүк өмүрдү берем деп Машаяк Өзү убада кылган.

²⁶Мен муну силерди ак жолдон адаштыргандардан сак болушуңар үчүн жаздым.

²⁷Кудай силерди Ыйык Руху менен майлаган, ошол майлануу жан дүйнөңөрдө жашап жатат жана башка бирөөнүн окутканына муктаж эмессиңер. Кудайдын Ыйык Рух менен майлоосу силерге баарын үйрөтөт, Анын окутуусу жалган эмес, чындык. Ошондуктан Ыйса силерди мурда окуткандай, Аны менен тыгыз байланышта жашагыла.

²⁸Эми, балдар, Ыйса кайра көрүнгөндө, Анын алдында уят болбой, жүзүбүз жарык болсун. Ал үчүн дайыма Ыйса менен тыгыз байланышта жашагыла.

²⁹Машаяктын адил экенин билсеңер, анда адил жашаган ар адамдын атасы Кудай болот.

3

Биз Кудайданбыз

¹Карагылачы, бизди балдарым деп, Кудай Атабыз кандай чоң сүйүүсүн көрсөткөн. Биз чынында эле Анын балдарыбыз. Бул дүйнөнүн бизди кабыл албаган себеби — Ыйсаны таанып-билген эмес.

²Сүйүктүүлөрүм, азыр биз Кудайдын балдарыбыз жана келечекте ким болорубуз али так анык эмес. Ошондой болсо да, Ыйса кайра көрүнгөндө Ага окшоп каларыбызды билебиз, анткени Анын кандай экенин көрүп калабыз.

³Ушундай үмүт менен жашаган ар бир адам Ыйсадай таза болуш үчүн, өзүн да тазалап турат.

⁴Күнөө кылган ар адам Кудайдын мыйзамын бузат, анткени күнөө — бул Кудайдын мыйзамын бузгандык.

⁵Ыйсанын күнөөлөрдү Өз мойнуна алуу үчүн бул дүйнөгө көрүнгөнүн жана Анын Өзүндө эч кандай күнөө жок экенин силер билесиңер.

⁶Ким Ыйса менен тыгыз мамиледе жашаса, ал күнөө кылбайт. Күнөө кылуучу ар адам Ыйсаны такыр таанып-билген эмес.

⁷Балдар, эч ким силерди ак жолдон адаштырбасын. Адил жашаган ар ким Ыйсанын Өзү сыяктуу адил.

⁸Ким күнөө кыла берсе, анда ал ибилистин жетеги менен жашайт, анткени ибилис башынан бери эле күнөө кылып келатат. Кудай болсо Өз Уулун ибилистин иштерин талкалоо үчүн ушул дүйнөгө көрсөттү.

⁹Кимдин атасы Кудай болсо, ал күнөө жасай бербейт, анткени анын жан-тенинде Кудай жашайт. Ал күнөө жасай да албайт, анткени Кудайдын баласы.

¹⁰Кудайдын балдарын ибилистин балдарынан мындайча ажыратып билсек болот: адил өмүр сүрбөгөн, андан да, өз боордошун сүйбөгөн адам Кудайдын баласы эмес.

Бири бирибизди сүйөлү

¹¹Силер эң башында уккан кабар бул: биз бири бирибизди сүйүшүбүз керек.

¹²Азгыруучунун ишин кылып өз инисин өлтүргөн Кабыл өңдүү болбойлу! Ал өз инисин эмне үчүн өлтүрдү? Анткени жасаган иши жаман болчу, ал эми инисиники Кудай алдында жакшы эле.

¹³Боордоштор, эгер бул дүйнө силерди жек көрүп жатса, таң калбагыла!

¹⁴Биз өлүмдөн өмүргө өтүп кеткенибизди билебиз, анткени боордошторубузду сүйөбүз. Ал эми боордошторун сүйбөгөн адам али өлүм кучагында.

¹⁵Өз боордошун жек көргөн ар бир адам — киши өлтүргүч. Ал эми силер билесиңер: киши өлтүрүүчүнүн бири да Кудай берчү түбөлүк өмүргө ээ эмес.

¹⁶Сүйүүнүн кандай экенин мындан билебиз: Ыйса биз үчүн Өз жанын кыйды. Биз да өз боордошторубуз үчүн жаныбызды кыйышыбыз керек.

¹⁷Эгер оокаттуу бир адам боордошунун муктаждыгын көрүп туруп, кайрым кылбаса, анда кантип анын ичинде Кудайдын сүйүүсү жашасын?

¹⁸Балдар, сөз жана тил менен эмес, иш жүзүндө чындап сүйөлү.

¹⁹Өзүбүздүн акыйкаттын жетегинде экенибизди ушундан билебиз жана жүрөгүбүздү Кудай алдында тынчтандырабыз.

²⁰Бизди жүрөгүбүз айыптап жатса да, баарын билген Кудай биздин жүрөгүбүздөн да бийик Айыптоочу.

²¹Сүйүктүүлөрүм, эгерде бизди жүрөгүбүз айыптабаса, анда Кудай алдында жүзүбүз жарык болот

²²жана Андан эмне сурасак да алабыз, анткени Анын осуяттарын сактап, каалоолорун аткарып жүрөбүз.

²³Кудайдын осуяты — бул Анын Уулу Ыйса Машаяктын атына ишенип, Ал калтырган осуяттагыдай бири бирибизди сүйүшүбүз.

²⁴Кудайдын осуяттарын сактап өмүр сүргөн адам Кудай менен бирге, ал эми Кудай болсо аны менен бирге жашайт. Кудайдын биз менен бирге жашап жаткандыгын Анын бизге берген Рухунан билебиз.

4

Рухтарды ажырата билгиле

¹Сүйүктүүлөрүм, ар кандай эле рухка ишене бербегиле. Кудайданбы же башкаданбы, текшерип көргүлө, анткени көптөгөн жалган пайгамбарлар дүйнөгө толуп кетишти.

²Кудайдын Рухун мындан билсеңер болот: Ыйса Машаяк адам болуп келген деп билген рух Кудайдан,

³ал эми Ыйсаны танган рух Кудайдан эмес, Машаяктын душманынан. Силер мурда Машаяктын душманы келет деп укканыңардай, ал азыр дүйнөдө.

⁴Балдар, силер Кудайдын жетегиндесиңер жана аларды жеңип чыктыңар, анткени силердин ичиңердеги Рух бул дүйнөдөгү рухтан күчтүү.

⁵Алар бул дүйнөдөн, ошондуктан дүйнөнүкүн сүйлөшөт жана бул дүйнөнүн адамдары аларды угат.

⁶Биз болсо Кудайдын жетеги мененбиз. Кудайды тааныгандар бизди угушат. Кудайдын жетегинде эместер бизди укпайт. Акыйкаттын Руху менен алдамчылыктын рухун ушундан ажыратып тааный алабыз.

Кудай — сүйүү

⁷Сүйүктүүлөрүм, бири бирибизди сүйөлү, анткени сүйүү — Кудайдан. Сүйө билген адамдын атасы Кудай жана ал Кудайды билет.

⁸Сүйө билбеген адам Кудайды билбейт, анткени Кудай — сүйүү.

⁹Ал бул дүйнөгө жалгыз Уулун жиберип, бизди Ал аркылуу чыныгы өмүргө ээ болсун деди. Кудайдын бизге болгон сүйүүсү ушундан белгилүү болду.

¹⁰Биз Кудайды эмес, Кудай бизди сүйүп, күнөөлөрүбүздүн куну төлөнүшү үчүн Уулун жиберди. Сүйүүнүн чыныгы мааниси мына ушунда.

¹¹Сүйүктүүлөрүм, Кудай бизди ушундай сүйүп жаткан соң, биз да бири бирибизди сүйүшүбүз керек.

¹²Кудайды эч ким, эч качан көргөн эмес. Эгерде бири бирибизди сүйсөк, анда Кудай жүрөгүбүздө жашап, Анын сүйүүсү биз аркылуу толук көрүнгөнү.

¹³Өзүбүздүн Кудай менен жана Кудайдын биз менен чогуу жашап жатканын Анын берген Руху аркылуу билебиз.

¹⁴Кудай Атабыз Өз Уулун бул дүйнөнүн Куткаруучусу катары жибергенин көрүп, муну башкаларга айтып жатабыз.

¹⁵Кимде ким Ыйсаны Кудай Уулу деп ачык айтса, анда Кудай аны менен жана ал Кудай менен тыгыз байланышта жашайт.

¹⁶Кудай бизди сүйгөндүгүн жакшы түшүнүп, Ага терең ишендик. Кудай — сүйүү. Сүйүп жашаган ар ким Кудай менен, а Кудай болсо аны менен жашайт.

¹⁷Кудайдын сүйүүсү биз аркылуу толук көрүнөт да кыямат кайымда жүзүбүз жарык болот, анткени биздин бул дүйнөдөгү жашообуз Машаяктын жашоосундай.

¹⁸Сүйүүдө коркунуч болбойт, анткени коркунуч жаза менен байланыштуу, ошондуктан чыныгы сүйүү коркунучту сүрүп чыгарат. Ал эми корккон адамда болсо сүйүү жетилген эмес.

¹⁹Биз болсок сүйөбүз, анткени Кудай бизди биринчи сүйдү.

²⁰Эгер кимдир бирөө «мен Кудайды сүйөм» деп, бирок өз боордошун жек көрүп турса, анда ал алдамчы, анткени көзү көрүп турган боордошун сүйбөгөн, эч көрбөгөн Кудайды кантип сүйө алат?

²¹Ал бизге мындай осуят калтырган: «Кудайды сүйгөн киши боордошун да сүйсүн».

5

Ишеним менен сүйүү

¹Ким Ыйсанын Машаяк экенине ишенсе, ал Кудайдын баласы. Атасын сүйгөндөр баласын да сүйөт.

²Кудайдын балдарын сүйөрүбүздү Анын Өзүн сүйгөндүгүбүздөн жана осуяттарын сактаганыбыздан билебиз.

³Кудайдын осуяттарын сактаганыбыз — Аны сүйгөндүгүбүз. Кудайдын осуяттарын сактоо болсо оор эмес.

⁴Ким Кудайдын баласы болсо, бу дүйнөнү жеңет. Бул дүйнөнү биз ишенимибиз менен жеңебиз.

⁵Бу дүйнөнү Ыйсанын Кудай Уулу экенине ишенүүчү адамдан башка ким жеңе алат? Эч ким!

Ыйса Машаяк ким?

⁶Ыйса Машаяк бизге келгенде сууга чөмүлүү расмисинен өткөн да канын төккөн. Суу эле эмес, суу жана кан аркылуу келген. Ыйык Рух буга күбө. Анткени Ыйык Рух — акыйкаттын өзү.

⁷Демек, үч күбө бар:

⁸Рух, суу жана кан. Үчөөнүн айтканы бирдей.^[1]

⁹Биз пенделердин күбө сөздөрүн кабыл алып жүрөбүз, ал эми Кудайдыкы болсо алардыкынан салмактуураак, анткени Ал бизге Өз Уулу тууралуу айткан.

¹⁰Кудай Уулуна ишенген адамдын дилинде Кудайдын ушул сөзү жашайт. Кудайга ишенбеген адам Аны калпычы кылып көрсөтөт, анткени Кудайдын Өз Уулу тууралуу айткан сөзүнө ишенбейт.

¹¹Мына, бул Кудайдын сөзү: Кудай бизге түбөлүк өмүр берди жана бул өмүр Анын Уулунда.

¹²Дилинде Кудай Уулу жашаган адамда өмүр бар, ал эми дилинде Кудай Уулу жашабаган адамда өмүр жок.

Кудайдын Уулу бизди күнөөдөн сактап, түбөлүк өмүр берет

¹³Мен бул сөздөрдү Кудай Уулуна ишенген силер түбөлүк өмүргө ээ болгонуңарды билип алсын деп жаздым.

¹⁴Кудайдын эркине жаккан бир нерсе сурасак, Ал бизди угат деп терең ишенебиз.

¹⁵Эмне сурасак да бизди уккандыгын билсек, демек, сураганыбызды бергендигин да билебиз.

¹⁶Боордошунун өлүмгө алып барбай турган күнөө кылып жатканын көргөн адам ошол үчүн сурансын, ошондо Кудай анын өмүрүн сактап калат. Сурансын дегенде өлүмгө алып барчу күнөө жөнүндө айткан жокмун.

¹⁷Адилсиздиктин баары күнөө, бирок өлүмгө алып барбай турган да күнөө бар.

¹⁸Биз кимдин атасы Кудай болсо, ал күнөө жасай бербесин билебиз. Кудай Уулу аны сактагандыктан азгыруучу ага зыян кыла албайт.

¹⁹Биз өзүбүздүн Кудайдын жетегинде экенибизди жана бүткүл дүйнө азгыруучунун бийлиги алдында жатканын билебиз.

²⁰Кудай Уулу келип, чыныгы Бирөөнү таанып-билгенге бизге акыл-эс бергенин билебиз. Ошондой эле, биз өзүбүздүн чыныгы Бирөө менен, башкача айтканда, Кудайдын Уулу Ыйса Машаяк менен тыгыз байланышта экенибизди билебиз. Чыныгы Кудай жана түбөлүк өмүр — Ошол.

²¹Балдар, буркандардан сак болгула.

2 Жакан

Саламдашуу

¹Жыйын жетекчисинен Кудай тандаган айымга жана анын балдарына.^[1]Силерди мен гана эмес, акыйкатты таанып калгандардын баары чын жүрөктөрүнөн жакшы көрүшөт.

²Анткени жүрөгүбүздөгү акыйкат түбөлүккө биз менен болот.

³Ылайым Кудай Атабыз жана Анын Уулу Ыйса Машаяк баарыбызга акыйкаты менен сүйүүсүн, ырайымын, мээримин жана тынчтыгын ыроолосун.

Сүйүү деген эмне?

⁴Балдарыңдын ичинен Атабыз осуят кылган акыйкат менен жашап жүргөндөрү жөнүндө укканымда абдан сүйүндүм.

⁵Эми да, сенден өтүнөөрүм, урматтуу айым, баарыбыз бири бирибизди сүйөлү. Мен сага жаңы осуят жазып жаткан жокмун, мындай осуят бизде тээ башынан эле бар.

⁶Сүйүү дегеним — бул Кудайдын осуяттары боюнча жашаганыбыз. Ал эми осуят дегеним, башынан эле өзүңөр уккандай, өз ара сүйүүдө жашооңор.

Жалган окутуудан сак болгула

⁷Анткени Ыйса Машаяктын адам кейпинде келгенине ишенбеген алдамчылар дүйнөгө толуп кетти. Мындай адамдар алдамчы жана Машаяктын душманы.

⁸Ошондуктан мээнетиңер текке кетпей, сыйлыгыңарды толук алууңар үчүн өзүңөргө сак болгула!

⁹Машаяктын окутуусунан четтеп, ал боюнча жашабаган ар кимдин Кудай менен мамилеси жок. Ал эми Машаяктын окутуусу боюнча жашаган адамдын Кудай Атабыз жана Анын Уулу менен мамилеси бар.

¹⁰Ким силерге ушул окутууну үйрөтпөсө, андайды үйүңөргө да киргизбегиле, салам да бербегиле.

¹¹Анткени ага салам берген ар ким анын жаман иштерине тилектеш, ортоктош.

Соңку сөз

¹²Силерге айтар сөзүм көп, ошондуктан, андан көрө силерге барып, орой көз чарай сүйлөшүп, бир черимди жазсам деген ниетим бар.

¹³Сага Кудай тандап алган эжеңдин^[2]балдарынан ысык салам.

3 Жакан

Саламдашуу

¹Чын жүрөгүмдөн сүйгөн сүйүктүү Гайга жыйын жетекчиси — менден салам кат.

²Сүйүктүү Гай, рухий акыбалың жакшы болуп жаткандай, бардык жактан телегейиң тегиз болуп, ден-соолукта болушуңду тилейм.

³Силерге барып келген боордоштор Кудайдын акыйкатына жан дилиңден берилип, ошол акыйкат боюнча жашап жатканыңды айтышканда чексиз сүйүндүм.

⁴Балдарымдын чындык жолунда жашап жатканын уккандан артык менде кубаныч жок.

Гай кылган иш туура

⁵Сүйүктүү Гай, жер кезип жүргөн боордошторубузга кызмат кылып жатканың эң жакшы.

⁶Алар сенин көрсөткөн адамгерчилигиң жөнүндө жыйын алдында айтып беришти. Боордошторду ушундайча узатсаң, анда Кудай адамына жарашкан ишти жасайсың.

⁷Алар Ыйсанын урматы үчүн үйлөрүнөн чыгышканда, Ага ишенбегендерден эч кандай жардам алышкан эмес.

⁸Биз ушундай боордошторубузду колдоо жоопкерчилигин мойнубузга алышыбыз керек. Ушундайча биз алар менен акыйкат үчүн кызматташ боло алабыз.

Жыйын жетекчилери Диотреф менен Деметир

⁹Мен жыйынга мурда да кат жаздым эле, бирок андагы биринчи болгонго тырышкан мансапкор Диотреф мени теңине албай жатат.

¹⁰Барсам, бизди сөккөнүн эсине салам. Мунусу аз келгенсип боордошторубузду же өзү кабыл албай, же кабыл алгысы келгендерге жол бербей, тоскоолдук кылып, жыйындан кубалоодо.

¹¹Сүйүктүү Гай, жамандыкты эмес, жакшылыкты туура. Жакшылык жасаган адам Кудайдын жетеги менен жашайт. Жамандык жасаган киши болсо Кудайды таанып-билген эмес.

¹²Деметир жөнүндө ишенгендердин баары жана чындыкты сүйлөгөн Рух дагы жакшы пикирлерин айтып жүрүшөт. Биз да ал жөнүндө жакшы пикирдебиз. Биздин пикирибиздин чын экенин сен билесиң.

Соңку сөз

¹³Сага айта турган сөзүм көп, бирок калемсап менен сыя челекти чукулап олтургум келбейт.

¹⁴Андан көрө, жакын арада сени көрөм го деген тилегим бар. Ошондо орой көз чарай отуруп алып, жакшылап сүйлөшөрбүз.

¹⁵Сени Кудайдын тынчтыгы жылоолосун. Досторуң сага дубай салам жолдошот. Ал жактагы досторубуздун ар бирине бизден жекече салам айтып кой.

Жүйүт

Саламдашуу

¹Ыйса Машаяктын кулу жана Жакыптын бир тууганы Жүйүттөн Кудай Атабыз тарабынан чакырылып, Анын сүйүүсү менен Ыйса Машаяктын сактоосунда жашап жаткандардын баарына.

²Ылайым араңарда мээрим, тынчтык жана сүйүү мол болсун!

Жалган окутуучулардан оолак болгула

³Кымбаттуу боордошторум, баарыбызга тиешелүү куткарылуу жаатында жазууну абдан самасам да, насаат айтуу муктаждыгы бар экенин сезип, бул катымда ыйыктарга бир кезде берилген ишенимди коргоо керектигин жазып отурам.

⁴Себеп дегенде, кээ бир кудайсыз адамдар арабызга акырын гана жылып кирип алышыптыр. Алар өздөрүнүн бузуку кылыктарын жымсалдаш үчүн Кудайыбыздын ырайымы тууралуу кабарды бурмалашкандар, бирден-бир Өкүмдарыбыз жана Эгебиз Ыйса Машаякты четке каккандар. Алардын жазалана турганы Ыйык Жазууларда илгери эле айтылган.

⁵Эгебиз бир кезде Ысрайыл элин Мисирдеги кулчулуктан куткарган, бирок ошондон кийин ишенимсиздерди жок кылган. Силер муну айтпасам деле билесиңер, ошондой болсо да, дагы бир сыйра эсиңерге салып койгум келди.

⁶Кудай уруксат кылган чектен аша чаап, жашаган жайын таштап кеткен периштелерге эмне болгонун эстегиле. Кудай аларды жазалаш үчүн келечектеги улуу сот күнүнө даярдап, түбөлүктүү чынжырларга чырмап, туңгуюктагы капкараңгы жайга байлап койгон.

⁷Содом менен Гомор шаарлары жана алардын айланасынан орун алган айылдар эмне болгонун эстегиле. Алардын жашоочулары да жогоруда айтылган периштелер сыяктуу бузулуп, күнөөлүү кумарларына чыланып калганда, Кудай бардыгына сабак болсун деп алардын шорун катырып, түбөлүк отко орогон.

⁸Так ушулар сыяктуу, силердин араңардагы алиги кыялкечтер өздөрүн күнөөгө түрткөн аяндарды көрүп, денесин күнөөлөргө малып, көктөгү Жараткан орноткон бийликке да, Анын периштелерине да акарат айтышканын коюшпады.

⁹Ал тургай периште башчыларынын бири болгон Михаэл да ибилис менен Мусанын сөөгүн талашып жатканда, аны сөгүп, айыптоого барбастан: «сени Эгебизге койдум!» — деген сөз менен гана чектелген.

¹⁰А булар болсо өздөрү түшүнбөгөн күчтөрдүн баарына тил тийгизишет. Ал эми жырткычтар сыяктуу табигый сезими менен туйган нерселери аларды ойрон кылат.

¹¹Кабыл түшкөн жолду тандап алган алардын шору кайнайт. Байлык деп Балаамдын каталыгын кайталап, Корак сыяктуу Кудайга каршы чыгып жүрүп, акыры жок болушат.

¹²Алар силердин кечелериңерге катышып, башкаларга жолтоо болуп, өздөрүнүн гана кара курсагынын камын ойлогондон уялбаган койчу сөрөйлөр. Шамал кубалаган жаан бербес, пайдасыз булуттар. Эч качан, атүгүл күзүндө да мөмө байлабаган, тамыры менен коңторулуп, кагайып калган дарактар.

¹³Уятсыз жосундарын деңиз толкундары сымал көбүктөнтүп, көккө чачыраткандар. Түбөлүк турагы көзгө сайса көрүнгүс караңгыда болуучу адашкан жылдыздар.^[1]

¹⁴Адам атанын жетинчи тукуму болгон Анак мындан көп убакыт илгери алар тууралуу мындай деп пайгамбардык сөз айткан: «Мына, Жараткан Эге Өзүнүн түмөндөгөн ыйык периштелери менен чогуу келе жатат.

¹⁵Ал баарынын үстүнөн сот жүргүзүп, бардык кудайсыздардын бардык жамандыктарын ашкере кылат». Ага каршы айтышкан ар бир акарат сөзү үчүн аларды Эгебиз сөзсүз жазалайт.

¹⁶Алар эч качан ыраазы болушпайт, ар качандан бир качан бирөөлөрдү жамандаганы жамандаган. Керт башынын гана кызыкчылыгын көздөшөт. Өздөрүн жерге-сууга тийгизбей мактап, бир нерсе өндүрүп калыш үчүн көрүнгөндүн этегине намаз окушат.

¹⁷А силер болсо, кымбаттуу боордошторум, Эгебиз Ыйса Машаяктын элчилеринин эскерткендерин унутпагыла.

¹⁸Алар акыр заман келгенде, бузуку каалоолорунун жетегинен чыкпаган мазакчылар чыгат дешкен.

¹⁹Араңарды бөлүп жарган, табигый каалоолорунун кулчулугунан чыга албаган, жан дүйнөсүндө Кудайдын Руху жок адамдар ошолор.

²⁰А силер болсо, кымбаттуу боордошторум, эң ыйык ишенимиңерди негиз кылып өсө бергиле. Ыйык Рух менен сыйынып,

²¹Кудайдын сүйүүсүнө бөлөнүп, түбөлүк өмүрдү бере турган Эгебиз Ыйса Машаяктын мээримин күтүп жашагыла.

²²Эки ойдо тургандарга боорукердик көрсөткүлө.

²³Куткарылууга муктаждарды оттон сууругандай куткарып калгыла. Кайрымга муктаждарга коркуу сезими менен абайлап кайрым кылгыла, бирок алардын күнөөгө булганган кийимдери да жийиркеничтүү экенин эстен чыгарбагыла.

Соңку сөз жана бата тилөө

²⁴Силерди мүдүрүлүүдөн сактап, Өз улуулугунун алдына кынтыксыз жана кубанычта жеткире алган

²⁵жападан жалгыз Куткаруучу Кудайыбызга Эгебиз Ыйса Машаяк аркылуу урмат жана даңк болсун! Бийлик жана күч-кудурет илгерки замандардан тартып ушул убакка чейин, ал тургай түбөлүктөн түбөлүккө ошонуку! Оомийин.

Аян

1

Кириш сөз

¹Бул Ыйса Машаяктын аяны. Муну Ага Кудай берген. Машаяк жакында боло турган окуяларды Өз кулдарына ачып көрсөтүү үчүн периштесин жөнөтүп, кулу Жаканга аян көрсөттү.

²Жакан көргөнүнүн баары үчүн күбөлүккө өтүп, муну баяндады. Анын баяны болсо Кудайдын сөзү жана Ыйса Машаяктын күбөлүк сөзү тууралуу.

³Бул китептеги пайгамбарчылык сөздөрдү окугандар, уккандар жана андагы жазылгандарды аткаргандар бактылуу. Себеби булардын аткарылышына аз калды.

Саламдашуу жана Кудайды даңктоо

^4-5Асия аймагындагы жети жыйынга Жакандан салам кат. Азыр да бар, мурда да болгон жана келечекте да боло турган Кудайдын, анын тактысынын алдындагы жети Рухтун жана Ыйса Машаяктын ырайымы менен тынчтыгы араңарда болсун. Ал ишенимдүү Күбө — өлүктөн тирилгендердин туңгучу жана жер жүзүндөгү падышалардын башкаруучусу.

Ал бизди абдан жакшы көрөт. Андыктан канын төгүп, күнөөлөрүбүздөн арылтты.

⁶Кудай Атасына диний кызмат кылышыбыз үчүн бизден жаңы падышачылык кураган Ыйса Машаяктын кудурет-күчү менен салтанаттуу улуулугу түбөлүктөн түбөлүккө улана берсин! Оомийин.

⁷Карагыла, Ал булуттардын арасында келатат. Аны баары, алтурсун айкаш жыгачка кадагандар да көрүшөт. Жер жүзүндөгү бардык элдер Аны көрүп боздоп ыйлашат. Ооба, ушундай болсун! Оомийин.

⁸«Мен Альфа жана Омегамын,^[1]— дейт Кудай Эгебиз, — азыр да бар, мурда да болгон жана келечекте да боло турган кудуреттүү Кудаймын».

Ыйса Машаяктын көрүнүшү

⁹Силердин боордошуңар жана Ыйсага ишенүүнүн азап-муңун, шаң-салтанатын, кыйынчылыктарын чыдамдуулук менен көтөрүүдө шеригиңер болгон мен, Жакан, Кудайдын сөзүн сүйлөп, Ыйсанын күбөсү болгондугум үчүн Патмос^[2]аралында жүргөн болчумун.

¹⁰Эгебиздин күнүндө^[3]мен Ыйык Рухтун таасири астында элем, аңгыча, арт жагымдан сурнайдыкындай катуу үндү уктум.

¹¹Ошол үн мага: — Көргөнүңдү түрмөккө жаз да жети жыйынга: Эфеске, Смирнага, Пергамга, Тиатирага, Сардиске, Филаделфияга жана Лаодикияга жибер, — деди.

¹²Мага угулган үн кимдики экенин көрөйүн деп артыма бурулдум. Бурулуп, жети алтын шамдалды көрдүм.

¹³Шамдалдардын ортосунда Адам Уулуна окшогон, узун чапан кийген, бооруна алтын тасма тагынган Бирөө туруптур.

¹⁴Башы менен чачы кардай аппак жүн сымал, көздөрү алоолонгон оттой,

¹⁵буттары жалтыраган, көөрүккө салынып тазаланган жездей, үнү деңиздин күүлдөгөнүндөй эле.

¹⁶Оң колуна жети жылдызды кармап, оозунан эки миздүү курч кылыч чыгып, жүзү болсо күчүнүн барынча жаркыраган күндөй нурданып турду.

¹⁷Аны көргөнүмдө, өлгөн кишидей аягына сулк жыгылдым. Ал менин үстүмө оң колун койду да, мындай деди:

— Коркпо! Мен Биринчимин, Акыркымын жана

¹⁸Тирүүмүн. Мен өлгөн элем, бирок мына, эми түбөлүккө өмүр сүрөм. Өлүм менен о дүйнөнүн ачкычтары менин колумда.

¹⁹Ошондуктан эмнелерди көрдүң, эмнелер болуп жатат, мындан кийин эмнелер болот, баарын жазгын.

²⁰Жети алтын шамдалдын жана оң колумдагы сен көргөн жети жылдыздын жашырын сыры мындай: жети жылдыз жети жыйындын периштелерин, ал эми жети шамдал болсо жети жыйынды билдирет.

2

Эфестеги жыйынга

¹Эфестеги жыйындын периштесине жаз:

«Оң колуна жети жылдызды кармап, жети алтын шамдалдын ортосунда басып жүргөн мындай дейт:

²Мен иштериңди билем: сен мээнет кылдың, көтөрүмдүү болдуң, жаман адамдар менен келише албадың, элчи болбой туруп, өздөрүн элчи аташкандарды сынап көрүп, калпын чыгардың.

³Мен үчүн көп кыйынчылыктарды башыңан кечирип, чыдадың, чаалыкпадың.

⁴Бирок сага бир жерден каршымын: сен алгачкы сүйүүңдү таштадың.

⁵Ошондуктан каерден жыгылганыңды эсте! Ниетиңди өзгөрткүн да, баштагы иштериңди жаса. Эгер ниетиңди өзгөртпөсөң, анда келем да шамдалыңды ордунан жылдырып таштайм.

⁶Канткен менен сенин дагы бир жакшы жагың бар — ал николаиттердин^[4]иштерин жек көргөнүң. Алардын иштерин мен да жек көрөм.

⁷Кимдин кулагы болсо, Рухтун жыйындарга айткан сөзүн угуп алсын! Жеңип чыкканга Кудайдын бейишиндеги дарактын түбөлүк өмүр берүүчү жемишинен жегенге уруксат берем».

Смирнадагы жыйынга

⁸Смирнадагы жыйындын периштесине жаз:

«Биринчи жана Акыркы, Өлгөн жана кайра Тирилген мындай дейт:

⁹Мен сенин тарткан азап-кайгыңды, жакырлыгыңды (анткен менен сен чыныгы байлыкка ээсиң) жана өздөрүн "биз Кудай тандап алган элбиз" деп атагандардын жаман сөздөрүн угуп кордук тартканыңды билем. Бирок алар андай эмей эле, шайтанга караштуу топтун мүчөлөрү.

¹⁰Жакында башыңа келе турган азаптан эч коркпо. Айтып коёюн: силерди сынап көрүү үчүн араңардан бир нечеңерди ибилис түрмөгө отургузуп, он күндөй кайгы тарттырат. Өлүм алдында турсаң да ишенимиңди бекем тут, ошондо мен сага түбөлүктүү өмүрдү сыйлык кылып берем.

¹¹Кимдин уга турган кулагы болсо, Рухтун жыйындарга айткан сөзүн угуп алсын! Жеңип чыккан экинчи өлүмдөн^[5]залал тартпайт».

Пергамдагы жыйынга

¹²Пергамдагы жыйындын периштесине жаз:

«Эки миздүү курч кылычы бар мындай дейт:

¹³Мен сенин каерде жашап жатканыңды билем. Сен жашап жаткан жайда шайтандын тактысы^[6]бар. Ошондой болсо да, сен мага бекем ишенесиң. Мага деген ишенимиңден баш тартпадың, атүгүл силердин араңарда, шайтан жүргөн жерде, менин ишенимдүү кабарчым Антипа өлтүрүлгөн күндөрдө да ишенимдүү бойдон кала бердиң.

¹⁴Бирок ошентсе да мен сага бир аз каршымын, анткени сенде Балаамдынокуусун карманган адамдар бар. Балаам Балакты Ысрайыл элин күнөөгө азгырууга: аларды буркандарга чалынган курмандыкты жеп, бузукулук кылууга үйрөткөн.

¹⁵Ошондой эле сенде николаиттердин^[7]окуусун кармангандар да бар.

¹⁶Андыктан ниетиңерди өзгөрткүлө, эмесе жакында барып, ошол күнөөкөрлөргө каршы оозумдагы кылычым менен салгылашам.

¹⁷Кимдин уга турган кулагы болсо, Рухтун жыйындарга айткан сөзүн угуп алсын! Жеңүүчүгө катылган маннадан берем. Ошондой эле Мен ага бетине жаңы ысым жазылган бир ак таш берем. Андагы жазылган ысымды алган адамдан башка эч ким билбейт».

Тиатирадагы жыйынга

¹⁸Тиатирадагы жыйындын периштесине жаз:

«Көздөрү алоолонгон оттой, буттары жалтыраган жездей болгон Кудайдын Уулу мындай дейт:

¹⁹Сенин иштериң, сүйүүң, ишенимиң, кызматың жана чыдамкайлыгың Мага белгилүү. Алгачкы кездегиге караганда, азыр көбүрөөк иш кылып жатканыңды да билем.

²⁰Бирок Менин сага бир нааразы болгон жерим бар: өзүн пайгамбар атаган Изебел деген аялдын башкаларга таалим беришине жол берип жатасың. Ал кулдарымды бузукулук кылганга жана буркандарга курмандыкка чалынган тамакты жегенге азгырууда.

²¹Ага бузукулук ниетин өзгөртүүгө убакыт берген элем, бирок ал антүүнү каалабады.

²²Эми мына, Мен аны оору менен жазалап, төшөккө жаткырам. Кылган иштерине өкүнүп, ниеттерин өзгөртмөйүн, Мен аны менен бирге бузукулукка баткандарды чоң азапка салам.

²³Балдарына ажал жиберем. Ошондо жыйындардын баары адамдардын ичиндеги ойлору менен жүрөк түпкүрүндөгү сырлары Мага белгилүү экенин билишет. Ошондой эле ар бириңер кылган ишиңерге жараша тиешелүү жазаңарды аласыңар.

^24-25Бирок силер, Тиатирадагы башка ишенүүчүлөр, Изебелдин тескери окуусун кабыл алган жоксуңар. Анын жолун жолдоочулары "шайтан ачып берген терең чындыктар" деп атаган окууга аралашпадыңар. Мен кайра келгиче, Мага болгон бекем ишенимиңерден кайтпагыла дегенден башка силерге оор милдет жүктөбөйм.

^26-28Жеңип чыкканга жана Менин тилегимди аягына чейин аткарганга бардык элдерди башкаруу үчүн Атам Мага бергендей кудурет берем. Ал алардын үстүнөн карападай быркыратчу, темирдей катуу бийлик орнотот. Ошондой эле жеңүүчүгө таңкы жылдызды берем.

²⁹Кимдин уга турган кулагы болсо, Рухтун жыйындарга айткан сөзүн угуп алсын!»

3

Сардистеги жыйынга

¹Сардистеги жыйындын периштесине жаз:

«Кудайдын жети руху менен жети жылдызына Эгедер мындай дейт:

Мен сенин жасап жаткан иштериңди билем. Сени тирүү деп ойлошот, бирок чындыгында сен тирүүлөй өлүксүң.

²Көзүңдү ач! Ажал эмнени алганы калса, ошонуңду бекемде! Себеби Мен сенин иштериңдин Кудайымдын алдында түгөл эмес экенин аныктадым.

³Андыктан мурда угуп, кабыл алган сөздү эсиңе сал. Ошого моюн сун да, ниетиңди өзгөрт. Эгер көзүңдү ачпасаң, сага ууру сымал келем. Мен сага кайсы саатта келеримди билбейсиң.

⁴Бирок Сардисте күнөөдөн алыс жүргөн бир нече таза адамдарың бар. Алар күнөөгө булганбаган ак кийим кийип, Мени менен бирге жүрүшөт. Анткени алар ошого татыктуу.

⁵Ким жеңүүчү болсо алар сыяктуу ак кийим кийет. Мен анын ысымын өмүр китебинен өчүрбөйм, тескерисинче Атамдын жана анын периштелеринин алдында анын ысмын жарыя кылам.

⁶Кимдин уга турган кулагы болсо, Рухтун жыйындарга айткан сөзүн угуп алсын!»

Филаделфиядагы жыйынга

⁷Филаделфиядагы жыйындын периштесине жаз:

«Ыйык, акыйкат жана Дөөттүн ачкычын^[8]кармаган, ачкан нерсесин эч ким жаба албаган, жапканын эч ким ача албаган Бирөө мындай дейт:

⁸Мен сенин иштериңди билем. Карачы, Мен алдыңдагы эшикти ачтым, аны эч ким жаба албайт. Анткени күчүң аз болсо да, сөзүмдү аткарып, Мени ээрчигенден баш тарткан жоксуң.

⁹Мына, Мен жанагы өздөрүн: "биз Кудай тандап алган элбиз" деп атаган шайтан тобундагыларды, (чындыгында өздөрүн өздөрү атагандай эмес, алар калп айтып жатышат) мына, Мен аларды мындай кылам: алар келип, сенин бутуңа жыгылышат жана Мен сени кандай жакшы көрөрүмдү көрүшөт.

¹⁰Себеби сен "сабыр кылып чыда" деген сөзүмдү сактадың. Ошондуктан Мен да сени жер бетинде жашагандардын баарын сыноо үчүн жибериле турган кыйын-кезең убакыттан сактайм.

¹¹Мен жакында келем. Бирөө-жарым сенин жеңиштен алган сыйлыгыңды алып албасын үчүн колуңдагыны бекем карма.

¹²Жеңүүчүнү Кудайымдын ийбадатканасына тирөөч кылам жана ал андан эч качан чыкпайт. Мен анын бетине Кудайымдын атын, анын шаарынын атын — асмандан, Кудайымдан түшө турган жаңы Иерусалимдин атын жазам. Ошондой эле Мен ага Өзүмдүн жаңы атымды да жазып коём.

¹³Кимдин уга турган кулагы болсо, Рухтун жыйындарга айткан сөзүн угуп алсын!»

Лаодикиядагы жыйынга

¹⁴Лаодикиядагы жыйындын периштесине жаз:

«Оомийин аталган, ишенимге бек акыйкаттуу күбө жана Кудай жараткан нерселердин башаты мындай дейт:

¹⁵Мен сенин иштериңди билем: сен же муздак эмессиң, же ысык эмессиң. Аттиң, же муздак, же ысык болсоң гана.

¹⁶Ошондуктан муздак же ысык болбой, жылымык болгонуң үчүн Мен сени оозуман бүркүп салганы турам.

¹⁷Сен: "Мен баймын, байлыкка тундум, эч нерседен муктаждыгым жок", — дейсиң. Бирок өзүңдүн байкуш, бечара, жакыр, сокур, жылаңач экениңди билбейсиң.

¹⁸Сага берер кеңешим бул: байышың үчүн Менден отко тазаланган алтынды, кийинип, абийириңди жабыш үчүн ак кийимди, көзүңө сыйпап, көрө алышың үчүн көз майды сатып ал.

¹⁹Мен кимди сүйсөм, анын айбын ачып, адебин колуна берем. Андыктан дитиңди кой да, ниетиңди өзгөрт.

²⁰Эй, кулак салгыла! Мен эшик алдына келип, тыкылдатып жатам. Эгерде кимде-ким үнүмдү угуп, эшикти ачса, Мен кирем. Аны менен бирге тамактанам, ал да Мени менен бирге тамактанат.

²¹Мен жеңип, азыр Атамдын тактысынын жанында Атам менен бирге отурганымдай, жеңүүчүгө да тактымдын жанында Мени менен бирге олтурууга укук берем.

²²Кимдин уга турган кулагы болсо, Рухтун жыйындарга айткан сөзүн угуп алсын!»

4

Көктөгү такты

¹Ушул окуялардан кийин көктө бир эшик ачылып турганын көрдүм. Анан сурнайдын үнү сыяктуу мен алгач уккан үнмага:

— Бери чык, бул окуялардан кийин эмнелер болушу керек экенин Мен сага көрсөтөм, — деди.

²Ошол замат менин бүт дүйнөмдү Рух бийлеп алды. Анан асманда турган бир тактыны жана анда олтурган бирөөнү көрдүм.

³Тактыда отурган яспис менен карнелийдей жаркырап, үстүнөн зумуруттай болгон бир асан-үсөн жылтылдап, курчап турду.

⁴Тактынын айланасында жыйырма төрт такты бар экен. Аларда аппак кийим, баштарына алтын таажы кийип алышкан жыйырма төрт аксакал отурушуптур.

⁵Тактыдан чагылгандар чартылдап, күндүн күркүрөгөнү угулуп турду. Тактынын алдында жети шамана жаркырап күйүп турду. (Булар Кудайга кызмат кылган жети рух.)

⁶Ошондой эле тактынын алдынан мөлтүр таштай таза, айнектей тунук көлдү көрдүм. Ортодо, тактынын айланасында, аркасы да, алды да жыбыраган көздөргө толгон төрт жаныбар турду.

⁷Биринчи жаныбар арстанга, экинчиси өгүзгө окшош, үчүнчүсүнүн бети адамдыкындай, төртүнчүсү болсо учуп бараткан бүркүт сыяктуу экен.

⁸Төртөөнүн тең алтыдан канаты болуп, дене бойлору толгон көздөр эле. Алар күнү-түнү тынбастан: — Мурда дагы бар болгон,

Азыр дагы бар болуп,

Боло турган түбөлүк

Кудуреттүү Кудай Эге,

Ыйык, ыйык, ыйык Ал, —

деп жатышты.

⁹Жаныбарлар такта Олтурганга жана түбөлүктөн түбөлүккө Жашоочуга алкыш-даңк айтып, урмат көрсөткөн сайын,

¹⁰жыйырма төрт аксакал ошол такта Олтургандын алдына чөк түшүп, түбөлүктөн түбөлүккө Жашоочуга таазим этип жатышты. Алар таажыларын тактынын алдына коюп:

¹¹— Кудайыбыз, Эгебиз,

Бийлик-күчтү алганга,

Атак-даңк жана урмат-сый

Көргөнгө Сен татыйсың!

Анткени бүт бардыгын

Сен жараттың, бардыгы

Каалооң менен жашайт да

Эркиң менен жаралган, —

деп жатышты.

5

Түрмөк жана Козу

¹Анан такта Олтургандын оң колунан ичине да, сыртынан да жазылган жана жети мөөр басылган бир түрмөктү көрдүм.

²Анан: — Мөөрлөрүн сындырып, түрмөктү ачууга ким татыктуу? — деп катуу үн менен жар салып жаткан кубаттуу бир периштени көрдүм.

³Бирок асмандан да, жерден да, жердин алдынан да эч ким аны ачып, ичин карай албады.

⁴Мен боздоп ыйладым, анткени түрмөктү ачканга же анын ичин караганга татыктуу эч ким табылбады.

⁵Ошондо аксакалдардын бири мага: — Ыйлаба! Тигине, Жүйүт уруусунан чыккан арстан, Дөөттүн тукуму жеңип чыкты. Ошондуктан Ал түрмөктү жана анын жети мөөрүн ача алат, — деди.

⁶Анан мен тактынын жанынан, төрт жаныбар менен аксакалдар тегеректеп курчаган, адамдар союп салгандай көрүнгөн бир Козуну көрдүм. Анын жети мүйүзү, жети көзү бар эле. (Анын жети көзү — бүт жер жүзүнө жиберилген Кудайдын жети руху.)

⁷Ал келди да тактыда Олтургандын оң колундагы түрмөктү алды.

⁸Алганда төрт жаныбар менен жыйырма төрт аксакал Козунун алдына жүзтөмөндөп жыгылышты. Баарынын колунда арфа менен жыпар жыттуу заттарга толтурулган алтын идиш бар эле. (Алтын идиштерге толтурулган жыпар жыттуу заттар — бул ыйыктардын сыйынуулары.)

⁹Төрт жаныбар менен жыйырма төрт аксакал: — Алып ушул түрмөктү,

Сен андагы мөөрлөрдү

Сындырганга татыйсың.

Анткени Сен союлуп,

Ар уруудан, ар тилден,

Ар бир элден, улуттан

Адамдарды Кудайга

Сатып бердиң кан менен.

¹⁰Ыйык кызмат кылсын деп

Кудайыбызга алар,

Сен алардан курадың

Жаңы падышачылык.

Жер бетинде ошолор

Эми бийлик жүргүзөт, —

деп жаңы ыр ырдап жатышты.

¹¹Мен дагы карадым да, саны жүз миңден ашкан көп периштелердин үнүн уктум. Алар тактыны, жаныбарларды жана аксакалдарды тегеректеп:

¹²— Жараткандын Козусу,

Курмандыкка чалынган,

Кудурет менен байлыкты,

Акылмандык, кубатты,

Алкыш-даңкты, урматты

Алганга Ал татыктуу! —

деп катуу кыйкырып жатышты.

¹³Анан асмандагы, жердин үстүндөгү жана астындагы, деңиз үстүндөгү — бүтүн дүйнөдөгү жаныбарлардын баары:

— Хан тактыда олтурган

Кудайга жана Козуга

Түбөлүк болсун алкыш-даңк,

Урмат жана кудурет! —

деп кыйкырып жатышканын уктум.

¹⁴Төрт жаныбар «Оомийин» дегенде, аксакалдар жүзтөмөндөп жыгылып, табынышты.

6

Мөөрлөр

¹Мен Козунун жети мөөрдүн бирин ачканын көрдүм. Анан төрт жаныбардын бирөөсү күн күркүрөгөндөй добуш менен:

— Бери кел! — дегенин уктум.

²Аңгыча ак боз ат минген, колунда жаасы бар бир чабандести көрдүм. Чабандеске таажы берилди. Ошондо ал жеңүүчү катары душмандарын дагы жеңиш үчүн асмандан чаап чыкты.

³Козу экинчи мөөрдү ачканда, экинчи жаныбардын: — Бери кел! — дегенин уктум.

⁴Анан жээрде ат минген дагы башка чабандес чыкты. Ага жер бетиндеги тынчтыкты бузуп, элдерди бири бири менен кырылыштыра тургандай кудурет берилди. Колуна чоң кылыч карматылды.

⁵Козу үчүнчү мөөрдү ачканда, үчүнчү жаныбардын: — Бери кел! — дегенин уктум.

Аңгыча тору атчан, колуна тараза кармаган бир чабандес көрүндү.

⁶Анан төрт жаныбардын арасынан: — Бир өлчөм арпаны бир күмүш теңге кыл, үч өлчөм таруу да бир күмүш теңге болсун, ал эми май менен шарапты кемитпе! — деп сүйлөгөн үндү уктум.

⁷Козу төртүнчү мөөрдү ачканда, төртүнчү жаныбардын:

— Бери кел! — дегенин уктум.

⁸Аңгыча күңүрт жашыл түстөгү бир атты көрдүм. Аны мингендин аты Ажал экен, о дүйнө артынан калбай такымдап ээрчип алыптыр. Аларга жер жүзүндөгүлөрдүн төрттөн бирин кылыч менен кырып, ачарчылыктан өлтүрүп, жугуштуу ооруга чалдыктырып, жырткычтарга жем кылып жок кыла ала тургандай кудурет берилди.

⁹Козу бешинчи мөөрдү ачканда, курмандык жайдын астынан Кудай Сөзүн күбөлөндүрүшкөнү үчүн өлтүрүлгөндөрдүн жандарын көрдүм.

¹⁰Алар: — О ыйык жана акыйкаттуу Эгебиз, жер бетиндегилерди качан соттойсуң? Каныбызды төккөндөрдөн качан өч аласың? — деп, катуу үн менен кыйкырып жатышты.

¹¹Алардын ар бирине ак кийим берилип, алар сыяктуу өлтүрүлө турган башка кызматташ боордошторунун саны жеткенче дагы бир аз тынчтанып туруш керектиги айтылды.

¹²Анан мен Козунун алтынчы мөөрдү ачканын көрдүм. Ошол маалда жер катуу силкинди. Күндүн бети аза күткөн аялдын жоолугундай карарып, жарык бербей калды. Ай толугу менен кочкул кандай кызарып чыкты.

¹³Катуу шамал силкилдетип, анжир дарагынын бышпаган жемиштери ыргыган сыяктуу, асмандагы жылдыздар да жерге кулап түштү.

¹⁴Асман түрмөктөй оролуп, жок болду. Тоолор менен аралдардын баары ордунан жылып кетти.

¹⁵Анан жер бетиндеги падышалар, эл бийлегендер, аскербашылар, байлар менен кудуреттүүлөр, кулдар менен кул эместердин баары үңкүрлөргө жана тоолордогу аска таштардын арасына жашынышты.

¹⁶Алар тоолор менен аскаларга: — Үстүбүзгө кулап, тактыда Олтургандын жүзүнөн жана Козунун каарынан жашырып калгыла!

¹⁷Анткени Алар каарын төгүп, жазалай турган улуу күн келди. Ким ага туруштук бере алат? — дешти.

7

Мөөр басылган жүз кырк төрт миң киши

¹Ушундан соң, төгөрөктүн төрт бурчунда турган төрт периштени көрдүм. Алар жерге да, деңизге да, эч бир даракка да тийбесин үчүн төгөрөктүн төрт шамалын соктурбай кармап турушту.

^2-3Анан мен тирүү Кудайдын мөөрүн алып күн чыгыш тараптан келе жаткан башка бир периштени көрдүм. Ал жер менен деңизге зыян келтирчү кудурет берилген төрт периштеге: — Биз Кудайыбыздын кулдарынын чекелерине мөөр баскыча жерге, деңизге жана эч кандай даракка зыян кылбагыла, — деп катуу үн менен кыйкырды.

⁴Анан мен мөөр басылгандардын санын уктум: Ысрайылдын урууларынан бардыгы болуп, жүз кырк төрт миң адам экен.

⁵Жүйүт уруусунан он эки миң кишиге,

Рубейин уруусунан он эки миң кишиге,

Гат уруусунан он эки миң кишиге,

⁶Ашыр уруусунан он эки миң кишиге,

Напталы уруусунан он эки миң кишиге,

Манаш уруусунан он эки миң кишиге,

⁷Шемон уруусунан он эки миң кишиге,

Леби уруусунан он эки миң кишиге,

Ысахар уруусунан он эки миң кишиге,

⁸Забулун уруусунан он эки миң кишиге,

Жусуп уруусунан он эки миң кишиге,

Бенжамин уруусунан он эки миң кишиге мөөр басылыптыр.

Ак кийим кийген сан жеткис эл

⁹Ушундан соң, такты менен Козунун алдынан эч ким санай алгыс, санаса сан жеткис улуттардын, уруулардын, элдердин жана ар тилде сүйлөгөндөрдүн ар биринен чыккан, аппак кийим кийинишкен, колдоруна пальма бутактарын кармаган^[9]көпчүлүктү көрдүм.

¹⁰Алар катуу үн менен: — Бизди тактыда олтурган Кудайыбыз менен Козу гана куткарып алды! — деп кыйкырып жатышты.

^11-12Бардык периштелер тактынын, аксакалдардын жана жаныбарлардын айланасында турушту. Алар:

— Так ошондой! Алкыш-даңк, акылмандык, ыраазычылык, урмат, кудурет жана күч-кубат түбөлүктөн түбөлүккө Кудайыбызга таандык! Оомийин! — деп тактынын алдына жүзтөмөндөп жыгылышып, Кудайга табынышты.

¹³Анан аксакалдардын бирөөсү менден:

— Мына бул ак кийимчендер кимдер? Алар кайдан келишти? — деп сурады.

¹⁴Мен:

— Таксыр, аны сиз билесиз да, — дедим.

Ошондо ал мындай деди:

— Булар башынан азаптуу убакытты кечирип, андан чыгып келишкендер. Кийимдери Козунун каны менен жуулуп агаргандар.

¹⁵Ошондуктан турушат

Кудай тагы алдында,

Күнү-түнү табынып

Ийбадатканасында.

Ошондуктан чатырын

Жаят алар үстүнө

Өз тагында Олтурган.

¹⁶Эми алар эч качан

Ач болушпайт, чаңкашпайт,

Баштарынан күн өтпөйт,

Жабыркашпайт ысыктан.

¹⁷Анткени

Тактынын ортосундагы

Козу Өзү аларды

Багат эми, өмүр суунун

Булагына алпарып.

Кудай аарчыйт ар бир жашты

Көздөрүнөн алардын.

8

Жетинчи мөөр

¹Козу жетинчи мөөрдү ачканда, асманда жарым сааттай жымжырттык боло түштү

²да, мен Кудайдын алдында турган жети периштени көрдүм. Аларга жети сурнай берилди.

³Анан колуна алтын чөйчөк кармаган дагы бир периште келди да курмандык жайдын жанына турду. Чөйчөккө толтуруу үчүн ага абдан көп жыпар жыттуу заттар берилди. Ал муну бардык ыйыктардын сыйынуулары менен кошо тактынын алдындагы алтындан жасалган курмандык жайдын жанына тартуу кылмак.

⁴Ыйыктардын сыйынуулары менен бирге жыпар жыттуу заттардын түтүнү периштенин колунан Кудайга көтөрүлдү.

⁵Анан периште чөйчөктү алды да, курмандык жайдагы күйүп жаткан чоктон толтура салып туруп, жерге ыргытып жиберди. Ошондо күн күркүрөп, чагылгандар чартылдап, жер титиреди.

Төрт сурнайдын тартылышы

⁶Анан сурнай кармаган жети периште сурнай тартканга камынышты.

⁷Биринчиси сурнайын тартты эле, мөндүр менен от канга жуурулуп жерге жаады. Жердин, дарактардын үчтөн бир бөлүгү күйүп, өсүмдүктөрдүн баары өрттөнүп жок болду.

⁸Экинчи периште сурнайын тартканда, күйүп жаткан чоң тоого окшогон нерсе деңизге ыргыды. Ошондо деңиздин үчтөн бири канга айланып,

⁹деңиздеги жаныбарлардын үчтөн бири кырылды, кемелердин үчтөн бири талкаланды.

¹⁰Үчүнчү периште сурнайын тартты эле, шаманадай жанган чоң жылдыз асмандан кулады. Ал дарыялардын үчтөн бирин жана булактардын башатын басып калды.

¹¹Жылдыздын аты «эрмен». Суулардын үчтөн бири ачуу даамданып калды. Көп эл ошол ачуу суудан өлүштү.

¹²Төртүнчү периште сурнайын тартканда, үчтөн бир бөлүгү жарык бербей калсын үчүн күндүн, айдын, жылдыздардын үчтөн бир бөлүгүнө сокку урулду. Ошондо күндүзгү убакыттын үчтөн бир бөлүгү жана түнкү убакыттын үчтөн бири жарыксыз калды.

¹³Анан асмандын кап ортосун жара учуп бараткан бир бүркүттү көрдүм жана анын добушун уктум. Ал катуу үн менен:

— Жакында дагы үч периште башка сурнайларды тартат. Алардын үнүнөн жердегилердин шору, шору, шору куруйт! — деп үн салып баратты.

9

Бешинчи сурнайдын тартылышы

¹Бешинчи периште сурнайын тартты эле, асмандан жерге кулап түшкөн бир жылдызды көрдүм жана ага түпсүз туңгуюктун ачкычы берилди.

²Туңгуюк ачылганда, эбегейсиз чоң мештен чыккандай түтүн булап чыкты. Күн менен асман туңгуюктагы түтүндөн караңгылады.

³Түтүндүн ичинен жер бетине чегирткелер жаады жана аларга жерде жашаган чаяндардыкындай бир күч берилди.

⁴Чегирткелерге чекесинде Кудайдын мөөрү жок адамдардан бөлөк эч нерсеге: жер бетиндеги чөп-чарларга, эч кандай өсүмдүк-дарактарга зыян кылбагыла деп айтылды.

⁵Алар мөөр басылбагандарды өлтүрүүгө эмес, беш айдай кыйнаганга укук алышты. Бул чегирткелердин чакканынан адамдар чаяндын чакканындай кыйналышат.

⁶Ошол күндөрдө адамдар өздөрүнө өлүм издешет, бирок аны эч таба алышпайт. Өлгүлөрү келет, бирок өлүм алардан качат.

⁷Чегирткелердин көрүнүшү согушка тапталган аттарга окшош эле. Алар алтын таажыга окшогон бирдемени башына кийип алышыптыр. Беттери адамдардыкына окшош,

⁸чачтары аялдардыкындай, тиштери арстандыкындай,

⁹төштөрүнө тагынгандары темирден жасалган сооттой экен. Канаттарын какканда, көптөгөн аттар менен майдан арабалар согушка кирип бараткандай добуш чыгып турат экен.

¹⁰Куйруктары, чага турган ийнелери чаяндардыкындай эле. Алар куйруктары менен адамдарды беш айча оорута алышат экен.

¹¹Туңгуюкка бийлик кылган периште аларды падыша сыяктуу башкарып турду. Анын аты эврейче Абадон, грекче Аполион.^[10]

¹²Биринчи кайгы өтүп кетти. Мына, анын артынан келе турган дагы эки кайгы бар.

Алтынчы сурнайдын тартылышы

¹³Алтынчы периште сурнайын тартканда, Кудайдын алдында турган алтындан жасалган курмандык жайдын төрт бурчунун төрт мүйүзүнөн чыккан үндү уктум.

¹⁴Ал үн колунда сурнайы бар алты периштеге: — Улуу Эфрат дарыясынын боюнда байланган төрт периштени бошот, — деди.

¹⁵Анан так ушул саат, так ушул күн, так ушул жыл үчүн камдалып даяр турган төрт периште адамзаттын үчтөн бир бөлүгүн кыруу үчүн коё берилди.

¹⁶Атчан кошуундун саны эки жүз миллион эле. Мен алардын саны канча экенин уктум.

¹⁷Аянымда көргөн аттар менен чабандестердин көрүнүшү мындай эле. Чабандестердин сооту оттой кызыл, сапфирдей көк жана күкүрттөй сары экен. Аттардын баштары арстандыкына окшош, ооздорунан от, түтүн, күкүрт чыгып турду.

¹⁸Алардын ооздорунан чыккан ушул үч балээден: от, түтүн жана күкүрттөн адамзаттын үчтөн бири набыт болду.

¹⁹Анткени алардын күчү оозу менен куйругунда болчу. Себеби алардын куйруктары жылан сыяктуу болуп, баштары да бар эле. Ошонусу менен алар адамдарга зыян келтирип жатышты.

²⁰Ушул балээден өлбөй аман калган адамдар кылган жаман иштери үчүн өкүнүп, ниеттерин өзгөртүшкөн жок. Жиндерге кызмат кылганын, алтындан, күмүштөн, жезден, таштан, жыгачтан жасалган, көрө да, уга да, баса да албаган жалган кудайларга табынганын токтотушпады.

²¹Ошондой эле киши өлтүргөнүнө, сыйкырчылык, ойноштук жана уурулук кылганына өкүнүп, ниеттерин өзгөрткөн жок.

10

Периште жана кичинекей түрмөкчө

¹Анан мен асмандан түшүп келе жаткан дагы бир күчтүү периштени көрдүм. Периште булуттарга оронуп, башынын үстүндө асан-үсөн тартылып турду. Жүзү күндөй жаркырап, буттары оттуу тирөөчтөрдөй эле.

²Колуна жайылган бир түрмөкчөнү кармап турду. Оң бутун деңизге, сол бутун жерге коюп,

³арстандай катуу күркүрөдү. Күркүрөгөндө, жети күн күркүрөө өз үндөрү менен сүйлөп жиберишти.

⁴Жети күн күркүрөө сүйлөгөндө, мен жазганга камындым. Бирок асмандан: — Жети күн күркүрөөнүн айткандарын жашыр, аларды жазба! — деген үндү уктум.

⁵Анан деңиз менен жерде турган, баягы мен көргөн периште оң колун асманга көтөрүп:

—

^6-7Бүттү, күтүүгө убакыт жок! Жетинчи периште сурнайын тарта турган убак жакындаган күндөрдө Кудай Өз кулдарына, башкача айтканда, пайгамбарларына айтып кеткен Өзүнүн жашырын сырын аткарып, аягына чыгарат, — деп асманды жана асмандагыларды, жерди жана жердегилерди, деңизди жана деңиздегилерди жараткан, түбөлүктөн түбөлүккө жашай берүүчү Кудайдын атын оозанып ант берди.

⁸Анан баягы, мага асмандан угулган үн:

— Баргын да жер менен деңизде турган периштенин колундагы жайылган түрмөкчөнү алгын! — деп, кайрадан сүйлөдү.

⁹Мен барып, периштеден түрмөкчөнү берүүсүн сурадым. Периште:

— Ал да жегин, ичиңе киргенде ачуу, бирок оозуңа салганда балдай таттуу болот, — деди.

¹⁰Мен алдым да жедим. Оозума салганымда, ал балдай таттуу, жутканымда ичимде абдан ачуу болду.

¹¹Анан мага: — Сен көптөгөн элдер, улуттар, падышалар жана ар кандай тилде сүйлөгөндөр жөнүндөгү пайгамбарчылык сөздү кайрадан жарыялоого тийишсиң, — деген сөз айтылды.

11

Эки күбө

¹Мага таяк сыяктуу өлчөгүч берилди да:

— Тур да, Кудайдын ийбадатканасы менен курмандык жайды өлчөп, анда ийбадат кылып жаткандардын эсебин алып кел.

²Бирок ийбадаткананын сырткы короосун эсептен чыгарып сал, аны өлчөбө. Анткени ал башка улуттагыларга берилген, алар ыйык шаарды үч жарым жылдай тебелеп-тепсешет.

³Анан мен эки күбөмдү дайындайм, алар азалуу кара кийим кийип, бир миң эки жүз алтымыш күн пайгамбарчылык кылышат, — деген сөз айтылды.

⁴Жер жүзүнүн Эгесинин алдында турган эки зайтун дарагы менен эки шамдал — ушулар.

⁵Кимде ким күбөлөрүнө зыян кылам десе, алардын оозунан от чыгып, касташкандарын жалмап таштайт. Күбөлөрүнө зыян келтирем деген ар бир адам ушундайча өлтүрүлөт.

⁶Пайгамбарчылык кылып жаткан мезгилде тып эткен тамчы тамбагандай кылып, асманды жаап сала алышат. Сууну канга айландырууга, каалаган кезде жер бетине ар кандай ооруларды каптатууга кудуреттери жетет.

⁷Кудайдын кабарын айтып бүтүшкөндө, түпсүз туңгуюктан чыгуучу жырткыч келип, аларга сокку уруп, жеңип, өлтүрөт.

⁸Алардын өлүгү өтмө маанисинде «Содом» же «Мисир» деп аталган улуу шаардын ортосунда жатат. Алардын Эгеси да ошол шаарда айкаш жыгачка кадалган.

⁹Ар кандай элдердин, уруулардын, улуттардын жана ар тилдерде сүйлөгөндөрдүн баарынан чыккан адамдар үч жарым күн бою алардын сөөгүн карап, көргө койдурбай коюшат.

¹⁰Жер бетинде жашагандар алардын өлгөнүнө кубанып, шаттанышат, бири бирине белек жөнөтүшөт, анткени бул эки пайгамбар аларды абдан кыйнап жиберген.

¹¹Бирок үч жарым күндөн кийин аларга Кудайдын деми кирип, бутуна турушат. Көргөндөрдүн жүрөгү түшөт.

¹²Анан алар асмандан: «Бери чыгып келгиле!» — деген катуу үндү угушат да, душмандарынын көз алдында булуттун кучагында асманга чыгып кетишет.

¹³Ошол замат катуу жер титирөө болуп, шаардын ондон бири кыйрап калат. Жети миңдей адам өлүп, аман калгандарын коркунуч каптап, көктүн Кудайын даңкташат.

¹⁴Ошентип, экинчи кайгы өтүп кетти, эми жакынкы аралыкта үчүнчүсү келиш керек.

Жетинчи сурнай

¹⁵Жетинчи периште сурнайын тартып жибергенде, асмандан:

— Бул дүйнөнүн бийлиги

Өттү эми колуна

Эгебиздин жана да

Анын Машаягынын.

Эми Ал түбөлүккө

Өз өкүмүн жүргүзөт! —

деген катуу үндөр чыкты.

¹⁶Анан Кудайдын маңдайындагы тактыларда олтурушкан жыйырма төрт аксакал жүзтөмөндөп жыгылышып, Кудайга табынышты.

¹⁷Алар: — Бар болгон азыр дагы, мурда дагы,

Кудуреттүү Кудай Эге! Рахмат Сага!

Сен улуу кудуретиңди колго алып,

Баштадың падышалык бийлигиңди.

¹⁸Башка элдер кыжырланып, Сен каардандың.

Өлгөндөрдү соттой турган мезгил жетти.

Пайгамбар, кулдарың да, ыйык эли?,

Атыңды кастарлаган ар бир адам,

Атактуу, карапайым — бүт бардыгы

Тиешесин ала турган мезгил келди.

Жериңди куруткандар эми өздөрү

Колуңдан апат болор убак келди, —

дешти.

¹⁹Анан асмандагы Кудайдын ийбадатканасы ачылды да, ичинен Кудайдын келишим сандыгы көрүндү. Ошондо чагылгандар чартылдап, күн күркүрөп, жер титиреп, катуу добул жүрдү.

12

Аял жана ажыдаар

¹Асманда укмуштуудай бир нерсе пайда болду: өзү күнгө оронуп, бутун айдын үстүнө коюп, он эки жылдызды таажы катары кийип алган бир аял көрүндү.

²Анын төрөй турган маалы келип, толгоо тарткандыктан катуу кыйналып кыйкырып жатты.

³Анан асманда дагы башка нерсе пайда болду: жети баштуу, он мүйүздүү, баштарына жети кичине таажы кийген зор кызыл ажыдаар көрүндү.

⁴Анын куйругу асмандагы жылдыздардын үчтөн бирин жерге шыпырып түшүрдү. Төрөөр замат баласын жалмап салууга даяр болуп, ал баягы толгоо тартып жаткан аялдын маңдайында турду.

⁵Аял бүт улуттардын үстүнөн темирдей катуу бийлик орното турган эркек бала төрөдү. Ошол замат ал Кудайга жана Анын тактысына жеткирилди.

⁶Бул аял бир миң эки жүз алтымыш күн бою кароодо болсун деп Кудай ал үчүн атайын даярдап койгон ээн талаадагы жайга качып кетти.

⁷Анан асманда согуш болду. Михаэл менен анын периштелери ажыдаарга каршы, ажыдаар менен анын периштелери Михаэлге каршы согушту.

⁸Бирок ажыдаар менен анын периштелери жеңилип, асмандагы ээлеген ордунан ажырап калышты.

⁹Ошентип, баягы зор ажыдаар жерге кулатылды. Бүт адамзатты оң жолдон адаштырган ибилис же шайтан аталган эзелки жылан ушул. Ал өзү да, аны менен кошо жанындагы периштелери да жерге ыргытылды.

¹⁰Анан мен асмандан бир кыйкырган үндү уктум: — Кудайыбыз кудуреттүү! Кудайыбыз — жеңүүчү!

Эми Өзү башкарат бардыгын Ал, тургузуп

Машайактын бийлигин. Ыргытылды анткени

Биздин боордошторду айыптаган жалганчы,

Күнү-түнү ушактап, барып Кудай алдына.

¹¹Алар аны жеңишти каны менен Козунун,

Кудайымдын кабарын күбө болуп айтышып,

Тике карап өлүмгө, аябастан жандарын.

¹²Эми, асман, кубангын!

Сүйүнгүлө, асмандын жашагандар алдында!

Куруйт эми шоруңар,

Жер үстүндө болгондор, жашагандар деңизде!

Түшүп кетти силерге убактысы аз калган,

Муну билип жинденген, ызырынган ибилис.

¹³Ажыдаар жер бетине ыргытылганын көргөн соң, эркек бала төрөгөн баягы аялды куугунтукка ала баштады.

¹⁴Аял ээн талаага учуп кете алсын үчүн, ага чоң бүркүттүн эки канаты берилди. Ошол жерде ага үч жарым жыл жыландын көзүнөн далдаада камкордук көрүлмөк.

¹⁵Ошондо жылан чөктүрүп ийиш үчүн дарыядай сууну аялдын артынан бүркүп жиберди.

¹⁶Бирок жер койнун ачып, ажыдаардын оозунан бүркүлгөн дарыяны соруп алып, аялга жардам кылды.

¹⁷Ажыдаар аялга жинденип, анын баласынан башка тукумдарына согуш ачуу үчүн кайтып кетти. Аялдын тукумдары болсо — бул Кудайдын осуяттарына баш ийип, Ыйса жар салган акыйкаттан тайбагандар. Ошентип, ажыдаар деңиздин жээгиндеги кумда турду.

13

Деңизден чыккан жырткыч

¹Анан мен деңизден чыгып келе жаткан он мүйүздүү, жети баштуу бир жырткычты көрдүм. Он мүйүзүнө кичинекей таажы кийген, жети башынын ар биринде Кудайды сөккөн аттар бар эле.

²Мен көргөн жырткыч көрүнүшү илбирстей, бирок буттары аюунукундай, оозу арстандыкындай эле. Баягы ажыдаар бул жырткычка өзүнүн күчүн, тактысын жана зор бийлигин өткөрүп берди.

³Жырткычтын бир башы өлөрчө жарадар болгондой көрүндү, бирок жарааты кайра айыгып кетти. Дүйнө жүзүнүн баары таңгалып, жырткычтын артынан ээрчип жөнөдү.

⁴Жырткычка бийлик бергендиги үчүн адамдар ажыдаарга табынып киришти. «Ким бул жырткычка теңеле алат? Ким аны менен согуша алат?» дешип, жырткычка да табына башташты.

⁵Анан жырткычка Кудайга акарат келтирип, чоң сүйлөгөнгө сөз берилди. Үч жарым жыл бою башкара турган бийлик берилди.

⁶Жырткыч Кудайга акарат айтуу үчүн, Анын атына, Анын турган жайына жана асманда жашагандарга тил тийгизүү үчүн оозун ачты.

⁷Ыйыктарга каршы согуш ачып, аларды жеңгенге кудурет берилди. Ар кандай уруулардын, элдердин, улуттардын жана ар тилде сүйлөгөндөрдүн баарын башкарууга бийлик берилди.

⁸Жер жүзүнүн бардык жашоочулары — дүйнө түгөл жаратылгандан тартып өлтүрүлгөндөр жана Козуга таандык болгон өмүр китебинде аттары жазылбагандар ага кызмат кылышат.

⁹Кимдин кулагы болсо, уксун.

¹⁰«Кимге туткун буюрса,

Ал туткунга алынат.

Кимге кылыч буюрса,

Ажал табат кылычтан».

Бул Кудайдын ыйыктары чыдамдуу жана ишенимдүү болушу керек дегенди билдирет.

Жерден чыккан жырткыч

¹¹Анан мен жерден чыгып келе жаткан дагы башка бир жырткычты көрдүм. Анын козунукундай эки мүйүзү бар экен, бирок ал ажыдаардай сүйлөдү.

¹²Ал биринчи жырткыч үчүн анын бардык бийлигин колдонуп, бүт жер жүзүн жана анда жашагандарды өлөрчө жарадар болуп, бирок айыгып калган баягы биринчи жырткычка табындырды.

¹³Ал улуу жана кереметтүү жышаандарды көрсөтүп, ал тургай бардык адамдардын алдында асмандан от чыгарып, жерге түшүрдү.

¹⁴Биринчи жырткычтын алдында көрсөтүүгө уруксат кылынган жышаандар менен жер бетинде жашагандардын баарын алдады. Кылычтан жараат алып, бирок аман калган баягы жырткычтын урматына эстелик тургузулсун деп элдерге буйрук берди.

¹⁵Экинчи жырткычка бийлик берилип, ал эстеликке жан салды да аны сүйлөй турган кылды. Анан эстеликке табынбагандарды өлтүрттү.

¹⁶Ошондой эле ал атактуу-карапайым, бай-кедей, кул-эркин дебей, баарын, оң колуна же чекесине белги койдуртууга мажбур кылды.

¹⁷Бул белги болмоюн эч ким соода-сатык жүргүзө албай калды. Ал белги болсо баягы жырткычтын аты же анын атын билдирген сан эле.

¹⁸Муну түшүнүү үчүн кыраакылык керек. Ким акылдуу болсо, жырткычтын санын түшүнүп алсын, анткени бул адамдык сан. Анын саны алты жүз алтымыш алты.

14

Козу жана жүз кырк төрт миң киши

¹Мындан кийин Сион тоосунда турган баягы Козуну көрдүм. Жанында чекелерине Козунун жана Анын Атасынын аты жазылган жүз кырк төрт миң киши туруптур.

²Ошондо асмандан деңиздин күүлдөгөнүндөй, күндүн күркүрөгөнүндөй үн угулду. Бул үн көптөгөн арфачылар арфада ойноп жаткандай эле.

³Алар тактынын, төрт жаныбардын жана аксакалдардын алдында жаңы ыр ырдашты. Ал ырды куну төлөнүп, дүйнөдөгүлөрдүн арасынан куткарылып алынган жүз кырк төрт миң кишиден башка эч ким үйрөнө албады.

⁴Булар өзүлөрүн аялдар менен булгабай, пакиза бойдон калган адамдар. Козу кайда барса, артынан баргандар. Булар адамдардын арасынан куткарылып, алгачкы түшүм катарында Кудайга жана Козуга тартуулангандар.

⁵Булардын сөзүнөн калп табылбады, себеп дегенде булар эч кынтыксыз адамдар.

Үч периште

⁶Анан мен асмандын кап ортосун жара бөлүп учуп бара жаткан бир периштени көрдүм. Ал жер бетинде жашаган ар кандай улуттардын, уруулардын, элдердин жана ар тилде сүйлөгөндөрдүн баарына жарыялай турган түбөлүктүү Жакшы Кабарды алып учуп баратты.

⁷Ал катуу үн менен: — Кудайдан корккула жана Аны даңктагыла! Анын сурак сааты келди. Асман-жерди, деңизди жана суу башаттарын жараткан Кудайга табынгыла! — деп кыйкырып баратты.

⁸Анын артынан бараткан экинчи периште:

— Кыйрады! Улуу Бабыл кыйрады! Ал чектен ашкан бузукулугун шарап сыяктуу бардык калктарга ичирди! — деди.

⁹Анын артынан бараткан үчүнчү периште болсо:

— Кимде ким жырткыч менен анын эстелигине табынса, чекесине же колуна анын белгисин кабыл алса,

¹⁰анда ал Кудайдын каар чөйчөгүндө даярдалган, Анын жаалынын ачуу шарабын ичет. Алоолонгон күкүрттүн ичине салынып, ыйык периштелер менен Козунун алдында азап тартат.

¹¹Алардын тарткан азабынан чыккан түтүн түбөлүктөн түбөлүккө өчпөйт. Жырткыч менен анын эстелигине табынгандарга жана анын атынын белгисин кабыл алгандарга күнү-түнү тыным болбойт! — деп кыйкырып баратты.

¹²Бул Кудайдын осуяттарын аткарып, Ыйсага ишенимдүү бойдон калган ыйыктар үчүн чоң чыдамкайлык керек дегенди билдирет.

¹³Анан мен асмандан бирөөнүн: — Жаз! Мындан ары Эгебиз менен тыгыз мамиледе жүрүп көз жумгандар бактылуу! — дегенин уктум.

— Ооба, — дейт Ыйык Рух, — алар тарткан мээнеттеринен эс алышат, анткени алардын жакшы иштери аркасынан барат.

Жер бетиндеги оруп-жыюу

¹⁴Анан аппак булутту көрдүм. Булуттун үстүндө алтын таажы кийип, колуна курч орок кармап, Адам Уулуна^[11]окшогон бирөө олтуруптур.

¹⁵Анан асмандагы ийбадатканадан башка бир периште чыга келди да, булутта Олтурганга катуу үн менен кайрылып: — Орогуңду ал да ор, анткени оруу-жыюу маалы келип, жер бетиндеги түшүм бышып жетилди, — деди.

¹⁶Анан булуттун үстүндө Олтурган оруш үчүн барды эле, жердеги түшүм орулуп калды.

¹⁷Асмандагы ийбадатканадан дагы бир периште чыкты. Анын да колунда курч орогу бар экен.

¹⁸Оттун үстүнөн бийлиги бар дагы бир башка периште курмандык жайдан чыга келди да, курч орогу барга: — Курч орогуңду жер жүзүнө шилтеп, жүзүм шиңгилдерин оруп чогулткун, анткени алар бышып калды, — деди үнүн катуу чыгарып.

¹⁹Периште орогун шилтеп, жердеги жүзүм шиңгилдерин чогултту да, аларды Кудайдын каарынын зор жүзүм сыккычына ыргытты.

²⁰Жүзүм шиңгилдери шаардын сыртында тепсендиде калышты, жүзүм сыккычтан кан агып чыгып, тереңдиги аттын жүгөнүнө чейин жетип, үч жүз чакырым жерди каптады.

15

Жети кырсыкты чакырган жети периште

¹Анан асмандан дагы бир улуу жана укмуш нерсени көрдүм: акыркы жети кырсыкты кармап жети периште туруптур. (Акыркы дегенимдин себеби, ушуну менен Кудайдын каары аягына чыкмакчы.)

²Андан кийин от аралашкандай болуп көрүнгөн айнек деңизди көрдүм. Ошол айнек деңиздин жээгинде Кудайдан алган арфаларын кармап, жырткычты, анын эстелигин жана атынын санын жеңгендер

³Кудайдын кулу Мусанын жана Козунун ырын ырдап турушту: — О, кудуреттүү биздин Кудай Эгебиз,

Кандай улуу, кандай укмуш иштериң!

О, элдердин Падышасы! Чынында

Адилеттүү, акыйкаттуу жолдоруң!

⁴О, Эгебиз, барбы Сенден коркпогон?

Барбы Сенин даңктабаган ысмыңды?

Анткени Сен жалгыз Өзүң ыйыксың!

Айкын болду Сенин адил иштериң.

Эми бардык элдер келип алдыңа,

Жүзтөмөндөп, табынышат бардыгы.

⁵Ушундан соң, мен асмандагы касиеттүү чатырдын эң ыйык жери ачылганын көрдүм.

⁶Таптаза, жалтылдаган зыгыр кездемеден кийим кийинип, алтын кемер курчанган жети периште жети кырсыкты көтөрүп, ошол эң ыйык жерден чыкты.

⁷Ошондо төрт жаныбардын бирөөсү аларга түбөлүктөн түбөлүккө жашаган Кудайдын каары толгон жети алтын идиш берди.

⁸Эң ыйык жердин ичи Кудайдын улуулугу менен кудуретинен чыккан түтүнгө толуп чыкты. Жети периштенин жети кырсыгы бүткөнчө, эң ыйык жерге эч ким кире албады.

16

Кудайдын жети идиштеги каары

¹Анан мен эң ыйык жерден жети периштеге карата айтылган катуу үндү уктум.

— Бар! Кудайдын жети идиштеги каарын жер үстүнө төгүп жибер! — деди ошол үн.

²Биринчи периште барды да, идиштегини жердин үстүнө төгүп жиберди. Жердегилердин жырткычтын белгисин алып, анын эстелигине табынгандарынын денелерине жийиркеничтүү, ооруткан жаралар чыкты.

³Экинчи периште идишиндегини деңизге төктү эле, деңиз өлгөн адамдын канындай болуп, анда жашагандын баары өлдү.

⁴Үчүнчү периште идишиндегини дарыялар менен суу башаттарына төктү. Суунун баары канга айланып кетти.

^5-6Анан мен суулардын периштесинин: — Бар болгон азыр дагы, мурда дагы,

О, ыйык Кудайым, Сен акыйкатсың!

Ыйыктар, пайгамбарлар канын төккөн

Адамдарга адилеттүү өкүмүңдү

Чыгарып, аларга Сен кан ичирдиң,

Анткени алар буга татыктуу эле, —

дегенин уктум.

⁷Ошондо курмандык жайдан: — Ооба, Кудуреттүү Кудай Эге,

Өкүмүң акыйкат да, адилет да! —

деп кыйкырган үндү уктум.

⁸Төртүнчү периште идишиндегини күндүн бетине төгүп жиберди эле, күнгө адамдарды жалыны менен күйгүзүп жибере ала турган күч берилди.

⁹Мээ кайнаткан күндүн табы адамдарды куйкалаганда, алар ушул кырсыктардын үстүнөн бийлиги бар Кудайдын атына тил тийгизишти. Кудайга мактоо айтуу үчүн ниеттерин өзгөртүшпөдү.

¹⁰Бешинчи периште идишиндегини жырткычтын тактысына төгүп жиберди эле, анын падышалыгы караңгылыкка чулганды. Адамдар жаны кыйналгандан тилдерин чайнашып,

¹¹оорудан, жараларынан улам көктүн Кудайына тил тийгизип, Ага акарат айтышты. Кылган иштерине өкүнүп, ниеттерин өзгөртүшпөдү.

¹²Алтынчы периште идишиндегини улуу Эфрат дарыясына төктү. Күн чыгыш падышаларынын басар жолун ачуу үчүн Эфраттын суусу кургап калды.

¹³Анан ажыдаардын, жырткычтын жана жалган пайгамбардын^[12]ооздорунан чыккан, бакага окшош үч кара күчтү көрдүм.

¹⁴Алар кереметтүү белгилерди көрсөтүүчү жиндер эле. Булар дүйнө жүзүндөгү падышалардын баарына барып, аларды кудуреттүү Кудайдын улуу күнүндөгү согушка чогултушту.

Машаяк эскертет

¹⁵«Сак болгула, мен ууру сымал барам! Жылаңач калып, уяты көрүнүп калбоо үчүн уктабай, сергек болуп, кийимдерин даяр алып жүргөндөр бактылуу».

Улуу шаар Бабылдын кулашы

¹⁶Анан эврейче Армагедон аталган жерге алар падышаларды чогултушту.

¹⁷Жетинчи периште идишиндегини абага төгүп жиберди эле, эң ыйык жердеги тактыдан:

— Аткарылды! — деген катуу үн чыкты.

¹⁸Чагылгандар чартылдап, күн күркүрөп, жер катуу титиреди. Мындай жер титирөө жер бетине адам жашай баштагандан бери болуп көрбөгөн. Жер ушунчалык катуу титиреди.

¹⁹Улуу шаар үчкө бөлүнүп, мамлекеттердин шаарлары кыйрады. Кудай улуу Бабылды эсине түшүрүп, ачуусу менен каарынын шарабына толгон чөйчөктү ага ичирди.

²⁰Аралдар менен тоолор жок болду.

²¹Асмандан адамдарга ар бири жүз кадактай чоң мөндүр жаады. Мөндүрдөн алган жарааттары үчүн алар Кудайды сөгүштү. Анткени алардын жарааттары абдан оор эле.

17

Жырткыч минген аял

¹Жети идиши бар жети периштенин бири мага келип:

— Бери кел, көп суулардын үстүндө олтурган уятсыз сойкунун жазасын көрсөтөйүн.

²Жер бетиндеги падышалар бу сойку менен бузукулукка барышты. Жер үстүндө жашагандар да анын шарабын ичишип, мас болушуп, аны менен бузукулук кылышты.

³Анан бүт дүйнөмдү Кудайдын Руху бийлеп алды да периште мени ээн талаага алып барды. Талаадан бүткөн боюн Кудайды сөккөн сөздөр баскан, жети баштуу, он мүйүздүү кыпкызыл жырткычты минип олтурган бир аялды көрдүм.

⁴Аял кочкул кызыл жана ачык кызыл кийим кийинип, алтын, кымбат баалуу асыл таш, берметтер менен жасалгаланып, жалтылдап турду. Ал бузукулугу менен арамдыгы толгон алтын чөйчөктү колуна кармап алыптыр.

⁵Чекесинде болсо: «Улуу Бабыл — жер бетиндеги сойкулар менен арамдыктардын энеси», — деп анын аты жашырын белги менен жазылуу экен.

⁶Мен аялдын Ыйса үчүн жанын кыйган ыйыктардын канын ичип алып, мас болуп турганын көрдүм. Көргөнүмдө, абдан таң калдым.

⁷Анан периште мага: — Эмнеге таңгалдың? Аял менен ал минген жети баш, он мүйүздүү жырткычтын сырын мен сага ачып берем.

⁸Сен көргөн жырткыч бир убакта жашаган, азыр болсо жок. Ал жакында туңгуюктан чыгып келет да, түбөлүк ойрон болор жагына кетет. Дүйнө жаратылгандан бери өмүр китебине аттары жазылбаган жердиктер жырткычты көргөндө, абдан таң калышат, анткени ал бир кезде жашаган, азыр болсо жок, бирок кайра келет.

⁹Буларды түшүнүү үчүн акылмандык керек. Жети баш — бул аял олтурган жети дөбө менен жети падыша.

¹⁰Алардын бешөөсү кулады, бирөөсү азыр бар, жетинчиси али келе элек. Бирок келгенде көпкө болбойт.

¹¹Бир кезде жашаган, азыр жок жырткыч — сегизинчи падыша. Ал жанагы жетөөнүн дагы бири. Ал түбөлүк куурай турган жагына кетет.

¹²Сен көргөн он мүйүз он падышаны билдирет, бирок алар али такка отуруша элек. Алар жырткыч менен бирге такка олтурушканда, бир аз эле бийлик кылганга үлгүрүшөт.

¹³Алардын мүдөөсү бир болот жана күч-кудурети менен бийлигин жырткычка өткөрүп беришет.

¹⁴Алар Козуга каршы согуш ачышат. Бирок Козу аларды жеңет, анткени Ал эгедерлердин Эгедери, падышалардын Падышасы. Козу менен чогуу Анын тандап, Өзүнө чакырып алган ишенимдүү адамдары да согушат, — деди.

¹⁵Анан периште мага дагы мындай деди:

— Сойку олтурган суулар — бул элдер, калктар, улуттар жана ар тилде сүйлөгөндөр.

¹⁶Сен көргөн жырткыч он мүйүзү менен чогуу сойкуну жектешет. Колундагынын баарын тартып алышып, өзүн жылаңач калтырышат. Этин жеп, өзүн отко ыргытышат.

¹⁷Анткени Кудай Өз максатын аткартуу үчүн алардын ниетине бир мүдөөнү салып койгон болчу. Ошондуктан алар бийликтерин жырткычка өткөрүп беришти. Кудайдын сөзү толук аткарылып бүткүчө алар жырткычтын жетегинде болушат.

¹⁸Сен көргөн аял болсо жердеги падышалардын үстүнөн бийлик кылып турган улуу шаар.

18

Улуу шаар Бабылдын кыйрашы

¹Ушундан соң, көктөн түшүп келе жаткан, улуу бийлиги бар дагы башка периштени көрдүм. Анын шаң-салтанатынан жер жүзү жаркырап кетти.

²Ал катуу үн менен: — Кыйрады ал, улуу Бабыл кыйрады!

Ал жиндердин турагына айланды,

Арам рухтар конушуна,

Жексур жырткыч ийинине,

Жийиркеничтүү канаттуулар

Уясына айланды.

³Анткени ал ачуу шарап сыяктуу

Азгындыгын сунуп жатты, мас кылып

Бүт элдерди. Бузуктукка батышты

Аны менен падышалары дүйнөнүн.

Ашып-ташкан молдугунан көпөстөр,

Шаң-салтанат турмушунан байышты, —

деди.

⁴Анан асмандан мындай деген башка бир үндү уктум: — Чыгып кеткин андан, элим, чыгып кет,

Болбой эле кой күнөөсүнө ортоктош,

Кабылбагын ал туш болор балээге!

⁵Көккө жетти анын толгон күнөөсү,

Кылмыштары түштү Кудай эсине.

⁶Андан көргөн жамандыгын кайтарып,

Эми өзүнө кыянаттык кылгыла,

Жоругуна, жосунуна жараша

Тиешесин эки эселеп бергиле.

Эки эсе ачуусунан шараптын

Даяр кылып, чөйчөгүнө куйгула.

⁷Мурда канча сыймыктанып, мактанса,

Байлыгына маашыркаса канчалык,

Эми ошонун бардыгына жараша,

Азаптарга, кайгыларга салгыла.

Ал ичинен али дагы мындай дейт:

«Мен — ханышамын, тактысында олтурган,

Боздогондой жесир аял эмесмин».

⁸Ошондуктан бир заматта балээлер

Басып калып, илдеттерден кырылат

Көп адамдар. Ачарчылык, кайгыга

Кабылат ал, отко өрттөлөт, анткени

Соттоп жаткан Кудай Эге кудуреттүү.

⁹Сойкуга кошулуп алып бузукулук кылган, анын байлыгы менен жыргаган жер үстүндөгү падышалар тигинин өртүнөн чыккан түтүндү көргөндө, аны жоктоп боздоп ыйлашат.

¹⁰Кыйналып жатканын көрүп, жандары чыгып, алыста туруп: «О, кокуй күн, каран күн! Эмне болду,

Улуу шаар, бекем калаа Бабыл, сага?!

Бир паста жазаланып калдыңбы сен?!» —

деп үн салышат.

^11-13Жердеги соодагерлер да аны карап алып, боздоп ыйлашат, анткени алардын алтын-күмүш буюмдарын, асыл таштары менен берметтерин, кымбат баалуу кездемелери менен маталарын, жибектен жасалган кыпкызыл кийимдерин, жыпар жыттуу жыгачтарын, пилдин сөөгүнөн, кымбат баалуу жыгачтан, жезден, темирден, мармардан жасалган буюмдарын, атырлары менен эндик-упаларын, мүр жана ладан аталган жыпар жыттуу заттарын, шараптары менен майларын, ундары менен буудайларын, малдары менен койлорун, аттары менен арабаларын, адамдардын денелери менен жандарын мындан ары эч ким сатып албай калат.

¹⁴Жаның эңсеп, каалаган

Буюмдардан куру калдың,

Дөөлөттөрүң, байлыгың

Түбү менен жок болду,

Издесең да, аларды

Таба албайсың эми сен.

¹⁵Ушунун баары менен соода жүргүзүп, байып алышкандар анын тартып жаткан азабынан коркушуп, алыста туруп алып:

¹⁶«О кокуй күн, каран күн!

Кымбат баалуу кийимчен,

Кызыл шайы көйнөкчөн,

Алтын, жакут, берметиң

Жаркылдаган улуу шаар!

¹⁷Ушунча көп байлыгың

Заматта ойрон болдубу?!» —

деп боздошот.

Кеме башчылары, кемечилер, кемедегилер жана деңиздин аркасы менен акча тапкандардын баары алыстан карап турушат.

¹⁸Алар шаардын күйүп, түтөп жатканын көрүшкөндө: «Ушул улуу шаардай шаар бар беле?» — дешип боздошот.

¹⁹Баштарына күл чачып, боздоп ыйлап: «О кокуй күн, каран күн! О, улуу шаар!

Кемелүүнүн бардыгы көргөн эле

Байлыгыңдын үзүрүн. Кайда алар?

Аңырайып, бош калдың бир заматта.

²⁰О, асман, муну көрүп, сен кубангын!

Ыйыктар, элчилер, пайгамбарлар —

Баарыңар кубангыла! Силер үчүн

Сазайын ушул шаардын Кудай берди», —

дешет.

²¹Анан бир күчтүү периште тегирмен ташындай болгон чоң ташты алып, деңизге ыргытты да:

— Мына ушундай күч менен

Ыргытылат, ташталат

Улуу калаа Бабыл да,

Тура албайт ал экинчи

²²Арфа менен ырчынын,

Чоор менен сурнайдын

Сенден чыкпайт үндөрү.

Өнөрпоз да, уста да

Болбой калат сенде эми.

Тегирмендин үнү да

Калат эми угулбай.

²³Жанган чырак жарыгы

Мындан ары көрүнбөйт.

Күйөө менен колукту

Үндөрү да угулбайт.

Көпөстөрүң анткени

Эң мыкты эле дүйнөдө,

Анткени сыйкырчылыгың

Бардык элди алдады.

²⁴Пайгамбарлар, ыйыктар,

Бүтүндөй жер жүзүндө

Өлтүрүлгөн адамдар

Канына забын ушул шаар, —

деди.

19

Кудайга даңк

¹Ушундан соң, асмандан көптөгөн адамдар айгайлагандай бир үндүн:

— Эгебизди мактагыла!^[13]

Бизди Кудай куткарды!

Ага таандык урмат-сый,

Шаң-салтанат, кудурет!

²Анткени Анын соттору

Чындык жана адилет!

Анткени Ал соттоду

Бүт жер жүзүн булгаган,

Бузуктугу ашынган

Уяты жок сойкуну,

Кулдарынын каны үчүн

Кудай андан өч алды, —

дегенин уктум.

³Дагы мындай деп кайталап кыйкырышты:

— Эгебиздин мактагыла!

Ошол шаардын түтүнү

Эми эч качан басылбайт.

⁴Жыйырма төрт аксакал менен төрт жаныбар тизе бүгүшүп, тактыда олтурган Кудайга таазим кылышты. Анан кыйкырышты:

— Так ошондой!

Эгебизди мактагыла!

⁵Анан тактыдан:

— Карапайым, атактуу,

Кудайымдан корккондор,

Жараткандын кулдары,

Баарың Аны даңктагын! —

деген үн чыкты.

⁶Анан көпчүлүктүн айгайындай, көптөгөн шаркыратмалардын шарындай, күн катуу күркүрөгөндөй үндү уктум:

— Эгебизди мактагыла!

Анткени кудуреттүү

Биздин Кудай-Эгебиз,

Өкүмдарлык бийлигин

Өз колуна алды эми.

⁷Кубаналы, шаттаналы,

Мактайлы Аны, анткени

Үйлөнүү тою Козунун

Башталайын деп калды.

Колуктусу камданды.

⁸Кийгизилди үстүнө

Жаркыраган, таптаза

Ак шайыдан көйнөгү.

(Ак шайы ыйыктардын адил иштерин билдирет.)

⁹Анан периште мага:

— Жаз, Козунун үйлөнүү тоюна чакырылгандар бактылуу! — деди да, дагы мындай деп кошумчалады:

— Бул сөздөр Кудайдын чыныгы сөздөрү.

¹⁰Ушул жерден мен ага табынып, бутуна жыгылдым. Бирок ал мага:

— Мындай кылба! Мен деле Ыйса айткан чындыкты ырастап жүргөн өзүң менен, боордошторуң менен кызмат кылып жүрөм. Кудайга табын! Анткени Ыйса айткан чындыкка пайгамбардык дем менен айтылган сөз туура келет, — деди.

Ак боз атчан Бирөө

¹¹Мен көк ачылып, алдымда турган ак боз атты көрдүм. Ишенимдүү жана Чындык деп аталган Бирөө аны минип алыптыр. Ал калыстык менен сот жүргүзүп, адилеттик үчүн согушат экен.

¹²Көздөрү оттой жалтылдап, башына көптөгөн кичинекей таажыларды кийип алыптыр. Денесинде өзүнөн башка эч ким билбеген ысмы жазылуу экен.

¹³Канга чыланган чапан кийген Анын аты — Кудай Сөзү.

¹⁴Таптаза ак шайы кийимчен, ак боз атчан асман аскерлери Анын артынан ээрчип жүрүштү.

¹⁵Оозунан элдерди кыйратуу үчүн колдоно турган курч кылыч чыкты. Ал элдердин үстүнөн темирдей катуу бийлик орнотот. Жүзүмдү тебелегенде ширеси агып чыккан сыяктуу, Ал кудуреттүү Кудайдын ачуусу менен каарынын шарабын алардын үстүнө төгөт.

¹⁶Чапанынын санын жапкан тушунда мындай деген ат жазылган: «Падышалардын Падышасы, эгедерлердин Эгедери».

¹⁷Анан мен күндө турган бир периштени көрдүм. Ал асманда бийик учуп бараткан канаттуулардын баарына катуу үн менен:

— Келгиле, Кудайдын чоң тоюна чогулгула.

¹⁸Падышалар менен аскербашылардын, алдуулардын, аттар менен чабандестердин жана да бардык адамдардын: кул эместер менен кулдардын, атактуулар менен карапайымдардын этинен жегенге келгиле, — деп кыйкырды.

¹⁹Анан мен баягы жырткычтын жана жер бетиндеги падышалар менен алардын аскерлеринин Ак боз атчан менен Анын аскерлерине каршы согуш ачууга чогулушканын көрдүм.

²⁰Бирок жырткыч кармалып, аны менен кошо анын алдында укмуштай белгилерди көрсөтүп жаткан жалган пайгамбар да колго түштү. Ал ушул укмуштары менен жырткычтын белгисин кабыл алгандарды жана анын эстелигине табынгандарды азгырып-алдаган эле. Экөө тең күйүп жаткан күкүрт көлгө тирүүлөй ыргытылды.

²¹Калган аскерлери атчандын оозунан чыккан кылычтан кырылышты жана канаттуулардын баары алардын этин жеп, абдан тоюнушту.

20

Миң жылдык

¹Андан соң, түпсүз туңгуюктун ачкычы бар, колуна чоң чынжыр кармаган бир периштенин асмандан түшүп келе жатканын көрдүм.

²Ал байыркы жылан — ажыдаарды, башкача айтканда, ибилисти, же шайтанды кармады да миң жылга байлап салды.

³Миң жыл бүткүчө элдерди мындан ары алдаганын токтотуу үчүн аны туңгуюкка таштады да, үстүнөн кулпулап, мөөр басып салды. Андан кийин ал кыска убакытка эркиндикке чыгышы керек.

⁴Анан мен тактыларды көрдүм. Аларда Кудай бийлик кылууга укук бергендер олтурушуптур. Ошондой эле Ыйса тууралуу күбөлүккө өтүп, Кудай Сөзү үчүн баштары алынгандардын жандарын көрдүм. Алар жырткычка же анын эстелигине табынбагандар жана анын белгисин чекесине же колуна койдурбагандар болчу. Булар кайрадан өмүр сүрүп, Ыйса менен бирге миң жыл падышалык кылышты.

⁵(Калган өлүктөр миң жыл бүткүчө кайра тирилишпеди). Бул биринчи тирилүү.

⁶Биринчи тирилүүгө катышкандар бактылуу жана ыйык адамдар. Экинчи өлүм алардын үстүнөн бийлик кыла албайт. Алар Кудайдын жана Машаяктын дин кызматкерлери болуп, Аны менен бирге миң жыл падышачылык кылышат.

Шайтандын тагдыры

⁷Миң жыл өткөндө, шайтан өзүнүн түрмөсүнөн бошотулду да,

⁸төгөрөктүн төрт бурчунда жашаган улуттар — Гок менен Магокту алдап, согушка чогултуу үчүн жөнөдү. Алардын саны деңиз жээгиндеги кумдай эле.

⁹Жерди туурасынан аралап өтүп, Кудайдын сүйүктүү шаарындагы ыйыктардын жамаатын курчап алышты. Бирок көктөн бир от түшүп, аларды жалмады.

¹⁰Анан аларды алдаган ибилис мурда жырткыч менен жалган пайгамбар ыргытылган күйүп жаткан күкүрт көлгө ыргытылды. Эми алар күнү-түнү түбөлүктөн түбөлүккө азап тартышат.

Кыямат кайым

¹¹Анан мен чоң ак тактыны жана анда олтурган Бирөөнү көрдүм. Асман-жер анын алдынан качып, таптакыр жок болушту.

¹²Тактынын алдында атактуусу, карапайымы дебей, бардык өлгөндөрдүн турганын көрдүм. Китептер ачылуу экен. Дагы бир башка китеп да ачылуу турду. Ал өмүр китеби эле. Өлүктөр, китептерде жазылгандай, кылган иштерине жараша соттолушту.

¹³Деңиз да, өлүм менен о дүйнө да өздөрүндөгү өлүктөрдү чыгарып беришти. Ошондо баары кылган иштерине жараша соттолушту.

¹⁴Анан өлүм менен о дүйнө от көлүнө ыргытылды. От көлү — бул экинчи өлүм.

¹⁵Ким өмүр китебинде жазылбаса, от көлүнө ыргытылды.

21

Жаңы Иерусалим

¹Анан мен жаңы асман менен жаңы жерди көрдүм. Анткени биринчи асман менен биринчи жер жок болуп кетиптир, деңиз да жок экен.

²Мен күйөөсү үчүн жасалгаланып даярдалган колуктуга окшогон, көктөн, Кудайдан түшүп келе жаткан ыйык шаар — жаңы Иерусалимди көрдүм.

³Тактыдан: — Карагыла, турак жайы Кудайдын

Адамдардын арасына орноду.

Мындан ары, болуп эми Кудайы,

Алар менен чогуу жашайт Жараткан.

Анын эли болуп калып адамдар,

Алар менен болот Кудай ар дайым.

⁴Бардык жашты көздөрүнөн алардын

Аарчыйт Кудай, өлүм деген жок болот.

Мындан ары болбой калат эч бир ый,

Өкүрүк да, оору дагы, анткени

Мурункунун өтүп кетти бардыгы! —

деген катуу үндү уктум.

⁵Тактыда Олтурган болсо:

— Мен баарын жаңыртып жатам! — деди.

Анан сөзүн улантып:

— Муну жазып кой, анткени бул сөздөр ишенимдүү жана акыйкат, — деди.

⁶Ал мага дагы мындай деди:

— Баары аткарылды. Мен Альфа жана Омегамын, Башталышы жана Аягымын. Ким суусаса, өмүр булагынан бекер ичиремин.

⁷Жеңүүчү ушунун баарын мураска алат жана Мен анын Кудайы, ал Менин уулум болот.

⁸Бирок коркок, ишенбес, пас, канкор, бузуку, сыйкырчы, бутка табынуучу жана бардык жалганчылардын барар жери — жалындаган күкүрт көл. Бул экинчи өлүм.

⁹Акыркы жети балээ толгон жети идишти көтөргөн жети периштенин бири келди да, мага:

— Бери кел, мен сага колуктуну — Козунун аялын көрсөтөм, — деди.

¹⁰Анан Кудайдын Руху мени толук бийлеп алды да, периште улуу жана бийик тоого алып чыгып, көктөн, Кудайдан түшүп келе жаткан Ыйык Шаар — Иерусалимди көрсөттү.

¹¹Ал Кудайдын даңкын чачыратып, жаркырап турган эле, анын жаркыраганы өтө кымбат баалуу ташка, мөлтүр таштай тунук ясписке окшоп,

¹²чоң, бийик дубалында он эки дарбазасы бар экен. Ар бир дарбазасында бирден периште кайтарып туруптур. Дарбазаларына Ысрайылдын он эки уруусунун аттары жазылыптыр. Бир дарбазага бир аттан.

¹³Чыгыш тарабында үч, түндүк тарабында үч, түштүк тарабында үч, батыш тарабында үч дарбаза.

¹⁴Дубалдын он эки кат пайдубалы бар экен. Аларга Козунун он эки элчисинин аттары жазылган. Ар бирине бирден ат.

¹⁵Мени менен сүйлөшкөн периштенин шаарды, анын дарбазаларын жана дубалын өлчөй турган алтындан ченегичи бар эле.

¹⁶Шаар төрт чарчы сыяктуу жайгашып, узуну да туурасы да бирдей болчу. Периште ченегичи менен шаарды ченегенде узуну да, туурасы да, бийиктиги да эки миң төрт жүз чакырым болуп чыкты.

¹⁷Дубалынын калыңдыгын ченеди эле, жетимиш метр болду. Периште колдонгон ченегич адамдыкы менен бирдей эле.

¹⁸Дубал яспистен, ал эми шаар болсо айнектей тунук таза алтындан жасалыптыр.

¹⁹Дубалдарынын пайдубалы түрдүү-түрдүү асыл таштар менен кооздолуптур. Биринчи пайдубалы — яспистен, экинчиси — көк жакуттан, үчүнчүсү — акак таштан, төртүнчүсү — зымырыттан,

²⁰бешинчиси — феррузадан, алтынчысы — лалдан, жетинчиси — сары жакуттан, сегизинчиси — көк зымырыттан, тогузунчусу — топаздан, онунчусу — жашыл акак таштан, он биринчиси — хиацинттен, он экинчиси — аметисттен эле.

²¹Он эки дарбазасы — он эки бермет. Ар бир дарбаза бир берметтен жасалган. Шаардын башкы көчөсү тунук айнектей болгон таза алтындан салыныптыр.

²²Шаардын ичинен ийбадаткана көргөнүм жок, анткени анын ийбадатканасы Кудуреттүү Кудай Эге менен Козунун Өзү экен.

²³Шаардын күнгө же айдын жарыгына муктаждыгы болбоду, анткени Кудайдын шаң-салтанаты ага жарык берип, Козунун Өзү шамчырак катары нурун чачып турду.

²⁴Бардык улуттар шаардын жарыгында жүрүп, жер бетиндеги падышалар өзүлөрүнүн шаң-салтанатын ошол шаарга алып келишти.

²⁵Шаар дарбазалары күнү бою ачык туруп, эч качан жабылбады, анткени ал жакта түн деген жок экен.

²⁶Бардык улуттардын улуулугу менен сый-урматтары шаардын ичине алынып келинет.

²⁷Шаарга эч бир таза эмес нерсе, уяттуу же алдамчылык иш кылган киши кирбейт. Козунун өмүр китебине аттары жазылгандар гана киришет.

22

Өмүр дайрасы

¹Ушундан соң, периште мага мөлтүр таштай жылтылдаган дайраны көргөздү. Бул өмүр суусу эле. Ал Кудай менен Козунун тактысынан агып чыгып,

²шаардагы башкы көчөнүн кап ортосуна куюлуп жатты. Дарыянын эки жээгинде тең ар айда бир, жылына он эки жолу түшүм берген — жемиши түбөлүк өмүр берүүчү дарак өсүп турду. Анын жалбырактарын элдерди айыктыруу үчүн колдонушат.

³Мындан ары эч кандай каргыш болбойт. Анткени Кудай менен Козунун тактысы шаардын ичине орнотулат. Кудайдын кулдары Ага кызмат кылышат.

⁴Кудайды өз көздөрү менен көрүп, аты чекелерине жазылат.

⁵Ал жакта мындан ары эч качан түн болбойт. Эч качан чырактын же күндүн жарыгына муктаж болушпайт, анткени Кудай Эгенин Өзү аларга жарыгын төгүп турат. Алар Аны менен бирге түбөлүктөн түбөлүккө бийлик кылышат.

⁶Периште мага мындай деди:

— Бул ишенсе боло турган акыйкат сөздөр. Пайгамбарлардын оюн башкарган Кудай Эге жакын арада боло турган окуяларды кулдарына көрсөтүү үчүн периштесин жиберди.

Ыйса жакында келерин эсте

⁷«Сак тургула, Мен жакында келем! Ушул китептеги пайгамбарлык сөздөрдү аткаргандар бактылуу».

⁸Мен, Жакан, ушуларды уктум да көрдүм. Угуп, көрүп бүткөн соң, табынайын деген ниетте ушуларды көргөзгөн периштенин бутуна жыгылдым.

⁹Бирок ал: — Токтот! Мен өзүң менен, боордошторуң болгон пайгамбарлар менен жана ушул китептин сөздөрүн аткаргандар менен бирге кызмат кылып жүрөм. Кудайга табынгының! — деди.

¹⁰Анан ал мага мындай деди:

— Бул китептеги пайгамбарлык сөздөрдү жашырбагын, анткени андагылар аткарыла турган убакыт жакын калды.

¹¹Жамандык кылгандар дагы кыла беришсин, пастыкка баткандар дагы бата беришсин, ал эми адилеттер адил иштерин дагы улантышсын, ыйыктар андан бетер ыйык боло беришсин.

¹²«Сак тургула, Мен жакында келемин! Ар кимдин ишине жараша берер сыйлыгымды Өзүм менен бирге ала келем.

¹³Мен Альфа жана Омегамын, Биринчи жана Акыркымын, Башталышы жана Аягымын.

¹⁴Дарактын түбөлүк өмүр берүүчү жемишинен жегенге жана шаар дарбазалары аркылуу киргенге укук алуу үчүн кийимдерин жууп алгандар бактылуу.

¹⁵Жалган дин мугалимдер, сыйкырчылар, аягы суюктар, канкорлор, бутка табынуучулар жана жалгандыкты сүйгөн алдамчылардын баары сыртта калышат.

¹⁶Мен, Ыйса, жыйындар үчүн айтылган ушул сөздөрдү силерге жарыя кылсын деп периштемди жибердим. Мен — Дөөттүн тукумумун жана жаркыраган таңкы жылдызмын».

¹⁷Рух менен Колукту: «Кел!» — дешет. Уккандар да: «Кел!» — деп айтышсын. Ким суусаса, келсин. Ким кааласа, өмүр суусунан бекер алсын.

Угарманга эскертүү

¹⁸Ушул китептеги пайгамбарлык сөздөрдү уккан ар бир адамга эскертип коёюн: эгерде кимде-ким мындагы пайгамбардык сөздөргө бир нерсе кошсо, Кудай ага ушул китепте жазылган балээлерди кошот.

¹⁹Кимде ким бул пайгамбардык китептин сөздөрүнөн бир нерсе алып салса, Кудай аны ушул китепте жазылган түбөлүк өмүр берүүчү дарактын жемишинен жедирбейт да, ыйык шаарга киргизбейт.

²⁰Ушул кабарларды жарыялап жаткан:

— Ооба, Мен жакын арада келем! — дейт.

Келе көр, Эгебиз Ыйса. Оомийин.

²¹Эгебиз Ыйса баарыңа ырайым кылсын.

notes

[1]

1:21 - Ыйса деген аттын мааниси: «куткаруучу».

[2]

Матай 6:13 - . Кээ бир кол жазмаларда 13–аятка: «. . . анткени падышалык, кудурет жана даңк — түбөлүк Сеники. Оомийин» — деген сөздөр кошулган. Эгебиздин сыйынуусунун аягындагы бул сөздөр кийинки кол жазмаларда гана орун алат, ал эми эң эски кол жазмаларда алар жок. Бул сөздөрдү текстке эрте мезгилдеги жыйындарда колдонуу үчүн жыйын жетекчилери кошкон болушу керек.

[3]

10:25 - Бээлзебул — шайтандын дагы бир аты.

[4]

11:21 - Катуу кийим кийип, күлгө олтуруу — бул күнөөдөн баш тартып, ниетти өзгөрткөндүктү билдирет.

[5]

12:24 - Бээлзебул — шайтандын дагы бир аты.

[6]

12:41 - Нинеби шаары Ашур империясынын борбору болгон.

[7]

12:42 - Бул жер түштүк Арабия болушу мүмкүн.

[8]

16:1 - Фарисейлер менен садукейлер Ыйсага ишенбей, Анын Кудайдан келгенин далилдей турган өзгөчө белги талап кылышкан.

[9]

16:18 - Петир деген грек сөзүнүн мааниси — «аска таш».

[10]

Матай 17:21 - . Кээ бир кол жазмаларда 21–аят бар: «Бирок бул сыяктуу жиндер орозо тутуп сыйынмайын чыкпайт». Бул аят Матай жазган Жакшы Кабардын эң эски кол жазмаларында жок. Ал Марк 9:29дан алынып кошулган болушу керек. Андагы текст Матайдагы текстке бир топ окшош.

[11]

Матай 18:11 - . Кээ бир кол жазмаларда 11–аят бар: «Адам Уулу жоголгонду куткаруу үчүн келди». Бул аят эң эски кол жазмаларда жок. Аны кийин көчүрмөчүлөр 10–аят менен 12–14–аяттарды жакшыраак байланыштырыш үчүн кошушкан болушу керек.

[12]

18:28 - Бир күмүш теңге жумушчунун бир күндүк эмгек акысына барабар болгон.

[13]

21:5 - Бул аяттын мааниси: Ыйса Иерусалимге ат минип, аскер катары эмес, согушка колдонулбай турган жаныбар — эшекти минип, ал тургай коделекти минип тынчтык менен келет дегенди билдирет. Ышая 62:11, Закир 9:9.

[14]

21:9 - Түп нускада бул жерде «осанна!» деп берилген эврей сөзү сөзмө-сөз «куткара көр» дегенди билдирет, бул сөз кийин урматтоону, мактоону билдирген чакырыкка айланып кеткен. Забур 117:25–26.

[15]

Матай 23:14 - . Кээ бир кол жазмаларда 14–аят бар: «Дин мугалимдери менен фарисейлер, силерге кайгы! Силер эки жүздүүсүңөр! Жесирлердин ырыскысын жеп, үйлөрүн тонойсуңар да көзгө түшүү үчүн узакка сыйынымыш болосуңар! Ушундай кылганыңар үчүн силердин жазаңар оорураак болот». Бул аят эң эски, эң ишенимдүү кол жазмаларда жок. Кийинки кол жазмаларда болсо ал же 13–аяттан кийин, же 13–аятка чейин жайгашкан. Мунун өзү эле аяттын түп нуска текстинде жок болгонун жана Марк 12:40тан же Лука 20:47ден алынганын айгинелеп турат.

[16]

24:33 - Же: Адам Уулунун.

[1]

3:18 - Улутчул диний партиянын мүчөсү

[2]

3:22 - Бээлзебул - шайтандын дагы бир аты.

[3]

6:37 - Ошол убакта бир күмүш теңге жумушчунун бир күндүк эмгек акысы болгон.

[4]

Марк 11:26 - . Кээ бир кол жазмаларда 26–аят бар: «Эгер силер башкаларды кечирбесеңер, анда асмандагы Атаңар да силердин каталарыңарды кечирбейт». Бул аят эң эски кол жазмалардан табылбайт. Аны текстти Матай 6:15ке окшош кылыш үчүн кошушкан болушу керек.

[5]

13:29 - Же: Адам Уулунун.

[6]

Марк 15:28 - . Кээ бир кол жазмаларда 28–аят бар: «”Ал каракчылар менен кошо эсептелди” деп жазылганы иш жүзүнө ашты». Бул аят — Ышайа 53:12ден келтирилген цитата. Ал эң эски жана эң ишенимдүү кол жазмаларда жок. Бул аят Лука 22:37ден алынып, адегенде негизги тексттин чекесине жазылган болуу керек. Кийин көчүрмөчүлөр байкабай, аны негизги текстке кошуп салышкан өңдөнөт.

[1]

1:5 - Арундун тукумдары диний кызматчылар болушкан. Абыя Арундан тараган бир уруунун түпкү атасы болгон.

[2]

1:22 - Ийбадаткананын ичиндеги динкызматчылар гана кире ала турган атайын бөлмө

[3]

2:22 - Мусанын мыйзамы боюнча эркек бала төрөлгөндөн кырк күн өткөндө, анын энеси диний тазалануу расмисинен өтүү керек болчу.

[4]

7:41 - Ошол убакта бир күмүш теңге жумушчунун бир күндүк эмгек акысы болгон.

[5]

7:46 - Ысрайылдагы конокко сый көрсөтүүнүн белгиси.

[6]

Лука 9:55 - . Кээ бир кол жазмаларда 55–аятка ушул сөздөр кошулган: «Анан: “Силер кандай рухтан экениңерди билбейсиңер, анткени Адам Уулу адамдардын жанын алыш үчүн эмес, куткарыш үчүн келген”, — деди». Лука 19:10до жана Жакан 3:17де айтылгандарды кайталаган бул аят аталган тексттерден алынып кошулган болушу керек.

[7]

10:12 - Илгери Содом шаарынын эли ушунча катуу бузулгандыктан, Кудай аларга асмандан от түшүрүп жазалаган. Башт. 19.

[8]

11:15 - Бээлзебул — шайтандын дагы бир аты.

[9]

11:31 - Бул жер түштүк Арабия болушу мүмкүн.

[10]

11:44 - Ысрайылда көрдүн үстүнөн баскан адам арам саналат.

[11]

11:51 - Адам атанын алгачкы балдарынын бири.

[12]

12:50 - Ыйса жаза жыгачында канга чөмүлүп, адамзаттын күнөөлөрү үчүн курман болот.

[13]

13:19 - Абдан кичинекей дандуу өсүмдүк.

[14]

13:32 - Ыйса Өзүнүн айкаш жыгачка кадалып, өлүп, кайра үчүнчү күнү тирилери тууралуу айтып жатат.

[15]

14:27 - Мен үчүн өлүмгө даяр болбостон.

[16]

16:8 - Жарыктын адамдары: Ыйсанын жолундагылар.

[17]

17:4 - Сансыз көп жолу.

[18]

Лука 17:36 - . Кээ бир кол жазмаларда 36–аят бар: «Талаада эки киши иштеп жаткан болот: алардын бири алынат да экинчиси калтырылат». Бул аят эң эски кол жазмаларда жок. Көчүрмөчүлөр аны Матай 24:40тан алып кошушу мүмкүн.

[19]

18:13 - Көкүрөгүн койгулоо: өкүнүү, күнөөнү моюнга алуу.

[20]

19:13 - Грекче мина — 100 күндүк эмгек акыга тете акча бирдиги болгон.

[21]

Лука 23:17 - . Кээ бир кол жазмаларда 17–аят бар: «Пилат ар жылы, куткарылуу майрамы маалында, аларга камактан бир адамды бошотуп берүүгө милдеттүү эле». Бул аят эң эски кол жазмаларда учурабайт. Ал Матай 27:15тен жана Марк 15:6дан алынган болушу ыктымал.

[1]

1:21 - Кыямат сотуна чейин келет деп Ыйык Жазууда айтылган пайгамбар. Мал. 3:23.

[2]

1:21 - Кудай «жиберем» деп убада кылган Мусага окшогон өзгөчө Пайгамбар. Мыйз. кайт. 18:15.

[3]

1:42 - Кефа деген арамей сөзү грекче — «Петир».

[4]

4:20 - Гаризим тоосунда самариялыктардын ийбадатканасы болгон.

[5]

Жакан 5:3–4 - . Кээ бир кол жазмаларга ушул аят кошулган: «Алар суунун чайпалышын күтүшчү. Мезгил-мезгили менен Эгебиздин периштеси түшүп келип, сууну чайпачу. Суу чайпалгандан кийин көлмөгө биринчи болуп кирген адам оорусунан айыгып кетчү». Мындагы сүйлөмдөр эң эски, эң ишенимдүү кол жазмаларда жок. Жыйырмадан ашуун кол жазмаларда бул үзүндүнүн түп нускада болбогондугу атайын белгиленет. Ошондой эле бул сүйлөмдөрдө Жакандын Жакшы Кабарынын башка бир да жеринде учурабаган сөздөр менен сөз айкаштары кездешет. Ушул фактыларга таянып, изилдөөчүлөр бул аяттар түп нускада болгон эмес деген пикирге келишкен.

[6]

6:7 - Бир күмүш теңге жумушчунун бир күндүк эмгек акысына барабар болгон.

[7]

7:27 - Алар Ыйсанын назареттик экенин билишчү.

[8]

1:21 - ди караңыз.

[9]

12:13 - Бул «бизди куткара көр» деген сөз.

[10]

12:31 - Бул дүйнөнүн башкаруучусу деп шайтанды айтып жатат.

[11]

19:2 - Падышалар кийүүчү кочкул кызыл түстөгү чапан.

[12]

19:41 - Иудейлер өлгөн адамдын сөөгүн асканын бооруна оюлган үңкүр көрүстөндөргө коюшчу.

[13]

21:8 - 90 метрге жакын аралык.

[14]

21:24 - Салт боюнча, бул китептеги «Ыйсанын өзгөчө сүйгөн шакирти», «ошол шакирт», «алиги шакирт» деген сөздөр Ыйсанын шакирти — Жаканды билдирет.

[1]

2:20 - «Эгебиздин улуу жана даңктуу күнү» деген сөздөрдө кыямат кайым, сот күнү деген маани бар.

[2]

7:40 - Арун Мусанын бир тууган агасы жана башкы динкызматчы болгон.

[3]

Элчилердин иштери 8:37 - . Кээ бир кийинки кол жазмаларда 37–аят бар: «Ага Филип: ”Эгер чын жүрөктөн ишенсеңиз, өтсөңүз болот”, — деди. Вазир: ”Мен Ыйса Машаяктын Кудай Уулу экенине ишенем”, — деди». Бул аят эң эски кол жазмалардын көбүндө жок. Аны эрте мезгилдеги жыйын өзүнүн сууга чөмүлдүрүү расмилеринде колдонуп, башында ал Элчилердин иштери текстинин чекесине, кошумча катары жазылган болушу керек. Кыязы, «эфиопиялык өз ишенимин жарыялабаса, Филип аны чөмүлдүрмөк эмес» деген пикирден улам, бул аят кийинчерээк негизги текстке кошулуп кеткен окшойт.

[4]

10:9 - Мурда Ысрайылда үйлөрдүн төбөсү жалпак болгон.

[5]

Элчилердин иштери 24:6–8 - . Кээ бир кол жазмаларда 6–8 аяттарга төмөнкү сөздөр кошулган: «Биз муну өзүбүздүн мыйзамыбыз боюнча соттойлу деп жаттык эле, бирок миңбашы Лусий жетип келип, колубуздан зордук менен тартып алды. Анан мунун айыптоочулары болгон бизди сиздин алдыңызга барууга буйруду». Бул сүйлөмдөр көчүрмөчүлөргө 6–аят аягына чыкпай калгандай жана кошумча түшүндүрмө берүү зарыл болгондой сезилген үчүн киргизилген болушу керек.

[6]

Элчилердин иштери 28:29 - . Кээ бир кол жазмаларда 29–аят бар: «Пабыл ушундай дегенде, иудейлер бири-бири менен талашып, жаңжалдашып, тарап кетишти». Бул аят түп нускада болгон эмес деп айтканга бир топ негиз бар. Ал 28 жана 30–аяттарды жакшыраак байланыштыруу үчүн гана кошулган өңдүү.

[1]

Римдиктерге 8:1 - . Кээ бир кол жазмаларда бул аят мындай берилген: «Ошентип, эми Машаяк Ыйса менен биримдикте, күнөөлүү табияты эмес, Рух боюнча жашагандарга жазалоо өкүмү чыгарылбайт». «Күнөөлүү табияты эмес, Рух боюнча» деген сөздөр эң эски кол жазмаларда жок. Алар 4–аяттан алынган болушу керек.

[2]

8:15 - Абба — арамейче — «ата».

[3]

Римдиктерге 11:6 - . Кээ бир кол жазмаларда 6–аяттын аягына мындай сөздөр кошулган: «Эгерде ишине жараша болсо, анда ырайым ырайым болбой калмак. Ошондой болгондо, иш да иш болбой калмак». Бул сүйлөмдөр кээ бир кийинки кол жазмаларда бар болгону менен, кээ бир эң эски кол жазмаларда жок. Анын үстүнө, кийинки кол жазмаларда ушул өңдүү кошумчалар бири биринен айырмаланып тургандыктан, алардын түп нускада болгону шек туудурат.

[4]

Римдиктерге 14:24–26 - . Кээ бир кол жазмаларда бул үч аятты 16–бөлүмдүн аягынан тапса болот (16:25–27). Кээ бир изилдөөчүлөрдүн ою боюнча, Пабыл бул каттын бир көчүрмөсүн Рим жыйынына, экинчисин Эфеске жиберген болушу керек. Эфеске жиберилген көчүрмөдөн 15– жана 16–бөлүмдөр алынып ташталып, ошол себептен аталган аяттар 14–бөлүмдүн аягына кошулган болушу мүмкүн.

[5]

Римдиктерге 16:25–27 - . Кээ бир кол жазмаларда бул аяттар 14–бөлүмдүн аягынан орун алат. (Өйдө жакта Римдиктер 14:24–26га берилген түшүндүрмөнү караңыз. )

[6]

Ышая 11:10 - . Жесей Дөөт падышанын атасы болгон.

[7]

Римдиктерге 16:24 - . Кээ бир кол жазмаларда 24–аят бар: «Эгебиз Ыйса Машаяк силерге ырайым кылсын. Оомийин». Бул аят эң эски жана ишенимдүү кол жазмаларда жок. Аны көчүрмөчүлөр жыйын кызматы үчүн кошуп коюшкан болушу керек.

[1]

10:1 - Бул жерде Пабыл ысрайылдыктар Мисирден чыккандагы окуяны кеп кылып жатат. Чыгуу 14-бапты караңыз.

[2]

16:22 - Бул жерде Пабыл арамей сөзүн колдонот: мараната — «Эгебиз келегөр».

[1]

9:2 - «Ахаялыктар» дегени корунттуктар. Корунт шаары Ахая аймагынын баш калаасы болгон.

[1]

4:6 - Абба — арамейче — «ата». Каттын түп нускасында Пабыл эки сөздү тең: арамейчесин да, грекчесин да колдонгон.

[1]

1:7 - «Македония жана Ахая» деген аталыш ошол кездеги бүтүндөй Грециянын аймагын билдирген.

[1]

3:11 - Же: (жардамчылардын) аялдарынын.

[2]

5:9 - Же: бир гана жолу күйөөгө чыккан.

[1]

1:11 - «Онисим» грекче «керектүү, пайдалуу» дегенди билдирет.

[1]

Чыгуу 2:2; - 1:22. Мисир падышасынын буйругу боюнча, ысрайылдыктардын кичинекей эркек балдарынын баары тышка калтырылып, өлүшү же өлтүрүлүшү керек болчу.

[1]

1:1 - Он эки уруу Кудайдын батасын ала турган Ысрайыл элин билдирет, бирок Жакып биерде Ыйсага ишенгендерге кайрылып жатат.

[1]

1 Жакан 5:7–8 - . Кийинки кол жазмалардын кээ биринде гана бул аяттар төмөнкүдөй берилген: «Демек, асманда үч күбө бар: Ата, Сөз жана Ыйык Рух. Үчөөнүн күбөлүгү бирдей. Жерде да үч күбө бар: Рух, суу жана кан. Бул үчөөнүн да күбөлүгү бирдей». Асмандагы үч күбө жөнүндөгү сөздөр кийинчерээк пайда болгон грек тилиндеги жети көчүрмөдө гана бар. Бул сөздөрдүн түп нускада болбогондугунан эч күмөн жок. Аларды алтынчы кылымдагы Жаңы Келишимдин латын тилиндеги котормолоруна кошо башташкан.

[1]

1:1 - «Айым жана анын балдары» деген сөздөр жыйынды жана анын мүчөлөрүн билдирет.

[2]

1:13 - «Эжең» деген сөз жыйынды билдирет.

[1]

1:13 - 13 Деңиз толкундары, адашкан жылдыздар — бул сүрөттөө ааламдын Кудайга каршы чыкканын билдирет.

[1]

1:8 - Грек алфавитиндеги биринчи жана акыркы тамгалар. Бул — Кудай Эге баарынын баштоочусу жана бүтүрүүчүсү дегенди билдирет.

[2]

1:9 - Байыркы тарых китептеринде Жакан жыйындагы кадыр-барктуу адам болгондуктан, Рим бийлиги аны Патмос аралына сүргүнгө айдаган деп айтылат.

[3]

1:10 - Бул жуманын биринчи күнү болсо керек. Ушул күнү Эгебиз Ыйса Машаяк өлүп, кайра тирилген.

[4]

2:6 - Николаиттер — жалган ишеним менен жалган идеяларды жолдогондор (2:15ти да караңыз).

[5]

2:11 - Экинчи өлүм — Аян 20:12–15ти караңыз.

[6]

2:13 - Пергам шаарында эң байыркы ийбадаткана болгон. Адамдар ал жерге барып, Рим падышасына табынган.

[7]

Аян 2:6ны - караңыз.

[8]

3:7 - «Дөөттүн ачкычын» — бул бабасы Дөөт падышанын тукумун башкарганга (Ыйсанын) укугу бар дегенди билдирет.

[9]

7:9 - «Колдоруна пальма бутактарын кармаган» — бул адамдардын Кудайдын куткарылуусун кубануу менен кабыл алганын билдирет. Жакан 12:13тү караңыз.

[10]

9:11 - Бул «кыйратуучу» дегенди билдирет.

[11]

Дан. 7:13 - караңыз.

[12]

16:13 - «Жалган пайгамбар» — бул экинчи жырткыч. Аян 13:11–17ни караңыз.

[13]

19:1, - 3, 4, 6–аяттардагы «Эгебизди мактагыла» деген сөздөр түп нускада «Аллилуия» деп берилген.